(1)

Is-sitwazzjoni ekonomika kurrenti hija kkaratterizzata minn għoli tal-ħajja li b’mod ġenerali huwa wieħed għoli, li jaffettwa l-konsum u l-bejgħ tal-inbid, u kostijiet tal-input akbar għall-produzzjoni agrikola u għall-ipproċessar tal-inbid, li jaffettwaw il-prezzijiet tal-inbid. Dawn iċ-ċirkostanzi jheddu li jfixklu b’mod sinifikanti s-suq tal-inbid tal-Unjoni peress li jaffettwaw diversi Stati Membri produtturi ewlenin billi jżidu l-ħażniet tal-inbid disponibbli għal livelli li jirriskjaw li jsiru mhux sostenibbli fid-dawl tal-istaġun tal-ħsad u tal-produzzjoni li ġej u billi jikkawżaw diffikultajiet finanzjarji u problemi ta’ fluss tal-flus għall-produtturi tal-inbid.

(2)

L-inflazzjoni globali u t-tnaqqis relatat fis-saħħa tax-xiri tal-konsumaturi qed ikomplu jaggravaw ix-xejra ġenerali ta’ tnaqqis osservata fil-konsum tal-inbid fl-aħħar snin. It-tnaqqis apparenti fil-konsum fis-sena ta’ kummerċjalizzazzjoni li għaddejja bħalissa huwa stmat għal 7 % fl-Italja, 10 % fi Spanja, 15 % fi Franza, 22 % fil-Ġermanja u 34 % fil-Portugall meta mqabbel mas-sitwazzjoni tas-suq ta’ qabel il-COVID-19. Din ix-xejra taffettwa b’mod partikolari ċerti segmenti tas-suq tal-inbid, jiġifieri l-inbejjed ħomor u rożè.

(3)

Iċ-ċifri disponibbli juru tnaqqis fil-bejgħ tal-inbid fis-sena ta’ kummerċjalizzazzjoni kurrenti, konsistenti mad-domanda domestika mnaqqsa osservata, eż. tnaqqis fil-bejgħ li jammonta għal 5,3 % fi Spanja u fi Franza, b’xi żoni affettwati ħafna fejn il-bejgħ naqas b’25 % sa 35 % meta mqabbel mal-istess perjodu tas-sena ta’ kummerċjalizzazzjoni preċedenti. Sadanittant, l-esportazzjonijiet tal-inbid tal-Unjoni għall-perjodu minn Jannar sa April 2023 huma 8,5 % inqas milli għall-istess perjodu tal-2022.

(4)

Iż-żieda ġenerali tal-kostijiet tal-input ewlenin għall-produzzjoni agrikola bħall-kostijiet għall-fertilizzanti, l-enerġija u l-fliexken meħtieġa għall-produzzjoni tal-inbid, li hija parzjalment dovuta wkoll għall-gwerra ta’ aggressjoni tar-Russja kontra l-Ukrajna, wasslet għal żieda eċċezzjonali fil-kostijiet tal-produzzjoni li f’xi Stati Membri laħqet żieda medja stmata ta’ 30 % sa 40 %. Dawn iċ-ċirkostanzi qed jagħmlu pressjoni ulterjuri fuq il-produtturi tal-inbid tal-Unjoni u jnaqqsu l-kapaċità tagħhom għal azzjonijiet ta’ kummerċjalizzazzjoni u investimenti. Barra minn hekk, minkejja ż-żieda fil-kostijiet tul iċ-ċiklu sħiħ tal-produzzjoni tal-inbid, id-data disponibbli tissuġġerixxi tnaqqis f’daqqa fil-prezzijiet għal ċerti nbejjed fl-aktar reġjuni affettwati mill-kriżi, meta mqabbla mas-sitwazzjoni ta’ qabel il-COVID-19, pereżempju, tnaqqis fil-prezzijiet fil-medda ta’ bejn 10 % u 26 % għal xi reġjuni fi Franza.

(5)

Flimkien, dawn il-fatturi jindikaw tnaqqis ġenerali fid-domanda u fil-bejgħ tal-inbejjed tal-Unjoni, f’kuntest fejn il-produzzjoni fl-Unjoni żdiedet b’4 % meta mqabbla mas-sena ta’ kummerċjalizzazzjoni preċedenti, u dan iżid ma’ livell diġà għoli ta’ ħażniet inizjali (+ 2 % meta mqabbla mal-aħħar medja ta’ 5 snin). Jekk ma tittieħed l-ebda azzjoni malajr biex titnaqqas il-provvista żejda li qed tikber, is-sitwazzjoni thedded li tfixkel is-suq b’mod sever billi tikkawża żbilanċ kbir u ġenerali fis-suq sa mhux aktar tard mill-wasla tal-ħsad il-ġdid meta l-produtturi tal-inbid jitħallew mingħajr kapaċità ta’ ħżin għall-produzzjoni l-ġdida u jkunu mġiegħla jbigħu bi prezzijiet saħansitra aktar baxxi.

(6)

F’dan l-istadju, iċ-ċirkostanzi kurrenti tas-suq qed jiġġeneraw disturb differenti fis-suq għas-settur tal-inbid f’reġjuni ta’ produzzjoni differenti, minħabba l-fatt li s-suq tal-inbid tal-Unjoni huwa segmentat ħafna. Dawn huma sinifikanti f’ċerti reġjuni ta’ diversi Stati Membri, u jaffettwaw b’mod partikolari s-segmenti tas-suq tal-inbejjed ħomor u rożè. Eżempji li juru din il-frammentazzjoni tas-suq huma, pereżempju, 27 % ħażniet ogħla mill-medja ta’ 5 snin f’Extremadura fi Spanja, 24 % u 14 % ħażniet ogħla milli fis-sena preċedenti fir-reġjuni ta’ Liżbona u Alentejo fil-Portugall, rispettivament, u 26 % ħażniet ogħla għall-inbejjed rożè fil-bidu tas-sena ta’ kummerċjalizzazzjoni kurrenti milli fil-bidu ta’ dik preċedenti f’Languedoc-Roussillon fi Franza.

(7)

Fl-istess ħin, is-suq tal-inbid tal-Unjoni diġà kien soġġett għal kundizzjonijiet aggravanti, b’mod partikolari matul is-snin 2019, 2020 u 2021 bħala konsegwenza ta’ restrizzjonijiet kummerċjali tal-passat, ta’ tnaqqis fil-konsum matul il-pandemija tal-COVID-19 u ta’ diversi avvenimenti estremi tat-temp. Iċ-ċirkostanzi diffiċli kurrenti qed jagħtu daqqa ulterjuri lil settur diġà fraġli u qed iwasslu għal telf sinifikanti ta’ introjtu għall-atturi kollha fih. Il-vitikulturi fir-reġjuni l-aktar affettwati tal-Istati Membri jesperjenzaw diffikultajiet finanzjarji u problemi ta’ fluss tal-flus. Għalhekk, f’dan ir-rigward ukoll hija meħtieġa azzjoni immedjata biex twieġeb b’mod effiċjenti għal sitwazzjoni tas-suq eteroġenja bħal din billi tippermetti lill-Istati Membri jorjentaw mill-ġdid parti mir-riżorsi finanzjarji allokati għall-programmi nazzjonali ta’ appoġġ tagħhom fis-settur tal-inbid u joffru appoġġ aktar imfassal apposta lill-atturi differenti fis-settur.

(8)

It-tneħħija mis-swieq tar-reġjuni l-aktar affettwati ta’ xi wħud mill-kwantitajiet ta’ nbid li ma humiex qed isibu żbokki xierqa tas-suq għandha tgħin biex jiġu indirizzati l-iżbilanċi tas-suq u biex jiġi evitat li d-disturb kurrenti jinbidel f’disturb aktar sever jew fit-tul tas-settur kollu tal-inbid tal-Unjoni. Fejn tkun iġġustifikata, id-distillazzjoni tal-inbid jenħtieġ li tiġi introdotta temporanjament bħala miżura eliġibbli skont il-programmi ta’ appoġġ fis-settur tal-inbid biex tgħin fit-titjib tal-bilanċ tas-suq u tas-sitwazzjoni ekonomika tal-produtturi tal-inbid fir-reġjuni tal-produzzjoni l-aktar affettwati. Sabiex tiġi evitata d-distorsjoni tal-kompetizzjoni, l-użu tal-alkoħol miksub jenħtieġ li ma jkunx permess għall-industrija tal-ikel u x-xorb u jenħtieġ li jkun limitat għall-użu għal skopijiet industrijali, inklużi d-diżinfezzjoni u l-farmaċewtika, u għal skopijiet ta’ enerġija. Sabiex jiġi evitat kwalunkwe abbuż jew kumpens żejjed wara l-implimentazzjoni ta’ din il-miżura eċċezzjonali, huwa pertinenti li l-Istati Membri jintalbu jimmiraw il-miżura lejn ir-reġjuni bi żbilanċ fis-suq, jibbażawha fuq kriterji oġġettivi u jillimitaw il-kumpens li se jipprevedu għall-prezzijiet reċenti tas-suq.

(9)

Il-miżura tal-“ħsad bikri”, kif previst fl-Artikolu 47 tar-Regolament (UE) Nru 1308/2013, tintuża bħala miżura ta’ ġestjoni tas-suq meta tkun mistennija produzzjoni eċċessiva ta’ għeneb. Sabiex l-operaturi jiġu megħjuna jwieġbu għaċ-ċirkostanzi kurrenti tas-suq u sabiex jitnaqqas ir-riskju li s-sitwazzjoni terġa’ tirriproduċi fis-sena ta’ kummerċjalizzazzjoni li jmiss, huwa xieraq li tiġi permessa ċerta flessibbiltà fl-implimentazzjoni ta’ din il-miżura matul is-sena finanzjarja 2023. B’mod partikolari, huwa meħtieġ, bħala miżura eċċezzjonali, li jiġu previsti derogi mill-Artikolu 47(1) u (3) tar-Regolament (UE) Nru 1308/2013 biex tiġi permessa l-qerda sħiħa jew it-tneħħija ta’ għenieqed ta’ għeneb immaturi f’parti minn azjenda, diment li dan jitwettaq fuq irqajja’ sħaħ, u li tiġi prevista ż-żieda temporanja tal-kontribuzzjoni massima tal-Unjoni għal din il-miżura.

(10)

Iż-żieda ta’ “distillazzjoni ta’ kriżi” ma’ miżuri eliġibbli kif ukoll il-flessibbiltà introdotta għall-“ħsad bikri” jirrappreżentaw forma ta’ appoġġ finanzjarju, li, madankollu, ma teħtieġx finanzjament addizzjonali mill-Unjoni peress li l-limiti baġitarji għall-programmi ta’ appoġġ nazzjonali fis-settur tal-inbid għas-sena finanzjarja 2023 stabbiliti fl-Anness VII tar-Regolament (UE) 2021/2115 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (2) għadhom japplikaw. L-Istati Membri jistgħu għalhekk jiddeċiedu li jallokaw ammonti ogħla għall-miżuri inkwistjoni biss fil-baġit annwali previst f’dak l-Anness. Għalhekk, l-appoġġ finanzjarju għaż-żewġ miżuri ta’ kriżi msemmija hawn fuq huwa mmirat biex jiġi pprovdut appoġġ lis-settur fis-sitwazzjoni tas-suq instabbli partikolari mingħajr ma jkun hemm bżonn li jiġu mmobilizzati iżjed fondi fl-ewwel lok.

(11)

Sabiex tiżdied l-effettività tar-riżorsi finanzjarji tal-Unjoni li jistgħu jiġu allokati għal dawn il-miżuri ta’ kriżi, jenħtieġ li l-Istati Membri jitħallew jikkomplementaw l-assistenza finanzjarja tal-Unjoni b’pagamenti nazzjonali li jkopru sa 50 % tal-appoġġ mogħti għaż-żewġ miżuri ta’ kriżi previsti f’dan ir-Regolament.

(12)

L-iżvilupp negattiv tas-suq, iż-żieda fil-kostijiet u l-problemi konsegwenti tal-fluss tal-flus tal-operaturi fis-settur tal-inbid qed jagħmluha diffiċli li jiġu eżegwiti l-miżuri tal-programmi nazzjonali ta’ appoġġ tal-inbid fi żmien meta t-titjib tal-orjentazzjoni tas-suq tas-settur ikun fil-biċċa l-kbira meħtieġ. Sabiex tiġi żgurata l-effettività tal-implimentazzjoni tal-programmi fil-kuntest prevalenti ekonomiku u tas-suq tas-settur tal-inbid, huwa pertinenti li tiżdied temporanjament il-kontribuzzjoni massima tal-Unjoni għall-miżuri “promozzjoni”, “ristrutturar u konverżjoni tal-vinji”, “ħsad bikri” u “investimenti”.

(13)

Barra minn hekk, huwa importanti wkoll li l-benefiċjarji jiġu pprovduti bi flessibbiltajiet xierqa għall-implimentazzjoni tal-operazzjonijiet tagħhom skont il-programmi ta’ appoġġ nazzjonali sabiex ikunu jistgħu jirreaġixxu għall-inċertezzi kurrenti tas-suq u jadattaw l-operazzjonijiet kull meta jkun meħtieġ. Tali flessibbiltajiet jirrappreżentaw miżuri ulterjuri ta’ appoġġ għas-suq biex jiġi evitat li d-disturb ekonomiku kurrenti jinbidel f’disturb aktar sever jew fit-tul tas-suq tal-inbid tal-Unjoni u qed jiżguraw li l-miżuri eċċezzjonali l-oħrajn stabbiliti f’dan ir-Regolament, ladarba jiġu deċiżi minn Stat Membru, jistgħu jiġu implimentati b’mod effiċjenti wkoll fil-livell tal-benefiċjarji. Għalhekk, bħala miżura eċċezzjonali oħra, huwa meħtieġ li ssir deroga mir-Regolament Delegat tal-Kummissjoni (UE) 2016/1149 (3) u li l-Istati Membri jitħallew jipprovdu xi flessibbiltajiet lill-benefiċjarji sabiex jadattaw l-operazzjonijiet ippjanati skont proċedura simplifikata u biex jippermettu l-implimentazzjoni parzjali tagħhom f’każijiet debitament ġustifikati.

(14)

Dment li r-raġunijiet għall-applikazzjoni ta’ rati finanzjarji miżjuda tal-Unjoni għal ċerti miżuri u biex jiġu permessi ċerti flessibbiltajiet fil-ġestjoni tal-programmi huma relatati mas-sitwazzjoni ekonomika kurrenti tas-settur tal-inbid u minħabba li l-miżuri huma temporanji, huwa pertinenti li l-ambitu tagħhom jiġi limitat għall-operazzjonijiet li bdew jiġu implimentati matul is-sena finanzjarja 2023. B’kuntrast għal dan, dawn il-miżuri jenħtieġ li ma japplikawx, pereżempju, għal operazzjonijiet implimentati fis-snin finanzjarji preċedenti u mħallsa biss fis-sena finanzjarja 2023.

(15)

Għal raġunijiet imperattivi ta’ urġenza, meta jitqies id-disturb li għaddej fis-suq kif ukoll iż-żmien qasir disponibbli għall-Istati Membri biex jimplimentaw il-miżuri inklużi f’dan ir-Regolament fis-sena finanzjarja kurrenti, u biex jiġi evitat aktar deterjorament fis-suq, huwa meħtieġ li tittieħed azzjoni immedjata. Minn naħa waħda, fir-reġjuni l-aktar affettwati, l-eċċess tal-provvista jeħtieġ li jitneħħa mis-suq mill-aktar fis possibbli u fi kwalunkwe każ qabel il-bidu tal-ħsad il-ġdid, sal-aħħar ta’ Awwissu jew qabel il-bidu ta’ Settembru 2023, inkella, s-sitwazzjoni tas-suq tkompli tiddeterjora u l-iżbilanċ kurrenti jiġi riportat fis-sena ta’ kummerċjalizzazzjoni l-ġdida li jhedded li jikkawża kriżi fit-tul tas-suq tal-inbid kollu tal-Unjoni. Min-naħa l-oħra, il-miżuri kollha inklużi f’dan ir-Regolament iridu jiġu implimentati qabel tmiem il-programmi ta’ appoġġ nazzjonali kurrenti tal-inbid, li japplikaw biss sal-15 ta’ Ottubru 2023 kif previst fl-Artikolu 5(7) tar-Regolament (UE) 2021/2117 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4). Skont dik id-dispożizzjoni, l-Artikoli 39 sa 54 tar-Regolament (UE) Nru 1308/2013 ikomplu japplikaw wara l-31 ta’ Diċembru 2022 fir-rigward tan-nefqa mġarrba u l-pagamenti magħmula għall-operazzjonijiet implimentati qabel is-16 ta’ Ottubru 2023. Għalhekk, id-dewmien fl-azzjoni jirriskja li jagħmilha diffiċli jew saħansitra impossibbli għall-Istati Membri affettwati li jimplimentaw il-miżuri fis-sena finanzjarja 2023, li hija l-aħħar sena ta’ implimentazzjoni tal-programmi nazzjonali ta’ appoġġ kurrenti fis-settur tal-inbid.

(16)

Fid-dawl tar-raġunijiet imperattivi ta’ urġenza msemmija hawn fuq, dan ir-Regolament jenħtieġ li jiġi adottat skont il-proċedura ta’ urġenza stabbilita fl-Artikolu 228 tar-Regolament (UE) Nru 1308/2013.

(17)

Fid-dawl tal-ħtieġa li tittieħed azzjoni immedjata, dan ir-Regolament jenħtieġ li jidħol fis-seħħ fil-jum tal-pubblikazzjoni tiegħu f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea,