10.3.2009   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 64/4

(1)

B’ittra tat-30 ta’ Diċembru 2005 l-Associazione Bancaria Italiana (ABI) ressqet ilment quddiem il-Kummissjoni għal serje ta’ allegati benefiċċji favur l-attivitajiet bankarji ta’ Poste Italiane SpA (PI). Skont l-ilment, l-Italja tat lil PI, fuq is-somom miġbura permezz tal-kontijiet kurrenti postali u li ġew ittrasferiti fuq kont kurrenti ddepożitat mat-Teżor, rata ta’ imgħax ta’ madwar 4 %, fejn il-kontijiet kurrenti postali jagħtu qligħ medju ta’ 1 %. Il-marġni pożittiv ta’ PI li jirriżulta mid-differenzjal bejn ir-rata ta’ self u r-rata ta’ depożitu (2) huwa akbar mid-dħul mill-imgħax “tas-suq”, u b’hekk għandu jitqies bħala għajnuna mill-Istat.

(2)

B’ittra tas-7 ta’ Frar 2006, il-Kummissjoni għamlet xi mistoqsijiet lill-awtoritajiet Taljani. Wara li talbet estensjoni għall-perjodu ta’ żmien biex tagħti risposta, l-Italja wieġbet b’ittra tal-21 ta’ April 2006. Fit-30 ta’ Marzu 2006 saret laqgħa mal-awtoritajiet Taljani u mar-rappreżentanti ta’ PI.

(3)

B’ittra tas-26 ta’ Settembru 2006, il-Kummissjoni kkomunikat lill-Italja d-deċiżjoni li, fil-konfront tal-miżura, se tagħti bidu għall-proċedura skont l-Artikolu 88(2) tat-Trattat KE.

(4)

Id-deċiżjoni tal-Kummissjoni li tagħti bidu għall-proċedura ġiet ippubblika f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea  (3). Il-Kummissjoni stiednet lill-partijiet ikkonċernati sabiex iressqu l-kummenti tagħhom. L-awtoritajiet Taljani għamlu dan permezz ta’ ittri tal-31 ta’ Ottubru 2006 u tad-29 ta’ Diċembru 2006, filwaqt li ABI rrispondiet permezz ta’ ittra tas-27 ta’ Diċembru 2006. B’ittra tal-15 ta’ Jannar 2007, il-Kummissjoni għaddiet il-kummenti ta’ ABI lill-awtoritajiet Taljani, u tathom l-opportunità li jwieġbu. Il-kummenti tal-awtoritajiet Taljani ġew riċevuti permezz ta’ ittra tas-16 ta’ Frar 2007.

(5)

B’ittra tal-21 ta’ Frar 2007, il-Kummissjoni talbet informazzjoni addizzjonali, li l-Italja bagħtet permezz tal-ittri tat-30 ta’ Marzu 2007, tat-2 ta’ April 2007 u tal-1 ta’ Ġunju 2007.

(6)

Fit-28 ta’ Ġunju 2007 u fl-24 ta’ Ottubru 2007 saru żewġ laqgħat mal-awtoritajiet Taljani u mar-rappreżentanti ta’ PI. Wara l-aħħar laqgħa, il-Kummissjoni bagħtet mistoqsijiet oħrajn permezz ta’ ittra tal-25 ta’ Ottubru 2007, li l-Italja weġbithom fis-27 ta’ Novembru 2007.

(7)

L-Italja bagħtet informazzjoni addizzjonali fid-29 ta’ Frar 2008 u fl-4 ta’ Marzu 2008 saret laqgħa bejn l-awtoritajiet Taljani u l-Kummissjoni.

(8)

Il-Kummissjoni għamlet aktar mistoqsijiet fil-5 ta’ Marzu 2008 u fit-3 ta’ April 2008. L-Italja tat it-tweġibiet tagħha fis-7 ta’ Marzu 2008 u fit-23 ta’ April 2008, rispettivament.

(9)

PI tipprovdi s-servizz postali universali fl-Italja u twettaq l-obbligu tas-servizz postali universali (4) fit-tifsira tal-leġislazzjoni nazzjonali (5) dwar is-servizz postali universali. Bħalissa, is-servizzi finanzjari mhumiex inklużi fil-mandat ta’ servizz ta’ interess ekonomiku ġenerali fdat lil PI.

(10)

Minbarra li tiggarantixxi s-servizz postali universali, PI tista’ toffri prodotti u servizzi integrati ta’ komunikazzjoni, ta’ loġistika u finanzjarji mat-territorju nazzjonali kollu. Il-figuri ewlenin għall-2006 huma kif ġej (6):

(11)

Skont il-karta tal-bilanċ ta’ PI, fl-2006, is-sehem tas-servizzi postali mid-dħul totali tal-Grupp kien ta’ 33,5 %; 27,5 % tad-dħul totali kien ġej mis-servizzi finanzjarji, filwaqt li 37,6 % kien ġej mis-servizzi ta’ assigurazzjoni. Is-servizzi finanzjarji u dawk tal-assigurazzjoni kkontribwew rispettivament 82,0 % u 18,7 % għar-riżultat operattiv tal-Gruppo PI. Is-servizzi postali rreġistraw telf operattiv ta’ EUR 4 miljuni.

(12)

L-attivitajiet bankarji ta’ PI twettqu permezz ta’ Bancoposta, li hija diviżjoni għal kollox integrata fil-Grupp.

(13)

Qabel Diċembru 2003 PI kienet 100 % proprjetà tal-Istat Taljan. F’Diċembru 2003, l-Istat Taljan għamel arranġamenti biex 35 % mill-kapital soċjali ta’ PI jiġi ttrasferit lil Cassa Depositi u Prestiti (CDP). CDP ġiet ittrasformata minn kumpanija tal-Istat f’kumpanija b’responsabbiltà limitata fi tmiem l-2003. Minn dak iż-żmien lil hawn, minkejja t-trasferiment ta’ 30 % mill-kapital soċjali tagħha lil 65 fondazzjoni bankarja (7), CDP baqgħet taħt il-kontroll tal-Istat.

(14)

Poste Italiane SpA wkoll hija entità privata kkontrollata mill-Istat.

(15)

Fuq il-bażi ta’ studju reċenti (8), is-suq tal-posta Taljan kien diġà relattivament miftuħ qabel ma ġiet implimentata l-ewwel Direttiva postali (9). Operaturi oħrajn barra PI diġà setgħu jqassmu materjal pubbliċitarju indirizzat u posta ibrida. Barra minn hekk, ċerti operaturi postali lokali kienu attivi fit-tqassim tal-korrispondenza f’relazzjoni ta’ subappalt ma’ PI. Wara l-implimentazzjoni tad-Direttiva 97/67/KE dwar is-servizzi postali, il-mezzi ta’ kunsinna tal-posta ibrida ġew inklużi fis-servizzi riservati, biex b’hekk ġew interrotti r-relazzjonijiet ta’ subappalt. Il-posta transkonfinali li kienet tidħol u toħroġ mill-pajjiż hija parti sħiħa mill-ambitu riservat għal PI. Mill-1 ta’ Jannar 2003 fid-dritt Taljan ġiet trasposta t-tieni Direttiva postali (10) li tipprovdi li s-suq postali intern għandu jiġi kkompletat sal-1 ta’ Jannar 2009, ħlief il-prodotti riservati sa 100 gramma għall-korrispondenza u tliet darbiet it-tariffa bażi tal-posta prijoritarja. Mill-1 ta’ Jannar 2006 ir-riserva statutorja ta’ PI bdiet tinkludi l-kunsinna tal-korrispondenza bi prezz sa darbtejn u nofs it-tariffa bażi tal-posta prijoritarja u b’piż ta’ mhux aktar minn 50 gramma (11). Is-suq postali issa huwa relattivament miftuħ de jure, peress li issa ġiet liberalizzata l-kunsinna tal-materjal pubbliċitarju dirett bil-posta. Ir-regoli tad-dħul mhumiex meqjusa bħala ibsin (12).

(16)

Fid-19 ta’ Ottubru 2006, il-Kummissjoni pproponiet Direttiva postali ġdida biex jiġi kkompletat għal kollox is-suq intern tas-servizzi postali Komunitarji. Id-Direttiva (13) daħlet fis-seħħ fis-27 ta’ Frar 2008 u tipprovdi li sal-31 ta’ Diċembru 2010 jiġu aboliti l-monopolji legali fis-servizzi postali, għalkemm ċerti Stati Membri jistgħu jipposponu l-limitu ta’ żmien sal-31 ta’ Diċembru 2012.

(17)

Bid-Digriet tal-President tar-Repubblika Nru 144 tal-14 ta’ Marzu 2001, ġew irregolati s-servizzi bankarji u finanzjarji li tista’ twettaq PI, jiġifieri l-attivitajiet ta’ Bancoposta. Dawn l-attivitajiet jinkludu: id-depożiti tat-tfaddil mill-pubbliku tkun xi tkun il-forma tagħhom; l-għoti ta’ servizzi ta’ ħlas; servizzi ta’ intermedjarja fil-kambju; il-promozzjoni u l-investiment tal-finanzjamenti mogħtija mill-banek u minn intermedjarji finanzjarji ċċertifikati oħrajn; l-għoti ta’ ċerti servizzi ta’ investiment (negozjati f’isem terzi persuni u l-investiment u d-depożiti ta’ ordnijiet, ħlief in-negozjati għal finijiet personali u l-ġestjoni tal-assi fuq bażi individwali, almenu sal-2007). Ġie eskluż, b’mod espliċitu, li PI tista’ twettaq attivitajiet ta’ finanzjament.

(18)

Bancoposta tista’ titqies bħala aġenzija ta’ tfaddil u intermedjarja finanzjarja. Minkejja li mhix bank, hija tagħmel użu mill-għadd ta’ uffiċċji postali ta’ PI għall-operazzjonijiet tagħha u biex toffri prodotti bankarji u prodotti finanzjarji oħrajn.

(19)

It-13 893 uffiċċji postali, bejn wieħed u ieħor mill-inqas wieħed għal kull komun, li jagħmlu minn PI l-akbar netwerk bankarju fl-Italja, għandhom jitqiesu bħala vantaġġ aktar milli bħala piż: l-ispejjeż tagħhom essenzjalment jiġu koperti mis-servizzi finanzjarji, u b’hekk jitqies li mhumiex ta’ piż għall-fornitur tas-servizz universali (14).

(20)

F’rapport li ġie ppubblikat fl-2004, l-aġenzija tar-rating (klassifikazzjoni) Fitch iddikjarat li PI/Bancoposta tista’ tilħaq il-popolazzjoni kollha tal-Italja, ħila li fil-ġejjieni qrib l-ebda bank nazzjonali mhu se jkollu bħalha (15). L-aġenzija tqis ukoll li PI qiegħdet l-iżvilupp tas-servizzi finanzjarji fil-qalba tal-istrateġija tagħha.

(21)

PI toffri firxa wiesgħa ta’ servizzi finanzjarji li jikkompetu ma’ dawk li toffri s-sistema bankarja:

(22)

Permezz tal-kontijiet kurrenti postali, PI twettaq attivitajiet ta’ depożitu. It-tabella 1 turi l-bilanċ medju annwali tal-użu tal-kontijiet kurrenti postali fil-perjodu 1995-2006:

Tabella 1

(23)

Fl-2001 PI nediet il-Conto BancoPosta, kont kurrenti postali b’karatteristiċi li jixbħu lil kont bankarju komuni. Qabel il-Conto BancoPosta, il-kont kurrenti postali ma kienx strument retail (bl-imnut) adegwat, għaliex kien nieqes minn servizzi konnessi (pereżempju, karti ta’ kreditu u ta’ debitu), u kien maħsub fuq kollox għall-amministrazzjoni pubblika u għall-kumpaniji li kellhom fatturat kbir (jiġifieri, l-utilities (il-kumpaniji tad-dawl, tal-ilma eċċ.) nazzjonali.

(24)

Skont id-dejta trasmessa mill-Italja, is-sehem mis-suq tal-kont kurrenti postali Taljan fis-suq Taljan tal-kontijiet kurrenti, għall-perjodu 2000-2007, kien dan li ġej:

(25)

Skont ABI, id-depożiti ta’ PI żdiedu b’rata akbar meta pparagunat mar-rata tad-depożiti bankarji li jikkompetu magħha. Fil-perjodu 1999-2004, ir-rata ta’ tkabbir tad-depożiti bankarji kienet ta’ madwar 36 %, filwaqt li dik tal-kontijiet kurrenti postali kienet ta’ 94 % (16). ABI ssostni li t-tkabbir fil-provvista diretta ta’ PI dgħajfet b’mod sinifikanti ddepożiti fis-sistema bankarja: fl-1999 il-kontijiet kurrenti postali kienu jirrappreżentaw it-2,2 % tas-duq tal-provvista diretta (bankarja u postali): fl-2004 din il-perċentwali telgħet għal 3,1 %. ABI tqis li r-raġuni għas-suċċess akbar li kellhom il-kontijiet kurrenti postali meta pparagunati ma’ dawk bankarji kienet prinċipalment il-kundizzjonijiet favorevoli li offriet PI lill-klijenti tagħha b’kontijiet kurrenti, filwaqt li tat l-istess servizzi tal-banek. Pereżempju, il-qligħ medju tal-kontijiet kurrenti bankarji kien ta’ madwar 0,6 %-0,7 %, filwaqt li tal-kont kurrenti BancoPosta fil-bidu tal-2005 kienet ta’ 1 %.

(26)

Minbarra d-depożiti permezz tal-kontijiet kurrenti postali, PI tagħmilha anki ta’ intermedjarja permezz tat-tfaddil postali (investiment ta’ kontijiet ta’ tfaddil u ta’ bonds ta’ tfaddil postali f’isem CDP).

(27)

Barra minn hekk, fl-aħħar snin PI estendiet il-firxa tal-istrumenti ta’ ħlas li toffri lill-klijenti tagħha, fejn flimkien ma’ dawk tradizzjonalment postali (formola tal-ħlas fl-uffiċċji postali (bollettini postali) u ordnijiet ta’ flus (money orders)) bdiet toffri anki l-istrumenti li darba kienu tipikament bankarji (karti ta’ debitu u ta’ kreditu, trasferimenti, servizzi ta’ addebitu fil-kont għall-ħlas tal-kontijiet tad-dawl, tal-ilma eċċ.) (17).

(28)

Fl-aħħar nett, PI toffri l-prodotti finanzjarji u ta’ investiment li ġejjin:

(29)

Id-dijagramma ta’ hawn taħt juri r-relazzjonijiet bejn PI u t-Teżor wara d-Digriet tal-5 ta’ Diċembru 2003 (20).

Dijagramma 1

(30)

F’dan il-kuntest, il-miżura li għandha tiġi vvalutata permezz ta’ din id-Deċiżjoni hija l-Liġi Nru 266 tat-23 ta’ Diċembru 2005 (21) (minn hawn ‘il quddiem: il-“Legge Finanziaria 2006” (Att dwar il-Finanzi tal-2006)), li ġiet implimentata permezz tal-Ftehim bejn il-Ministeru tal-Ekonomija u tal-Finanzi u Poste Italiane tat-23 ta’ Frar 2006 (minn hawn ‘il quddiem: il-“Ftehim”).

(31)

Il-Legge Finanziaria 2006 tistabbilixxi li l-Miniseru tal-Ekonomija u tal-Finanzi u PI għandhom jiddeterminaw il-parametri tas-suq u l-metodi biex tiġi kkalkulata r-rata li għandha tingħata skont il-bilanċi tal-kontijiet kurrenti postali stabbiliti mat-Teżor, u tipprevedi wkoll tnaqqis ta’ mill-inqas EUR 150 miljun meta pparagunati mal-imgħaxijiet dovuti mill-Ministeru mill-2005.

(32)

Il-Ftehim, li jiddefinixxi l-metodi konkreti biex jiġu kkalkolati r-rati ta’ remunerazzjoni għal tliet snin, daħal fis-seħħ fl-4 ta’ April 2006 (22) u għandu effett retroattiv għall-1 ta’ Jannar 2005. Il-Ftehim jiskadi fl-4 ta’ April 2009. Essenzjalment, ir-remunerazzjoni annwali tiġi kkalkulata bħala medja mgħobbija (bil-komponenti ta’ medja ta’ fatturi) tal-qligħ medju annwali tal-BTP (23) ta’ 30 sena (piż ta’ 80 %) u ta’ 10 snin (piż ta’ 10 %), u tal-BOT (24) ta’ 12-il xahar (piż ta’ 10 %). Il-qligħ medju annwali tat-titoli tal-Istat li ntużaw fil-Ftehim inkiseb billi ġiet ikkalkulata l-medja aritmetika sempliċi (li taggrega 24 servej/24) tar-rati ta’ qligħ li MTS SpA (kumpanija li tiġġestixxi l-pjattaforma elettronika għan-negozjati tat-titoli tal-Istat Taljani u ta’ titoli oħrajn bi dħul fiss) tieħu fl-1 u fil-15-il jum ta’ kull xahar. L-aġġornament ta’ kull ħmistax tal-parametri għaldaqstant jimplika li l-qligħ huwa tabilħaqq varjabbli. Barra minn hekk, f’każ li jkun hemm movimenti tali fil-kurva tar-rati li jitbiddlu r-relazzjonijiet bejn ir-rati għal perjodu qasir ta’ żmien u dawk għal perjodu twil, PI tista’ titlob li jiġi rivedut il-basket. Kwalunkwe parti tista’ ttemm il-Ftehim billi tagħti avviż ta’ terminazzjoni lill-parti l-oħra mill-inqas sitt xhur qabel il-31 ta’ Diċembru ta’ kull sena.

(33)

L-applikazzjoni tal-metodoloġija tal-Ftehim tat ir-riżultati li ġejjin:

(34)

L-imgħaxijiet akkumulati tal-2005 u tal-2006 tħallsu rispettivament fl-2006 u fl-2007. Skont l-awtoritajiet Taljani, l-ammont li jikkonċerna l-akkumulazzjoni tal-2007 għadu ma ġiex imħallas.

(35)

L-ammonti li ġejjin mill-kontijiet kurrenti postali kellhom jgħaddu għand il-Ministeru tal-Ekonomija u tal-Finanzi u t-Teżor (dik li tissejjaħ “rabta ta’ użu”) (26).

(36)

Bil-Liġi Nru 296 tas-27 ta’ Diċembru 2006 (27) (minn hawn ‘il quddiem: il-“Legge Finanziaria 2007” (l-Att dwar il-Finanzi tal-2007)), l-Italja biddlet il-mekkaniżmu ta’ remunerazzjoni pprovdut mil-Legge Finanziaria 2006. Skont il-liġi l-ġdida, PI għandha tinvesti l-flus li ġejjin mid-depożiti li saru mill-klijenti privati (flus iddepożitati permezz tal-kontijiet kurrenti postali li ma jappartjenux lill-Amministrazzjoni Pubblika) f’titoli tal-Gvernijiet taż-żona tal-ewro (28). Il-liġi l-ġdida tirrevoka ir-rabta ta’ allokazzjoni fil-konfront ta’ PI fejn għandhom x’jaqsmu d-depożiti tal-fondi tal-klijenti privati. Skont il-liġi, l-implimentazzjoni progessiva tal-arranġamenti l-ġodda mistennija tidħol fis-seħħ mhux aktar tard mill-31 ta’ Diċembru 2007. Min-naħa l-oħra, il-Legge Finanziaria 2007 għandha żżomm l-istess investiment tal-flus li ġejjin mingħand klijenti mhux privati (madwar 25-30 %).

(37)

Fid-Deċiżjoni ta’ Settembru 2006, il-Kummissjoni osservat li, fil-valutazzjoni ta’ jekk hemmx vantaġġ għal PI, teoretikament jista’ jkun importanti li jiġu analizzati l-elementi li jikkostitwixxu l-marġni pożittiv ta’ PI li jirriżulta mid-differenzjal bejn ir-rata tal-imgħax tas-self u r-rata tal-imgħax tad-depożitu (29). Id-deċiżjoni li jingħata bidu għall-proċedura però kienet diġà ttieħdet meta kien ġie konkluż formalment li, f’dan il-każ, il-vantaġġ seta’ kien ġej biss mir-rata ta’ l-imgħax tas-self.

(38)

Għaldaqstant, il-Kummissjoni wriet id-dubbji tagħha rigward il-possibbiltà li s-sistema biex tiġi ddeterminata r-rata ta’ imgħax fuq il-bilanċi tal-kontijiet kurrenti stabbiliti mat-Teżor mill-2005 kienet tikkostitwixxi referenza tas-suq adattata.

(39)

Il-Kummissjoni sostniet li biex tiġi stabbilita r-rata tas-suq kien jeħtieġ li titqies ir-rata tal-imgħax li persuna privata li qed tissellef tkun lesta tħallas lil PI għall-flus iddepożitati, skont in-natura u l-ammont tagħhom. Ir-rata ffissata mill-Ftehim tista’ ma tkunx rata tas-suq. B’mod partikolari, il-Kummissjoni osservat li d-depożitu ta’ PI mat-Teżor kien f’kont kurrenti. Kien it-Teżor, u mhux PI, li kien qed jerfa’ r-riskju tal-likwidità assoċjat mal-fondi ddepożitati. Barra minn hekk, id-depożiti li saru fil-kont kurrenti mat-Teżor intużaw biex jiġu ffinanzjati l-ħtiġijiet normali tal-baġit. Ma kienx ċar lanqas jekk l-istrument tal-finanzjament li tuża l-Italja, jekk kienet se jieħu post il-forma attwali ta’ depożiti permezz ta’ PI, kienx essenzjalment ikun magħmul minn titoli li jdumu ma jimmaturaw. Barra minn hekk, minkejja li l-Italja saħqet dwar it-tkabbir reċenti tad-depożiti fil-kontijiet kurrenti postali bħala konferma tal-istabbiltà tar-riżorsi disponibbli għat-Teżor, matul is-snin il-livell tal-bilanċi disponibbli għal CDP u għat-Teżor fil-fatt kien suġġett għal għadd ta’ varjazzjonijiet.

(40)

Barra minn hekk, il-Kummissjoni ma setgħetx teskludi – meta jitqiesu l-karatteristiċi speċifiċi ta’ PI li għandha l-obbligu leġislattiv li tagħti lill-Istat id-depożiti tal-kontijiet kurrenti – li kien impossibbli li jinstabu termini ta’ paragun fis-suq. Fuq din il-bażi, il-Kummissjoni kellha tistabbilixxi l-ispiża tal-ġestjoni tal-kont għal PI (li kien possibbli biss b’sistema tajba ta’ kontabbiltà analitika) u żżid marġni raġonevoli. Is-somma kellha tindika rata “tas-suq”ad hoc. Dan il-metodu kien ikun iġġustifikat anki jekk il-Kummissjoni kien ikollha tqis li PI tagħmilha ta’ sempliċi mezz ta’ depożitu ta’ fondi għall-Istat permezz tan-netwerk estiż ta’ uffiċċji postali li għandha.

(41)

Jekk l-Legge Finanziaria 2006 u l-Ftehim iġġeneraw għajnuna mill-Istat, skont il-Kummissjoni, din kienet tkun ġdida, illegali u inkompatibbli.

(42)

B’ittra tas-27 ta’ Diċembru 2006 ABI ressqet il-kummenti li ġejjin.

(43)

Skont ABI, l-ammont ta’ fondi li tqiegħdu għad-dispożizzjoni tat-Teżor jirrappreżentaw dejn li t-Teżor stess jonora s-sena ta’ wara li jkun sar id-depożitu tal-bilanċi. Kif sostniet il-Kummissjoni fid-Deċiżjoni ta’ Settembru 2006, għaldaqstant huwa t-Teżor u mhux PI li jerfa’ r-riskju tal-likwidità marbut mal-fondi ddepożitati. Dan ifisser li, jekk jitnaqqas l-ammont ta’ fondi ttrasferiti meta pparagunat mas-sena ta’ qabel, it-Teżor minbarra li jirremunera lil Bancoposta għall-operazzjoni fuq il-bażi tar-rata miftiehma, għandu jagħti lura lil PI d-differenza rreġistrata fil-bilanċi.

(44)

Fil-fehma ta’ ABI, id-depożiti inkwistjoni jistgħu jitqiesu biss bħala għal perjodu qasir ta’ żmien. Barra minn hekk, il-fondi jintużaw biex jiġu ffinanzjati l-ħtiġijiet normali tal-baġit.

(45)

Skont id-Digriet Ministerjali tal-5 ta’ Diċembru 2003, CDP fetħet żewġ kontijiet kurrenti bl-imgħax mat-Teżor, b’rata varjabbli ta’ imgħax għal kull semestru daqs il-medja aritmetika sempliċi bejn il-qligħ gross tal-BOT ta’ 6 xhur u t-tendenza tal-Indiċi Rendistato ta’ kull xahar (30).

(46)

Fl-aħħar nett, biex jiġi vvalutat jekk il-miżura favur PI tistax titqies bħala għajnuna mill-Istat, jeħtieġ li r-remunerazzjoni fuq il-kontijiet kurrenti postali tiġi pparagunata mar-rati li jiġu applikati fil-konfront tal-Bonds tat-Teżor għal perjodu qasir ta’ żmien (ta’ 12-il xahar). F’Jannar 2005, il-qligħ tal-BOT ta’ 12-il xahar kien ta’ 2,21 %, jiġifieri differenza ta’ 1,69 % inqas meta pparagunat mar-remunerazzjoni lil PI.

(47)

B’ittri tal-31 ta’ Ottubru 2006, tad-29 ta’ Diċembru 2006, tas-16 ta’ Frar 2007, tat-30 ta’ Marzu 2007, tat-2 ta’ April 2007, tal-1 ta’ Ġunju 2007, tas-27 ta’ Novembru 2007, tad-29 ta’ Frar 2008, tas-7 ta’ Marzu 2008 u tat-23 ta’ April 2008 l-Italja ppreżentat il-kummenti ewlenin li ġejjin.

(48)

L-Italja tikkonferma li, fit-tifsira tal-Legge Finanziaria u tal-Ftehim, l-imgħaxijiet li għandhom jingħataw lil PI jiġu ddeterminati skont parametri tas-suq. Dawn l-imgħaxijiet ma jagħtu l-ebda vantaġġ lil PI.

(49)

L-Italja ssostni li l-iżvilupp fid-depożiti postali jista’ jkun ipparagunat ma’ dak tas-sistema bankarja biss mill-2001, jiġifieri s-sena meta tnieda l-prodott il-ġdid Conto BancoPosta. Sal-2001 il-kont kurrenti postali retail ma setax jitqies bħala strument sostitut għall-kontijiet kurrenti bankarji minħabba n-nuqqas ta’ adegwatezza tas-servizzi konnessi (pereżempju, in-nuqqas ta’ karti ta’ kreditu u ta’ debitu), u fil-parti l-kbira kien jintuża mill-Amministrazzjoni Pubblika u mill-kumpaniji b’fatturati kbar (jiġifieri, l-utilities nazzjonali). Skont l-Italja, ir-rati ta’ tkabbir tad-depożiti postali mill-2001 ‘il quddiem huma koerenti mal-fatt li kien strument ġdid.

(50)

Qabel l-2001it-tendenza tal-bilanċi – bħat-tnaqqis sinifikanti li ġie rreġistrat fi tmien is-snin 90 tas-seklu 20, b’mod partikolari bejn l-1996 u l-1997 – kienet affetwata mil-Liġi Nru 662 tat-23 ta’ Diċembru 1996, li ordnat li jingħalqu l-kontijiet li t-Teżor kien juża biex iħallas il-pensjonijiet tal-Istat, biex b’hekk kien hemm moviment tal-fondi, skont il-valur tal-munita fl-1 ta’ Jannar 1997, ta’ madwar EUR 11-il biljun. Bejn l-1997 u l-1999 numru ta’ fatturi eteroġenei kkontribwew biex jinżlu l-bilanċi. Skont l-awtoritajiet Taljan huwa diffiċli li tasal għal tabilħaqq x’kienu l-kawżi ta’ dawn il-varjazzjonijiet, anki minħabba n-natura ta’ PI (li dak iż-żmien kienet entità ekonomika pubblika) u fatturi politiċi esterni. Kien biss wara li fl-1998 PI saret kumpanija b’responsabbiltà limitata, li kien hemm żvilupp ċar, regolari u kostanti tal-bilanċi.

(51)

Skont l-awtoritajiet Taljani, PI u t-Teżor – meta kkonkludiew il-Ftehim – irregolaw strument għal perjodu twil ta’ żmien b’mod trasparenti. Fil-fatt, il-Ftehim mhux wieħed perpetwu imma jibqa’ fis-seħħ għal tliet snin u barra minn hekk jipprovdi għall-possibbiltà li ż-żewġ partijiet jirrexxindu l-kuntratt jekk il-kundizzjonijiet tas-suq ikunu tali li ma jiggarantux koerenza mal-mekkaniżmu ta’ determinazzjoni tar-remunerazzjoni tal-bilanċi. Dawn il-klawżoli ddaħħlu sabiex iż-żewġ partijiet jiġu mħarsa mir-riskju, li matul dawn it-tliet snin, jitfaċċaw kundizzjonijiet partikolari marbuta mas-suq jew mal-karatteristiċi tad-depożiti tali li jbiddlu l-mekkaniżmu tar-remunerazzjoni.

(52)

Skont l-awtoritjiet Taljani, l-għażla tal-varjabbiltà tal-parametru, kif inhu pprovdut mill-Ftehim, tissodisfa r-rekwiżiti li tiġi ddeterminata rata konformi mas-suq. B’mod partikolari, il-mezz ta’ remunerazzjoni varjabbli huwa ndaqs għaż-żewġ partijiet: għat-Teżor, fejn jiggarantilu nefqa tal-finanzjament skont l-ispiża tad-dejn li għandu tul perjodu medju u twil ta’ żmien; għal PI, peress li jirrappreżenta l-moviment lejn mekkaniżmu ta’ remunerazzjoni konformi mas-suq u korerenti mad-depożiti. Id-deċiżjoni ta’ din il-konformità mill-ġdid mas-suq ittieħdet f’waqt meta s-suq ma kienx favorevoli, fejn il-qligħ miksub fuq il-bażi tal-Ftehim fl-2005 u fl-2006 (rispettivament 3,9 % u 4,25 %) kien ferm inqas mir-rata fissa (4,35 %) li kienet tibbenefika minnha PI fis-snin preċedenti.

(53)

L-Italja tosserva li, mill-2007, PI tat bidu għal ġestjoni attiva ferm kawta rigward il-flus tagħha bbażata fuq imgħaxijiet b’rata fissa, li tiggarantilha qligħ ċert tul perjodu ta’ żmien partikolari. Il-ġestjoni attiva tal-bilanċi tvarja minn dik passiva tal-Ftehim peress li tippermetti li PI, l-ewwel nett, tibni portafoll b’bażi ta’ qligħ ċerta u tindirizza l-asset allocation (l-allokazzjoni tal-assi) skont l-għanijiet tal-kumpanija; it-tieni nett, li tkun suġġetta għal riskji oħra fl-ambitu ta’ xenarji ta’ riskji vvalutati u approvati. Peress li tista’ timplimenta soluzzjonijiet ta’ ġestjoni attiva tal-fondi, PI adottat strateġiji finanzjarji ta’ ottimizzazzjoni tal-qligħ fejn kisbet profitti akbar minn dawk li tista’ tikseb permezz tal-Ftehim.

(54)

L-awtoritajiet Taljani informaw lill-Kummissjoni mir-revoka tar-rabta ta’ allokazzjoni li minħabba fiha PI kellha tiddepożita mat-Teżor il-flus li kienu ġejjin mill-kontijiet kurrenti postali. Il-Legge Finanziaria 2007 timmodifika l-iskema pprovduta mil-Legge Finanziaria 2006 u tipprovdi li l-flus li jiġu mid-depożiti ma’ PI tal-klienti privati jiġu investiti f’titoli tal-Gvernijiet taż-żona tal-ewro. Il-liġi tipprovdi li sal-31 ta’ Diċembru 2007 jitlestew l-arranġamenti l-ġodda. Għaldaqstant, l-Italja tqis li din il-bidla teskludi li l-flus ddepożitati minn PI jaqgħu taħt ir-regoli dwar l-għajnuna mill-Istat peress li r-remunerazzjoni li ħadet ma ngħatatx mill-Istat.

(55)

Din il-bidla leġislattiva tissodisfa l-ħtieġa li għandu t-Teżor li jagħti lil PI aktar awtonomija finanzjarja, li saret meħtieġa minħabba r-riżultati ekonomiċi u finanzjarji tal-azjenda u minħabba d-dimensjonijiet li ntlaħqu. It-triq lejn awtonomija akbar, li bdiet fl-1998 meta PI saret kumpanija b’responsabbiltà limitata, kienet ikkaratterizzata mit-tnedija tal-kont kurrenti postali retail Conto BancoPosta fl-2001; kompliet fl-2005-2006 meta ġiet abbundanta r-rata ta’ remunerazzjoni fissa biex beda jkun hemm indiċjar skont parametri konformi mar-rati tas-suq ipprovdut mill-Ftehim, u fl-2007 meta ġiet eliminata r-rabta ta’ użu, almenu fir-rigward tad-depożiti tal-klijenti privati.

(56)

L-Italja tosserva li t-triq li PI mxiet lejn awtonomija finanzjarja progressiva ma għandiex twassal biex il-fondi jitqiesu bħala li m’għadhomx aktar suġġetti għal rabta ta’ użu. Barra minn hekk, minn meta ġie konkluż il-Ftehim, it-Teżor kellu jqis l-obbligi legali li kellha PI u ma setax jipprevedi l-evoluzzjoni leġislattiva li ma taqax taħt il-kompetenza tiegħu.

(57)

Biex turi l-istabbilità maż-żmien tal-ħażna tad-depożiti, l-Italja tosserva kif l-indikatur Devjazzjoni Standard jew Bilanċ Medju, li jkejjel l-instabblità tal-flus miżmuma mit-Teżor, għadda mit-8 % tal-2002 għall-5 % tal-2005; kif il-piż tal-komponent stabbli tad-depożiti – li, għal sena partikolari, l-Italja ddefinitu bħala l-bilanċ minimu li ntlaħaq dik is-sena – fuq il-bilanċ medju totali sadanittant kiber minn 83,8 % għal 89,5 %, u kif il-piż tal-komponent instabbli tad-depożiti – li ġie ddefinit bħala d-differenza bejn il-bilanċ medju u l-bilanċ minimu għal dik is-sena – fuq il-bilanċ medju totali għadda mis-16,2 % tal-2002 għall-10,5 % tal-2005.

(58)

L-Italja bagħtet lill-Kummissjoni l-konklużjonijiet ta’ żewġ tipi ta’ mudelli: il-mudelli statistiċi interni ta’ PI u l-mudell li PI fasslet f’kollaborazzjoni mal-kumpanija ta’ konsulenza […] bil-għan li tiġi identifikata t-tendenza kawta tal-flus iddepożitati permezz tal-kontijiet kurrenti postali.

(59)

Huma l-istess awtoritajiet ta’ monitoraġġ tas-settur bankarju li rrakkomandaw li jiġu adottati mudelli li għandhom l-għan li jikkwantifikaw t-tendenza kawta tad-depożiti u t-tendenza tat-tul ta’ żmien tal-flus fil-kontijiet kurrenti meta l-għan huwa li jiġu ddefiniti l-mekkaniżmi ta’ ġestjoni tar-riskju tal-imgħax (31).

(60)

Il-mudelli interni huma bbażati fuq l-analiżi tal-movimenti ta’ kuljum tal-bilanċi meta pparagunati mal-bilanċi medji, mingħajr ma jintużaw xenarji probabbli imma sempliċement billi jiġu analizzati r-riżultati storiċi tat-tendenza tal-volumi fil-kontijiet kurrenti. Il-mudelli interni juri kif is-serje ta’ kuljum tad-depożitu mat-Teżor, minn meta ġie mniedi depożitu retail (li llum jikkostitwixxu l-75 % tad-depożiti kollha fil-kontijiet kurrenti postali), tirreġistra tendenza dejjem tiżdied. Il-livell minimu annwali (jiġifieri, il-komponent stabbli tal-bilanċi), li kulma jmur qiegħed dejjem jikber ukoll, jirrappreżenta perċentwali bilanċ totali medju ta’ bejn wieħed u ieħor 90 % (mill-85 % tal-2002 għat-92 % fl-2006). Bl-istess mod, il-mudelli interni jikkonfermaw li hemm komponent instabbli tal-bilanċi, li ġie ddefinit bħala d-differenza bejn il-bilanċ medju u l-bilanċ minimu (stabbli) għal sena partikolari, li fl-aħħar snin jirrappreżenta biss madwar 10 % tal-bilanċ.

(61)

Il-mudell […], li l-Italja tqis li huwa l-aktar wieħed kawt, jindika li t-“tendenza tat-tul ta’ żmien” tar-relazzjonijiet kollha ma jikkoinċidix mat-terminu ta’ żmien tal-kuntratt tal-kont kurrenti individwali. Fil-fatt, jekk huwa possibbli li, mil-lum għall-għada, ċerti klijenti jiddeċiedu li jagħlqu l-kont tagħhom, minħabba n-numru kbir ta’ klijenti u l-granularità tal-kontijiet kurrenti (il-bilanċi medji għal relazzjoni individwali huma limitati) u l-fatt li d-depożiti l-ġodda jissostitwixxu r-relazzjonijiet mitmuma, il-konsegwenzi fuq id-depożiti totali ta’ PI ma jkunux kbar wisq. It-tip ta’ mudell kawt imfassal minn […] jintuża minn diversi banek Taljani fil-ġestjoni attiva tal-flus, biex tkun iddeterminata t-tendenza tat-tul ta’ żmien tal-kontijiet kurrenti tagħhom u biex b’hekk dan it-tul ta’ żmien ikun rifless f’portafoll korrispondenti li jqis il-ħtiġijiet tagħhom fir-rigward tal-Asset Liability Management (il-Ġestjoni tal-Attiv u tal-Passiv) (“ALM”).

(62)

PI għamlet użu minn dan il-mudell biex tidentifika t-“tendenza tat-tul ta’ żmien” tar-relazzjonijiet ta’ kont kurrenti postali (klijenti retail  (32) kemm fil-perjodu 2005-2006, meta PI kienet marbuta li tgħaddi d-depożiti tal-kontijiet kurrenti postali lit-Teżor (ġestjoni passiva tal-fondi), kemm fil-perjodu mill-1 ta’ Jannar 2007 meta PI bdiet tinvesti d-depożiti tal-klijenti privati f’titoli tal-Gvernijiet Ewropej (ġestjoni attiva tal-fondi).

(63)

Skont l-Italja, fil-kuntest speċifiku tal-ġestjoni passiva tal-flus ta’ PI, il-mudell […] jiddefinixxi l-kriterji biex tiġi identifikata t-“tendenza tat-tul ta’ żmien” tad-depożiti postali. Il-mudell jipprova jattribwixxi perjodu ta’ żmien lill-kunċetti ta’ bilanċ stabbli u instabbli identifikati mill-mudelli interni, fuq il-bażi tal-analiżi tal-instabbiltà storika tal-kontijiet kurrenti u fuq l-imġiba probabbli tal-klijenti b’kontijiet kurrenti. F’varjanti tal-mudell (il-metodu Value at Risk (Valur f’Riskju) jew VaR, b’terminazzjoni finali (cut off) fl-għaxar sena), il-bilanċi idumu għal perjodi twal ta’ żmien fil-każ ta’ 2/3 tad-depożiti (33) (mifhuma bħala l-volum minimu li tul perjodu ta’ 10 snin jagħmluha tal-limitu l-aktar baxx), u termini ta’ 0 sa 10 snin għall-bqija (1/3) (jiġifieri d-depożiti li jistgħu jintemmu matul perjodu ta’ 10 snin). Skont dan il-profil tad-depożiti, l-investiment korrispondenti għandu jkollu tul ta’ żmien medju (34) ta’ 4,1 snin u Macaulay duration (it-tul ta’ żmien medju u mgħobbi (bil-komponenti ta’ medja ta’ fatturi) sal-maturità tal-likwidità minn bond) (35) ta’ 3,2 snin. F’varjant ieħor (mudell ta’ deprezzament lineari, b’cut off fl-għaxar sena), l-investiment korrispondenti għandu jkollu tul ta’ żmien medju ta’ 4,9 snin u Macualay duration ta’ 3,8 snin (36).

(64)

Skont l-Italja, fil-kuntest speċifiku tal-ġestjoni attiva tal-flus min-naħa ta’ PI, il-mudell […] isostni lil PI fl-għażla tal-aqwa asset allocation (allokazzjoni tal-assi). Fuq il-bażi ta’ ipoteżijiet ferm kawti, jindika li huwa raġonevoli li PI tadotta asset allocation b’tul ta’ żmien medju ta’ bejn l-4 u l-5 snin.

(65)

Mill-2007, anki jekk il-mudell jidentifika perjodi ta’ tul ta’ żmien kważi infiniti għal madwar 2/3 mid-depożiti u perjodi ta’ tul ta’ żmien minn 0 sa 10 snin għall-bqija, PI għażlet minn qabel maturità medja ta’ […] snin għal raġunijiet marbuta mal-kundizzjonijiet tas-suq tal-mument (37). Fil-fatt, id-differenzjal bejn it-titoli ta’ 5 snin u dawk ta’ 30 sena huwa biss ta’ 20 punt bażi (minn hawn ‘il quddiem: “pb”); minħabba f’hekk, PI ppreferiet tinvesti f’portafoll b’maturità medja iċken minn dik tal-mudell […]: kieku l-akbar riskju li hemm fuq it-titoli ta’ 30 sena ma jiġix remunerat. Fl-ittra tagħha tat-28 ta’ Frar 2008 […] żiedet tgħid li r-riżultati tal-mudell jippermettu li PI tiżviluppa strateġiji ta’ investiment li jistgħu jiġu imbuttati, fir-rigward tat-tul ta’ żmien finanzjarju medju, lil hinn mill-għażla li ġiet adottata s’issa (tul ta’ żmien massimu ta’ 10 snin).

(66)

Rigward id-deskrizzjoni tal-ispejjeż annwali tal-ġbir u tad-depożitu tas-somom mill-kontijiet kurrenti tal-klijenti ta’ PI skont il-kontabbiltà analitika ta’ PI, l-Italja tosserva li din tal-aħħar tippermetti li jiġu identifikati l-ispejjeż totali tal-attività finanzjarja ta’ PI, u mhux l-ispejjeż għal prodott individwali. F’dan il-kuntest, skont l-Italja, il-marġnijiet ta’ PI u ta’ Bancoposta huma inqas, f’termini ta’ perċentwali, mill-marġnijiet tas-settur bankarju.

(67)

Ir-rata tas-self, li essenzjalment huwa rata għal perjodu twil ta’ żmien, huwa adattat għas-suq minħabba li d-depożiti stess isiru għal perjodu twil ta’ żmien. Tabilħaqq:

(68)

Rigward il-konformità tar-remunerazzjoni ta’ PI ma’ kriterji tas-suq, l-Italja semmiet l-erba’ punti li ġejjin: l-adegwatezza tar-rata ta’ self mal-kriterji tas-suq (ara aktar ‘il fuq); il-paragun mal-Banque Postale Franċiża; il-valutazzjoni tal-awdituri ta’ PI; ir-referenza għar-rati tas-suq.

(69)

Skont l-awtoritajiet Taljani, mill-paragun mas-sitwazzjoni ta’ La Banque Postale Franċiża jirriżulta li l-istrateġija tal-ALM (Asset Liability Management) tagħha kienet ibbażata fuq l-istess mudell statistiku ta’ PI. Il-mudell identifika l-komponent stabbli u l-komponent instabbli tal-bilanċ, fejn il-komponent stabbli jiġi investit f’titoli tal-Istat tal-OECD bl-ebda tagħbija u dak instabbli f’titoli għal perjodu qasir ta’ żmien.

(70)

Fuq il-bażi tal-istrateġija tal-ALM, fl-2005 La Banque Postale rreġistrat qligħ ta’ 4,4 % meta pparagunat ma’ qligħ tal-parametru tal-Ftehim ta’ 3,9 %. L-Italja ssostni li La Banque Postale hija eżempju konkret tal-possibbiltà li jkun hemm qligħ akbar minn dak tal-parametru ta’ PI, billi tintuża ġestjoni kawta u b’tul ta’ żmien medju ta’ 5 snin.

(71)

Rapport ikkummissjonat minn […] bl-isem “[…]” (minn hawn ‘il quddiem: l-“analiżi” jew l-“analiżi […]”) isemmi argumenti simili bħala konferma tal-paragunabbiltà taż-żewġ azjendi. Skont l-analiżi, La Banque Postale, li mill-2001 tat bidu għal strateġija ta’ ġestjoni attiva tal-fondi bħal dik ta’ PI, fejn investiet id-90 % tal-komponent tad-depożiti li ġie ddefinit bħala stabbli f’titoli OECD tal-Istat tul perjodu ta’ 10 snin, irreġistrat qligħ akbar minn dak tal-parametru. Tabilħaqq, billi użat l-istess loġika ta’ investiment kawt ta’ PI, fis-snin 2004-2005 La Banque Postale kisbet qligħ medju ta’ madwar 4,45 %.

(72)

Fuq il-bażi tal-karatteristiċi ta’ instabbiltà u tar-rati ta’ tkabbir, l-awdituri ta’ PI lkoll jaqblu li jiddefinixxu d-depożiti fil-kontijiet kurrenti bħala depożiti stabbli.

(73)

L-Italja bagħtet lill-Kummissjoni l-ittri tal-banek privati u tal-konsulenti fejn jiġi sostnut li r-remunerazzjoni li rċeviet PI fuq il-flus li ġejjin mill-kontijiet kurrenti postali u li ġew iddepożitati t-Teżor hija konformi mal-qligħ tas-suq li PI kienet tikseb bi strateġija adegwata ta’ investiment u ta’ ġestjoni tar-riskji.

(74)

L-awtoritajiet Taljani jqisu li l-qligħ li kisbet PI għall-flus iddepożitati t-Teżor, huwa konsisteni mar-remunerazzjoni tal-investimenti ta’ Poste Vita. B’mod partikolari, huma jsostnu li l-polzi tal-assigurazzjoni fuq il-ħajja tal-Fergħa I huma prodotti li jistgħu jiġu pparagunati mal-kontijiet kurrenti postali u li l-qligħ medju tal-ġestjoni ta’ dawn il-prodotti (pereżempju Posta Più) kien ta’ 4,68 % fl-2002-2006, meta pparagunat ma’ valur medju tal-parametru ta’ 4,55 %.

(75)

L-awtoritajiet Taljani jqisu li l-kontijiet kurrenti postali u l-polzi tal-assigurazzjoni fuq il-ħajja huma prodotti li jistgħu jiġu pparagunati mil-lat tal-ġestjoni finanzjarja peress li l-kont kurrenti huwa strument li mil-lat formali biss jitqies għal perjodu qasir ta’ żmien, imma tabilħaqq jixbah lil prodott finanzjarju għal perjodu medju ta’ żmien, fejn il-kapital u rata minima huma ggarantiti. Il-polzi tal-assigurazzjoni fuq il-ħajja essenzjalment huma prodotti ta’ kapitalizzazzjoni, huma wkoll għandhom kapital, rata minima ggarantita, u maturità għal perjodu medju u twil ta’ żmien (is-soltu ta’ 10 snin) u jistgħu jiġu mifdija fi kwalunkwe ħin mingħajr penali.

(76)

Il-paragun bejn ir-remunerazzjoni mogħtija lil PI fl-2002-2006 u r-remunerazzjoni li ħadet Posta Più fl-istess perjodu jidher fit-tabella 2.

Tabella 2

(77)

L-awtoritajiet Taljani josservaw li l-indiċjar tal-investiment mat-Teżor skont parametri marbuta mad-dejn pubbliku Taljan jidher li huwa l-uniku mekkaniżmu li ma jippenalizzax lit-Teżor u li huwa koerenti man-natura tiegħu ta’ issuer (entità legali li tiżviluppa, tirreġistra u tbigħ sigurtajiet biex tiffinanzja l-operazzjonijiet tagħha), jekk titqies ir-rabta ta’ użu tad-depożiti postali mat-Teżor.

(78)

Barra minn hekk, il-Ftehim jagħti lil PI remunerazzjoni marbuta ma’ rati ta’ imgħax għal perjodu twil ta’ żmien, konformi man-natura tad-depożiti stess. Il-Ftehim imbagħad iħares lit-Teżor minn kundizzjonijiet ħżiena tas-suq li jistgħu jwasslu biex l-ispiża ta’ din il-forma ta’ dejn ma tibqax aktar konsistenti mal-ispiża proprja tad-depożiti tradizzjonali.

(79)

L-awtoritajiet Taljani jipparagunaw ir-rata mħallsa fuq il-parametru miftiehem bejn PI u t-Teżor mal-ispiża tal-funding (finanzjament), ikkalkulata fuq din il-bażi:

Tabella 3

(80)

Fuq il-bażi tar-riżultati miksuba, l-Italja qed issostni li, fil-5 snin meqjusa, l-ispiża tad-dejn tul perjodu medju u twil ta’ żmien tat-Teżor hija konsisteni mal-qligħ miksub permezz tal-applikazzjoni tal-parametru.

(81)

Barra minn hekk, (i) ir-rata ta’ remunerazzjoni ġiet indiċjata skont parametri marbuta mad-dejn pubbliku Taljan (titoli tal-Istat) li huma referenza aktar xierqa għad-dejn tat-Teżor; (ii) l-istabbiltà tad-depożiti, li ġiet ivverifikata permezz ta’ mudelli statistiċi u r-rabta ta’ użu li hija suġġetta għaliha PI jagħmlu t-tul ta’ żmien tal-investiment fil-parti l-kbira permanenti (mingħajr ma jitqiesu l-prekawzjonijiet speċifiċi – bħall-possibbiltà ta’ tmiem bikri, it-tul ta’ żmien ta’ tliet snin tar-relazzjoni – li jħarsu lit-Teżor minn bidliet mhux previsti tar-suq); (iii) ir-riskju tal-likwidità li tgħabba bih it-Teżor huwa limitat meta titqies l-istabbiltà pprovata tad-depożiti postali u li huwa rifless fl-indiċjar tal-10 % ta’ dan id-depożitu skont parametru għal perjodu qasir ta’ żmien.

(82)

Rigward l-element għal perjodu twil ta’ żmien tar-rata tas-self (90 % fejn (i) 10 % huma marbuta mal-qligħ tal-BTP ta’ 10 snin u (ii) 80 % huma marbuta mal-qligħ tal-BTP ta’ 30 sena), l-Italja tqis li r-rabta ta’ użu li hija suġġetta għaliha PI (investiment parametriku), li tiġi remunerata fuq il-bażi ta’ rata ta’ self li ġiet ikkalkulata bħala l-medja mgħobbija (bil-komponenti ta’ medja ta’ fatturi) tal-qligħ medju annwali tat-titoli tal-Istat, hija differenti mill-obbligu li ddaħħal mill-Legge Finanziaria 2007 li jsir investiment dirett fit-titoli tal-Istat (investimenti diretti) li jintgħażlu b’mod awtonomu u jiġu ġestiti bil-libertà kollha. B’mod partikolari l-“investiment parametriku” ipprovdut mill-Ftehim jimplika qligħ varjabbli, li ma jistax jiġi ġestit u għalhekk suġġett passivament għall-varjazzjonijiet tas-suq. L-“investiment parametriku” huwa aktar riġidu mill-investimenti diretti fil-konfront tal-movimenti tas-suq, jista’ jiġi nnegozjat għal mhux aktar minn 12-il xahar (possibbiltà ta’ annullament tal-Ftehim wara notifika minn qabel ta’ sitt xhur għaż-żewġ partijiet) u l-qligħ tiegħu jinkludi primjum ad hoc bħala kumpens tar-rabtiet li l-investiment huwa suġġett għalihom. L-Italja ssostni li dan il-primjum, li ġie vvalutat bħala 0,25-0,50 punti perċentwali, huwa konsistenti mad-differenzjal ta’ qligħ medju bejn BTP ta’ 30 sena u BTP ta’ 10 snin fl-aktar livelli baxxi (0,20-0,40 punti perċentwali).

(83)

Il-primjum li ssemma aktar ‘il fuq jixbah remunerazzjoni ex post li, min-naħa l-waħda, tikkumpensa lil PI għar-rabta ta’ investiment u għall-impossibbiltà li tiġġestixxi b’mod attiv il-flus u, mill-oħra, hija koerenti għat-Teżor li jagħmilha ta’ persuna privata li qed tissellef, anki meta jitqiesu l-klawżoli inklużi fil-Ftehim (il-possibbiltà ta’ tmiem bikri, it-tul ta’ żmien ta’ tliet snin tal-Ftehim u l-aġġornament kull ħmistax tal-parametri), bil-għan li jħarsu lit-Teżor mill-effetti ta’ movimenti avversi tas-suq.

(84)

Sabiex jintwera li r-remunerazzjoni pprovduta mill-Ftehim ma tat l-ebda vantaġġ lil PI, l-awtoritajiet Taljani bagħtu lill-Kummissjoni l-analiżi […].

(85)

L-analiżi […] żviluppat l-elementi li ġejjin:

L-Italja spjegat li biex tkun ipparagunata il-performance (prestazzjoni) ta’ portafoll għalkollox indiċjat (iddepożitat mat-Teżor) u ta’ portafoll taħt ġestjoni attiva tal-flus (ara l-punt 1 ta’ aktar ‘il fuq), jeħtieġ li jitqies perjodu ta’ żmien sinifikanti – 10 snin – li jinkludi mill-inqas ċiklu ekonomiku sħiħ. Għal din ir-raġuni, l-analiżi […] ipparagunat il-qligħ previst mill-Ftehim mal-qligħ li rriżulta minn strateġiji alternattivi fuq perjodu ta’ 10 snin u mhux inqas. Jekk jittieħed perjodu ta’ analiżi aktar qasir ikun hemm riskju li titqies biss fażi waħda taċ-ċiklu ekonomiku. Għaldaqstant, f’fażi fejn ir-rati qed jogħlew, portafoll b’titoli li jkollhom rata fissa għandu t-tendenza li jkollu prestazzjoni inqas tajba minn portafoll b’rata varjabbli, filwaqt li fil-fażijiet fejn ir-rati jitbaxxew jiġri bil-maqlub. Il-perjodu 2005-2007 (l-ewwel semestru) kien ikkaratterizzat minn fażi fejn ir-rati għolew b’mod konsistenti u fejn il-portafolji li ġew investiti f’titoli b’rata fissa (bħal dawk li ntużaw minn […]) kellhom telf fil-kont kapitali, biex wasslu għal qligħ aktar baxx meta pparagunat mal-Ftehim.

Skont l-awtoritajiet Taljani, matul 10 snin portafoll b’rata varjabbli jixbah lil portafoll b’rata fissa peress li l-qligħ u t-telf f’kont kapitali għandhom it-tendenza li jpattu għal xulxin. Tabilħaqq, tul 10 snin, il-qligħ totali ta’ portafoll b’rata varjabbli meta pparagunat ma’ wieħed b’rata fissa huwa sostanzjalment konsistenti. Jidher ċar li ġestjoni attiva tal-fondi twassal għal riżultati aħjar meta pparagunata ma’ ġestjoni passiva (“parametrika”) skont il-Ftehim (pereżempju, il-qligħ tal-benchmark propost minn […], b’tul ta’ żmien medju ta’ 5 snin huwa konsistenti mal-qligħ tal-parametru, li għandu tul ta’ żmien medju ferm itwal).

Barra minn hekk, skont l-awtoritajiet Taljani l-Kummissjoni għandha tagħmel distinzjoni bejn riskju għal perjodu qasir ta’ żmien u riskju għal perjodu twil ta’ żmien. Jekk huwa minnu li t-titoli b’rata fissa u b’tul ta’ żmien ta’ 10 snin jista’ jkollhom qligħ ferm varjabbli tul perjodu qasir ta’ żmien, fuq perjodu ta’ 10 snin joffru rata ta’ remunerazzjoni għalkollox affidabbli (għaliex fissa). Kollox ma’ kollox, fuq perjodu ta’ 10 snin il-qligħ totali ta’ portafoll b’rata fissa għandu t-tendenza li jkunu konsistenti ma’ qligħ ta’ portafoll b’rata varjabbli, fejn dan tal-aħħar ikunu aktar riskjuż (għaliex ikun suġġett għall-varjazzjonijiet annwali tar-rati tal-imgħax).

Barra minn hekk, ġestjoni tabilħaqq alternattiva tal-investimenti li żżomm ċertu livell ta’ flessibilità u li tagħmel użu mill-istrumenti finanzjarji kollha offruti mis-suq iżżid il-possibbiltà li jinkisbu riżultati aħjar meta pparagunata ma’ portafoll statiku bħal dak ipprovdut mill-Ftehim.

[…]

L-Italja tosserva li fil-waqt li ġie konkluż il-Ftehim mat-Teżor ma kienx possibbli li tkun magħrufa t-tendenza futura tar-rati u lanqas kemm kien se jibqa’ fis-seħħ il-Ftehim. L-għażla tal-parametri varjabbli, skont l-Italja, kienet ekonomikament razzjonali minħabba li kienet ekwa u koerenti għaż-żewġ partijiet: PI u t-Teżor.

Rigward it-trade off (kompromess) bejn ir-riskju u l-benefiċċji, l-Italja tosserva li d-depożitu miżmum mit-Teżor inevitabbilment għandu proporzjon ta’ riskji għal benefiċċji agħar minn dak tat-titoli tal-Istat b’rata fissa u b’tul ta’ żmien ta1-10 snin. Skont l-Italja, it-titoli b’rata varjabbli huma inqas instabbli, f’termini ta’ prezz, mit-titoli b’rata fissa, proporzjonalment għat-tul ta’ żmien tal-istrument. Madankollu, l-instabbiltà tal-prezz ma għandiex tiġi mfixkla, mil-lat ta’ kunċetti, mal-instabbiltà tal-qligħ: mill-perspettiva tal-qligħ, il-Ftehim jista’ jkun aktar riskjuż minn portafoll b’rata fissa f’termini ta’ impatt fuq id-dħul mill-imgħax ta’ PI (f’xenarju ta’ rati li qed jinżlu, it-titoli b’rata varjabbli huma aktar riskjużi meta pparagunati mat-titoli b’rata fissa peress li ma għandhomx ħarsien adegwat mir-riskju ta’ refixing u jiddeterminaw tnaqqis fid-dħul ta’ PI). Għaldaqstant, titolu b’rata varjabbli se jkollu livell baxx ta’ instabbiltà f’termini ta’ prezz u livell għoli ta’ instabbiltà f’termini ta’ qligħ. Barra minn hekk, it-tekniki li jintużaw minn PI għall-monitoraġġ tar-riskji inerenti fil-ġestjoni tal-kontijiet kurrenti postali, ibbażati fuq id-dispożizzjonijiet ipprovduti minn Basel II, jivvalutaw l-impatti ta’ varjazzjoni fir-rati tal-imgħax fuq il-likwidità mistennija. Din l-analiżi, li saret fuq perjodu ta’ żmien ta’ 12-il xahar, turi li l-akbar riskju ġej minn titoli li jimmaturaw fit-12-il xahar sussegwenti (peress li jkunu suġġetti għar-riskju ta’ rifinanzjament), kif ukoll ta’ titoli eventwali b’rata varjabbli u mhux ta’ titoli b’rata fissa ta’ perjodu itwal ta’ żmien. Konsegwentement, il-ġestjoni attiva tippermetti li PI timplimenta politika ta’ yield enhancement (titjib fil-qligħ) li tkun koerenti max-xenarju tas-suq tal-mument u tkun tali li jkun jista’ jiġi mmodifikat il-portafoll skont l-istrateġiji ta’ ottimizzazzjoni tal-qligħ.

Skont l-awtoritajiet Taljani, il-varjabbiltà tal-parametru magħżul mill-Ftehim joriġina mill-ħtieġa li jitħarsu l-interessi taż-żewġ partijiet: ta’ PI, billi tiġi ggarantita remunerazzjoni ekwa konsistenti mas-suq; tat-Teżor, fejn tiġi assigurata spiża tal-finanzjament konsistenti mal-ispiża tad-debitu tiegħu għal perjodu medju u twil ta’ żmien.

L-Italja ssostni li, jekk wieħed jippreżumi l-bini ta’ portafoll b’tul ta’ żmien indefinit, 60 % tal-imsemmi portafoll ipotetiku ta’ PI jkun investit f’titoli ta’ gvernijiet Ewropej ta’ 30 sena u ta’ 50 sena (OAT), u 40 % f’BTP b’tul ta’ żmien li jmur minn 0 sa 10 snin. Dan il-portafoll, ferm teoretiku u improbabbli, kieku kien ikollu qligħ ta’ 3,6 % fl-2005, 3,65 % fl-2006 u 3,7 % fl-2007. L-instabbiltà tal-qligħ ta’ dan il-portafoll tkun ferm baxxa, imma jkun ferm suġġett għar-riskju minħabba t-tul ta’ żmien ferm twil tiegħu.

(86)

L-analiżi […] tinidika li r-rabta ta’ użu tiġġenera spejjeż ta’ opportunitajiet u riskji għal PI biex b’hekk tillimita l-għażla ta’ investimenti. Id-depożitu miżmum mit-Teżor kien assoċjat essklussivament mar-riskju tal-kreditu tar-Repubblika Taljana, li pprekluda li PI tkun tista’ tiddiversifika l-portafoll tagħha fuq is-suq tat-titoli tal-gvernijiet Ewropej. Barra minn hekk, flimkien mar-riskju tal-kreditu kien hemm ir-riskju tal-likwidità, minħabba li d-depożitu kien għal perjodu twil ta’ żmien u mingħajr rimbors bikri. L-ispejjeż tal-opportunitajiet assoċjati mal-fatt li ma setgħux isiru investimenti ddiversifikati skont ir-riskju tal-kreditu bħalissa huwa stmat li jlaħħqu 1 %-1,50 % fis-sena jekk jitqies li t-titoli maħruġa mill-kumpaniji finanzjarji Ewropej li għandhom rating ta’ AA, u 0,60 %-1 % fis-sena jekk jitqiesu t-titoli maħruġa minn kumpaniji industrijali Ewropej b’rating ta’ AA. L-effett li tiġi limitata l-possibbiltà li jiġi ġestit portafoll b’mod attiv ma jistax jiġi vvalutat kif ġieb u laħaq: il-każ ta’ La Poste u l-ġestjonijiet attivi tat-tip trading system (sistema ta’ negozju) li jinvestu f’titoli ta’ gvernijiet Ewropej juru li jista’ jinkiseb qligħ akbar mill-qligħ tad-depożitu miżmum mit-Teżor.

(87)

L-awtoritajiet Taljani jiġġustifikaw il-paragun bejn il-mekkaniżmu tar-remunerazzjoni tal-Ftehim (ibbażat fuq rata ta’ l-imgħax varjabbli) u l-mudelli kwantitativi awtomatiċi ta’ […] li għandhom l-għan li juru l-vantaġġ ta’ ġestjoni attiva (ibbażata fuq rati tal-imgħax fissi) fejn sostnew li l-prattika tal-operaturi tas-suq rigward il-bonds, kif ukoll dik adottata minn PI mill-2007, tipprovdi l-investiment f’titoli b’rata fissa. Skont l-awtoritajiet, dan il-paragun ma jridx isir fid-dawl tal-paragun bejn titoli b’rata varjabbli u titoli b’rata fissa, imma bejn ġestjoni attiva u ġestjoni passiva tal-fondi.

(88)

Fl-aħħar nett, l-Italja tqis li l-mekkaniżmu ta’ remunerazzjoni tal-Konvenzjoni, ibbażat fuq rati għal perjodu qasir ta’ żmien għall-komponent instabbli tad-depożiti tal-kontijiet kurrenti postali, jikkalkula adegwatament ir-riskju effettiv tal-likwidità min-naħa tat-Teżor.

(89)

Skont l-awtoritajiet Taljani, ir-remunerazzjoni tal-kontijiet kurrenti postali ma tistax tiġi indiċjata skont parametri għal perjodu qasir ta’ żmien (pereżempju, ir-remunerazzjoni tal-BOT ta’ 12-il xahar) minħabba l-istabbiltà tad-depożiti.

(90)

L-Italja tosserva li, jekk l-2005 titqies bħala s-sena ta’ referenza – kif għamlet ABI – l-analiżi tista’ tqarraq għaliex fl-2005 ir-rati għal perjodu qasir ta’ żmien niżlu għall-aktar livelli baxxi (il-livell tal-qligħ tal-BOT ta’ 12-il xahar kien ta’ 2,21 % b’devjazzjoni ta’ – 1,69 % meta pparagunat mar-rata identifikata mill-Ftehim). Il-parzjalità tal-analiżi ta’ ABI hija kkonfermata, skont l-Italja, mill-fatt li fi Frar 2007 il-qligħ tal-BOT ta’ 12-il xahar kien fuq livell stabbli ta’ 3,9 %, u dan juri differenzjal b’relazzjoni għall-medja tal-basket tal-Ftehim (dak iż-żmien ta’ madwar 4,5 %) ta’ – 0,60 %, jiġifieri daqs kważi terz tad-differenzjali indikat minn ABI.

(91)

Fejn għandu x’jaqsam il-paragun li għamlet ABI mar-remunerazzjoni tal-flus ta’ CDP li ġew investiti mat-Teżor (b’rata varjabbli semestrali daqs il-medja aritmetika sempliċi bejn il-qligħ tal-BOT ta’ 6 xhur u l-Indiċi Rendistato ta’ kull xahar), l-Italja tinnota li PI ma tistax tiġi pparagunata b’mod utli ma’ CDP, kumpanija differenti f’dik li hija struttura, it-tip ta’ attività, l-għan tal-business (negozju), it-tip ta’ operazzjonijiet, l-organizzazzjoni u l-politiki ta’ investiment. It-tieni nett, peress li l-Indiċi Rendistato huwa indiċi bi qligħ għal perjodu medju u twil ta’ żmien, il-konklużjoni ta’ ABI, jiġifieri li l-kontijiet kurrenti postali għandhom jiġu rremunerati skont parametri għal perjodu qasir ta’ żmien hija pjuttost kontradittorja.

(92)

Barra minn hekk, l-Italja ssostni wkoll li l-flus iddepożitati mill-kontijiet kurrenti postali huma unicum fis-suq u għalhekk huwa diffiċli li jiġi identifikat strument wieħed li jista’ jissostitwihom. Madankollu, l-istabbiltà tal-ħażna tad-depożiti jippermetti li dawn jiġu mxebha ma’ strument ta’ depożitu b’tul ta’ żmien itwal u jwassal biex il-paragun mal-BOT għal perjodu qasir ta’ żmien (12-il xahar) jitqies bħala irrilevanti.

(93)

Il-miżura li ġiet ivvalutata hija l-iskema stabbilita mil-Legge Finanziaria 2006 u mill-Ftehim li tiddefinixxi r-rata ta’ self li jagħti t-Teżor fuq il-flus li għaddietlu PI.

(94)

Biex jiġi stabbilit jekk miżura hiex għajnuna mill-Istat fit-tifsira tal-Artikolu 87(1), il-Kummissjoni għandha tivvaluta jekk l-iskema:

(95)

Biex jitqiesu bħala għajnuna mill-Istat, il-vantaġġi għandhom jkunu mogħtija mill-Istat u għandhom jingħataw direttament jew indirettament permezz tar-riżorsi tal-Istat.

(96)

Ir-remunerazzjoni tinħareġ mill-Ministeru tal-Ekonomija u tal-Finanzi u mit-Teżor u hija bbażata fuq liġijiet, digrieti u ftehimiet speċifiċi, li japplikaw għal PI.

(97)

Għaldaqstant, f’dan il-każ huma preżenti ż-żewġ kundizzjonijiet kumulattivi li ssemmew aktar ‘il fuq. Ir-rati mogħtija lil PI nħarġu mir-riżorsi tal-Istat.

(98)

L-Artikolu 87(1) jipprojbixxi l-għajnuna, li “tiffavorixxi ċerti impriżi jew il-produzzjoni ta’ ċerti oġġetti”, jiġifieri l-għajnuna selettiva.

(99)

Il-possibbiltà li wieħed jibbenefika minn kontijiet kurrenti rremunerati mit-Teżor ma tapplikax għall-impriżi kollha, li teoretikament jistgħu jiksbu xi vantaġġ, meta titqies in-natura u l-ekonomija tas-sistema. Ikun xi jkun il-każ, l-Italja ma pprovatx li n-numru ferm limitat tal-benefiċjarji tal-kontijiet inkwistjoni huwa ġġustifikat min-natura u mill-ekonomija tas-sistema.

(100)

Barra minn hekk, il-Legge Finanziaria 2006 u l-Ftehim japplikaw esklussivament għal PI.

(101)

Konsegwentement, ir-rati tal-imgħax tas-self applikati fir-rigward ta’ PI huma selettivi.

(102)

L-Artikolu 87(1) jipprojbixxi li l-għajnuna jkollha impatt fuq il-kummerċ bejn l-Istati Membri u li tgħawweġ jew thedded li tgħawweġ il-kompetizzjoni.

(103)

Meta tiġi biex tivvaluta ż-żewġ kundizzjonijiet, il-Kummissjoni mhix obbligata li tipprova l-impatt effettiv tal-għajnuna fuq il-kummerċ bejn l-Istati Membri jew it-tgħawwiġ effettiv tal-kompetizzjoni, imma għandha teżamina biss jekk l-għajnuna jistax ikollha impatt fuq dan il-kummerċ u tistax tgħawweġ il-kompetizzjoni (43). Peress li għajnuna finanzjarja mogħtija minn Stat Membru ssaħħaħ il-pożizzjoni ta’ impriża meta pparagunata ma’ impriżi oħrajn kompetituri tagħha fil-kummerċ intraKomunitarju, għandu jitqies li l-għajnuna kellha impatt fuq il-kummerċ.

(104)

Ma hemmx għalfejn li PI tipparteċipa direttament fil-kummerċ intraKomunitarju. Fil-fatt, meta Stat Membru jagħti għajnuna lil impriża, l-attività fis-suq nazzjonali tista’ tinżamm l-istess jew tiżdied, u dan iwassal biex jonqsu l-possibbiltajiet għall-impriżi li jkunu stabbiliti fi Stati Membri oħra biex jidħlu fis-suq ta’ dak l-Istat Membru. Barra minn hekk, it-tisħiħ ta’ impriża li sa dak il-waqt ma kinitx tipparteċipa f’kummerċ intraKomunitarja jista’ jwassalha biex tidħol fis-suq ta’ Stat Membru ieħor.

(105)

Kif issemma fit-Taqsima II ta’ din id-deċiżjoni “L-attivitajiet ta’ PI u ta’ Bancoposta – Is-swieq ikkonċernati”, fis-settur postali Taljani kien hemm ċerta kompetizzjoni anki qabel ma seħħet il-liberalizzazzjoni gradwali promossa mil-leġislazzjoni Komunitarja.

(106)

Huwa magħruf li l-isfida ewlenija għall-operaturi tas-settur postali pubbliku Ewropew hija ż-żieda fil-pressjoni mill-kompetizzjoni fis-segmenti kollha tas-suq – il-korrispondenza, il-pakketti u l-kurriera espress. Filwaqt li s-swieq tal-pakketti u tal-kurriera espress ilhom l-għexieren tas-snin miftuħa għall-kompetizzjoni, fis-segment tal-korrispondenza l-monopolji legali ostakolaw bil-qawwa kollha l-iżvilupp tal-kompetizzjoni. Skont l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali u l-operaturi postali pubbliċi, il-kompetizzjoni fis-segmenti tal-pakketti u tal-kurriera espress hija sinifikanti kemm fuq il-livell nazzjonali kif ukoll fuq dak internazzjonali, filwaqt li l-kompetizzjoni fis-segment tal-korrispondenza għadha kemm bdiet (44).

(107)

B’mod partikolari, is-servizzi tal-kurriera espress, is-servizzi ta’ kunsinna tal-pakketti għall-klijenti kummerċjali u s-sevizzi loġistiċi fl-Italja ġew żviluppati minn impriżi privati, li wħud minnhom, bħal TNT u DHL, huma stabbliti fi Stati Membri oħra. Minn rapport li ġie ppubblikat fl-2004 mill-Kummissjoni (45) jirriżulta li ċerti operaturi postali (Royal Mail fir-Renju Uniti, TPG fl-Olanda, Deutsche Post fil-Ġermanja u La Poste fi Franza) akkwistaw impriżi bbażati fl-Italja, li huma attivi fis-servizzi postali.

(108)

Rigward is-servizzi finanzjarji, il-Kummissjoni tfakkar li s-settur bankarju ilu bosta snin miftuħ għall-kompetizzjoni. Il-liberalizzazzjoni gradwali żviluppat il-kompetizzjoni li kienet inbdiet permezz taċ-ċirkolazzjoni libera tal-kapital pprovduta mit-Trattat KE.

(109)

Barra minnhekk, kif kien osservat fil-każ preċedenti ta’ għajnuna mill-Istat li kien jikkonċerna lil Ente Poste Italiane u lil PI (46), PI tikkompeti ma’ operaturi bankarji u finanzjarji li joffru servizzi finanzjarji li, fil-parti l-kbira, jistgħu jissostitwixxu l-prodotti tagħha. Fuq kollox, il-kontijiet kurrenti postali jikkompetu mal-kontijiet kurrenti bankarji, fl-imkejjen fejn kemm il-banek kif ukoll PI għandhom l-uffiċċji tagħhom. Barra minn hekk, fl-aħħar snin PI estendiet il-firxa tal-istrumenti ta’ ħlas li toffri lill-klijenti tagħha, fejn minbarra strumenti tradizzjonalment postali (formola tal-ħlas fl-uffiċċji postali (bollettini postali) u ordnijiet ta’ flus (money orders)) żiedet anki l-istrumenti li fi żmien kienu tipikament offruti mill-banek (karti ta’ debitu u ta’ kreditu, trasferimenti, servizzi ta’ addebitu fil-kont għall-ħlas tal-kontijiet tad-dawl, tal-ilma eċċ.). F’ċerti każi (karti ta’ debitu u servizzi ta’ addebitu fi-kont) is-servizz jingħata direttament minn PI; f’każi oħra, PI tagħmilha ta’ distributriċi tas-servizzi li jipproduċu partijiet terzi (operaturi fis-settur bankarju fil-każ tal-karti ta’ kreditu). Dawn l-iżviluppi żiedu s-sostitwibbiltà bejn is-servizzi finanzjarji ta’ PI u dawk offruti mill-operaturi tas-settur bankarju.

(110)

Probabbilment, l-aġenziji ta’ kreditu u operaturi oħrajn tas-suq finanzjarju Taljan jbatu mill-effetti negattivi tal-għajnuna. B’mod partikolari skont kemm ir-remunerazzjoni mogħtija mit-Teżor għas-somom iddepożitati minn PI teċċedi l-benchmark relatat tas-suq, PI jkollha l-inċentiv biex iżżid l-attività tad-depożiti lil hinn minn dak li kieku kienet tagħmel li kieku ngħatat remunerazzjoni normali tas-suq. Għaldaqstant, l-opportunitajiet tas-suq tal-aġenziji ta’ kreditu tnaqqsu b’mod korrispondenti.

(111)

Għall-istess raġuni, il-Kummissjoni tqis li l-miżura tostakola d-dħul fis-suq Taljan tal-impriżi stabbiliti fi Stati Membri oħra. Diversi banek, ta’ Stati Membri differenti, joperaw direttament fl-Italja, permezz ta’ fergħat jew ta’ uffiċċji rappreżentattivi, jew inkella indirettament, billi jikkontrollaw banek u entitajiet finanzjarji stabbiliti fl-Italja. L-operazzjonijiet transkonfinali tal-kapital li dan l-aħħar involvew lil banek Taljani bħal Antonveneta u BNL huma eżempju ċar ta’ din is-sitwazzjoni. Il-pożizzjoni aktar b’saħħitha fis-suq ta’ PI hija ostaklu għaż-żewġ tipi ta’ penetrazzjoni tas-suq.

(112)

Fl-aħħar nett, jeżisti kummerċ bejn l-Istati Membri fis-settur tas-servizzi postali u finanzjarji. Ir-rati tas-self applikati fil-konfront ta’ PI jsaħħu l-pożizzjoni tagħha meta pparagunata mal-kompetituri postali jew bankarji fil-kummerċ intraKomunitarju. Konsegwentement, il-miżura tista’ tgħawweġ il-kompetizzjoni bejn l-impriżi u l-kummerċ bejn l-Istati Membri.

(113)

Biex titqies bħala għajnuna mill-Istat, il-miżura trid tiffavorixxi lill-impriżi benefiċjarji.

(114)

Qed jiġi sostnut li r-rati tas-self mogħtija skont il-Legge Finanziaria 2006 u l-Ftehim jagħtu vantaġġ ekonomiku jekk jeċċedu r-rata li persuna privata li qed tissellef, skont il-kundizzjonijiet tas-suq, tkun lesta li tħallas lil PI għall-flus iddepożitati, skont in-natura u l-provvista tagħhom.

(115)

Fid-dawl ta’ dak li ngħad aktar ‘il fuq, il-Kummissjoni għalhekk se tivverifika jekk il-Ftehim jistabbilixxix remunerazzjoni bħal dik li kieku kienet toffri persuna privata li qed tissellef f’ekonomija tas-suq għas-somom iddepożitati, b’mod partikolari fejn titqies ir-rabta ta’ użu u r-riskji finanzjarji relatati (ara t-Taqsima VII.4.2). Remunerazzjoni xierqa għandha tqis kemm il-qligħ mistenni kif ukoll ir-riskju, u mhux biss il-performance (ex post) f’termini ta’ qligħ.

(116)

Barra minn hekk, minħabba r-rabta ta’ użu, l-Italja kemm-il darba sostniet li PI ġiet ippenalizzata peress li kieku ma kienx hemm din ir-rabta kienet tagħmel aktar qligħ. Il-Kummissjoni se teżamina kemm huwa fondat dan l-argument imressaq mill-Italja (ara t-Taqsima VII.4.3).

(117)

L-analiżi li wettqet il-Kummissjoni timplika valutazzjoni ekonomika kkumplikata. Il-Kummissjoni, meta tadotta att li jinkludi valutazzjoni ta’ din ix-xorta, jkollha marġni wiesa’ ta’ diskrezzjoni (47).

(118)

Fl-aħħar nett, il-Ftehim, li daħal fis-seħħ fl-4 ta’ April, huwa tat-23 ta’ Frar 2006 (48). L-analiżi tal-Kummissjoni għandha tkun ibbażata fuq informazzjoni li sa Frar 2006 kienet għad-dispożizzjoni tal-partijiet għall-Ftehim.

(119)

Biex tiddefinixxi r-rata tal-imgħax tas-self, persuna li qed tissellef b’mod diliġenti u li topera f’ekonomija tas-suq (minn hawn ‘il quddiem: “persuna privata li qed tissellef”) essenzjalment kienet tqis l-elementi li ġejjin:

(120)

L-elementi ta’ aktar ‘il fuq huma interkonnessi u lkoll flimkien jiddeterminaw ir-rata li persuna privata li qed tissellef tkun lesta tħallas mill-perspettiva tar-riskji u tal-benefiċċji. Din id-deċiżjoni qed teżamina dawn l-elementi wieħed wara l-ieħor. Għalhekk tista’ tinġibed konklużjoni dwar l-istruttura u l-ammont tar-rati relatati tal-imgħax, biex tkun tista’ tiġi kkwantifikata d-differenza bejn ir-rati ffissati mill-Ftehim u r-rati tal-persuna privata li qed tissellef.

(121)

Qabel l-2004, id-depożiti tal-kontijiet kurrenti postali kienu jgħaddu mhux biss għand it-Teżor imma anki għand CDP (49). It-tabella li ġejja tindika l-ammont medju tal-kontijiet kurrenti postali u l-bilanċi medji annwali miżmuma mit-Teżor:

Tabella 4

(122)

Iż-żieda konsiderevoli tal-bilanċi miżmuma mit-Teżor mill-2002 hija marbuta mal-ħolqien tal-Conto BancoPosta. Qabel il-Conto BancoPosta, il-kont kurrenti postali ma kienx strument retail adegwat minħabba n-nuqqas ta’ servizzi relatati (pereżempju, in-nuqqas ta’ karti ta’ kreditu u ta’ debitu), u fil-parti l-kbira kien jintuża mill-Amministrazzjoni Pubblika u minn kumpaniji b’fatturati kbar (jiġifieri, il-kumpaniji tal-utilities nazzjonali).

(123)

L-awtoritajiet Taljani ddikjaraw li, permezz tal-kontijiet kurrenti postali, it-Teżor jista’ jibbenefika minn sors ta’ provvista stabbli u affidabbli, li għat-Teżor jirrappreżenta alternattiva għas-suq. Barra minn hekk l-Italja ssostni li, fil-perjodu 2005-2006, meta tfassal u ġie konkluż il-Ftehim, kien qed jiġi previst li se jkun hemm żieda fid-depożiti fuq il-kontijiet kurrenti postali.

(124)

F’dan il-kuntest, self ta’ EUR 35 biljuni minn sellief wieħed biss huwa ammont sinifikanti. Madankollu, il-Kummissjoni tinnota li anki t-Teżor ħareġ titoli (b’tul ta’ żmien kemm qasir kif ukoll twil) li, fil-perjodu 2001-2005 (50), kienu jlaħqqu EUR 400 biljun fis-sena u li t-talbiet għat-titoli kienu akbar mit-titoli maħruġa. Għalhekk matul dak il-perjodu ma kienx hemm nuqqas ta’ fondi fuq is-suq.

(125)

Barra minn hekk, il-Kummissjoni tosserva li żieda fid-depożiti postali mhux bilfors jimplika żieda fil-bilanċi miżmuma mit-Teżor peress li r-rabta ta’ użu tista’, għall-inqas teoretikament, tkun immodifikata (ara aktar ’l isfel).

(126)

Ġeneralment, ir-remunerazzjoni li persuna privata li qed tissellef tkun lesta tħallas tkun funzjoni tat-tul ta’ żmien tal-fondi pprovduti. Il-fondi li jkunu marbuta għal perjodu twil ta’ żmien ġeneralment ikunu rremunerati b’rata ogħla minn dawk marbuta biss għal perjodu qasir ta’ żmien. Fil-każ tal-Ftehim, l-ebda fond ma jiġi effettivament marbut: jekk il-livell tad-depożiti ta’ PI jonqos, il-kwantità tal-fondi li jiġu mgħoddija lit-Teżor se tonqos b’mod korrispondenti. Madankollu, il-livell storiku tal-fondi u l-iżvilupp tagħhom maż-żmien jindikaw li huwa possibbli li ssir distinzjoni bejn komponent stabbli u komponent instabbli tal-bilanċi.

(127)

Peress li t-Teżor jikseb aċċess għal sors ta’ finanzjament li huwa relattivament stabbli, l-awtoritajiet Taljani jqisu li jkun xieraq jekk ir-remunerazzjoni tkun ibbażata fuq benchmark li jirrifletti parzjalment il-fatt li d-depożiti jsiru għal perjodu twil ta’ żmien. Il-Kummissjoni tqis li persuna privata li qed tissellef kieku tindiċja l-provvista ta’ flus, li tkun stabbli, skont parametri għal perjodu medju u twil ta’ żmien u l-parti li tibqa’, li tkun instabbli, skont parametri għal perjodu qasir ta’ żmien.

(128)

Kif ingħad aktar ‘il fuq, l-Italja ddefinit il-komponent stabbli tad-depożiti bħala l-bilanċ minimu milħuq f’sena partikolari. Id-differenza bejn il-bilanċ minimu totali u l-bilanċ medju totali għal dik is-sena partikolari tikkostitwixxi l-komponent instabbli.

(129)

Kif ġie kkonfermat mill-Italja u kif ġie vverifikat mill-Kummissjoni, istituzzjonijiet finanzjarji oħra jużaw is-suddiviżjonijiet “stabbli” u “instabbli” biex jiddeskrivu l-livell ta’ depożiti waqt li jwettqu ħidimiethom. Anki jekk il-banek jistgħu jużaw diversi metodoloġiji għal din il-klassifikazzjoni (51), il-metodu li ġie propost mill-awtoritajiet Taljani huwa pjuttost sempliċi. Il-benchmark miksub billi permezz ta’ dan il-metodu barra minn hekk jidher li ma jiddevjax mir-riżultat miksub permezz ta’ parametri oħrajn.

(130)

Għaldaqstant, il-Kummissjoni tista’ taċċeta l-metodoloġija proposta mill-Italja biex issir distinzjoni bejn il-komponent stabbli u l-komponent instabbli.

(131)

Mill-1995, l-ammonti f’termini assoluti huma dawn li ġejjin:

Tabella 5

(132)

Il-Kummissjoni kkalkulat li l-komponent stabbli u l-komponent instabbli fil-perjodu 1995-2005 kienu jirrappreżentaw, bejn wieħed u ieħor, rispettivament il-85,4 % u l-14,6 % tal-kontijiet kurrenti postali, b’devjazzjoni standard għall-komponent instabbli ta’ 4,1 %. Barra minn hekk, fi snin aktar reċenti, il-komponent instabbli tad-depożiti naqas b’mod sinifikanti, fejn fl-2005 laħaq l-10,5 % fis-sena. Jekk jintużaw perjodi ta’ kull xahar, ta’ kull tliet xhur u semestrali, il-komponenti instabbli bejn wieħed u ieħor ikun qrib jew inqas minn 10 % għall-perjodi 1995-2005 u 2001-2005. L-ewwel xhur tal-2006 jikkonfermaw din it-tendenza.

(133)

Fl-aħħar nett, il-Kummissjoni tqis li 90 % tad-depożiti postali jistgħu jitqiesu bħala relattivament stabbli u 10 % bħala relattivament instabbli.

(134)

Sakemm ikun hemm rabta ta’ użu, il-Kummissjoni tqis li, f’termini ta’ perċentwali, il-komponenti stabbli u instabbli se jkun riflessi proporzjonalment fuq id-depożitu miżmum mill-persuna privata li qed tissellef.

(135)

Konsegwentement, skont il-Ftehim, f’dan il-każ jidher li piż ta’ 10 % għall-komponent għal perjodu qasir ta’ żmien tar-rata tas-self huwa ġġustifika. Il-piż tal-element għal perjodu medju u twil ta’ żmien għalhekk huwa ta’ 90 %. Madankollu, kif jingħad aktar ‘il quddiem, ma hemmx għalfejn issir analiżi aktar dettaljata tal-piżijiet ta’ 10 % u 80 % tal-komponenti għal perjodu medju u twail ta’ żmien ipprovduti mill-Ftehim.

(136)

L-analiżi tal-passivi (liabilities) tal-bilanċ fejn għandhom x’jaqsmu s-sorsi ta’ finanzjament teħtieġ li bank jifhem il-karatteristiċi tal-fornituri tal-fondi u tal-istrumenti ta’ finanzjament. Biex tkun ivvalutata l-cash flow (likwidità) li ġejja mill-passivi ta’ bank, din se tivvaluta, l-ewwel nett, it-tendenza tal-passivi tagħha f’kundizzjonijiet kummerċjali normali, fejn tiżgura ruħha b’mod partikolari minn:

(137)

Fejn għandha x’taqsam il-valutazzjoni tar-roll-over u tat-talbiet il-ġodda għal self, bank jista’ juża diversi tekniki biex jiddetermina t-tul ta’ żmien effettiv tal-passivi tiegħu, bħal, ngħidu aħna, l-evoluzzjonijiet storiċi tal-imġiba tal-bilanċi. Għad-depożiti kurrenti (li jistgħu jinġibdu fi kwalunkwe żmien), kemm ta’ persuni privati kif ukoll ta’ impriżi, bosta banek iwettqu analiżi statistika li tqis il-fatturi staġjonali, is-sensittività għar-rati tal-imgħax u fatturi makroekonomiċi oħrajn. Għal ċerti klijenti li jkollhom kontijiet kurrenti konsiderevoli, il-bank jista’ jagħmel valutazzjoni għal kull klijent individwali tal-probbabiltà ta’ roll-over. Id-diffikultà li jitwettqu dawn l-istimi tal-imġiba tal-passivi żdiedet hekk kif kibret il-kompetizzjoni fl-investimenti alternattivi għad-depożiti. Barra minn hekk tiġi vvalutata anki l-cash flow li tirriżulta mill-passivi ta’ bank f’ċirkostanzi mhux normali (problemi bankarji speċifiċi jew problemi ġenerali tas-suq).

(138)

F’dan il-kuntest, il-Kummissjoni eżaminat fid-dettall id-data mibgħuta mill-Italja b’relazzjoni għall-mudell statistiku użat minn PI (l-istudju […]) biex tkun ikkwantifikata t-tendenza kawta u t-tendenza previżjonali tad-depożiti kurrenti billi bdiet mill-analiżi tar-riżultati storiċi (52).

(139)

Il-Kummissjoni tenfasizza li l-istudju […] għandu l-għan li jikkwantifika t-tendenza tat-tul ta’ żmien tad-depożiti kurrenti u li […] ma jiġbed l-ebda konklużjoni rigward it-tul ta’ żmien tad-depożitu miżmum mit-Teżor.

(140)

Biex jiġi ddeterminat it-tul ta’ żmien medju rilevanti tad-depożiti, hawnhekk il-Kummissjoni għandha tqis il-kuntest ta’ żewġ tipi possibbli ta’ ġestjoni tal-fondi: il-ġestjoni attiva u l-ġestjoni passiva.

(141)

L-Italja qed issostni li, fil-kuntest speċifiku tal-ġestjoni passiva tal-flus ta’ PI (fl-2005 u fl-2006), il-mudell […] jiddefinixxi l-kriterji biex ikun identifikat it-tul ta’ żmien tad-depożiti postali. Dan il-mudell ta’ xenarji probabbli huwa bbażat fuq l-analiżi tal-instabbiltà storika tal-kontijiet kurrenti postali kif ukoll fuq l-imġiba tal-klijenti b’kontijiet kurrenti ma’ PI (53) u jidentifika d-dinamika tal-imġiba tal-klijenti ta’ PI b’intervall ta’ kunfidenza ta’ 99 %.

(142)

Skont il-metodu tal-VaR, li juża l-għaxar sena bħala l-waqt tat-terminazzjoni finali (cut-off), […] % tal-bilanċi għandhom tendenzi ta’ tul ta’ żmien “kważi infiniti” (fis-sens li jitqies li huwa ferm improbabbli li l-bilanċi jinżlu taħt iż-2/3 tul perjodu ta’ għaxar snin) u li l-parti li tibqa’ għandha tul ta’ żmien li jvarja bejn 0 u 10 snin (jiġifieri, huwa previst li din il-parti tad-depożiti tista’ tiġi fi tmiemha fi żmien 10 snin).

(143)

Il-Kummissjoni tqis li l-ġestjoni passiva tal-fondi min-naħa ta’ PI tirriżulta fuq kollox mir-rabta ta’ użu. Għaldaqstant, huwa importanti li jiġi vvalutat b’liema mod il-persuna privata li qed tissellef kieku kienet tanalizza r-rabta ta’ użu u ż-żamma tagħha maż-żmien (54).

(144)

Fuq kollox, l-effett tar-rabta ta’ użu huwa dak li t-tul ta’ żmien medju tal-flus kollha li ġejjin mill-kontijiet kurrenti postali jiġu ttrasferiti fil-kont kurrenti ta’ PI miżmum mit-Teżor. Fil-fatt anki l-Italja tqis li r-rabta ta’ użu hija element ewlieni biex eventwalment tkun iddefinita l-provvista tal-bilanċi miżmuma mit-Teżor. Fin-nuqqas ta’ rabta ta’ użu, id-depożitu ta’ PI ikun jixbah pjuttost lil kont kurrenti miżmum mill-persuna privata li qed tissellef.

(145)

It-tieni nett, kif jidher mid-dijagramma li ġej, il-bilanċi miżmuma mit-Teżor mill-1995 ‘il quddiem kienu suġġetti għal varjazzjonjiet sinifikanti (55).

Dijagramma 2

[…]

(146)

Il-varjazzjonijiet kienu kkawżati b’mod partikolari minn bidliet fil-leġislazzjoni nazzjonali rilevanti:

(147)

L-awtoritajiet Taljani jikkonfermaw li dawn l-emendi leġislattivi jissodisfaw il-ħtieġa tat-Teżor li jagħti lil PI aktar awtonomija finanzjarja. Dan il-proċess, li nbeda fl-1998 meta PI saret kumpanija b’responsabbiltà limitata, kien ikkaratterizzat mit-tnedija tal-kont kurrenti postali retail Conto BancoPosta fl-2001.

(148)

Avveniment simili, li fl-2005-2006 ma kienx għalkollox prevedibbli (speċjalment fejn għandu x’jaqsam il-waqt eżatt), reġa’ seħħ fil-bidu tal-2007 bil-Legge Finanziaria 2007 li naqqset ferm l-importanza tar-rabta ta’ użu. Konsegwentement kien hemm tnaqqis kbir fil-flus iddepożitati mat-Teżor: f’Diċembru 2007, id-depożitu miżmum mit-Teżor kien jirrappreżenta biss madwar 25 % mid-depożiti postali totali. Il-Kummissjoni tqis li din l-emenda Leġislattiva aħħarija (b’mod partikolari l-konsegwenzi li kellha, jiġifieri t-tnaqqis fil-flus iddepożitati mat-Teżor jew ma’ persuna privata li qed tissellef) kellha tkun prevista minn operatur diliġenti meta ġie konkluż il-Ftehim, għaliex it-tendenza li tiġi msaħħa l-awtonomija fil-ġestjoni finanzjarja ta’ PI kienet ilha li bdiet.

(149)

Skont il-Kummissjoni, meta kienu qed isiru n-negozjati tal-Ftehim, persuna privata li qed tissellef kienet tipprevedi li matul perjodu massimu ta’ ħames snin kienet se tinbidel ir-rabta ta’ użu. Kif juru d-dijagramma 2 u l-punt 146, fl-1995-2005 u f’kuntest fejn it-Teżor kien biħsiebu jagħti lil PI aktar awtonomija finanzjarja, il-leġislazzjoni fil-fatt inbidlet għall-ewwel darba fl-1997, imbagħad wara erba’ snin u għal darb’oħra sentejn wara. Persuna privata li qed tissellef kienet tqis dan kollu u kienet tipprevedi emendi Leġislattivi oħrajn f’mhux aktar minn ħames snin, inkluż perjodu eventwali ta’ tranżizzjoni ta’ ftit xhur. Proprju għaliex diliġenti, il-persuna privata li qed tissellef ma kinitx tipprevedi li se tikseb benefiċċju mid-depożitu postali għal perjodu ta’ aktar minn ħames snin.

(150)

F’dan il-kuntest, l-argument tal-Italja rigward tul ta’ żmien allegatament indefinit tar-rabta ta’ użu ma jistax jintlaqa’. Persuna privata li qed tissellef kienet tqis it-tul ta’ żmien tar-rabta ta’ użu bħala indefinit biss jekk il-leġislazzjoni rilevanti ma kinitx tkun tista’ tiġi emendata, li ma kinitx is-sitwazzjoni fi tmiem l-2005 (osservazzjoni a posteriori). Barra minn hekk, għand jiġi miċħud anki l-argument l-ieħor invokat mill-Italja, jiġifieri li meta kien qed jiġi konkluż il-Ftehim, it-Teżor kellu jqis ir-rabta ta’ użu u ma setax jipprevedi l-evoluzzjoni leġislattiva tiegħu, li ma taqax taħt il-kompetenza tiegħu. It-Teżor, bħala persuna li qed tissellef b’mod diliġenti u li topera f’ekonomija tas-suq, kellu jqis dan l-element ferm importanti.

(151)

Anki l-varjazzjonijiet fil-bilanċi miżmuma mit-Teżor fil-perjodu 1995-2005, b’konsegwenza tal-emendi leġislattivi, kellhom iwasslu lil persuna privata li qed tissellef sabiex tqis it-tul ta’ żmien medju ta’ ħames snin, li ġie ddeterminat permezz tal-mudell kawt li ssemma aktar ‘il fuq, bħala limitu massimu biex tiffissa r-rata tagħha.

(152)

Għaldaqstant, fil-kuntest ta’ ġestjoni passiva tal-fondi, il-Kummissjoni tqis li, meta jitqiesu l-konsegwenzi tat-tisħiħ tal-awtonomija finanzjarja ta’ PI (ir-riskju ta’ emendi leġislattivi bit-tnaqqis sinifikanti konsegwenti tal-flus iddepożitati mat-Teżor/mal-persuna privata li qed tissellef), persuna privata li qed tissellef, meta ġie nnegozjat il-Ftehim, kellha tqis il-perjodu ta’ ħames snin bħala t-tul ta’ żmien massimu biex tiffissa l-offerta tagħha.

(153)

L-Italja ssostni li, fil-kuntest speċifiku tal-ġestjoni attiva tal-flus min-naħa ta’ PI (li effettivament inbdiet mill-2007), il-mudell […] isostni lil PI fl-għażla tal-aħjar asset allocation (allokazzjoni tal-assi) u fit-trade off tar-riskji u tal-benefiċċji. F’dan il-kuntest u fuq il-bażi ta’ ipoteżi ferm kawta, huwa raġonevoli li PI tadotta asset allocation b’tul ta’ żmien medju ta’ bejn […] u […] snin, skont il-mudell użat (56).

(154)

F’dan il-kuntest, il-Kummissjoni ssostni li:

(155)

Il-Kummissjoni tenfasizza li, f’ġestjoni attiva tal-fondi, it-tul ta’ żmien medju tad-depożiti postali totali huwa ta’ mhux aktar minn ħames snin.

(156)

Fl-aħħar nett, kemm f’ġestjoni attiva kif ukoll f’ġestjoni passiva t-tul ta’ żmien effettiv tal-bilanċi li kienet tqis persuna privata li qed tissellef huwa ta’ mhux aktar minn ħames snin.

(157)

Il-Kummissjoni tfakkar li, skont dak li sostniet l-Italja, il-komponent stabbli tal-bilanċi, li n-natura għal perjodu twil ta’ żmien tiegħu hija riflessa fl-element għal perjodu twil ta’ żmien tar-rata tas-self (90 %, magħmul minn: (i) 10 % marbuta mal-qligħ tal-BTP ta’ 10 snin u (ii) 80 % marbuta mal-qligħ tal-BTP ta’ 30 sena). Bl-istess mod, il-komponent instabbli jiġi rifless fl-element għal perjodu qasir ta’ żmien tar-rata tas-self (10 %), magħmul mill-BOT ta’ 12-il xahar.

(158)

Fuq il-bażi ta’ din id-data, it-tul ta’ żmien mgħobbi (bil-komponenti ta’ medja ta’ fatturi) tal-istrumenti li jifformaw ir-rata tas-self ipprovduta mill-Ftehim huwa ta’ 25 sena.

(159)

Il-Kummissjoni taqbel li persuna privata li qed tissellef kieku tindiċja l-provvista tad-depożiti, li hija stabbli, skont parametri għal perjodu medju u twil ta’ żmien u l-bqija, li hija instabbli, skont parametri għal perjodu qasir ta’ żmien.

(160)

Jekk jitqies li persuna privata li qed tissellef kienet tistma t-tul ta’ żmien effettiv tal-komponent stabbli tal-bilanċi għal mhux aktar minn ħames snin, ir-remunerazzjoni tas-suq tal-komponent stabbli għandha tkun ibbażata fuq il-qligħ tal-BTP ta’ 5 snin. Il-Kummissjoni tqis li jagħmel sens jekk il-BTP jintużaw bħala benchmark għal perjodu medju u twil ta’ żmien, peress li tabilħaqq huma strumenti ta’ finanzjament ta’ referenza li jintużaw mill-investituri.

(161)

Rigward l-element għal perjodu qasir ta’ żmien tar-rata tas-self, dan jirreferi għall-komponent instabbli tad-depożitu miżmum mit-Teżor jew mill-persuna privata li qed tissellef. Kuljum, f’każ li d-depożiti jonqsu meta pparagunati mal-jum ta’ qabel, id-differenza trid tingħata lura awtomatikament lil PI. F’dawn iċ-ċirkostanzi, kieku persuna privata li qed tissellef ma tinvestix il-komponent instabbli tal-bikanċi f’BOT ta’ 12-il xahar.

(162)

Skont il-Kummissjoni, il-BOT ta’ tliet xhur u l-istrumenti overnight (bejn id-9.00pm u t-8.00am) jidhru adattati biex jiġġestixxu l-varjazzjonijiet ta’ kuljum li jkun hemm fil-bilanċi (58). Ir-remunerazzjoni mogħtija lil PI għandha tirrifletti r-rata tas-self ta’ dawn iż-żewġ strumenti.

(163)

Anki jekk teoretikament huma possibbli diversi kombinazzjonijiet ta’ strumenti għal perjodu qasir ta’ żmien, il-Kummissjoni tqis li suddiviżjoni ta’ 50 % u 50 % (59) bejn il-bonds tat-Teżor ta’ tliet xhur u l-istrumenti overnight tippermetti ġestjoni xierqa tar-riskji u tikkorrispondi għall-imġiba li kieku jkollu operatur diliġenti tas-suq.

(164)

Il-Kummissjoni temmen li r-rata interbankarja overnight tal-imgħax – anki jekk hija parametru tas-suq monetarju interbankarju u ma tirrappreżentax l-piż tas-servizz tad-debitu tat-Teżor – tista’ tintuża bħala ekwivalenti għar-rata relatata mal-operazzjonijiet overnight.

(165)

Il-Kummissjoni tenfasizza li, wara l-Legge Finanziaria 2007, PI tat bidu għal ġestjoni attiva tal-flus tagħha mill-kontijiet kurrenti postali. It-tul ta’ żmien medju tal-investimenti f’titoli ta’ PI huwa ta’ […]-[…] snin (60). Il-85 % ġie investit f’titoli b’tul ta’żmien ta’ bejn […] u […] snin, il-bqija ġew investiti fi strumenti b’tul ta’ żmien ta’ mhux aktar minn […] sena. Din id-data tikkonferma a posteriori l-konklużjonijiet tal-Kummissjoni li ssemmew aktar ‘il fuq.

(166)

B’mod ġenerali, huwa possibbli li ssir distinzjoni bejn erba’ tipi ewlenin ta’ riskji finanzjarji:

(167)

Minħabba n-natura tas-somom iddepożitati, il-Kummissjoni tqis li r-riskji tal-kreditu u r-riskji tas-suq huma ferm limitati (61).

(168)

Rigward id-depożitu tal-flus mat-Teżor, hemm żewġ riskji ewlenin: ir-riskju tar-rata tal-imgħax u r-riskju tal-likwidità (ara, BIS (2003), BIS (2006), BIS (2008) u IIF (2007) (62).

(169)

Ir-riskju tar-rata tal-imgħax (63) huwa r-riskju li l-imgħaxijiet għal perjodu qasir ta’ żmien jistgħu jiżdiedu matul il-perjodu ta’ attività tal-investimenti għal perjodu twil ta’ żmien filwaqt li r-rati tal-imgħax għal perjodu twil ta’ żmien jibqgħu imblukkati, jew – f’perspettiva ekwivalenti f’termini ta’ valur tas-suq – li l-valur tas-suq tal-equity jinżel filwaqt li l-kurva tal-qligħ titla’ ’l fuq, peress li l-valur tal-attivi jonqos aktar minn dak tal-passivi jekk dawn ikollhom tul ta’ żmien effettiv li jkun iqsar.

(170)

Madankollu, il-mekkaniżmu ta’ indiċjar ipprovdut mill-Ftehim jinkludi, b’mod partikolari, l-aġġornament ta’ kull ħmistax tar-rata tat-tliet komponenti, biex b’hekk tiġi ddeterminata l-varjabbiltà tal-indiċjar. Id-depożitu mat-Terżor, għaldaqstant, ma jkunx suġġett għal riskji ta’ telf fil-kont kapitali imma biss għar-riskju li jonqsu l-imgħaxijiet (64). B’rata tal-imgħax varjabbli, ir-riskju jinqasam bejn il-partijiet.

(171)

Ir-riskju tal-finanzjament tal-likwidità (funding liquidity risk) jirreferi għall-ħila li jiġu ffinanzjati ż-żidiet tal-attivi u li jiġu onorati l-impenji hekk kif tibda toqrob il-maturità (65). Il-ġestjoni tal-flus, b’hekk, hija attività importanti li jwettqu l-istituzzjonijiet finanzjarji u l-banek. L-analiżi tal-flus tippreżuma li d-diretturi tal-bank mhux biss ikejlu l-pożizzjoni tal-flus tal-bank b’mod permanenti, imma anki li li jeżaminaw l-evoluzzjoni probabbli tal-ħtiġijiet ta’ finanzjament skond xenarji differenti, anki f’kundizzjonijiet sfavorevoli (66).

(172)

F’dan il-każ, il-funding liquidity risk u r-riskju tal-kurva tal-qligħ jaqgħu kollha fuq il-persuna li qed tissellef u mhux fuq il-PI. B’mod aktar speċifiku minn hekk, f’każ li l-klijenti b’kontijiet kurrenti jiġbdu l-ammonti kollha ddepożitati, huwa l-Istat li jrid jipprovdi lil PI bil-fondi meħtieġa sabiex tissodisfa t-talba; b’hekk, f’dak il-każ, PI ma tkunx obbligata li tirrikorri għal awtorifinanzjament.

(173)

Il-Kummissjoni tenfasizza li l-iskema inkwistjoni ma tippermettix l-istess livell ta’ ċertezza fejn għandhom x’jaqsmu l-flus li jkollha l-persuna li qed tissellef. It-titoli maħruġa u mibjugħa minn operatur jqallgħu lil dan tal-aħħar is-somma kollha għat-tul ta’ żmien kollu tat-titoli. Il-mekkaniżmu tal-Ftehim ma jwassalx għall-istess riżultat peress li s-somom disponibbli għall-persuna li qed tissellef jinbidlu kuljum u jistgħu anki jonqsu b’mod sinifikanti jekk ikun hemm kundizzjonijiet sfavorevoli.

(174)

Konsegwentement, ir-rata tal-imgħax mogħtija lil PI, fil-prinċipju, għandha tkun inqas mir-rata offruta fuq it-titoli b’tul ta’ żmien ekwivalenti. Għaldaqstant, il-Kummissjoni tqis li għandha titnaqqas ir-rata bażi li kieku toffri persuna privata li qed tissellef biex jitqies ir-riskju tal-likwidità.

(175)

Il-Kummissjoni hija konxja mid-diffikultà biex il-markdown (id-differenza bejn l-ogħla prezz kurrenti tal-offerta fost in-negozjanti u l-aktar prezz baxx li n-negozjant iħallas lil klijent) relatata mar-riskju tal-likwidità tiġi kkwantifikata bi preċiżjoni. F’dan il-każ, il-Ftehim u l-metodoloġija tal-Kummissjoni diġà jipprevedu tnaqqis adegwat skont il-mod li bih jiddefinixxu komponent instabbli fejn jorbtuh ma’ rata ta’ imgħax ibbażata fuq strumenti għal perjodu ferm qasir ta’ żmien.

(176)

Fl-aħħar nett, il-Kummissjoni tqis li l-argumenti tal-Italja rigward allegata riġidità tal-investiment parametriku ddefinit mill-Ftehim għandhom jiġu miċħuda peress li:

(177)

Fit-tabella 6 li ġejja jidher paragun bejn ir-rati ffissati mill-Ftehim u dawk offruti minn persuna privata li qed tissellef (67) skont l-analiżi tal-Kummissjoni:

Tabella 6

Tabella 6a

(178)

Peress li l-benchmarks użati mill-Ftehim għandhom tul ta’ żmien itwal meta pparagunati mal-benchmarks“tas-suq”, u għalhekk qligħ akbar fil-perjodu ikkonċernat (68), u s-suddiviżjoni tar-riskju tivvantaġġja lil PI aktar milli kieku jiġri li kieku ġġorr r-riskju fuq il-flus iddepożitati, ir-rata tas-self iddefinita mill-Italja tagħti vantaġġ lil PI.

(179)

Għaldaqstant, l-iskema li tikkonsisti fil-ħlas tar-rata tas-self min-naħa tat-Teżor għall-flus mogħtija minn PI skont il-Legge Finanziaria 2006 u skont il-Ftehim hija għajnuna mill-Istat.

(180)

Fl-aħħar nett, il-Kummissjoni tosserva li ma hemmx kombinazzjoni waħda ta’ strumenti għal perjodu qasir u twil ta’ żmien li hija l-kombinazzjoni par excellence konformi mas-suq. Skont il-Kummissjoni, huwa l-bilanċ totali tal-istrumenti użati u tal-piżijiet rispettivi li tippermetti li jiġi konkluż jekk ir-rata tas-self tirrispettax jew le l-prinċipju tal-persuna li tissellef b’mod diliġenti u li topera f’ekonomija tas-suq. Ir-rata tas-self li ġiet iddefinita mill-Ftehim ma tissodisfax dan il-kriterju ta’ proporzjonalità, kriterju li persuna privata li qed tissellef kieku kienet tapplika rigward il-flus li għandha ddepożitati.

(181)

Għal finijiet ta’ kompletezza u minn perspettiva teleoloġika, huwa xieraq li jiġi mistħarreġ jekk l-investimenti alternattivi possibbli meqjusa minn PI f’każ ta’ nuqqas ta’ rabta ta’użu joffrux qligħ simili jew akbar minn dak iddefinit mill-Ftehim jew mill-metodoloġija ta’ kalkolu tal-Kummissjoni.

(182)

F’dan ir-rigward, fil-valutazzjoni li ġejja, il-Kummissjoni se tanalizza r-riskju finanzjarju u l-qligħ, fatturi determinanti biex operatur tas-suq iwettaq tranżazzjonijiet finanzjarji.

(183)

L-Italja indikat li PI ġiet ippenalizzata fl-asset allocation tagħha mir-rabta ta’ użu mat-Teżor, biex b’hekk ma kelliex il-possibbiltà li tinvesti l-flus mill-kontijiet kurrenti postali, b’modi aktar remunerattivi.

(184)

L-Italja qed issostni li, fin-nuqqas ta’ rabta ta’ użu, PI:

(185)

Il-Kummissjoni se turi, l-ewwel nett, li dawn il-politiki ta’ investiment alternattiv mhumiex rilevanti fil-kuntest ta’ din l-analiżi u, it-tieni nett, li r-riżultat tagħhom ma jistax jintuża biex jiġi pprovat li l-Ftehim ma jagħti l-ebda vantaġġ lil PI.

(186)

Fl-ambitu tal-paragun bejn PI u l-banek tas-settur privat, l-Italja qed issostni (ara l-premessa 85 ii) li d-dħul mill-imgħax li laħqu wħud mill-banek tas-settur privat, b’relazzjoni għall-komponent li jirriżulta mid-depożiti miġbura min-netwerk tagħha huwa ferm ogħla minn dak ta’ PI. Barra minn hekk, l-investimenti tal-banek li joperaw fis-settur pubbliku huma paragunabbli ma’ dawk ta’ PI (ara l-premessa 85.iii). Dawn l-elementi jipprovaw in-nuqqas ta’ għajnuna mill-Istat lil PI.

(187)

Il-Kummissjoni se tipprova li l-paraguni li għamlet l-Italja (b’mod partikolari mill-analiżi […]) mhumiex sinifikanti.

(188)

L-analiżi […] u l-ittri mibgħuta mill-intermedjarji finanzjarji lil PI b’konferma tal-konformità mas-suq tar-rata ta’ remunerazzjoni identifikata mill-Ftehim jeħtieġu xi kummenti ġenerali min-naħa tal-Kummissjoni.

(189)

Għalhekk, il-Kummissjoni ma tistax tikkonkludi, la fuq il-bażi tal-ittri tal-intermedjarji finanzjarji u lanqas fuq il-bażi tal-analiżi, li PI ġiet ippenalizzata mir-rabta ta’ użu.

(190)

Anki jekk titqies ir-rabta ta’ użu, il-Kummissjoni ma taqbilx mal-opinjoni tal-awtoritajiet Taljani, jiġifieri li l-polzi tal-assigurazzjoni fuq il-ħajja tal-Fergħa I, li ġew ikkummerċjalizzati minn Poste Vita SpA huma prodotti paragunabbli mal-kontijiet kurrenti postali, minħabba n-natura differenti tar-riżorsi. Pereżempju:

(191)

Konsegwentement, il-paragun bejn ir-rati tal-imgħax li jirriżultaw mill-Ftehim u dawk li jirriżultaw mill-ġestjoni tal-prodotti tal-assigurazzjonijiet mhux rilevanti għall-analiżi li għaddejja.

(192)

Anki jekk strettament ma kienx hemm għalfejn, il-Kummissjoni xorta pparagunat il-qligħ miksub mill-applikazzjoni tal-Ftehim fir-rigward tal-qligħ medju miksub mill-ġestjoni ta’ Posta Più, prodott tal-assigurazzjoni konness ma’ ġestjonijiet separati tal-Fergħa I minn Poste Vita SpA, li ġie indikat mill-awtorijiet Taljani bħala investiment alternattiv ta’ PI fin-nuqqas ta’ rabta ta’ użu.

(193)

Il-qligħ ta’ Posta Più indikat mill-Italja, espress f’ammont gross (jiġifieri qabel jitnaqqas l-infiq tal-ġestjoni) (74) ma jistax jitqies bħala ekwivalenti għal dak li jista’ jinkiseb minn PI fis-suq fin-nuqqas ta’ rabta ta’ użu. Il-Kummissjoni tqis li r-rata tal-imgħax ipprovduta mill-Ftehim hija eqreb ta’ rata netta, peress li din hija r-rata offruta lill-investitur, mingħajr l-infiq tal-ġestjoni (75).

(194)

Għal din l-analiżi, flimkien ma’ eżami annwali, il-Kummissjoni qieset data medja, biex tillimita, pereżempju, l-effett tal-instabbiltà tar-rati.

(195)

Il-Kummissjoni pparagunat ir-rati li rriżultaw mill-Ftehim fil-perjodu 2005-2007 mal-qligħ nett tal-prodotti tal-assigurazzjoni ta’ Poste Vita SpA, marbuta ma’ ġestjonijiet separati tal-Fergħa I (Posta Più u Posta Valore  (76).

Tabella 8

(196)

Ir-rati li jirriżultaw mill-applikazzjoni tal-Ftehim huma ferm ogħla mill-qligħ nett ta’ Posta Più, meqjus mill-Italja bħala investiment alternattiv fin-nuqqas ta’ rabta ta’ użu.

(197)

Il-Kummissjoni tinnota li r-rati ddefiniti mill-Ftehim huma wkoll ogħla mill-qligħ nett ta’ Posta Valore.

(198)

Id-differenza tkun anki akbar jekk ir-riskji (tas-suq u tal-likwidità) jitqiesu b’mod adegwat.

(199)

Fl-aħħar nett, il-paragun bejn il-qligħ li jirriżulta mill-applikazzjoni tal-parametri tal-Ftehim mal-qligħ tal-ġestjoni tal-prodotti tal-assigurazzjonijiet ma jipprovax li l-Ftehim ma jagħti l-ebda vantaġġ lil PI. Fl-2005, il-qligħ mill-applikazzjoni tal-metodoloġija tal-persuna privata li qed tissellef u dawk tal-ġestjoni ta’ Posta Più u Posta Valore kienu pjuttost simili (78), konsegwentement ma jbiddlux il-valutazzjoni globali li għamlet il-Kummissjoni dwar kemm hija rilevanti l-metodoloġija tal-persuna privata li qed tissellef. Bejn wieħed u ieħor, fil-perjodu 2005-2007, il-qligħ li kien jirriżulta mill-metodoloġija tal-persuna privata li qed tissellef kien paragunabbli ma’ dak ta’ Posta Più u Posta Valore.

(200)

L-analiżi […] tindika li r-rabta ta’ użu tiġġenera spejjeż tal-opportunitajiet: b’mod partikolari dawn ikunu spejjeż tal-opportunitajiet assoċjati mal-impossibbiltà li jsiru investimenti ddiversifikati skont ir-riskju tal-kreditu. Pereżempju, it-titoli maħruġa minn kumpaniji finanzjarji u industrijali Ewropej li jkollhom rating AA għandhom qligħ akbar mit-titoli tal-gvern (minn minimu ta’ 60 pb għal massimu ta’ 150 pb).

(201)

L-ewwel nett, għandu jiġi nnotat li f’każ ieħor ta’ għajnuna mill-Istat li jikkonċerna lil PI (79) l-Italja semmiet kif id-differenza fil-pricing (ipprezzar) bejn id-diversi tipi ta’ entitajiet li joħorġu t-titoli (l-Istati, l-issuers finanzjarji, bankarji u corporate) hija ferm imnaqqsa (id-differenza fil-cost of funding (spiża tal-finanzjament) bejn iż-żewġ ranges (firxiet) estremi – sovereign u corporate – bl-istess rating ta’ madwar 5-6 pb fejn dik bejn it-titoli finanzjarji u corporate tista’ tiġi kkwantifikata bħala 2-3 pb).

(202)

It-tieni nett, l-istess analiżi tirrikonoxxi li l-istrateġiji ta’ investiment ddiversifikati skont ir-riskju tal-kreditu, ikunu suġġetti għal riskju tal-kreditu akbar minn dak li jkunu suġġetti għalih it-titoli tal-gvern jew tad-depożiti. L-analiżi […] ma tikkwantifikax dan ir-riskju akbar.

(203)

It-tielet nett, anki jekk tinstab data dwar l-ispreads bejn it-titoli sovereign, finanzjarji u corporate (b’rating AA), il-Kummissjoni tqis li dawn l-investimenti huma suġġetti anki għal riskji oħrajn, li ma jeżistux fil-każ tad-depożitu mat-Teżor fuq il-bażi tal-Ftehim. Pereżempju, PI ma hi suġġetta għall-ebda riskju ta’ likwidità fuq id-depożitu mat-Teżor, peress li dan huwa appoġġjat b’mod sħiħ mit-Teżor stess. Dan ma jirriżultax mill-analiżi […], filwaqt li huwa rilevanti għall-valutazzjoni tal-każ.

(204)

Konsegwentement, ir-referenza qasira min-naħa tal-analiżi għal strateġija ta’ investiment teoretika ma tipprovax li PI ma tikseb l-ebda vantaġġ fuq il-bażi tal-Ftehim, prinċipalment mill-perspettiva tar-riskji u tal-benefiċċji.

(205)

Rigward il-paragun li sar mad-dħul ta’ Efiposte fl-2005, il-kumpanija finanzjarja tal-operatriċi postali Franċiża La Poste, il-Kummissjoni tosserva li:

(206)

Kull punt li ssemma aktar ‘il fuq, per se, huwa biżżejjed sabiex jitqies li l-paragun li għamlet l-Italja mhux konklużiv.

(207)

L-Italja tqis li ġestjonijiet attivi tat-tip trading system b’investiment f’titoli tal-gvern tiġġenera qligħ żejjed sostanzjali meta pparagunat mas-suq tad-depożiti jew ma’ dak tat-titoli.

(208)

Il-Kummissjoni mhix qed tikkontesta l-fatt li wħud mill-ġestjonijiet attivi jistgħu, teoretikament, jiġġeneraw qligħ akbar meta pparagunati ma’ forom oħra ta’ ġestjoni tal-fondi. Madankollu hija tqis li mill-analiżi […] ma jistgħux jinġibdu konklużjonijiet rilevanti għall-każ inkwistjoni, għar-raġunijiet li ġejjin:

(iii)

sussidjarjament għall-punt (ii) ta’ aktar ‘il fuq, anki jekk il-Kummissjoni taċċetta l-analiżi […] (quod non), ir-riżultati miksuba mill-mudell fl-aħħar 10 snin ikunu dawn li ġejjin: Tabella 9 (1997-2007) Cash return Ftehim Qligħ totali tal-benchmark Qligħ totali tat-tactical strategy Qligħ medju 3,30  % 5,15  % (86) 5,02  % 6,78  % Instabbiltà tal-qligħ 0,32  % 0,33  % 2,16  % 2,42  % Proporzjon Sharpe   146,74 0,93 1,66 Dijagramma 3 It-tabella 8 turi li l-mudell tat-tactical strategy għandu performance ferm aħjar (176 pb) mill-benchmark, b’żieda bi ftit tar-riskju. Skont l-Italja, dan jikkonferma l-fatt li ġestjoni attiva tista’ tkun effettiva rigward il-portafoll benchmark. Madankollu, għandu jitfakkar li l-portafoll benchmark mhux id-depożitu mat-Teżor fuq il-bażi tal-Ftehim. Il-profil tar-riskji u tal-benefiċċji huwa għalkollox diferenti. Il-proporzjon Sharpe (ikejjel il-performance aġġustata għar-riskji) (87) tal-portafolji benchmark u tactical strategy huwa ferm iċken minn dak tal-Ftehim. Dan ma jqajjimx stgħaġib peress li l-qligħ akbar tal-benchmark u tat-tactical strategy meta pparagunati mal-parametru jinkisbu a skapitu ta’ żieda sinifikanti fl-instabbiltà tal-istess qligħ. Barra minn hekk, il-portafolji tat-tip benchmark u tactical strategy ma jinkludux ir-riskju tal-likwidità kif għandhom jagħmlu;

(209)

Fl-aħħar nett, il-qligħ li PI teoretikament setgħet tikseb skont l-analiżi […], fil-kuntest ta’ ġestjoni attiva tal-fondi mhux paragunabbli mal-qligħ tal-Ftehim (u lanqas ma dak li ġej mill-applikazzjoni tal-metodoloġija tal-persuna privata li qed tissellef), peress li l-istrumenti finanzjarji sottostanti huma differenti. B’mod partikolari, huwa ferm differenti l-profil tar-riskju tad-diversi tipi ta’ investiment. Barra minn hekk, l-analiżi bbażata fuq data ex post (data li ma kinitx magħrufa meta kien qed jiġi nnegozjat il-Ftehim) mhix korretta mil-lat tal-valutazzjoni tal-għajnuna mill-Istat. Konsegwentement, il-Kummissjoni tqis li l-mudell ta’ ġestjoni attiva deskritt fl-analiżi […] ma jippermettix li jiġi konkluż li r-rabta ta’ użu tippenalizza lil PI. Anzi, fl-2005-2007, il-perjodu meta kien fis-seħħ il-Ftehim, jidher li l-ġestjoni attiva tal-fondi kellha inqas qligħ minn dawk tal-Ftehim u minn dawk li rriżultaw mill-metodoloġija tal-persuna privata li qed tissellef.

(210)

Skont l-analiżi […], fl-2005 u fl-2006, id-dħul mill-imgħax ta’ PI kien inqas mid-dħul mill-imgħax medju li kisbu l-banek Taljani tas-settur privat.

(211)

Il-Kummissjoni tfakkar dak li ngħad fid-deċiżjoni li tat bidu għall-proċedura inkwistjoni: “Fil-valutazzjoni ta’ jekk hemmx vantaġġ għal PI u Bancoposta, huwa importanti li jiġu analizzati l-elementi li jikkostitwixxu l-marġni ta’ PI bejn ir-rata tal-imgħax ttas-self u r-rata tal-imgħax tad-depożitu. Il-Kummissjoni tosserva li f’ċerti ċirkostanzi d-dħul mill-imgħax tas-suq jista’ jinkludi elementi ta’ għajnuna, speċjalment jekk ir-rata tal-imgħax tas-self u r-rata tal-imgħax tad-depożitu jkunu t-tnejn barra mis-suq. F’dan il-każ dan ma seħħx. Il-Kummissjoni tqis li r-rata tal-imgħax tad-depożitu rikonoxxuta fuq il-kontijiet kurrenti tal-konsumatur finali mhix għajnuna mill-Istat lil PI u Bancoposta. B’mod partikolari, id-determinzzjoni ta’ din ir-rata ma tinvolvix trasferimenti ta’ riżorsi tal-Istat lil PI u Bancoposta. Barra minn hekk, ir-rati li kien hemm fis-seħħ fil-perjodu kkonċernat jidher li kienu ‘tas-suq’ jekk jiġu pparagunati mar-rati tal-imgħax li ġew applikati mill-banek fuq depożiti paragunabbli. Fl-aħħar nett, il-benefiċjarji tar-rati tal-imgħax tad-depożitu huma persuni fiżiċi. Għaldaqstant, f’din il-fażi, bl-analiżi tal-marġni pożittiv ta’ PI, il-Kummissjoni tikkonkludi li, f’dan il-każ, il-vantaġġ jista’ jiġi biss mir-rati tal-imgħax tas-self. Ir-rati tal-imgħx tas-self mogħtija mill-Istat jagħtu vantaġġ ekonomiku jekk jeċċedu r-rata li, skont kundizzjonijiet tas-suq, persuna privata li qed tissellef tkun lesta tħallas lil PI u Bancoposta għall-flus iddepożitati, skont in-natura u l-ammont tagħhom”.

(212)

Konsegwentement, fuq il-bażi tad-deċiżjoni li tat bidu għall-proċedura, il-paragun bejn id-dħul mill-imgħax ta’ PI u dak ta’ banek oħra tas-settur privat mhux rilevanti, peress li r-rata tal-imgħax mogħtija mill-Istat lil PI għall-fondi ddepożitati hija l-uniku element li ġie analizzat f’din id-deċiżjoni.

(213)

Barra minn hekk, ma jeżistux banek Taljan tassew paragunabbli ma’ PI f’termini ta’ struttura tal-baġit. Il-passiv ta’ PI essenzjalment huwa magħmul minn kontijiet kurrenti (kontijiet kurrenti postali). Dan mhux il-każ fir-rigward tal-banek “normali” li jiffinanzjaw lilhom infushom permezz ta’ titoli, kontijiet kurrenti, kontijiet ta’ tfaddil, eċċ.

(214)

Il-Kummissjoni tinnota wkoll li PI mhix ikkwalifikata li ssellef il-flus lill-klijenti tagħha; is-self personali u s-self jiġu offruti f’isem banek terzi.

(215)

Fl-aħħar nett, id-dħul mill-imgħax ta’ PI u dak tal-banek tas-settur privat huma differenti f’termini ta’ kompożizzjoni u ma jistgħux jiġu pparagunati b’mod sinifikanti.

(216)

L-analiżi […] tindika li, għal PI, il-kontijiet kurrenti postali jirrappreżentaw passiv għal perjodu twil ta’ żmien minħabba d-diversifikazzjoni u l-istabbiltà tal-imġiba tal-klijenti b’kontijiet kurrenti. L-analiżi tindika wkoll li hija prattika komuni tas-sistema bankarja li tiffinanzja l-attiv għal perjodu twil ta’ żmien b’depożiti bankarji. F’dan ir-rigward, tipparaguna t-trasformazzjoni tal-maturitajiet imwettqa minn PI ma’ dik tal-banek li jinvestu l-fondi tagħhom f’self lis-settur pubbliku (Depfa, Dexia, CCF, eċċ).

(217)

Skont […], dawn il-banek japplikaw l-istess politika ta’ PI billi jinvestu l-fondi f’attivitajiet għal perjodu twil ta’ żmien tas-settur pubbliku (b’tul ta’ żmien itwal minn 15-il sena) u jiffinanzjaw lilhom infushom parzjalment għal perjodu qasir ta’ żmien u parzjalment għal perjodu twil ta’ żmien. B’mod partikolari, jiġbru madwar il-50 % tal-ħtiġijiet għal perjodu medju u twil ta’ żmien tagħhom filwaqt li l-bqija jiġu ffinanzjati għal perjodu qasir ta’ żmien (swaps mal-Bank Ċentrali Ewropew u depożiti minn intermedjarji finanzjari) u jinvestu l-fondi tagħhom f’self lil entitajiet pubbliċi b’maturitajiet li ġeneralment ikunu inklużi bejn l-10 u l-50 sena. Skont dak li ngħad aktar ‘il fuq, […] iqis li l-mudell tal-Asset Liability Management (ALM) ta’ PI huwa konsistenti ma’, jekk mhux aktar kawt, minn dak ta’ operaturi paragunabbli.

(218)

Il-Kummissjoni temmen li ma jistgħux jinġibdu konklużjonijiet mill-paragun bejn il-mudell tal-ALM ta’ PI u dak ta’ operaturi paragunabbli għal dawn ir-raġunijiet.

(219)

L-ewwel nett, l-istruttura tal-passivi ta’ PI ma tistax tiġi pparagunata ma’ dik tal-operaturi paragunabbli: kważi d-90 % tal-passiv ta’ PI huwa magħmul minn kontijiet kurrenti postali, filwaqt li bilkemm il-50 % tal-passiv tal-banek privati li joperaw fis-settur pubbliku huwa magħmul minn swaps u depożiti għal perjodu qasir ta’ żmien, peress li l-bqija jirrappreżentaw finanzjamenti għal perjodu medju u twil ta’ żmien.

(220)

It-tieni nett, il-paragun ma’ banek oħra huwa vvizjat mill-fatt li PI mhix suġġetta għar-riskji li huma suġġetti għalihom il-banek u li għalihom jiġu rremunerati f’konformità mas-suq.

(221)

It-tielet nett, […] josserva li l-paragun bejn La Banque postale u PI mill-2006 (peress li La Banque Postale bdiet l-attivitajiet ta’ finanzjament lis-settur privat (91) mhux rilevanti. Għall-istess raġunijiet, mhux possibbli li jinġibdu konklużjonijiet mill-paragun bejn PI u banek privati li joperaw fis-settur pubbliku, peress li dawn tal-aħħar iwettqu anki attivitajiet ta’ finanzjament lis-settur mhux pubbliku (pereżempju, kważi l-50 % tas-self ta’ Dexia jingħataw lis-settur mhux pubbliku).

(222)

Ir-raba’ nett, kif diġà ngħad fl-ambitu tal-paragun bejn Efisposte u La Poste, il-Kummissjoni, sabiex tivvaluta jekk ikunx hemm vantaġġ favur impriża, ma tipparagunax sitwazzjonijiet li hemm fl-Istati Membri differenti.

(223)

Fl-aħħar nett, fl-ambitu tal-paragun ma’ operaturi allegatament paragunabbli, il-Kummissjoni tinnota dan li ġej: “Ir-riżorsi likwidi ta’ CDP SpA huma ddepożitati fil-kont kurrenti bl-imgħax Nru 29814, li jġib l-isem ‘Cassa DP SpA – gestione separata (ġestjoni separata)’, li nfetaħ mat-Tesoro Centrale dello Stato (it-Teżor). Dwar il-bilanċ ta’ dan il-kont kurrenti, fit-tifsira tal-Artikolu 6(2) tad-Digriet tal-Ministru tal-Ekonomija u tal-Finanzi tal-5 ta’ Diċembru 2003, jingħata imgħax semestrali b’rata varjabbli daqs il-medja aritmetika sempliċi bejn il-qligħ gross tal-bonds tat-Teżor ta’ sitt xhur u t-tendenza tal-Indiċi Rendistato. Wara l-amalgamazzjoni ta’ Infrastrutture SpA minħabba l-inkorporazzjoni fil-Cassa depositi u prestiti SpA (l-Artikolu 1(79) et seq tal-Liġi Nru 266 tat-23 ta’ Diċembru 2005), mill-1 ta’ Jannar 2006, il-kont kurrenti bl-imgħax Nru 20347, f’isem ISPA, ngħata isem ġdid, jiġifieri ‘Cassa DP SpA – gest. Patrimonio TAV (ġestjoni tal-assi tat-TAV)’. Dwar il-bilanċi tal-imsemmi kont kurrenti, il-Ministeru tal-Ekonomija u tal-Finanzi jagħti imgħax semestrali b’rata daqs dik medja tal-bonds tat-Teżor ta’ sitt xhur li jkunu nħarġu fis-semestru ta’ qabel. Biex tagħmel użu mis-servizz ta’ depożiti u ta’ self tal-Banca d’Italia, CDP SpA kompliet tuża l-kont kurrenti bla imgħax tat-Teżor Nru 29815 li jġib l-isem ‘CDP SpA – pagamenti (ħlasijiet)’. Barra minn hekk, bl-użu dejjem aktar mifrux tas-sistemi ta’ ħlas interbankarji, l-użu tal-mezz tat-Teżor tal-Istat għall-ħlasijiet u għall-ġbir, jidher li naqas sew meta pparagunat mal-imgħoddi” (92). Il-Kummissjoni hija konxja mid-diffikultà li jinġibdu konklużjonijiet rilevanti dwar il-paragun bejn PI u operaturi allegatament paragunabbli, fejn dawn ikunu differenti minn PI f’diversi aspetti. Madankollu, skont dak li ngħad aktar ‘il fuq, wieħed jista’ jinnota li l-intermedjarji finanzjarji li jinvestu fis-settur pubbliku, bħal CDP (93), mhux bilfors jiġu rremunerati skont parametri għal perjodu twil ta’ żmien.

(224)

Dan jikkonferma l-fehma tal-Kummissjoni, jiġifieri li għall-finijiet ta’ din id-deċiżjoni, ma jistgħux jinġibdu konklużjonijiet mill-paragun bejn PI u operaturi definittivament paragunabbli.

(225)

Il-Kummissjoni tqis li l-paraguni li ssemmew aktar ‘il fuq, min-naħa l-waħda, relatati mad-dħul mill-imgħax ta’ PI u ta’ banek li joperaw fis-settur privat u, mill-oħra, relatati mat-trasformazzjonijiet tal-maturitajiet ta’ PI u ta’ operaturi speċjalizzati fil-finanzjamenti lis-settur pubbliku, mhumiex rilevanti u ma jipprovawx li l-Ftehim ma jagħti l-ebda vantaġġ lil PI.

(226)

Fi ftit kliem, ir-rata tal-imgħax ipprovduta mill-Ftehim tista’ tiġi pparagunata ma’ dik ta’ investimenti alternattivi f’perspettiva ta’ riskji u ta’ benefiċċji. B’mod partikolari, bl-istess livell ta’ riskju, il-Ftehim joffri qligħ akbar meta pparagunat ma’ investimenti alternattivi u bl-istess livell ta’qligħ filwaqt li huwa suġġett għal inqas riskji.

(227)

Anki l-Italja tqis li d-depożitu mat-Teżor għandu proporzjon ta’ qligħ għar-riskju akbar minn dak ta’ portafoll b’rata fissa. Skont il-Kummissjoni, analiżi tar-riskji u tal-benefiċċji hija aktar adattata minn analiżi bbażata biss fuq il-benefiċċji biss.

(228)

Il-Kummissjoni tqis li l-possibbiltà ta’ investiment alternattiv fin-nuqqas ta’ rabta ta’ użu ma kinitx tħalli li, fil-perjodu ta’ referenza, PI jkollha qligħ simili jew akbar minn dak tal-Ftehim, f’perspettiva ta’riskji u ta’ benefiċċji.

(229)

Għaldaqstant, ġie kkonfermat li l-metodoloġija tal-persuna privata li qed tissellef hija korretta.

(230)

Fid-deċiżjoni ta’ Settembru 2006 biex jingħata bidu għall-proċedura, il-Kummissjoni sostniet li ma setgħetx teskludi, minħabba l-karatteristiċi speċifiċi ta’ PI, li ma setgħux jinstabu termini ta’ paragun fis-suq. B’dawn il-premessi, il-Kummissjoni kellha tistabbilixxi l-ispiża tal-ġestjoni tal-kont għal PI u żżid marġni raġonevoli. Dan il-metodu kien ikun iġġustifikat anki jekk il-Kummissjoni kellha tqis li PI tagħmilha ta’ sempliċi mezz biex jinġabru l-fondi għall-Istat permezz tan-netwerk mifruxa tagħha ta’ uffiċċji postali.

(231)

Kif ingħad fit-Taqsima 7.4.2, il-Kummissjoni hija żgura li huwa possibbli li jiġi stabbilit terminu ta’ paragun fis-suq billi jintuża l-kriterju tal-persuna li qed tissellef b’mod diliġent f’ekonomija tas-suq.

(232)

Barra minn hekk, il-Kummissjoni bl-ebda mod ma tqis li kulma tagħmel PI huwa li tagħmilha ta’ sempliċi mezz biex jinġabru l-fondi għall-Istat. Fil-fatt, PI timplimenta strateġija attiva ta’ żvilupp tal-attivitajiet bankarji tagħha bbażata, b’mod partikolari, fuq il-fatt li l-kont kurrenti postali jiġbed aktar klijenti. Barra minn hekk, f’deċiżjoni oħra relatata ma’ PI li ġiet adottata f’Novembru 2006 (94), rigward il-każ fejn l-operatur postali jiġbor fondi f’isem u għal CDP permezz ta’ kontijiet ta’ tfaddil postali, il-Kummissjoni qieset li din l-attività ma kinitx konsistenti ma’ dik ta’ sempliċi mezz ta’ ġbir; ir-remunerazzjoni mogħtija lil PI kienet ibbażata fuq il-bilanċ medju annwali tal-kontijiet postali. Fl-aħħar nett, lanqas ABI ma tqis li r-remunerazzjoni ta’ PI għandha tkun ibbażata fuq l-ispejjeż li saru.

(233)

L-Italja qed issostni li l-ispiża tad-dejn għal perjodu medju u twil ta’ żmien tat-Teżor spiss tkun akbar mill-qligħ miksub permezz tal-applikazzjoni tal-parametru (ara l-premessa 77 et seq).

(234)

F’dan il-kuntest, il-Kummissjoni tosserva li:

(235)

Għal darb’oħra, kwalunkwe punt ta’ aktar ‘il fuq, per se, huwa biżżejjed biex il-paragun issuġġerit mill-Italja jitqies bħala inkonklużiv.

(236)

Sabiex ikun ipprovat li r-remunerazzjoni miksuba minn PI fuq il-flus iddepożitati skont il-liġi mat-Teżor hija dik li kieku tinkiseb fis-swieq finanzjarji bi profil ta’ riskju paragunabbli, l-Italja ssemmi operazzjoni ipotetika ta’ swaps ta’ sena kontra l-parametru tal-Ftehim. Skont il-kundizzjonijiet tas-suq kurrenti, l-Italja qed targumenta li l-valur ta’ din l-operazzjoni tkun daqs Euribor ta’ 6 xhur flimkien ma’ spread ta’ 1 % fi tmiem l-2005, 0,40 % fi tmiem l-2006 u 0,30 % fi tmiem Ottubru 2007. F’dan ir-rigward, […] osserva, qabel ma ppreżenta analiżi ferm aktar dettaljata tal-ispejjeż tal-opportunijiet iġġenerati mir-rabta ta’ użu, li r-rata tal-imgħax għal perjodu qasir ta’ żmien li PI għandha tħallas fuq is-suq kontra r-remunerazzjoni tat-Teżor (constant maturity swap, fejn il-parti tal-imgħax varjabbli tiġi ffissata mill-ġdid perjodikament skont ir-rata tas-suq fissa tal-maturitajiet ta’ prodott b’tul ta’ żmien li jestendi lil hinn minn dak tal-perjodu ta’ ffissar mill-ġdid tas-swap) hija daqs Euribor ta’ 6 xhur flimkien ma’ spread ta’ 0,43 %. Il-Kummissjoni tqis li dan l-argument speċifiku – li ma ġiex żviluppat b’mod aktar dettaljat – la huwa xieraq u lanqas rilevanti għal din l-analiżi.

(237)

ABI ssostni li fuq żewġ kontijiet bl-imgħax li CDP fetħet mat-Teżor qed jingħata imgħax semestrali b’rata varjabbli daqs il-medja aritmetika sempliċi bejn il-qligħ gross tal-BOT ta’ 6 xhur u t-tendenza tal-Indiċi Rendistato ta’ kull xahar.

(238)

F’dan il-kuntest, il-Kummissjoni tosserva li:

(239)

Għaldaqstant, ma jista’ jsir l-ebda paragun konklużiv bejn il-kontijiet ta’ CDP u l-kont ta’ PI mat-Teżor.

(240)

L-Italja, peress li ma nnotifikatx minn qabel l-iskema l-ġdida ta’ għajnuna, implimentatha illegalment bi ksur tal-Artikolu 88(3) tat-Trattat.

(241)

Jeħtieġ li jiġi stabbilit jekk l-għajnuna hiex kompatibbli mas-suq komuni fid-dawl tad-derogi pprovduti mill-Artikolu 87(2) u (3) tat-Trattat.

(242)

L-għajnuna mhix kompatibbli fit-tifsira tal-Artikolu 87(2). Din mhix għajnuna soċjali li ngħatat lill-konsumaturi individwali, u lanqas mhi għajnuna li ngħatat bħala rimedju għad-danni li saru minħabba diżastri naturali jew minħabba avvenimenti eċċezzjonali oħra; lanqas mhi għajnuna li ngħatat lill-ekonomija ta’ reġjuni partikolari tar-Repubblika Federali tal-Ġermanja li kienu affetwati mid-diviżjoni tal-Ġermanja.

(243)

Fejn għandhom x’jaqsmu d-derogi tal-Artikolu 87(3)(b) u (d), l-għajnuna inkwistjoni ma ngħatatx biex tippromwovi t-twettiq ta’ proġett importanti ta’ interess komuni Ewropew jew bħala rimedju għal disturbi serji tal-ekonomija tal-Italja. Lanqas ma kellha l-għan li tippromwovi l-kultura u l-konservazzjoni tal-wirt.

(244)

Fejn għandha x’taqsam id-deroga tal-Artikolu 87(3)(ċ), fejn l-għajnuna li għandha l-għan li tiffaċilita l-iżvilupp ta’ ċerti attivitajiet jew ta’ ċerti reġjuni ekonomiċi titqies bħala kompatibbli, dejjem jekk ma tbiddilx il-kundizzjonijiet tal-kummerċ b’mod li jmur kontra l-interess komuni, il-miżura inkwistjoni ma tinvolvi la investimenti u lanqas il-ħolqien ta’ xogħol u hija għajnuna operattiva li mhux suġġetta għal kundizzjonijiet. Skont il-prattika stabbilta tal-Kummissjoni, ma jistax jitqies li din l-għajnuna tiffaċilita l-iżvilupp ta’ ċerti attivitajiet jew ta’ ċerti reġjuni ekonomiċi.

(245)

L-għajnuna tiġi applikata bl-istess mod fit-territorju nazzjonali kollha u għaldaqstant ma jistax jitqies li hija kompatibbli mal-Artikolu 87(3)(a) jew (ċ) rigward l-iżvilupp ta’ ċerti reġjuni.

(246)

Il-Kummissjoni tqis li l-għajnuna operattiva inkwistjoni ma tistax titqies bħala għajnuna li għandha l-għan li tiffaċilita l-iżvilupp ta’ ċerti attivitajiet, fit-tifsira tal-Artikolu 87(3)(ċ), b’mod partikolari għaliex id-dispożizzjoni teħtieġ li l-għajnuna “ma tbiddilx il-kundizzjonijiet tal-kummerċ b’mod li jmur kontra l-interess komuni”, kundizzjoni li l-Kummissjoni tqis li ma ġietx sodisfatta f’dan l-każ. L-għajnuna ma tipprovax tilħaq għanijiet orizzontali ta’ interess komuni. Barra minn hekk, l-applikazzjoni limitata tal-għajnuna lil PI ma tbiddilx il-konklużjoni tal-valutazzjoni peress li l-impatt fuq il-kummerċ bejn l-Istati Membri u l-effetti ta’ għajnuna operattiva f’termini ta’ tgħawwiġ tal-kompetizzjoni huma partikolarment sensittivi fis-settur finanzjarju u dak postali fejn topera PI.

(247)

L-Italja qatt ma invokat xi waħda mid-derogi li ssemmew aktar ‘il fuq.

(248)

Fl-aħħar nett, l-iskema tal-għajnuna mhix kompatibbli mas-suq komuni u għandha titwaqqaf.

(249)

Kwalunkwe ftehim relatat mar-remunerazzjoni li t-Teżor għandu jagħti lil PI għad-depożiti li ma jaqgħuxx taħt il-Legge Finanziari 2007 għandu jkun ibbażat fuq analiżi dettaljata tan-natura tal-flus u tar-riskji li kienu suġġetti għalihom il-partijiet. F’dan il-kuntest, il-Kummissjoni tosserva li mhux possibbli li jintużaw r-riżultati tal-istudju […] u tal-istatistika li tikkonċerna l-perjodu ta’ qabel l-2007 mingħajr ma jsir stħarriġ ulterjuri, peress li n-natura tal-flus tista’ tinbidel. L-istudju […] u l-istatistika, fil-fatt, huma bbażati fuq kollox fuq id-depożiti f’kontijiet kurrenti ma’ klijenti privati, filwaqt li l-flus (eventwali) mogħtija mill-2007 lit-Teżor essenzjalment ma jikkonċernawx lil dawn il-klijenti.

(250)

Skont l-Artikolu 14(1) tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 659/1999 tat-22 ta’ Marzu 1999 li jistabbilixxi regoli dettaljati għall-applikazzjoni ta’ l-Artikolu 93 tat-Trattat tal-KE, fil-każ ta’ deċiżjonijiet negattivi rigward każi ta’ għajnuna illegali, il-Kummissjoni għandha tadotta deċiżjoni li permezz tagħha tordna lill-Istat Membru kkonċernat biex jieħu l-passi kollha meħtieġa sabiex jirkupra l-għajnuna mingħand il-benefiċjarju. Il-Kummissjoni, madankollu, ma tordnax l-irkupru tal-għajnuna jekk dan imur kontra prinċipju ġenerali tad-dritt Komunitarju.

(251)

Il-Kummissjoni tqis li f’dan il-każ ma hemm l-ebda prinċipju ġenerali tad-dritt Komunitarju li jopponi l-irkupru.

(252)

Għall-finjiet tad-determinazzjoni tal-irkupru, għandha terġa’ tiġi stabblita s-sitwazzjoni li kien hemm qabel, filwaqt li jiġi vvalutat jekk teżistix strateġija ta’ investiment alternattiva li, fin-nuqqas tal-għajnuna illegali u f’konformità mar-regoli interni kompatibbli mad-dritt Komunitarju, tagħti vantaġġ simili lil PI. F’dan ir-rigward, il-Kummissjoni tqis li ma tistax tkun dedotta sitwazzjoni “normali” mill-investimenti alternattivi kontraddittorji li semmiet l-Italja. L-irkupru ma jistax jiġi ddeterminat billi jitqiesu l-operazzjonijiet differenti li l-impriżi setgħu għamlu li kieku ma għażlux il-forma ta’ operazzjoni li kienet akkumpanjata mill-għajnuna. Dan jimplika rikostruzzjoni tal-imgħoddi fuq il-bażi ta’ elementi ipotetiċi. L-unika referenza li l-Kummissjoni tista’ tuża hija l-metodoloġija li tirriżulta mill-kriterju tal-persuna li qed tissellef b’mod diliġenti u li topera f’ekonomija tas-suq.

(253)

L-ammont tal-irkupru biex terġa’ tiġi stabbilita s-sitwazzjoni li kien hemm qabel, b’hekk, għandu jkun daqs id-differenza bejn: (i) ir-remunerazzjoni annwali mogħtija lil PI skont il-Ftehim, u (ii) l-ammont li jirriżulta mill-applikazzjoni tal-kriterju tal-persuna li qed tissellef b’mod diliġenti u li topera f’ekonomija tas-suq (ara t-tabelli 6 u 6a).

(254)

Il-Legge Finanziaria 2007 ovvjament ma tissemmiex fid-deċiżjoni biex jingħata bidu għall-proċedura. Il-valutazzjoni tagħha, fid-dawl tar-regoli dwar l-għajnuna mill-Istat, madankollu ma qajjmet l-ebda diffikultà.

(255)

Skont il-Legge Finanziaria 2007“il-fondi li ġejjin mill-ġbir li għamlet Poste Italiane SpA għall-attivitajiet ta’ Bancoposta mingħand il-klijenti privati […] ġew investiti f’titoli tal-gvernijiet taż-żona tal-ewro minn Poste Italiane SpA”. L-imgħaxijiet mogħtija fuq dawn it-titoli mhumiex għajnuna mill-Istat peress li ma jagħtux vantaġġ selettiv.

(256)

Skont il-Kummissjoni, l-Italja wettqet b’mod illegali l-iskema ta’ għajnuna li tikkonsisti fil-ħlas ta’ rata ta’ self min-naħa tat-Teżor għall-flus mogħtija minn PI skont il-Legge Finanziaria 2006 u l-Ftehim, bi ksur tal-Artikolu 88(3) tat-Trattat.

(257)

L-iskema għandha titwaqqaf. L-għajnuna mill-Istat illegali u inkompatibbli għandha tiġi rkuprata.

(258)

Il-Legge Finanziaria 2007 ma tinkludi l-ebda għajnuna mill-Istat,

(a)

l-ammont totali (kapital u imgħax) li għandu jiġi rkuprat mingħand il-benefiċjarju;

(b)

deskrizzjoni dettaljata tal-passi li diġà ttieħdu u li huma previsti biex ikun hemm konformità ma’ din id-deċiżjoni;

(ċ)

id-dokumenti li jipprovaw li l-benefiċjarju ġie ordnat jirrimborsa l-għajnuna.