Kawża C‑205/23

Engie România SA

vs

Autoritatea Națională de Reglementare în Domeniul Energiei

(talba għal deċiżjoni preliminari, imressqa mit-Tribunalul Bucureşti)

Sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja (It-Tielet Awla) tat‑30 ta’ Jannar 2025

“Rinviju għal deċiżjoni preliminari – Enerġija – Suq intern tal-gass naturali – Direttiva 2009/73/KE – Artikolu 3(1) – Obbligi tal-Istati Membri fir-rigward tal-impriżi ta’ gass naturali – Protezzjoni tal-konsumaturi – Artikoli 40 u 41 – Kompetenzi tal-awtorità regolatorja – Ksur, minn impriża ta’ gass naturali, tal-obbligu tagħha ta’ trasparenza fil-konfront tal-klijenti – Kumulu ta’ sanzjonijiet għall-istess aġir li jikkostitwixxi ksur – Artikolu 50 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea – Dritt li wieħed ma jiġix iġġudikat jew jingħata piena darbtejn għall-istess reat – Ne bis in idem – Artikolu 52(1) – Limitazzjonijiet għall-eżerċizzju ta’ dan id-dritt fundamentali – Prinċipju ta’ proporzjonalità”

1. Proċedura ġudizzjarja – Talba għall-ftuħ mill-ġdid tal-proċedura orali – Talba intiża sabiex jiġu ppreżentati osservazzjonijiet wara l-konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali – Kundizzjonijiet għall-ftuħ mill-ġdid – Kundizzjonijiet mhux issodisfatti

   (Statut tal-Qorti tal-Ġustizzja, Artikolu 23; Regoli tal-Proċedura tal-Qorti tal-Ġustizzja, Artikolu 83)

   (ara l-punti 26 sa 28)

2. Domandi preliminari – Ġurisdizzjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja – Limiti – Ġurisdizzjoni tal-qorti nazzjonali – Stabbiliment u evalwazzjoni tal-fatti tat-tilwima – Neċessità ta’ domanda preliminari u rilevanza tad-domandi magħmula – Evalwazzjoni mill-qorti nazzjonali

   (ara l-punti 30 sa 33)

3. Approssimazzjoni tal-leġiżlazzjonijiet – Miżuri ta’ approssimazzjoni – Regoli komuni għas-suq intern tal-gass naturali – Direttiva 2009/73 – Kompetenzi tal-awtorità regolatorja – Konstatazzjoni ta’ ksur, minn fornitur ta’ gass naturali, tal-obbligu ta’ trasparenza tiegħu fir-rigward tal-klijenti tiegħu, fl-okkażjoni tal-modifika tal-prezz tal-provvista tal-gass naturali – Impożizzjoni ta’ sanzjoni pekunjarja – Adozzjoni ta’ miżura korrettiva li tobbliga lil dan il-fornitur iżomm il-prezz iffissat fil-kuntratti inizjalment konklużi ma’ dawn il-klijenti – Miżuri intiżi li jiżguraw l-effettività tal-protezzjoni tal-konsumaturi – Ammissibbiltà

   (Direttiva tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 2009/73, Artikolu 3(1) u (3))

   (ara l-punti 35 sa 46, u d-dispożittiv 1)

4. Drittijiet fundamentali – Prinċipju ta’ ne bis in idem – Kundizzjonijiet għall-applikazzjoni – Kumulu ta’ proċeduri u ta’ sanzjonijiet ta’ natura kriminali – Kriterji ta’ evalwazzjoni tan-natura kriminali – Klassifikazzjoni ġuridika tar-reat fid-dritt intern, natura tar-reat u grad ta’ severità tas-sanzjoni mġarrba – Verifika mill-qorti nazzjonali

   (Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea, Artikolu 50)

   (ara l-punti 48 sa 53)

5. Drittijiet fundamentali – Prinċipju ta’ ne bis in idem – Kundizzjonijiet għall-applikazzjoni – Eżistenza ta’ deċiżjoni preċedenti definittiva – Kriterji ta’ evalwazzjoni – Deċiżjoni definittiva mogħtija wara evalwazzjoni dwar il-mertu tal-kawża – Assenza – Verifika mill-qorti nazzjonali

   (Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea, Artikolu 50)

   (ara l-punti 55 u 56)

6. Drittijiet fundamentali – Prinċipju ta’ ne bis in idem – Kundizzjonijiet għall-applikazzjoni – Eżistenza tal-istess reat – Kriterju ta’ evalwazzjoni – Identiċità tal-fatti materjali

   (Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea, Artikolu 50)

   (ara l-punti 57 sa 59)

7. Drittijiet fundamentali – Karta tad-Drittijiet Fundamentali – Limitazzjoni tal-eżerċizzju tad-drittijiet u tal-libertajiet stabbiliti mill-Karta – Limitazzjoni tal-prinċipju ta’ ne bis in idem – Kundizzjonijiet – Osservanza tal-kontenut essenzjali tal-imsemmi prinċipju – Evalwazzjoni

   (Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea, Artikoli 50 u 52(1))

   (ara l-punt 61)

8. Drittijiet fundamentali – Karta tad-Drittijiet Fundamentali – Limitazzjoni tal-eżerċizzju tad-drittijiet u tal-libertajiet stabbiliti mill-Karta – Limitazzjoni tal-prinċipju ta’ ne bis in idem – Kundizzjonijiet – Osservanza tal-prinċipju ta’ proporzjonalità – Kumulu ta’ proċeduri u ta’ sanzjonijiet bis-saħħa ta’ leġiżlazzjoni settorjali u tad-dritt tal-kompetizzjoni – Natura xierqa, mhux sproporzjonata u strettament neċessarja tal-kumulu tal-proċeduri u tas-sanzjonijiet – Evalwazzjoni – Kriterji

   (Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea, Artikoli 50 u 52(1); Direttivi tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 2005/64 u 2009/73)

   (ara l-punti 62 sa 69, u d-dispożittiv 2)

Ara t-test tad-deċiżjoni.