18.10.2017   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 268/1

(1)

Fit-30 ta' Novembru 2011, l-Italja nnotifikat skema ta' kumpens favur l-operaturi tal-ajruport ta' Sardinja għall-obbligi ta' servizz pubbliku (minn hawn 'il quddiem “OSP”) bil-għan li ssaħħaħ u tiżviluppa t-trasport bl-ajru. Dik in-notifika saret permezz tas-sistema ta' notifika elettronika tal-Kummissjoni.

(2)

Il-Kummissjoni talbet lill-Italja biex tipprovdi informazzjoni addizzjonali dwar in-notifika b'ittri datati t-30 ta' Jannar 2012, l-24 ta' April 2012 u t-12 ta' Lulju 2012. L-Italja rrispondiet għal dawn it-talbiet bl-ittri datati l-24 ta' Frar 2012, it-30 ta' Mejju 2012 u d-9 ta' Awwissu 2012.

(3)

Abbażi tal-informazzjoni li waslet jiġifieri li l-Italja jista' jkun li daħħlet fis-seħħ il-miżura qabel mal-Kummissjoni ħadet id-deċiżjoni li tawtorizzaha, il-Kummissjoni ddeċidiet li tinvestiga l-miżura taħt il-Kapitolu 3 tar-Regolament tal-Kunsill (UE) 2015/1589 (2) fir-rigward ta' għajnuna illegali mill-Istat.

(4)

Fit-30 ta' Novembru 2012 l-Italja talbet lill-Kummissjoni sabiex tindika t-twaqqit għad-deċiżjoni u għal ċerti kjarifiki li jikkonċernaw il-proċedura. Il-Kummissjoni wieġbet b'ittra mibgħuta lill-Italja fis-7 ta' Diċembru 2012.

(5)

B'ittra datata t-23 ta' Jannar 2013, il-Kummissjoni informat lill-Italja bid-deċiżjoni tagħha sabiex tibda l-proċedura prevista fl-Artikolu 108(2) tat-Trattat (“id-Deċiżjoni tal-Ftuħ”) fir-rigward tal-iskema nnotifikata.

(6)

L-Italja tat il-kummenti tagħha dwar id-deċiżjoni tal-ftuħ fil-21 ta' Marzu 2013 (bl-annessi jaslu fit-22 ta' Marzu 2013).

(7)

Id-Deċiżjoni tal-Ftuħ ġiet ippubblikata f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea fit-30 ta' Mejju 2013. Il-Kummissjoni stiednet lill-partijiet interessati sabiex jissottomettu l-kummenti tagħhom dwar l-allegati miżuri ta' għajnuna.

(8)

Fl-10 ta' April 2013, il-Kummissjoni rċeviet kummenti dwar il-każ mingħand Ryanair Ltd., bħala parti interessata. Il-Kummissjoni għaddiet dawn il-kummenti lill-Italja permezz ta' ittra datata t-3 ta' Mejju 2013. L-Italja ma bagħtet l-ebda osservazzjoni dwar il-kummenti minn Ryanair.

(9)

Il-Kummissjoni sussegwentement irċeviet kummenti mill-partijiet interessati li ġejjin:

(10)

Fil-31 ta' Lulju 2013, il-Kummissjoni ppreżentat il-verżjonijiet mhux kunfidenzjali tal-kummenti mingħand GEASER u SOGEAAL lill-Italja, biex b'hekk ingħatat l-opportunità li tirrispondi. Il-Kummissjoni ppreżentat il-kummenti mingħand SOGAER u Ryanair lill-Italja fit-2 ta' Awwissu, u dawk mingħand easyJet fis-7 ta' Awwissu.

(11)

Fis-27 ta' Settembru 2013, l-Italja informat lill-Kummissjoni li ma kellha l-ebda osservazzjoni dwar il-kummenti tat-tliet operaturi tal-ajruport. Fl-20 u l-21 ta' Novembru 2013, l-Italja bagħtet l-osservazzjonijiet tagħha lill-Kummissjoni dwar il-kummenti ta' Ryanair. L-Italja ma pprovdiet l-ebda osservazzjoni dwar l-osservazzjonijiet ta' easyJet.

(12)

Fl-20 ta' Diċembru 2013, Ryanair issottomettiet kummenti oħrajn, li ngħaddew lill-Italja fid-9 ta' Jannar 2014. L-Italja ma pprovdiet l-ebda osservazzjoni dwar dawn il-kummenti.

(13)

Fis-17 ta' Jannar 2014 u fil-31 ta' Jannar 2014, Ryanair issottomettiet kummenti oħrajn, li ngħaddew lill-Italja fit-12 ta' Jannar 2015. L-Italja ma pprovdiet l-ebda osservazzjoni dwar dawn il-kummenti.

(14)

Permezz ta' ittra datata l-25 ta' Frar 2014, il-Kummissjoni informat lill-Italja bl-adozzjoni tal-Linji Gwida tal-Avjazzjoni tal-2014 (3) fl-20 ta' Frar 2014 u bil-fatt li dawn il-linji gwida se jsiru applikabbli għall-każ attwali mill-mument tal-pubblikazzjoni tagħhom f'Il-Ġurnal Uffiċjali. Il-Kummissjoni tat lill-Italja l-opportunità li tikkummenta fuq il-linji gwida u l-applikazzjoni tagħhom fi żmien 20 jum mill-pubblikazzjoni tagħhom f'Il-Ġurnal Uffiċjali.

(15)

Permezz ta' ittra datata l-24 ta' Frar 2014, il-Kummissjoni informat ukoll lill-partijiet interessati bl-adozzjoni tal-Linji Gwida tal-Avjazzjoni tal-2014 u bil-fatt li dawn il-linji gwida se jsiru applikabbli għall-każ attwali mill-mument tal-pubblikazzjoni tagħhom f'Il-Ġurnal Uffiċjali. Il-Kummissjoni tat lill-partijiet interessati l-opportunità li jikkummentaw fuq il-linji gwida u l-applikazzjoni tagħhom fi żmien 20 jum mill-pubblikazzjoni tagħhom f'Il-Ġurnal Uffiċjali.

(16)

Il-Linji Gwida tal-Avjazzjoni tal-2014 ġew ippubblikati f'Il-Ġurnal Uffiċjali fl-4 ta' April 2014. Dawn issostitwixxew il-Linji Gwida tal-Avjazzjoni tal-1994 (4) kif ukoll il-Linji Gwida tal-Avjazzjoni tal-2005 (5).

(17)

Fil-15 ta' April 2014, ġie ppubblikat avviż f'Il-Ġurnal Uffiċjali li bih l-Istati Membri u l-partijiet interessati kienu mistednin jikkummentaw fuq l-applikazzjoni tal-Linji Gwida tal-Avjazzjoni tal-2014 għal dan il-każ fi żmien xahar mid-data tal-pubblikazzjoni tagħhom (6).

(18)

Fit-13 ta' Ġunju 2014, SOGAER ipprovdiet kummenti dwar il-każ fil-kuntest tal-adozzjoni tal-linji gwida ġodda. GAESAR u SOGEAAL ipprovdew il-kummenti tagħhom fis-16 ta' Ġunju 2014 u easyJet fl-4 ta' Lulju 2014. Il-kummenti mingħand SOGAER, GEASAR, SOGEAAL u easyJet intbagħtu lill-Italja mill-Kummissjoni fid-9 ta' Lulju 2014. L-Italja ma ssottomettiet l-ebda osservazzjoni dwar dawn il-kummenti.

(19)

Fit-12 u s-26 ta' Settembru 2014, Ryanair ipprovdiet kummenti addizzjonali dwar il-każ. Il-Kummissjoni għaddiet dawn il-kummenti lill-Italja fit-28 ta' Ottubru 2014. L-Italja ma ssottomettiet l-ebda osservazzjoni dwar dawn il-kummenti.

(20)

Fis-26 ta' Jannar 2015, Ryanair u ditta ta' konsulenza li taġixxi f'isimha pprovdew kummenti addizzjonali, li ngħaddew lill-Italja fl-4 ta' Frar 2015. L-Italja ma ssottomettiet l-ebda osservazzjoni dwar dawn il-kummenti.

(21)

Fis-27 ta' Frar 2015 u t-2 ta' Marzu 2015, Ryanair u ditta ta' konsulenza li taġixxi f'isimha pprovdew kummenti addizzjonali, li ngħaddew lill-Italja fl-24 ta' Marzu 2015. L-Italja ma ssottomettiet l-ebda osservazzjoni dwar dawn il-kummenti.

(22)

Fit-18 ta' Marzu 2015, il-Kummissjoni talbet lill-Italja sabiex tipprovdi informazzjoni addizzjonali dwar il-każ. L-Italja wieġbet fil-11, 18 u 19 ta' Mejju 2015.

(23)

Fil-31 ta' Marzu 2015, easyJet ipprovdiet kummenti addizzjonali li jikkompletaw is-sottomissjoni oriġinali tagħha tat-30 ta' Lulju 2013. Fl-1 u l-14 ta' Mejju 2015, easyJet u ditta ta' konsulenza li taġixxi f'isimha pprovdew kummenti addizzjonali dwar il-każ. Fil-1 ta' Ġunju 2015, easyJet ipprovdiet kummenti addizzjonali dwar il-każ. Dawn il-kummenti kollha ngħaddew lill-Italja fis-6 ta' Lulju 2015. Fis-17 ta' Settembru 2015, l-Italja bagħtet l-osservazzjonijiet tagħha dwar il-kummenti mingħand easyJet u d-ditta ta' konsulenza li taġixxi f'isimha.

(24)

Fid-29 ta' Ġunju 2015, il-Kummissjoni talbet iktar informazzjoni mingħand l-Italja. L-Italja rrispondiet parzjalment fl-14 ta' Lulju 2015 u bagħtet l-annessi għal din ir-risposta fl-10 ta' Settembru 2015.

(25)

Fis-17 ta' Lulju 2015, il-Kummissjoni talbet iktar informazzjoni mingħand l-Italja. L-Italja rrispondiet fil-11 ta' Settembru 2015.

(26)

Fit-8 u fl-14 ta' Ottubru 2015, il-Kummissjoni talbet iktar informazzjoni mingħand l-Italja. L-Italja rrispondiet fil-5 ta' Novembru 2015.

(27)

Fl-24 ta' Novembru 2015, l-Italja pprovdiet informazzjoni addizzjonali dwar il-każ.

(28)

Fl-24 ta' Novembru 2015, il-Kummissjoni talbet iktar kjarifiki mingħand l-Italja. L-Italja rrispondiet fis-27 ta' Novembru 2015.

(29)

Fl-4 ta' Diċembru 2015, Ryanair u ditta ta' konsulenza li taġixxi f'isimha pprovdew informazzjoni addizzjonali dwar il-każ, li ngħaddiet lill-Italja fit-8 ta' Diċembru 2015. L-Italja rrispondiet fis-16 ta' Diċembru 2015, fejn indikat li ma kellha l-ebda osservazzjoni dwar dawn id-dokumenti.

(30)

Fil-11, 16 u 17 ta' Diċembru 2015, l-Italja pprovdiet kummenti addizzjonali dwar il-każ.

(31)

L-iskema nnotifikata tipprevedi kumpens għal obbligi ta' servizz pubbliku lil operaturi ta' ajruporti li jinsabu f'Sardinja, bil-għan li jissaħħaħ u jiġi żviluppat it-trasport bl-ajru. L-Italja ssostni li dawn l-obbligi ta' servizz pubbliku huma relatati ma' servizz ta' interess ekonomiku ġenerali (minn hawn 'il quddiem “SIEĠ”). L-iskema ġiet stabbilita skont l-Artikolu 3 tal-Liġi Reġjonali ta' Sardinja tat-13 ta' April 2010, Nru 10 (7), (minn hawn 'il quddiem “il-Liġi 10/2010”).

(32)

Dan l-artikolu jiddefinixxi l-għan ta' dik l-iskema, li jikkonsisti fit-tisħiħ tat-trasport bl-ajru lejn u minn Sardinja billi jiġu estiżi operazzjonijiet ta' titjiriet, kemm f'sens ta' frekwenzi fil-perjodi tax-xitwa kif ukoll fin-numru ta' destinazzjonijiet servuti. Għal dan il-għan, l-ajruporti ta' Sardinja kellhom jgħaddu dan il-finanzjament pubbliku lil linji tal-ajru bħala kumpens għal servizz pubbliku.

(33)

L-objettiv usa' tal-iskema huwa t-tisħiħ tal-ekonomija reġjonali billi jiżdiedu l-flussi ta' turisti, b'mod partikolari barra mill-istaġun tas-sajf.

(34)

Ir-Reġjun ta' Sardinja (minn hawn 'il quddiem “ir-Reġjun”) huwa l-awtorità li tagħti l-għajnuna. Ir-Reġjun jibbenefika minn status speċjali ta' reġjun awtonomu fl-Italja.

(35)

L-Artikolu 3 tal-Liġi 10/2010 jipprevedi l-finanzjament fil-forma ta' kumpens għal obbligi ta' servizz pubbliku lil operaturi tal-ajruport ta' Sardinja għall-perjodu 2010-2013. Il-Liġi 10/2010 hija implimentata minn deċiżjonijiet adottati mill-Eżekuttiv Reġjonali.

(36)

Id-Digriet Reġjonali Nru 122/347 tas-17 ta' Mejju 2010 (8) jistipula li l-ammonti definiti mil-Liġi 10/2010 għandhom jitħallsu mill-baġit reġjonali.

(37)

L-Eżekuttiv Reġjonali ta' Sardinja adotta għadd ta' atti ta' implimentazzjoni, li jiddefinixxu l-kundizzjonijiet u arranġamenti għall-aċċess għall-finanzjament skont il-Liġi 10/2010, kif ġej:

(38)

Il-liġi reġjonali tad-19 ta' Jannar 2011, Nru 1 (12) naqqset il-kontribuzzjonijiet li għandhom jingħataw mir-Reġjun lill-ajruporti, kif iddefinit mil-Liġi 10/2010, għal EUR 21 100 000 għall-2011 u EUR 2 150 000 għall-2012 u l-2013.

(39)

Il-liġi reġjonali tat-30 ta' Ġunju 2011, Nru 12 (13) tistabbilixxi mekkaniżmu ta' avvanzi finanzjarji li għandhom jiġu operati permezz tal-kostituzzjoni ta' fond finanzjarju ad hoc fi SFIRS (14). SFIRS hija l-kumpanija finanzjarja interna tar-Reġjun ta' Sardinja li, bħala sensara finanzjarja u fergħa operattiva tar-Reġjun, ġiet fdata mir-Reġjun sabiex tistabbilixxi u tmexxi l-fond reġjonali mmirat biex jagħti avvanzi finanzjarji bħala finanzjament li jipproduċi l-interessi tal-azzjonist (15). SFIRS hija taħt il-kontroll dirett tar-Reġjun u mmexxija minnu. Ir-rwol tagħha huwa li timmaniġġja pjanijiet, politiki u programmi stabbiliti mir-Reġjun għall-iżvilupp ekonomiku u soċjali tat-territorju. Il-bord ta' diretturi tagħha huwa maħtur mir-Reġjun. L-att ta' inkarigu Nru 15 tad-9 ta' Awwissu 2011 (16) jinkariga lil SFIRS bil-kostituzzjoni u bl-immaniġġjar tal-“fond reġjonali tal-ajruporti” (17) (“il-fond reġjonali”) immirat sabiex jagħti avvanzi finanzjarji lill-kontribuzzjonijiet tar-Reġjun. Id-Deċiżjoni Nru 500 tad-9 ta' Awwissu 2011 (18) tapprova r-regoli dettaljati għall-implimentazzjoni tal-fond reġjonali. Id-Deċiżjoni Nru 22 tat-30 ta' Jannar 2012 (19) tikkompleta r-regoli stipulati fid-Deċiżjoni Nru 500 tad-9 ta' Awwissu 2011.

(40)

Il-liġi reġjonali tas-7 ta' Awwissu 2012, Nru 15 (20) temenda l-liġi reġjonali tat-30 ta' Ġunju 2011. Id-Deċiżjoni Nru 694 tat-2 ta' Ottubru 2012 (21) timplimenta l-liġi reġjonali tas-7 ta' Awwissu 2012 u tikkompleta u temenda r-regoli għall-implimentazzjoni tal-fond reġjonali, billi testendi l-applikazzjoni tal-liġi tat-30 ta' Ġunju 2011 għas-snin 2012 u 2013.

(41)

Id-Deċiżjoni Nru 4/34 tal-5 ta' Frar 2014 (22) timmodifika l-allokazzjoni tal-kontribuzzjonijiet reġjonali għas-sena 2013, filwaqt li tqis it-tnaqqis tal-kontribuzzjonijiet reġjonali deċiżi fil-kuntest tal-baġit tar-Reġjun allokat għall-finanzjament tal-attivitajiet skont il-Liġi 10/2010 u l-ispejjeż effettivi mġarrba mit-tliet operaturi tal-ajruport.

(42)

L-iskema nnotifikata għandha l-għan li tiżviluppa t-trasport bl-ajru u tagħmel il-konnessjonijet lejn u minn Sardinja anqas staġjonali, li tikkontribwixxi għall-objettiv primarju li jiġi attirat it-turiżmu u tissaħħaħ l-ekonomija reġjonali. Għal dak il-għan, il-Liġi 10/2010 tipprovdi għal finanzjament fil-forma ta' kumpens għal obbligi ta' servizz pubbliku lil operaturi tal-ajruport ta' Sardinja għall-perjodu 2010-2013.

(43)

Id-deċiżjonijiet ta' implimentazzjoni jikkjarifikaw li l-objettiv tal-Liġi 10/2010 — li titnaqqas l-istaġjonalità — jikkonsisti fl-estensjoni tal-perjodu li matulu huma operati t-titjiriet. Dan jinvolvi ż-żieda tal-frekwenza tat-titjiriet matul l-hekk imsejjaħ l-istaġun medju (jiġifieri x-xhur li jmissu mal-istaġun tas-sajf — April, Mejju, Settembru u Ottubru) jew l-istaġun tax-xitwa, u wkoll il-ftuħ ta' rotot ġodda lejn u minn postijiet li s'issa mhumiex konnessi ma' Sardinja. Ir-raġunament wara l-iskema huwa li tkun promossa politika tat-trasport bl-ajru reġjonali li ssaħħaħ il-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali tal-komunitajiet ikkonċernati billi tindirizza l-iżvantaġġi ta' aċċessibbiltà li tiffaċċja Sardinja bħala gżira.

(44)

Id-deċiżjonijiet imsemmija fit-Taqsima 2.3 jistabbilixxu t-tliet attivitajiet li ġejjin:

(45)

Ladarba r-Reġjun japprova l-pjanijiet ta' attivitajiet, jivvaluta l-attivitajiet proposti fihom abbażi tal-impatt ekonomiku tagħhom fuq l-ajruport u l-attività ekonomika ta' Sardinja b'mod ġenerali, dan iqassam kif xieraq ir-riżorsi finanzjarji disponibbli għal kull sena u kull ajruport.

(46)

Il-kumpens għal operaturi tal-ajruport huwa kkalkolat abbażi tal-ispejjeż stmati mġarrba mil-linji tal-ajru għal titjiriet ta' rotot strateġiċi, nazzjonali jew internazzjonali, u sabiex jintlaħqu l-miri tal-passiġġieri għal kull sena. Ladarba l-miri tal-passiġġieri jkunu ġew iddefiniti, l-operaturi tal-ajruport jagħżlu l-linji tal-ajru mitlubin sabiex joperaw is-servizzi inkwistjoni. Trasportaturi magħżulin jirċievu l-kumpens li jkopri d-differenza bejn l-ispejjeż tal-operazzjoni tagħhom u l-qligħ attwali jew preżunt mill-biljetti tal-passiġġieri.

(47)

Id-dokument ta' notifika mill-Italja jsemmi li r-Reġjun għandu japprova l-proċess ta' sejħa għall-offerti organizzat minn operaturi tal-ajruport sabiex jintgħażlu linji tal-ajru interessati. Il-Kummissjoni ma ġiet informata bl-ebda sejħa organizzata minn operaturi tal-ajruport. Skont l-Italja, il-linji tal-ajru ntgħażlu abbażi tal-aħjar offerti kummerċjali sottomessi lil operaturi tal-ajruport mal-pubblikazzjoni tal-avviżi fuq is-siti web tagħhom. Fir-rigward ta' ajruporti, l-iskema ta' għajnuna hija maħsuba sabiex jiġi kkoordinat l-iżvilupp tas-sistema tal-ajruport reġjonali billi l-ajruporti reġjonali jitpoġġew f'pożizzjoni kumplimentari għal xulxin (24).

(48)

Il-Liġi 10/2010 tipprevedi li, fil-kuntest ta' attività 2, l-operaturi tal-ajruport għandhom jikkonkludu ftehimiet ta' kummerċjalizzazzjoni mal-linji tal-ajru bil-ħsieb li jippromwovu lil Sardinja bħala destinazzjoni turistika. Il-pjanijiet ta' attivitajiet iridu għalhekk jiddefinixxu strateġiji speċifiċi ta' kummerċjalizzazzjoni u reklamar immirati sabiex iżidu l-għadd ta' passiġġieri u sabiex iżidu l-promozzjoni taż-żona li l-ajruport jilħaq.

(49)

L-operaturi tal-ajruport daħlu f'żewġ tipi differenti ta' ftehimiet, skont il-linja tal-ajru: jew ftehim wieħed li jinkludi kemm servizzi tal-ajruport u servizzi ta' kummerċjalizzazzjoni, jew żewġ kuntratti separati, bħal fil-każ ta' Ryanair, fejn hemm ftehim ta' servizzi tal-ajruport ma' Ryanair u ftehim ta' servizzi ta' kummerċjalizzazzjoni mal-kumpanija ta' kummerċjalizzazzjoni AMS (Airport Marketing Services) li hija kompletament il-proprjetà tagħha. Il-ftehimiet jikkombinaw u jagħqdu miżuri dwar iż-żieda fit-traffiku u l-kummerċjalizzazzjoni u huma bbażati fuq sistema ta' primjum skont is-suċċess tal-miżuri dwar iż-żieda tfit-traffiku. Skont il-ftehimiet, it-trasportatur għandu jopera programm ta' titjiriet definit u fl-istess ħin jiżviluppa pjan ta' kummerċjalizzazzjoni u reklamar.

(50)

Il-kummerċjalizzazzjoni hija bbażata fuq paġna apposta dwar id-destinazzjonijiet tal-ajruport fis-sit web tat-trasportaturi, li xi kultant tinkludi gwida tal-ivvjaġġar. Il-kummerċjalizzazzjoni hija mmirata sabiex tippromwovi l-attrazzjonijiet turistiċi u ta' negozju fir-reġjun u timmassimizza s-sehem ta' vjaġġaturi li ġejjin minn barra.

(51)

Fl-2010, Sardinja kellha ħames ajruporti:

(52)

Dawn il-kumpaniji kollha huma kumpaniji b'responsabbiltà limitata. SOGEAAL u SOGAER huma pubbliċi. GEASAR hija kkontrollata mit-trasportatur tal-ajru Meridiana.

(53)

L-Italja kkonfermat li, għalkemm il-Liġi 10/2010 tirreferi għall-ajruporti ta' Sardinja kollha, iż-żewġ ajruporti minuri tal-gżira, Oristani u Tortolì-Arbatax (li għandhom anqas minn 200 000 passiġġier fis-sena (25)), ma rċevew l-ebda finanzjament skont il-Liġi 10/2010.

(54)

Alghero jinsab fil-Majjistral ta' Sardinja, Olbia fil-Grigal u Cagliari fin-Nofsinhar. Id-distanzi u l-ħinijiet ta' vjaġġar permezz tat-triq bejn dawn l-ajruporti huma kif ġejjin (26):

(55)

L-operatur tal-ajruport SOGAER huwa ta' proprjetà pubblika, għaliex il-kamra tal-kummerċ ta' Cagliari (C.C.I.A. Cagliari) għandha l-maġġoranza tal-ishma, kif indikat fit-Tabella 1. Ir-Reġjun ma jikkontrollax il-kamra tal-kummerċ ta' Cagliari (27), li hija ffinanzjata b'mod awtonomu bis-saħħa ta' tariffa annwali li l-membri tal-kumpanija jħallsu. Il-kamra tal-kummerċ hija entità pubblika awtonoma li hija inkarigata mill-għoti ta' servizzi varji lill-membri tal-kumpanija (28).

Tabella 1

Struttura tal-parteċipazzjoni azzjonarja ta' SOGAER  (29)

(56)

Fl-2014, l-ajruport laqa' 3 639 627 passiġġier (30). Dan jinsab fil-parti tan-Nofsinhar tal-gżira u jikkostitwixxi l-ajruport ewlieni tagħha fir-rigward tat-traffiku. Mill-2007, SOGAER kellha l-konċessjoni sħiħa għall-immaniġġjar tal-ajruport fil-pussess tagħha. L-ajruport jopera titjiriet domestiċi u internazzjonali u l-linji tal-ajru ewlenin preżenti fl-ajruport huma Ryanair, Meridianafly, Alitalia CAI, Airone, easyJet, Volotea u AirBerlin. Matul il-perjodu 2007-2009, 69 % tat-traffiku tal-passiġġieri fl-ajruport ġie rreġistrat bejn April u Ottubru.

(57)

Fil-31 ta' Diċembru 2013, SOGAER irreġistrat fatturat ta' EUR 26,8 miljuni u riżultat nett pożittiv ta' EUR 1,7 miljuni. Assi totali ammontaw għal EUR 125,5 miljuni.

(58)

L-operatur tal-ajruport tal-ajruport ta' Alghero, SOGEAAL, huwa 80,20 % l-proprjetà tar-Reġjun ta' Sardinja u 19,80 % ta' SFIRS SpA (kumpanija interna li hija fil-proprjetà tar-Reġjun) (31). SOGEAAL bdiet l-attività tagħha fl-1995 permezz ta' konċessjoni parzjali u temporanja, li ġiet ittrasformata f'konċessjoni sħiħa fl-2007 (32).

(59)

L-ajruport jinsab fil-parti tal-Majjistral tal-gżira. Skont l-Italja, iż-żona ta' kummerċ tiegħu tkopri madwar 35 % mill-gżira u tinkludi 450 000 — 600 000 abitant fil-provinċji ta' Sassari, Oristano u Nuoro. F'sens ta' traffiku tal-passiġġieri kummerċjali, Alghero huwa t-tielet ajruport ta' Sardinja, b'total ta' 1 639 374 passiġġier fl-2014 (33).

(60)

Tliet tipi ta' linji tal-ajru joperaw fl-ajruport: dawk tradizzjonali bħal Alitalia, Meridiana, Iberia u Lufthansa, dawk bi prezzijiet baxxi bħal easyJet u Ryanair u kumpaniji charter bħal Tui Fly u Jet Time. Matul il-perjodu 2007-2009, 75 % tat-traffiku tal-passiġġieri fl-ajruport ġie rreġistrat bejn April u Ottubru.

(61)

Fil-31 ta' Diċembru 2013, SOGEAAL irreġistrat dħul ta' EUR 15,9 miljun u riżultat nett negattiv ta' EUR 1,5 miljun. L-assi totali ammontaw għal EUR 42,0 miljun.

(62)

L-operatur tal-ajruport ta' Olbia, GEASAR, għandu l-aktar azzjonisti privati (34), kif indikat fit-Table 2.

Tabella 2

Struttura tal-parteċipazzjoni azzjonarja ta' GEASAR

(63)

GAESAR beda l-attività tiegħu fl-1989 b'konċessjoni parzjali għall-immaniġġjar tal-ajruport ta' Olbia. Olbia tinsab fil-parti tal-Grigal ta' Sardinja. L-ajruport jilqa' fih kumpaniji tal-ajru tradizzjonali, bħal Alitalia u Lufthansa, linji tal-ajru bi prezzijiet baxxi bħal easyJet u Vueling, u kumpaniji charter bħal Smartwings u Mistral Air.

(64)

L-ajruport kellu 2 127 718-il passiġġier fl-2014 (35). Huwa primarjament iddedikat għal traffiku kummerċjali tal-passiġġieri, domestiku u internazzjonali. L-ajruport għandu vokazzjoni turistika, għaliex iservi l-Costa Smeralda li hija turistika ħafna. Għalhekk it-traffiku huwa l-aktar ikkonċentrat bejn Mejju u Ottubru: matul il-perjodu 2007-2009, 84 % tat-traffiku tal-passiġġieri fl-ajruport ġie rreġistrat bejn April u Ottubru.

(65)

Fil-31 ta' Diċembru 2013, GEASAR irreġistrat dħul ta' EUR 27,0 miljuni u riżultat nett pożittiv ta' EUR 2,8 miljuni. Assi totali ammontaw għal EUR 57,3 miljuni.

(66)

Oriġinarjament, l-Artikolu 3 tal-Liġi 10/2010 awtorizza lir-Reġjun sabiex jagħti lill-operaturi tal-ajruport EUR 19 700 000 għall-2010 u EUR 24 500 000 għal kull sena sussegwenti, għall-2011, l-2012 u l-2013.

(67)

Matul il-perjodu kollu, bil-kunsiderazzjoni tar-riżorsi u l-pjanijiet ta' attivitajiet tiegħu stess ippreżentati mill-ajruporti, ir-Reġjun progressivament naqqas l-ammonti oriġinarjament impenjati għall-finanzjament tal-iskema kif stipulat fit-Table 3.

Tabella 3

Kumpens impenjat favur ajruporti ta' Sardinja — 2010-2013

(68)

Id-Deċiżjoni Nru 4/34 tal-5 ta' Frar 2014 immodifikat il-kontribuzzjoni reġjonali għall-2013 u tipprevedi ammont globali ta' EUR 17 500 000 għall-2013 għat-tliet operaturi tal-ajruport kif stipulat fit-Table 4.

Tabella 4

Kumpens impenjat favur l-ajruporti ta' Sardinja — 2013 (skont id-Deċiżjoni Nru 4/34 tal-5 ta' Frar 2014

(69)

Il-kontribuzzjonijiet finali li jirriżultaw mill-modifikazzjonijiet varji, li fil-fatt ingħataw mir-Reġjun ta' Sardinja lit-tliet ajruporti, huma stipulati fit-Table 5 (36).

Tabella 5

Kumpens finali impenjat favur l-ajruporti ta' Sardinja — 2010-2013

(70)

Il-miżura tieħu l-forma ta' għotjiet diretti mir-Reġjun għall-operaturi tal-ajruport ta' Sardinja, li mbagħad se jittrasferixxu s-somom involuti lil-linji tal-ajru u lill-entitajiet l-oħra involuti. L-għotjiet huma direttament iffinanzjati mill-baġit reġjonali. L-operaturi tal-ajruport għandhom jimmaniġġjaw kontijiet separati sabiex iżommu rendikont tal-ammonti li rċevew.

(71)

L-operaturi tal-ajruporti ta' Sardinja huma obbligati li jabbozzaw pjanijiet ta' attivitajiet u jibagħtuhom lir-Reġjun għall-approvazzjoni. Dawn il-pjanijiet ta' attivitajiet għandhom jinkludu l-attivitajiet li jikkonsistu fl-iżvilupp ta' konnessjonijiet tal-ajru minn punt għal punt, b'destinazzjonijiet nazzjonali u Ewropej lejn u minn ajruporti ta' Sardinja, li għandhom jinkisbu permezz ta' ftehimiet mal-linji tal-ajru. Għal dan l-għan, il-pjan stess irid jindika liema inizjattivi, minn fost dawk elenkati (37), l-operaturi tal-ajruport jikkunsidraw fattibbli fir-rigward tal-objettivi ta' titijib u li jagħmlu t-trasport bl-ajru anqas staġjonali skont il-Liġi 10/2010.

(72)

Il-pjanijiet għandhom jidentifikaw ir-rotot ta' interess strateġiku (domestiku u internazzjonali) u l-miri għal kull sena li jikkonċernaw il-frekwenza tat-titjiriet, il-fattur tat-tagħbija, in-numru ta' passiġġieri u l-attività ta' kummerċjalizzazzjoni.

(73)

Il-pjanijiet tal-attivitajiet għandhom jirrispettaw il-prinċipji li ġejjin:

(74)

L-operat tar-rotot ta' interess strateġiku jirrappreżenta l-SIEĠ li l-linji tal-ajru jinħtieġ li jipprovdu bi skambju għal kumpens (soġġett għall-issodisfar ta' miri stipulati għat-traffiku tal-passiġġieri). Il-pjanijiet ta' attivitajiet jinħtieġ li jkunu appoġġjati minn previżjonijiet ekonomiċi u finanzjarji xierqa li juru l-prospetti għall-profittabbiltà tal-inizjattivi inkwistjoni u jindikaw ir-rekwiżiti finanzjarji assoċjati ma' dawn l-attivitajiet għal kull sena kkonċernata. Dawn ir-rekwiżiti jinkludu indikazzjoni tal-livell tar-riżorsi personali investiti mill-operatur tal-ajruport kif ukoll il-livell ta' investiment ta' partijiet terzi li jibbenefikaw miż-żieda fit-traffiku.

(75)

Il-“pjanijiet ta' attivitajiet” reali mibgħuta mill-Italja matul il-proċedura formali jikkonformaw mar-rekwiżiti stipulati fil-Premessa 73. Dawn fihom l-informazzjoni obbligatorja meħtieġa mir-Reġjun bħal preżentazzjoni tal-offerta tat-trasport issussidjata, il-kalkolu dettaljat tal-kumpens li għandu jingħata u l-benefiċċji ekonomiċi mistennija tal-appoġġ pubbliku.

(76)

Ladarba l-pjanijiet tal-attività jiġu approvati, ir-Reġjun jiddeċiedi kif xieraq li jagħti riżorsi finanzjarji annwali lil kull ajruport, filwaqt li jivvaluta l-attivitajiet imwettqa abbażi tal-valutazzjoni tal-impatt ekonomiku tagħhom fuq l-attività ekonomika f'Sardinja.

(77)

Il-finanzjament tal-pjanijiet huwa kif ġej:

(78)

Il-pjanijiet ta' attivitajiet ġew approvati minn żewġ deċiżjonijiet tar-Reġjun:

(79)

Hija f'idejn l-operaturi tal-ajruport li jippreparaw il-pjanijiet ta' attivitajiet skont id-dispożizzjonijiet tal-Liġi 10/2010 u l-atti varji ta' implimentazzjoni tagħha. Huma għandhom jinteraġġixxu mal-linji tal-ajru matul dik il-preparazzjoni u l-pjan finali għandu jiġi approvat mir-Reġjun. Jekk ir-Reġjun ma jaqbilx jew jinnota inkonsistenzi mad-dispożizzjonijiet tal-Liġi 10/2010, jista' jitlob tibdil fil-pjanijiet ta' attivitajiet.

(80)

L-operaturi tal-ajruport huma meħtieġa mir-Reġjun sabiex jimmonitorjaw il-prestazzjoni tal-linji tal-ajru u sabiex japplikaw penali għan-nuqqas ta' twettiq tal-miri ddefiniti ex ante, b'mod partikolari fir-rigward ta' frekwenzi u passiġġieri. Dan il-mekkaniżmu ta' penali għandu jkun previst fil-ftehimiet ma' kumpaniji tal-ajru.

(81)

Id-deċiżjonijiet tal-Eżekuttiv Reġjonali li jimplimenta l-Liġi 10/2010 jipprevedu l-istabbiliment ta' mekkaniżmu ta' monitoraġġ mir-Reġjun, sabiex ikun evitat kumpens żejjed għall-ispiża annwali prevista għall-attivitajiet inkwistjoni. Ir-Reġjun għandu jiddefinixxi azzjonijiet ex ante ta' kontroll, jiċċekkja u eventwalment jirkupra kwalunkwe kumpens żejjed b'mod partikolari billi jissorvelja n-numru attwali ta' titjiriet u passiġġieri.

(82)

Ir-Reġjun jissorvelja l-ispejjeż reali mġarrba minn operaturi tal-ajruport għall-implimentazzjoni tal-attivitajiet inkwistjoni billi jikkontrolla d-dokumentazzjoni xierqa u jirrapporta l-ispejjeż annwali (fatturi minn kumpaniji tal-ajru lill-operaturi tal-ajruport). L-operaturi tal-ajruport għandhom jirrappurtaw il-finanzjament tal-attivitajiet lir-Reġjun, ibbażat fuq il-fatturi li rċevew mingħand kuntratturi (kumpaniji tal-ajru għal attivitajiet 1 u 2 u kumpaniji oħrajn għal attività 3). Jikkontrolla wkoll li r-rotta soġġetta għal kumpens mhijiex rotta soġġetta għal PSO skont ir-Regolament (KE) Nru 1008/2008.

(83)

Il-finanzjament reġjonali skont il-Liġi 10/2010 jista' jingħata biss fil-kuntest tal-pjanijiet ta' attivitajiet imsemmija qabel, li għandhom jiġu approvati mir-Reġjun. Minħabba li dawn il-pjanijiet ġew imfasslin qabel ma twettqu l-attivitajiet previsti mil-Liġi 10/2010, jista' jkun hemm xi varjazzjonijiet fl-implimentazzjoni tagħhom. Għalhekk, il-mekkaniżmu organizzat mir-Reġjun jipprevedi li l-kontribuzzjoni finali tiegħu jinħtieġ li tiġi adattata għall-varjazzjonijiet fl-implimentazzjoni tal-attivitajiet jew fl-ispejjeż imġarrba mill-ajruporti (41). Għalhekk il-kontribuzzjoni finali deċiża mir-Reġjun tikkunsidra l-implimentazzjoni effettiva tal-pjanijiet ta' attivitajiet u l-konsistenza tal-attivitajiet li għalihom jintalab il-finanzjament bl-objettivi tal-Liġi 10/2010 u skont il-pjan ta' kummerċjalizzazzjoni turistika tar-Reġjun. Fejn huma żvelati diskrepanzi, il-kontribut finali huwa adattat mir-Reġjun (42).

(84)

Id-dokumentazzjoni sottomessa mill-Italja turi li l-operaturi tal-ajruport fil-fatt taw rendikont lir-Reġjun dwar il-finanzjament pubbliku li rċevew (inkluż evidenza ta' sostenn bħal fatturi marbutin mal-ispejjeż imġarrba) u pprovdew evidenza tal-azzjonijiet ta' kummerċjalizzazzjoni u ta' promozzjoni. Ir-Reġjun ikkontrolla dik l-informazzjoni u ħallas il-ħlas li kien fadal lill-operaturi tal-ajruport.

(85)

Kif diġà msemmi fit-Taqsima 2.3, il-liġi Reġjonali tat-30 ta' Ġunju 2011 tistabbilixxi l-fond reġjonali (43) ġestit minn SFIRS u ffinanzjat mir-Reġjun.

(86)

Il-mekkaniżmu finanzjarju stabbilit mir-Reġjun skont il-Liġi 10/2010 huwa dan li ġej:

(87)

Għalkemm ir-Reġjun kien impenja ruħu li jagħti t-total ta' EUR 76 654 887 matul il-perjodu 2010-2013 (ara t-Tabella 5), fil-fatt ittrasferixxa EUR 68 510 256 lill-operaturi tal-ajruport għall-finanzjament tat-tliet attivitajiet skont il-Liġi 10/2010 (46) (ara t-Tabella 6, kolonna A): EUR 35 516 988 għal SOGEAAL, EUR 19 250 617 għal SOGAER u EUR 13 742 651 għal GEASAR.

(88)

L-avvanzi finanzjarji totali ttrasferiti mill-fond reġjonali lill-operaturi tal-ajruport jammontaw għal EUR 42 987 645 (it-Tabella 6, kolonna B). It-tariffa ta' kummissjoni u l-imposta fuq l-imgħax huma kkalkolati mill-avvanz finanzjarju u mnaqqsin mill-fond meta l-avvanz finanzjarju huwa mħallas lill-operatur tal-ajruport. It-tariffa mnaqqsa tirrappreżenta 4 % tal-kontribuzzjoni impenjata mir-Reġjun u hija mnaqqsa mill-fond mill-ammont ta' kontribuzzjoni meta titħallas il-parti tas-somma li jkun fadal li tingħata mir-Reġjun lill-ajruport (wara li jkunu tħallsu l-avvanzi finanzjarji) (47).

(89)

Għalhekk, l-ammont nett li għandu jirċievi l-operatur tal-ajruport (it-Tabella 6, il-kolonna C) jista' jiġi kkalkulat bħala l-kontribuzzjoni tar-Reġjun nieqes it-tliet imposti finanzjarji (it-tariffa ta' kummissjoni, l-imposta fuq l-imgħax u t-tariffa mnaqqsa). L-ammonti kkomunikati mill-Italja bħala l-ammonti netti li fil-fatt irċevew l-operaturi tal-ajruport (it-Tabella 6, kolonna D), huma ftit differenti mill-ammonti teoretiċi:

Tabella 6

Flussi finanzjarji effettivi mir-Reġjun għall-operaturi tal-ajruport

SOGEAAL — ALGHERO

SOGAER — CAGLIARI

GEASAR — OLBIA

(90)

L-operaturi tal-ajruport ta' Alghero, Cagliari u Olbia ffinanzjaw lil linji tal-ajru u fornituri tas-servizz terzi għall-implimentazzjoni ta' attivitajiet 1, 2 u 3 matul il-perjodu 2010 — 2013. Skont l-Italja, il-kumpens li rċevew l-operaturi tal-ajruport mir-Reġjun matul il-perjodu 2010 — 2013 għall-finanzjament ta' attivitajiet 1, 2 u 3 ġie mgħoddi lil linji tal-ajru u lil fornituri tas-servizz terzi. Il-linji tal-ajru rċevew finanzjament għal attivitajiet 1 u 2 u ntgħażlu abbażi tal-“aktar offerta kummerċjali vantaġġuża” (49). Fornituri tas-servizz terzi inkarigati minn miżuri ta' kummerċjalizzazzjoni, bħal reklamar jew aġenziji tat-turisti, irċevew finanzjament għal attività 3.

(91)

It-Tabella 7 tiġbor fil-qosor il-flussi finanzjarji minn operaturi tal-ajruport lil-linji tal-ajru u fornituri tas-servizz terzi għall-finanzjament ta' attivitajiet 1, 2 u 3.

Tabella 7

Flussi finanzjarji mill-operaturi tal-ajruport lil-linji tal-ajru u fornituri tas-servizz terzi għall-finanzjament ta' attivitajiet 1, 2 u 3 (f'EUR)

SOGEAAL — ALGHERO

SOGAER — CAGLIARI

GEASAR — OLBIA

(92)

Table 8 tiġbor fil-qosor il-ħlasijiet mill-operaturi tal-ajruport lil kumpaniji tal-ajru għall-finanzjament tal-attivitajiet 1 u 2.

Tabella 8

Flussi finanzjarji mill-operaturi tal-ajruport lil kumpaniji tal-ajru għall-finanzjament tal-attivitajiet 1 u 2

SOGEAAL — ALGHERO

SOGAER — CAGLIARI

GEASAR — OLBIA

(93)

Kif stipulat fit-Table 6, il-finanzjament ipprovdut mir-Reġjun ġie ttrasferit kompletament għall-operaturi tal-ajruport, li huma stess ġew saħansitra pprovduti b'aktar finanzjament milli rċevew mir-Reġjun għall-implimentazzjoni ta' attivitajiet 1, 2 u 3 taħt il-pjanijiet ta' attivitajiet tagħhom. (Id-differenza bejn il-finanzjament attwali pprovdut għall-implimentazzjoni ta' attivitajiet 1, 2, 3 (kolonna B ta' Table 9) u l-ammont attwali li rċevew l-operaturi tal-ajruport mingħand ir-Reġjun għat-twettiq ta' dawn l-attivitajiet (kolonna C ta' Table 9) tammonta għal EUR 12 733 760).

Tabella 9

Tqabbil bejn il-finanzjament ipprovdut mir-Reġjun u l-ammonti ffinanzjati minn operaturi tal-ajruport għall-implimentazzjoni tat-tliet attivitajiet skont il-Liġi 10/2010

(94)

Barra minn hekk, fir-rigward ta' linji tal-ajru, kif stipulat fit-Table 8, il-finanzjament ipprovdut mir-Reġjun permezz ta' operaturi tal-ajruport lil linji tal-ajru għal attivitajiet 1 u 2 ġie mgħoddi lill-kumpaniji li ġejjin:

(95)

Skont id-Deċiżjoni tal-Ftuħ, l-ambitu tal-proċedura ta' investigazzjoni formali jinkludi l-attivitajiet li ġejjin:

(96)

Fid-deċiżjoni tal-ftuħ ġie osservat li ladarba l-Kummissjoni kienet qed tinvestiga għajnuna possibbilment illegali mogħtija mill-operatur tal-ajruport ta' Alghero fil-Każ SA.23098 (52), il-każ attwali jkopri biss miżuri ta' għajnuna mhux eżaminati f'dak il-każ (53).

(97)

Fir-rigward tal-kumpens finanzjarju mir-Reġjun lit-tliet operaturi tal-ajruport, il-Kummissjoni waslet għall-konklużjoni preliminari li l-kumpens mogħti lil ajruporti ta' Sardinja jikkostitwixxi għajnuna mill-Istat skont it-tifsira tal-Artikolu 107(1) tat-Trattat u li l-Italja ma kinitx irrispettat l-obbligu ta' waqfien fl-Artikolu 108(3) tat-Trattat fir-rigward ta' dak il-kumpens.

(98)

Il-Kummissjoni esprimiet id-dubji tagħha dwar il-kompatibilità tal-iskema ta' kumpens għall-operaturi tal-ajruport mas-suq intern. B'mod partikolari, il-Kummissjoni waslet għall-opinjoni preliminari li l-kumpens inkwistjoni ma jistax jitqies bħala kumpens għal SIEĠ ġenwin fdat lil operaturi tal-ajruport.

(99)

Fir-rigward tal-kumpens finanzjarju pprovdut mit-tliet operaturi tal-ajruport lill-kumpaniji tal-ajru għall-finanzjament tal-attivitajiet 1 u 2, il-Kummissjoni kkunsidrat li tista' tinvolvi għajnuna mill-Istat skont it-tifsira tal-Artikolu 107(1) tat-Trattat u li tista' tiġi kkunsidrata illegali skont l-Artikolu 108(3) tat-Trattat, minħabba li jidher li ngħata lill-benefiċjarji bi ksur tal-obbligu ta' waqfien. B'mod partikolari, il-Kummissjoni kkunsidrat li r-Reġjun kellu kontroll fuq ir-riżorsi li qed jiġu kkunsidrati, li kienu impenjati b'mod ċar fil-baġit reġjonali bl-iskop preċiż, fost l-oħrajn, li jissussidjaw rotot ta' trasport bl-ajru lejn u mill-ajruporti. Għalhekk il-Kummissjoni kkunsidrat li t-trasferimenti mill-operaturi tal-ajruport għal-linji tal-ajru kienu imputabbli għall-Istat u kienu jinvolvu riżorsi tal-Istat. Il-Kummissjoni kkunsidrat ukoll li l-finanzjament li rċevew il-linji tal-ajru jnaqqas l-ispejjeż li kieku kellhom iġarrbu mir-riżorsi tagħhom stess li kieku kellhom joperaw l-istess skeda tat-titjira, u kkonkludiet li kien hemm vantaġġ ekonomiku għal-linji tal-ajru.

(100)

Barra minn hekk, il-Kummissjoni esprimiet id-dubji tagħha dwar jekk il-kumpens finanzjarju mħallas lil linji tal-arju li joperaw fl-ajruporti ta' Alghero, Cagliari u Olbia jistgħux jitqiesu kompatibbli mas-suq intern skont l-Artikolu 107(3)(c) tat-Trattat. B'mod partikolari l-Kummissjoni esprimiet id-dubji tagħha fir-rigward tal-kompatibbiltà skont id-Deċiżjoni SIEĠ tal-2011 (54) flimkien mar-Regolament (KE) Nru 1008/2008, il-Qafas SIEĠ tal-2011 (55) flimkien mar-Regolament (KE) Nru 1008/2008, u l-Linji Gwida dwar l-Avjazzjoni tal-2005.

(101)

L-Italja tiġġustifika l-intervent finanzjarju bbażat fuq il-Liġi 10/2010 għall-perjodu 2010-2013 bl-iżvilupp tat-trasport bl-ajru bejn Sardinja u destinazzjonijiet domestiċi u Ewropej bil-għan li jiżdiedu flussi turistiċi, b'mod partikolari barra mill-istaġun tas-sajf, li huwa ta' importanza kbira għall-ekonomija ta' Sardinja.

(102)

Il-liġi tassenja lill-operaturi tal-ajruporti responsabbiltà speċifika għas-sodisfazzjon tal-objettiv tagħha u t-tfassil tal-kundizzjonijiet u tal-kriterji tagħha. B'mod partikolari, l-operaturi tal-ajruport għandhom jelaboraw “pjanijiet ta' attivitajiet” soġġetti għal approvazzjoni mir-Reġjun, li jispeċifikaw l-azzjonijiet li għandhom jitwettqu li jiffavorixxu n-nuqqas ta' staġjonalità u jżidu t-trasport bl-ajru. Dawn il-“pjanijiet ta' attivitajiet” jinkludu pjan ta' negozju finanzjarju, li jippreżenta r-riżultati mistennija u r-riżorsi finanzjarji meħtieġa sabiex jintlaħaq l-objettiv.

(103)

Il-pjanijiet ta' attivitajiet għandhom jirrispettaw il-kundizzjonijiet li ġejjin:

(104)

Meta r-riżorsi finanzjarji meħtieġa jaqbżu l-baġit tar-Reġjun, il-fondi meħtieġa għandhom ikunu allokati skont il-kriterji ddefiniti fid-Deċiżjoni Nru 29/36 tad-29 ta' Lulju 2010 (56) ta' Sardinja (prijorità għal rotot internazzjonali, ċentri importanti servuti, nuqqas ta' staġjonalità, l-ogħla frekwenza ta' titjiriet…).

(105)

Il-Liġi 10/2010 tipprevedi t-tliet kategoriji ta' attivitajiet li għandhom jiġu ffinanzjati mir-Reġjun, kif imsemmi fil-Premessi 44 et seq.

(106)

L-attivitajiet varji ppreparati mill-operaturi tal-ajruport huma deskritti fid-dettall fil-pjanijiet ta' attivitajiet ta' kull ajruport u l-Italja tat lill-Kummissjoni tabelli li jiġbru fil-qosor l-attivitajiet imwettqa u l-finanzjament reġjonali rilevanti. L-Italja targumenta li l-attivitajiet kellhom impatt pożittiv għar-Reġjun, għaliex fil-perjodu inkwistjoni t-traffiku tal-ajru u l-flussi tal-passiġġieri relatati żdiedu.

(107)

L-Italja tispeċifika li l-benefiċjarji ewlenin tal-finanzjament reġjonali skont il-Liġi 10/2010 huma l-linji tal-ajru: tabilħaqq, il-Liġi 10/2010 tipprevedi l-finanzjament, fl-ajruporti ta' Sardinja kollha, ta' kumpaniji tal-ajru li jixtiequ jiftħu jew iżidu rotot ġodda u tipprevedi n-nuqqas ta' staġjonalità ta' rotot eżistenti fil-perjodu 2010-2013.

(108)

Il-liġi reġjonali tat-30 ta' Ġunju 2011, Nru 12 (57) tistipula li l-avvanzi finanzjarji previsti fil-Liġi 10/2010 għandhom jagħtu imgħax. Għal dan l-iskop, fit-9 ta' Awwissu 2011 (58), ir-Reġjun inkariga lil SFIRS biex joħloq u jimmaniġja l-fond reġjonali sabiex jiġġestixxi dawn l-avvanzi finanzjarji.

(109)

L-Italja targumenta li dawn l-avvanzi huma self ipprovdut b'kundizzjonijiet tas-suq: skont ir-regoli li jirregolaw il-fond, self finanzjarju jagħti rata ta' mgħax ta' Euribor 6M flimkien ma' firxa ta' 2 % għall-2010 u firxa ta' 1,50 % għall-2011 u l-2012. Barra minn hekk, l-operaturi tal-ajruport għandhom iħallsu tariffa ta' mmaniġġjar ta' 1 % tal-avvanz finanzjarju għall-2010 u 0,5 % għall-2011. L-Italja hija tal-opinjoni li l-kundizzjonijiet tas-suq tal-avvanzi finanzjarji għandhom jiġu vvalutati bl-użu ta' Indikatur Sintetiku tal-Ispejjeż (ISC) (59), li jieħu inkonsiderazzjoni l-ispejjeż kollha relatati mas-self li għandhom jitħallsu mill-ajruport. L-Italja pprovdiet lill-Kummissjoni b'tabella li tistabbilixxi d-dettalji kollha tal-ISC għal kull avvanz finanzjarju mogħti. L-ISC marbut mal-avvanz finanzjarju għal SOGAER huwa ogħla mill-oħrajn u anke ogħla mill-kundizzjonijiet tas-suq, għaliex l-avvanz finanzjarju ngħata f'Settembru 2012 u l-kalkolu tal-ISC sar għas-sena 2012 kollha.

(110)

L-Italja pprovdiet l-informazzjoni stabbilita fit-Table 10 fir-rigward tal-avvanzi finanzjarji mogħtija lit-tliet operaturi tal-ajruport għall-2010 u l-2011 u tikkonkludi li l-avvanzi finanzjarji ngħataw fuq kundizzjonijiet finanzjarji li kienu f'konformità mal-kundizzjonijiet ta' operazzjonijiet simili fis-suq. L-Italja tispeċifika li għall-2010 u l-2011 is-self kien maħsub sabiex jikkumpensa lill-operaturi tal-ajruport għall-ammonti li diġà kienu ttrasferixxew lill-linji tal-ajru għall-prestazzjoni tal-attivitajiet 1 u 2.

Tabella 10

Avvanzi finanzjarji mogħtija lit-tliet operaturi tal-ajruport għall-2010 u l-2011

(111)

L-Italja tirrimarka li d-Digriet Reġjonali Nru 122/347 tas-17 ta' Mejju 2010 (60) huwa l-istrument amministrattiv li jippermetti li l-fondi allokati mil-Liġi 10/2010 jiġu rreġistrati effettivament fil-baġit reġjonali.

(112)

L-Italja tispeċifika li, għalkemm il-Liġi 10/2010 tirreferi għall-ajruporti ta' Sardinja kollha, l-operaturi tal-ajruport li kienu interessati li jibbenefikaw mill-attivitajiet huma l-operaturi ta' Alghero, Olbia u Cagliari. Fit-22 ta' Settembru 2010, l-operatur tal-ajruport ta' Oristano ppreżenta pjan ta' attivitajiet, u finanzjament ta' EUR 300 000 għall-2010 kien approvat mir-Reġjun. Madankollu, l-operatur tal-ajruport ta' Oristano tneħħa f'Mejju 2011 u l-ajruport issa huwa magħluq.

(113)

L-Italja pprovdiet lill-Kummissjoni b'tabelli li jiġbru fil-qosor l-attivitajiet imwettqa u l-finanzjament reġjonali rilevanti kif ukoll il-kuntratti konklużi bejn SFIRS u l-operaturi tal-ajruport.

(114)

L-Italja tissottometti (61) li kien meħtieġ intervent mill-Istat, għaliex l-ajruporti ma kinux ikunu kapaċi jkopru l-ispejjeż imġarrba għall-finanzjament tal-attivitajiet skont il-Liġi 10/2010. It-tliet operaturi tal-ajruport ma kinux ikunu kapaċi jimplimentaw u jiffinanzjaw l-attivitajiet previsti mil-Liġi 10/2010, kemm permezz tar-riżorsi tagħhom stess, kif ukoll permezz ta' finanzjament mill-bank.

(115)

Ryanair tenfasizza li ttir biss lejn Alghero u Cagliari u mhux lejn ajruporti ta' Sardinja oħrajn. Il-kumpanija tisħaq li d-dritt tagħha li tissottometti kummenti huwa mxekkel mill-assenza ta' deskrizzjoni dettaljata raġonevoli tal-allegata għajnuna lil Ryanair, partikolarment fir-rigward tal-ajruport ta' Cagliari. AMS u Ryanair għalhekk mhumiex kapaċi jissottomettu kummenti li jindirizzaw bis-sħiħ l-arranġamenti bejn Ryanair, AMS u l-ajruport ta' Cagliari.

(116)

Ryanair qabbdet ditta ta' konsulenza sabiex din tipprepara analiżi ta' referenza bil-MEIP (69), li turi li l-ispejjeż imħallsa minn Ryanair fl-ajruport ta' Cagliari huma konformi jew jaqbżu lil dawk imħallsa minn Ryanair f'ajruporti privati jew pubbliċi-privati kumparabbli, u għalhekk tikkonforma mal-MEIP.

(117)

Ryanair targumenta li ma kinitx konxja bl-eżistenza tal-Liġi Reġjonali 10/2010 ta' Sardinja meta daħlet fi ftehimiet ma' Cagliari u Alghero. Ryanair targumenta li AMS innegozjat mal-operaturi tal-ajruport fuq bażi kummerċjali, b'referenza għat-termini applikabbli f'ajruporti kumparabbli fl-Ewropa (fil-każ ta' Ryanair) u filwaqt li tqieset l-iskeda tat-tariffi ta' AMS rilevanti applikabbli dak iż-żmien (fil-każ ta' AMS).

(118)

Ryanair targumenta li l-ajruporti ta' Sardinja kienu l-benefiċjarji diretti tal-għajnuna allegata, filwaqt li l-linji tal-ajru kienu l-benefiċjarji indiretti. Ryanair tinnota li l-Kummissjoni assumiet li l-għajnuna ġiet ipprovduta lill-ajruporti permezz ta' formula, madankollu l-komponenti ta' dik il-formula biss huma pprovduti fid-Deċiżjoni tal-Ftuħ, mhux il-formula nnifisha. Dan in-nuqqas ta' informazzjoni jċaħħad lil Ryanair mid-dritt tagħha li tagħmel kummenti f'dan ir-rigward.

(119)

Barra minn hekk, anke jekk l-ajruporti rċevew l-għajnuna, il-Kummissjoni ma tistax sempliċiment tikkonkludi li din ingħaddiet lil-linji tal-ajru, mingħajr l-ebda evidenza speċifika li tappoġġja din is-suppożizzjoni. Ryanair tispeċifika li l-Kummissjoni ma identifkat l-ebda element fil-kuntratti bejn l-Ajruport ta' Cagliari u Ryanair/AMS li jista' jikkonsisti f'għajnuna mill-Istat.

(120)

Fl-aħħar nett, Ryanair tikkontesta l-użu tal-Linji Gwida dwar l-Avjazzjoni tal-2005 fid-Deċiżjoni tal-Ftuħ sabiex tiddetermina jekk l-għajnuna ngħatatx lill-ajruport. Fil-fatt, il-Linji Gwida tal-2005 ma jipprovdux qafas ta' referenza affidabbli għall-valutazzjoni ta' għajnuna mill-Istat allegata lil ajruporti u linji tal-ajru bi prezz baxx.

(121)

Fir-rigward tal-ftehimiet mal-ajruporti, Ryanair tenfasizza l-fatt li hi tinnegozja mal-ajruport fuq bażi ġenwinament kummerċjali, u dan jispjega għalfejn ir-riżultat ta' dawn in-negozjati jvarja minn ajruport għall-ieħor. Fil-valutazzjoni tal-ftehimiet ta' Ryanair mal-ajruporti, Ryanair tirrimarka li l-Kummissjoni għandha:

(122)

Fil-valutazzjoni tat-tariffi mħallsa minn Ryanair lil ajruporti għall-varji servizzi li tirċievi, il-ħtiġijiet imnaqqsa b'mod sinifikanti ta' Ryanair meta mqabbla ma' linji tal-ajru oħrajn, minħabba l-mudell ta' negozju tagħha, għandhom jiġu kkunsidrati, kif ukoll id-dħul mhux ajrunawtiku sostanzjali ġġenerat mill-ajruporti bis-saħħa ta' Ryanair.

(123)

Ryanair ittenni li l-ftehimiet ta' kummerċjalizzazzjoni ta' AMS mal-ajruporti huma nnegozjati u konklużi b'mod separat mill-ftehimiet ta' Ryanair ma' dawn l-istess ajruporti. B'mod partikolari, Ryanair u AMS jispeċifikaw li ma hemm l-ebda vantaġġ għal AMS minħabba li AMS tikkonkludi ftehimiet ta' kummerċjalizzazzjoni ma' ajruporti pubbliċi u privati. Partijiet pubbliċi u privati għalhekk jikkompetu għall-ispazju limitat disponibbli għar-reklamar fuq Ryanair.com. Għalhekk, AMS ma tibbenefika minn l-ebda vantaġġ għall-iskop tal-liġi dwar l-għajnuna mill-Istat, peress li l-MEIP jiġi rrispettat matul il-konklużjoni ta' dawn il-ftehimiet.

(124)

Barra minn hekk, Ryanair targumenta li l-Kummissjoni naqset milli tippreżenta kwalunkwe bażi legali jew fattwali inkwistjoni sabiex tistħarreġ ir-raġunament kummerċjali tad-deċiżjoni tal-operaturi tal-ajruport ta' Alghero u Cagliari li jirreklamaw fuq Ryanair.com, f'ċirkostanzi fejn AMS toffri s-servizzi tagħha bi prezz tas-suq. B'riżultat ta' dan, AMS mhux qiegħda f'pożizzjoni li teżerċita d-dritt tagħha għal difiża.

(125)

Ryanair ippreżentat ukoll żewġ studji oħrajn dwar it-tendenza li qed tinbidel tad-dħul tal-ajruporti. Matul is-snin, l-ajruporti żiedu b'mod sinifikanti d-dħul tagħhom minn servizzi mhux ajrunawtiċi. Skont Ryanair, ir-reklamar fuq is-sit web ta' Ryanair iżid il-proporzjon ta' passiġġieri li jaslu, u għalhekk, id-dħul mhux ajrunawtiku.

(126)

Ryanair tgħid li kummerċjalizzazzjoni u reklamar fuq is-siti web tal-linji tal-ajru kollha saret prattika komuni; dan huwa partikolarment il-każ ta' kumpaniji tal-ajruport, li bdew jippromwovu l-marka kummerċjali tagħhom fuq l-Internet speċjalment permezz tas-sit web tal-linji tal-ajru.

(127)

Ryanair tispeċifika li AMS ma tiddiskriminax bejn ajruporti, awtoritajiet pubbliċi u klijenti li mhumiex ajruporti. Ajruporti privati jew ikkontrollati mill-privat u partijiet privati oħrajn ikkonkludew ftehimiet ma' AMS ibbażati fuq termini simili mhux diskriminatorji.

(128)

Ryanair hija tal-opinjoni li ma hemmx imputabbiltà għall-Istat fil-miżuri involuti: approvazzjoni sempliċi mill-awtoritajiet ta' Sardinja tal-pjanijiet ta' attivitajiet tal-ajruport mhijiex biżżejjed għall-imputabbiltà ta' miżura tal-Istat.

(129)

Ryanair tenfasizza li l-għażla tal-linji tal-ajru abbażi ta' offerti kummerċjali — ippreżentati lill-operaturi tal-ajruport wara l-pubblikazzjoni ta' avviżi fuq is-siti web tagħhom — tirrappreżenta fiha nfisha proċedura ta' sejħa għal offerti. Barra minn hekk, ma hemmx bżonn għal sejħa għall-offerti meta l-ftehim bejn ajruport u l-linja tal-ajru jissodisfa l-MEIP u ma hemmx SCEI/PSO applikabbli għal-linja tal-ajru, bħalma hu f'dan il-każ.

(130)

Ryanair tqajjem dubji wkoll dwar il-kriterji ta' għażla kkontestati mill-Kummissjoni, ladarba kwalunkwe linja tal-ajru li xtaqet tidħol fi ftehim mal-Ajruport ta' Alghero jew Cagliari setgħet tagħmel dan.

(131)

Ryanair tikkonkludi billi tafferma li s-sitwazzjoni f'Sardinja ġejja minn inadegwatezza tar-regoli li jirregolaw rotot b'obbligi tas-servizz pubbliku skont ir-Regolament (KE) Nru 1008/2008 u l-applikazzjonijiet tagħhom mill-awtoritajiet Taljani. Minħabba f'hekk, l-ajruporti Taljani huma ffaċċjati bl-għażliet li ġejjin: (i) iservu rotot bl-obbligi ta' servizz pubbliku operati minn linji tal-ajru tradizzjonali, bl-użu ta' ajruplani żgħar u jwasslu numru żgħir ta' passiġġieri bl-ispejjeż ta' sussidji għoljin (li xorta ma jkunux biżżejjed sabiex jiżguraw prezzijiet tal-biljetti baxxi); jew (ii) jidħlu f'relazzjonijiet ta' negozju ma' trasportaturi bi prezz baxx, b'garanziji fuq volumi ta' passiġġieri, użu ta' ajruplani kbar, twassil ta' numru kbir ta' passiġġieri, mingħajr l-ebda sussidju u bi prezzijiet baxxi tal-biljetti. Iffaċċjat b'tali għażla, kwalunkwe investitur tal-ekonomija tas-suq kien jagħżel it-tieni għażla.

(132)

Fid-dawl ta' dawn l-osservazzjonijiet, Ryanair tikkonkludi li la Ryanair u lanqas AMS ma kienu benefiċjarji ta' għajnuna mill-Istat u li l-ajruporti ta' Sardinja aġixxew f'konformità mal-MEIP.

(133)

Ryanair tat struzzjonijiet lil ditta ta' konsulenza sabiex tipprepara analiżi ta' referenza MEIP iddettaljata, li turi li l-ispejjeż imħallsa minn Ryanair fl-ajruport ta' Cagliari huma f'konformità ma' jew jaqbżu dawk imħallsa minn Ryanair f'ajruporti privati jew pubbliċi-privati komparabbli, li għalhekk jikkonformaw mal-MEIP. Id-ditta ta' konsulenza li qed taġixxi f'isem Ryanair bagħtet il-verżjoni kompletament kunfidenzjali ta' dak ir-rapport direttament lill-Kummissjoni.

(134)

L-analiżi turi li l-livell ġenerali ta' spejjeż imħallsin minn Ryanair fl-ajruport ta' Cagliari huwa, bħala medja, ogħla mil-livell kumparabbli ta' spejjeż imħallsin mil-linja tal-ajru matul l-istess perjodu fl-ajruporti ta' referenza. Speċifikament, l-ispejjeż medji mħallsin minn Ryanair fl-Ajruport ta' Cagliari huma minn 2,3 sa 2,4 aktar għoljin minn dawk imħallsin minn Ryanair fl-ajruporti ta' referenza, kemm fuq bażi ta' kull passiġġier kif ukoll ta' kull rotazzjoni, matul il-perjodu bejn l-2006/07 u l-2012/13.

(135)

L-istudju kkonkluda li l-ftehimiet varji kkunsidrati fil-proċedura kienu kompatibbli ma' livell ta' ħlasijiet li setgħu kienu offruti lil Ryanair minn investitur tal-ekonomija tas-suq li għandu ajruport f'ċirkostanzi simili.

(136)

Id-ditta ta' konsulenza li taġixxi f'isem Ryanair temmen li l-approċċ tal-Kummissjoni li taċċetta biss ajruporti ta' referenza fl-istess żona ta' kummerċ bħal tal-ajruport taħt investigazzjoni huwa żbaljat.

(137)

Din issostni li l-prezzijiet ta' referenza tas-suq li jinkisbu mill-ajruporti ta' referenza mhumiex ikkundizzjonati mill-għajnuna mill-Istat mogħtija lill-ajruporti tal-madwar. Għalhekk, huwa possibbli li l-valur referenzjarju tas-suq jiġi stmat b'mod affidabbli waqt it-testijiet tal-MEIP, għaliex:

(138)

Id-ditta ta' konsulenza li taġixxi f'isem Ryanair targumenta li l-analiżi tal-profittabbiltà tagħha sottomessa lill-Kummissjoni ssegwi l-prinċipji li għandhom jiġu adottati minn investitur razzjonali fis-settur privat u tirrifletti l-approċċ li jirriżulta mill-preċedenti tal-Kummissjoni. Fil-fatt, il-Valur Terminali jista' jiġi aġġustat abbażi ta' suppożizzjoni konservattiva rigward il-probabbiltà dwar jekk il-ftehim ma' Ryanair hux se jiġi mġedded jew hux se jiġu miftiehma kundizzjonijiet simili ma' linji tal-ajru oħrajn. Il-profittabbiltà inkrimentali ta' ftehimiet ta' Ryanair ma' ajruporti għandha tiġi vvalutata abbażi ta' stimi tal-miżuri tal-VPN jew tal-IRR.

(139)

L-għan tal-istudju huwa li tiġi stabbilita l-loġika kummerċjali wara d-deċiżjonijiet tal-ajruporti reġjonali li jixtru reklamar fuq Ryanair.com mingħand AMS.

(140)

Ladarba hemm numru kbir ta' ajruporti magħrufin u użati regolarment, kompetituri aktar dgħajfin iridu jegħlbu l-imġiba ta' xiri statiku tal-konsumaturi billi jsibu mod li bih jikkomunikaw konsistentement il-messaġġ tal-kumpanija tagħhom lil udjenza usa'. Madankollu, il-forom tradizzjonali ta' komunikazzjoni kummerċjali jirrikjedu nfiq li jisboq ir-riżorsi tagħhom.

(141)

Minflok, ir-reklamar permezz ta' AMS:

(142)

Ryanair issottomettiet kummenti fl-20 ta' Diċembru 2013, fir-rigward tal-ħlasijiet lil AMS, is-sussidjarja ta' reklamar fuq l-Internet kollha kemm hi ta' Ryanair.

(143)

Ryanair ma taqbilx mal-valutazzjoni tal-Kummissjoni li l-ħlasijiet lil AMS jirrappreżentaw spejjeż għall-ajruport, peress li dan l-approċċ jinjora l-valur tas-servizzi li AMS tagħti lill-ajruport. Ryanair hija konvinta wkoll li, għall-finijiet tal-analiżi abbażi tal-prinċipju ta' operatur f'ekonomija tas-suq, ix-xiri ta' servizzi ta' kummerċjalizzazzjoni siewja bil-prezzijiet tas-suq għandu jiġi kkunsidrat b'mod separat minn ftehim kuntrattwali simili bejn l-ajruport u l-linja tal-ajru.

(144)

B'appoġġ għal dan, Ryanair tissottometti analiżi minn ditta ta' konsulenza li taġixxi f'isimha li tagħmel eżerċizzju ta' tqabbil tal-prezzijiet imħallsa minn AMS mal-prezzijiet ta' servizzi komparabbli offruti minn siti web tal-ivvjaġġar oħrajn. L-analiżi tikkonkludi li l-prezzijiet użati minn AMS kienu kemm inqas mill-medja kif ukoll fil-medda medjana tal-prezzijiet mitluba mis-siti web ta' referenza.

(145)

Skont Ryanair, dan juri li l-prezzijiet ta' AMS huma f'konformità mal-prezzijiet tas-suq. Id-deċiżjoni minn ajruport pubbliku li jixtri servizzi ta' AMS hija għalhekk f'konformità mat-test tal-operatur f'ekonomija tas-suq.

(146)

Ryanair titlob lill-Kummissjoni sabiex tivvaluta mill-ġdid l-approċċ tagħha adottat għall-analiżi tal-kuntratti ta' AMS. Ryanair hija tal-fehma li l-ftehimiet ma' AMS għandhom jiġu kkunsidrati b'mod separat mill-ftehimiet ta' Ryanair fuq servizzi tal-ajruport u għandhom għaldaqstant ikunu soġġetti għal test tal-operatur f'ekonomija tas-suq separat. Jekk il-Kummissjoni tinsisti li f'test konġunt tal-operatur f'ekonomija tas-suq jiġu inklużi l-ftehimiet ta' AMS u l-ftehimiet ta' Ryanair fuq is-servizzi tal-ajruport, il-valur tas-servizzi ta' AMS lill-ajruport għallinqas ma għandux jiġi injorat.

(147)

Ir-rapport tad-ditta ta' konsulenza li taġixxi f'isem Ryanair tal-20 ta' Diċembru 2013 dwar il-prezzijiet ta' AMS jirreferi għall-konklużjonijiet li ntlaħqu f'rapporti sottomessi preċedentament mill-konsulenti kummerċjali Mindshare (2004) u Zenobie Conseil (2011), kif ukoll fir-rapport tal-Professur McLoughlin (2012), li jispjega l-importanza tar-reklamar għal kumpaniji żgħar. Dawn ir-rapporti jikkonfermaw li Ryanair għandha marka kummerċjali pan-Ewropea b'saħħitha, li hija kapaċi tapplika prezz ogħla għas-servizzi ta' reklamar tagħha.

(148)

Fl-analiżi, ir-rati ta' AMS kienu mqabbla mal-prezzijiet ta' reklamar applikati minn kampjun ta' siti web ta' referenza għall-perjodu 2004-2005, meta l-iskeda tat-tariffi ta' AMS kienet introdotta għall-ewwel darba, u s-sena 2013. Ir-riżultati juru li ryanair.com għandha aktar mid-doppju ta' viżitaturi fix-xahar mis-sit web tal-ivvjaġġar l-aktar popolari li jmiss, u li l-viżitaturi x'aktarx li jagħmlu tranżazzjonijiet ta' kummerċ elettroniku minn oħrajn. Dawn il-funzjonijiet uniċi, flimkien ma' livell għoli ta' popolarità tal-marka kummerċjali jippermettu sabiex Ryanair titlob prezz ogħla.

(149)

B'konklużjoni, għaż-żewġ perjodi u għas-setturi kollha, ir-rati ta' AMS instab li huma aktar baxxi jew fil-medda ta' prezzijiet mitluba mis-siti web fil-gruppi ta' referenza.

(150)

B'appoġġ għal dan, Ryanair issottomettiet dejta dwar traffiku għall-paġna ewlenija tagħha tar-Renju Unit bejn Novembru 2012 u Novembru 2013, u fil-perjodu 2009-2012, kif ukoll dejta dwar servizzi ta' AMS mixtrija minn għadd ta' ajruporti u ftehimiet ta' AMS ma' dawn l-ajruporti.

(151)

L-Anness B.4 għas-sottomissjoni ta' Ryanair tal-20 ta' Diċembru 2013 jikkonsisti fil-Kuntratt ta' AMS tas-27 ta' Marzu 2009. B'mod partikolari, il-kuntratt jgħid li “Servizzi ta' Kummerċjalizzazzjoni tal-Ajruport se jipprovdu pakkett ta' servizzi ta' kummerċjalizzazzjoni għall-perjodu mid-29 ta' Marzu 2009 sat-28 ta' Marzu 2010 għall-valur ta' EUR 1 600 000,00. Għall-perjodu mid-29 ta' Marzu 2010 sat-28 ta' Marzu 2014, il-valur tas-servizzi tal-Internet se jammonta għal EUR 2 000 000,00 fis-sena u se jkun ibbażat fuq l-Iskeda tat-Tariffi attwali għas-Servizzi ta' Kummerċjalizzazzjoni tal-Ajruport. […]”

(152)

Ryanair issottomettiet rapport imħejji minn ditta ta' konsulenza dwar il-prinċipji li tqis li għandhom japplikaw għat-test ta' profittabbiltà għal operatur f'ekonomija tas-suq, li jkopri kemm il-ftehimiet tas-servizzi tal-ajru konklużi bejn Ryanair u l-ajruporti kif ukoll il-ftehimiet ta' kummerċjalizzazzjoni konklużi bejn AMS u dawk l-ajruporti. Ryanair tenfasizza li dan huwa mingħajr ħsara għall-pożizzjoni tagħha li l-ftehimiet ta' AMS u l-ftehimiet tas-servizzi tal-ajru għandhom ikunu soġġetti għal testijiet separati tal-operatur f'ekonomija tas-suq.

(153)

Ir-rapport jindika li d-dħul iġġenerat minn AMS għandu jkun inkluż fid-dħul f'analiżi konġunta tal-profittabbiltà filwaqt li n-nefqa ta' AMS għandha tkun attribwita bħala spiża. Sabiex dan isir, ir-rapport jipproponi metodoloġija bbażata fuq il-flussi tal-flus li permezz tagħha l-infiq fuq AMS jiġi ttrattat bħala nefqa operazzjonali inkrementali.

(154)

Ir-rapport isostni li l-attivitajiet ta' kummerċjalizzazzjoni jikkontribwixxu għall-ħolqien u għat-tisħiħ tal-valur tal-marka kummerċjali, li aktarx tkun tiġġenera n-negozju u l-profitti, kemm waqt il-ftehimiet ta' kummerċjalizzazzjoni kif ukoll wara li dawn jiskadu. Minħabba ftehim ma' Ryanair, linji tal-ajru oħrajn aktarx li se jiġu attratti aktar għall-ajruport, iżidu l-fluss ta' operaturi kummerċjali u d-dħul mhux ajrunawtiku tal-ajruport. Kieku l-Kummissjoni kellha tagħmel analiżi konġunta tal-profittabilità, dawn il-vantaġġi għandhom jittieħdu f'kunsiderazzjoni billi l-ispejjeż għal AMS jitqiesu bħala spejjeż operatorji inkrementali u l-profitti inkrementali għandhom jiġu kkalkulati bħala nett tal-pagamenti ta' AMS. Barra minn hekk, valur terminali jista' jkun inkluż fi profitti inkrementali previsti sabiex jinqabad il-valur iġġenerat wara li jiskadi t-terminu tiegħu.

(155)

B'appoġġ ta' dan l-approċċ, ir-rapport jissottometti sommarju tar-riżultati ta' studji li juru kif ir-reklamar jista' jibni valur ta' marka kummerċjali u jtejjeb il-lealtà tal-klijenti. B'mod partikolari, ir-reklamar fuq ryanair.com iżid l-esponiment għal ajruport. Speċifikament, ajruporti reġjonali iżgħar li jippruvaw iżidu t-traffiku tagħhom jistgħu jtejbu l-valur tal-marka kummerċjali tagħhom billi jidħlu fi ftehimiet ta' reklamar ma' AMS.

(156)

Fl-aħħar, huwa sostnut li l-approċċ ta' fluss tal-flus huwa f'konformità mal-għajnuna mill-Istat u deċiżjonijiet ta' Kompetizzjoni ta' għajnuna mhux mill-istat mill-Kummissjoni, b'mod partikolari l-każ ta' BayernLB, fejn il-Kummissjoni indikat li se tuża l-mudell ta' valutazzjoni ta' skont tad-dividendi sabiex tistma flussi tal-flus u mbagħad tassenja valur terminali bbażat fuq tkabbir previst tad-dividendi, u l-każ ta' kompressjoni tal-marġni marbut ma' Telefónica, fejn il-Kummissjoni inkorporat valur terminali fl-analiżi ta' fluss tal-flus bi skont tagħha.

(157)

Fil-31 ta' Jannar 2014, Ryanair ikkomunikat dwar l-investigazzjonijiet tal-għajnuna mill-Istat tal-Kummissjoni li hija attwalment involuta fihom. Abbażi ta' studji kkummissjonati lil ditta ta' konsulenza, Ryanair tiddiskuti l-prattikalitajiet tal-inkorporazzjoni ta' AMS fi ħdan (74) analiżi tal-profittabbiltà (75) konġunta ta' AMS-ASA u targumenta kif, fil-prinċipju, skont il-fehim tagħha tal-approċċ tal-Kummissjoni, ftehimiet ta' AMS jistgħu jkunu inkorporati fi ħdan analiżi tal-profittabbiltà konġunta ta' AMS-ASA.

(158)

L-approċċ adottat jikkunsidra l-potenzjal għall-Ftehimiet tal-ASA u l-AMS li jsostnu l-profitti tal-ajruport lil hinn mit-tmiem skedat tal-ASAs.

(159)

Ryanair targumenta li l-preżenza ta' Ryanair f'ajruport tista' tattira passiġġieri jew linji tal-ajru oħrajn sabiex jużaw l-ajruport. Ir-reklamar u promozzjoni, bħala riżultat tal-ftehimiet ta' AMS, jistgħu jwasslu għal traffiku akbar ta' passiġġieri ta' Ryanair jew mhux ta' Ryanair, wara l-iskadenza skedata tal-ASA ma' Ryanair. Barra minn hekk, dan jista' jżid ukoll id-dħul mhux ajrunawtiku tal-ajruport. Fl-opinjoni ta' Ryanair, dan huwa riżultat intuwittiv, ladarba kważi n-negozji kollha fl-ekonomija se jinvestu fil-kummerċjalizzazzjoni sabiex itejbu l-profittabbiltà permezz ta' differenzjazzjoni tal-prodott. Minħabba l-benefiċċji tipiċi tal-kummerċjalizzazzjoni, u l-effetti ta' netwerk assoċjati ma' tkabbir f'ajruporti, ikun għalhekk inkorrett li wieħed jassumi li l-uniku dħul inkrementali assoċjat mal-kummerċjalizzazzjoni ta' AMS se jkunu l-passiġġieri ta' Ryanair li jużaw l-ajruport matul l-eżistenza tal-ASA.

(160)

Ryanair tirrimarka li l-eżaminazzjoni tal-ftehim bejn ajruport u linja tal-ajru għandha tinvolvi analiżi tal-Operatur tal-Ekonomija tas-Suq, kif rikonoxxut mit-Taqsima 3.5 tal-Linji Gwida dwar l-Avjazzjoni tal-2014.

(161)

Barra minn hekk, Ryanair targumenta li l-“approċċ tal-kapaċità” għall-allokazzjoni ta' spejjeż ta' investiment huwa kemm legalment korrett skont it-test tal-profittabbiltà ex ante, kif ukoll korrett bħala kwistjoni ta' ekonomija. Fil-fatt, l-“approċċ normali attwali” jonqos milli jirrifletti l-fatt li l-analiżi tal-profittabbiltà tal-MEO trid titwettaq fuq bażi ex ante.

(162)

Ir-rapport tad-ditta ta' konsulenza li taġixxi f'isem Ryanair jenfasizza l-paragrafu 64 tal-Linji Gwida l-ġodda dwar l-Avjazzjoni u jgħid li, fil-fatt, it-terminal jew faċilitajiet ġodda ipotetiċi mhumiex meħtieġa biss għal linja tal-ajru speċifika waħda iżda kumpaniji tal-ajru oħrajn ukoll jistgħu jibbenefikaw minnhom. Dan jirrimarka li mhuwiex ġust li jiġu attribwiti 100 % tal-ispejjeż għal kumpanija waħda anke jekk hija l-unika kumpanija li topera fl-ajruport, billi l-kalkolu tal-ispejjeż ibbażat fuq l-użu tal-kapaċità maħluq mill-investiment jista' jkun mod tajjeb.

(163)

Ryanair tisħaq dwar id-differenza kruċjali fil-kejl tal-użu fir-rigward tal-kapaċità, aktar milli tas-sehem tat-traffiku. L-ajruport ta' Angouleme jissemma' bħala eżempju, fejn Ryanair irrappreżentat 95-97 % tat-traffiku, iżda 25-28 % biss tal-użu tal-kapaċità.

(164)

Id-ditta ta' konsulenza tipprovdi lill-Kummissjoni b'għadd ta' eżempji, inkluż il-każ ta' Alghero (77). Fl-2004, infetaħ terminal tal-passiġġieri ġdid fl-Ajruport ta' Alghero li żied b'mod sinifikanti l-kapaċità tal-passiġġieri tal-ajruport minn madwar 0,8 miljun għal 2,5 miljuni. Din iż-żieda fil-kapaċità tat-terminal ġiet riflessa fil-pjanijiet ta' negozju ta' SOGEAAL permezz ta' rotazzjonijiet u tluq tal-passiġġieri miżjuda mill-2004 'il quddiem.

(165)

Bħala konklużjoni, in-nota tgħid li l-mod xieraq għall-allokazzjoni tal-spejjeż ta' investiment huwa, b'rabta mas-sehem mistenni tal-kapaċità, irrappreżentat bi ftehim tal-linja tal-ajru partikolari.

(166)

Id-ditta ta' konsulenza li taġixxi f'isem Ryanair eżaminat il-profittabbiltà inkrementali mistennija tal-ftehimiet mill-perspettiva tal-ajruport, billi analizzat mhux biss l-ispejjeż tal-ħlasijiet ta' AMS, iżda anke l-benefiċċji, fir-rigward tal-attraenza akbar tal-ajruport, u l-potenzjal kemm għal livelli ogħla ta' traffiku tal-passiġġieri mhux ta' Ryanair kif ukoll livelli korrispondentement ogħla ta' dħul mhux mill-ajrunawtika.

(167)

Sabiex jintwera l-impatt usa' tal-ftehimiet ta' AMS, l-Ajruport ta' Alghero ġie ttrattat bħala studju tal-każ mid-ditta ta' konsulenza. Ir-riżultati ta' din l-analiżi jikxfu impatt pożittiv fuq SOGEAAL bis-saħħa tal-ftehimiet kummerċjali ffirmati ma' AMS. B'mod partikolari l-ajruport ibbenefika minn (i) żieda possibbli fl-attrazzjoni għal linji tal-ajru oħrajn, (ii) tnaqqis limitat f'numru ta' passiġġieri minħabba l-kriżi finanzjarja u (iii) udjenza potenzjali ta' reklamar ta' AMS aktar minn 50 darba akbar meta mqabbla ma' ftehimiet simili ma' Alitalia.

(168)

Fl-aħħar, ir-rapport jargumenta li, fl-assenza ta' kwalunkwe analiżi empirika tal-impatt ta' reklamar fuq ryanair.com, mhuwiex korrett li jkun konkluż li l-uniċi benefiċċji tar-reklamar fuq ryanair.com huma li jiżdiedu l-livelli ta' traffiku ta' Ryanair, u li l-benefiċċji tal-ftehimiet ta' AMS ma jippersistux lil hinn id-data ta' skadenza tal-ftehimiet.

(169)

Ryanair targumenta li l-Kummissjoni ma wettqet l-ebda valutazzjoni tal-effiċjenza tal-ispejjeż tal-ajruporti meta wettqet l-analiżi tal-profittabbiltà. Għalhekk, hi tisħaq dwar il-fatt li Ryanair mhijiex f'pożizzjoni li tkun taf jekk il-ftehim hux mistenni li jkun profittabbli jew le għall-ajruport.

(170)

L-analiżi mwettqa mid-ditta ta' konsulenza li taġixxi f'isem Ryanair tenfasizza l-importanza ta' analiżi ta' referenza sabiex isiru magħrufa l-ispejjeż veri ta' ajruport. Din tintroduċi ħafna eżempji ta' analiżi ta' referenza użati mill-Kummissjoni riċentament u tisħaq dwar il-fatt li l-Kummissjoni stess tgħid li analiżi ta' referenza għandha importanza kbira fil-valutazzjonijiet tal-MEOP.

(171)

Bħala konklużjoni, Ryanair tissuġġerixxi l-użu ta' analiżi ta' referenza għall-anqas bħala kontroverifika tar-riżultati mill-analiżi ta' profittabbiltà.

(172)

L-istudju pprovdut minn Ryanair juri kif ir-riżultati tal-2012 u l-2013 fl-ajruporti ta' Lübeck u Cagliari ma jinbidlux wara l-inklużjoni ta' ħlasijiet ta' AMS fl-analiżi ta' referenza.

(173)

Dan jikkonkludi li, matul il-perjodu li qed jiġi kkunsidrat (2007-2013), ħlasijiet netti mħallsa minn Ryanair fl-Ajruport ta' Cagliari kienu, bħala medja, ogħla mill-medja fl-ajruporti ta' referenza. Dan jimplika li operatur ekonomiku tas-suq aktarx kien joffri ftehimiet simili lil Ryanair. B'mod partikolari, hi targumenta li r-riżultat mhuwiex sensittiv għat-trattament ta' ħlasijiet ta' AMS, u huwa b'saħħtu għal varji kontrolli ta' sensittività.

(174)

L-istudju għandu l-għan li juri, permezz ta' analiżi ex ante, li l-ftehimiet ta' ASA ta' Jannar 2007, Diċembru 2007 u Diċembru 2009 kienu kkunsidrati profittabbli minn SOGAER SpA (l-operatur tal-ajruport ta' Cagliari) u kienu jiġu kkunsidrati profittabbli wkoll minn kwalunkwe kumpanija ta' mmaniġġjar oħra, skont il-Linji Gwida dwar l-Avjazzjoni tal-2014.

(175)

B'mod partikolari, l-analiżi tal-profittabbiltà bbażata fuq il-kalkolu tal-VPN turi riżultat pożittiv tal-indiċi għall-perjodu kollu (l-2007 u l-2009). Konsegwentement il-ftehimiet f'CAG jidhru li huma konformi mas-suq.

(176)

L-evidenza tindika li, taħt ċirkostanzi simili, operatur tal-ekonomija tas-suq tal-ajruport ta' Cagliari kien isibha profittabbli li jiġu offruti ftehimiet simili għal dawk li ġew miftiehma bejn Ryanair u l-Ajruport ta' Cagliari.

(177)

Id-ditta ta' konsulenza li taġixxi f'isem Ryanair ikkunsidrat li l-bidu tal-operazzjonijiet ta' Ryanair kellhom impatt pożittiv sinifikanti fuq il-livell ta' dħul mhux ajrunawtiku għal kull passiġġier tal-ajruport. Abbażi ta' dan, ir-rapport jgħid li l-approċċ użat sa issa fl-analiżi tal-profittabbiltà tal-MEOP tiegħu kif ukoll fl-analiżi tal-Kummissjoni (84) kien konservattiv, għaliex ma kienx jinkludi din iż-żieda fid-dħul tal-ajruport.

(178)

Ir-rapport iwettaq analiżi empirika bl-użu ta' kampjun ta' 57 ajruport Ewropew li suppost huma kemm jista' jkun simili għall-ajruporti vvalutati fl-investigazzjoni attwali. Ir-riżultat huwa li l-bidu tal-operazzjonijiet ta' Ryanair (85) f'29 minn dawn l-ajruporti wassal għal żieda ta' madwar 12,0–13,7 % fi dħul mhux ajrunawtiku għal kull passiġġier li jitlaq f'termini reali (lil hinn mill-inflazzjoni), b'dan l-effett ikun statistikament sinifikanti. Dan aktarx huwa minħabba li l-passiġġieri ta' Ryanair jonfqu aktar minn passiġġieri minn linji oħra tal-ajru, parzjalment minħabba faċilitajiet ta' provvediment tal-ikel limitati abbord trasportaturi bi prezz baxx, u minħabba l-bidu tal-operazzjonijiet ta' Ryanair li jirriżultaw fl-iżvilupp tat-terminal—pereżempju, billi jattiraw ħwienet addizzjonali.

(179)

Ir-rapport sab ukoll li dan l-effett kien b'mod aktar ġenerali reali għal trasportaturi bi prezz baxx. Minħabba t-tkabbir fl-industrija tat-trasportaturi bi prezz baxx b'marki kummerċjali b'saħħithom li jittrasportaw livelli sinifikanti ta' traffiku tal-passiġġieri, il-bidu tal-operazzjonijiet ta' trasportatur bi prezz baxx f'ajruport jista' jirriżulta fi żvilupp sinifikanti tal-ajruport u għalhekk dħul mhux ajrunawtiku ogħla fuq bażi ta' kull passiġġier. Skont il-kampjun ta' ajruporti kkunsidrati, il-bidu tal-operazzjonijiet minn trasportaturi b'tariffa sħiħa, b'kuntrast, m'għandux impatt sinifikanti fuq dħul mhux ajrunawtiku tal-ajruport għal kull passiġġier.

(180)

Skont dak ir-rapport, ir-riżultati jenfasizzaw in-natura konservattiva tal-approċċ użat s'issa fl-analiżi tal-profittabbiltà tal-MEOP kif ukoll fl-analiżi tal-Kummissjoni. Dawn l-analiżi ma jassumu l-ebda tkabbir aċċellerat fid-dħul mhux ajrunawtiku tal-ajruporti fuq bażi ta' kull passiġġier u għalhekk ma jaqbdux il-benefiċċji usa' tal-operazzjonijiet ta' Ryanair mill-ajruporti, iżda kabbru biss l-istimi ta' dħul mhux ajrunawtiku għal kull passiġġier li jitlaq b'rata ta' inflazzjoni ħafna aktar baxxa. Id-ditta ta' konsulenza għalhekk stenniet li l-analiżi tal-MEOP tagħha u l-analiżi tal-Kummissjoni sejrin jissottovalutaw il-profittabbiltà mistennja tal-ftehmiet ta' Ryanair mal-ajruport.

(181)

Matul il-perjodu 2010-2013, easyJet operat mill-ajruporti ta' Cagliari u Olbia.

(182)

Il-kuntratt mal-operatur tal-ajruport ta' Cagliari kien iffirmat fl-14 ta' Diċembru 2010 u kien validu mid-29 ta' Marzu 2010 sat-28 ta' Marzu 2013 (86). Il-valur totali tal-kuntratt ta' Cagliari kien EUR […]: il-kuntratt jipprevedi li l-operatur tal-ajruport tal-ajruport ta' Cagliari għandu jħallas lil easyJet EUR […] għall-ewwel sena, EUR […] għat-tieni sena u EUR […] għat-tielet.

(183)

Il-kuntratt mal-ajruport ta' Cagliari jiċċara li, sabiex tingħata spinta lill-ekonomija tar-Reġjun u jinkiseb redditu ekonomiku adattat, ir-Reġjun iddeċieda li jżid l-investimenti kummerċjali tiegħu fl-industrija tat-turiżmu u għalhekk ipprovda lill-operaturi tal-ajruport, sena b'sena, b'ammont li għandu jintnefaq għal dak l-iskop. EasyJet impenjat ruħha sabiex tipprovdi attivitajiet ta' kummerċjalizzazzjoni, topera titjiriet minn punt għal ieħor, u tilħaq miri tal-passiġġieri kif indikat fil-kuntratt.

(184)

Il-kuntratt jinkludi pjan ta' negozju u tal-midja ta' tliet snin ippreparat minn easyJet u miri tal-passiġġieri li għandhom jintlaħqu mill-kumpanija tal-ajru. Studju tal-impatt ekonomiku — mogħti lil konsulent estern — huwa mehmuż mal-kuntratt u jkejjel ir-redditu tal-investiment, li jirriżulta minn attivitajiet ta' kummerċjalizzazzjoni.

(185)

Nuqqas min-naħa ta' easyJet li tikkonforma mal-impenn li topera r-rotot u frekwenzi miftehmin jintitola lil SOGAER sabiex ma tħallasx l-ammont korrispondenti. EasyJet impenjat ruħha li tħallas it-tariffi u taxxi tal-ajruport standard rilevanti kollha lil SOGAER. Nuqqas milli jitħallsu t-tariffi u taxxi msemmija hawn fuq kien ikun meqjus bħala ksur tal-obbligi lejn SOGAER, li kien ikollha d-dritt li tittermina l-kuntratt.

(186)

L-Artikolu 5 tal-kuntratt mal-ajruport ta' Cagliari jispeċifika li l-għoti ta' appoġġ finanzjarju huwa magħmul kondizzjonali mal-għoti tal-fondi rilevanti mir-Reġjun.

(187)

L-ewwel kuntratt ma' GEASAR kien iffirmat fis-17 ta' Marzu 2011 u kopra l-perjodu mit-28 ta' Marzu 2010 sas-27 ta' Marzu 2011 (EUR […] ħlas ta' darba). It-tieni kuntratt kien iffirmat fil-25 ta' Jannar 2012 u kopra l-perjodu mis-27 ta' Marzu 2011 sat-30 ta' Marzu 2013 (87) (sa EUR […] għall-istaġun tas-sajf 2011- l-istaġun tax-xitwa 2011/2012 u sa EUR […] għall-istaġun tas-sajf 2012- l-istaġun tax-xitwa 2012/2013). L-aħħar kuntratt mal-ajruport ta' Olbia kien iffirmat fl-1 ta' Marzu 2013 u kopra l-perjodu mis-27 ta' Marzu 2013 sat-30 ta' Marzu 2014 (sa EUR […]).

(188)

Il-kuntratti ma jsemmux li l-fondi pubbliċi mogħtija għall-iżvilupp tat-trasport bl-ajru huma mir-Reġjun.

(189)

EasyJet tgħid li l-għan tal-kuntratt iffirmat fil-25 ta' Jannar 2012 kien biex jiżdiedu aktar l-operazzjonijiet tagħha fl-ajruport billi (i) tiftaħ konnessjoni ġdida bejn Olbia u Madrid matul l-istaġun tas-sajf 2012, (ii) iżżid il-frekwenza ta' kull ġimgħa tat-trasport minn u lejn Berlin matul l-istaġun tax-xitwa 2012/13, u (iii) tiżviluppa l-flussi tat-traffiku fi tranżitu b'mod speċjali fis-swieq internazzjonali, matul l-istaġun medju u baxx. L-iskop tal-kuntratt kien li jkun żviluppat programm ta' kummerċjalizzazzjoni u reklamar bil-parteċipazzjoni finanzjarja ta' GEASAR.

(190)

EasyJet ippreparat pjan ta' negozju, eżaminat minn GEASAR, li pproduċiet il-pjan ta' negozju tagħha stess bl-iskop li tivverifika l-vijabbiltà finanzjarja tal-kuntratt. L-operatur tal-ajruport ivverifika l-valur tal-investiment ibbażat fuq ir-riżultat tal-pjan ta' negozju tiegħu stess (88).

(191)

Sabiex wieħed jifhem jekk il-miżura inkwistjoni għandhiex titqies bħala għajnuna mill-Istat, easyJet iddur kull kriterju stabbilit fl-Artikolu 107(1) tat-Trattat.

(192)

EasyJet tgħid li, għalkemm il-kuntratt ma' SOGAER speċifikament jirreferi għal-Liġi 10/2010 reġjonali ta' Sardinja, li skontha r-Reġjun jagħti tali fondi lill-operatur tal-ajruport, ma hemmx evidenza li l-fondi li rċeviet easyJet mingħand SOGAER u GEASAR kienu l-istess bħal dawk mogħtija direttament mir-Reġjun lill-operaturi tal-ajruport.

(193)

L-ewwel nett, easyJet targumenta li r-referenza għal-liġi reġjonali fil-kuntratt bejn SOGAER u easyJet fiha nnifisha ma turix rabta diretta bejn il-fondi reġjonali ta' Sardinja u easyJet. Barra minn hekk, il-fatt li dik ir-referenza ma kinitx magħmula fil-kuntratt bejn GEASAR u easyJet ikompli juri li l-Liġi 10/2010 imsemmija fil-kuntratt l-ieħor ma kinitx rilevanti fir-relazzjoni bejn l-operaturi tal-ajruport u easyJet.

(194)

EasyJet temmen li l-Kummissjoni jenħtieġ li tagħmel valutazzjoni speċifika dwar il-kuntratti ta' easyJet sabiex tivverifika jekk il-fondi li easyJet irċeviet mill-operaturi tal-ajruport effettivament ġew mir-Reġjun qabel ma tasal għall-konklużjoni li l-miżura inkwistjoni hija għajnuna mill-Istat.

(195)

EasyJet tgħid li l-kumpens li rċeviet mhuwiex biżżejjed sabiex jaffettwa b'mod negattiv il-kompetizzjoni. Dan ġej minn żewġ fatturi ewlenin: l-ammont relattivament baxx ta' kumpens u l-assenza ta' linji tal-ajru li joperaw fuq l-istess rotot kif imsemmi fil-kuntratti.

(196)

EasyJet hija l-unika linja tal-ajru li topera r-rotot kollha msemmija fil-kuntratt ma' SOGAER u kważi r-rotot kollha msemmija fil-kuntratt ma' GEASAR. L-operaturi tal-ajru stiednu linji tal-ajru oħrajn sabiex joperaw l-istess rotot permezz tal-pubblikazzjoni fuq is-siti web tagħhom tal-istedina għal-linji tal-ajru sabiex jipprovdu pjanijiet ta' negozju biex joperaw rotot minn/lejn Cagliari u Olbia, iżda easyJet biss ħadet din l-opportunità.

(197)

Ladarba easyJet hija l-unika operatur tal-linja tal-ajru fuq ir-rotot rilevanti, l-ebda kompetitur ma tista' ssirlu ħsara mill-għajnuna allegata. Għalhekk, skont easyJet, ma hemm l-ebda distorsjoni tal-kompetizzjoni.

(198)

EasyJet tistqarr li l-miżura ma tinvolvi l-ebda vantaġġ ekonomiku favurha u tibbaża l-argument tagħha fuq il-prinċipju tal-investitur privat.

(199)

EasyJet tistqarr li SOGAER u GEASAR kienu kapaċi jivvalutaw fuq bażi ex ante r-redditu ekonomiku pożittiv tal-kuntratti. Ir-redditu ekonomiku huwa bbażat fuq żewġ fatturi: (i) easyJet impenjat ruħha li tipprovdi l-attivitajiet ta' kummerċjalizzazzjoni, topera t-titjiriet minn punt għal ieħor u tilħaq il-miri tal-passiġġieri previsti fil-kuntratti; (ii) easyJet ipprovdiet lill-operatur tal-ajruport bi pjanijiet ta' negozju li jkopru l-perjodu tal-kuntratti kif ukoll pjanijiet tal-midja, sabiex tippermetti lill-operatur tal-ajruport biex jivverifika l-profittabbiltà; u (iii) l-operatur tal-ajruport ikkonferma r-redditu fuq l-investiment, li jirriżulta mill-attivitajiet ta' kummerċjalizzazzjoni.

(200)

Fir-rigward tal-ewwel punt, easyJet tiċċara li kemm fil-kuntratt ta' Cagliari kif ukoll ta' Olbia hija impenjat ruħha sabiex topera skeda minima ta' operazzjonijiet u frekwenzi għar-rotot rilevanti.

(201)

Fir-rigward tat-tieni punt, il-pjanijiet ta' negozju pprovduti minn easyJet jiddeskrivu l-offerta ta' easyJet fid-dettall, biex b'hekk l-operaturi tal-ajruport jistgħu jivvalutaw il-profittabbiltà tal-investimenti. EasyJet tiċċara li abbażi tal-informazzjoni disponibbli dak iż-żmien, iż-żewġ operaturi tal-ajruport ikkonkludew li l-investimenti rriżultaw f'redditu ekonomiku sinifikanti għall-ajruporti.

(202)

SOGAER ibbażat id-deċiżjoni tagħha li topera ma' easyJet fuq ir-riżultat ta' studju tal-impatt ekonomiku, iċċertifikat minn konsulent estern, li vverifika r-redditu fuq l-investiment, filwaqt li kkonkluda li aktarx kien se jirriżulta f'redditu ekonomiku u żvilupp sinifikanti għall-ajruport. GEASAR iddikjarat fil-kuntratt li kienet eżaminat il-pjan ta' negozju ta' easyJet, evalwat is-suppożizzjonijiet u r-riżultati mistennija u kienet ipproduċiet il-pjan ta' negozju tagħha, filwaqt li kkonfermat l-interess ekonomiku fl-operazzjoni ma' easyJet.

(203)

Il-kuntratti ma' SOGAER u GEASAR żiedu b'mod sinifikanti n-numru ta' passiġġieri fl-ajruporti ta' Cagliari u Olbia, u għalhekk wasslu għal dħul stabbli u dejjem jikber minn attivitajiet ajrunawtiċi u mhux.

(204)

easyJet temmen li l-kuntratti ma' SOGAER u GEASAR huma bbażati fuq termini purament kummerċjali. Għalhekk il-miżura inkwistjoni ma tistax titqies għajnuna mill-Istat minħabba l-fatt li SOGAER u GEASAR aġixxew bħala investituri privati li qed ifittxu benefiċċji ekonomiċi.

(205)

EasyJet tafferma li l-kumpens mogħti lil easyJet ma jikkostitwixxix għajnuna mill-Istat illegali għaliex jissodisfa l-erba' kriterji kollha ddefiniti mill-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea fis-sentenza ta' Altmark  (89) sabiex jiġi stabbilit jekk il-kumpens tas-servizz pubbliku jikkostitwixxix għajnuna mill-Istat.

(206)

Il-miżura tikkostitwixxi kumpens għall-impenn li jiġu operati rotot internazzjonali strateġiċi identifikati speċifikament lejn/mill-ajruporti ta' Cagliari u Olbia u jiġu pprovduti s-servizzi ta' kummerċjalizzazzjoni u ta' reklamar relatati, b'mod partikolari matul l-istaġun kwiet mhux profittabbli. Barra minn hekk il-finanzjament tagħha taħt l-iskema huwa limitat għal kumpens (parzjali) għall-ispejjeż fil-fatt imġarrba minn easyJet biex twettaq il-missjoni tas-servizz pubbliku tagħha, u eventwalment tippermetti lil easyJet sabiex tikseb profitt raġonevoli.

(207)

EasyJet temmen li l-ewwel kundizzjoni ta' Altmark (affidament b'obbligu ddefinit tajjeb ta' servizz pubbliku) hija ssodisfata ladarba l-kompitu ta' operazzjoni ta' rotot internazzjonali strateġiċi ngħata lil easyJet mill-Istat, u li l-kompitu ta' servizz pubbliku ġie ddefinit b'mod preċiż. EasyJet daħlet f'kuntratti vinkolanti ma' SOGAER u GEASAR minħabba l-Liġi 10/2010 ta' Sardinja u atti ta' implimentazzjoni sussegwenti. Tali kuntratti jimponu obbligi speċifiċi fuq easyJet sabiex tiżgura li l-prinċipji ta' kontinwità territorjali jinżammu u li numru ta' titjiriet suffiċjenti huwa pprovdut sabiex jittrasporta passiġġieri lejn/minn Sardinja anke matul l-istaġun kwiet. Il-kumpens taħt skrutinju huwa marbut ma' SIEĠ assenjat lil easyJet mir-Reġjun permezz ta' SOGAER u GEASAR.

(208)

Fl-analiżi tagħha tat-tieni kundizzjoni (parametri għall-kalkolu tal-kumpens huma ddefiniti qabel b'mod oġġettiv u trasparenti), easyJet issostni li l-kuntratti li jagħtu lil easyJet il-kompitu li tipprovdi servizzi ta' trasport bl-ajru fuq ir-rotot strateġiċi jispeċifikaw biżżejjed, minn qabel, il-kumpens sabiex jitwettaq il-kompitu, minħabba li jindikaw ammont fiss għal kull sena li speċifikament huwa marbut mal-operazzjoni tar-rotot ikkonċernati matul is-sena.

(209)

B'referenza għat-tielet kundizzjoni (kumpens riċevut li ma jaqbiżx dak li hu meħtieġ sabiex jitkoprew l-ispejjeż u jinkiseb profitt raġjonevoli), easyJet tgħid li l-provvista ta' servizzi ta' trasport bl-ajru speċifikata fil-kuntratti ma' SOGAER u GEASAR tinvolvi spejjeż fissi u operazzjonali ewlenin għal easyJet. […] easyJet tikkonferma li mingħajr l-appoġġ li rċeviet mill-ajruporti, qatt ma kienet topera xi rotta minn ajruporti ta' Sardinja, ħlief għal dawk matul l-istaġun attiv.

(210)

EasyJet tgħid li anki r-raba' kundizzjoni ta' Altmark hija ssodisfata (il-kumpens riċevut ma jaqbiżx l-ispejjeż ta' impriża mmexxija tajjeb li hija mgħammra b'mod adegwat bil-mezzi sabiex tipprovdi s-servizz pubbliku). EasyJet issostni li tista' titqies bħala impriża tipika, immexxija tajjeb u mgħammra b'mod adegwat bil-mezzi sabiex tipprovdi s-servizz pubbliku. Dak li easyJet tixtieq tenfasizza huwa li hija waħda mill-aktar linji tal-ajru Ewropej immexxijin tajjeb u hija kapaċi toffri lill-klijenti tariffi baxxi minħabba li tiffoka fuq l-effiċjenza u dipendenza fuq l-użu kbir tal-flotta u l-użu intensiv tal-IT, li kollha jnaqqsu l-prezz għal kull passiġġier.

(211)

Jekk il-Kummissjoni tikkunsidra li l-kundizzjonijiet ta' Altmark mhumiex issodisfati, easyJet tikkunsidra li l-kundizzjonijiet kollha tal-Artikolu 106(2) tat-Trattat huma ssodisfati u li l-attivitajiet kienu meħtieġa sabiex jitwettqu s-servizzi ta' interess ekonomiku ġenerali. L-attivitajiet għalhekk xorta jistgħu jkunu ġġustifikati bħala kompatibbli skont l-eċċezzjoni pprovduta mill-Artikolu 106(2) tat-Trattat.

(212)

Skont easyJet, anke jekk l-iskema taqa' barra mill-kamp ta' applikazzjoni tar-regolamenti u tal-linji gwida, ir-riżultat pożittiv tat-test tal-bilanċ jagħmilha legali b'mod sħiħ, irrispettivament mill-ammont ta' għajnuna jew il-kobor tal-benefiċjarju. L-għajnuna hija kkunsidrata li għandha effetti negattivi mhux dovuti meta:

(213)

L-ebda waħda mid-distorsjonijiet kompetittivi li huma normalment assoċjati ma' għajnuna mill-Istat problematika ma jinstabu f'dan il-każ: (i) ir-riċevituri ma qabdux l-ishma tas-suq b'detriment għal kompetituri potenzjalment aktar effiċjenti; (ii) il-kompetituri barranin ma ġewx iddiskriminati biex il-“promoturi nazzjonali” ingħataw vantaġġ; (iii) il-konsumaturi ma tilfux għax ma kellhomx aċċess għal prodotti irħas jew aħjar.

(214)

EasyJet tgħid li l-iskema inkwistjoni tissodisfa r-rekwiżiti ta' ħtieġa u proporzjonalità. L-iskema hija meħtieġa għaliex easyJet kieku ma toperax ir-rotot matul is-sena. L-iskema hija proporzjonali, għaliex il-kontribuzzjoni tirrappreżenta biss frazzjoni tal-ispejjeż ta' operazzjoni ta' easyJet.

(215)

EasyJet tikkonkludi li hi ma rċeviet l-ebda għajnuna mill-Istat illegali la minn ajruporti ta' Sardinja u lanqas minn awtoritajiet ta' Sardinja matul il-perjodu li qed jiġi investigat.

(216)

EasyJet tafferma li diġà wriet li hi ma rċeviet l-ebda għajnuna mill-Istat illegali għal numru ta' raġunijiet, li mhumiex affettwati mil-linji gwida ġodda. EasyJet tenfasizza li hemm żewġ metodi, f'Taqsima 3.5 tal-Linji Gwida dwar l-Avjazzjoni tal-2014, għad-determinazzjoni ta' jekk kuntratti bejn ajruporti u linji tal-ajru jissodisfawx it-test tal-operatur f'ekonomija tas-suq u, għaldaqstant, huma ħielsa minn għajnuna mill-Istat.

(217)

L-ewwel wieħed huwa l-metodu ta' referenza, iżda l-Kummissjoni tiċħad dan il-metodu minħabba l-preżenza sostanzjali ta' sussidji mill-Istat fis-suq tal-ajruporti.

(218)

Il-metodu alternattiv propost jikkonsisti fl-aċċertazzjoni ta' jekk il-ftehim kummerċjali kkonċernat jikkontribwixxix inkrementalment għall-profittabbiltà tal-ajruport minn perspettiva ex ante (Taqsima 3.5.2 tal-Linji Gwida dwar l-Avjazzjoni tal-2014). EasyJet tispeċifika li “l-Kummissjoni tikkunsidra analiżi ta' profittabbiltà inkrementali ex ante bħala l-aktar kriterju rilevanti għall-valutazzjoni tal-ftehimiet konklużi minn ajruporti b'linji tal-ajru ndividwali”. Fl-opinjoni tal-kumpanija, din il-valutazzjoni jenħtieġ li, fil-prinċipju, tkun ibbażata fuq pjan ta' negozju li jikkunsidra l-informazzjoni disponibbli u l-iżviluppi prevedibbli fil-mument meta l-kuntratt ġie konkluż.

(219)

EasyJet tenfasizza li, kif spjegat fil-kummenti sottomessi fit-30 ta' Lulju 2013, SOGAER u GEASAR kienu kapaċi jantiċipaw fuq bażi ex ante r-redditu ekonomiku pożittiv tal-kuntratti.

(220)

EasyJet tinnota li r-redditu ekonomiku pożittiv huwa bbażat fuq il-fatturi li ġejjin: i) easyJet impenjat ruħha li tipprovdi l-attivitajiet ta' kummerċjalizzazzjoni, topera t-titjiriet minn punt għal ieħor u tilħaq il-miri tal-passiġġieri previsti fil-kuntratti; ii) easyJet ipprovdiet lill-operatur tal-ajruport bi pjanijiet ta' negozju li jkopru l-perjodu tal-kuntratti kif ukoll pjanijiet tal-midja, sabiex tippermetti lill-operatur tal-ajruport biex jivverifika l-profittabbiltà; u (iii) l-operatur tal-ajruport ikkonferma r-redditu fuq l-investiment, li jirriżulta mill-attivitajiet ta' kummerċjalizzazzjoni. EasyJet tirrimarka li, skont l-informazzjoni disponibbli f'dan il-mument, iż-żewġ operaturi tal-ajruport ikkonkludew li l-investimenti jirriżultaw f'redditu ekonomiku sinifikanti għall-ajruporti. Fil-fatt, SOGAER ibbażat id-deċiżjoni tagħha li tidħol fil-kuntratt ma' easyJet fuq ir-riżultat ta' studju tal-impatt ekonomiku.

(221)

EasyJet tirrimarka wkoll li l-attivitajiet ta' reklamar u kummerċjalizzazzjoni tagħha żiedu b'mod sinifikanti l-viżibilità tal-ajruporti ta' Cagliari u Olbia u għalhekk il-flussi tal-passiġġieri f'rotot lejn dawn l-ajruporti.

(222)

Fir-rigward tal-punt 5.2 tal-Linji Gwida dwar l-Avjazzjoni tal-2014, easyJet tosserva li hemm xi tibdiliet fil-kundizzjonijiet li skonthom, il-linji tal-ajru jistgħu jirċievu għajnuna għat-tnedija ta' rotot ġodda. EasyJet issostni li, għal dan il-każ, taħt il-linji gwida l-ġodda, arranġamenti aktar flessibbli, f'termini ta' daqs tal-ajruport u destinazzjonijiet eliġibbli, jistgħu jkunu ġġustifikati għal ajruporti li jinstabu f'reġjuni remoti, bħal f'dan il-każ fuq gżira. EasyJet issostni li l-kriterji l-ġodda għall-ammissibbiltà ta' għajnuna għat-tnedija huma sostanzjalment ssodisfati.

(223)

Il-kumpanija tinnota li l-punt 5.2 tal-Linji Gwida dwar l-Avjazzjoni tal-2014 jgħid li għajnuna għall-bidu lil linji tal-ajru se tkun ikkunsidrata bħala kontribuzzjoni għall-ilħuq ta' objettiv ta' interess komuni, jekk waħda mill-kundizzjonijiet li ġejjin tkun issodisfata: (i) l-għajnuna żżid il-mobbiltà taċ-ċittadini tal-Unjoni u l-konnettività tar-reġjuni billi jinfetħu rotot ġodda, jew (ii) l-għajnuna tiffaċilita żvilupp reġjonali ta' reġjuni remoti. Skont il-punt 2.2 tal-linji gwida, “reġjuni remoti” tfisser “reġjuni ultraperiferiċi, Malta, Ċipru, Ceuta, Melilla, gżejjer li huma parti mit-territorju ta' Stat Membru, u żoni skarsament popolati”. EasyJet issostni li dawn il-kriterji t-tnejn huma ssodisfati. Barra minn hekk, ir-rekwiżit ta' ħtieġa ta' trasport ġenwin jidher li huwa ssodisfat ukoll, minħabba nuqqas ta' metodi ta' trasport alternattivi reali.

(224)

EasyJet tfakkar li għajnuna għall-bidu tista' tingħata lil linji tal-ajru li jitilqu minn ajruporti b'anqas minn 3 miljun passiġġier fis-sena (il-punt 142 tal-Linji Gwida dwar l-Avjazzjoni), u, fuq bażi ta' każ b'każ, anke għal dawk li jitilqu minn ajruporti b'aktar minn 3 miljun u anqas minn 5 miljun passiġġier fis-sena (il-punt 144). Fir-rigward tal-ajruport ta' Olbia — li l-kuntratt tiegħu ma' easyJet kien iffirmat fl-2011 — il-volumi ta' traffiku rreġistrati fl-2009 u l-2010 ammontaw għal 1 621 945 u 1 591 821 passiġġier rispettivament. Fir-rigward tal-ajruport ta' Cagliari — li l-kuntratt tiegħu ma' easyJet kien iffirmat fl-2010 — il-volumi ta' traffiku rreġistrati fl-2008 u l-2009 ammontaw għal 2 924 805 u 3 317 262 passiġġier rispettivament. F'kull każ, il-Kummissjoni, fl-opinjoni ta' easyJet, jinħtieġ li tikkonkludi li l-għajnuna għat-tnedija hija meħtieġa skont il-punt 142 (fil-każ tal-ajruport ta' Cagliari), jew għall-anqas skont il-punt 144 tal-Linji Gwida dwar l-Avjazzjoni tal-2014.

(225)

Fir-rigward tal-adegwatezza tal-għajnuna mill-Istat bħala strument ta' politika, il-punt 147 jipprevedi li dan il-kriterju jiġi ssodisfat jekk waħda mill-kundizzjonijiet li ġejjin tkun ssodisfata: (i) pjan ta' negozju ex ante ppreparat mil-linja tal-ajru jistabbilixxi li r-rotta li tirċievi l-għajnuna għandha prospetti li ssir profittabbli għal linja tal-ajru mingħajr finanzjament pubbliku wara 3 snin, jew (ii) fl-assenza ta' pjan ta' negozju għal rotta, il-linji tal-ajru jipprovdu impenn irrevokabbli lill-ajruport sabiex jopera r-rotta għal perjodu li njkun mill-anqas ugwali għall-perjodu li matulu huma rċevew l-għajnuna għat-tnedija. EasyJet tenfasizza l-fatt li l-pjanijiet ta' negozju abbozzati fil-mument li l-kuntratti kienu ffirmati kkonfermaw il-konvenjenza u s-sostenibbiltà tal-ftehimiet għall-ajruporti.

(226)

Filwaqt li ma ġie pprovdut l-ebda impenn formali għal operazzjoni lil hinn mill-perjodu inizjali ta' 3 snin, de facto din il-kundizzjoni attwalment qed tiġi ssodisfata, għaliex easyJet baqgħet topera fl-ajruporti ta' Cagliari u Olbia wara l-iskadenza tal-kuntratt fl-2013.

(227)

Fir-rigward tal-eżistenza ta' effett ta' inċentiv, easyJet tfakkar li għajnuna għat-tnedija lil linji tal-ajru għandha effett ta' inċentiv jekk probabbilment, fin-nuqqas ta' għajnuna, il-livell ta' attività ekonomika tal-linja tal-ajru fl-ajruport ikkonċernat ma jitkabbarx. EasyJet, filwaqt li tirreferi għall-kummenti li ssottomettiet fit-30 ta' Lulju 2013, tirrimarka li, mingħajr l-appoġġ li rċeviet mingħand SOGAER u GEASAR, ma kienet topera l-ebda waħda mir-rotot ikkonċernati, barra mill-istaġun ta' attività għolja.

(228)

Fir-rigward tal-proporzjonalità tal-ammont ta' għajnuna, easyJet tistma li kien hemm konformità ma' dan il-kriterju f'dan il-każ. Fl-aħħar, fir-rigward tal-evitar ta' effetti negattivi mhux dovuti fuq il-kompetizzjoni u n-negozju, easyJet tgħid li r-rotot operati ma jistgħux ikunu moqdija minn kwalunkwe servizz tal-ferrovija b'veloċità għolja jew forom oħrajn ta' trasport. Barra minn hekk, ma hemmx ajruporti oħrajn fl-istess żoni ta' kummerċ tal-ajruporti ta' Cagliari u Olbia.

(229)

EasyJet tgħid li l-kuntratti mal-Ajruport ta' Olbia huma konformi mal-prinċipju tal-operatur ekonomiku tas-suq. Għal dak il-għan, easyJet ipprovdiet lill-Kummissjoni b'rapport wieħed ippreparat minn ditta ta' konsulenza. Dan l-istudju janalizza l-profittabbiltà mistennija minn kull kuntratt kummerċjali konkluż minn easyJet ma' Olbia fuq bażi ex ante sħiħa, f'konformità mal-fehim tagħha tal-approċċ tal-Kummissjoni li jsegwi l-Linji Gwida dwar l-Avjazzjoni tal-2014 u l-prattika tal-każ riċenti (90).

(230)

Ir-riżultati juru li, skont suppożizzjonijiet rilevanti fil-mument meta l-ftehimiet kummerċjali tal-2010 u l-2011 ġew ffirmati, kull ftehim kien mistenni li jkun profittabbli biżżejjed (91). Fil-fatt, fir-rigward tal-Kuntratti tal-2010 u l-2011, il-VPN huwa strettament pożittiv kemm fil-każ bażi rrapportat kif ukoll f'għadd ta' testijiet tas-sensittività, li jissuġġerixxi li investitur privat raġonevoli aktarx kien joffri kuntratti simili.

(231)

Għalhekk l-evidenza ppreżentata tindika li, taħt ċirkostanzi simili, investitur tal-ekonomija tas-suq raġonevoli kien ikun lest li jidħol f'kuntratti simili ma' easyJet, filwaqt li jkollu aspettattivi ex ante raġonevoli għal GEASAR. Dik l-analiżi timplika li, permezz tal-konklużjoni tal-kuntratti varji ma' easyJet, GEASAR kienet qed iġġib ruħha b'mod simili għal investitur privat.

(232)

L-ajruport ta' Olbia primarjament jimmaniġġja traffiku tal-passiġġieri kummerċjali domestiku u internazzjonali, b'enfasi fuq traffiku turistiku. Traffiku tal-ajru minn u lejn l-ajruport ta' Olbia jkun fl-aqwa tiegħu fl-istaġun tas-sajf, bejn Mejju u Ottubru.

(233)

GEASAR tisħaq li l-lokazzjoni tal-ajruport f'reġjun gżira bħal Sardinja jfisser li:

(234)

Barra minn hekk, it-traffiku tal-ajru fl-ajruport ta' Olbia mhuwiex f'kompetizzjoni ma' mezzi ta' trasport oħrajn minn u lejn Sardinja. L-unika alternattiva għall-ilħuq ta' Sardinja bl-ajru huwa bil-baħar, iżda b'ħin ta' vvjaġġar ħafna itwal.

(235)

GEASAR issottomettiet pjanijiet ta' azzjoni għall-2010 u għall-perjodu ta' tliet snin 2011-2013 lir-Reġjun, flimkien mal-applikazzjonijiet ta' finanzjament rispettivi tagħhom. Ir-Reġjun approva l-allokazzjoni ta' finanzjament għal dawn il-perjodi, bid-Deċiżjonijiet Nru 43/37 tas-6 ta' Diċembru 2010 u Nru 52/117 tat-23 ta' Diċembru 2011.

(236)

L-azzjonijiet fil-fatt implimentati minn GEASAR ikkonċernaw biss attivitajiet 2 u 3 kif previst fil-Liġi 10/2010; dawn ikkonċernaw attivitajiet li jippromwovu lil Sardinja bħala destinazzjoni turistika. GEASAR ma kkonkludiet l-ebda kuntratt għall-iżvilupp ta' rotta taħt attività 1.

(237)

L-operatur tal-ajruport ippubblika fuq is-sit web tiegħu s-sejħa għal espressjonijiet ta' interess bl-iskop li jikkonkludi kuntratti kummerċjali u ta' reklamar li jimplimentaw il-Liġi 10/2010. Wara li rċeviet espressjonijiet ta' interess, GEASAR innegozjat il-proposti għal attivitajiet ta' kummerċjalizzazzjoni mal-linji tal-ajru, filwaqt li kkunsidrat il-pjan kummerċjali tat-turiżmu mfassal mir-Reġjun bħala wieħed mill-istrumenti ta' ppjanar tagħha.

(238)

Bħala riżultat, GEASAR ikkonkludiet, għall-perjodu 2010-2013, kuntratti ad hoc ma' easyJet, Meridiana, Air Berlin, Fly Niki, Volotea, Norwegian, Air Italy, Jet2.com u Air Baltic. Ħafna mill-kuntratti kellhom tul ta' sena jew sentejn.

(239)

Il-kuntratti kienu bbażati fuq il-prerekwiżit li l-linji tal-ajru kkonċernati operaw ċerti rotot domestiċi u Ewropej minn u lejn Olbia. Dak ir-rekwiżit kien marbut mal-promozzjoni ta' Sardinja bħala destinazzjoni turistika mil-linji tal-ajru.

(240)

L-attivitajiet ta' kummerċjalizzazzjoni u ta' promozzjoni tad-destinazzjoni li jwettqu t-trasportaturi bl-użu tal-baġit ipprovdut skont il-kuntratt huma stipulati fi pjan tal-midja speċifiku. Aktar speċifikament, dawn jikkonsistu fi: (i) reklamar “klassiku” (jiġifieri, fil-belt, fil-midja, f'rivisti ta' fuq l-ajruplani, eċċ) u (ii) reklamar “onlajn” fuq is-sit web tat-trasportatur.

(241)

GEASAR fdat lil partijiet terzi, f'isem ir-Reġjun, b'għadd ta' inizjattivi sabiex tiġi promossa Sardinja bħala destinazzjoni, bħal reklamar fl-istampa u permezz ta' riklami televiżivi, pubblikazzjoni ta' mapep b'informazzjoni dwar Sardinja, billboards u stikers għal fuq it-twieqi biex jitpoġġew fl-ajruport, kuntratti ta' konsulenza għall-ippjanar ta' strateġiji promozzjonali, parteċipazzjoni f'fieri tas-settur u konferenzi stampa, u promozzjoni tad-destinazzjoni permezz tal-offerti ta' pakketti tal-ivvjaġġar minn aġenziji turistiċi u sit web li jippromwovi turiżmu f'Sardinja.

(242)

Il-ħlas ta' attivitajiet 2 u 3 huwa magħmul mill-operatur tal-ajruport lil-linji tal-ajru u lill-fornituri tas-servizzi oħrajn ikkonċernati. GEASAR issottomettiet rapporti tal-attivitajiet implimentati fil-perjodu 2010-2012, bl-ispejjeż effettivament imġarrba, lir-Reġjun. Ir-Reġjun imbagħad għandu jirrimborża l-amonti mħallsa bil-quddiem mill-operatur tal-ajruport.

(243)

Ir-Reġjun irrimborża parzjalment l-ispejjeż imġarrba minn GEASAR għall-attivitajiet 2 u, saru parti mill-approprazzjonijiet baġitarji limitati tiegħu. L-akbar parti tal-fondi mħallsa mir-Reġjun skont il-Liġi 10/2010 hija relatata ma' attività 2, li tkopri l-ħlasijiet ta' GEASAR lil-linji tal-ajru permezz ta' korrispettiv taħt il-kuntratti kummerċjali u ta' reklamar.

(244)

Table 11 turi l-flussi finanzjarji minn GEASAR.

Tabella 11

Flussi finanzjarji mill-ajruport ta' Olbia

(245)

GEASAR mhijiex il-benefiċjarju attwali ta' attivitajiet 2 u 3 u d-Deċiżjoni tal-Ftuħ kien fiha żball għaliex inkludiet lil GEASAR fost il-benefiċjarji tal-għajnuna mill-Istat prevista mil-Liġi 10/2010. GEASAR ma kinitx il-benefiċjarju tal-vantaġġ ekonomiku li wasal mill-għajnuna: il-kontribuzzjonijiet mogħtija mir-Reġjun skont il-Liġi 10/2010 kienu sempliċiment “mgħoddija” mill-operaturi tal-ajruport lill-benefiċjarji aħħarin, jiġifieri l-linji tal-ajru li joperaw konnessjonijiet bl-ajru fl-ajruporti li qed jiġu eżaminati. Dan japplika wkoll għall-promozzjoni turistika ta' Sardinja kkummissjonata mill-operaturi tal-ajruport minn kumpaniji oħrajn.

(246)

Skont GEASAR, il-kontribuzzjonijiet taħt il-Liġi 10/2010 ma jikkostitwixxux għajnuna mill-Istat minħabba li mill-anqas tnejn mill-erba' kundizzjonijiet għall-identifikazzjoni ta' għajnuna mill-Istat skont l-Artikolu 107(1) tat-Trattat mhumiex issodisfati:

(247)

GEASAR tikkonkludi li l-kontribuzzjonijiet skont il-Liġi 10/2010 ma jikkostitwixxux għajnuna mill-Istat, skont l-Artikolu 107(1) tat-Trattat.

(248)

Bħala alternattiva, GEASAR issostni li, fi kwalunkwe każ, il-kontribuzzjonijiet imħallsa skont il-Liġi 10/2010 huma kompatibbli mas-suq intern skont l-Artikolu 107(3)(c) tat-Trattat. Il-kompatibilità trid tiġi vvalutata skont il-Punt 79 tal-Linji Gwida dwar l-Avjazzjoni tal-2005 (92):

(249)

GEASAR tinnota li s-sussidji mħallsa skont il-Liġi 10/2010 huma mogħtija lil linji tal-ajru għal perjodu ftit itwal (erba' snin minflok tlieta) u huma ta' intensità akbar minn dak permess mil-Linji Gwida dwar l-Avjazzjoni tal-2005, iżda żżid li mhux il-kuntratti kollha konklużi mal-linji tal-ajru għandhom it-tul stabbilit fil-Liġi 10/2010; l-aktar importanti, tisħaq li l-Linji Gwida jippermettu derogi mill-kriterji ta' intensità li hemm għall-każijiet ta' reġjuni assistiti u ekonomikament żvantaġġjati bħal Sardinja.

(250)

Il-miżuri li qed jiġu eżaminati huma adatti sabiex jinċentivaw il-miri ta' żvilupp konsistenti mal-interessi tal-Unjoni, u ma jaffettwawx in-negozju bejn Stati Membri sa livell li jmur kontra l-interess komuni. F'dan ir-rigward, GEASAR tirreferi għar-riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-10 ta' Mejju 2012 dwar il-futur ta' ajruporti reġjonali u servizzi tal-ajru fl-UE (93), li tisħaq dwar l-importanza ta' ajruporti reġjonali fl-Unjoni.

(251)

GEASAR temmen li l-valutazzjoni tal-kompatibilità tal-miżuri li qed jiġu eżaminati mas-suq intern għandha tikkunsidra r-rwol ewlieni li għandu l-ajruport ta' Olbia fl-iżgurar tal-kontinwità territorjali ta' reġjun gżira bħal Sardinja.

(252)

GEASAR tosserva li l-ammonti mħallsa skont il-Liġi 10/2010 ma jikkostitwixxux għajnuna mill-Istat abbażi tal-kriterji ta' Altmark u, anki li kieku kienu, xorta kienu jkunu kompatibbli skont l-Artikolu 106(2) tat-Trattat.

(253)

Fir-rigward tal-ewwel kundizzjoni f'Altmark, GEASAR tirrimarka li l-miżuri li qed jiġu eżaminati huma parti mill-politika ġeografika u ta' trasport usa' tar-Reġjun imfassla sabiex tiżgura minimu ta' konnessjonijiet bl-ajru bejn il-gżira u l-bqija tal-Unjoni, li jkopru s-sena kollha.

(254)

Skont GEASAR it-tieni u t-tielet kundizzjonijiet f'Altmark huma ssodisfati: il-parametri li abbażi tagħhom il-kumpens huwa kkalkolat ġew stabbiliti minn qabel b'mod oġġettiv u trasparenti, u ma hemmx riskju ta' kumpens żejjed ladarba GEASAR ġiet rimborżata biss parzjalment għall-ispejjeż imġarrba.

(255)

GEASAR tikkunsidra li ġarrbet spejjeż bħala impriża privata soġġetta għal kundizzjonijiet tas-suq normali; għalhekk, ir-raba' kundizzjoni ta' Altmark hija ssodisfata wkoll.

(256)

GEASAR tikkunsidra li din il-kompatibilità għandha tiġi vvalutata fid-dawl tad-Deċiżjoni SIEĠ tal-2005 u, bħala alternattiva, fid-dawl tal-Qafas SIEĠ tal-2011, mutatis mutandis.

(257)

GEASAR tinnota li l-limitu stipulat fl-Artikolu 2(1)(a) tad-Deċiżjoni SIEĠ tal-2005 huwa ssodisfat fis-sens li l-ammont tal-kontribuzzjoni pubblika kien ta' madwar EUR 4 miljun fis-sena, u l-fatturat ta' GEASAR kien anqas minn EUR 100 miljun. Il-kundizzjonijiet fl-Artikoli 4, 5 u 6 tad-Deċiżjoni SIEĠ tal-2005 ukoll huma ssodisfati.

(258)

Fir-rigward tal-applikabbiltà tal-Qafas SIEĠ tal-2011, GEASAR tirrimarka li:

(259)

GEASAR tirrimarka li l-għajnuna allegata inkwistjoni ngħatat qabel l-4 ta' April 2014 u li t-Taqsima 8.6 tal-Linji Gwida dwar l-Avjazzjoni tal-2014 tiċċara d-data li minnha l-kriterji ta' kompatibilità stipulati fiha għandhom jiġu applikati. Il-Kummissjoni għalhekk trid tapplika l-prinċipju stabbilit fil-punt 172 tal-Linji Gwida dwar l-Avjazzjoni għall-każijiet kollha li jikkonċernaw l-għajnuna operatorja (notifiki pendenti u għajnuna illegali mhux notifikata) lill-ajruporti, anke jekk l-għajnuna ngħatat qabel l-4 ta' April 2014. It-Taqsima 5 tal-Linji Gwida tistipula wkoll il-kriterji ta' kompatibilità għal għajnuna operatorja qabel l-4 ta' April 2014. Min-naħa l-oħra, il-Linji Gwida dwar l-Avjazzjoni tal-2014 ma japplikawx għall-investiment u għajnuna għat-tnedija mogħtija bi ksur tal-Artikolu 108(3) tat-Trattat qabel l-4 ta' April 2014. Il-Kummissjoni trid tapplika għal dawn it-tipi ta' għajnuniet “ir-regoli fis-seħħ fil-mument meta ngħatat l-għajnuna” (il-punti 173u 174 tal-Linji Gwida).

(260)

GEASAR tirreferi għall-kummenti li ssottomettiet lill-Kummissjoni fl-1 ta' Lulju 2013 sabiex turi li hi ma rċeviet l-ebda għajnuna mill-Istat. Madankollu, jekk il-Kummissjoni xorta tasal għall-konklużjoni li l-finanzjament pubbliku mħallas skont il-Liġi 10/2010 jikkwalifika bħala għajnuna operattiva li tagħha GEASAR S.p.A. kienet effettivament il-benefiċjarju, l-operatur tal-ajruport isostni li kwalunkwe għajnuna mogħtija tissodisfa l-kriterji ta' kompatibilità stipulati fil-Linji Gwida dwar l-Avjazzjoni tal-2014.

(261)

GEASAR tinnota li taħt il-punt 137 tal-Linji Gwida “għajnuna operatorja mogħtija qabel il-bidu tal-perjodu tranżizzjonali”, inkluża għajnuna mħallsa qabel l-4 ta' April 2014, “tista' tiġi ddikjarata kuompatibbli” skont l-Artikolu 107(3)(c) tat-Trattat, “għall-ispejjeż kollha operatorji mhux koperti”. Kundizzjoni oħra biex tali għajnuna tkun kompatibbli hija li:

(262)

GEASAR temmen li l-kundizzjonijiet ta' kompatibilità stipulati fil-Linji Gwida dwar l-Avjazzjoni tal-2014 ġew issodisfati.

(263)

GEASAR tosservva li kwalunkwe għajnuna operatorja skont il-Liġi 10/2010 bla dubju kkontribwixxiet għall-“kisba ta' objettiv ta' interess komuni”. Dan huwa kkonfermat mill-objettivi ta' “tisħiħ tal-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali tal-komunità ta' referenza” li r-Reġjun kien beħsiebu jsegwi permezz tal-adozzjoni tal-Liġi 10/2010. Fil-fatt, il-kontribuzzjoni pubblika mogħtija kienet maħsuba sabiex tippromwovi l-iżvilupp ta' konnessjonijiet bit-titjiriet bejn il-gżira u l-bqija tal-Unjoni u sabiex tnaqqas l-istaġjonalità tagħhom, u għamilitha possibbli li jiġi evitat “kwalunkwe tfixkil fit-traffiku tal-ajru u l-konnettività” (il-punt 113)

(264)

GEASAR S.p.A. issostni li l-Liġi 10/2010 kkontribwixxiet għaż-“żieda tal-mobbiltà ta' ċittadini tal-Unjoni u l-konnettività tar-reġjuni billi stabbilixxiet punti ta' aċċess għal titjiriet interni tal-Unjoni” (il-punt 113(a)). Hi żżid li l-Liġi 10/2010 “tiffaċilita l-iżvilupp reġjonali” (il-punt 113(c)); fil-fatt, l-ajruport ta' Olbia huwa portal essenzjali għal destinazzjonijiet turistiċi fil-Grigal ta' Sardinja u l-Liġi 10/2010 għenet sabiex tnaqqas l-istaġjonalità tat-traffiku tal-ajru.

(265)

Skont GEASAR, dan ir-rekwiżit ukoll huwa ssodisfat, għaliex l-ajruport ta' Olbia jaqa' fil-kategorija msemmija fil-punt 118 tal-Linji Gwida, jiġifieri ajruporti li mhumiex kapaċi jkopru l-ispejjeż operatorji tagħhom. Aktar speċifikament, l-ajruport ta' Olbia jaqa' taħt l-intestatura (d), “ajruporti bi traffiku tal-passiġġieri annwali minn miljun sa tliet miljun ruħ”. Fl-2013 it-traffiku tal-passiġġieri kummerċjali ammonta għal 1 950 615 passiġġier.

(266)

GEASAR temmen li ma kienx hemm strumenti ta' politika jew strumenti ta' għajnuna anqas distorsivi li kienu jagħmluha possibbli li jintlaħaq l-istess objettiv, li kien biex jiġu żgurati konnessjonijiet bl-ajru lejn il-Majjistral ta' Sardinja, li dak iż-żmien kienu primarjament ikkonċentrati fil-perjodu tas-sajf, u għalhekk jgħinu sabiex jingħeleb n-nuqqas fl-iżvilupp li jaffettwa ż-żona bħala konsegwenza tal-lokazzjoni periferika u l-iżolazzjoni tagħha. Kwalunkwe għajnuna li waslet intużat sabiex iżżomm u tiżviluppa traffiku kummerċjali, filwaqt li tiżgura konnessjonijiet tajbin bejn Stati Membri differenti.

(267)

GEASAR tirrimarka li kwalunkwe għajnuna mogħtija lilha skont il-Liġi 10/2010 kienet, fi kwalunkwe każ, strettament użata sabiex tippermetti l-iżvilupp ta' volumi ta' traffiku u ta' attività tal-ajruport, li huma kkunsidrati li huma konsistenti mal-objettivi ta' interess ġenerali segwiti. Fl-assenza ta' intervent pubbliku, dawn l-għanijiet ma kinux jintlaħqu u l-ajruport ta' Olbia kien iġarrab tnaqqis sinifikanti fil-livell ta' attività tiegħu matul is-sena.

(268)

Dwar dan il-punt, l-operatur tal-ajruport jirreferi għall-elementi rilevanti diġà disponibbli għall-Kummissjoni u jirrimarka li l-fondi pubbliċi mogħtija huma maħsuba sabiex jirrimborżaw lill-operatur għal spejjeż fil-fatt imġarrba b'rabta mal-inizjattivi implimentati skont il-Liġi 10/2010.

(269)

GEASAR tosserva li kwalunkwe għajnuna operatorja ma affettwat bl-ebda mod il-kompetizzjoni. L-operatur jinnota li minħabba l-lokazzjoni ġeografika tiegħu, l-ajruport ta' Olbia jeżerċita operat fi gżira b'ambitu ġeografikament limitat, mhux espost għall-kompetizzjoni ta' ajruporti nazzjonali jew tal-Unjoni oħrajn. Barra minn hekk, minħabba l-karatteristiċi tiegħu, mhuwiex f'kompetizzjoni anke ma' ajruporti oħrajn f'Sardinja. Barra minn hekk, l-ajruport ta' Olbia ma jikkompetix ma' mezzi alternattivi ta' trasport.

(270)

GEASAR fl-aħħar tirrimarka li, għal darba oħra f'konformità mal-Linji Gwida dwar l-Avjazzjoni tal-2014, l-ajruport ta' Olbia huwa “miftuħ għall-utenti potenzjali kollha u (…) mhux apposta għal utent speċifiku wieħed”. Fid-dawl ta' dak li ntqal, il-kumpanija temmen li kwalunkwe għajnuna operatorja mogħtija skont il-Liġi 10/2010 hija kompatibbli bis-sħiħ mal-kriterji fil-punt 5.1.2. tal-Linji Gwida dwar l-Avjazzjoni tal-2014 u għalhekk għandha tiġi kkunsidrata kompatibbli mas-suq intern skont l-Artikolu 107(3)(c) tat-Trattat.

(271)

SOGEAAL tisħaq li l-lokazzjoni tal-ajruport ta' Alghero f'reġjun gżira bħal Sardinja jfisser li:

(272)

Barra minn hekk, it-traffiku tal-ajru fl-ajruport ta' Alghero mhuwiex f'kompetizzjoni ma' mezzi ta' trasport oħrajn minn u lejn Sardinja. L-unika alternattiva għall-ilħuq ta' Sardinja bl-ajru huwa bil-baħar, iżda b'ħin ta' vvjaġġar ħafna itwal.

(273)

SOGEAAL issottomettiet pjanijiet ta' azzjoni għall-2010 u għall-perjodu ta' tliet snin 2011-2013 lir-Reġjun, flimkien mal-applikazzjonijiet ta' finanzjament rispettivi. Ir-Reġjun approva l-allokazzjoni ta' finanzjament għal dawn il-perjodi, b'Deċiżjonijiet Nru 43/37 tas-6 ta' Diċembru 2010 u Nru 52/117 tat-23 ta' Diċembru 2011.

(274)

SOGEAAL ikkunsidrat li, meta implimentat attivitajiet 1, 2 u 3 previsti mil-Liġi 2010, hi qieset il-prospetti ta' profittabbiltà stmati fil-pjan ekonomiku finanzjarju.

(275)

Wara li ppubbliċizzat l-intenzjoni tagħha li tikkonkludi kuntratti għall-iżvilupp ta' rotot skont il-Liġi 10/2010, SOGEAAL ikkonkludiet ftehimiet ma' Ryanair u ma' easyJet, għas-snin 2010-2013, skont liema, il-linji tal-ajru aċċettaw li jilħqu ċerti miri tat-traffiku, u meta jilħquhom huma jirċievu mingħand SOGEAAL, f'isem ir-Reġjun, ċertu ammont ta' flus permezz ta' ħlas għal eżitu pożittiv.

(276)

L-operatur tal-ajruport ippubblika fuq is-sit web tiegħu l-intenzjoni tiegħu li jikkonkludi kuntratti kummerċjali u ta' reklamar skont il-Liġi 10/2010. SOGEAAL imbagħad ikkonkludiet kuntratti kummerċjali u ta' reklamar ma' AMS, Meridiana, Alitalia u WizzAir. Il-kuntratti kienu bbażati fuq il-prerekwiżit li l-linji tal-ajru kkonċernati operaw ċerti rotot domestiċi jew tal-UE minn u lejn Alghero. Dak ir-rekwiżit kien marbut mal-promozzjoni ta' Sardinja bħala destinazzjoni turistika mil-linji tal-ajru.

(277)

L-attivitajiet ta' kummerċjalizzazzjoni u ta' promozzjoni tad-destinazzjoni li jwettqu t-trasportaturi bl-użu tal-kontribuzzjoni pprovduta skont il-kuntratt, jinkludu: (i) reklamar “klassiku” (jiġifieri, fil-belt, fil-midja, f'rivisti ta' fuq l-ajruplani, eċċ) u (ii) reklamar “onlajn” fuq is-sit web tat-trasportatur.

(278)

SOGEAAL fdat lil partijiet terzi, f'isem ir-Reġjun, għadd ta' inizjattivi sabiex jippromwovu lil Sardinja bħala destinazzjoni, inkluż il-ħolqien ta' sit web li jippromwovi t-turiżmu f'Sardinja, kampanji ta' reklamar klassiku u onlajn, u l-promozzjoni tad-destinazzjoni permezz tal-offerta ta' pakketti ta' vvjaġġar minn aġenziji turistiċi.

(279)

Il-ħlas għall-azzjonijiet imwettqa taħt attivitajiet 1, 2 u 3 huwa magħmul fil-forma ta' avvanz mill-operaturi tal-ajruport lil-linji tal-ajru u lill-fornituri tas-servizzi l-oħrajn ikkonċernati. SOGEAAL issottomettiet ir-rapporti tal-attivitajiet implimentati fil-perjodu 2010-2012, bl-ispejjeż effettivament imġarrba, lir-Reġjun. Ir-Reġjun imbagħad irid jirrimborża s-somom magħmula mill-operatur tal-ajruport.

(280)

L-akbar parti tal-fondi mħallsa mir-Reġjun skont il-Liġi 10/2010 hija marbuta ma'l-attivitajiet 1 u 2, li jkopru l-ħlasijiet ta' SOGEAAL lil-linji tal-ajru permezz ta' korrispettiv skont kuntratti kummerċjali u ta' reklamar, kif muri fit-Tabella 12.

Tabella 12

Flussi finanzjarji mill-ajruport ta' Alghero

(281)

SOGEAAL mhijiex effettivament il-benefiċjarju tal-attivitajiet 1, 2 u 3. SOGEAAL tallega li d-Deċiżjoni tal-Ftuħ kien fiha żball għaliex inkludiet lil SOGEAAL hija fost il-benefiċjarji tal-għajnuna mill-Istat prevista mil-Liġi 10/2010.

(282)

SOGEAAL ma kinitx il-benefiċjarju tal-vantaġġ ekonomiku li rriżulta mill-għajnuna: il-kontribuzzjonijiet mogħtija mir-Reġjun skont il-Liġi 10/2010 kienu sempliċiment “mgħoddija” mill-operaturi tal-ajruport lill-benefiċjarji aħħarin, jiġifieri l-linji tal-ajru li joperaw konnessjonijiet bl-ajru fl-ajruporti li qed jiġu eżaminati. Dan japplika wkoll għall-promozzjoni turistika ta' Sardinja kkummissjonata mill-operaturi tal-ajruport minn kumpaniji oħrajn.

(283)

Skont SOGEAAL, il-kumpens mogħti skont il-Liġi 10/2010 ma jikkostitwixxix għajnuna mill-Istat. Tlieta mill-erba' kundizzjonijiet għall-identifikazzjoni ta' għajnuna mill-Istat skont l-Artikolu 107(1) mhumiex issodisfati, Attivitajiet 1, 2 u 3 ma jaffettwawx in-negozju u ma jxekklux il-kompetizzjoni: minħabba l-lokazzjoni partikolari tiegħu, l-ajruport ta' Alghero jopera fuq livell lokali, mingħajr ma jikkompeti ma' ajruporti nazzjonali jew Ewropej oħrajn. L-immaniġġjar, minkejja li parzjali, tal-ajruport ta' Alghero kien assenjat lil SOGEAAL fl-1989, jiġifieri ferm qabel is-sentenza fl-Aéroport de Paris tat-12 ta' Diċembru 2000, li estendiet l-applikabbiltà ta' regoli tal-għajnuna mill-Istat għall-operazzjoni ta' ajruporti.

(284)

Attivitajiet 1, 2 u 3 ma jagħtu l-ebda vantaġġ ekonomiku. SOGEAAL tikkunsidra li l-fondi previsti mil-Liġi 10/2010 huma konsistenti mal-MEIP: l-amonti mħallsa mir-Reġjun, fir-rigward tat-tliet attivitajiet kollha jikkonsistu f'korrispettiv għal servizz imwettaq u spejjeż fil-fatt imġarrba minn partijiet terzi. SOGEAAL tinnota wkoll li l-korrispettiv mħallas lil-linji tal-ajru (attività 2) u lill-fornituri tas-servizz l-oħrajn (attività 3) huwa konsistenti ma' prezzijiet tas-suq attwali.

(285)

Il-finanzjament mogħti mir-Reġjun skont il-Liġi 10/2010 iġġenera redditu finanzjarju għar-Reġjun fuq perjodu medju/twil. L-ammont miksub mir-Reġjun fir-rigward ta' redditu akbar mit-taxxa jista' jitqies li huwa ogħla mill-ispejjeż imġarrba mir-Reġjun fil-finanzjament tal-attivitajiet li qed jiġu eżaminati. Is-self mogħti minn SFIRS tħallas ukoll taħt il-kundizzjonijiet tas-suq.

(286)

SOGEAAL tikkonkludi li l-kontribuzzjonijiet skont il-Liġi 10/2010 ma jikkostitwixxux għajnuna mill-Istat, skont l-Artikolu 107(1) tat-Trattat.

(287)

Fl-alternattiva, SOGEAAL issostni li, fi kwalunkwe każ, il-kontribuzzjonijiet imħallsa skont il-Liġi 10/2010 huma kompatibbli mas-suq intern skont l-Artikolu 107(3)(c) tat-Trattat. Il-kompatibilità trid tiġi vvalutata skont il-punt 79 tal-Linji Gwida dwar l-Avjazzjoni tal-2005 (94):

(288)

SOGEAAL tinnota li s-sussidji mħallsa skont il-Liġi 10/2010 huma mogħtija lil-linji tal-ajru għal perjodu ftit itwal (erba' snin minflok tlieta) u huma ta' intensità akbar minn dik permessa mil-Linji Gwida dwar l-Avjazzjoni tal-2005, iżda żżid li mhux il-kuntratti kollha konklużi mal-linji tal-ajru għandhom it-tul ta' żmien stabbilit fil-Liġi 10/2010; tisħaq li l-aktar importanti l-Linji Gwida jippermettu derogi mill-kriterji ta' intensità li hemm għall-każijiet ta' reġjuni assistiti u ekonomikament żvantaġġjati bħal Sardinja.

(289)

L-attivitajiet li qed jiġu eżaminati huma adatti sabiex jinċentivaw il-miri ta' żvilupp konsistenti mal-interessi tal-Unjoni, u ma jaffettwawx in-negozju bejn Stati Membri fuq livell li jmur kontra l-interess komuni. F'dan ir-rigward, SOGEAAL tirreferi għar-riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-10 ta' Mejju 2012 dwar il-futur ta' ajruporti reġjonali u servizzi tal-ajru fl-UE, li saħqet fuq l-importanza ta' ajruporti reġjonali fl-Unjoni.

(290)

SOGEAAL temmen li valutazzjoni tal-kompatibilità tal-miżuri li qed jiġu eżaminati mas-suq intern għandha tikkunsidra r-rwol ewlieni li għandu l-ajruport ta' Alghero fl-iżgurar tal-kontinwità territorjali ta' reġjun gżira bħal Sardinja.

(291)

SOGEAAL tinnota li l-ammonti mħallsa skont il-Liġi 10/2010 ma jikkostitwixxux għajnuna mill-Istat abbażi tal-kriterji ta' Altmark u, lanqas li kieku, xorta kienu jkunu kompatibbli skont l-Artikolu 106(2) tat-Trattat.

(292)

Fir-rigward tal-ewwel kundizzjoni f'Altmark, SOGEAAL tirrimarka li l-attivitajiet li qed jiġu eżaminati huma parti mill-politika ġeografika u ta' trasport usa' tar-Reġjun imfassla sabiex tiżgura minimu ta' konnessjonijiet bl-ajru bejn il-gżira u l-bqija tal-Unjoni, li jkopru s-sena kollha.

(293)

Skont SOGEAAL, it-tieni u t-tielet kundizzjonijiet f'Altmark huma ssodisfati: il-parametri li abbażi tagħhom il-kumpens huwa kkalkolat ġew stabbiliti minn qabel b'mod oġġettiv u trasparenti, u ma hemmx riskju ta' kumpens żejjed ladarba SOGEAAL ġiet rimborżata biss parzjalment għall-ispejjeż imġarrba.

(294)

L-ispejjeż ikkunsidrati ġew imġarrba minn impriżi privati, immexxija b'mod tajjeb, għalhekk ir-raba' kundizzjoni ta' Altmark ukoll hija ssodisfata.

(295)

SOGEAAL tikkunsidra li din il-kompatibilità għandha tiġi vvalutata fid-dawl tad-Deċiżjoni SIEĠ tal-2005 u, bħala alternattiva, fid-dawl tal-Qafas SIEĠ tal-2011, mutatis mutandis.

(296)

SOGEAAL tinnota li l-limitu stipulat fl-Artikolu 2(1)(a)tad-Deċiżjoni SIEĠ tal-2005 huwa ssodisfat fis-sens li l-ammont tal-kontribuzzjoni pubblika kien madwar EUR 4 miljun fis-sena, u l-fatturat ta' SOGEAAL kien anqas minn EUR 100 miljun. Il-kundizzjonijiet fl-Artikoli 4, 5 u 6 tad-Deċiżjoni SIEĠ tal-2005 ukoll huma ssodisfati.

(297)

Fir-rigward tal-applikabbiltà tal-Qafas SIEĠ tal-2011, SOGEAAL tirrimarka li:

(298)

SOGEAAL tirrimarka li l-għajnuna allegata inkwistjoni ngħatat qabel l-4 ta' April 2014 u li t-Taqsima 8.6 tal-Linji Gwida dwar l-Avjazzjoni tal-2014 tiċċara d-data li minnha l-kriterji ta' kompatibilità stipulati fiha għandhom jiġu applikati. Il-Kummissjoni għalhekk trid tapplika l-prinċipju stabbilit fil-punt 172 tal-Linji Gwida għall-każijiet kollha li jikkonċernaw l-għajnuna operatorja (notifiki pendenti u għajnuna illegali mhux notifikata) lill-ajruporti, anke jekk l-għajnuna ngħatat qabel l-4 ta' April 2014. It-Taqsima 5 tal-Linji Gwida tistipula wkoll il-kriterji ta' kompatibilità għal għajnuna mill-Istat qabel l-4 ta' April 2014. Min-naħa l-oħra, il-Linji Gwida dwar l-Avjazzjoni tal-2014 ma japplikawx għal investiment u għajnuna għat-tnedija mogħtija bi ksur tal-Artikolu 108(3) tat-Trattat qabel l-4 ta' April 2014. Il-Kummissjoni trid tapplika għal dawn it-tipi ta' għajnuna “r-regoli fis-seħħ fil-mument meta ngħatat l-għajnuna” (il-punti 173 u 174 tal-Linji Gwida).

(299)

SOGEAAL tirreferi għall-kummenti li ssottomettiet lill-Kummissjoni fid-29 ta' Lulju 2013 sabiex turi li hi ma rċeviet l-ebda għajnuna mill-Istat. Madankollu, jekk il-Kummissjoni xorta tasal għall-konklużjoni li l-finanzjament pubbliku mħallas skont il-Liġi 10/2010 jikkwalifika bħala għajnuna operattiva li tagħha SOGEAAL kienet il-benefiċjarju attwali, l-operatur tal-ajruport isostni li kwalunkwe għajnuna mogħtija tissodisfa l-kriterji ta' kompatibilità stipulati fil-Linji Gwida dwar l-Avjazzjoni tal-2014.

(300)

SOGEAAL tinnota li taħt il-punt 137 tal-Linji Gwida “għajnuna operatorja mogħtija qabel il-bidu tal-perjodu tranżizzjonali”, inkluża għajnuna mħallsa qabel l-4 ta' April 2014, “tista' tiġi ddikjarata kompatibbli” skont l-Artikolu 107(3)(c) tat-Trattat, “għall-ispejjeż operatorji kollha mhux koperti”. Kundizzjoni oħra biex tali għajnuna tkun kompatibbli hija li:

(301)

SOGEAAL temmen li l-kundizzjonijiet ta' kompatibilità kollha stipulati fil-Linji Gwida dwar l-Avjazzjoni tal-2014 huma ssodisfati u tinnota li fit-8 ta' Mejju 2014 hi kienet diġà ssottomettiet kumenti dwar il-kompatibilità mal-Linji Gwida dwar l-Avjazzjoni tal-2014 fil-proċedura SA.23098-Aeroporto di Alghero.

(302)

SOGEAAL tinnota li kwalunkwe għajnuna operatorja skont il-Liġi 10/2010 bla dubju kkontribwixxiet għall-“ilħuq ta' objettiv ta' interess komuni”. Dan huwa kkonfermat mill-objettivi ta' “tisħiħ tal-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali tal-komunità ta' referenza” li r-Reġjun kien beħsiebu jsegwi permezz tal-adozzjoni tal-Liġi 10/2010. Fil-fatt, il-kontribuzzjoni pubblika mogħtija kienet maħsuba sabiex tippromwovi l-iżvilupp ta' konnessjonijiet bit-titjiriet bejn il-gżira u l-bqija tal-Unjoni u sabiex tnaqqas l-istaġjonalità tagħhom, u għamilitha possibbli li jiġi evitat “kwalunkwe tfixkil fit-traffiku tal-ajru u l-konnettività” (punt 113).

(303)

SOGEAAL issostni li l-Liġi 10/2010 fil-fatt għenet għaż-“żieda tal-mobbiltà ta' ċittadini tal-Unjoni u l-konnettività tar-reġjuni billi stabbilixxiet punti ta' aċċess għal titjiriet interni tal-Unjoni” (il-punt 113(a)).

(304)

L-istess operatur iżid li l-Liġi 10/2010 “ffaċilitat l-iżvilupp reġjonali” (il-punt 113(c)); dan huwa partikolarment minnu fir-rigward taż-żona ta' kummerċ tal-ajruport ta' Alghero, tal-Majjistral ta' Sardinja, li ssofri minn dewmien evidenti fl-iżvilupp.

(305)

Skont SOGEAAL, dan ir-rekwiżit ukoll huwa ssodisfat, għaliex l-ajruport ta' Alghero jaqa' fil-kategorija msemmija fil-punt 118 tal-Linji Gwida, jiġifieri l-ajruporti li mhumiex kapaċi jkopru l-ispejjeż tal-operat tagħhom. Aktar speċifikament, l-ajruport ta' Alghero jaqa' taħt l-intestatura (d), “ajruporti bi traffiku tal-passiġġieri annwali ta' 1-3 miljun”.

(306)

SOGEAAL temmen li ma kienx hemm strumenti ta' politika jew strumenti ta' għajnuna anqas distorsivi li kienu jagħmluha possibbli li jintlaħaq l-istess objettiv, li kien biex jiġu żgurati konnessjonijiet bl-ajru għall-Majjistral ta' Sardinja, li dak iż-żmien kienu primarjament ikkonċentrati fil-perjodu tas-sajf, u għalhekk jgħinu sabiex jingħeleb in-nuqqas fl-iżvilupp li jaffettwa ż-żona bħala konsegwenza tal-lokazzjoni periferika u l-iżolament tagħha. Kwalunkwe għajnuna li waslet intużat sabiex iżżomm u tiżviluppa traffiku kummerċjali, filwaqt li tiżgura konnessjonijiet tajbin bejn Stati Membri differenti.

(307)

SOGEAAL tirrimarka li kwalunkwe għajnuna mogħtija lilha skont il-Liġi 10/2010 kienet, f'kull każ, strettament użata sabiex tippermetti l-iżvilupp ta' volumi ta' traffiku u ta' attività fl-ajruport, li huma kkunsidrati li huma konsistenti mal-objettivi ta' interess ġenerali segwiti. Fin-nuqqas ta' intervent pubbliku, dawn l-għanijiet ma kinux jintlaħqu u l-ajruport ta' Alghero kien iġarrab tnaqqis sinifikanti fil-livell ta' attività tiegħu matul is-sena.

(308)

Dwar dan il-punt, l-operatur tal-ajruport jirreferi għall-elementi rilevanti diġà disponibbli għall-Kummissjoni u jirrimarka li l-fondi pubbliċi mogħtija huma maħsuba sabiex jirrimborżaw lill-operatur għal spejjeż fil-fatt imġarrba b'rabta mal-inizjattivi implimentati skont il-Liġi 10/2010.

(309)

SOGEAAL tosserva li kwalunkwe għajnuna operatorja ma affettwa bl-ebda mod il-kompetizzjoni. L-operatur jinnota li minħabba l-lokazzjoni ġeografika tiegħu, l-ajruport ta' Alghero huwa operazzjoni ta' gżira b'ambitu ġeografikament limitat, mhux espost għall-kompetizzjoni ta' ajruporti nazzjonali jew tal-Unjoni oħrajn. Barra minn hekk, minħabba l-karatteristiċi tiegħu, mhuwiex f'kompetizzjoni anke ma' ajruporti oħrajn f'Sardinja. Barra minn hekk, l-ajruport ta' Alghero ma jikkompetix ma' mezzi alternattivi ta' trasport.

(310)

SOGEAAL fl-aħħar tirrimarka li, għal darba oħra f'konformità mal-Linji Gwida dwar l-Avjazzjoni tal-2014, l-ajruport ta' Alghero huwa “miftuħ għall-utenti potenzjali kollha u (…) mhux apposta għal utent speċifiku wieħed”. Fid-dawl ta' dak li ntqal, il-kumpanija temmen li kwalunkwe għajnuna operatorja mogħtija skont il-Liġi 10/2010 hija kompatibbli bis-sħiħ mal-kriterji fil-punt 5.1.2. tal-Linji Gwida dwar l-Avjazzjoni tal-2014 u għalhekk għandha tiġi kkunsidrata kompatibbli mas-suq intern skont l-Artikolu 107(3)(c) tat-Trattat.

(311)

SOGAER ma taqbilx mal-approċċ meħud mill-Kummissjoni meta tidher li tapplika l-prinċipju Altmark għal SOGAER minflok għat-trasportaturi: Ir-Reġjun qatt ma saqsa lil SOGAER sabiex twettaq xi servizz ta' interess ġenerali. SOGAER temmen li r-Reġjun ma kienx kapaċi jipproduċi xi dokument li jagħti deskrizzjoni ċara tal-obbligi tas-servizz pubbliku imposti mill-ajruporti preċiżament minħabba li l-allegati obbligi qatt ma ttieħdu bħala obbligi.

(312)

SOGAER ma taqbilx mal-konklużjoni li waslet għaliha l-Kummissjoni li SOGAER hija benefiċjarju ta' għajnuna mill-Istat skont il-Liġi 10/2010. SOGAER hija tal-fehma li l-iskema ta' għajnuna li qed tiġi investigata ma tikkostitwixxix għajnuna operatorja għal SOGAER jew kumpens imħallas lil SOGAER għal servizz mitlub mir-Reġjun, jiġifieri l-għażla tal-linji tal-ajru li kapaċi jilħqu miri annwali msemmija għall-frekwenza u volum tal-passiġġieri f'rotot strateġiċi lejn u mill-ajruport ta' Cagliari.

(313)

SOGAER targumenta li taħt dik l-iskema, ir-Reġjun jipprovdi kumpens li huwa sempliċiment mgħoddi minn SOGAER, bħala parti minn pjan deċiż, iffinanzjat u mmonitorjat mir-Reġjun, u huwa mħallas lil linji tal-ajru talli joperaw rotot ġodda jew jiżviluppaw rotot eżistenti lejn u minn Sardinja. Li kieku ma nfetħet l-ebda rotta ġdida jew l-ebda rotta eżistenti ma twessgħet, SOGAER ma kienet tirċievi l-ebda ħlas għas-servizz ipprovdut.

(314)

SOGAER tiġbed l-attenzjoni għall-obbligu ta' kontabbiltà li ġie impost fuqha: ir-Reġjun irrimborża lil SOGAER għall-fondi li din għaddiet lil linji tal-ajru biss wara li r-Reġjun aċċetta l-kontijiet ta' SOGAER, li kellhom juru li l-linji tal-ajru kienu rċevew it-total sħiħ tal-kontribuzzjonijiet reġjonali. SOGAER issostni, għalhekk, li ma kinitx benefiċjarju tal-għajnuna inkwistjoni u li mhuwiex korrett li jissemma' appoġġ finanzjarju mogħti mir-Reġjun lil SOGAER. SOGAER mhijiex konxja ta' xi preċedent dwar konstatazzjoni tal-Kummissjoni li parti hija benefiċjarju ta' għajnuna mill-Istat meta r-rwol tagħha jkun limitat li tgħaddi lil partijiet terzi r-riżorsi pubbliċi li rċeviet. Is-servizz li għalih ir-Reġjun kien qed iħallas il-kumpens kien ipprovdut mil-linja tal-ajru u mhux mill-operatur tal-ajruport. SOGAER iżżid li l-ħlas bil-quddiem mogħti minn SFIRS ma kien jinvolvi l-ebda element ta' għajnuna mill-Istat. Kien self li pproduċa interessi bit-termini tas-suq.

(315)

Il-ħlas ta' attivitajiet 2 u 3 huwa mħallas mill-operatur tal-ajruport lil-linji tal-ajru u lill-fornituri l-oħrajn ikkonċernati. SOGEAAL issottomettiet rapporti tal-attivitajiet implimentati fil-perjodu 2010–2012 lir-Reġjun, li juru l-ispejjeż effettivament imġarrba. Ir-Reġjun imbagħad kellu jirrimborża s-somom avvanzati mill-operatur tal-ajruport. Table 13 turi l-flussi finanzjarji relatati.

Tabella 13

Flussi finanzjarji mill-ajruport ta' Alghero

(316)

SOGAER hija tal-fehma li l-benefiċjarji effettivi tat-tliet attivitajiet iddefiniti skont il-Liġi 10/2010 kkonsistew mill-industrija tat-turiżmu tal-gżira u indirettament ir-Reġjun stess, bis-saħħa tad-dħul mit-taxxa miżjud li rriżulta mill-espansjoni tat-turiżmu.

(317)

Bħala kundizzjoni tal-għotja magħmula lilhom mir-Reġjun, l-ajruporti kienu meħtieġa jgħaddu dak li rċevew sabiex ma jkunux meqjusa l-benefiċjarji effettivi. L-istess japplika għaż-żewġ linji tal-ajru bi prezz baxx ewlenin li joperaw f'Cagliari, Ryanair u easyJet, li t-tnejn li huma kienu kumpaniji barranin megħjunin mir-Reġjun sabiex isegwu objettivi reġjonali.

(318)

SOGAER tanalizza l-elementi kostitwenti ta' miżura ta' għajnuna mill-Istat u b'mod partikolari tikkunsidra l-kwistjoni dwar jekk il-ħlas magħmul kienx jagħti vantaġġ kompetittiv jew le. Il-kumpanija tafferma li l-kumpens reġjonali qatt ma kopra aktar minn parti mill-ispejjeż addizzjonali mġarrba mit-trasportaturi sabiex jiftħu rotot ġodda jew jespandu dawk eżistenti. Hi tagħti l-eżempju ta' Ryanair, li għaliha l-kumpens imħallas mir-Reġjun, li ġie mgħoddi minn SOGAER, kopra madwar għaxra fil-mija tal-ispiża stmata għall-operat tar-rotot mitlubin.

(319)

SOGAER tenfasizza li l-mekkaniżmu stabbilit jammonta għal soluzzjoni ta' vantaġġ għal kulħadd: il-passiġġieri jistgħu jtiru bi prezzijiet kompetittivi lejn u mill-gżira, filwaqt li r-Reġjun jirċievi dħul addizzjonali ġej mit-turiżmu. L-industrija reġjonali tat-turiżmu u l-ospitalità, il-linji tal-ajru u l-ajruport ukoll jibbenefikaw minħabba f'hekk. SOGAER konsegwentament tikkontesta l-approċċ meħud mill-Kummissjoni, li jidher li jrid ikisser dan iċ-ċirku virtuż.

(320)

SOGAER dejjem għażlet trasportaturi wara li ppubblikat stedina fuq is-sit web tagħha. Il-possibbiltà li taqdi lil Cagliari kienet miftuħa għat-trasportaturi interessati kollha skont l-istess termini ekonomiċi. SOGAER targumenta li jekk il-linji tal-ajru inkwistjoni jirnexxilhom jagħmlu profitti akbar minn linji tal-ajru oħrajn, bis-saħħa tal-mudelli ta' negozju speċjali tagħhom, dan ma jistax jiġi attribwit għal għajnuna mill-Istat mogħtija mill-operatur tal-ajruport jew mir-Reġjun. Lanqas ma jistgħu jiġu penalizzati t-trasportaturi għal dan.

(321)

Bħala konklużjoni, SOGAER hija tal-fehma li ma hemmx għajnuna mill-Istat, għaliex (i) il-vantaġġ mhux dovut meħtieġ għat-trasportaturi huwa nieqes; (ii) il-prinċipju tal-investitur tal-ekonomija privata huwa ssodisfat, fid-dawl tal-kisbiet għat-teżor reġjonali, li huma akbar min-nefqa skont l-Artikolu 3 tal-Liġi 10/2010; u (iii) l-għajnuna tmur għall-industrija tat-turiżmu u l-ospitalità fuq il-gżira u mhijiex fi skala li jista' jkollha effett fuq il-kummerċ intern tal-UE.

(322)

SOGAER tikkunsidra li l-analiżi tal-Kummissjoni tas-selettività tal-vantaġġ huwa strett wisq. Il-Kummissjoni targumenta li l-Liġi 10/2010 tirreferi mhux għal rotot speċifiċi iżda għall-objettiv ġenerali tal-iżvilupp ta' trasport bl-ajru. Il-Kummissjoni toġġezzjona li dan imur kontra l-ewwel kriterju ta' Altmark li tingħata definizzjoni ċara tar-rekwiżiti li l-impriża benefiċjarja trid tissodisfa sabiex tikseb kumpens għal servizz ta' interess ekonomiku ġenerali.

(323)

Fil-fehma ta' SOGAER kien ċar mill-kliem tal-leġiżlazzjoni reġjonali li l-kumpens kellu jingħata biss lil linji tal-ajru li fetħu rotot ġodda jew li espandew dawk eżistenti. SOGAER tikkunsidra li bħala objettiv dak l-obbligu huwa preċiż biżżejjed.

(324)

L-approċċ tal-Kummissjoni għad-definizzjoni tal-parametri għall-kalkolu tal-kumpens huwa sever b'mod simili. SOGAER targumenta li l-volum ta' kumpens imħallas lit-trasportaturi kien ikkalkolat minn kriterji aktar restrittivi minn dawk stabbiliti mir-Reġjun, u li dan għandu jkun biżżejjed sabiex jissodisfa t-tieni kriterju ta' Altmark.

(325)

Fir-rigward tat-tielet u r-raba' kriterju ta' Altmark, SOGAER tgħid li ppubblikat avviż speċifiku f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea fl-2003, li kien segwit f'Ġunju u Awwissu tal-istess sena minn riklam fil-gazzetta Ewropea ewlenija ta' kuljum. L-ebda trasportatur bl-ajru ma ppreżenta ruħu, u SOGAER ippubblikat avviż permanenti fuq is-sit web tagħha. SOGAER dejjem evitat kull forma ta' kumpens żejjed għas-servizzi mitluba, anke fejn kien hemm biss trasportatur wieħed interessat u l-marġni ta' SOGAER għan-negozjati kien konsegwentement aktar strett.

(326)

SOGAER mhijiex konxja ta' xi att legali li bih ir-Reġjun ta lil operaturi tal-ajruport il-kompitu li jwettqu obbligu ta' servizz pubbliku. L-isforzi tal-Kummissjoni li tistabbilixxi jekk il-livell ta' kumpens mogħti lill-operaturi tal-ajruport kienx proporzjonat jew le għalhekk huma kkundanati li jfallu.

(327)

SOGAER tgħid li hi ġabet ruħha, fil-konfront tal-linji tal-ajru bi prezz baxx, b'mod partikolari Ryanair, bl-istess mod li ġabu ruħhom l-ajruporti taħt ġestjoni privata. B'appoġġ ta' din l-affermazzjoni hi tirreferi għar-rapport tad-ditta ta' konsulenza li taġixxi f'isem Ryanair tat-28 ta' Ġunju 2013.

(328)

Hi targumenta li ħafna mill-kriterji ta' kompatibilità stipulati fil-Linji Gwida dwar l-Avjazzjoni tal-2014 huma sostanzjalment issodisfati fil-każ inkwistjoni: (i) SOGAER immaniġġjat l-għajnuna jew il-kumpens għall-ftuħ ta' rotot ġodda jew l-espansjoni ta' dawk eżistenti f'isem ir-Reġjun; (ii) il-kumpens irrappreżenta madwar wieħed minn għaxra tal-ispiża medja tal-operat; u (iii) l-linji tal-ajru li jibbenefikaw mill-attivitajiet li qed jiġu vvalutati kollha kellhom liċenzja operattiva valida. SOGAER għalhekk tikkunsidra li jekk il-Linji Gwida huma interpretati fuq linji sostantivi aktar minn dawk formalistiċi jista' jiġi konkluż li l-għajnuna inkwistjoni hija kumpatibbli.

(329)

SOGAER tosserva li l-eżenzjoni prevista fil-punt 137 tal-Linji Gwida dwar l-Avjazzjoni għandha tiġi applikata fil-każ tal-ajruport ta' Cagliari anke jekk l-ajruport jaqbeż it-tliet miljun passiġġier. Inkella Cagliari jkun ittrattat b'mod differenti miż-żewġ ajruporti oħrajn ta' Sardinja mħassbin dwar l-attivitajiet li qed jiġu vvalutati.

(330)

SOGAER tenfasizza li l-għajnuna inkwistjoni serviet sabiex tkun iffaċilitata l-mobbiltà ta' ċittadini tal-Unjoni lejn u minn Cagliari, filwaqt li żżid b'mod sinifikanti n-numru ta' titjiriet ġewwa l-Unjoni lejn u mill-kapitali tal-gżira.

(331)

Dwar il-ħtieġa ta' intervent min-naħa tar-Reġjun, SOGAER tgħid li mingħajr il-kontribuzzjonijiet reġjonali sabiex jikkumpensaw dak li SOGAER għaddiet lil-linji tal-ajru u fornituri tas-servizzi oħrajn, il-kontijiet ta' SOGAER kienu juru telf. Ma kien hemm l-ebda mod ieħor li bih seta' jintlaħaq l-objettiv ta' titjib ta' konnessjonijiet bejn ir-Reġjun u l-bqija tal-Unjoni li seta' involva anqas distorsjoni tal-kompetizzjoni.

(332)

SOGAER tisħaq li r-Reġjun dejjem żamm l-għajnuna f'minimu, billi ħallas biss għal dawk l-affarijiet li huma mniżżlin kif suppost fir-rendikonti finanzjarji mill-operatur tal-ajruport.

(333)

Fir-rigward tal-prevenzjoni ta' effetti negattivi fuq il-kompetizzjoni u n-negozju fl-Unjoni, SOGAER tosserva li l-iskema kienet applikabbli għall-ajruporti reġjonali l-oħrajn kollha, anke jekk kienu f'kompetizzjoni ma' xulxin, b'hekk kien hemm kopertura tad-differenzjali rispettivi bejn l-ispejjeż operatorji u r-redditu.

(334)

Fl-aħħar, SOGAER tafferma li jekk il-Kummissjoni għandha tkun tal-fehma li l-iskema li qed tiġi vvalutata tikkostitwixxi għajnuna operatorja għal SOGAER, l-għajnuna għandha, fi kwalunkwe każ, tkun ikkunsidrata kompatibbli mas-suq intern, ladarba hija konformi mal-kriterji u mal-kundizzjonijiet fil-punt 5.1.2 tal-Linji Gwida dwar l-Avjazzjoni.

(335)

L-awtoritajiet reġjonali ma jaqblux mal-istqarrijiet ta' Ryanair fis-sens li l-ajruporti aġixxew skont l-MEIP fiż-żamma ta' relazzjonijiet kummerċjali ma' linji tal-ajru sabiex iżidu t-traffiku tal-passiġġieri u, konsegwentement, ir-redditu. Fil-verità, il-kumpaniji ta' ġestjoni tal-ajruport aġixxew biss bħala intermedjarji, involuti f'xejn aktar ħlief it-trasferiment ta' riżorsi lil linji tal-ajru.

(336)

Skont ir-Reġjun, l-investitur tal-ekonomija tas-suq f'dan ir-rigward kien ir-Reġjun, li kejjel l-investiment fir-rigward tal-impatt ekonomiku pożittiv għat-territorju.

(337)

L-Italja pprovdiet nota mill-Awtorità tal-Avjazzjoni Ċivili Nazzjonali Taljana (95), li tiddikjara li l-possibbiltà għal ajruporti reġjonali ta' reklamar fuq is-siti web ta' linji tal-ajru bi prezz baxx tirrappreżenta vantaġġ għas-setturi tat-turiżmu u dak kummerċjali, għaliex ajruporti reġjonali ma jibbenefikawx mill-pożizzjonijiet tas-suq ikkonsolidati u l-grad garantit ta' viżibbiltà tal-ajruporti prinċipali.

(338)

Kemm l-Italja kif ukoll l-ENAC ma jaqblux mal-istqarrija ta' Ryanair li s-sitwazzjoni f'Sardinja rriżultat minn regoli inadegwati fuq ir-rotot soġġetti għal obbligi ta' servizz pubbliku skont ir-Regolament (KE) Nru 1008/2008 u l-infurzar tagħhom mill-awtoritajiet Taljani. L-Italja tosserva li l-objettiv tal-kontinwità territorjali huwa li jkun żgurat li ċ-ċittadini kollha jistgħu jiċċaqalqu fit-territorju nazzjonali jew tal-Unjoni taħt kundizzjonijiet ugwali fir-rigward tal-kwalità u l-ispejjeż. L-obbligi tas-servizz pubbliku awtorizzati mir-Regolament (KE) Nru 1008/2008 jippermettu lil kwalunkwe trasportatur tal-Unjoni biex jaċċetta t-termini ta' dawn l-obbligi mingħajr kumpens finanzjarju. Jekk l-ebda trasportatur ma jaqbel li jipprovdi s-servizz, issir offerta Ewropea, bi provvediment għal kumpens finanzjarju. F'dan ir-rigward, l-awtoritajiet Taljani jenfasizzaw li r-relazzjonijiet kummerċjali mat-trasportaturi jridu jinżammu direttament mill-ajruporti; l-għażla magħmula mill-Istat għall-iżgurar li l-kontinwità territorjali tinżamm permezz ta' obbligi ta' servizz pubbliku hija, madankollu, kwistjoni differenti.

(339)

L-Italja ssottomettiet l-osservazzjonijiet tagħha dwar il-kummenti mingħand easyJet u d-ditta ta' konsulenza li taġixxi f'isimha. L-Italja ma taqbilx kemm mal-approċċ ġenerali kif ukoll mal-konklużjonijiet imfassla mid-ditta ta' konsulenza fir-rapport tagħha dwar “Valutazzjoni MEOP ekonomika tal-kuntratti bejn easyJet u l-ajruport ta' Olbia”.

(340)

L-Italja tiċħad it-talba ta' easyJet għal tliet raġunijiet:

(341)

Imbagħad, jekk l-allegazzjonijiet tad-ditta ta' konsulenza jintlaqgħu, l-Italja tistma li l-kalkoli tagħha kienu żbaljati. Ir-rapport tad-ditta ta' konsulenza huwa bbażat fuq dejta li tinsab fid-dikjarazzjonijiet finanzjarji ta' GEASAR għas-snin li jibdew mill-2004, li juru r-redditu minn traffiku tal-ajruport kif ukoll id-dejta ekonomika ewlenija li tifforma r-riżultati tal-operat tas-sena iżda ma turix id-dejta ta' kontabbiltà analitika meħtieġa sabiex titwettaq b'mod preċiż analiżi tal-profittabbiltà. Id-ditta ta' konsulenza għalhekk tissopravaluta r-redditi kkaġunati mill-kuntratti, partikolarment fir-rigward ta' redditu mhux ajrunawtiku. Għall-Italja, il-kuntratti kummerċjali inkwistjoni għandhom bilanċ negattiv u mhux pożittiv, għall-kuntrarju tal-valutazzjoni tad-ditta ta' konsulenza. Dan japplika għall-kuntratti kummerċjali ffirmati ma' easyJet kif ukoll għall-kuntratti ffirmati mal-linji tal-ajru l-oħrajn kollha kkonċernati. Dan, skont l-Italja, jikkonferma l-punt li dawn il-kuntratti kienu ffirmati b'eżekuzzjoni diretta tal-Liġi 10/2010.

(342)

Fl-aħħar, l-Italja tiċħad l-inklużjoni ta' mmaniġġjar ta' kuntratti ffirmati minn GAESAR mal-linji tal-ajru kkonċernati fl-analiżi mwettqa mid-ditta ta' konsulenza. Kuntratti ta' mmaniġġjar huma kuntratti tipiċi nnegozjati u eżegwiti fuq bażi ta' negozju u jikkonċernaw l-għoti ta' servizzi kontra l-ħlas ta' korrispettiv monetarju mil-linja tal-ajru. Dawn mhumiex relatati mal-Liġi 10/2010 u għall-attivitajiet implimentati skont dik il-liġi. Il-korrispettiv muri f'dawn il-kuntratti huwa bbażat fuq il-prattika ta' negozju normali tal-operatur tal-ajruport, li hija li japplika tariffi u skontijiet ibbażati fuq il-volum u fatturi oħrajn. Fil-fatt, dawn il-kuntratti baqgħu fis-seħħ anke wara r-revoka tal-Liġi 10/2010, bi prezzijiet simili jew anke aktar baxxi minn ta' snin preċedenti.

(343)

L-ewwel irid jiġi vvalutat jekk il-finanzjament ipprovdut minn operaturi tal-ajruport lil kumpaniji tal-ajru fir-rigward ta' attivitajiet 1 u 2 skont il-Liġi 10/2010 matul il-perjodu 2010-2013 jikkostitwixxix għajnuna mill-Istat skont it-tifsira tal-Artikolu 107(1) tat-Trattat.

(344)

Kif stipulat fit-Taqsima 2, ġie osservat fid-deċiżjoni ta' ftuħ li ladarba l-Kummissjoni kienet qed tinvestiga għajnuna possibbilment illegali mogħtija mill-operatur tal-ajruport ta' Alghero fil-Każ SA.23098 (96), il-każ attwali jkopri biss miżuri ta' għajnuna mhux eżaminati f'dak il-każ (97).

(345)

Filwaqt li mhux il-ħlasijiet kollha minn SOGEAAL għal attivitajiet 1 u 2 huma magħmula taħt kuntratti eżaminati fil-Każ SA.23098, il-maġġoranza ta' dawn il-ħlasijiet kienu vvalutati f'dan il-każ. Barra minn hekk, mhux dejjem hija xi ħaġa ovvja li fil-każijiet kollha ssir distinzjoni ċara minħabba li r-relazzjoni finanzjarja bejn SOGEAAL u linja tal-ajru partikolari fil-perjodu rilevanti tista' tkun immexxija minn kuntratti varji li xi ftit minnhom biss ġew ikkunsidrati fil-Każ SA.23098. Il-Kummissjoni għalhekk tikkunsidra li huwa xieraq li jiġu esklużi l-ftehimiet kollha, ma' linji tal-ajru konklużi minn SOGEAAL taħt l-iskema ivvalutata, mill-ambitu tal-proċeduri attwali (98).

(346)

Barra minn hekk, il-kamp ta' applikazzjoni tad-Deċiżjoni tal-Ftuħ ma inkludiex l-għajnuna potenzjali mogħtija minn operaturi tal-ajruport lil fornituri tas-servizz apparti lil-linji tal-ajru għall-attività 3. Għalhekk, il-Kummissjoni ma tistax tieħu pożizzjoni dwar dak l-aspett. It-tieni kwistjoni li għandha tiġi vvalutata hija jekk l-operaturi tal-ajruport irċevewx għajnuna mir-Reġjun.

(347)

Skont l-Artikolu 107(1) tat-Trattat “…, kull għajnuna, ta' kwalunkwe forma, mogħtija minn Stat Membru jew permezz ta' riżorsi tal-Istat, li twassal għal distorsjoni jew theddida ta' distorsjoni għall-kompetizzjoni billi tiffavorixxi ċerti impriżi jew ċerti produtturi għandha, safejn tolqot il-kummerċ bejn l-Istati Membri, tkun inkompatibbli mas-suq intern.”

(348)

Il-kriterji stipulati fl-Artikolu 107(1) tat-Trattat huma kumulattivi. Għalhekk, sabiex il-miżuri inkwistjoni jikkostitwixxu għajnuna skont it-tifsira tal-Artikolu 107(1) tat-Trattat, jeħtieġ li jiġu ssodisfati l-kundizzjonijiet kollha li ġejjin. Jiġifieri l-miżuri jenħtieġ li:

(349)

Il-Kummissjoni tosserva li l-miżuri nnotifikati jikkostitwixxu skema ta' għajnuna skont it-tifsira tal-punt (d) tal-Artikolu 1 tar-Regolament (UE) 2015/1589. Abbażi tal-qafas legali deskritt fit-Taqsima 2 ta' din id-Deċiżjoni, mingħajr ma jiġu implimentati miżuri oħrajn li huma meħtieġa flimkien ma' dawk diġà deskritti, għotjiet individwali ta' għajnuna jistgħu jsiru lil impriżi (bħal linji tal-ajru) iddefiniti skont il-Liġi 10/2010 b'mod ġenerali u astratt (jiġifieri l-ebda kumpanija individwali ma hija indikata).

(350)

F'din is-sottotaqsima, se jkun ivvalutat jekk il-finanzjament ipprovdut mir-Reġjun lil kumpaniji tal-ajru permezz tal-operaturi ta' ajruporti ta' Sardinja skont il-Liġi 10/2010 jikkostitwixxux għajnuna mill-Istat lill-kumpaniji tal-ajru.

(351)

Skont l-Artikolu 107(1) tat-Trattat, ir-regoli dwar l-għajnuna mill-Istat japplikaw biss fejn ir-riċevitur huwa “impriża”. Il-Qorti tal-Ġustizzja konsistentement iddefinixxiet l-intrapriżi bħala entitajiet involuti f'attività ekonomika, indipendentement mill-istatus legali jew is-sjieda tagħhom u l-mod kif jiġu ffinanzjati (99). Kwalunkwe attività li tikkonsisti fl-offerta ta' oġġetti u servizzi f'suq hija attività ekonomika (100).

(352)

Il-linji tal-ajru joffru servizzi ta' trasport bl-ajru tal-passiġġieri skedati fis-suq. Dawn is-servizzi jikkorrispondu ma' dawk iddefiniti għal attività 1 (ara l-premessa 44) u jikkonsistu fl-operazzjoni ta' titjiriet kummerċjali u l-ġarr ta' passiġġieri bl-ajru. Dawn iwettqu attività ekonomika b'mod ċar.

(353)

AMS, li fiha nfishau mhix linja tal-ajru iżda rċeviet finanzjament fir-rigward ta' attività 2, hija 100 % sussidjarja ta' Ryanair. Għalhekk, jista' jiġi ssopponut li Ryanair għandha influwenza deċiżjonali fuq l-aġir ta' AMS. Għall-finijiet tal-applikazzjoni ta'r-regoli tal-għajnuna mill-Istat f'dan il-każ u skont il-prattika tal-Kummissjoni (101), AMS u Ryanair huma kkunsidrati li huma impriża waħda fis-sens tal-Artikolu 107(1) tat-Trattat. Għal skopijiet ta' faċilità ta' referenza, AMS, li qed tiġi kkunsidrata bħala impriża waħda ma' Ryanair, se tiġi kkunsidrata ukoll bħala linja tal-ajru.

(354)

Għalhekk il-kumpaniji tal-ajru li bbenefikaw mill-fondi pprovduti mir-Reġjun permezz ta' operaturi tal-ajruport iwettqu attività ekonomika u huma kkunsidrati bħala impriżi għall-iskopijiet tal-Artikolu 107(1) tat-Trattat.

(355)

Il-kunċett ta' għajnuna mill-Istat japplika għal kwalunkwe vantaġġ mogħti permezz tar-riżorsi tal-Istat mill-Istat innifsu jew minn kwalunkwe korp intermedjarju li jaġixxi permezz tas-setgħat mogħtija lilu. Ir-riżorsi tal-awtoritajiet lokali huma, għall-applikazzjoni tal-Artikolu 107 tat-Trattat, riżorsi tal-Istat.

(356)

L-iskema toriġina minn liġi reġjonali u hija ffinanzjata permezz ta' riżorsi li joriġinaw mir-Reġjun. Għall-iskopijiet tal-Artikolu 107 tat-Trattat, ir-riżorsi tal-awtoritajiet lokali reġjonali huma riżorsi tal-Istat, u d-deċiżjonijiet ta' tali awtoritajiet għandhom jitqiesu bħala “imputabbli għall-Istat” (102). L-iskema hija għaldaqstant imputabbli għall-Istat u ffinanzjata permezz ta' riżorsi tal-Istat għall-iskopijiet tal-liġi dwar għajnuna mill-Istat.