21.3.2017   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 88/74

1.

jirrikonoxxi li l-kriżi ekonomika globali wasslet għal nuqqas ta’ fiduċja dejjem akbar mill-popolazzjoni fir-rigward ta’ partijiet kbar tas-settur finanzjarju. L-ispekulazzjoni b’riskju għoli minn ċerti banek kbar ikkontribwixxiet b’mod sinifikanti għal din il-kriżi, jew kienet waħda mill-bosta kawżi tal-falliment tas-sistema finanzjarja. Is-“salvataġġi” ta’ banek importanti sistemiċi kienu neċessarja minn perspettiva ta’ politika ekonomika, iżda wasslu għal kritika qawwija fost iċ-ċittadini minħabba li l-Istati Membri kienu qed jieħdu r-responsabbiltà għar-riskji meħuda primarjament minn istituzzjonijiet finanzjarji privati. Għaldaqstant huwa kruċjali li jkun żgurat li l-proposti inkwistjoni għal skema Ewropea ta’ garanzija tad-depożiti jsaħħu l-fiduċja taċ-ċittadini fis-settur bankarju Ewropew fl-Istati Membri kollha;

2.

jenfasizza li hemm rabta ċara bejn l-istabbiltà ekonomika tal-Istati Membri u l-istabbiltà tal-banek ibbażati fihom. Għal dik ir-raġuni, is-sistema ta’ unjoni bankarja Ewropea m’għandhiex tiġi evalwata b’mod iżolat, iżda għandha tmur id f’id mal-miżuri ta’ governanza ekonomika fil-livell tal-Istati Membri li jistabbilixxu u jiżguraw stabbiltà ekonomika. F’ċerti Stati Membri, pereżempju, il-liġijiet nazzjonali dwar l-insolvenza jwasslu għal proċeduri eċċessivament twal, li jirriżultaw f’dewmien konsiderevoli biex jinkisbu titoli li jistgħu jkunu infurzati. Regoli bħal dawn joħolqu kunflitt mal-għanijiet tal-proposti tal-Kummissjoni, peress li jagħmlu diffiċli, jekk mhux ukoll impossibbli fil-prattika, ir-riżoluzzjoni tal-banek f’każ ta’ imputabilità;

3.

jilqa’, f’dan ir-rigward, l-isforzi tal-Kummissjoni Ewropea fil-qasam tal-unjoni bankarja biex terġa’ tinkiseb il-fiduċja taċ-ċittadini. Il-kriżi bankarja u finanzjarja wriet dgħufiji fis-sistema bankarja li jeħtieġ li jitneħħew fil-fażi li jmiss. Id-Direttiva dwar l-Iskema ta’ Garanzija tad-Depożiti (DSGD) mill-2014 u d-Direttiva li tistabbilixxi qafas għall-irkupru u r-riżoluzzjoni ta’ istituzzjonijiet ta’ kreditu u ditti ta’ investiment (BRRD) ikkontribwew b’mod sinifikanti f’dan ir-rigward, iżda għadhom ma ġewx trasposti fl-Istati Membri kollha. F’dan ir-rigward, għandu jiġi nnutat ukoll li l-proposta tipprevedi li l-Istati Membri għandhom iżommu d-DGS nazzjonali li diġà twaqqfu flimkien mal-Fond Ewropew Komuni, tal-anqas sakemm tinkiseb assigurazzjoni sħiħa taħt l-EDIS;

4.

jirrikonoxxi li t-tranżizzjoni tal-iskema ta’ garanzija tad-depożiti, mil-livell nazzjonali għal dak Ewropew, hija pass fundamentali, il-proċess – għalkemm riskjuż – jista’ jiggarantixxi s-sikurezza tad-depożiti għaċ-ċittadini tal-Unjoni Ewropea. Madankollu, dan jippresupponi li l-Kummissjoni l-ewwel tħejji valutazzjoni tal-impatt, li d-Direttiva SGD hija implimentata fl-Istati Membri kollha u li r-riskji eżistenti huma minimizzati. Huwa biss b’dan il-mod li flimkien mal-protezzjoni tad-depożiti permezz tal-iskema ser tissaħħaħ ukoll l-istabbiltà finanzjarja billi titnaqqas ir-rabta bejn il-banek u d-dejn sovran.

5.

Huwa tal-fehma li l-Istati Membri kollha għandhom jimplimentaw id-DSGD qabel ma jiġi kkunsidrat it-twaqqif ta’ Skema Ewropea għall-Garanzija tal-Assigurazzjoni. Dan huwa partikolarment rilevanti minħabba li għandhom jiġu armonizzati r-rekwiżiti ta’ finanzjament ta’ skemi ta’ garanzija għad-depożiti u minħabba l-possibbiltà li jintużaw fondi (inklużi miżuri preventivi jew miżuri ta’ protezzjoni istituzzjonali) It-twaqqif ta’ skema Ewropea ta’ assigurazzjoni tad-depożiti mingħajr ma l-ewwel jiġu armonizzati l-iskemi ta’ protezzjoni nazzjonali jkun ifisser li dawk l-Istati Membri li għadhom ma ttrasponewx id-DSGD ma jkollhomx inċentiv li jagħmlu dan. L-EDIS m’għandha, taħt l-ebda ċirkostanza, tagħmel il-fondi stabbli u effiċjenti responsabbli għal sistemi instabbli mingħajr ma jkollha xi tip ta’ influwenza fuq kif tiġġestixxi r-riskju ta’ dawn is-sistemi. F’dan ir-rigward għandu jiġi mfakkar li anki d-DSGD innifisha tipprevedi rapport dwar il-kooperazzjoni tal-iskemi nazzjonali ta’ garanzija tad-depożiti sal-2019 Rapport bħal dan ikun prerekwiżit għall-Iskema Ewropea ta’ Assigurazzjoni tad-depożiti;

6.

ifakkar, f’dan il-kuntest, id-dikjarazzjonijiet li saru fl-Opinjoni tiegħu dwar is-segwitu għar-Rapport tal-Ħames Presidenti: Nikkompletaw l-Unjoni Ekonomika u Monetarja tal-Ewropa;

7.

jinnota li l-banek fl-Istati Membri jvarjaw ħafna fil-forma u fid-daqs, kif ukoll fil-metodi ta’ ħidma. Hemm ukoll varjetà ta’ mudelli għal strutturi ta’ sjieda, li mbagħad ifisser li jista’ jkun hemm differenzi sinifikanti f’termini ta’ orjentazzjoni strateġika, riskji meħuda u tħaddim tas-suq;

8.

huwa tal-fehma li d-diversifikazzjoni ta’ dawn il-mudelli jistgħu jikkostitwixxu vantaġġ fi żminijiet ta’ kriżi. Id-diversi speċifiċitajiet nazzjonali u reġjonali jeħtieġu regolarment strateġija mfassla b’mod speċifiku għas-sitwazzjoni. Sabiex mhux biss tinżamm iżda wkoll tiżdied il-kompetittività tal-UE u l-Istati Membri tagħha, is-sistemi eżistenti li jaħdmu sewwa u li diġà jiffunzjonaw għandhom jiġu integrati fi Skema Ewropea ta’ garanzija tad-depożiti;

9.

iqis ukoll li l-banek Ewropej jaqdu rwol sinifikanti għall-impriżi fl-Unjoni Ewropea u barra mill-UE u bħala bażi għall-ekonomija Ewropea jikkontribwixxu għall-funzjonament tas-suq intern Ewropew. Fiduċja bażika taċ-ċittadini u tan-negozji fil-banek u l-istituzzjonijiet finanzjarji hija bażi essenzjali għall-investimenti pubbliċi u privati fl-Istati Membri;

10.

jagħraf li, minkejja l-effetti devastanti tal-kriżi fuq l-ekonomiji Ewropej u l-istituzzjonijiet f’diversi Stati Membri jeżistu għadd ta’ eżempji fejn il-protezzjoni tal-assi taċ-ċittadini, anki f’dan iż-żmien, kienet żgurata b’mod korrett;

11.

itenni li l-banek lokali u reġjonali pubbliċi, anke matul il-kriżi bankarja u/jew ekonomika, setgħu jkomplu jgawdu mill-fiduċja taċ-ċittadini permezz tal-għanijiet u l-għeruq lokali tagħhom;

12.

jikkonferma li l-banek lokali u reġjonali fil-prinċipju mhumiex għall-profitt iżda joperaw fl-interess ġenerali taċ-ċittadini. Bħall-banek promozzjonali fl-Istati Membri, il-banek lokali u reġjonali wkoll, l-ewwel u qabel kollox jaħdmu biex issaħħu ċ-ċittadini u l-intrapriżi lokali. F’kooperazzjoni mal-awtoritajiet reġjonali u lokali, għandhom rwol vitali fil-bini u l-manutenzjoni tal-infrastruttura bażika, kif ukoll għall-finanzjament tal-SMEs, il-mikrointrapriżi u negozji li jkunu għadhom kemm jiftħu;

13.

jirrimarka li l-attivitajiet tal-banek pubbliċi huma ta’ riskju baxx u huma rregolati fil-livell nazzjonali u lokali, li a priori ma jippermetti ebda akkumulazzjoni ta’ operazzjonijiet riskjużi jew riskji oħra assoċjati mal-attivitajiet tal-banek kummerċjali. Il-banek pubbliċi ma kienu bl-ebda mod responsabbli għall-bidu tal-kriżi ekonomika. Għall-kuntrarju, dawn ħafna drabi pproteġew il-finanzjament tas-settur pubbliku filwaqt li l-bqija tas-suq finanzjarju kważi staġna għalkollox.

14.

jitlob għaldaqstant, li l-proposti tal-Kummissjoni Ewropea m’għandhomx ikunu diskriminatorji fil-konfront tal-banek pubbliċi lokali u reġjonali. L-organizzazzjoni u l-funzjonament ta’ din il-forma ta’ attività bankarja m’għandhiex tkun żvantaġġjata vis-à-vis il-banek il-kbar li joperaw bejn il-fruntieri. L-istess japplika għal banek promozzjonali pubbliċi li għandhom għan u funzjonament differenti minn istituzzjonijiet finanzjarji oħra. Dawn id-differenzi għandhom jiġu kkunsidrati meta jkunu ffissati r-rati tal-kontribuzzjonijiet;

15.

jinnota li sistemi nazzjonali ta’ protezzjoni aktar stretti bħal garazija għall-istituzzjonijiet ta’ kreditu f’ħafna każijiet hija kompliment utli mis-sempliċi garanzija tad-depożiti. Sistema bħal din, li mhux biss tiggarantixxi l-assi reali għaċ-ċittadini, iżda l-istituzzjoni kollha, billi jiġu appoġġjati l-banek parteċipanti, għandha ssaħħaħ il-fiduċja taċ-ċittadini u l-ekonomija. Barra minn hekk, fil-kuntest ta’ din is-sistema jonqos l-impatt tar-ristrutturar fuq is-swieq;

16.

speċifikament jirrimarka, f’dan ir-rigward, li l-proposta tal-Kummissjoni m’għandhiex twassal għal sitwazzjoni fejn il-kontribuzzjonijiet lejn fond Ewropew ta’ assigurazzjoni tad-depożiti jirrappreżentaw piż addizzjonali konsiderevoli fuq l-istituti li jappartjenu għal skema ta’ protezzjoni istituzzjonali li jiffunzjonaw, fejn issir diskutibbli l-eżistenza ta’ dawn l-iskemi ta’ protezzjoni istituzzjonali li diġà ġew ippruvati u ttestjati;

17.

ifakkar li l-Kummissjoni Ewropea, fid-19 ta’ Mejju 2015, ippreżentat linji gwida dwar sistema ġdida ta’ regolamentazzjoni aħjar; Fil-qafas tad-dispożizzjonijiet huwa indikat li qabel il-pubblikazzjoni tal-proposta, il-partijiet interessati kkonċernati għandhom jinstemgħu, f’forma ta’ konsultazzjoni pubblika, dwar l-elementi possibbli tal-proposta. Din il-forma ta’ konsultazzjoni pubblika, li tikkontribwixxi sew biex tilleġitima kull att leġislattiv Ewropew, nazzjonali jew reġjonali ma twettqitx bil-proposta attwali;

18.

jikkritika l-fatt li l-ġustifikazzjoni ppreżentata ma tissodisfax il-kriterji meħtieġa skont l-Artikoli 2 u 5 tal-Protokoll dwar is-Sussidjarjetà (il-Protokoll 2 tat-Trattat tal-Unjoni Ewropea), u lanqas ma saret valutazzjoni tal-impatt qabel il-pubblikazzjoni tal-proposta. Il-valutazzjonijiet tal-impatt hija parti vitali għar-regolamentazzjoni aħjar. Mingħajr evalwazzjoni minn qabel tal-implikazzjonijiet ekonomiċi, iżda wkoll konsegwenzi soċjali u politiċi ta’ proposta leġislattiva, mhux biss hemm ir-riskju ta’ spejjeż partikolari iżda wkoll effetti mhux mixtieqa. Barra minn hekk, il-pubblikazzjoni tar-riżultati ta’ dawn il-valutazzjonijiet tikkontribwixxi b’mod sinifikanti għat-titjib tat-trasparenza leġislattiva;

19.

jistieden, għalhekk, lill-Kummissjoni Ewropea biex tirranġa n-nuqqas ta’ din il-proċeduri u tipprovdu ġustifikazzjoni dwar is-sussidjarjetà qabel ma l-proposta tgħaddi għad-diskussjoni għand l-istituzzjonijiet l-oħra involuti fil-proċess leġislattiv. Wara l-valutazzjoni tal-għażliet kollha regolatorji u biss wara valutazzjoni sħiħa tal-implikazzjonijiet tal-proposta, jistgħu l-istituzzjonijiet jaslu għal riżultati prattiċi. Hemm dubji serji dwar jekk il-proposta tal-Kummissjoni taqbilx mal-prinċipji tas-sussidjarjetà u l-proporzjonalità;

20.

jinnota, f’dan ir-rigward, li l-proposta tal-Kummissjoni Ewropea ma kkunsidratx is-sistema ta’ garanzija għall-istituzzjonijiet ta’ kreditu. Jidher li se jkun hemm effetti konsiderevoli fuq l-Istati Membri li għandhom sistemi bħal dawn fil-qafas tal-implimentazzjoni tad-Direttiva tal-2014 dwar ir-regolamentazzjoni l-ġdida tal-garanzija tad-depożiti. F’dan il-kuntest, il-Kummissjoni Ewropea hija mistiedna tispjega kif sistemi bħal dawn se jiġu indirizzati permezz tal-proposti ġodda;

21.

jitlob li l-kwoti attwali għall-finijiet tal-evalwazzjoni, jiġu inklużi fil-proposta nnfisha u mhux permezz ta’ atti delegati adottati mill-Kummissjoni. Il-bażi ta’ valutazzjonigħandha effett ta’ lieva sinifikanti fuq l-istituzzjonijiet finanzjarji u l-istabbiltà tal-iskemi ta’ garanzija tad-depożiti u għandha għalhekk tiġi deċiża bl-involviment tal-Kunsill u tal-Parlament Ewropew;

22.

huwa tal-fehma li l-bażi legali għal din il-proposta, m’għandiex tkun l-Artikolu 114 tat-TFUE l-klawżoli dwar il-kompetenzi mhux previsti mit-Trattati kif imsemmi fl-Artikolu 352 tat-TFUE. L-Artikolu 114 tat-TFUE jipprevedi miżuri ta’ approssimazzjoni ta’ liġijiet, regolamenti u dispożizzjonijiet amministrattivi għall-istabbiliment tas-suq intern. Dan m’għandux jieħu l-forma ta’ kompetenza leġislattiva ġenerali għas-suq intern tal-Unjoni Ewropea, iżda għandu jservi biss biex jingħelbu n-nuqqasijiet fil-funzjonament tas-suq intern minħabba regoli nazzjonali diverġenti;

23.

iqis li l-proposta għal sistema Ewropea ta’ garanzija tad-depożiti għandha primarjament tiffoka fuq l-istabbiltà finanzjarja bħala bażi għal politiki ekonomiċi u monetarji tal-Unjoni Ewropea u għalhekk l-Artikolu 352 tat-TFUE għandu jintuża bħala bażi legali;

24.

jitlob, qabel kollox, li jiġu eliminati r-riskji residwi mill-bilanċ tal-banek qabel ma tiddaħħal Skema Ewropea ta’ garanzija tad-depożiti. Il-proposti mressqa mill-Kummissjoni Ewropea f’dan il-qasam mhix speċifiċi biżżejjed. Madankollu, b’mod loġiku, skema armonizzata ta’ assigurazzjoni tad-depożiti tassumi miżuri speċifiċi ta’ mitigazzjoni tar-riskju, li fi kwalunkwe każ, għandhom jitressqu qabel kwalunkwe diskussjoni ulterjuri tal-proposti tal-Kummissjoni;

25.

huwa tal-fehma li soluzzjoni waħda tajba għal kulħadd mhix applikabbli minħabba l-istrutturi differenti fis-settur bankarju fl-Istati Membri. Is-sistemi li jaħdmu sew għandhom jinżammu u jiġu integrati f’sistema Ewropea. Il-proposta m’għandha taħt l-ebda ċirkostanza teħtieġ riorganizzazzjoni tas-sistemi kollha fl-Istati Membri, li kieku twassal għal spiża sinifikanti u, b’mod partikolari, inċertezza sinifikanti dwar il-funzjonalità u u s-sikurezza tal-kundizzjonijiet relativi;

26.

jitlob li jkun hemm politiki bankarji Ewropej, li tipproteġi b’mod sħiħ liċ-ċittadini tal-Unjoni Ewropea u l-assi tagħhom. Tali sistema għandha primarjament terġa ġġib u/jew iżżomm il-fiduċja taċ-ċittadini fil-funzjonament tas-sistema u tas-swieq finanzjarji. Skema Ewropea ta’ garanzija tad-depożiti m’għandhiex twassal jew tappoġġja riskju għoli spekulattiva. Pjuttost, il-prijorità li tiġi promossa politika fiskali soda ta’ mudelli ta’ institutzzjonijiet ta’ kreditu raġonevoli minn perspettiva makroekonomika;

27.

huwa tal-fehma, barra minn hekk, li sistema Ewropea ta’ garanzija tad-depożiti m’għandiex toħloq trattament inġust għall-istituzzjonijiet finanzjarji kummerċjali li jaġixxu b’mod konservattiv. Il-banek involuti primarjament f’operazzjonijiet ta’ riskju għoli għandu jkollhom rekwiżiti ulterjuri permezz ta’ kontribuzzjoni ogħla għall-assigurazzjoni tad-depożiti, sabiex tinkiseb bidla fir-responsabbiltà għal istituzzjonijiet żgħar li joperaw primarjament fis-settur ta’ riskju baxx u huma attivi fil-finanzjament tal-ekonomija reali fil-livell lokali biss;

28.

jikkritika l-fatt li l-Proposta għal Regolament tal-Kummissjoni ma fihiex biżżejjed informazzjoni dettaljata rigward l-użu eżatt tal-iskema Ewropea ta’ garanzija tad-depożiti prevista. Mhuwiex ċar jekk, meta u sa liema punt il-fondi jistgħu jintużaw għal azzjoni preventiva jew miżuri alternattivi. Sempliċi ħarsien tad-depożiti tista’ fil-fatt tikkumpensal-assi tad-depożituri sal-limitu tar-responsabbilità għall-kumpens iżda ma tistax tevita r-responsabbilità nniffisha. Għandha tingħata l-ogħla prijorità, kemm mill-perspettiva ekonomika kif ukoll minn dik politika, biex in-nuqqas ta’ responsabbiltà ma sseħx.