29.9.2006   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali ta’ l-Unjoni Ewropea

C NaN/1

I-VI

1-7

1-3

4-7

8-27

8

9-13

14-27

15-17

18-23

24-27

28-46

28

29-35

36-38

39-46

47-81

47

48-56

57-81

58-63

64-67

68-70

71-72

73-77

78-81

82-101

82-86

87-101

87-93

94-97

98-101

ACP

Stati Afrikani, tal-Karibew u tal-Paċifiku firmatarji fil-Ftehim ta' Cotonou

ALA

Pajjiżi ta' l-Asja u l-Amerika Latina li qegħdin jiżviluppaw

CEPs

Profili ta' l-Ambjent tal-Pajjiż

CSP

Dokumenti ta' Strateġija tal-Pajjiż

DFID

Dipartiment Brittanniku għall-Iżvilupp Internazzjonali

DĠ DEV

Direttorat Ġenerali ta' l-Iżvilupp

DĠ ENV

Direttorat Ġenerali ta' l-Ambjent

DĠ Relex

Direttorat Ġenerali tar-Relazzjonijiet Esterni

DWNP

Dipartiment tal-Ħajja Selvaġġa u l-Ġonna Nazzjonali

ECOFAC

Ekosistemi tal-Foresti ta' l-Afrika Ċentrali

EIA

Evalwazzjoni ta' l-Impatt Ambjentali

EuropeAid

Uffiċċju Ewropew tal-Koperazzjoni ta' l-Għajnuna

FAO

Organizzazzjoni ta' l-Ikel u l-Agrikoltura

GEF

Faċilità Globali ta' l-Ambjent

iQSG

Interservice Quality Support Group (Grupp għas-Sostenn tal-Kwalità bejn is-Servizzi)

KfW

German Kreditanstalt fuer Wiederaufbau

MDGs

Għanijiet għall-Iżvilupp tal-Millennju

MEAs

Ftehim Ambjentali Multilaterali

MEDA

Miżuri biex jakkompanjaw ir-riformi ekonomiċi u soċjali fil-pajjiżi Mediterranji li m'humiex membri

NRPP

Programm tal-Politika tar-Riżorsi Naturali

OECD

Organizzazzjoni għall-Iżvilupp u l-Koperazzjoni Ekonomika

OECD DAC

Kumitat ta' l-Assistenza għall-Iżvilupp ta' l-Organizzazzjoni għall-Iżvilupp u l-Koperazzjoni Ekonomika

oQSG

Uffiċċju tal-Grupp għas-Sostenn tal-Kwalità (oQSG)

PEP

Sħubija tal-Faqar u l-Ambjent

PRSP

Dokumenti ta' l-Istrateġija għat-Tnaqqis tal-Faqar

SEA

Evalwazzjoni Ambjentali Strateġika

UNDP

Programm ta' l-Iżvilupp tan-Nazzjonijiet Uniti

UNEP

Programm Ambjentali tan-Nazzjonijiet Uniti

WSSD

Summit Dinji dwar l-Iżvilupp Sostenibbli

WWF

Il-Fond Dinji għall-Ħajja Selvaġġa

I.

Il-protezzjoni ta' l-ambjent hija parti primarja fil-promozzjoni ta' l-iżvilupp sostenibbli. It-Trattat jeħtieġ li l-protezzjoni ambjentali tkun integrata fid-definizzjoni u l-implimentazzjoni tal-politiki u ta' l-attivitajiet kollha tal-Komunità, inkluża l-għajnuna esterna tal-Komunità. B'mod aktar ġenerali, l-ambjent qed jidher bħala punt prinċipali fuq l-aġenda internazzjonali għall-iżvilupp, u s-sostenibiltà ambjentali hija waħda mill-Għanijiet għall-Iżvilupp tal-Millennju (ara l-paragrafi 1 sa 3).

II.

Għaldaqstant, fl-2005, il-Qorti Ewropea ta' l-Awdituri wettqet verifika dwar il-ġestjoni tal-Kummissjoni ta' l-aspetti ambjentali ta' l-għajnuna tagħha għall-iżvilupp. Il-verifika eżaminat jekk il-Kummissjoni kellhiex strateġija kompresiva biex tindirizza l-aspetti ambjentali tal-koperazzjoni tagħha fl-iżvilupp, jekk kinitx għamlet arrangamenti tal-ġestjoni xierqa biex timplimenta l-istrateġija, il-punt sa fejn l-ambjent kien ġie integrat fil-programmi u l-proġetti ta' żvilupp tal-Kummissjoni, u x'kienu r-riżultati tal-proġetti ambjentali tal-Kummissjoni. Barra li evalwat is-sistemi tal-Kummissjoni fil-kwariteri ġenerali u delegazzjonijiet tagħha, ivverifikat ukoll 65 proġett ambjentali (valur totali: 560 miljun EUR) u 43 programm u proġetti mhux ambjentali (valur totali: 1 073 miljun EUR) f'sittax-il pajjiż (ara l-paragrafi 4 sa 7).

III.

Il-Kummissjoni għandha bżonn tistabbilixxi strateġija komprensiva ċara għall-aspetti ambjentali ta' l-għajnuna tagħha għall-iżvilupp. Filwaqt li sa mill-2001 kien hemm strateġija dwar il-bżonn li jiġi integrat l-ambjent fil-koperazzjoni fl-iżvilupp, l-approċċ tal-finanzjament tal-programmi u proġetti fis-settur ta' l-ambjent u tar-riżorsi naturali għadu ma ġiex indirizzat b'mod ċar. Il-politika l-ġdida dwar l-iżvilupp iffirmata f'Diċembru 2005 tipprovdi bażi tajba biex tkun stabbilita strateġija komprensiva (ara l-paragrafi 9 sa 12). Il-pjan ta' azzjoni tal-Kummissjoni biex timplimenta l-istrateġija tagħha ta' integrazzjoni ma kienx segwit u koordinat b'mod sistematiku mit-tliet Direttorati Ġenerali primarjament ikkonċernati. Riżultat ta' dan, il-miżuri ppjanati ġew ġeneralment implimentati wara xi dewmien jew ma ġewx implimentati (ara l-paragrafi 15 sa 17). Il-Kummissjoni ma wettqitx evalwazzjoni xierqa ta' l-implikazzjonijiet għall-ħtiġijiet tal-persunal ta' l-istrateġija tagħha ta' integrazzjoni. Il-Kummissjoni bbażat ruħha fuq l-Environmental Helpdesk ġestit b'esperti esterni biex jipprovdu għajnuna lill-persunal tal-Kummissjoni, iżda minn nofs l-2002 sa nofs l-2004 il-Helpdesk ma kienx qed jopera. Il-manwal ta' integrazzjoni ambjentali, li kellu jkun introdott fl-2003, sa l-aħħar ta' l-2005 ma kienx għadu kkompletat, għalkemm dan il-manwal kien importanti kemm biex jiddefinixxi l-proċeduri ta' integrazzjoni biex ikunu segwiti mill-persunal tal-Kummissjoni kif ukoll bħala sors prinċipali ta' taħriġ. Korsijiet ta' taħriġ ma kinux obbligatorji għall-uffiċjali prinċipali, għalkemm dan kien mistenni, u bosta drabi l-attendenza kienet fqira (ara l-paragrafi 18 sa 23). Hemm bżonn li s-sistemi ta' rappurtar, monitoraġġ u evalwazzjoni ta' l-aspetti ambjentali tal-koperazzjoni fl-iżvilupp tal-Kummissjoni jkunu msaħħa biex ikun possibbli li l-prestazzjoni tagħha f'dan il-qasam tkun evalwata aħjar (ara l-paragrafi 24 sa 28).

IV.

Mill-2001 'l hawn il-Kummissjoni għamlet biss progress limitat fl-integrazzjoni ta' l-ambjent fil-koperazzjoni tagħha fl-iżvilupp. Id-Dokumenti ta' Strateġija tal-Pajjiż (CSPs) preparati mill-Kummissjoni flimkien mal-pajjiżi benefiċjarji li jinkludu l-għajnuna mogħtija mill-Kummissjoni lill-pajjiżi benefiċjarji għall-perijodu 2001 sa l-2006 ma kkunsidrawx biżżejjed il-kwistjonijiet ambjentali. Waqt il-preparazzjoni tal-ġenerazzjoni l-ġdida ta' CSPs (2007 sa 2013), il-Kummissjoni qed tieħu approċċ aktar sistematiku biex tanalizza kwistjonijiet ambjentali f'pajjiżi benefiċjarji permezz tat-twaqqif ta' Profili ta' l-Ambjent tal-Pajjiż (CEPs), għalkemm għadu kmieni wisq biex ikun evalwat kemm din l-analiżi ha tinfluwenza s-CSPs innifishom (ara l-paragrafi 29 sa 35). Minkejja li l-għajnuna baġitarja bħala forma ta' għajnuna għall-iżvilupp qiegħda tiżdied fl-importanza, il-Kummissjoni għamlet ftit wisq biex tintegra l-ambjent f'dan il-qasam (ara l-paragrafi 36 sa 38). Ma kien hemm l-ebda sistema konsistenti għal evalwazzjoni ambjentali dettaljata ta' proġetti ġodda. Il-Kummissjoni m'għandha ebda inventarju ta' l-Evalwazzjonijiet ta' l-Impatt Ambjentali (EIA) li saru fuq proġetti ta' żvilupp u nstabet evidenza li dawn ma kinux dejjem imwettqa fejn suppost kellhom jitwettqu. Hemm ukoll bżonn li jiġu stabbiliti proċeduri biex jassiguraw l-implimentazzjoni tar-rakkomandazzjonijiet ta' l-EIA (ara l-paragrafi 39 sa 46).

V.

Kważi l-proġetti ta' l-ambjent kollha eżaminati kienu rilevanti għall-bżonnijiet tal-pajjiż benefiċjarju, u sikwit indirizzaw ukoll il-bżonnijiet ta' konservazzjoni globali, partikolarment b'relazzjoni mal-konservazzjoni tal-foresti u bijodiversità. Il-prodotti finali u r-riżultati frekwentement ma laħqux l-objettivi. Barra dan, l-approċċ tal-proġett għandu diffikultajiet inerenti f'dak li għandu x'jaqsam mal-kisba ta' impatti sinifikanti u biex jiżgura l-vijabilità finanzjarja (ara l-paragrafi 47 sa 56). Fatturi prinċipali li influwenzaw l-effettività ta' proġett kienu d-disinn ta' proġett ambizzjuż iżżejjed, dewmien fil-preparazzjoni u fl-implimentazzjoni ta' proġett, progress limitat fil-bini tal-kapaċità istituzzjonali, diffikultajiet biex jiġu indirizzati l-bżonnijiet ta' komunitajiet lokali għall-iżvilupp filwaqt li jintlaħqu l-objettivi ta' konservazzjoni, impatt insuffiċjenti tal-proġetti fuq il-politika u l-qafas legali, u miri mhux realistiċi ffissati għas-sostenibiltà finanzjarja wara t-tmien ta' l-għoti tal-fondi (ara l-paragrafi 57 sa 81).

VI.

Rakkomandazzjonijiet dettaljati dwar it-twaqqif ta' strateġija ambjentali komprensiva u s-segwitu ta' l-implimentazzjoni kif ukoll il-mod li bih kemm l-integrazzjoni ambjentali u l-proġetti ambjentali jsiru aktar effettivi huma stabbiliti fil-paragrafi 88 sa 101.

1.

Sa mill-Konferenza ta' l-1972 tan-Nazzjonijiet Uniti dwar l-Ambjent tal-Bniedem ġewwa Stokkolma l-kwistjoni ta' l-ambjent u kif jiġi assigurat li l-iżvilupp huwa sostenibbli saret suġġett ta' interess internazzjonali. Il-Konferenza ta' l-1992 tan-Nazzjonijiet Uniti dwar l-Ambjent u l-Iżvilupp ġewwa Rio de Janeiro qajmet aktar il-profil ta' l-ambjent u ta' l-iżvilupp sostenibbli, u wasslet għal tliet Ftehim Ambjentali Multilaterali (MEAs): il-Konvenzjoni dwar il-Bidla tal-Klima, il-Konvenzjoni dwar id-Diversità Bijoloġika, u l-Konvenzjoni kontra d-deżertifikazzjoni. Għalkemm fit-tieni nofs tas-snin disgħin l-aġenda ta' l-iżvilupp reġgħat iffukat sa ċertu punt fuq il-kwistjonijiet tat-tnaqqis tal-faqar, is-sostenibiltà ambjentali kienet magħżula bħala waħda mit-tmien Għanijiet għall-Iżvilupp tal-Millennju (MDG) stabbiliti fis-Summit tal-Millennju tan-NU fl-2000. Is-Summit Dinji dwar l-Iżvilupp Sostenibbli ta' l-2002 (WSSD) ġewwa Johannesburg fittex li jindirizza kemm il-kwistjonijiet tal-faqar kif ukoll ta' l-ambjent.

2.

Bażikament hemm żewġ tipi ta' interventi li permezz tagħhom il-komunità tad-donaturi ppruvat tindirizza l-aspetti ambjentali tal-koperazzjoni fl-iżvilupp:

3.

L-attenzjoni tal-Kummissjoni biex tintegra l-ambjent fil-kuntest ta' l-iżvilupp m'għandiex tkun interpretata biss fil-kuntest ta' għarfien akbar ta' l-importanza ta' dan l-approċċ mid-donaturi iżda wkoll fil-kuntest ta' qafas legali u politiku aktar wiesa' ta' l-Unjoni Ewropea. Għalhekk Artikolu 6 tat-Trattat li stabilixxa l-Komunità Ewropea, kif emendat mit-Trattat ta' Amsterdam ta' l-1997, jistipula li: Il-provvedimenti tal-protezzjoni ambjentali għandhom ikunu integrati fid-definizzjoni u l-implimentazzjoni tal-politiki u l-attivitajiet tal-Komunità …, b'mod partikolari bi ħsieb biex jippromovu l-iżvilupp sostenibbli. F'Ġunju ta' l-1998, il-Kunsill Ewropew ta' Kardiff enfasizza l-importanza li tiġi integrata l-protezzjoni ambjentali u l-iżvilupp sostenibbli fl-oqsma prinċipali tal-politika, inkluża l-għajnuna għall-iżvilupp, ġestita mill-Kummissjoni u stidnitha biex tressaq strateġiji xierqa. Fl-2000 il-politika ta' l-Iżvilupp tal-Komunità Ewropea ġiet adottata li kienet tinkludi l-ambjent bħala kwistjoni transversali. Il-kunsens dwar il-politika ta' l-iżvilupp maqbul bejn il-Kummissjoni Ewropea, l-Istati Membri u l-Parlament Ewropew f'Diċembru 2005 mhux biss żamm l-ambjent bħala kwistjoni transversali imma wkoll għamel l-ambjent u r-riżorsi naturali wieħed mid-disa'setturi ta' prijorità għall-għoti ta' fondi.

4.

Bi ħsieb ta' l-irwol prinċipali ta' l-ambjent bħala wieħed mit-tliet pilastri ta' l-iżvilupp sostenibbli u ta' l-importanza tiegħu bħala wieħed mill-Għanijiet għall-Iżvilupp tal-Millennju (MDGs), fl-2005 l-Qorti Ewropea ta' l-Awdituri wettqet verifika tal-ġestjoni tal-Kummissjoni ta' l-aspetti ambjentali tal-koperazzjoni tagħha fl-iżvilupp mal-pajjiżi ta' l-Asja u l-Amerika Latina li qed jiżviluppaw, il-pajjiżi tal-Mediterran tan-nofsinhar u l-grupp ta' Stati Afrikani, tal-Karibew u tal-Paċifiku. B'mod aktar speċifiku, il-verifika ffukat fuq il-mistoqsijiet prinċipali segwenti (1):

5.

L-ambjent mhux terminu faċli li jiġi definit. Għall-għan ta' din il-verifika, l-ambjent kien miftiehem l-ewwel nett skond is-sens relattivament ristrett definit mill-Kumitat ta' l-Assistenza għall-Iżvilupp (DAC) ta' l-OECD għall-iskopijiet ta' klassifikazzjoni ta' proġett (ara Anness I). Ma' dan, il-verifika kkunsidrat ukoll is-setturi tar-riżorsi naturali (foresti, ilma, sajd) u ffukat fuq wieħed minn dawn l-oqsma, jiġifieri l-foresti (2). L-impenji għall-programmi u l-proġetti f'dawn l-oqsma fl-2003 u fl-2004 qegħdin f'Tabella hawn taħt:

Tabella

Impenji Baġitarji għas-Settur ta' l-Ambjent u r-Riżorsi Naturali 2003-2004

6.

Twettaq xogħol fil-Kwartieri Ġenerali tal-Kummissjoni, b'mod partikolari fl-Uffiċċju Ewropew tal-Koperazzjoni ta' l-Għajnuna (EuropeAid), fid-Direttorat Ġenerali ta' l-Iżvilupp (DĠ DEV), fid-Direttorat Ġenerali tar-Relazzjonijiet Esterni (DĠ Relex) u wkoll fid-Direttorat Ġenerali ta' l-Ambjent (DĠ ENV), sabiex jiġu identifikati u evalwati s-sistemi mwaqqfa biex iġestu l-aspetti ambjentali tal-koperazzjoni fl-iżvilupp. Twettqu missjonijiet fuq il-post fil-Botswana, fil-Brażil, fir-reġjun ta' l-Amerika Ċentrali, fiċ-Ċina, fil-Kongo, f'Gabon, fl-Indoneżja, f'Mali, f'Mauritius, fil-Marokk, fir-reġjun Paċifiku u fit-Tanżanija. Matul dawn il-missjonijiet il-Qorti vverifikat 65 proġett ta' l-ambjent li jirrappreżentaw impenji ta' 560 miljun euro matul il-perijodu 1995-2005 biex tevalwa l-effettività tagħhom. Ma' dan, hija eżaminat 43 programm u proġetti oħra ta' l-iżvilupp (total ta' impenji: 1 073 miljun euro) fejn is-sostenn għall-ambjent ma kienx l-objettiv primarju, sabiex tevalwa kemm l-aspetti ambjentali kienu ġew integrati tajjeb f'dawn l-interventi.

7.

Laqgħat saru wkoll mal-Bank Dinji, il-Programm ta' l-Iżvilupp tan-Nazzjonijiet Uniti (UNDP), id-Dipartiment Brittanniku għall-Iżvilupp Internazzjonali (DFID), u l-Organizzazzjoni għall-Iżvilupp u l-Koperazzjoni Ekonomika (OECD). Dan ippermetta li jsir paragun ma' l-approċċ tal-Kummissjoni fil-ġestjoni ta' aspetti ambjentali tal-koperazzjoni tagħha fl-iżvilupp. Barra dan, saru laqgħat ma' żewġ NGOs prominenti fil-qasam ta' l-ambjent, il-WWF (Uffiċċju tal-Politika Ewropea) u l-Istitut Internazzjonali għall-Iżvilupp u l-Ambjent.

8.

Il-verifika ppruvat tistabilixxi:

9.

Il-protezzjoni ambjentali hija waħda mit-tliet pilastri ta' l-iżvilupp sostenibbli (3). Bħala tali hija għandha tkun komponent essenzjali ta' l-għanijiet ta' l-iżvilupp (4). Il-politika dwar l-iżvilupp tal-Komunità Ewropea adottata f'Novembru 2000, li bħala l-għan l-aktar importanti kellha t-tnaqqis tal-faqar, fittxet li tindirizza l-ambjent billi titrattaħ bħala wieħed mill-bosta “kwistjonijiet orizzontali” li għandhom jiġu integrati fil-programmi u l-proġetti kollha ta' l-iżvilupp. Madanakollu, ma nkluditx l-ambjent bħala wieħed mis-sitt oqsma ta' prijorità li fuqhom kien ser ikun ikkonċentrat il-finanzjament ta' programmi u proġetti ta' għajnuna.

Kaxxa 1Id-dikjarazzjoni konġunta tal-Kunsill u tal-Kummissjoni ta' l-10 ta' Novembru 2000 dwar il-politika ta' żvilupp tal-KEL-għan l-aktar importanti: it-tnaqqis tal-faqarOqsma ta' prijorità tal-koperazzjoni:

10.

Il-politika dwar l-iżvilupp, billi segwiet approċċ li ffoka prinċipalment fuq l-integrazzjoni ta' l-ambjent, ma kkunsidrax suffiċjentement il-fatt li l-qafas eżistenti ta' koperazzjoni reġjonali ma' l-Istati ACP (5), l-Asja u l-Amerika Latina (ALA) (6) u r-reġjun tal-Mediterran (MEDA) (7) ipprovda l-possibiltà ta' finanzjament sinifikanti għal programmi u proġetti fl-ambjent u fis-settur aktar wiesa' tar-riżorsi naturali. Tassew, linji ta' baġit għall-għajnuna finanzjarja u teknika lill-ALA u r-reġjuni MEDA warrbu 10 fil-mija tar-riżorsi finanzjarji għall-ambjent u riżorsi naturali. Fl-istess ħin, għalkemm fil-politika dwar l-iżvilupp m'hemmx referenza għalih, regolament speċifiku dwar il-konservazzjoni u l-immaniġġjar tal-foresti stipula li somma ta' 249 miljun euro ser tkun allokata għal dan il-għan matul il-perijodu 2000-2006 (8).

11.

In-nuqqas ta' koerenza sħiħa bejn l-approċċ tal-politika dwar l-iżvilupp lejn l-ambjent min-naħa u l-approċċ mistenni fil-qafas legali għall-koperazzjoni fl-iżvilupp min-naħa l-oħra wriet il-bżonn ta' strateġija totali komprensiva dwar l-aspetti ambjentali tal-koperazzjoni fl-iżvilupp. Id-dokument ta' strateġija ġenerali mtella' mill-Kummissjoni dwar l-aspetti ambjentali tagħha tal-koperazzjoni fl-iżvilupp huwa d-Dokument ta' Ħidma tal-Persunal tal-Kummissjoni dwar l-Integrazzjoni ta' l-Ambjent fil-Koperazzjoni Ekonomika u ta' l-Iżvilupp tal-KE — Strateġija Komprensiva, t'April 2001. Dan id-dokument enfasizza l-importanza ta' l-ambjent għall-iżvilupp sostenibbli, jagħti l-punti prinċipali kif dan jista' jkun integrat fil-politika ta' l-iżvilupp ġenerali tal-KE, u jidentifika l-azzjonijiet li jridu jittieħdu biex tiġi implimentata l-istrateġija. Madanakollu, ma jirrappreżentax strateġija ambjentali komprensiva tat-tip adottata minn varji donaturi oħra li tindirizza b'mod ċar mhux biss l-integrazzjoni ambjentali imma wkoll il-finanzjament ta' programmi u proġetti ambjentali. Uħud mill-kwistjonijiet prinċipali li tali strateġija tista tkun mistennija li tindirizza huma stabbiliti f'Kaxxa 2.

Kaxxa 2Eżempji ta' kwistjonijiet strateġiċi relatati mal-finanzjament tal-programmi u proġetti ta' l-ambjentX'inhuma l-għanijiet u l-oqsma ta' prijorità tal-Kummissjoni biex tiffinanzja programmi u proġetti ta' l-ambjent, b'konsiderazzjoni għall-punti ta' saħħa u n-nuqqasijiet tagħha u r-rwol ta' donaturi oħra?Fejn il-Kummissjoni tipprovdi finanzjament għal programm jew proġett speċifiku, f'liema każi għandha ġġesti l-proġett hija stess, u f'liema ċirkustanzi jistgħu donaturi oħra iġestu l-proġett aħjar?X'inhuma l-vantaġġi komparattivi ta' l-istrumenti differenti disponibbli għall-Kummissjoni għall-interventi finanzjarji fis-settur ambjentali (proġetti “kbar”, proġetti “żgħar”, programmi ta' għajnuna għall-politika tas-settur, fondi fiduċjarji eċċ)?X'għandha tkun il-konnessjoni bejn proġetti ffinanzjati permezz ta' għajnuna bilaterali u permezz tal-linja ta' Baġit għall-Ambjent u l-Foresti Tropikali?X'inhuma l-implikazzjonijiet finanzjari ta' l-impenji tal-Kummissjoni taħt l-MEAs, per eżempju b'relazzjoni mal-bini ta' l-istituzzjoni fil-pajjiżi benefiċjarji?Sa liema punt u b'liema manjieri l-Kummissjoni ser tindirizza l-kwistjoni tal-finanzjament tal-prodotti globali pubbliċi?X'inhuma l-għanijiet u l-prijoritajiet ta' finanzjament fuq livell reġjonali?

12.

F'Diċembru 2005 Politika dwar l-Iżvilupp tal-KE ġdida (Il-Kunsens Ewropew dwar l-Iżvilupp) ġiet iffirmata. Il-politika l-ġdida tfittex li tindirizza l-aspetti ambjentali ta' l-għajnuna għall-iżvilupp tal-Kummissjoni mhux biss permezz ta' l-integrazzjoni ambjentali imma wkoll billi tagħmel ir-riżorsi ambjentali u naturali wieħed mid-disa' setturi ta' prijorità għall-finanzjament. Waqt li proponiet dan l-approċċ ġdid il-Kummissjoni rrikonoxxiet li l-politika ta' qabel kienet isserraħ wisq fuq l-integrazzjoni biex tiżgura li l-aspetti ambjentali tal-koperazzjoni fl-iżvilupp tal-Kummissjoni jkunu indirizzati (9).

13.

Madanakollu, waqt li l-politika turi biċ-ċar l-intenzjoni tal-Kummissjoni biex iżżid il-prijorità li hija torbot mal-finanzjament ta' programmi u proġetti ambjentali, jibqa' l-bżonn li l-politika ssir operazzjonali billi tiġi stabbilita strateġija ċara. B'mod partikolari, flimkien mal-kwistjonijiet indirizzati f'Kaxxa 2, l-istrateġija għandha tindirizza l-punt dwar kif il-Kummissjoni ser tfittex li tiżgura li din il-prijorità tal-politika tiġi tradotta b'mod reali fil-programmi u l-proġetti ambjentali fid-Dokumenti ta' Strateġija ta' Pajjiż. Din il-konsiderazzjoni hija importanti peress li dan is-settur huwa biss wieħed mid-disa' oqsma ta' prijorità u pajjiżi benefiċjarji huma mitluba li jikkonċentraw il-finanzjament irċevut biss fuq wieħed jew tnejn setturi ta' ffukar. Minħabba li f'bosta mill-pajjiżi benefiċjarji l-ambjent m'huwiex l-akbar prijorità, hemm riskju li dawn jallokaw relattivament ftit fondi għas-settur ta' l-ambjent u r-riżorsi naturali minkejja l-enfasi ġdida fil-politika ta' l-iżvilupp tal-Kummissjoni dwar il-finanzjament ta' programmi u proġetti ambjentali.

14.

Minħabba l-fatt li d-dokument ta' strateġija prinċipali dwar l-aspetti tal-koperazzjoni fl-iżvilupp jiffoka fuq l-integrazzjoni, din il-parti tindirizza partikolarment l-arranġamenti tal-ġestjoni mwaqqfa biex tkun segwita din l-istrateġija. Din il-parti tevalwa wkoll il-passi li ttieħdu mill-Kummissjoni biex tevalwa l-prestazzjoni ambjentali ta' l-għajnuna tagħha b'mod ġenerali, kemm fit-termini ta' l-integrazzjoni kif ukoll fil-proġetti ambjentali ffinanzjati.

15.

L-implimentazzjoni ta' strateġiji biex jintegraw l-ambjent f'koperazzjoni għall-iżvilupp qed tkun sfida kbira mhux biss għall-Kummissjoni iżda għal donaturi oħra wkoll. Fil-Kummissjoni l-fatt li responsabbiltajiet għall-għajnuna esterna huma mifruxa fuq tliet Direttorati-Ġenerali (Direttorat Ġenerali ta' l-Iżvilupp, Direttorat Ġenerali tar-Relazzjonijiet Esterni, Uffiċċju Ewropew tal-Koperazzjoni ta' l-Għajnuna) jagħmel ix-xogħol aktar diffiċli.

16.

Bi ħsieb biex tiżgura implimentazzjoni effettiva u tiffaċilita l-kordinazzjoni, il-Kummissjoni waqqfet Qafas Operazzjonali għal Aktar Integrazzjoni bħala Anness għad-Dokument ta' Ħidma tal-Persunal tagħha dwar l-integrazzjoni Ambjentali. Dan il-qafas jistabbilixxi l-għanijiet, tipi ta' attivitajiet, dati tal-kompletazzjoni u Direttorati Ġenerali involuti. Madanakollu, ebda grupp ta' tmexxija ta' bejn is-servizzi ma ġie stabbilit biex jiżgura segwitu sistematiku ġenerali tal-qafas ta' implimentazzjoni. Sa ċertu punt minħabba din ir-raġuni il-progress fuq attivitajiet differenti identifikati fil-qafas varja ħafna, skond il-qasam konċernat, iżda kważi dejjem ġie mdewwem jew ma ġiex implimentat.

17.

Id-Dokument ta' Ħidma tal-Persunal jinnota li sabiex il-proċess ta' integrazzjoni jkun gwidat huwa meħtieġ li tkun żviluppata ġabra ta' kriterji għall-prestazzjoni li jistgħu jkejlu l-progress tiegħu. Madanakollu, ma kienu stabbiliti ebda tali kriterji, lanqas ma kien hemm ebda rappurtar ġenerali intern jew estern dwar l-istat ta' implimentazzjoni tal-qafas.

18.

Il-punt dwar jekk il-Kummissjoni għandhiex biżżejjed persunal biex timplimeta l-istrateġija għall-integrazzjoni ambjentali ma kienx suġġett għal analiżi adegwata mill-Kummissjoni. Fid-Dokument ta' Ħidma tal-Persunal tagħha dwar l-integrazzjoni ambjentali, il-Kummissjoni nnutat biss il-bżonn li jiżdiedu n-numru ta' ġeneralisti ambjentali u d-dispożizzjoni ta' speċjalisti għal perijodi qosra ta' żmien. Il-Kummissjoni ma ħaditx biżżejjed passi biex tindirizza dawn il-bżonnijiet minkejja l-fatt li konklużjoni 4.3 tal-Kunsill Ewropew ta' Goeteborg qal li: il-kapaċità tas-servizzi tal-Kummissjoni meħtieġa għall-integrazzjoni ambjentali effettiva, kemm fi Brussell u fid-delegazzjonijiet, għandha tkun żgurata permezz ta' allokazzjoni xierqa ta' riżorsi umani kif ukoll taħriġ, qsim ta' tagħrif u użu tajjeb tal-feedback.

19.

L-approċċ tal-Kummissjoni biex tibni l-kapaċità ffoka fuq taħriġ u għajnuna lill-persunal eżistenti fuq l-integrazzjoni ta' l-ambjent. L-għodda biex isir dan kienet:

Minħabba n-nuqqas ta' kompetenza interna, il-Kummissjoni kkuntrattat esperti ambjentali biex jwettqu dan ix-xogħol. Madanakollu, sabet diffikultà fl-implimentazzjoni ta' kull wieħed minn dawn l-oqsma.

20.

Waqt li helpdesk ta' l-ambjent kien jaħdem bejn l-1999-2002, wara li ntemm il-kuntratt helpdesk ġdid, magħmul minn tliet esperti ambjentali, ma ġiex ikkuntrattat qabel l-2004. F'sitwazzjoni fejn il-Kummissjoni kienet isserraħ ħafna fuq kapaċità esterna, dan il-vojt ta' sentejn dewwem ħafna l-implimentazzjoni ta' l-istrateġija ta' integrazzjoni tal-Kummissjoni, minħabba li l-helpdesk ma jipprovdix biss pariri iżda kien wkoll responsabbli għall-manwal u t-taħriġ.

21.

L-istrateġija ta' integrazzjoni kienet tinkludi t-twaqqif ta' manwal ta' integrazzjoni ambjentali sa l-2003. Għalkemm il-preparazzjoni bdiet oriġinarjament fl-1998, fl-aħħar ta' l-2005 kien għadu mhux komplut (ara Kaxxa 3 għad-dettalji).

Kaxxa 3Manwal għall-integrazzjoni ta' l-ambjentFl-1998 il-Kummissjoni kkuntrattat kumpanija ta' konsulenza għal 12-il xahar iżda l-manwal li finalment kien prodott fl-2001 kien ikkunsidrat bħala inadegwat u ma kienx approvat formalment. Riżultat ta' dan il-manwal baqa' biss bħala abbozz. L-ewwel nett il-manwal ma tantx ġie wżat minħabba li kien fi stat ta' abbozz, it-tieni nett minħabba li kien twil wisq, u t-tielet minħabba li xi membri tal-persunal lanqas biss kienu jafu bl-eżistenza tiegħu. Minħabba l-kumplessità tax-xogħol, il-prijorità aktar għolja mogħtija mill-Kummissjoni biex jiġi mtella' programm ta' taħriġ u bidliet frekwenti fil-persunal tal-Kummissjoni li kien qed iġesti l-kuntratt, il-manwal revedut sa l-aħħar ta' l-2005 kien għadu ma tlestiex.

22.

L-istrateġija ta' integrazzjoni bassret li kull uffiċjal f'oqsma politiċi prinċipali jew b'responsabbiltà ġeografika fil-kwartieri ġenerali u Delegazzjonijiet ikun lesta t-taħriġ sa l-aħħar ta' l-2004. Fil-fatt il-korsijiet ta' taħriġ bdew biss f'Novembru ta' l-2004 u ma kinux obligatorji. Kien pjanat ukoll li t-taħriġ jagħmel użu mill-manwal il-ġdid iżda dan ma kienx possibbli (ara l-paragrafu 21). L-attendenza għall-korsijiet fil-kwartieri ġenerali tal-Kummissjoni kienet fqira. Għalkemm il-livelli ta' attendenza ġenerali kienu aħjar għat-taħriġ fid-Delegazjonijiet, in-numru tal-persunal tal-Kummissjoni li jattendu għadu limitat (ara Kaxxa 4).

Kaxxa 4Taħriġ ta' l-integrazzjoni ambjentaliGħall-korsijiet fil-kwartieri ġenerali tal-Kummissjoni, in-numru medju ta' parteċipanti għall-kull modulu kien ta' tmienja, meta mqabbel ma' dak pjanat ta' ħmistax. Bosta sessjonijiet kellhom ikunu kanċellati minħabba nuqqas ta' parteċipanti. 37 membru tal-persunal tad-DĠ Relax attendew kors ta' taħriġ ta' nofs ġurnata dwar l-integrazzjoni ambjentali fl-istadju ta' programmazzjoni, iżda 9 membri tal-persunal biss attendew il-modulu sħiħ ta' taħriġ ta' jumejn dwar dan is-suġġett, għalkemm l-2005 kienet is-sena prinċipali għad-DĠ Relex biex jipprepara s-CSPs għall-2007-2013. Għad-Delegazzjonijiet, il-baġit għat-taħriġ allokat kien biss suffiċjenti għall-korsijiet li kellhom isiru f'20 Delegazzjoni (b'attendenza mill-persunal tad-Delegazzjoni u l-persunal mill-organizzazzjonijiet fil-pajjiżi benefiċjarji). Għal ħafna mid-Delegazzjonijiet fl-Asja, l-Amerika Latina u l-Mediterran it-taħriġ twettaq tard wisq biex ikunu jistgħu jibbenefikaw minnu meta jippreparaw is-CSPs il-ġodda.

23.

Inizjattiva minnhom li kellha l-potenzjal biex tkompli tibni l-kapaċità interna tal-Kummissjoni biex iġġesti l-aspetti ambjentali tal-koperazzjoni fl-iżvilupp kienet it-twaqqif ta' environmental focal point network. In-network kien intiż biex jidentifika u jgħaqqad flimkien uffiċjal minn kull unità biex jaħdmu fuq kif l-aħjar jikkunisidraw il-punti ambjentali fl-iżvilupp ta' proġetti u jikkontribwixxu biex tkun imxerrda l-aħjar prattika. Madanakollu, waqt li n-network iltaqa erba' darbiet sa Mejju 2004, l-ebda laqgħat ma saru minn dak in-nhar. Il-parti l-kbira tan-network kien ukoll iċċentrat fuq uffiċjali fil-EuropeAid u ma kienx jinkorpora suffiċjentement servizzi oħra tal-Kummissjoni, b'mod partikolari d-Delegazzjonijiet. Għalhekk, s'issa n-network ftit ta kontribut biex tinbena l-kapaċità interna.

24.

Il-Kummissjoni wkoll twettaq evalwazzjonijiet, kemm fuq il-livell tar-regolamenti kif ukoll tas-setturi, li huma organizzati mill-Unità ta' Evalwazzjoni tal-EuropeAid, u ta' proġetti individwali, li huma organizzati mid-Delegazzjonijiet tagħha. Il-qafas operazzjonali tal-Kummissjoni (ara l-paragrafu 16) ħtieġ l-evalwazzjoni indipendenti tal-prestazzjoni ambjentali ta' l-għajnuna tal-KE fil-perijodu 1996-2000, bħala parti mill-proċess regolari ta' evalwazzjoni għall-prestazzjoni ambjentali. Dan seta' ġie wżat biex jistabbilixxi linja ta' bażi ta' dejta u jeżamina l-indikaturi tal-prestazzjoni (ara l-paragrafu 17). Ma' dan, huwa seta' jiġbor esperjenzi ta' interventi preċedenti u dawn setgħu jiġu wżati bħala kontribuzzjonijiet biex tiġi żviluppata strateġija komprensiva għall-ambjent (ara l-paragrafu 11). Madanakollu, l-evalwazzjoni, li kienet pjanata li titlesta sa nofs l-2002, għadha ma seħħitx (10).

25.

Fuq il-livell ta' proġetti ambjentali individwali l-kwartieri ġenerali tal-Kummissjoni m'għandhom l-ebda sistema biex jiksbu u jistmaw ir-riżultati ta' l-evalwazzjonijiet organizzati mid-delagazzjonijiet tal-Kummissjoni. Konsegwentement, m'hemmx proċeduri biex ikunu mxerrda l-esperjenzi u l-aħjar prattiċi ta' proġetti ta' evalwazzjoni li tlestew. Bl-istess mod m'hemm l-ebda sistema stabbilità biex tikseb u tistma informazzjoni dwar l-impatt ambjentali ta' proġetti mhux ambjentali.

26.

Sa mill-2001 il-Kummissjoni kellha sistema stabbilità biex tikkontrolla proġetti ta' żvilupp fis-seħħ imsemmija s-sistema ta' kontroll orjentata lejn ir-riżultati. Is-sistema titlob li l-proġetti kollha l-fuq minn miljun euro jkunu miżjura approssimattivament kull 12-il xahar minn kontrolluri ta' kumpaniji ta' konsulenza kkuntrattati mill-Kummissjoni għal dan il-għan. Il-kontrolluri jistmaw kull proġett u jagħtu marka bbażata fuq grupp ta' ħames kriterji: rilevanza, effiċjenza, effettività, impatt u sostenibiltà u sub-kriterji relatati nkluża s-sostenibiltà. Minkejja dan, is-sejbiet kwantitattivi u kwalitattivi ta' dawn ir-rapporti m'humiex analizzati sistematikament mill-kwartieri ġenerali tal-Kummissjoni biex jevalwaw il-prestazzjoni ġenerali ta' proġetti ta' l-ambjent u l-grad sa fejn l-ambjent ġie integrat fi proġetti oħra ta' żvilupp.

27.

Il-Kummissjoni tuża sistema ta' kontroll u rappurtar finanzjarju OECD DAC li mhix adegwata minħabba li tħalli l-identifikazzjoni ta' proġetti li fihom saret nefqa relatata ma' l-ambjent iżda mhux l-ammont ta' dik in-nefqa. Is-sistema ta' kodiċi wżata mill-Bank Dinji jindirizza din il-kwistjoni (11). Barra dan, użu inkonsistenti mill-Kummissjoni ta' sistema ta' mmarkar stabbilita biex tidentifika n-nefqa magħmula fil-kuntest ta' l-MEAs fissret li ma kinitx kapaċi tilħaq akkuratament l-obbligazzjonijiet ta' rappurtar tagħha taħt l-MEAs.

28.

Din il-parti tar-rapport tevalwa kemm il-Kummissjoni integrat b'mod effettiv l-ambjent fil-koperazzjoni tagħha fl-iżvilupp. L-evalwazzjoni seħħet fuq tliet tipi differenti ta' interventi tal-Kummissjoni:

29.

Il-Kummissjoni preparat Dokumenti ta' Strateġija tal-Pajjiż (CSPs) għall-ewwel darba fl-2001 u fl-2002 għal kull wieħed mill-pajjiżi u r-reġjuni fejn tagħti għajnuna ta' l-iżvilupp sabiex tiddetermina liema forma ta' għajnuna mill-Kummissjoni għandha tkun mogħtija matul il-perijodu 2006-2007. Fil-prinċipju, is-CSPs kellhom jikkunsidraw il-prijoritajiet għall-iżvilupp ta' kull pajjiż, sabiex jiżguraw ir-responsabbiltà tal-pajjiż, kif ukoll il-politiki tal-Kummissjoni innifisha. L-istrateġija tal-Kummissjoni li tikkonċerna l-aspetti ambjentali ta' l-għajnuna tagħha għall-iżvilupp, kif jidhru kemm fil-Politika dwar l-Iżvilupp ta' l-2000 tagħha u d-Dokument ta' Ħidma tal-Persunal tal-Kummissjoni dwar is-suġġett, iffukaw fuq l-integrazzjoni ta' l-ambjent fl-oqsma kollha tal-koperazzjoni fl-iżvilupp. Għalhekk kien essenzjali li l-ambjent ikun integrat fid-Dokumenti ta' Strateġija tal-Pajjiż (CSPs) jekk l-istrateġija ġenerali kellha tkun effettiva.

30.

Fil-fatt, reviżjonijiet ta' l-ewwel ġenerazzjoni ta' CSPs (2001-2007) mill-Qorti waqt il-verifika u wkoll mis-servizzi tal-Kummissjoni stess urew li l-ambjent ma kienx integrat suffiċjentement ġo fihom. L-analiżi ta' kwistjonijiet ambjentali fis-CSPs kienet ġeneralment batuta u l-istrateġiji ta' risposta tal-Kummissjoni ma kinux jindirizzaw b'mod xieraq konsiderazzjonijiet ambjentali f'oqsma ta' prijorità li kellhom jiġu ffinanzjati. F'kampjun ta' 60 CSP, l-ebda wieħed minnhom ma semma' l-Għanijiet għall-Iżvilupp tal-Millenju (MDGs) fuq is-sostenibiltà ambjentali u approssimattivament kwart minnhom biss għamlu referenza għall-Ftehim Ambjentali Multilaterali (MEAs).

31.

Sa ċertu punt in-nuqqas ta' integrazzjoni ambjentali ġo CSPs irrifletta l-prijorità limitata marbuta ma' din il-kwistjoni minn ħafna pajjiżi benefiċjarji. Għall-pajjiżi b'Dokument ta' Strateġija għat-Tnaqqis tal-Faqar (PRSP) (12), kienet il-politika tal-Kummissjoni li tallinja s-CSP tagħha mal-PRSP. Kif wera' studju tal-Bank Dinji (13), l-ambjent ma kienx ġeneralment integrat f'PRSPs, minn banda minħabba n-nuqqas ta' rikonoxximent minn ħafna pajjiżi benefiċjarji tar-rabtiet important bejn il-faqar u l-ambjent. Il-Ministeri għall-Ambjent għandhom fl-ewwel post ikunu d-difensuri tal-kwistjonijiet ambjentali fil-politiki nazzjonali imma fil-prattika dawn il-ministeri, anke f'pajjiżi aktar żviluppati bi problemi ambjentali kbar bħall-Brażil u ċ-Ċina, m'għandhomx ir-riżorsi u l-influwenza ta' ministeri oħra, li ilhom aktar stabbiliti.

32.

Minkejja dan, in-nuqqas ta' integrazzjoni ambjentali fl-għajnuna għall-iżvilupp tirrifletti wkoll nuqqasijiet min-naħa tal-Kummissjoni. Għalkemm id-Dokument ta' Ħidma tal-Persunal tal-Kummissjoni dwar l-Integrazzjoni ta' l-Ambjent kien jgħid li tali Profili ta' l-Ambjent ta' Pajjiż (CEPs) kienu għodda importanti għall-integrazzjoni fl-istadju ta' programmazzjoni, evalwazzjoni mill-Kummissjoni fl-2002 li tkopri kampjun ta' 60 CSP sabet li sitta biss mit-tali CEPs kienu ġew preparati. Dan minkejja l-fatt li tali analiżi ta' l-ambjent ta' pajjiż kienet l-aħjar prattika sa mill-1992 meta l-Kumitat ta' l-Assistenza għall-Iżvilupp ta' l-OECD ħareġ linji ta' gwida dwar is-suġġett (14).

33.

Il-Kummissjoni ħadet pass importanti fl-2005 biex tindirizza din il-kwistjoni billi stabbiliet CEPs għall-pajjiżi Asjatiċi, ta' l-Amerika Latina u Mediterranji li jibbenefikaw mill-għajnuna bħala parti mill-proċess biex tipprepara l-ġenerazzjoni li jmiss ta' Dokumenti ta' Strateġija tal-Pajjiż għall-perijodu 2007-2013. Approċċ simili qiegħed jiġi segwit mill-Istati ta' l-ACP. Peress li s-CSPs kienu għadhom qed jiġu preparati meta l-verifika tlestiet, kien għadu kmieni wisq biex issir evalwazzjoni dwar kemm is-CEPs kienu tejbu l-integrazzjoni fis-CSPs. Dan finalment jiddependi skond kemm jagħtu prijorità għolja kemm il-pajjiżi benefiċjarji kif ukoll is-servizzi tal-Kummissjoni meta jindirizzaw fis-CSP il-kwistjonijiet ambjenatali imqajjma mis-CEPs.

34.

F'dan ir-rispett il-Kummissjoni għamlet biss progress limitat fl-iżvilupp ta' kuxjenza ambjentali u kapaċità għall-integrazzjoni f'pajjiżi benefiċjarji minn meta adottat l-istrateġija ta' integrazzjoni tagħha nnifisha. Strument speċifiku disponibbli għall-Kummissjoni biex tipromovi l-integrazzjoni ta' l-ambjent fil-koperazzjoni ta' l-iżvilupp tagħha huwa Regolament (KE) Nru. 2493/2000 (15), li għandu baġit ta' 93 miljun euro fuq il-perijodu 2000-2006. Iżda, l-istrument għandu biss impatt limitat. Dan l-istrument jista' jgħin b'mod sinifikanti l-bini tal-kapaċità ambjentali f'pajjiżi li qed jiżviluppaw. Imma l-Kummissjoni ma stabbilitx approċċ ġenerali biex tibni l-kapaċità, u żviluppat biss proġetti individwali fuq bażi ad hoc.

35.

Min-naħa tal-Kummissjoni, huwa punt ta' tħassib li fl-2005 seħħ biss użu limitat mill-uffiċjali responsabbli għall-preparazzjoni tas-CSP ta' l-opportunitajiet għat-taħriġ fl-integrazzjoni ambjentali (ara l-Kaxxa 4). Filwaqt li d-DĠ ta' l-Iżvilupp, id-DĠ ta' l-Ambjent u l-EuropeAid kollha għandhom unitajiet speċjalizzati li jevalwaw l-aspetti ambjentali tas-CSPs, dawn il-valwazzjonijiet m'humiex ġeneralment ibbażati fuq għarfien dettaljat tal-pajjiż konċernat, filwaqt li t-tixrid ta' riżorsi limitati tal-persunal f'dawn it-tliet DĠs ifissru wkoll li l-kontrolli huma sikwit superfiċjali.

36.

Hija l-Kummissjoni u politika aktar wiesgħa tad-donaturi ta' l-għajnuna baġitarja li qed twassal għall-persentaġġ li dejjem jiżdied ta' għajnuna ġenerali. Għalhekk, approssimattivament 25 % tal-finanzjament ta' l-EDF allokat lill-pajjiżi ta' l-ACP taħt is-CSPs kurrenti kien allokat għal din l-għajnuna. Iżda, il-Kummissjoni ftit għamlet biex tintegra l-ambjent f'din il-forma aktar ġdida ta' għajnuna għalkemm il-Kunsill fil-konklużjonijiet tiegħu tal-31 ta' Mejju 2001 dwar l-istrateġija ta' integrazzjoni ambjentali tal-Kummissjoni ddikkjara illi konsiderazzjonijiet ambjentali għandhom ikunu inkorporati b'mod sistematiku fil-preparazzjoni tal-… programmi ta' aġġustament strutturali u programmi ta' riforma u sostenn għas-settur kollha (16).

37.

L-għodda prinċipali għall-evalwazzjoni ambjentali li għandha tiġi wżata fil-kuntest ta' programmi ta' għajnuna baġitarja hija l-Evalwazzjoni Ambjentali Strateġika (SEA). Din teżamina l-aspetti ambjentali tal-politiki, pjanijiet u programmi tal-pajjiżi benefiċjarji, iffinanzjati permezz tas-sostenn baġitarju, b'mod partikolari Dokumenti ta' Strateġija għat-Tnaqqis tal-Faqar. Il-konklużjonijiet tal-Kunsill innutaw li biex tinkiseb integrazzjoni, Evalwazzjoni Ambjentali Strateġika (SEA) għandha tiġi wżata sistematikament b'mod partikolari matul il-preparazzjoni ta' programmi strutturali u settorali u għall-infrastrutturi ġodda (17). L-importanza tas-SEA hija wkoll rikonoxxuta fl-istrateġija ta' integrazzjoni tal-Kummissjoni. Il-Kummissjoni s'issa ftit għamlet użu minnha, min-naħa minħabba li, b'kuntrast mas-CEPs u l-Evalwazzjoni ta' l-Impatt Ambjentali (EIAs), hija għodda relattivament ġdida li l-komunità tad-donaturi sħiħa għadha qed titgħallem dwarha (18). Madanakollu, il-Kummissjoni setgħat użat il-manwali estensivi tagħha dwar l-għajnuna baġitarja u settorali biex tenfasizza l-aspetti ambjentali ta' tali għajnuna, iżda dawn ma fihom ebda referenza dwar l-ambjent. Għalhekk, il-persunal tal-Kummissjoni ma kellu ebda linji ta' gwida dwar kif u meta juża s-SEAs u dwar kif tagħmel evalwazzjonijiet ambjentali aktar limitati fejn s-SEAs mhumiex ikkunsidrati adegwati.

38.

Dan in-nuqqas ta' proċeduri għall-evalwazzjoni ambjentali huwa rifless fil-preparazzjoni ta' programmi ta' għajnuna baġitarja:

39.

Minkejja ż-żieda fil-proporzjon ta' għajnuna permezz ta' l-għajnuna baġitarja, il-finanzjament tal-proġetti għadu l-mekkaniżmu prinċipali biex tingħata l-għajnuna. Pass inizjali fl-evalwazzjoni ambjentali ta' proġetti huwa li jkunu evalwati b'mod dettaljat sabiex ikunu stmati r-riskji u l-opportunitajiet. L-abbozz tal-Manwal ta' Integrazzjoni ta' l-Ambjent fl-2001 stabbilixxa l-prinċipju ta' tali evalwazzjoni dettaljata fil-forma ta' Formola dwar l-Integrazzjoni Ambjentali li għandha tkun kompletata għal kull proġett u li ssegwi l-linji ta' gwida fil-manwal. Minħabba li l-Manwal baqa' biss abbozz (ara l-paragrafu 21), din il-proċedura ma ġitx introdotta sistematikament. Riżultat ta' dan bosta Delegazzjonijiet użaw proċeduri oħra jew ma segwew l-ebda proċeduri għal evalwazzjoni ambjentali dettaljata.

Kaxxa 6Evalwazzjoni Ambjentali Dettaljata fid-delegazzjoni tal-Kummissjoni fin-NikaragwaId-Delegazzjoni Reġjonali fin-Nikaragwa tal-Kummissjoni taħdem ma' sitt pajjiżi u għandha persunal ta' aktar minn 140. Il-verifika sabet li ma jintużaw ebda linji ta' gwida għall-evalwazzjoni ambjentali mid-Delegazzjoni u ma saret ebda evalwazzjoni ambjentali li twassal għall-evalwazzjoni aktar dettaljata għall-proġetti u programmi fis-CSP ta' l-2002-2006. Barra dan, id-Delegazzjoni ma kellhiex espert ambjentali għalkemm tali espert seta' għamel superviżjoni u ta għajnuna fil-proċeduri ta' evalwazzjoni ambjentali.

40.

Fil-prattika, il-proċedura prinċipali wżata mill-Kummissjoni biex tikkontrolla l-evalwazzjoni ambjentali dettaljata huwa fil-kuntest li tipprepara dokumenti għall-identifikazzjoni tal-proġett, li huma mtella' mid-Delegazzjonijiet fil-bidu taċ-ċiklu tal-proġett u sottomessi lill-Grupp tas-Sostenn tal-Kwalità ta' l-Uffiċċju tal-EuropeAid (oQSG). Madanakollu, l-ambjent huwa biss wieħed minn serje sħiha ta' kwistjonijiet li għandhom ikunu indirizzati b'dawn id-dokumenti u l-verifika ta' 20 dokument għall-identifikazzjoni tal-proġett evalwat mill-oQSG fl-2005 sabet li l-kwistjonijiet ambjentali ma kinux indirizzati b'mod adegwat fihom:

41.

Dawn in-nuqqasijiet min-naħa huma minħabba l-fatt li l-esperti ambjentali mhumiex involuti fil-evalwazzjoni dettaljata ta' proġetti mhux ambjentali. Fid-Delegazzjonijiet, il-kompetenza ambjentali hi ffukata ħafna fuq pajjiżi li fihom l-ambjent huwa qasam ta' prijorità, u fi kwalunkwe każ tali kompetenza mhix użata biex tikkontrolla l-aspetti ambjentali tad-dokumenti għall-identifikazzjoni tal-proġett għal proġetti li m'humiex ambjentali. Fil-EuropeAid, bl-istess mod in-numru ta' esperti ambjentali huwa biss suffiċjenti biex jevalwa l-kwalità ta' proġetti ta' l-ambjent u r-riżorsi naturali iżda mhux jekk l-ambjent ġiex integrat fi proġetti mhux ambjentali.

42.

Nuqqasijiet fil-proċess ta' evalwazzjoni dettaljata ikkontribwew biex jidentifikaw meta għandhom jittwettqu Evalwazzjonijiet ta' l-Impatt Ambjentali (EIAs). L-EIAs huma għodod li ilhom stabbiliti biex jidentifikaw ex-ante l-impatt probabbli ta' proġett dwar l-ambjent u jirrakkomandaw miżuri ta' mitigazzjoni għall-fażi tad-disinn u l-implimentazzjoni. L-Unjoni Ewropea kellha l-leġiżlazzjoni ta' l-EIA għall-politiki interni sa mill-1985 (20). Il-Konvenzjoni ta' Lomé IV ta' l-1990 ħtieġet li l-EIAs ikunu magħmula għall-proġetti ta' skala kbira u dawk li huma ta' theddida sinifikanti għall-ambjent (21). Fl-1992, l-OECD DAC ħareġ linji ta' gwida ta' l-aħjar prattika biex ikunu segwiti mill-membri kollha tiegħu (22).

43.

L-EIAs huma partikolarment rilevanti għall-proġetti ta' infrastruttura u l-minjieri, minħabba li dawn ġeneralment ikollhom impatt ambjentali għoli. Sa 35 % tad-disa'finanzjament ta' l-EDF taħt id-Dokumenti ta' Strateġija tal-Pajjiż (CSPs) kurrenti huwa allokat biss fuq proġetti tat-toroq. Madanakollu, il-verifika tal-Qorti identifikat bosta tali proġetti fejn ma saret ebda EIA. Evalwazzjoni tal-Kummissjoni fl-2004 ta' l-intervent tal-KE fis-settur tat-trasport f'pajjiżi terzi sabet li għal erbgħa mill-ħmistax-il proġett evalwat ma saret ebda EIA. Anke meta EIAs aktar sostanzjali ġew kompletati, il-punt fokali tagħhom kien ġeneralment fuq l-impatt dirett tal-proġett tat-triq innifsu fuq l-ambjent milli l-impatt fuq l-ambjent ta' attivitajiet ekonomiċi ġodda li jseħħu minħabba t-titjib fl-aċċess. Dan in-nuqqas huwa speċjalment importanti għal toroq li għaddejjin minn partijiet sensittivi bħal foresti tropikali, fejn hemm rabta diretta bejn l-aċċess imtejjeb u ż-żieda fid-deforestazzjoni u l-kaċċa illegali.

Kaxxa 7Evalwazzjoni ta' l-Impatt Ambjentali għal proġetti ta' infrastruttura kbira u minjieriFit-Tanżanija, għar-riabilitazzjoni u t-titjib tal-Fruntiera Mwanza -Tinte u t-Toroq ta' Isaka-Nzga (it-tmien EDF, 85 miljun EUR), dak li l-Proposta Finanzjarja sejħet bħala EIA ammonta biss għal paġna waħda fl-istudju ta' vijabilità.Fil-Botswana, ebda EIA ma sar fuq il-proġett Sysmin (it-tmien EDF, 30 miljun EUR) li ta għajnuna biex itawwal il-ħajja tal-minjiera tar-ram/nickel ta' Selebi Phikwe mingħajr ma indirizza immedjatament ir-riskju serju tal-waqa' ta' tailings dam jew il-livell inaċċettabilment għoli ta' emissjoni tad-dijossidu tal-kubrit mill-funderija.Fil-Gwatemala, l-ebda EIA ma sar għal proġett biex jiġu sistemati mill-ġdid refuġjati (12-il miljun EUR) għalkemm proġetti ta' sistemazzjoni mill-ġdid jistgħu jitqiesu a priori li jkollhom impatt ambjentali potenzjalment sinifikanti. Is-sistemazzjoni mill-ġdid ikkawżat ħsara sinifikanti lill-ekosistemi lokali.

44.

Barra mill-proġetti kbar ta' infrastruttura, l-agrikoltura u l-minjieri, fejn EIA hija neċessarja, hemm ħafna tipi oħra ta' proġetti fejn EIA tkun mixtieqa jew ukoll essenzjali. Iżda, mingħajr linji ta' gwida ċari jew dispożizzjonijiet fuq xiex il-proġetti għandhom ikunu soġġetti għal EIA, kien hemm riskju konsiderevoli li EIAs ma jsirux anke meta dawn suppost isiru.

Kaxxa 8Evalwazzjonijiet ta' l-impatt ambjentali għal tipi oħra ta' proġettiFil-Paċifiku, mill-inqas erbgħa mill-proġetti vverifikati setgħu bbenefikaw minn EIA. Per eżempju, għall-proġett ta' l-Iżvilupp ta' l-Alka tal-Baħar ta' Kiribati (is-seba' u d-disa' EDFs, 2,8 miljun euro), zkuk ta' l-injam meħtieġa biex jgħinu l-kultivazzjoni ta' l-alka tal-baħar kienu maqtugħa mill-veġetazzjoni ta' l-inħawi, inklużi s-siġar tal-mangrovja, li huma importanti għall-ekosistemi tal-baħar u l-protezzjoni tal-kosta. Barra dan, frieken protetti li jieklu l-pjantaġġuni ta' l-alka tal-baħar jiġu maqtula mill-bdiewa li jkabbru l-alka tal-baħar. EIA setgħat identifikat tali kwistjonijiet qabel il-proġett u rrakkomandat kif għandhom jiġu indirizzati.

45.

Sal-punt li l-EIAs ma sarux u l-miżuri ta' mitigazzjoni ma ġewx identifikati, ma kien hemm ebda sistema biex tiżgura li dawn il-miżuri kienu mniżżla fi pjan ta' ġestjoni ambjentali biex ikun implimentat matul il-proġett. L-inklużjoni tar-rakkomandazzjonijiet ta' l-EIA, fejn xierqa, anqas ma kienet ħasbet għall-speċifikazzjonijiet tekniċi tal-kuntratti tax-xogħol stabbiliti sistematikament. Fejn rakkomandazzjonijiet ta' l-EIA ġew inklużi fil-kuntratt, mhux dejjem kien hemm penali marbuta fil-każ ta' nuqqas ta' adeżjoni ma' l-istipulazzjonijiet ambjentali fil-kuntratt.

Kaxxa 9Is-segwitu ta' l-evalwazzjonijiet ta' l-impatt ambjentaliFil-każ tal-proġett tal-Pjanura ta' Tisqija tat-Tramuntana fil-Mauritius (is-seba'EDF, 9 miljun EUR), għalkemm saret EIA dettaljata għall-bdil ta' sensiela ta' katusi u l-kundizzjonijet speċjali tal-Ftehim għall-Finanzjament iddispona għall-kontroll sistematiku ta' l-impatti ambjentali biex jiżgura li l-miżuri ta' mitigazzjoni proposti mill-EIA huma implimentati, ma nstab ebda evidenza ta' dan.F'Mali, għall-proġett għall-Għajnuna tas-Settur tar-Ross (it-tmien EDF, 15,4 miljun EUR), l-EIA irrakkomandat iż-żriegħ mill-ġdid tas-siġar madwar il-villaġġi, kontroll tal-livelli tal-kontaminazzjoni ta' l-ilma u l-eżekuzzjoni ta' studju dwar ir-riċiklaġġ taż-żejt, iżda dan ma kienx inkluż fl-ispeċifikazzjonijiet teknici tal-kuntratt.Għall-proġett tal-Pont Rewa f'Fiġi (is-seba' u t-tmien EDFs, 11-il miljun EUR), minħabba l-impatt potenzjali fuq is-sajd tal-mollusk ta' l-ilma ħelu, il-kuntratt inkluda d-dispożizzjoni tal-kontroll tal-kwalità ta' l-ilma. Din id-dispożizzjoni ma ntlaħqitx mill-kuntrattur iżda ebda penali ma kienu stipulati fil-kuntratt għan-nuqqas ta' konformità.

46.

Il-Kummissjoni m'għandha ebda reġistru ċentrali ta' l-EIAs li twettqu għall-proġetti ta' żvilupp iffinanzjati mill-Kummissjoni. Dan huwa nuqqas fis-sistema ta' informazzjoni tal-ġestjoni interna. Tali reġistru kieku jiffaċilita wkoll l-aċċess tal-pubbliku għal din l-informazzjoni.

47.

Flimkien mal-miżuri biex jintegraw l-ambjent fil-koperazzjoni ta' l-iżvilupp, analizzata fil-parti preċedenti, il-Kummissjoni fittxet ukoll li tindirizza l-kwistjonijiet ambjentali billi tiffinanzja programmi u proġetti fis-settur ambjentali. Minkejja l-fatt li s-settur mhux qasam ta' prijorità fil-politika ta' l-iżvilupp ta' l-2000 (ara l-paragrafu 9) u impenji f'dan il-qasam bħala proporzjon tat-total ta' fondi għall-għajnuna kien relattivament baxx (ara t-Tabella 1), il-Kummissjoni baqgħat attiva f'dan il-qasam u tista ssir aktar bl-adozzjoni ta' politika dwar l-iżvilupp ġdida fejn l-ambjent u r-riżorsi naturali jkunu qasam ta' prijorità (ara l-paragrafu 12). Il-verifika fittxet li:

48.

Il-Qorti eżaminat 65 proġett li jirrappreżentaw impenji ta' 560 miljun EUR f'sittax-il pajjiż. Il-proġetti kienu ffinanzjati mill-Baġit Ġenerali bejn il-perijodu 1995 sa' l-2005 u mis-seba', tmien u disa' EDFs. Proġetti eżaminati kienu ta' żewġ tipi prinċipali:

Barra dan, intervent wieħed eżaminat kien il-programm ta' għajnuna baġitarja milli proġett tradizzjonali, programm ta' għajnuna tal-politika settorali għat-trattament ta' l-ilma maħmuġ fil-Mauritius (id-disa' EDF, 29,8 miljun EUR). Dan jirrifletti l-użu limitat ta' tali programmi fis-settur ta' l-ambjent u r-riżorsi naturali.

49.

Ħames kriterji kienu wżati biex tkun evalwata l-effettività tal-proġetti:

50.

L-evalwazzjoni ġenerali tal-Qorti għall kull wieħed minn dawn il-ħames kriterji hija mogħtija fid-dijagramma hawn taħt. Tabella dettaljata li turi l-evalwazzjoni tal-Qorti għal kull proġett skond dawn il-ħames kriterji hija mogħtija f'Anness II u narrattiva ġenerali ta' l-effettività tal-proġett skond il-pajjiż hija mogħtija f'Anness III. Minħabba li mhux il-proġetti kollha tlestew fiż-żmien tal-verifika u li ġudizzji definittivi dwar l-impatt u s-sostenibiltà jistgħu ma jkunux possibbli sa ħafna żmien wara t-tmiem tal-proġett, l-evalwazzjoni għandha tkun meqjusa biss bħala indikattiva.

51.

Il-verifika sabet li virtwalment il-każijiet kollha kienu, fi gradi varji, rilevanti għall-bżonnijiet tal-pajjiżi benefiċjarji u sikwit jindirizzaw ukoll bżonnijiet ta' konservazzjoni globali, partikolarment fir-rigward tal-konservazzjoni tal-foresti u l-bijodiversità. Fin-nuqqas ta' evalwazzjonijiet komprensivi ta' l-ambjent ma kienx possibbli li jkun stabbilit jekk il-proġetti ffinanzjati kinux l-aktar rilevanti għall-bżonnijiet tal-benefiċjarji. Madanakollu, iż-żieda fl-użu sistematiku ta' Profili ta' l-Ambjent tal-Pajjiż mill-2005 'il quddiem mill-Kummissjoni (ara l-paragrafu 33), li huma intenzjonati biex jagħtu stima sħiħa tal-kwistjonijiet ambjentali f'kull pajjiż benefiċjarju, jgħinuha biex tidentifika aħjar il-proġetti bl-ogħla prijorità.

52.

Skond l-evalwazzjoni tal-Qorti f'63 % tal-proġetti l-prodotti kienu nkisbu jew kienu probabbli li jinkisbu. Fi 37 % tal-każijiet il-prodotti kienu nkisbu parzjalment jew kienu probabbli li jinkisbu parzjalment tul iż-żmien tal-proġett.

53.

Fi 58 % tal-proġetti bosta mir-riżultati kienu nkisbu, f'21 % tal-proġetti xi rizultati kienu miksuba u f'21 % ieħor tal-każijiet ftit inkisbu riżultati. B'mod ċar ir-riżultati ġeneralment mhux ser jinkisbu jekk il-prodotti ma jkunux magħmula.

54.

Fi 42 % tal-proġetti l-impatt kien stmat li kien, jew probabbli li jkun, minn medju għal għoli, waqt li f'58 % tal-każijiet l-impatt kien evalwat bħala baxx. Waqt li l-impatt huwa dejjem kwistjoni prinċipali, kien kwistjoni partikolarment importanti f'bosta proġetti ta' l-ambjent eżaminati, minħabba li dawn kienu ddisinjati bħala proġetti pilota jew proġetti għad-dimostrazzjoni bi ħsieb li jkunu replikati f'reġjuni oħra tal-pajjiż benefiċjarju.

55.

F'45 % tal-proġetti l-prospettivi għas-sostenibiltà kienu meqjusa li huma tajba, waqt li f'55 % tal-każijiet dawn kienu kkunsidrati bħala l-aktar, limitati. Il-vijabilità finanzjarja hija aspett prinċipali partikolari tas-sostenibiltà minħabba, sal-punt fejn il-proġetti ta' l-ambjent jiffukaw fuq il-konservazzjoni aktar milli l-iżvilupp, jistgħu jeħtieġu pajjiżi benefiċjarji li jkomplu jipprovdu għajnuna finanzjarja għall-attivitajiet ta' konservazzjoni wara t-tmiem ta' l-għajnuna mingħand id-donatur waqt li jkunu mitlufa benefiċċji ekonomiċi potenzjali.

56.

It-tendenza ġenerali li toħroġ minn dawn il-figuri hija li, waqt li proġetti huma kważi dejjem rilevanti, mhux dejjem jipproduċu l-prodotti finali kollha pjanati. Ftit aktar min-nofs jiksbu totalment ir-riżultati pjanati u inqas minn nofs għandhom impatt sinifikanti lil hinn mill-proġett u aktarx ikunu sostenibbli. L-eżempju f'Kaxxa 10 hawn taħt juri l-aspetti differenti ta' l-effettività tal-proġett b'relazzjoni ma' wieħed mill-aktar proġetti importanti ffinanzjati mill-Kummissjoni.

Kaxxa 10Eżempju tal-kriterji ta' evalwazzjoni — il-każ tal-programm reġjonali għall-konservazzjoni u l-iżvilupp ta' l-Ekosistemi tal-foresti ta' l-Afrika Ċentrali (ECOFAC)Sa mill-1992, il-Kummissjoni kellha rwol importanti fil-bidu ta' attivitajiet għall-konservazzjoni u l-użu sostenibbli ta' l-ekosistemi tal-foresti ta' l-Afrika Ċentrali, prinċipalment permezz tal-Programm Reġjonali għall-Konservazzjoni u l-Iżvilupp ta' l-Ekosistemi tal-Foresti ta' l-Afrika Ċentrali (ECOFAC) (is-sitt, is-seba', it-tmien u d-disa' EDFs; 72,45 miljun EUR).Il-programm huwa rilevanti ħafna peress li jgħin biex jippreserva dik li hija t-tieni l-akbar firxa kontinwa ta' foresti tropikali wara l-Amażonja għall-benefiċċji globali li tikkonserva l-bijodiversità u tipprevjeni l-bidla fil-klima. Fuq livell reġjonali u nazzjonali l-foresta hija sors importanti ta' dħul għall-pajjiżi ta' l-Afrika Ċentrali, kemm f'termini ta' l-isfruttar industrijali tal-prodotti tal-foresti kemm ta' l-injam u mhux ta' l-injam kif ukoll għall-laħam tat-tjur.F'termini tal-prodotti, ECOFAC għamlet firxa wiesgħa ta' infrastruttura (toroq ta' aċċess, trejqiet, pontijiet, ċentri ta' riċerka, ċentri ta' lqugħ, kampijiet turistiċi, punti b'veduta, ajruporti żgħar fil-foresta, għodda għall-gwardjani tal-foresti u l-persunal) għall-ġestjoni ta' żoni protetti.F'termini tar-riżultati, il-programm qajjem kuxjenza dwar il-bżonn li jkunu konservati l-ekosistemi tal-foresti ta' l-Afrika Ċentrali, u kkontribwixxa għat-tnissil, żvilupp u protezzjoni ta' żoni protetti importanti li huma kritiċi għal preservazzjoni tal-bijodiversità tar-reġjun. Tat ukoll possibiltà biex isir ammont kbir ta' riċerka xjentifika. Min-naħa l-oħra, il-promozzjoni tal-wirt naturali u kulturali ta' dawn iż-żoni protetti permezz ta' l-iżvilupp tat-turiżmu kien limitat minħabba bosta fatturi (l-ispiża tat-transport bl-ajru, epidemiċi tal-virus Ebola, nuqqas ta' suċċess biex iderru lill-gurilli għall-preżenza tal-bnedmin fir-riżerva ta' Lopé fil-Gabon, nuqqas ta' involviment mill-awtoritajiet nazzjonali u nuqqas ta' interess ta' investituri privati).Barra miż-żoni protetti, il-programm ftit kellu impatt. Il-programm ftit ta attenzjoni għal kwistjonijiet prinċipali bħall-qtugħ legali u illegali ta' siġar biex minnhom isir l-injam għall-bini, u l-kaċċa illegali, barra miż-żoni protetti. Il-kontribuzzjoni tiegħu lejn it-tnaqqis tal-faqar tan-nies tal-foresti kienet baxxa, minn banda minħabba l-miżuri ta' żvilupp rurali li ġew implimentati mingħajr suċċess.Iż-żoni protetti għadhom m'humiex finanzjarjament sostenibbli u jibqgħu jiddenpendu ħafna fuq il-finanzjament estern. Minħabba dan, ECOFAC kien estiż repetutament sa mill-1992. Il-programm seta' jagħmel Network ta' Żoni Protetti ta' l-Afrika Ċentrali (RAPAC) flimkien ma l-istituzzjonijiet u l-amministrazzjoni responsabbli biex iġesti ż-żona protetta, bħall-COMIFAC (Conférence Ministérielle des Forêts d’Afrique Centrale). Dan kien pass għaqli biex jiżgura aktar involviment mill-awtoritajiet nazzjonali, iżda r-riżorsi finanzjarji ma segwewx.

57.

Din il-parti tar-rapport tidentifika l-fatturi prinċipali li influwenzaw l-effettività tal-proġetti. Minħabba li l-għajnuna għall-iżvilupp tal-Kummissjoni hija bbażata fuq il-prinċipju ta' sħubija mal-pajjiżi benefiċjarji, xi wħud mill-problemi identifikati rriżultaw għall-inqas sa ċertu punt minn nuqqasijiet min-naħa tal-pajjiż benefiċjarju. Minkejja dan, il-Kummissjoni għandha wkoll ir-responsabbiltà li sa fejn tista' tindirizza tali kwistjonijiet.

58.

Proġetti bilaterali akbar huma disinjati b'mod konġunt mill-Kummissjoni u l-gvernijiet benefiċjarji bl-għajnuna tal-konsulenti, il-Kummissjoni mbagħad ikollha responsabbiltà għall-evalwazzjoni finali qabel ma tittieħed deċiżjoni dwar il-finanzjament. Il-proġetti iżgħar tipiċi ffinanzjati mill-linja ta' baġit ta' l-Ambjent u l-Foresti huma disinjati mill-NGOs għalkemm il-Kummissjoni hija wkoll responsabbli mill-evalwazzjoni tagħhom. Approssimativament nofs il-proġetti kollha eżaminati kellhom in-nuqqas li d-disinn kien ambizzjuż iżżejjed, b'mod partikolari għax kienu qed jimmiraw li jiksbu wisq fil-perijodu ta' żmien disponibbli. F'tali każijiet id-disinn tal-proġett xi drabi ma kienx jikkunsidra suffiċjentement il-fatt li, biex il-proġetti ta' l-ambjent ikunu effettivi, irid ikun iddedikat ħin konsiderevoli għall-konsultazzjoni ma' komunitajiet lokali u biex tkun żġurata l-parteċipazzjoni attiva tagħhom.

59.

Il-linja ta' baġit ta' l-Ambjent u l-Foresti ħtieġet li l-proġetti jkunu implimentati f'massimu ta' 36 xahar u xi drabi f'24 xahar biss. F'bosta mill-każijiet dan ma kienx realistiku. Il-fatt li l-proposti tal-proġett sottomessi għall-finanzjament qed jikkompetu kontra proġetti oħra toħloq ir-riskju li l-għanijiet tal-proġetti jkunu ambizzjużi żżejjed minħabba li l-proġetti li jwiegħdu li ser iwettqu għandhom probabbiltà akbar li jattiraw il-fondi.

60.

Sa mill-2002 ir-Regolament Finanzjarju ħtieġ li l-proġetti kollha jkunu kontrattati fi żmien 3 snin mill-impenn baġitarju għall-proġett li jkun qed jiġi stabbilit. Dan jimponi limitazzjoni ġdida li tista tkun partikolarment diffiċli biex tinkiseb meta wieħed jipprova jiddisinja t-tip kbir ta' proġetti ambjentali ffinanzjati mill-għajnuna bilaterali.

61.

Ħafna mill-proġetti ta' l-ambjent huma implimentati f'żoni ġeografiċi kbar u mwarrba. Minkejja dan, bosta reġjuni huma inklużi mingħajr bżonn ġo proġett wieħed meta kieku jkun aħjar li tingħata attenzjoni lil reġjun wieħed. F'tali każijiet l-għażla ta' approċċ ambizzjuż iżżejjed jista' jirriżulta minn kundizzjonijiet lokali li ma jkunux ġew ikkunsidrati biżżejjed. Fl-Indoneżja, l-iskop ġeografiku ta' żewġ proġetti vverifikati kellu jkun imnaqqas matul l-implimentazzjoni minħabba li d-disinn kien ambizzjuż iżżejjed.

62.

Il-konsultenti esterni u l-NGOs li ġeneralment jippreparaw id-disinji dettaljati tal-proġett mhux dejjem ikollhom tagħrif dettaljat dwar il-proċeduri ta' implimentazzjoni tal-Kummissjoni, li huma, anke jekk implimentati mingħajr dewmien, relattivament twal. In-nuqqas li jiġi evalwat iż-żmien meħtieġ biex jiġu segwiti dawn il-proċeduri huwa raġuni oħra għaliex xi għanijiet tal-proġett kienu ambizzjużi żżejjed.

63.

Sa mill-2002 EuropeAid għamel sforzi sinifikanti biex itejjeb il-proċeduri ta' evalwazzjoni tal-proġett permezz ta' l-Uffiċċju tal-Grupp għas-Sostenn tal-Kwalità (OQSG). Madanakollu, flimkien ma' dawn il-proċeduri ta' evalwazzjoni fil-kwartieri ġenerali tal-Kummissjoni hemm il-bżonn li jkun żgurat li riżorsi suffiċjenti huma ddedikati għall-qasam ta' evalwazzjoni tal-proġetti mill-gruppi tal-persunal tal-Kummissjoni li għandhom kapaċità ambjentali biżżejjed u tagħrif tal-kundizzjonijiet lokali u tal-proċeduri tal-Kummissjoni.

Kaxxa 11Eżempju ta' disinn ta' proġett ambizzjuż iżżejjedIl-proġett tal-ġestjoni tal-foresti naturali fiċ-Ċina (16,9 miljun EUR) ifittex li fi żmien ħames snin jintroduċi approċċ kompletament ġdid għall-ġestjoni tal-foresti fiċ-Ċina li jinvolvi ko-ġestjoni bejn ir-raħħala tal-foresti Statali u l-intrapriżi. Il-mod kif il-ko-ġestjoni għandha taħdem fil-kuntest Ċiniż għadu ma ġiex definit. Il-proġett ikopri 3 provinċji fil-Lbiċ taċ-Ċina (Sichian, Hunan, Hainan) u ser jinvolvi interventi f'6 pajjiżi, 11-il belt żgħira u 58 villaġġ tul dawn it-tliet provinċji. Flimkien max-xogħol prinċipali fuq il-ko-ġestjoni, it-tnaqqis tal-faqar bħala parti mill-proġett jipprovdi mill-inqas 290 proġett żgħir ta' infrastruttura pubblika fil-villaġġi. Istituzzjonijiet ġodda bħall-kumitati tal-ko-ġestjoni tal-villaġġ-belt żgħira u unitajiet tal-mikro-finanzi għandhom ikunu maħluqa f'kull kontea ta' proġett u belt-żgħira parti minn proġett. Barra dan, għajnuna sostanzjali għall-bini tal-kapaċità ta' l-istituzzjoni trid tkun mogħtija lill-Amministrazzjoni tal-Foresti Statali fuq il-livell provinċjali u tal-pajjiż, fejn il-kapaċità hija dgħajfa, jekk din għandha tilgħab ir-rwol tagħha fil-proġett. L-ewwel 18-il xahar tal-proġett kienu sussegwentement mitlufa minħabba li s-sejħa għall-offerti għall-assistenza teknika kien ikkanċellat.

64.

Il-Kummissjoni għandha r-responsabbiltà ġenerali biex tistabbilixxi l-qafas tal-proċedura għall-preparazzjoni u l-implimentazzjoni ta' proġett. L-awtoritajiet tal-pajjiż benefiċjarju jew l-NGOs imbagħad ġeneralment jimplimentaw il-proġetti soġġetti għall-kontrolli dettaljati f'kull stadju mis-servizzi tal-Kummissjoni. Mhux biss l-għanijiet tal-proġetti ta' sikwit m'humiex realistiċi għax ma jikkunsidrawx iż-żmien meħtieġ biex jimplimentaw proġetti konformi mal-proċeduri tal-Kummissjoni, barra dan ħafna mill-proġetti eżaminati esperjenzaw dewmien sinifikanti mhux mistenni matul il-preparazzjoni u l-implimentazzjoni tagħhom. F'bosta każi l-problemi li ltaqgħu magħhom ma kinux ta' tip speċifiku għas-settur ambjentali imma probabbli li jiltaqgħu magħhom fi proġetti f'setturi oħra wkoll. Responsabbiltà għal dan id-dewmien kienet kemm min-naħa tal-Kummissjoni kif ukoll min-naħa ta' l-awtoritajiet tal-pajjiż benefiċjarju (jew NGO).

65.

Il-proġetti bosta drabi kienu jgħaddu minn perijodi twal ta' preparazzjoni mill-identifikazzjoni sa l-approvazzjoni. B'differenza fil-fażi implimentattiva, m'hemm ebda restrizzjonijiet dwar kemm għandha tkun twila din il-fażi. Fil-każ ta' proġetti ffinanzjati mill-Linja ta' Baġit ta' l-Ambjent u l-Foresti, iż-żmien meħud mill-Kummissjoni biex tipproċedi mill-pubblikazzjoni tat-talba għall-proposti ta' proġetti sal-firma ta' l-għotja tal-kuntratt kien eċċessivament twil. Riżultat ta' dan, talba għall-proposti ppubblikata f'Jannar 2001, kuntratti għal approssimativament 50 % tal-proġetti approvati għall-finanzjament sat-tieni nofs ta' l-2002 ma kinux ġew iffirmati, waqt li l-50 % l-oħra tal-kuntratti ma kinux iffirmati sat-tieni nofs ta' l-2003. Tali dewmien xi kultant kellu l-effett li jnaqqas ir-rilevanza tal-proġett minħabba li l-kuntest tal-proġett ikun inbidel miż-żmien meta l-proposta oriġinali tal-proġett kienet sottomessa (ara l-Kaxxa 12).

66.

Frekwentement kien hemm dewmien bejn l-approvazzjoni tal-proġetti u meta dawn jibdew joperaw. L-aktar żewġ kawżi komuni kienu d-dewmien fit-trasferiment inizjali tal-flus u fl-ingaġġ ta' assistenza teknika. Matul l-implimentazzjoni, proġetti ambjentali, barra l-proġetti ż-żgħar iffinanzjati mill-linja ta' baġit ta' l-ambjent u l-foresti, għandhom it-tendenza li jeħtieġu numru kbir ta' kuntratti ta' akkwisti differenti (infrastruttura, servizzi, tagħmir), kuntratti ta' konċessjoni kif ukoll il-preparazzjoni u l-approvazzjoni ta' programmi ta' xogħol biex jiksbu l-prodotti u r-riżultati. Dan ifisser li huwa aktar probabbli li jiltaqgħu ma' dewmien minn proġetti f'ċerti setturi oħra. Diffikultà partikolari kienet meta t-tagħmir li kellu jkun disponibbli minn stadju bikri tal-proġett, kemm biex jikseb ir-riżultati tal-proġett kif ukoll biex jagħti biżżejjed żmien lill-persunal tal-pajjiż benefiċjarju li jaħdmu bih biex jiġu mħarrġa permezz ta' l-assistenza teknika, jiġi furnit biss lejn tmiem il-proġett. Per eżempju, il-Proġett Integrat ta' l-Ambjent ta' Liaoning fiċ-Ċina sofra mill-fatt li t-tagħmir għall-tliet komponenti differenti tar-riżorsi ta' l-ilma, il-kwalità ta' l-arja u l-enerġija kien kollu rċevut kważi lejn it-tmiem tal-proġett.

67.

Għall-żewġ proġetti fil-Brażil, wieħed fil-Gwatemala u wieħed fil-Marokk, id-dewmien fl-implimentazzjoni tal-proġett kien minħabba l-bżonn li jkunu sospiżi l-proġetti sakemm kienu qed ikunu investigati irregolaritajiet finanzjarji. Fil-każ tal-proġetti fil-Brażil, il-ħidma reġgħet inbdiet wara li l-irregolaritajiet kienu ġew solvuti. Fil-Gwatemala u l-Marokk kien deċiż li l-proġetti kellhom ikunu mwaqqfa.

Kaxxa 12Eżempji fejn id-dewmien naqqas mir-rilevanza tal-proġettIl-proġett tal-Konsum u l-Produzzjoni Responsabbli tal-Kafe fin-Nikaragwa (1,2 miljun EUR) kien approvat biss sentejn wara li ġie sottomess. Dan irriżulta f'attivitajiet prinċipali, bħall-programm tal-kafe organiku u l-ftuħ tas-suq, biex ikunu implimentati mill-benefiċjarju b'riżorsi finanzjarji oħra.Il-proġett tal-Promozzjoni tal-Ġestjoni tal-Foresta Ekoloġikalment Sostenibbli, Soċjalment Ġusta, u Ekonomikament Vijabbli Permeżż ta' l-Implimentazzjoni ta' Sistemi ta' Ċertifikazzjoni Kredibbli fl-Indoneżja (0,9 miljun EUR) kien ukoll approvat sentejn biss wara li ġie sottomess. Dan, flimkien mat-tul tal-proġett pjanat għal sentejn biss, wassal għat-tnaqqis tar-reġjuni mmirati mbassra fil-bidu minn ħamsa għall-tlieta.Il-proġett ta' l-Iżvilupp Sostenibbli tal-Cuiabá-Santarem Economic Corridor fil-Brażil (1,5 miljun EUR) kien ukoll approvat sentejn wara li ġie sottomess. Matul dan iż-żmien ir-reġjun li kellhom iseħħu fih il-proġetti żviluppaw f'sitwazzjoni inkwjetanti ta' kunflitti ta' interess u vjolenza li laqtu l-attivitajiet ta' l-NGO li kienet qed timplimenta l-proġett.

68.

Waqt li l-bini tal-kapaċità istituzzjonali huwa element vitali tal-koperazzjoni fl-iżvilupp kollu, kif diġà intwera (ara l-paragrafu 34), il-Ministeri ta' l-Ambjent u istituzzjonijiet ambjentali oħra huma sikwit relattivament ġodda u għalhekk fi bżonn speċjali ta' tali għajnuna. Dan il-każ japplika aktar f'pajjiżi fejn deċentralizzazzjoni reċenti wasslet għat-trasferiment ta' aktar responsabbiltajiet ambjetali lill-livelli reġjonali u lokali. Proġetti mingħajr għajnuna effettiva għall-bini ta' l-istituzzjoni naqqsu l-prospetti li jsiru sostenibbli, anke jekk dawn jiksbu r-riżultati tekniċi immedjati tagħhom.

69.

Meta l-Kummissjoni provdiet għajnuna għall-bini istituzzjonali, mhux dejjem żgurat li hemm biżżejjed impenn minn gradi għolja fil-pajjiż benefiċjarju biex tiżgura li l-proġett ikun effettiv. Fil-Bostwana, proġett prinċipali ta' 14-il miljun euro, li ffoka prinċipalment fuq il-bini istituzzjonali fid-Dipartiment tal-Ħajja Selvaġġa u l-Ġonna Nazzjonali (DWNP), kien implimentat mingħajr parteċipazzjoni suffiċjenti u impenn mill-Ministeru tal-Ħajja Selvaġġa, Ambjent u Turiżmu, li d-DWNP kienet taqa' taħtu (ara l-Kaxxa 13 hawn taħt). Għalkemm l-assistenza teknika hija l-mezz prinċipali għall-bini ta' l-istituzzjoni, kellha l-abilità li tibni l-kapaċità biss meta biżżejjed partijiet fil-livell ġerarkiku approprjat ikunu magħmula disponibbli mill-istutuzzjoni benefiċjarja biex jaħdmu magħha. Fil-prattika, sikwit dan ma jkunx il-każ, waqt li l-livelli tipikament għolja ta' tibdil tal-persunal iwassal biex il-benefiċċju ta' taħriġ li jkun ġie mill-provvista ta' l-assistenza teknika biex jintilef.

70.

Sikwit wisq, fin-nuqqas ta' persunal lokali adegwat min-naħa ta' l-awtoritajiet benefiċjarji, l-għajnuna teknika ħadet rwol eżekuttiv aktar milli ta' konsulenza sabiex tiżgura l-kisba tar-riżulati tal-proġett, iżda għad-detriment ta' żvilupp sostenibbli f'terminu itwal. Diverżjoni oħra mill-kwistjonijiet ta' sostenibiltà huwa l-ħin li l-persunal bi kwalifiki għolja fl-għajnuna teknika jkollhom iqattgħu fuq kwistjonijiet ta' akkwisti u amministrazzjoni. Barra dan, proġetti spiss sofrew minn bidla jew bidliet fil-kompożizzjoni ta' l-għajnuna teknika matul it-tliet jew erba' snin tal-kuntratt tipiku taħt liema huma ingaġġati.

Kaxxa 13Eżempju ta' problemi li jolqtu l-proġetti tal-bini ta' l-istituzzjoniIt-tmien EDF tal-Programm tal-Konservazzjoni u l-Ġestjoni tal-Ħajja Selvaġġa fil-Bostwana (14-il miljun EUR) juri ħafna mill-problemi ffaċċjati fil-proġetti tal-bini ta' l-istituzzjoni. Is-seba' proġett ta' l-EDF kien iffinanzja għajnuna lis-settur tal-ħajja selvaġġa imma ftit għamel biex jindirizza kwistjonijiet tal-bini istituzzjonali. It-tmien proġett ta' l-EDF kien intenzjonat biex jindirizza dan in-nuqqas. L-istat tad-DWNP ma kienx ċert, fejn kienet teżisti possibbiltà li jkun mibdul f'organizzazzjoni parastatali. Dan wassal biex il-preparazzjoni u l-implimentazzjoni tal-proġett tkun aktar diffiċli. Il-mexxej tat-tim ma kienx jaħdem fi grad għoli ġod-DWNP iżda biss fil-livell tal-ġestjoni tan-nofs (middle management). Il-kontra parti tiegħu ma kienx uffiċjal tad-DWNP. Minflok id-DWNP assenjat assistent tekniku barrani ieħor. L-ewwel mexxej tat-tim TA kellu jiġi mibdul wara 11-il xahar u ma kienx mibdul sa 5 xhur wara. Ħafna mill-ħin tal-mexxej tat-tim TA huwa ddedikat għall-amministrazzjoni tal-proġett, li ma tirrappreżentax użu effettiv f'termini ta' spejjeż tal-ħin tiegħu. Parti prinċipali tal-proġett kella tkun verifika tal-ġestjoni tad-DWNP iżda lejn nofs il-proġett din ma saritx, fin-nuqqas ta' għajnuna mid-DWNP u l-involviment mill-Ministeru. Għalkemm Konsulent TA għat-Tisħiħ ta' l-Istituzzjoni kien ukoll pjanat, din il-kariga ġiet mimlija biss f'nofs il-proġett.

71.

Dispożizzjoni prinċipali biex tiżgura li l-proġetti ta' l-ambjent jiksbu l-għanijiet sħaħ tagħhom u jsiru sostenibbli huwa li l-komunitajiet lokali jipparteċipaw fil-preparazzjoni u l-implimentazzjoni tagħhom. Il-Kummissjoni żiedet b'mod fiss l-attenzjoni li tagħti lil dan l-aspett, min-naħa bħala riżultat tal-Politika dwar l-Iżvilupp stabbilita fl-2000 li ffokat fuq it-tnaqqis tal-faqar. Dan ħtieġ li jkun hemm iktar konsiderazzjoni ta' l-iżvilupp tal-komunità flimkien mal-kwistjonijiet ta' konservazzjoni.

72.

Minkejja dan, ir-rikonċiljazzjoni tal-bżonnijiet ekonomiċi tal-komunitajiet lokali mal-bżonn tal-konservazzjoni tan-natura tirrappreżenta sfida prinċipali. Attenzjoni insuffiċjenti kienet mogħtija fi proġetti biex jgħinu komunitajiet lokali jiġġeneraw dħul mir-riżorsi naturali b'mod sostenibbli. Għalhekk, per eżempju, il-kaċċa illegali mill-komunitajiet lokali tibqa' theddida serja għar-riżultati miksuba mill-proġetti ta' konservazzjoni u s-sostenibiltà ambjentali tagħhom. Dan huwa reali anke f'żoni fejn il-Kummissjoni provdiet għajnuna fuq perijodi twal ta' żmien, bħall-Ġnien Nazzjonali tas-Serengeti fit-Tanżanija u żoni protetti fir-reġjun ta' l-Afrika Ċentrali ffinanzjati mill-ECOFAC. L-iżvilupp tat-turiżmu huwa mod biex jittejjeb id-dħul lokali kif ukoll nazzjonali. Madanakollu, fil-Bostwana, it-tmien proġett tal-Ħajja Selvaġġa ta' l-EDF ftit għamel biex għen fl-iżvilupp tat-turiżmu fil-Ġnien Nazzjonali ta' Makgadikgadi għalkemm qabel, is-sitt studju turistiku ta' l-EDF fil-Bostwana kien irrakkomanda tali approċċ. Il-programm ECOFAC, minkejja l-kisbiet tiegħu fil-konservazzjoni, ftit għamel progress biex jindirizza kwistjonijiet turistiċi (ara l-Kaxxa 10). Dan jenfasizza l-bżonn għall-Kummissjoni biex tkompli tfittex modi biex tgħin it-twaqqif ta' sorsi alternattivi ta' dħul għal tali komunitajiet.

Kaxxa 14Proġett li juri l-importanza ta' evalwazzjoni tal-bżonnijiet tal-komunitajiet lokali fil-proġetti ambjentaliIl-proġett pilota, “l-iżvilupp ta' mudell għall-ġestjoni tal-fawna fil-foresti ta' l-Afrika Ċentrali fil-grigal ta' Gabon” (1,9 miljun EUR) kien iddisinjat biex jindirizza l-problema tal-kaċċa illegali fil-foresti fil-pjanura tal-Kongo. Il-proġett kien jinkludi bosta miżuri biex jiġu infurzati minn unitajiet kontra l-kaċċa illegali. Iżda, id-disinjaturi tal-proġett ma kkunsidrawx li bosta mill-komunitajiet lokali kienu wkoll involuti fil-kaċċa. Minħabba dan, il-proġett ma kienx identifika modi kif jgħinhom. Matul żjara tat-tim tal-verifika, rappreżentanti ta' waħda mill-komunitajiet tas-sajd lokali ammettew li kellhom ħames bażijiet tal-kaċċa ġol-foresta li ġew imneħħija mill-unitajiet ta' kontra l-kaċċa illegali u spjegaw dwar id-dilemma fit-tnaqqis reali fl-ammont ta' kaċċa u l-bżonn li tlaħħaq mal-bżonnijiet tagħha ta' terminu qasir.

73.

Mingħajr qafas politiku u legali ċar u li jipprovdi għajnuna, il-prospetti li proġett jimxi 'l quddiem mill-prodotti u r-riżultati immedjati biex jikseb sostenibiltà fit-teminu twil u jkollu impatt aktar wiesa' huma mnaqqsa ħafna. Attenzjoni insuffiċjenti kienet mogħtija mill-Kummissjoni, meta identifikat il-proġetti, dwar jekk tali qafas jeżistix u, jekk le, jekk il-finanzjament ta' proġett jistax iservi biex iwassal għal bidliet fil-qafas.

74.

Oqsma legali inkompleti, partikolarment fir-rigward tad-drittijiet ta' l-art tal-benefiċjarji tal-proġett fil-komunitajiet lokali, per eżempju, fixklu l-proġetti forestali fl-Indoneżja u ċ-Ċina. Fil-Bostwana u t-Tanżanija, in-nuqqas ta' liġijiet definittivi biex jistabbilixxu ġestjoni tar-riżorsi naturali bbażati fil-komunità u oqsma ta' ġestjoni tal-ħajja selvaġġa huwa wkoll ostaklu biex proġetti jiksbu l-impatt sħiħ tagħhom. F'bosta pajjiżi n-nuqqas ta' riżorsi jew rieda biex ikunu infurzati liġijiet kontra l-kaċċa illegali biex tkun protetta l-ħajja selvaġġa dgħajjfu s-sostenibiltà tal-proġetti wara li tlestew.

75.

Mod li bih jistgħu jintużaw il-proġetti biex iġibu bidla fil-qafas politiku u legali huwa li l-Kummissjoni tpoġġi kundizzjonijiet mal-finanzjament tagħhom. Madanakollu, dan l-approċċ mhux possibbli fil-każ ta' proġetti implimentati mill-NGOs iffinanzjati permezz tal-linja ta' baġit ta' l-Ambjent u l-Foresti peress li l-gvernijiet tal-pajjiż mhumiex eliġibbli. F'xi każijiet, proġetti bilaterali ffinanzjati mill-Kummissjoni fittxew li jitolbu lill-gvernijiet benefiċjarji biex jieħdu “miżuri ta' akkumpanjament” biex jistabbilixxu miżuri approprjati. Iżda, tali miżuri ma kinux dejjem definiti tajjeb u segwiti mill-Kummissjoni.

76.

Barra dan, l-ammonti finanzjarji limitati involuti anke f'dawn il-proġetti bilaterali relattivament akbar jagħmluha aktar diffiċli biex issir insistenza biex il-miżuri ta' akkumpanjament attwalment jittieħdu. Per eżempju, fit-Tanżanija, il-Kummissjoni fittxet li tiżgura li l-gvern jalloka aktar mid-dħul tal-konċessjonijiet tal-kaċċa biex ikopri l-ispejjeż operazzjonali tar-riservi tal-kaċċa. Iżda, il-Kummissjoni ma indirizzatx il-kwistjoni fundamentali dwar il-mod mhux trasparenti li bih kienu jingħataw il-konċessjonijiet tal-kaċċa, u dan sar aktar diffiċli minħabba l-fatt li l-proġett ikkonċernat kien biss għall-2 miljun EUR. F'dan ir-rigward, l-inklużjoni ta' politika ambjentali u pakketti ta' riforma legali f'għajnuna baġitarja kbira diretta għandha tkun mod aħjar biex ikun stabbilit il-qafas neċessarji li fihom l-interventi fuq livell tal-proġett jistgħu jkun sostenibbli u jkollhom impatt.

77.

It-tixrid tar-riżultati tal-proġett u l-esperjenza miġbura jistgħu jkollhom parti prinċipali biex jinfluwenzaw il-politika. Iżda, b'mod ġenerali, id-disinn tal-proġett ma jurix approċċi ċari għat-tixrid. Barra dan, l-iskadenzi ambizzjużi żżejjed u dewmien sussegwenti naqqsu mill-iskop għall-assistenza teknika u l-NGOs biex ixerrdu riżultati qabel tmiem il-proġett. L-impatt tal-politika huwa partikolarment problematiku għall-Linja ta' Baġit ta' l-Ambjent u l-Foresti. Waqt li wieħed mill-għanijiet prinċipali tal-linja ta' baġit huwa li jgħin proġetti piloti biex jikkontribwixxu fl-iżvilupp ta' l-approċċi l-ġodda tal-politika, il-Kummissjoni wżat l-aktar l-NGOs biex timplimenta dawn il-politiki u l-Kummissjoni għadha ma stabbilitx mekkaniżmi biex tiżgura li l-gvernijiet fil-pajjiżi benefiċjarji huma informati sistematikament bir-riżultati ta' dawn il-proġetti.

Kaxxa 15Eżempju tat-tnaqqis ta' l-impatt tal-proġett u s-sostenibiltà minħabba problemi bil-qafas politiku u legaliFil-Brażil, il-Kummissjoni permezz tal-Programm tal-Politika tar-Riżorsi Naturali (NRPP), tiffinanzja d-deċiżjoni u l-implimentazzjoni ta' mudell integrat tal-ġestjoni ambjentali u d-deċentralizzazzjoni tiegħu mill-Gvern ċentrali lill-istat u livelli muniċipali f'ħames Stati ta' l-Amażonja (16,7 miljun EUR). L-NRPP kien il-proġett prinċipali ffinanzjat taħt il-Programm Pilota tal-Foresti Tropikali (PPG7), immirat biex jilħaq l-għan l-aktar importanti tal-kontroll u jwaqqfu u jdawwru l-proċess tad-deforestazzjoni fl-Amażonja.Il-mudell ta' ġestjoni ambjentali kien inqas effettiv milli kien mistenni biex jikkontrolla d-deforestazzjoni. Fost ir-raġunijiet għal dan, in-nuqqas ta' impenn politiku fil-livell politiku ta' l-Istat kien determinanti. Il-finanzji prekarji ta' ħafna mill-Istati u muniċipalitajiet u l-interess ekonomiku personali ta' xi persuni prominenti kemm ta' l-Istat l-ipproċessar tas-siġar u l-espansjoni agrikola, li jiġġeneraw dħul u impjiegi b'detriment għall-ġestjoni tal-foresti. Minħabba dawn, f'xi Stati l-mudell ftit kellu impatt fuq il-politika pubblika jew, fl-għar tiegħu, kien użat biss bħala strument ta' restrizzjoni. Barra dan, kien użat biex jidentifika oqsma ta' espansjoni ekonomika oħra aktar milli għall-ġestjoni ambjentali. L-Istat ta' Mato Grosso, fejn il-mudell ġie żviluppat l-aħjar, kien, iżda, l-istat bl-għar rata ta' deforestazzjoni fl-2004.Il-programm ma kienx kapaċi jiggarantixxi li kwistjonijiet ambjentali kienu integrati effettivament f'setturi oħra bħall-agrikoltura, foresti, edukazzjoni, trasport, eċċ. fl-Istati. Dan huwa aspett kruċjali għax il-proġramm jopera f'kuntest politiku u ekonomiku ta' politiki ta' terminu qasir favur l-iżvilupp u prijoritajiet li ma jaqblux ma' l-iżvilupp sostenibbli. Il-politika ta' integrazzjoni fqira tfisser li aġenziji ambjentali ta' l-Istat ikollhom iserrħu wisq fuq proċeduri ta' kmand-u-kontroll. Madanakollu, huwa minħabba n-nuqqas ta' riżorsi finanzjarji u persunal imħarreg għalhemm m'hemm l-ebda proċedura ta' l-għotja ta' liċenzji u kontroll effettiv.

78.

Il-proġetti tal-Kummissjoni fis-settur ta' l-ambjent, bħal f'setturi oħra, inkludew l-ipoteżi li għandhom ikunu finalment sostenibbli finanzjarjament. Fi proġetti li jiġġeneraw id-dħul dan huwa skop li jista jkun segwit b'mod realistiku. Fil-fatt, fi proġetti għat-trattament ta' l-ilma maħmuġ fil-Mauritius u fit-tieni belt tat-Tanżanija, Mwanza, kien qed isir progress tajjeb lejn dan il-għan, it-tariffi ta' l-ilma kienu qed jiġu miżjuda b'mod kontinwu lejn livell fejn ikopru l-ispejjeż operazzjonali u ta' deprezzament. Min-naħa l-oħra, fir-reġjun Paċifiku proġetti tar-rimi ta' l-iskart solidu f'Fiġi u Tavalu kienu qed jiltaqgħu ma' diffikultajiet għax il-popolazzjoni ma kinitx lesta li tħallas għas-servizz.

79.

Fil-każ tal-proġetti ffinanzjati mill-Linja ta' Baġit ta' l-Ambjent u l-Foresti, għażla minnhom hija biex dawn il-proġetti relattivament żgħar, bosta drabi pilota, jirċievu iżded finanzjament fil-forma ta' proġetti akbar iffinanzjati mill-EDF u l-linja ta' baġit ġeografika. Madanakollu, dan rarament seħħ fil-prattika. Min-naħa dan huwa r-riżultat tal-Kummissjoni li ma kellhiex strateġija ċara biex tippromovi s-segwitu ta' dawn il-proġetti żgħar pilota permezz ta' proġetti bilaterali akbar. Fil-fatt, kemm fil-Kummissjoni kif ukoll fil-pajjiżi benefiċjarji kien hemm tendenza li l-fondi disponibbli taħt il-linja ta' Baġit ta' l-Ambjent u l-Foresti bħala raġjuni biex ma jkunux allokati fondi bilaterali lis-settur ta' l-ambjent.

80.

Xorta waħda l-prospetti għall-vijabilità finanzjarja mingħajr l-għajnuna tal-gvern huma limitati ħafna f'pajjiżi, u f'bosta pajjiżi li qed jiżviluppaw il-baġits tal-gvern huma insuffiċjenti biex jiffinanzjaw miżuri ta' konservazzjoni. Sabiex jinkoraġixxu aktar finanzjament tal-protezzjoni ambjentali mill-gvernijiet benefiċjarji, hemm skop għall-Kummissjoni u donaturi oħra biex jgħinu aktar riċerka u jidħlu f'aktar djalogu mal-pajjiżi benefiċjarji dwar il-benefiċċji ekonomiċi tal-konservazzjoni ambjentali u l-bżonn li jkun evitat it-tnaqqis ta' l-assi tar-riżorsi naturali. Minkejja dan, għall-ħafna gvernijiet benefiċjarji, benefiċċji akbar ekonomiċi, għall-inqas fit-terminu l-qasir, jistgħu jitnisslu mill-isfruttar tar-riżorsi naturali disponibbli f'żoni ta' konservazzjoni. Bosta każijiet ta' dan kienu misjuba matul il-verifika li heddu li jkunu ta' ħsara għar-riżultati li l-proġetti kienu kisbu (ara l-Kaxxa 16).

81.

Fl-istess ħin, il-benefiċċji mnissla mill-Unjoni Ewropea mill-protezzjoni kontinwa ta' l-ambjent f'pajjiżi li qed jiżviluppaw għandha tkun rikonoxxuta b'mod ċar. F'dawn iċ-ċirkustanzi, għandu jkun mistoqsi jekk l-approċċ tradizzjonali tal-Kummissjoni għall-iżvilupp tal-proġetti għall-finanzjament ta' proġett għal ftit snin biss, wara liema huwa meħtieġ li jsir finanzjarjament vijabbli, huwa approprjat għas-settur ta' l-ambjent. Kieku l-Kummissjoni stabbiliet stateġija komprensiva biex tindirizza l-ambjent fil-kuntest ta' l-għajnuna għall-iżvilupp (ara l-paragrafu 11), konsiderazzjoni akbar kienet tkun mogħtija għall-approċċi oħra biex jgħinu l-forniment bħal:

Kaxxa 16Attivitajiet ekonomiċi li jheddu li jagħmlu ħsara lill-effettività tal-proġettiFl-Indoneżja l-Kummissjoni għenet l-iżvilupp tal-ġestjoni sostenibbli tal-foresti fiż-żona ta' Berau ta' Kalimantan. Iżda, il-Kumpanija Berau Coal għandha liċenzja għal 25 % taż-żona, li tinkludi 16 mit-18-il biċċa art li qed jiġu ffinanzjati għar-riċerka fit-terminu t-twil. Għalkemm l-attivitajiet tat-tħaffir għall-faħam huma sospiżi uffiċjalment minn ta' l-anqas sa l-2011, it-terminu inizjali tal-proġett kurrenti, attivitajiet ta' esplorazzjoni fuq is-saffi tal-faħam kienu qed iseħħu anke waqt il-missjoni tal-Qorti f'Ġunju ta' l-2005. Il-qtugħ illegali tas-siġar kompla wkoll biex inaqqas l-effettività tal-finanzjament tal-Kummissjoni tas-settur tal-foresti fl-Indoneżja.Fiċ-Ċina, minkejja l-projbizzjoni ġenerali kontra l-qtugħ tas-siġar, fi tnejn (Hainan, Hunan) mit-tliet provinċji koperti mill-proġett tal-Foresti Naturali, id-deforestazzjoni kompliet.Fit-Tanżanija, l-attivitajiet ta' l-esplorazzjoni tal-minjieri kienu qed iseħħu fir-Riżerva tal-Kaċċa ta' Kogosi, waħda mir-riżervi li kienet qed tiġi ffinanzjata mill-EDF.

82.

Il-Kummissjoni għad jonqosha biex tindirizza suffiċjentement l-aspetti ambjentali tal-koperazzjoni tagħha fl-iżvilupp u jonqosha tistabbilixxi strateġija ta' l-ambjent komprensiva għall-koperazzjoni tagħha fl-iżvilupp. Il-politika dwar l-iżvilupp il-ġdida, iffirmata f'Diċembru 2005, tipprovdi bażi aktar ċara biex tiżviluppa tali strateġija billi tirrikonoxxi l-importanza mhux biss biex tintegra l-ambjent fil-programmi u l-proġetti għall-iżvilupp kollha iżda wkoll tagħmel l-ambjent qasam ta' prijorità għall-infieq. Minkejja dan, mingħajr strateġija ċara li tgħin sabiex l-approċċ tal-politika l-ġdida dwar l-iżvilupp ta' l-ambjent issir operazzjonali, il-benefiċċji potenzjali tagħha aktarx ikunu mħassra.

83.

Matul il-perijodu 2001-2005, l-istrateġija tal-Kummissjoni kienet iffukata prinċipalment fuq l-integrazzjoni ta' l-ambjent f'koperazzjoni fl-iżvilupp. Iżda, l-implimentazzjoni ta' din l-istrateġija kienet bil-mod u ma kinitx segwita b'mod adegwat waqt li l-implikazzjonijiet ta' l-istrateġija f'termini ta' bżonnijiet ta' persunal addizzjonali ma ġewx indirizzati b'mod korrett. Għalkemm taħriġ għall-persunal eżisteni dwar l-integrazzjoni ambjentali beda fl-2005, sofra mill-fatt li ma kienx obligatorju għall-uffiċjali prinċipali. Il-preparazzjoni ta' manwal dwar l-integrazzjoni ambjentali kien imdewwem serjament u kien kważi lest biss lejn l-aħħar ta' l-2005. B'mod aktar ġenerali, aktar attenzjoni setgħat ingħatat għall-monitoraġġ, evalwazzjoni u rrapurtar dwar il-prestazzjoni ambjentali tal-koperazzjoni fl-iżvilupp tal-Kummissjoni.

84.

Minn banda minħabba uħud minn dawn in-nuqqasijiet, l-ambjent għad jonqsu biex ikun integrat effettivament fil-koperazzjoni għall-iżvilupp tal-Kummissjoni. CSPs (2001-2006) kurrenti ma indirizzawx b'mod adegwat kwistjonijiet ambjentali għalkemm il-Kummissjoni ħadet passi sinifikanti biex ittejjeb l-analiżi ambjentali disponibbli għall-ġenerazzjoni li jmiss tas-CSPs li qed jiġu preparati issa. Kemm din l-analiżi mtejba ser tkun tradotta ġo CSPs ġodda jiddependi fuq il-prijorità mogħtija lill-ambjent kemm mill-Kummissjoni u l-pajjiżi benefiċjarji. Waqt li l-integrazzjoni ta' l-ambjent f'għajnuna baġitarja diretta huwa sfida sinifikanti għad-donaturi kollha, il-Kummissjoni ftit ħadmet biex tindirizza din il-kwistjoni importanti. Fuq livell tal-proġett, l-integrazzjoni ambjentali sofriet min-nuqqas ta' proċeduri sistematiċi fl-assenza ta' manwal li jiddefinixxi biċ-ċar proċeduri prinċipali u jagħmel l-osservanza tagħhom obbligatorja.

85.

Waqt li proġetti ta' l-ambjent finanzjati kienu rilevanti l-prodotti u r-riżultati miksuba ta' sikwit ma laħqux l-għanijiet għalkemm f'xi każijiet dan kien minħabba li d-disinn tal-proġett kien ambizzjuż iżżejjed. Barra mill-problemi tad-disinn u l-implimentazzjoni l-approċċ tal-proġett, għall-inqas f'iżolazzjoni minn strumenti ta' għajnuna oħra, għandu diffikultajiet inerenti biex jikseb impatti sinifikanti u jiżgura l-vijabilità finanzjarja. Dan juri l-bżonn li ssir stima tal-possibbiltà li jintużaw strumenti biex jindirizzaw aħjar dawn il-kwistjonijiet fil-kuntest ta' strateġija ta' l-ambjent ġenerali.

86.

Hemm bżonn li l-Kummissjoni tiċċara x'importanza għandu l-ambjent bħala prijorità fost il-bosta prijoritajiet differenti li għandha tindirizza fil-qasam tal-koperazzjoni fl-iżvilupp. Jekk l-ambjent għandu jitqies bħala wieħed mit-tliet pilastri għall-iżvilupp sostenibbli dan jeżiġi li l-Kummissjoni tfittex li tiżgura li din il-prijorità tal-politika hija realment tradotta fil-programmi u l-progetti ta' l-ambjent fid-Dokumenti ta' Strateġija ta' Pajjiż, li għandha biżżejjed kompetenza interna u li proċeduri ta' integrazzjoni ambjentali ċari huma kemm definiti kif ukoll osservati.

87.

Il-Kummissjoni għandha tistabbilixxi strateġija komprensiva għall-aspetti ambjentali tal-koperazzjoni fl-iżvilupp tagħha, ibbażata fuq l-approċċ il-ġdid għall-kwistjonijiet ambjentali adottati fil-Politika dwar l-Iżvilupp ta' l-2005.

88.

Il-Kummissjoni għandha teżamina qafas ta' ħidma kurrenti għall-istrateġija ta' integrazzjoni ambjentali kif ukoll il-proċeduri li huma fis-seħħ biex tkun segwita l-implimentazzjoni tagħha.

89.

Il-Kummissjoni għandha tirrevedi l-adegwatezza tal-kapaċità interna tagħha biex timplimenta l-istrateġija ambjentali tagħha.

90.

Il-manwal ta' l-integrazzjoni ta' l-ambjent għandu jiġi kkompletat u approvat l-aktar kmieni possibbli u l-mekkaniżmi adegwati stabbiliti biex ikun żgurat li l-proċeduri mniżżla fil-manwal huma implimentati sistematikament.

91.

It-taħrig, filwaqt li jinżamm kont tal-manwal il-ġdid, għandu jsir obbligatorju għall-persunal prinċipali kollu u biżżejjed fondi għandhom ikunu allokati għal dan il-għan.

92.

Il-Kummissjoni għandha tistabbilixxi sistema komprensiva biex teżamina l-prestazzjoni ambjentali tagħha billi tagħmel evalwazzjoni ġenerali, ittejjeb is-sistemi biex tevalwa proġetti individwali u tutilizza aħjar id-dejta mis-sistema ta' monitoraġġ estern tagħha.

93.

Il-Kummissjoni għandha tirrevedi s-sistema ta' rappurtar intern tagħha biex tiżgura r-reġistrazzjoni ta' l-infiq relatat ma' l-ambjent ġol-qafas tal-proġetti li m'għandhomx l-ambjent bħala l-għan primarju tagħhom.

94.

Il-Kummissjoni għandha tiżgura li l-analiżi u r-rakkomandazzjonijiet ta' CEPs reċenti huma segwiti b'mod sistematiku u trasparenti meta jiġu preparati s-CSPs il-ġodda.

95.

Il-Kummissjoni għandha tagħmel sforz partikolari biex tintegra aħjar l-ambjent fl-għajnuna baġitarja diretta tagħha, b'mod partikolari billi tiżgura li s-SEAs ikunu eżegwiti u billi tfittex opportunitajiet biex tinkludi indikaturi ambjentali.

96.

Proċeduri speċifiċi biex tiżgura evalwazzjoni fid-dettall tal-proġetti kollha ambjentali għandhom ikunu stabbiliti u dawn għandhom ikunu kkontrollati minn punti fokali ambjentali fid-Delegazzjonijiet u mill-persunal speċjalizzat fl-ambjent fl-EuropeAid.

97.

Kontrolli speċifiċi għandhom ikunu introdotti biex jiżguraw li EIAs jiġu mibdija kull fejn jixraq u li r-rakkomandazzjonijiet ikunu segwiti fil-pjanijiet tal-ġestjoni ta' l-ambjent u l-kundizzjonijiet kontrattwali.

98.

Il-Kummissjoni għandha tagħti prijorità akbar għall-evalwazzjoni fuq il-post ta' proposti għal proġetti ambjentali.

99.

Il-Kummissjoni għandha tiegħu aktar passi biex tidentifika u tneħħi l-impedimenti fil-proċeduri ta' l-akkwist.

100.

Il-Kummissjoni għandha tagħti attenzjoni akbar biex tingħata għajnuna lill-komunitajiet lokali biex isibu modi sostenibbli biex jużaw ir-riżorsi naturali.

101.

Bi ħsieb biex ittejjeb l-impatt u s-sotenibbiltà, inkluż il-bini tal-kapaċità istituzzjonali, il-Kummissjoni għandha tanalizza l-effettività ta' l-istrumenti differenti ta' għajnuna fis-settur ta' l-ambjent. Bħala alternattivi għall-approċċ kurrenti li jintużaw proġetti relattivament ta' terminu qasir, għandu jkun ikkunsidrat li jsir użu akbar mill-programmi ta' l-għajnuna politika settorali, fondi fiduċjarji, u kofinanzjament mal-Faċilità Globali ta' l-Ambjent kif ukoll fil-finanzjament ta' proġetti tradizzjonali fuq perijodi ta' żmien itwal.