Agħżel il-karatteristiċi sperimentali li tixtieq tipprova

Dan id-dokument hu mislut mis-sit web tal-EUR-Lex

Dokument 62010CJ0452

Sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja (It-Tieni Awla) tal-21 ta’ Ġunju 2012.
BNP Paribas u Banca Nazionale del Lavoro SpA (BNL) vs Il-Kummissjoni Ewropea.
Appell — Għajnuna mill-Istat — Skema ta’ riallinjament tal-valuri fiskali tal-assi — Settur bankarju — Tassazzjoni tal-qligħ kapitali — Taxxa sostituttiva — Selettività.
Kawża C-452/10 P.

Rapporti tal-qorti - ġenerali

IdentifikaturECLI: ECLI:EU:C:2012:366

SENTENZA TAL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (It-Tieni Awla)

21 ta’ Ġunju 2012 ( *1 )

“Appell — Għajnuna mill-Istat — Skema ta’ riallinjament tal-valuri fiskali tal-assi — Settur bankarju — Tassazzjoni tal-qligħ kapitali — Taxxa sostituttiva — Selettività”

Fil-Kawża C-452/10 P,

li għandha bħala suġġett appell taħt l-Artikolu 56 tal-Istatut tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea, ippreżentat fit-13 ta’ Settembru 2010,

BNP Paribas, stabbilita f’Pariġi (Franza),

Banca Nazionale del Lavoro SpA (BNL), stabbilita f’Ruma (l-Italja), irrappreżentati minn R. Silvestri, G. Escalar u M. Todino, avukati,

appellanti,

il-parti l-oħra fil-kawża li hija:

Il-Kummissjoni Ewropea, irrappreżentata minn V. Di Bucci u D. Grespan, bħala aġenti, b’indirizz għan-notifika fil-Lussemburgu,

konvenuta fl-ewwel istanza,

IL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (It-Tieni Awla),

komposta minn J. N. Cunha Rodrigues, President tal-Awla, U. Lõhmus, A. Ó Caoimh, A. Arabadjiev, u C. G. Fernlund (Relatur), Imħallfin,

Avukat Ġenerali: N. Jääskinen,

Reġistratur: A. Impellizzeri, Amministratur,

wara li rat il-proċedura bil-miktub u wara s-seduta tat-8 ta’ Frar 2012,

wara li rat id-deċiżjoni, meħuda wara li nstema’ l-Avukat Ġenerali, li l-kawża tinqata’ mingħajr konklużjonijiet,

tagħti l-preżenti

Sentenza

1

Permezz tal-appell tagħhom, BNP Paribas u Banco Nazionale del Lavoro SpA (iktar ’il quddiem “BNL”) jitolbu l-annullament tas-sentenza tal-Qorti Ġenerali tal-Unjoni Ewropea tal-1 ta’ Lulju 2010, BNP Paribas u BNL vs Il-Kummissjoni (T-335/08, Ġabra p. II-3323, iktar ’il quddiem is-“sentenza appellata”), li permezz tagħha din ċaħdet ir-rikors tagħhom għall-annullament tad-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2008/711/KE, tal-11 ta’ Marzu 2008, dwar l-għajnuna mill-Istat C 15/07 (ex NN 20/07) li implimentat l-Italja, dwar inċentivi fiskali favur ir-ristrutturazzjoni ta’ ċerti istituzzjonijiet ta’ kreditu (ĠU L 237, p. 70, iktar ’il quddiem id-“deċiżjoni kkontestata”).

Il-fatti li wasslu għall-kawża

Osservazzjonijiet preliminari

2

Id-deċiżjoni kkontestata tirrigwarda s-sistema tat-taxxa Taljana ta’ ntaxxar fuq il-qligħ kapitali ġġenerat wara operazzjonijiet ta’ ċessjoni ta’ assi inkambju għal azzjonijiet, imwettqa bejn kumpanniji.

3

L-evalwazzjoni mill-ġdid tal-beni ta’ kumpannija hija operazzjoni ta’ kontabbiltà li tikkonstisti fl-aġġustament tal-valur kontabbli tal-assi fissi sabiex jirrifletti l-valur reali. L-eċċess li jirriżulta mill-evalwazzjoni mill-ġdid huwa meqjus bħala żieda fil-valur tal-assi fissi u huwa deprezzabbli.

4

Ir-riallinjament huwa operazzjoni fiskali li tikkonsisti f’aġġustament tal-valur fiskali tal-assi sabiex jirrifletti l-valur kontabbli tagħhom u tintroduċi r-rikonoxximent tal-qligħ kapitali li mbagħad jiġi suġġett għat-taxxa.

5

Fl-1990, il-liġi Taljana kienet tipprevedi li, fil-prinċipju, it-trasferiment ta’ fergħa ta’ negozju jew ta’ assi kien paragunabbli, fuq il-livell fiskali, mal-bejgħ ta’ assi u, kien iwassal, bħala taxxa fuq il-kumpanniji, għall-ħlas ta’ taxxa fuq il-qligħ kapitali li jirriżulta mid-differenza bejn il-valur kontabbli tal-assi ttrasferiti u l-valur fiskali tagħhom. Mekkaniżmu msejjaħ “ta’ newtralità fiskali” jew “ta’ disallinjament fiskali” jippermetti sabiex il-valur fiskali ma jiġix immedjatament irriallinjat fuq il-valur kontabbli u għaldaqstant il-ħlas tat-taxxa fuq il-qligħ kapitali jiġi ddifferit għal data iktar tard. Dan il-ħlas għandu jseħħ fil-jum meta jseħħ ir-riallinjament fiskali.

6

Il-leġiżlazzjoni Taljana msemmija fid-deċiżjoni kkontestata tirrigwarda l-intaxxar tal-qligħ kapitali li jirriżulta mir-riallinjament tal-valur fiskali ta’ ċerti assi fuq il-valur kontabbli tagħhom. Dwar dan il-qasam, kienet teżisti leġiżlazzjoni speċifika għal ċerti istituzzjonijiet ta’ kreditu wara trasferimenti ta’ assi li rriżultaw minn ristrutturazzjonijet fis-settur bankarju u leġiżlazzjoni applikabbli għall-kumpanniji l-oħra.

Is-sistema ta’ newtralità fiskali inerenti għal ċerti istituzzjonijiet ta’ kreditu

7

Il-Liġi Nru 218 dwar dispożizzjonijiet fil-qasam ta’ ristrutturazzjoni u integrazzjoni tal-patrimonju tal-istituzzjonijiet ta’ kreditu taħt id-dritt pubbliku (Legge n. 218 su disposizioni in materia di ristrutturazione e integrazione patrimoniale degli istituti di credito di diritto pubblico), tat-30 ta’ Lulju 1990 (GURI Nru 182, tas-6 ta’ Awwissu 1990, iktar ’il quddiem il-“Liġi 218/1990”), kellha l-għan li tissimplifika l-attivitajiet bankarji fl-Italja u, b’mod partikolari, li tippermetti lill-entitajiet pubbliċi tas-settur bankarju li jieħdu l-forma ġuridika ta’ kumpanniji b’responsabbiltà limitata.

8

Billi t-trasferiment ta’ assi minn entitajiet bankarji pubbliċi (iktar ’il quddiem l-“istabbilimenti trasferenti”) lil stabbilimenti ta’ kreditu (iktar ’il quddiem il-“kumpanniji benefiċjarji ta’ trasferimenti”) kien paragunabbli, fuq il-livell fiskali, ma’ bejgħ ta’ assi, huwa ġġenera qligħ kapitali li jirriżulta mid-differenza bejn il-valur kurrenti tal-assi ttrasferiti u l-valur fiskali tagħhom. Dan il-qligħ kapitali kellu jkun suġġett għall-ħlas tat-taxxa fuq il-kumpanniji.

9

Sabiex it-tranżazzjonijiet ta’ trasferimenti ta’ assi bankarji jiġu ffaċilitati, l-Artikolu 7(2) tal-Liġi 218/1990 ppreveda sistema ta’ newtralità fiskali parzjali li permezz tagħha l-qligħ kapitali miksub permezz tat-trasferiment ta’ assi lil kumpanniji benefiċjarji ta’ trasferimenti inkambju għal azzjonijiet ta’ dawn il-kumpanniji fil-kuntest tal-Artikolu 1 ta’ din il-liġi ma kienx, għal 85 % tal-valur tiegħu, rikonoxxut fuq il-livell fiskali (u għaldaqstant ma kienx intaxxat) sakemm dan ma kienx effettivament twettaq. L-istabbilimenti trasferenti ġew immedjatament intaxxati fuq ir-rimanenti 15 % tal-qligħ kapitali bir-rata normali tat-taxxa fuq il-kumpanniji. B’mod korrelattiv, dan il-15 % kien taxxabbli bħala żieda fil-valur fiskali tal-azzjonijiet irċevuti inkambju għat-trasferiment (fil-kontabbiltà tal-istabbilimenti trasferenti) jew tal-valur fiskali tal-assi ttrasferiti (fil-kontabbiltà tal-kumpanniji benefiċjarji ta’ trasferimenti).

10

Din is-sistema ta’ newtralità fiskali parzjali wasslet għal disallinjament doppju tal-valuri fiskali fil-livell ta’ assi ttrasferiti (fil-kontabbiltà tal-kumpanniji benefiċjarji ta’ trasferimenti), kif ukoll tal-azzjonijiet irċevuti bi skambju (kontabbiltà tal-istabbilimenti trasferenti).

11

Il-Liġi Nru 489, dwar, b’mod partikolari, l-estensjoni tat-terminu previst fl-Artikolu 7(6) tal-Liġi Nru 218, tat-30 ta’ Lulju 1990 (Legge n. 489 su proroga del termine di cui all’articolo 7, comma 6, della legge 30 luglio 1990, no 218), tas-26 ta’ Novembru 1993 (GURI Nru 284, tat-3 ta’ Diċembru 1993, iktar ’il quddiem il-“Liġi 489/1993”), obbligat lill-entitajiet pubbliċi tas-settur bankarju, li l-fondi kapitali tagħhom kienu miżmuma mill-Istat, sabiex jadottaw il-forma ta’ kumpanniji b’responsabbiltà limitata, skont il-modalitajiet previsti mil-Liġi 218/1990.

Is-sistemi ta’ newtralità fiskali tal-kumpanniji l-oħra

12

Id-Direttiva tal-Kunsill 90/434/KEE, tat-23 ta’ Lulju 1990, dwar is-sistema komuni tat-tassazzjoni li tapplika għall-inkorporazzjonijiet, id-diviżjonijiet, it-trasferimenti tal-attivi u l-iskambji tal-ishma li jirrigwardaw il-kumpanniji ta’ Stati Membri differenti (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 9, Vol. 1, p. 142), ġiet trasposta fil-liġi Taljana permezz tad-Digriet Leġiżlattiv Nru 544, tat-30 ta’ Diċembru 1992 (GURI Nru 9, tat-13 ta’ Jannar 1993, iktar ’il quddiem id-“Digriet Leġiżlattiv 544/1992”). L-għan ta’ din id-direttiva kien li bl-istabbiliment ta’ sistema komuni ta’ tassazzjoni, ittemm id-distorsjoni tal-kompetizzjoni li tirriżulta mil-leġiżlazzjonijiet nazzjonali, u li tiffaċilita l-operazzjonijiet ta’ riorganizzazzjoni bejn kumpanniji tad-diversi Stati Membri billi jiġi evitat l-intaxxar meta jiġu implementati dawn l-operazzjonijiet, filwaqt li fl-istess ħin tissalvagwardja l-interessi finanzjarji tal-Istati Membri kkonċernati.

13

Is-sistema ta’ newtralità fiskali prevista mid-Direttiva 90/434 u mid-Digriet Leġiżlattiv 544/1992 kienet paragunabbli ma’ dik prevista mil-Liġi 218/1990. Id-differenza tagħha kienet li s-sistema ta’ newtralità fiskali kienet totali u li l-disallinjament fiskali ma kienx doppju iżda kien jinsab biss fuq il-livell tat-trasferimenti, jiġifieri fil-kontabbiltà tal-kumpanniji benefiċjarji ta’ trasferimenti. Din is-sistema kienet applikabbli matul operazzjonijiet ta’ trasferimenti bejn il-kumpanniji ta’ Stati Membri differenti.

14

Id-Digriet Leġiżlattiv Nru 358, dwar ir-riorganizzazzjoni tat-taxxa fuq id-dħul applikabbli għall-operazzjonijiet ta’ ċessjoni u ta’ trasferiment ta’ impriżi, ta’ inkorporazzjoni, ta’ diviżjoni u ta’ skambju ta’ azzjonijiet (decreto legislativo no 358 su riordino delle imposte sui redditi applicabili alle operazioni di cessione e conferimento di aziende, fusione, scissione e permuta di partecipazioni), tat-8 ta’ Ottubru 1997 (GURI Nru 249, tal-24 ta’ Ottubru 1997, iktar ’il quddiem id-“Digriet Leġiżlattiv 358/1997”), estenda s-sistema ta’ newtralità fiskali prevista mid-Digriet Leġiżlattiv 544/1992 għall-operazzjonijiet ta’ trasferimenti bejn kumpanniji Taljani.

15

L-Artikolu 4 tad-Digriet Leġiżlattiv 358/1997 kien jipprevedi li t-trasferiment tal-assi ta’ fergħa ta’ negozju bejn kumpanniji li jinsabu fit-territorju Taljan kien fiskalment newtrali, bil-kundizzjoni li l-valur fiskali tal-assi ttrasferiti jiġi allokat lill-azzjonijiet irċevuti mill-kumpannija trasferenti u li, lill-assi rċevuti, jiġi attribwit l-istess valur fiskali li kellhom meta dawn kienu proprjetà tal-kumpannija trasferenti. Bħal-Liġi 218/1990, din is-sistema kienet għaldaqstant twassal għal disallinjament fiskali doppju.

16

L-Artikolu 3 tad-Digriet Leġiżlattiv 358/1997 kien jipproponi soluzzjoni alternattiva. Matul l-operazzjoni ta’ trasferiment kien possibbli li titħallas taxxa sostituttiva ta’ 19 % tal-ammont tal-qligħ kapitali mwettaq. F’dan il-każ, ma kienx hemm disallinjament fiskali.

L-iskemi ta’ riallinjament fiskali

17

Id-Digriet Leġiżlattiv Nru 41, dwar miżuri ta’ urġenza għall-konsolidazzjoni tal-finanzi pubbliċi u għall-impjieg fir-reġjuni żvantaġġati (decreto legislativo no 41 su misure urgenti per il risanamento della finanza pubblica e per l’occupazione nelle aree depresse), tat-23 ta’ Frar 1995 (GURI Nru 45 tat-23 ta’ Frar 1995), irrikonoxxa lill-kumpanniji benefiċjarji ta’ trasferimenti mwettqa taħt l-Artikolu 7(2) tal-Liġi 218/1990, il-fakultà li jagħmlu riallinjament tal-valur fiskali tal-assi ttrasferiti u ta’ dak tal-azzjonijiet irċevuti mill-istabbilimenti trasferenti, fuq l-ogħla valuri kontabbli ta’ dawn l-assi jew ta’ dawn l-azzjonijiet.

18

Dan ir-riallinjament kien iwassal għat-tmiem tas-sospensjoni tal-ħlas tat-taxxa u, konsegwentement, kien suġġett għal ħlas, min-naħa tal-kumpanniji benefiċjarji tat-trasferimenti, ta’ taxxa ta’ 14 % tal-qligħ kapitali għar-riallinjament tal-valur fiskali tal-assi rċevuti minn trasferiment biss, jew ta’ 18 % jekk ir-riallinjament kien jikkonċerna wkoll il-valur fiskali tal-azzjonijiet irċevuti mill-istabbilimenti trasferenti. Din il-fakultà ta’ riallinjament setgħet biss tirrigwarda t-trasferimenti mwettqa fil-kuntest tal-Liġi 218/1990, mingħajr ma testendi għal assi oħra.

19

Il-Liġi Nru 342 dwar miżuri fiskali (Legge n.°342 su misure in materia fiscale), tal-21 ta’ Novembru 2000, (suppliment ordinarju għall-GURI Nru 276, tal-25 ta’ Novembru 2000, iktar ’il quddiem il-“Liġi 342/2000”), stabbilixxiet skema ta’ rivalutazzjoni kontabbli tal-assi u skema ta’ riallinjament fiskali fuq il-valuri kontabbli għall-kumpanniji kkonċernati bil-Liġi 218/1990 u għall-kumpanniji l-oħra.

20

Iktar preċiżament, l-Artikolu 10 tal-Liġi 342/2000 kien intiż għar-rivalutazzjoni ta’ ċerti assi tal-impriżi. Dan l-artikolu kien jippermetti lill-impriżi sabiex “jirrivalutaw il-beni materjali u immaterjali, bl-esklużjoni ta’ dawk li l-produzzjoni jew l-iskambju tagħhom jikkostitwixxu l-attività prinċipali tal-impriża, kif ukoll l-azzjonijiet f’kumpanniji kkontrollati jew f’kumpanniji assoċjati skont l-Artikolu 2359 tal-Kodiċi Ċivili, meta dawn l-azzjonijiet jikkostitwixxu assi fissi, bħal dawk li jidhru fil-bilanċ kontabbli għas-sena finanzjarja mitmuma mhux iktar tard mill-31 ta’ Diċembru 1999”. Din l-iskema ta’ rivalutazzjoni kienet timponi l-ħlas, fuq l-ogħla valuri mniżżla fil-bilanċ kontabbli wara r-rivalutazzjoni, ta’ taxxa sostituttiva bir-rata ta’ 19 % għall-assi deprezzabbli, u bir-rata ta’ 15 % għall-assi mhux deprezzabbli (Artikolu 12 ta’ din il-liġi).

21

Barra minn hekk, l-Artikolu 14 tal-imsemmija liġi kien jipprevedi skema ta’ riallinjament fiskali tal-assi msemmija fl-imsemmi Artikolu 10 tal-valuri fiskali fuq l-ikbar valuri kontabbli mniżżla fil-bilanċ kontabbli. L-Artikolu 14 kien jipprovdi għaldaqstant li “[d]-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 12 [setgħu] jiġu applikati għar-rikonoxximent, għall-finijiet tat-taxxi fuq id-dħul tal-persuni fiżiċi, tat-taxxa fuq id-dħul tal-persuni ġuridiċi u tat-taxxa reġjonali fuq l-attivitajiet ta’ produzzjoni, tal-ikbar valuri mniżżla fil-bilanċ kontabbli msemmi fl-Artikolu 10 [...], tal-assi msemmija fl-istess Artikolu 10”.

22

L-Artikoli 17 u 18 tal-Liġi 342/2000 kienu jirregolaw l-iskema ta’ riallinjament tal-valuri fiskali fuq il-valuri kontabbli mniżżla fil-bilanċ kontabbli tal-kumpanniji kkonċernati mir-riorganizzazzjonijiet imwettqa skont il-Liġi 218/1990 jew skont l-Artikolu 4 tad-Digriet Leġiżlattiv 358/1997.

23

L-imsemmi Artikolu 17 kien jipprovdi li l-kumpanniji benefiċjarji ta’ trasferimenti mwettqa fil-kuntest tal-Liġi 218/1990 setgħu japplikaw taxxa sostituttiva bir-rata ta’ 19 % fuq id-differenza bejn il-valur tal-beni rċevuti wara l-imsemmija trasferimenti u l-valur tagħhom rikonoxxut għall-finijiet tat-taxxa. Il-valur tal-beni kkunsidrat kien dak li jirriżulta mill-bilanċ kontabbli għas-sena finanzjarja mitmuma qabel id-data tad-dħul fis-seħħ tal-Liġi 342/2000, jiġifieri l-31 ta’ Diċembru 1999. Id-differenza suġġetta għat-taxxa sostituttiva kienet ikkunsidrata bħala nefqa, rikonoxxuta għall-finijiet tat-taxxa, tal-azzjonijiet irċevuti mill-istabbilimenti trasferenti.

24

Bil-ħlas ta’ din it-taxxa, il-kumpanniji li kellhom l-assi bankarji u dawk li kellhom l-azzjonijiet tal-imsemmija kumpanniji setgħu jagħmlu riallinjament tal-valuri fiskali tal-assi u tal-azzjonijiet inkwistjoni, rispettivament. Kien ukoll previst li l-kumpanniji benefiċjarji ta’ trasferimenti setgħu japplikaw taxxa sostituttiva bir-rata ta’ 15 % jekk huma jkunu ddeċidew li jagħmlu riallinjament biss tal-valur fiskali ta’ dawn l-assi mingħajr ma jagħmlu riallinjament tal-azzjonijiet (riallinjament sempliċi). F’dan l-aħħar każ, id-differenza suġġetta għat-taxxa ma kinitx rikonoxxuta għall-istabbilimenti trasferenti, u kienu l-kumpanniji benefiċjarji ta’ trasferimenti biss li setgħu jieħdu vantaġġ mill-iskema ta’ riallinjament.

25

L-Artikolu 19 tal-Liġi 342/2000 kien jipprevedi li l-iskema tal-Artikolu 17 ta’ din il-liġi kienet tapplika għall-kumpanniji benefiċjarji tat-trasferimenti previsti fl-Artikolu 4(1) tad-Digriet Leġiżlattiv 358/1997.

26

L-Artikolu 18 tal-istess liġi kien jipprovdi li l-istabbilimenti trasferenti, fil-kuntest ta’ operazzjonijiet imwettqa b’applikazzjoni tal-Liġi 218/1990, setgħu japplikaw taxxa sostituttiva bir-rata ta’ 19 % fuq id-differenza bejn il-valur tal-azzjonijiet irċevuti u l-valur tagħhom rikonoxxut għall-finijiet tat-taxxa. Il-valur tal-azzjonijiet ikkunsidrat kien dak li jirriżulta mill-bilanċ kontabbli għas-sena finanzjarja mitmuma fil-31 ta’ Diċembru 1999. Din id-differenza kienet meqjusa bħala nefqa, rikonoxxuta għall-finijiet tat-taxxa, tal-azzjonijiet irċevuti. L-imsemmija differenza ma tqisitx li hija nefqa, rikonoxxuta għall-finijiet tat-taxxa, għall-kumpanniji benefiċjarji ta’ trasferimenti.

27

L-Artikolu 3(1) tal-Liġi Nru 448, dwar dispożizzjonijiet li jirrigwardaw l-istabbiliment tal-baġit annwali u multiannwali tal-Istat (Liġi tal-Finanzi 2002) [legge n.°448 su disposizioni per la formazione del bilancio annuale e pluriennale dello Stato (legge finanziaria 2002)], tat-28 ta’ Diċembru 2001 (suppliment ordinarju għall-GURI Nru 301, tad-29 ta’ Diċembru 2001, iktar ’il quddiem il-“Liġi 448/2001”), estenda l-applikabbiltà tal-iskemi ta’ rivalutazzjoni u ta’ riallinjament tal-Artikoli 10 u 14 tal-Liġi 342/2000 għall-beni li jirriżultaw mill-bilanċ kontabbli għas-sena finanzjarja mitmuma qabel il-31 ta’ Diċembru 2000, permezz tal-ħlas tat-taxxa sostituttiva bir-rata ta’ 19 % għall-assi deprezzabbli u ta’ 15 % għall-assi mhux deprezzabbli.

28

L-Artikolu 3(11) tal-Liġi 448/2001 estenda l-applikabbiltà tal-iskema ta’ rivalutazzjoni prevista fl-Artikoli 17 sa 19 tal-Liġi 342/2000 għall-beni li jirriżultaw mil-bilanċ kontabbli għas-sena finanzjarja applikabbli fil-31 ta’ Diċembru 2001. Ir-rati tat-taxxa sostituttiva ġew iffissati għal 12 % f’każ ta’ riallinjament doppju u għal 9 % f’każ ta’ riallinjament sempliċi.

29

Is-sistema Taljana tat-taxxa fuq il-kumpanniji ġiet irriformata fl-2003 permezz tad-Digriet Leġiżlattiv Nru 344 dwar riforma tat-taxxa fuq id-dħul tal-kumpanniji skont l-Artikolu 4 tal-Liġi Nru 80, tas-7 ta’ April 2003 (decreto législativo no344 su riforma dell’imposizione sul reddito delle società, a norma dell’articolo 4 della legge 7 aprile 2003, no80), tat-12 ta’ Diċembru 2003 (suppliment ordinarju għall-GURI Nru 291, tas-16 ta’ Diċembru 2003, iktar ’il quddiem id-“Digriet Leġiżlattiv 344/2003”).

30

Il-Liġi Nru 350, dwar dispożizzjonijiet li jirrigwardaw l-istabbiliment ta’ baġit annwali u multiannwali tal-Istat (Liġi tal-Finanzi 2004) [Legge n. 350 su disposizioni per la formazione del bilancio annuale e pluriennale dello Stato (legge finanziaria 2004), tal-24 ta’ Diċembru 2003 (suppliment ordinarju għall-GURI Nru 299, tas-27 ta’ Diċembru 2003, iktar ’il quddiem il-“Liġi 350/2003”), estendiet mill-ġdid l-applikabbiltà tal-iskemi ta’ rivalutazzjoni u ta’ riallinjament tal-Liġi 342/2000.

31

L-Artikolu 2(25) tal-Liġi 350/2003 biddel l-Artikolu 10 tal-Liġi 342/2000 b’mod li jippermetti lill-kumpanniji sabiex jirrikorru għall-mekkaniżmi ta’ rivalutazzjoni volontarja għall-assi li jidhru fil-bilanċ kontabbli għas-sena finanzjarja mitmuma mhux iktar tard mill-31 ta’ Diċembru 2002. Barra minn hekk, din id-dispożizzjoni awtorizzat lill-istess impriżi sabiex jagħmlu użu mill-iskema ta’ riallinjament prevista fl-Artikolu 14 tal-Liġi 342/2000, għall-assi li jidhru fil-bilanċ kontabbli għas-sena finanzjarja mitmuma mhux iktar tard mill-31 ta’ Diċembru 2002. It-taxxa sostituttiva baqgħet fissa għar-rata ta’ 19 % għall-assi deprezzabbli u 15 % għall-assi mhux deprezzabbli.

32

L-Artikolu 2(26) tal-Liġi 350/2003 ppreċiża li d-dispożizzjonijiet previsti, b’mod partikolari fl-Artikoli 17 u 18 tal-Liġi 342/2000 setgħu jiġu applikati wkoll għall-beni li jirriżultaw mill-bilanċ kontabbli għas-sena finanzjarja applikabbli fil-31 ta’ Diċembru 2003. Ir-rata tat-taxxa sostituttiva ġiet iffissata għal 12 % f’każ ta’ riallinjament doppju u għal 9 % f’każ ta’ riallinjament sempliċi.

33

Min-naħa l-oħra, l-imsemmija liġi ma estendietx l-applikazzjoni tal-Artikolu 19 tal-Liġi 342/2000, jiġifieri r-riallinjament fiskali għat-trasferimenti ta’ assi ta’ kumpanniji mwettqa b’applikazzjoni tal-Artikolu 4 tad-Digriet Leġiżlattiv 358/1997.

Il-proċedura amministrattiva u d-deċiżjoni kkontestata

34

Billi, għall-finijiet tal-kontroll tal-għajnuna mill-Istat, il-Kummissjoni ma ġietx innotifikata dwar il-Liġi 350/2003 fis-sens tal-Artikolu 88(3) KE, din iddeċidiet li tiftaħ eżami preliminari tal-iskema inkwistjoni.

35

Fid-dawl tar-risposta mogħtija mill-awtoritajiet Taljani, b’ittra datata t-30 ta’ Mejju 2007, il-Kummissjoni informat lir-Repubblika Taljana bid-deċiżjoni tagħha li tiftaħ il-proċedura prevista fl-Artikolu 88(2) KE u stiednet lill-partijiet interessati jippreżentaw l-osservazzjonijiet tagħhom.

36

Wara li kkunsidrat l-osservazzjonijiet ippreżentati, il-Kummissjoni adottat id-deċiżjoni kkontestata.

37

Wara li ddeskriviet ir-regoli li jirregolaw l-intaxxar tal-qligħ kapitali fis-sistema fiskali Taljana, il-Kummissjoni, fit-tfittxija tagħha għall-eżistenza ta’ vantaġġ selettiv, qabelxejn ikkunsidrat, fil-punt 86 tal-motivi tad-deċiżjoni kkontestata, li l-iskema ta’ disallinjament fiskali implementata għall-kumpanniji bankarji bl-Artikolu 7(2) tal-Liġi 218/1990 u bl-Artikolu 4 tad-Digriet Leġiżlattiv 358/1997 għall-impriżi l-oħra ma kinitx tikkostitwixxi għajnuna mill-Istat “billi l-valur fiskali ta’ l-assi skambjata ma nbidilx, u b’hekk ma kien hemm ebda qligħ kapitali fiskali u għalhekk ma ngħata ebda vantaġġ fiskali. [...] Għalhekk il-Kummissjoni tikkonkludi li d-differiment tat-taxxa relatat man-newtralità tat-taxxa kien ġustifikata skond il-loġika intrinsika tas-sistema tat-tassazzjoni u ma tikkostitwixxix għajnuna mill-Istat”.

38

Il-Kummissjoni mbagħad ikkonkludiet li l-iskemi ta’ riallinjament fiskali introdotti bil-Liġijiet 342/2000 u 448/2001 kienu jikkostitwixxu miżuri fiskali ġenerali ġġustifikati mil-loġika tas-sistema fiskali u, għaldaqstant, ma jikkostitwixxux għajnuna mill-Istat. Fil-fatt, it-taxxa sostituttiva ma kienet tagħti ebda vantaġġ lill-kumpaniji inkwistjoni billi din kienet applikata taħt l-istess kundizzjonijiet fir-rigward tal-impriżi kollha, kemm jekk dawn huma bankarji kif ukoll jekk ma humiex.

39

Min-naħa l-oħra, il-Kummissjoni qieset li l-iskema ta’ riallinjament fiskali li tirriżulta mill-Artikolu 2(26) tal-Liġi 350/2003 ma kinitx tikkostitwixxi miżura ġenerali, peress li din kienet tapplika biss għall-qligħ kapitali mwettaq minn ċerti istituzzjonijiet ta’ kreditu b’riżultat tar-riorganizzazzjonijiet implementati b’applikazzjoni tal-Liġi 218/1990. L-istituzzjonijiet ta’ kreditu l-oħra u l-kumpanniji l-oħra kkonċernati minn operazzjonijiet implementati bis-saħħa tad-Digriet Leġiżlattiv 358/1997 ma setgħux jibbenefikaw mill-istess skema ta’ riallinjament fiskali.

40

Skont il-Kummissjoni, l-iskema prevista fl-Artikolu 2(25) tal-Liġi 350/2003 “ma tikkostitwixxix [skema ta’] riallinjament tat-taxxi ta’ valuri mhux allinjati li jirriżultaw minn riorganizzazzjonijiet fiskalment newtrali iżda skema ta’ valutazzjoni mill-ġdid tat-taxxa li wasslet għar-rikonoxximent ta’ profitti kapitali moħbija li jirriżultaw mill-aġġustament tal-valur tat-taxxa ta’ l-assi miżmuma mill-kumpaniji benefiċjarji għall-valur attwali tagħhom”. L-iskemi previsti fl-Artikoli 2(25) u 2(26) tal-Liġi 350/2003 ma humiex komparabbli meta wieħed jieħu inkunsiderazzjoni d-differenza li teżisti bejn ir-rati legali tat-taxxa sostituttiva prevista miż-żewġ skemi.

41

Barra minn hekk, il-Kummissjoni qieset li, sa fejn is-sistema ta’ newtralità fiskali prevista bil-Liġi 218/1990 u dik prevista bil-Liġi 358/1997 huma ekwivalenti, fl-2003 l-leġiżlatur Taljan kellu japplika l-istess skema ta’ riallinjament fiskali.

42

Skont il-Kummissjoni, il-vantaġġ fiskali previst fl-Artikolu 2(26) tal-Liġi 350/2003 ma jistax jiġi kkunsidrat bħala vantaġġ “de minimis”.

43

Fir-rigward tal-ġustifikazzjoni dwar in-natura tas-sistema fiskali, il-Kummissjoni kkunsidrat li s-sistema applikabbli għas-settur bankarju “ma tirrappreżentax adattament tas-sistema ġenerali għall-karatteristiċi distintivi tas-settur bankarju, iżda pjuttost vantaġġ selettiv li għandu l-effett li jtejjeb il-kompetittività ta’ ċerti impriżi”.

44

Minn dan, il-Kummissjoni kkonkludiet li l-iskema mogħtija lil ċerti istituzzjonijiet kienet vantaġġ speċifiku u mhux iġġustifikat min-natura tas-sistema fiskali.

45

Fid-dawl ta’ dawn il-kunsiderazzjonijiet kollha, il-Kummissjoni ddeċidiet li l-iskema fiskali eċċezzjonali msemmija fl-Artikolu 2(26) tal-Liġi 350/2003 (iktar ’il quddiem l-“iskema fiskali kontenzjuża”) li implementat ir-Repubblika Taljana, kienet tikkostitwixxi għajnuna mill-Istat u ma kinitx kompatibbli mas-suq komuni.

Il-proċedura quddiem il-Qorti Ġenerali u s-sentenza appellata

46

Permezz ta’ rikors ippreżentat fir-Reġistru tal-Qorti Ġenerali fl-14 ta’ Awwissu 2008, l-appellanti ppreżentaw azzjoni għall-annullament tad-deċiżjoni kkontestata.

47

Huma ressqu żewġ motivi, ibbażati, minn naħa, fuq il-ksur tal-Artikolu 87(1) KE, inkwantu l-Kummissjoni wettqet żball meta kkonstatat l-eżistenza ta’ għajnuna mill-Istat, peress li din hija skema li ma tagħti ebda vantaġġ fis-sens ta’ din id-dispożizzjoni, u, min-naħa l-oħra, fuq ksur tal-obbligu ta’ motivazzjoni li jirriżulta minn żball ta’ fatt.

48

Il-Qorti Ġenerali qabelxejn irrispondiet għat-tieni motiv billi kkunsidrat li d-deċiżjoni kkontestata ma kinitx motivata b’mod korrett. Fir-rigward tal-ewwel motiv, hija qieset li l-Kummissjoni ma wettqitx żball meta, bħala kuntest ta’ riferiment sabiex tiġi ddeterminata l-eżistenza ta’ vantaġġ ekonomiku, qieset it-taxxa normali. Sussegwentement hija ddeċidiet li l-Kummissjoni ġustament iddeċidiet li għandha tqabbel l-iskema fiskali kontenzjuża mas-sistema tat-taxxa taxxa normali. Fl-aħħar nett, hija ċaħdet l-argument tal-appellanti li jgħid li l-vantaġġ mogħti lil ċerti kumpanniji kien iġġustifikat min-natura u l-istruttura tas-sistema fiskali.

Il-proċedura quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja u t-talbiet tal-partijiet

49

Permezz tal-appell tagħhom, l-appellanti jitolbu li l-Qorti tal-Ġustizzja jogħġobha:

tannulla s-sentenza appellata totalment u, konsegwentement,

tilqa’ t-talbiet ifformulati fir-rikors promotur fl-ewwel istanza, intiż għall-annullament b’mod sħiħ tad-deċiżjoni kkontestata,

jew

sussidjarjament tibgħat lura l-kawża quddiem il-Qorti Ġenerali għal eżami mill-ġdid fid-dawl tas-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja.

tikkundanna lill-Kummissjoni għall-ispejjeż.

50

Il-Kummissjoni titlob li l-Qorti tal-Ġustizzja jogħġobha:

tiċħad l-appell totalment minħabba l-fatt li huwa parzjalment inammissibbli jew irrilevanti u infondat fl-intier tiegħu;

tikkundanna lill-appellanti għall-ispejjeż taż-żewġ istanzi.

Fuq l-appell

Osservazzjonijiet preliminari tal-Kummissjoni

51

Mingħajr ma ppreżentat appell inċidentali, fir-risposta tagħha l-Kummissjoni fakkret li hija kienet sostniet quddiem il-Qorti Ġenerali li l-azzjoni ta’ BNL kienet inammissibbli peress li hija ma kinitx ibbenefikat mill-għajnuna mħallsa. Il-Qorti Ġenerali kkunsidrat li ma kienx hemm lok li jiġi eżaminat il-locus standi ta’ BNL sa fejn l-azzjoni ta’ BNP Paribas kienet ammissibbli. Matul is-seduta, il-Kummissjoni ma stidnitx lill-Qorti tal-Ġustizzja terġa’ teżamina din il-kwistjoni.

Fuq it-tielet aggravju

L-argumenti tal-partijiet

52

Permezz tat-tielet aggravju tagħhom, li għandu jiġi eżaminat l-ewwel, l-appellanti jikkritikaw lill-Qorti Ġenerali li fasslet motivazzjoni ex novo li ma hijiex ibbażata fuq id-deċiżoni kkontestata fir-rigward tad-determinazzjoni tal-kuntest ta’ riferiment sabiex tevalwa s-selettività tal-iskema fiskali kontenzjuża.

53

Qabelxejn, huma jikkritikaw lill-Qorti Ġenerali li analizzat il-karatteristiċi tal-iskema ta’ riallinjament ġenerali, li pparagunatha mal-iskema fiskali kontenzjuża u li ddeċidiet li dawn iż-żewġ skemi kellhom għan differenti. Minbarra l-fatt li l-Kummissjoni ma wettqitx dan l-eżami fid-deċiżjoni kkontestata, il-Qorti Ġenerali wettqet żball meta ma rrikonoxxietx li l-iskema ta’ riallinjament ġenerali kienet ukoll tippermetti li jiġi rriallinjat il-qligħ kapitali miksub bħala riżultat ta’ trasferimenti ta’ assi mwettqa skont il-Liġi 218/1990.

54

Il-Qorti Ġenerali żnaturat il-fatti inkwistjoni meta ma ħaditx inkunsiderazzjoni l-argumenti tal-appellanti dwar ċirkolari tal-Ministeru tal-Finanzi Taljan u, bi żball, iddikjarat inammissibbli prova li huma kienu pproduċew fl-istadju tar-replika.

55

Il-Kummissjoni prinċipalment tqis li dan l-aggravju huwa irrilevanti u infondat. Il-motivazzjonijiet ikkritikati mill-appellanti huma motivazzjonijiet żejda peress li, fil-punt 173 tas-sentenza appellata, il-Qorti Ġenerali indikat b’mod ċar li l-iskema ta’ riallinjament ġenerali ma kinitx il-kuntest ta’ riferiment. Il-punt 185 tas-sentenza appellata jittratta l-iskema fiskali kontenzjuża u jippreċiża li l-eżistenza ta’ skemi derogatorji oħra ma tikkontestax in-natura derogatorja ta’ din l-iskema.

56

Sussidjarjament, il-Kummissjoni ssostni li l-iskema ta’ riallinjament ġenerali u l-iskema fiskali kontenzjuża ma kinux identiċi. Barra minn hekk, il-fatt li xi stabbilimenti bankarji benefiċjarji ta’ trasferimenti skont l-iskema tal-Liġi 218/1990 kellhom il-possibbiltà li jirriallinjaw ċerti assi permezz tal-iskema ta’ riallinjament ġenerali u għamlu użu minn din il-possibbiltà, ma biddel xejn mill-fatt li l-iskema fiskali kontenzjuża kienet irriżervata għalihom u kienet iktar favorevoli. Fl-aħħar nett, id-deċiżjoni kkontestata kienet illimitat l-irkupru tal-għajnuna għad-differenza bejn it-taxxa sostituttiva rriżervata għall-istabbilimenti bankarji u dik imħallsa għall-operazzjonijiet bl-iskema ta’ riallinjament ġenerali.

Il-kunsiderazzjonijiet tal-Qorti tal-Ġustizzja

57

Mis-sentenza appellata u mid-dokumenti tal-proċess li l-appellanti ppreżentaw quddiem il-Qorti Ġenerali jirriżulta li, kuntrarjament għal dak li l-Kummissjoni kienet indikat fil-punt 97 tal-motivazzjonijiet tad-deċiżjoni kkontestata, l-iskema ta’ ntaxxar normali tal-profitti tal-impriżi ma setgħetx isservi ta’ kriterju validu ta’ paragun u għaldaqstant ma setgħetx isservi ta’ kuntest ta’ riferiment fir-rigward tal-evalwazzjoni tas-selettività tal-imsemmija skema fiskali.

58

Sussegwentement, l-appellanti sostnew li, anki kieku wieħed jassumi li din l-iskema setgħet isservi ta’ kuntest ta’ riferiment, l-iskema fiskali kontenzjuża ma kienet tathom ebda vantaġġ ekonomiku.

59

Fl-aħħar nett l-appellanti jsostnu li l-iskema ta’ riallinjament ġenerali lanqas ma setgħet isservi ta’ kuntest ta’ riferiment u dan peress li l-karatteristiċi tagħha kienu totalment differenti minn dawk tal-iskema fiskali kontenzjuża. Anki kieku dan kellu jkun il-każ, l-iskema fiskali kontenzjuża ma kienet tagħti ebda vantaġġ ekonomiku meta mqabbla mal-iskema ta’ riallinjament ġenerali.

60

Minn dawn l-elementi jirriżulta li, skont l-appellanti, la l-iskema ta’ ntaxxar normali tal-profitti u lanqas l-iskema ta’ riallinjament ġenerali ma setgħu jservu bħala kuntest ta’ riferiment u li, kieku dan kellu jkun il-każ, l-iskema fiskali kontenzjuża ma kienet tagħti ebda vantaġġ ekonomiku meta mqabbla ma’ waħda jew l-oħra minn dawn l-iskemi.

61

Sabiex tirrispondi għal din l-argumentazzjoni, fil-punt 161 tas-sentenza appellata l-Qorti Ġenerali qabelxejn ġustament fakkret il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja dwar id-determinazzjoni tal-kuntest ta’ riferiment għall-eżami tas-selettività ta’ miżura, bil-kliem li ġej:

“161

Il-Qorti tal-Ġustizzja indikat li d-determinazzjoni tal-kuntest ta’ riferiment għall-eżami ta’ selettività ta’ miżura għandha importanza partikolari fil-kas ta’ miżuri fiskali, peress li l-istess eżistenza ta’ vantaġġ ma tistax tiġi stabbilita ħlief meta mqabbla ma’ taxxa msejħa “normali” (sentenza [tas-6 ta’ Settembru 2006,] Il-Portugall vs Il-Kummissjoni [C-88/03, Ġabra p. I-7115,], punt 56), jiġifieri, t-taxxa li tapplika normalment għall-impriżi li, fid-dawl tal-għan tal-iskema kkontestata, jinsabu f’sitwazzjoni fattwali u ġuridika paragunabbli ma’ dik tal-impriżi benefiċjarji ta’ din l-iskema (sentenza [tat-8 ta’ Novembru 2001,] Adria-Wien Pipeline u Wietersdorfer & Peggauer Zementwerke, [C-143/99, Ġabra p. I-8365,] punt 41).”

62

Iktar tard, fil-punti 165 sa 167 tas-sentenza appellata, il-Qorti Ġenerali rrilevat l-elementi li ġejjin:

“165

Qabel kollox għandhom jiġu eżaminati l-ilmenti tar-rikorrenti dwar l-għażla, mill-Kummissjoni, tat-taxxa normali fuq il-kumpanniji bħala kuntest ta’ riferiment, u l-konstatazzjoni ta’ din l-istituzzjoni, fil-kuntest kif definit, tal-eżistenza ta’ vantaġġ ekonomiku selettiv.

166

F’dan il-każ, il-Kummissjoni tikkonstata li, għal dak li jirrigwarda l-profitti kapitali miksuba imma mhux rikonoxxuti, għalkemm is-sistema ta’ newtralità fiskali tal-Liġi 218/1990 kienet ekwivalenti għas-sistema ta’ newtralità fiskali tal-Artikolu 4 tad-Digriet 358/1997 [it-tieni sentenza tal-punt 99 tal-motivazzjonijiet tad-deċiżjoni kkontestata], konstatazzjoni li kienet titlob li kwalunkwe skema ta’ riallinjament stabbilita mil-leġiżlatur tkun applikata mingħajr distinzjoni, u taħt l-istess kundizzjonijiet, għall-profitti kapitali miksuba fil-kuntest ta’ waħda minn dawn iż-żewġ skemi [punt 88 tal-motivazzjonijiet tad-deċiżjoni kkontestata], ir-Repubblika Taljana kienet irriżervat il-benefiċċju tal-iskema ta’ riallinjament tal-Artikolu 2(26) tal-Liġi 350/2003 għall-impriżi riorganizzati taħt il-Liġi 218/1990 biss [punt 90 tal-motivazzjonijiet tad-deċiżjoni kkontestata].

167

Abbażi ta’ dawn il-kunsiderazzjonijiet, il-Kummissjoni kkonkludiet li r-Repubblika Taljana tat vantaġġ selettiv lil dawn l-impriżi, li jikkorrispondi għad-differenza bejn it-taxxa effettivament imħallsa taħt l-Artikolu 2(26) tal-Liġi 350/2003 u t-taxxa normali li tħallset kieku dan ir-riallinjament seħħ fin-nuqqas ta’ din l-iskema preferenzjali [punt 91 tal-motivazzjonijiet tad-deċiżjoni kkontestata].”

63

Sussegwentement, fil-punti 167 sa 172 kif ukoll fil-punt 186 tas-sentenza appellata, il-Qorti Ġenerali rrispondiet għall-ilmenti tal-appellanti fir-rigward tal-għażla, mill-Kummissjoni, tal-iskema ta’ ntaxxar normali tal-profitti bħala kuntest ta’ riferiment u ċaħdithom bil-kliem li ġej:

“169

Madankollu għandu jiġi rrilevat li, fl-investigazzjoni ta’ skema fid-dawl tad-dispożizzjonijiet rigward għajnuna mill-Istat, ma huwiex l-obbligu tal-Kummissjoni li tikkunsidra l-għażliet suġġettivi li setgħu jagħmlu l-benefiċjarji ta’ din l-iskema fin-nuqqas tagħha, iżda li teżamina din l-iskema sabiex tiddetermina jekk, oġġettivament, tagħtix vantaġġ ekonomiku meta mqabbla mat-taxxa li dderogat minnhom u li kienu normalment japplikaw fin-nuqqas tagħha (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, tal-15 ta’ Diċembru 2005, Unicredito Italiano, C-148/04, Ġabra p. I-11137, punt 118). Il-kunsiderazzjoni li, fin-nuqqas tal-iskema ta’ riallinjament ikkontestata, l-impriżi kkonċernati, allegatament ma kinux iċedu l-assi tagħhom hija irrilevanti, fil-kuntest ta’ tali evalwazzjoni oġġettiva.

170

Ir-rikorrenti jsostnu wkoll li [...] l-kuntest ta’ riferiment tat-taxxa normali ma huwiex xieraq għaliex l-applikazzjoni ta’ din it-taxxa normali fil-każ ta’ ċessjoni, waqt li ċertament telimina l-allinjament ħażin fil-livell ta’ assi għall-istituzzjonijiet benefiċjari tat-trasferiement taħt il-Liġi 218/1990, min-naħa l-oħra, ma jkollha ebda effett fuq l-allinjament ħażin fil-livell ta’ azzjonijiet irċevut minn entitajiet trasferenti.

171

Fir-rigward ta’ dan ir-riferiment mir-rikorrenti għas-sitwazzjoni tal-entitajiet trasferenti taħt il-Liġi 218/1990, għandu jiġi rrilevat li d-deċiżjoni [kkontestata] ma tikkonċerna bla ebda mod lil dawn l-entitajiet, iżda biss lill-banek benefiċjarji ta’ trasferimenti taħt din il-liġi. Huwa biss fir-rigward ta’ dawn il-banek li d-deċiżjoni [kkontestata] teżamina u tikkonstata l-eżistenza ta’ vantaġġ.

172

Minn dan isegwi li r-riferimenti li r-rikorrenti jagħmlu ripetittivament fil-kuntest ta’ dan ir-rikors [...], għas-sitwazzjoni tal-entitajiet trasferenti taħt il-Liġi 218/1990 u, b’mod partikolari, għall-fatt li r-riforma fiskali tal-2003 ma eliminatx fir-rigward tagħhom ir-riskju ta’ taxxa doppja tal-profitti kapitali sospiżi u ddistribwiti bħala dividendi, ma għandhom ebda rilevanza.

[...]

186

Minn dak li ntqal qabel jirriżulta li, bil-kontra ta’ dak li jsostnu r-rikorrenti, il-Kummissjoni ma żbaljatx meta, bħala kuntest ta’ riferiment sabiex tiġi ddeterminata l-eżistenza ta’ vantaġġ ekonomiku, qieset il-kuntest ta’ riferiment tat-taxxa normali.”

64

Fl-aħħar nett, il-Qorti Ġenerali rrispondiet għall-ilmenti tal-appellanti dwar il-fatt li l-iskema ta’ riallinjament ġenerali ma setgħetx isservi ta’ kuntest ta’ riferiment, u dan filwaqt li, fil-punt 173 tas-sentenza appellata, hija rrilevat li l-iskema prevista fl-Artikolu 2(25) tal-Liġi 350/2003 ma ntgħażlitx mill-Kummissjoni bħala kuntest ta’ riferiment bil-mod kif ġej:

“173

Għal dak li jikkonċerna l-argument tar-rikorrenti li l-iskema ta’ riallinjament tal-Artikolu 2(25) tal-Liġi 350/2003 ma hijiex, għall-inqas mhux iktar mit-taxxa normali, kuntest ta’ riferiment [validu] [...], argument li barra minn hekk jikkontradixxi dak imressaq fil-punt 174 iktar ’il fuq, huwa biżżejjed li jiġi rrilevat li fid-deċiżjoni [kkontestata] l-Kummissjoni ma qisitx l-iskema tal-Artikolu 2(25) tal-Liġi 350/2003 bħala kuntest ta’ riferiment.”

65

Sussegwentement, fil-punti 182 u 183 tas-sentenza appellata, il-Qorti Ġenerali rrispondiet għall-argumenti tal-appellanti dwar il-paragun bejn l-iskema fiskali kontenzjuża u l-iskemi ta’ riallinjament l-oħra, bil-mod li ġej:

“182

Fid-dawl ta’ din id-differenza fl-għan taż-żewġ skemi ta’ riallinjament, ma kienx hemm lok li jsir paragun bejn ir-riallinjament tal-Artikolu 2(26) tal-Liġi 350/2003 u r-riallinjament tal-Artikolu 2(25) tal-Liġi 350/2003.

183

L-unika miżura li r-riallinjament tal-Artikolu 2(26) tal-Liġi 350/2003 seta’ jiġi pparagunat magħha kienet il-miżura ta’ riallinjament li tirriżulta mill-Artikolu 19 tal-Liġi 342/2000 u li biha l-leġiżlatur kien estenda, lill-impriżi suġġetti għal riorganizzazzjonijiet taħt l-Artikolu 4 tad-Digriet Leġiżlattiv 358/1997, l-benefiċċji tar-riallinjament tal-Artikolu 17 tal-Liġi 342/2000.”

66

Minn dawn il-kunsiderazzjonijiet jirriżulta li, kuntrarjament għal dak li ġie invokat fl-aggravju, il-Qorti Ġenerali ma fasslitx motivazzjoni mingħajr rabta mad-deċiżjoni kkontestata peress li, fil-punti 165, 173 u 186 tas-sentenza appellata, hija rrilevat li l-kuntest ta’ riferiment magħżul mill-Kummissjoni kienet l-iskema ta’ ntaxxar normali tal-profitti u li hija wettqet il-paragun bejn l-iskema fiskali kontenzjuża u l-iskema ta’ riallinjament ġenerali biss sabiex tirrispondi għall-argumenti tal-appellanti. Dwar dan il-punt, l-appellanti jallegaw, fil-punt 15 tar-replika tagħhom quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja, li din l-argumentazzjoni ma kinitx sussidjarja. Minn dan jirriżulta li l-Qorti Ġenerali kienet marbuta tirrispondi għaliha.

67

Barra minn hekk, għandu jiġi nnotat li, fil-punt 182 tas-sentenza appellata, il-Qorti Ġenerali ddeċidiet li ma kienx hemm lok li l-iskema fiskali kontenzjuża u l-iskema ta’ riallinjament ġenerali jiġu pparagunati, liema argument kienu sostnewh b’mod preċiż l-appellanti fil-punti 98 sa 100 tar-rikors promotur tagħhom ippreżentat quddiem il-Qorti Ġenerali u hekk kif huma fakkru fil-punt 77 tal-appell. Għaldaqstant jidher li l-appellanti kienu ngħataw is-sodisfazzjon u li huma ma kellhomx locus standi biex jikkontestaw is-sentenza appellata fuq dan il-punt.

68

Fir-rigward tal-ilmenti dwar l-iżnaturament tal-fatti mill-Qorti Ġenerali f’dak li jikkonċerna ċirkolari tal-Ministeru tal-Finanzi Taljan u minħabba li l-Qorti Ġenerali, bi żball, iddikjarat prova li l-appellanti kienu pproduċew fl-istadju tar-replika inammissibbli, għandu jiġi rrilevat li l-motivazzjoni kkontestata ġiet żviluppata mill-Qorti Ġenerali b’risposta għall-argumentazzjoni tal-appellanti li permezz tagħha dawn sostnew li l-iskema fiskali kontenzjuża ma tathom ebda vantaġġ ekonomiku fir-rigward tal-iskema ġenerali ta’ riallinjament. Mill-punt 101 tar-rikors ippreżentat quddiem il-Qorti Ġenerali jirriżulta li din l-argumentazzjoni ġiet invokata biss b’mod sussidjarju, fl-eventwalità fejn il-Qorti Ġenerali tkun qieset li l-iskema fiskali kontenzjuża kienet paragunabbli mal-iskema ta’ riallinjament ġenerali, li, hekk kif issemma fil-punt 66 ta’ din is-sentenza, dan ma kienx il-każ.

69

Minn dawn il-kunsiderazzjonijiet kollha jirriżulta li t-tielet aggravju għandu jiġi ddikjarat parzjalment inammissibbli u parzjalment infondat.

Fuq ir-raba’ aggravju

L-argumenti tal-partijiet

70

L-appellanti jikkritikaw lill-Qorti Ġenerali li fil-punt 193 tas-sentenza appellata, hija qalet li ma kienx importanti li l-iskema tat-trasferimenti tal-assi skont il-Liġi 218/1990 kienet saret obbligatorja sa mid-dħul fis-seħħ tal-Liġi 489/1993 peress li l-iskema kienet fakultattiva matul l-ewwel tliet snin tal-applikazzjoni tagħha.

71

L-appellanti jqisu li dan ir-raġunament huwa vvizzjat. Fil-fatt, hija n-natura obbligatorja tal-iskema tat-trasferiment ta’ assi skont il-Liġi 218/1990 li ħeġġet lil-leġiżlatur fiskali Taljan sabiex jistabbilixxi skema ta’ riallinjament fiskali bi ħlas ta’ taxxa sostituttiva.

72

Il-Kummissjoni titlob l-inammissibbiltà ta’ dan l-aggravju peress li dan l-aggravju jistieden lill-Qorti tal-Ġustizzja sabiex twettaq eżami tal-fatti. Sussidjarjament, l-aggravju ma huwiex fondat. L-appellanti qegħdin jibbażaw ruħhom fuq ipoteżijiet mhux ivverifikati.

Il-kunsiderazzjonijiet tal-Qorti tal-Ġustizzja

73

Quddiem il-Qorti Ġenerali, l-appellanti sostnew li, anki jekk wieħed jassumi li l-iskema fiskali kontenzjuża tathom vantaġġ ekonomiku, dan il-vantaġġ ma kienx selettiv. Insostenn ta’ din l-affermazzjoni, huma ppreċiżaw li l-kumpanniji benefiċjarji tal-iskema fiskali kontenzjuża, jiġifieri l-kumpanniji benefiċjarji ta’ trasferimenti ta’ assi skont il-Liġi 218/1990, kienu f’sitwazzjoni legali differenti minn dik ta’ kumpanniji oħra benefiċjarji ta’ trasferimenti ta’ assi. Din id-differenza rriżultat mill-fatt, b’mod partikolari, li r-ristrutturazzjonijiet fil-qasam bankarju ma seħħewx b’mod spontanju iżda abbażi ta’ rakkomandazzjoni u iktar tard, wara d-dħul fis-seħħ tal-Liġi 489/1993, abbażi ta’ obbligu.

74

Sabiex tiċħad din l-argumentazzjoni fuq l-eżistenza ta’ differenza bejn iż-żewġ kategoriji ta’ kumpanniji benefiċjarji ta’ trasferimenti ta’ assi, il-Qorti Ġenerali, fil-punt 193 tas-sentenza appellata, għamlet il-konstatazzjoni li ġejja:

“193

Għaldaqstant, fir-rigward tan-natura obbligatorja tal-iskema tal-Liġi 218/1990, u għaldaqstant, tal-obbligu impost fuq l-entitajiet pubbliċi ta’ kreditu li jittrasferixxu l-assi bankarji tagħhom lil kumpanniji b’responsabbiltà limitata [...], huwa biżżejjed li jiġi kkonstatat li dan l-obbligu nħoloq biss fl-1993 [...]. Madankollu, qabel ma ġie stabbilit dan l-obbligu, il-Liġi 218/1990 kienet diġà tirrikonoxxi n-newtralità fiskali lit-trasferimenti ta’ assi mwettqa fil-kuntest tagħha, mill-istituzzjonijiet pubbliċi ta’ kreditu.”

75

Għaldaqstant jidher li kulma għamlet il-Qorti Ġenerali kien li kkonstatat li l-operazzjonijiet ta’ trasferimenti ta’ assi bankarji lil kumpanniji b’responsabbiltà limitata skont is-sistema tan-newtralità fiskali setgħu jitwettqu b’mod volontarju u fakultattiv sa mid-dħul fis-seħħ tal-Liġi 218/1990. B’dawn il-konstatazzjonijiet, il-Qorti Ġenerali setgħet tiddeċiedi li l-argument tal-appellanti li jgħid li l-ġustifikazzjoni tad-differenza li teżisti bejn iż-żewġ kategoriji ta’ kumpanniji benefiċjarji ta’ trasferimenti ta’ assi kienet tirriżulta min-natura obbligatorja tal-operazzjonijiet ta’ trasferimenti ta’ assi fis-settur bankarju, ma kienx rilevanti.

76

Konsegwentement, ir-raba’ aggravju huwa infondat.

Fuq il-ħames aggravju

L-argumenti tal-partijiet

77

L-appellanti jikkritikaw lill-Qorti Ġenerali li, fil-punt 191 tas-sentenza appellata, hija kkunsidrat li l-prova tas-selettività tal-iskema fiskali kontenzjuża ingħatat mill-fatt li l-leġiżlatur Taljan, matul it-tfassil tal-Liġi 342/2000, kien introduċa skema ta’ riallinjament fiskali uniformi għar-rikonoxximent tal-qligħ kapitali sospiż li jirriżulta minn riorganizzazzjonijiet skont waħda mill-iskemi ta’ newtralità fiskali jew l-oħra.

78

Issa, skont l-appellanti, mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta li s-selettività ta’ miżura fiskali għandha tiġi evalwata b’teħid inkunsiderazzjoni sempliċement tal-effetti li hija tista’ tikkawża minn perspettiva fiskali u li s-sitwazzjoni legali preċedenti tal-allegat benefiċjarju tal-miżura ma hijiex ta’ importanza. Il-Qorti Ġenerali ma kellhiex tibbaża ruħha fuq is-sitwazzjoni ta’ qabel l-2003.

79

Il-Kummissjoni prinċipalment titlob l-inammissibbiltà tal-aggravju sa fejn il-Qorti tal-Ġustizzja hija mitluba tevalwa d-dritt nazzjonali, liema talba hija kwistjoni ta’ fatt. Dwar il-mertu, il-Kummissjoni ssostni li, minkejja li, għall-finijiet tal-applikazzjoni tal-Artikolu 107 TFUE, ma huwiex ta’ importanza l-fatt li s-sitwazzjoni tal-benefiċjarju ta’ miżura tjiebet jew iggravat meta mqabbla ma’ kif kienet il-liġi qabel din il-miżura, dan ma jfissirx li l-Qorti Ġenerali ma kellhiex tieħu inkunsiderazzjoni l-fatt li ċerti sitwazzjonijiet ġew ittrattati b’mod identiku fil-passat.

Il-kunsiderazzjonijiet tal-Qorti tal-Ġustizzja

80

Hekk kif intqal fil-punt 73 ta’ din is-sentenza, l-appellanti fittxew li juru li l-kumpanniji benefiċjarji ta’ trasferimenti ta’ assi skont il-Liġi 218/1990 sabu ruħhom f’sitwazzjoni legali differenti minn dik ta’ kumpanniji oħra benefiċjarji ta’ trasferimenti ta’ assi.

81

Kuntrarjament għall-affermazzjonijiet tal-aggravju, fil-punt 191 tas-sentenza appellata l-Qorti Ġenerali ma kkonkludietx li l-iskema fiskali kontenzjuża hija selettiva iżda kulma għamlet kien li kkonstatat uniformità tal-iskemi ta’ riallinjament fiskali ta’ dawn iż-żewġ kategoriji ta’ kumpanniji fil-kuntest tal-Liġi 342/2000. Barra minn hekk, il-Qorti Ġenerali bbażat ruħha fuq motivi oħra biex tiddeċiedi li ż-żewġ kategoriji ta’ kumpanniji ma kinux jinsabu f’sitwazzjonijiet differenti.

82

Minn dan jirriżulta li l-ħames aggravju huwa infondat.

Fuq l-ewwel żewġ aggravji

L-argumenti tal-partijiet

83

Permezz tal-ewwel aggravju, l-appellanti jikkritikaw lill-Qorti Ġenerali li, mingħajr oġġettività u mingħajr ma fittxet jekk din kinitx fondata, din approvat il-pożizzjoni tal-Kummissjoni li tgħid li l-istabbilimenti trasferenti ma kinux jaqgħu fil-kamp tad-deċiżjoni kkontestata. Huma jisħqu li quddiem il-Qorti Ġenerali huma sostnew li l-iskema fiskali kontenzjuża kienet parti mil-loġika tas-sistema fiskali Taljana u li l-kumpanniji benefiċjarji ta’ trasferimenti skont il-Liġi 218/1990 kienu jinsabu f’sitwazzjoni partikolari u differenti minn dik tal-kumpanniji benefiċjarji ta’ trasferimenti skont l-Artikolu 4 tad-Digriet Leġiżlattiv 358/1997.

84

L-appellanti jsostnu li huma kienu enfasizzaw in-nuqqas ta’ trattament inugwali bejn il-kumpanniji taż-żewġ kategoriji. Fil-fatt, l-iskema ta’ disallinjament fiskali prevista fl-Artikolu 4 tad-Digriet Leġiżlattiv 358/1997 ma setgħetx tiġġenera ntaxxar doppju wara l-adozzjoni tad-Digriet Leġiżlattiv 344/2003; dan ma kienx il-każ għall-iskema tal-qligħ kapitali ġġenerat bħala riżultat ta’ operazzjonijiet ta’ trasferimenti ta’ assi skont il-Liġi 218/1990.

85

Permezz tat-tieni aggravju, l-appellanti jindikaw li quddiem il-Qorti Ġenerali huma kienu sostnew li hija biss l-applikazzjoni tal-iskema fiskali kontenzjuża għall-kumpanniji u stabbiliment li jkunu wettqu trasferimenti ta’ assi taħt is-sistema ta’ newtralità fiskali tal-Liġi 218/1990 li kienet iġġustifikata min-natura tas-sistema fiskali Taljana. Fil-fatt, matul l-adozzjoni tal-Liġi 350/2003, dawn il-kumpanniji u dawn l-istabbilimenti kienu l-uniċi li ġew esposti għal riskju ta’ ntaxxar doppju fuq il-qligħ kapitali relattiv għal dawn it-trasferimenti u l-iskema fiskali kontenzjuża kienet intiża preċiżament sabiex dan ir-riskju jiġi nnewtralizzat.

86

Il-Qorti Ġenerali ċaħdet dawn l-argumenti abbażi biss tal-kunsiderazzjoni li d-deċiżjoni kkontestata kienet tikkonċerna biss lill-kumpanniji benefiċjarji ta’ trasferimenti ta’ assi mwettqa skont il-Liġi 218/1990 u mhux lill-istabbilimenti trasferenti. Għalhekk, il-Qorti Ġenerali ma fittxitx biżżejjed jekk l-iskema fiskali kontenzjuża kinitx iġġustifikata min-natura u l-istruttura ġenerali tas-sistema fiskali Taljana jew jekk irriżultatx direttament mill-prinċipji fundamentali jew prinċipji gwida tal-imsemmija sistema fiskali. Il-motivazzjoni tas-sentenza appellata għaldaqstant ma hijiex suffiċjenti. Barra minn hekk, is-selettività ta’ miżura tal-Istat għandha tiġi evalwata fir-rigward tal-għan imfittex minnha.

87

Skont l-appellanti, l-iskemi ta’ riallinjament fiskali li jipprevedu l-ħlas ta’ taxxa sostituttiva ma kellhomx biss dan ir-riallinjament bħala għan iżda kellhom ukoll l-għan li jiggarantixxu li l-qligħ kapitali jiġi ntaxxat darba biss. Konsegwentement, l-iskemi ta’ riallinjament kienu jkunu ġġustifikati biss kieku l-kumpanniji u l-istabbiliment li wettqu trasferimenti ta’ assi kienu jinsabu esposti għal riskju ta’ ntaxxar doppju.

88

Dan ir-riskju ta’ ntaxxar doppju spiċċa fir-rigward tal-kumpanniji li wettqu trasferimenti ta’ assi skont id-Digriet Leġiżlattiv 358/1997 matul l-introduzzjoni tal-“eżenzjoni azzjonarja” bir-riforma fiskali li daħlet fis-seħħ bid-Digriet Leġiżlattiv 344/2003. Minħabba l-iskema tal-“eżenzjoni azzjonarja”, is-sistema ta’ newtralità fiskali introdotta bid-Digriet Leġiżlattiv 358/1997 ma baqgħetx tikkawża riskju ta’ ntaxxar doppju iżda ntaxxar uniku lill-kumpannija benefiċjarja tat-trasferiment biss. Għall-kuntrarju, dan ir-riskju baqa’ jeżisti fir-rigward tal-kumpanniji u l-istabbilimenti li jkunu wettqu trasferimenti ta’ assi skont il-Liġi 218/1990. Din hija r-raġuni għaliex l-iskema ta’ riallinjament fiskali ġiet estiża għal dawn il-kumpanniji u dawn l-istabbilimenti.

89

Kuntrarjament għal dak li tindika l-Kummissjoni, l-Artikolu 19 tal-Liġi 342/2000, billi għamel riferiment għall-Artikolu 17 tal-istess liġi, kopra s-sitwazzjoni tal-kumpanniji benefiċjarji ta’ trasferimenti ta’ assi skont id-Digriet Leġiżlattiv 358/1997 iżda wkoll dik tal-kumpanniji li jittrasferixxu assi. Dan jirriżulta mill-kliem stess tal-imsemmi Artikolu 17. In-nuqqas ta’ riferiment għall-Artikolu 18 tal-Liġi 342/2000 ifisser biss li l-kumpanniji trasferenti ma setgħux jagħżlu li jirrilaxxaw, b’mod awtonomu, il-valur superjuri tal-kapital azzjonarju iskritt wara t-trasferiment. Fl-aħħar nett, l-imsemmi Artikolu 18 kien ikkonċerna biss lill-kumpanniji li jkunu wettqu trasferimenti u mhux stabbilimenti trasferenti li ma għandhomx il-forma ġuridika ta’ kumpannija.

90

Fir-rigward tal-ewwel aggravju, il-Kummissjoni preliminarjament issostni li l-istabbilimenti li jittrasferixxu assi skont il-Liġi 218/1990 saru istituzzjonijiet bankarji li la huma istituzzjonijiet ta’ kreditu u, fil-biċċa l-kbira tal-każijiet, lanqas ma huma impriżi, u ma humiex suġġetti għas-sistema tal-għajnuna mill-Istat. Dawn huma suġġetti għal sistema fiskali differenti minn dik tal-kumpanniji. Barra minn hekk, dawn l-istituzzjonijiet bankarji ma fadlilhom ebda rabta mal-kumpanniji benefiċjarji ta’ trasferimenti.

91

Il-Qorti Ġenerali ġustament stqarret li d-deċiżjoni kkontestata ma kinitx tikkonċerna l-imsemmija stabbilimenti u li l-fatt li huma jistgħu jiġu ntaxxati minħabba l-eżistenza ta’ riskju ta’ ntaxxar doppju ma jikkostitwixxix fatt ta’ natura li jiġġustifika l-għoti ta’ vantaġġ selettiv lill-kumpanniji benefiċjarji ta’ trasferimenti. Għaldaqstant, il-Qorti Ġenerali wettqet l-istħarriġ tagħha b’mod sħiħ.

92

Barra minn hekk, l-appellanti ma kinux ipproduċew prova tal-ġustifikazzjoni bbażata fuq in-natura u l-istruttura tas-sistema fiskali Taljana. Fi kwalunkwe każ, il-Qorti tal-Ġustizzja tista’ tissostitwixxi l-motivazzjonijiet jew tiċħad, fil-mertu, it-teżi tal-ġustifikazzjoni tas-selettività tal-miżura minħabba n-natura jew l-istruttura tas-sistema.

93

Fir-rigward tat-tieni aggravju, il-Kummissjoni prinċipalment titlob l-inammissibbiltà tiegħu. Fil-fatt, kulma għamlu l-appellanti kien li reġgħu qabdu l-argumenti li diġà ġew esposti fl-ewwel istanza mingħajr ma identifikaw l-iżball ta’ liġi li allegatament wettqet il-Qorti Ġenerali. Issa, il-kwistjonijiet dwar il-liġi nazzjonali huma kwistjonijiet ta’ fatt li għandhom jiġi evalwati biss mill-Qorti Ġenerali. Fil-kuntest ta’ appell, l-ilment ibbażat fuq evalwazzjoni żbaljata tal-liġi nazzjonali huwa għaldaqstant inammissibbli, ħlief għall-każ ta’ żnaturament.

94

Sussidjarjament, il-Kummissjoni titlob li t-tieni aggravju jiġi miċħud. Qabelxejn, fir-rigward tal-kwistjoni dwar jekk is-selettività tal-iskema fiskali kontenzjuża setgħetx tiġi ġġustifikata mil-loġika tas-sistema, hija tikkontesta l-affermazzjoni tal-appellanti li tgħid li n-natura selettiva ta’ miżura tal-Istat għandha tkun evalwata b’teħid inkunsiderazzjoni tal-għan segwit minn din il-miżura. Din l-affermazzjoni hija kuntrarja għall-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja. Barra minn hekk, il-Qorti Ġenerali ma stqarritx biss li l-istabbilimenti trasferenti ma kinux ikkonċernati mid-deċiżjoni kkontestata, iżda hija rrilevat ukoll li l-fatt li huma jistgħu jiġu ntaxxati ma jiġġustifikax l-għoti ta’ vantaġġ lill-kumpanniji benefiċjarji ta’ trasferimenti.

95

Barra minn hekk, il-kumpanniji li jittrasferixxu assi f’operazzjonijiet li ma humiex dawk tal-Liġi 218/1990 qatt ma bbenefikaw mill-iskema ta’ riallinjament fiskali. Fil-fatt, l-Artikolu 19 tal-Liġi 342/2000 kien jippreċiża li d-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 17 ta’ din il-liġi kienu japplikaw għall-kumpanniji benefiċjarji ta’ trasferimenti mwettqa skont id-Digriet Leġiżlattiv 358/1997. Ma sar ebda riferiment għad-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 18 tal-imsemmija liġi, liema artikolu kien jirrigwarda l-stabbilimenti trasferenti.

Il-kunsiderazzjonijiet tal-Qorti tal-Ġustizzja

96

Permezz ta’ dawn l-aggravji, l-appellanti jikkritikaw lill-Qorti Ġenerali li ma eżerċitatx l-istħarriġ tagħha sabiex tfittex jekk l-iskema fiskali kontenzjuża kinitx iġġustifikata min-natura u mill-istruttura ġenerali tas-sistema fiskali Taljana.

97

Mill-punti 124 sa 130 kif ukoll mill-punt 200 tas-sentenza appellata jirriżulta li l-appellanti sostnew li s-sistema fiskali tal-Artikoli 17 u 18 tal-Liġi 342/2000 ġiet estiża biss għall-kumpanniji u stabbilimenti li jipparteċipaw f’operazzjonijiet ta’ trasferimenti ta’ assi inkambju għal azzjonijiet taħt is-sistema ta’ newtralità fiskali prevista fl-Artikolu 7(2) tal-Liġi 218/1990. Fil-fatt, wara d-dħul fis-seħħ tad-Digriet Leġiżlattiv 344/2003 u l-introduzzjoni tal-iskema ta’ eżenzjoni speċjali msejħa “eżenzjoni azzjonarja”, ir-riskju ta’ ntaxxar doppju kien spiċċa għall-kumpanniji u l-istabbilimenti li jkunu wettqu tali operazzjonijiet taħt is-sistema ta’ newtralità fiskali prevista fl-Artikolu 4 tad-Digriet Leġiżlattiv 358/1997.

98

Hekk kif jissemma fil-punti 150 sa 152 tas-sentenza appellata, il-Kummissjoni sostniet li l-istabbilimenti li jittrasferixxu assi fil-kuntest ta’ operazzjonijiet imwettqa taħt l-iskema tal-Liġi 218/1990 ma kinux għadhom istituzzjonijiet ta’ kreditu u li, fil-parti l-kbira tal-każijiet, lanqas ma kienu għadhom impriżi. Fir-rigward tar-riskju ta’ ntaxxar doppju, il-Kummissjoni osservat li l-istabbilimenti li jittrasferixxu assi fil-kuntest ta’ operazzjonijiet imwettqa skont id-Digriet Leġiżlattiv 358/1997 qatt ma kienu bbenefikaw mill-iskema ta’ riallinjament fiskali prevista fl-Artikolu 18 tal-Liġi 342/2000.

99

Il-Qorti Ġenerali rrispondiet għal din l-argumentazzjoni fil-punti 199 sa 202 tas-sentenza appellata bil-mod kif ġej:

“199

Sussegwentement, għandu jiġi eżaminat l-ilment tar-rikorrenti [...] li jgħid li l-Kummissjoni kienet żbaljata meta kkundisrat li n-natura selettiva tal-iskema tal-Artikolu 2(26) tal-Liġi 350/2003 ma setatx tkun iġġustifikata permezz tal-loġika tas-sistema.

200

F’dan il-kuntest, ir-rikorrenti essenzjalment isostnu [...] li r-riforma fiskali tal-2003 ippermettiet li jiġi eliminat kull riskju ta’ taxxa doppja fuq il-profitti kapitali tal-assi ttrasferiti taħt is-sistema ta’ newtralità fiskali tal-Artikolu 4 tad-Digriet Leġiżlattiv 358/1997, jiġifieri t-taxxa fuq il-kumpanniji trasferenti u l-kumpanniji benefiċjarji tat-trasferimenti. Bil-kontra, din ir-riforma fiskali ma eliminatx ir-riskju ta’ taxxa doppja tal-profitti kapitali tal-assi ttrasferiti taħt is-sistema ta’ newtralità fiskali tal-Liġi 218/1990. Dan il-fatt jispjega l-għażla tal-leġiżlatur Taljan li jestendi l-iskema ta’ riallinjament tal-Artikoli 17 u 18 tal-Liġi 342/2000 biss għat-trasferimenti mwettqa fil-kuntest tal-Liġi 218/1990.

201

Madankollu, għandu jitfakkar li d-deċiżjoni [kkontestata] ma tikkonċernax l-entitajiet trasferenti, iżda sempliċement l-istituzzjonijiet bankarji benefiċjarji ta’ trasferimenti taħt il-Liġi 218/1990 u l-vantaġġ ekonomiku rriżervat għal dawn l-istituzzjonijiet mill-iskema kkontestata. Konsegwentement, il-fatt li l-entitajiet trasferenti taħt il-Liġi 218/1990 jistgħu jħallsu taxxa minħabba l-eżistenza ta’ possibbiltà ta’ taxxa doppja ma huwiex fatt tali li jiġġustifika l-għoti, lill-banek benefiċjarji, ta’ vantaġġ selettiv permezz tal-Artikolu 2(26) tal-Liġi 350/2003.

202

Għaldaqstant, il-Kummissjoni ġustament ikkunsidrat, fil-premessa 105 tad-deċiżjoni [kkontestata], li l-iskema tal-Artikolu 2(26) tal-Liġi 350/2003 kienet tagħti vantaġġ selettiv li għandu l-effett li jtejjeb il-kompetittività tal-istituzzjonijiet ta’ kreditu involuti f’riorganizzazzjonijiet taħt il-Liġi 218/1990, meta mqabbla ma’ impriżi oħra.”

100

Skont il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, il-kunċett ta’ għajnuna mill-Istat, kif stabbilit fit-Trattat FUE, għandu natura legali u għandu jiġi interpretat fuq il-bażi ta’ elementi oġġettivi. Għal din ir-raġuni, il-qorti tal-Unjoni għandha, bħala regola u fid-dawl tal-elementi konkreti tal-kawża mressqa quddiemha u kif ukoll tan-natura teknika jew kumplessa tal-evalwazzjonijiet magħmula mill-Kummissjoni, teżerċita stħarriġ sħiħ fir-rigward tal-kwistjoni dwar jekk miżura tidħolx fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 107(1) TFUE jew le (ara, b’mod partikolari, is-sentenzi tas-16 ta’ Mejju 2000, Franza vs Ladbroke Racing u Il-Kummissjoni, C-83/98 P, Ġabra p. I-3271, punt 25, kif ukoll tat-22 ta’ Diċembru 2008, British Aggregates vs Il-Kummissjoni, C-487/06 P, Ġabra p. I-10515, punt 111).

101

Barra minn hekk, skont ġurisprudenza daqstantieħor stabbilita, il-kunċett ta’ għajnuna mill-Istat ma jirreferix għall-miżuri tal-Istat li jintroduċu differenzazzjoni bejn l-impriżi u, għaldaqstant, a priori selettivi, meta din id-differenzazzjoni tirriżulta min-natura jew mill-istruttura tas-sistema li jagħmlu parti minnha (ara f’dan is-sens, b’mod partikolari, is-sentenzi ċċitati iktar ’il fuq Adria-Wien Pipeline u Wietersdorfer & Peggauer Zementwerke, punt 42; Il-Portugall vs Il-Kummissjoni, punt 52; British Aggregates vs Il-Kummissjoni, punt 83, kif ukoll tal-15 ta’ Novembru 2011, Il-Kummissjoni u Spanja vs Government of Gibraltar u Ir-Renju Unit, C-106/09 P u C-107/09 P, Ġabra p. I-11113, punt 145).

102

Minn dawn il-kunsiderazzjonijiet jirriżulta li, fl-eżerċizzju tal-istħarriġ sħiħ tal-klassifikazzjoni tal-iskema fiskali kontenzjuża bħala għajnuna mill-Istat li hija kienet marbuta twettaq, il-Qorti Ġenerali kellha tfittex jekk id-differenzazzjoni bejn impriżi li tirriżulta minn din l-iskema kinitx tirriżulta min-natura jew mill-istruttura tas-sistema fiskali li kienet tagħmel parti minnha, jew le.

103

Tabilħaqq, il-Qorti tal-Ġustizzja qieset li l-istħarriġ ġudizzjarju huwa limitat fir-rigward tal-kwistjoni dwar jekk miżura tidħolx fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 107(1) TFUE jew le, meta l-evalwazzjonijiet magħmula mill-Kummissjoni jkunu ta’ natura teknika jew kumplessa (ara, b’mod partikolari, is-sentenzi ċċitati iktar ’il fuq Franza vs Ladbroke Racing u Il-Kummissjoni, punt 25, kif ukoll British Aggregates vs Il-Kummissjoni, punt 114). Madankollu, il-Qorti Ġenerali ma kkonstatatx li dan kien il-każ f’din il-kawża.

104

Għalhekk, billi kulma għamlet il-Qorti Ġenerali kien li rrilevat li d-deċiżjoni kkontestata ma kinitx tikkonċerna lill-istabbilimenti trasferenti mingħajr ma eżaminat l-iskema ta’ riallinjament fiskali b’mod sħiħ u mingħajr ma evalwat l-argumenti tal-appellanti u tal-Kummissjoni, il-Qorti Ġenerali wettqet żball ta’ liġi billi ma wettqitx stħarriġ sħiħ fir-rigward tal-kwistjoni dwar jekk l-iskema fiskali kontenzjuża kinitx taqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikou 107(1) TFUE (ara, f’dan is-sens, is-sentenza British Aggregates vs Il-Kummissjoni, iċċitata iktar ’il fuq, punt 115).

105

Għaldaqstant, is-sentenza appellata għandha tiġi annullata billi kisret l-Artikolu 107(1) TFUE.

Fuq l-azzjoni quddiem il-Qorti Ġenerali

106

Skont l-ewwel paragrafu tal-Artikolu 61 tal-Istatut tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea, meta l-Qorti tal-Ġustizzja tannulla d-deċiżjoni tal-Qorti Ġenerali, hija tista’ hi stess tiddeċiedi, b’mod definittiv, dwar il-kawża jekk din tkun fi stat li tista’ tiġi deċiża.

107

F’dan il-każ, il-kawża tinsab fi stat li tiġi deċiża dwar dan il-punt u għandu jiġi eżaminat il-motiv invokat mill-appellanti fl-ewwel istanza, ibbażat fuq il-fatt li l-iskema fiskali kontenzjuża kienet iġġustifikata min-natura jew mill-istruttura tas-sistema fiskali Taljana sabiex jiġi vverifikat jekk din tippermettix li t-talbiet ippreżentati mill-appellanti fl-ewwel istanza jintlaqgħu.

L-argumenti tal-partijiet

108

L-appellanti sostnew li l-estensjoni tal-iskema ta’ riallinjament irriżervata għall-kumpanniji benefiċjarji ta’ trasferimenti mwettqa skont il-Liġi 218/1990 ma setgħetx twassal għal vantaġġ selettiv favur dawn il-kumpanniji meta mqabbel mal-iskema ordinarja ta’ ntaxxar tal-profitti, peress li dan it-trattament partikolari kien iġġustifikat mill-istruttura tas-sistema fiskali Taljana.

109

L-ewwel nett, skont l-appellanti, ir-riforma tat-taxxa fuq il-kumpanniji permezz tad-Digriet Leġiżlattiv 344/2003 eliminat kull riskju ta’ ntaxxar ekonomiku doppju tal-qligħ kapitali fuq l-assi ttrasferiti b’applikazzjoni tal-Artikolu 4 tad-Digriet Leġiżlattiv 358/1997. Iktar preċiżament, ir-riskju li dan il-qligħ kapitali jkun intaxxat lill-kumpannji trasferenti bħala qligħ kapitali fuq l-azzjonijiet irċevuti inkambju għal trasferimenti, imbagħad lill-kumpanniji benefiċjarji ta’ trasferimenti bħala qligħ kapitali fuq l-assi rċevuti bi trasferiment, spiċċa.

110

Fil-fatt, l-iskema ta’ “eżenzjoni azzjonarja” eżentat 95 % tal-qligħ kapitali miksub wara ċ-ċessjoni ta’ azzjonijiet, inklużi dawk irċevuti inkambju għal trasferimenti ta’ assi mwettqa taħt is-sistema ta’ newtralità fiskali tal-Artikolu 4 tad-Digriet Leġiżlattiv 358/1997.

111

Għall-kuntrarju, ir-riforma tat-taxxa fuq il-kumpanniji ma eliminatx dan ir-riskju ta’ ntaxxar doppju tal-qligħ kapitali fuq assi ttrasferiti skont l-Artikolu 7 tal-Liġi 218/1990. Minħabba dan il-fatt, l-istabbilimenti trasferenti li kienu ċedew l-assi kollha tagħhom tilfu l-karatteristiċi tagħhom ta’ organi kummerċjali u ma setgħux jibbenefikaw mill-iskema ta’ “eżenzjoni azzjonarja”. Barra minn hekk, dawn l-istabbiliment baqgħu suġġetti għat-taxxa fuq il-kumpanniji fir-rigward tar-riżerva li fiha huma kienu tefgħu d-differenza bejn il-valur kontabbli tal-azzjonijiet irċevuti u n-nefqa fiskali tagħhom fil-każ fejn dawn ikunu qassmu din ir-riżerva lill-assoċjati tagħhom.

112

L-għażla li l-iskema ta’ riallinjament fiskali tiġi estiża biss għall-kumpanniji benefiċjarji ta’ trasferimenti li jitwettqu skont l-iskema tal-Liġi 218/1990 tispjega ruħha mill-fatt li, wara d-dħul fis-seħħ tar-riforma tat-taxxa fuq il-kumpanniji, din l-iskema biss kienet għadha tista’ twassal għal intaxxar doppju fuq il-qligħ kapitali. L-iskema fiskali kontenzjuża kienet neċessarja sabiex tippermetti lill-kumpanniji benefiċjarji ta’ trasferimenti li joħorġu mis-sistema ta’ newtralità fiskali.

113

It-tieni nett, l-appellanti sostnew li d-differenzi fir-rati tat-taxxa sostituttiva previsti fl-Artikolu 2(25) tal-Liġi 350/2003 u fl-iskema fiskali kontenzjuża rispettivament huma ġġustifikati mill-oriġini differenti tad-disallinjamenti bejn il-valuri kontabbli u l-valuri fiskali li kull waħda miż-żewġ skemi tippermetti li jiġu eliminati.

114

Fil-fatt, l-iskema ta’ riallinjament għat-trasferimenti ta’ assi mwettqa taħt l-iskema tal-Liġi 218/1990 ippermettiet li jiġu eliminati biss id-disallinjamenti li jirriżultaw minn sistema ta’ newtralità fiskali parzjali filwaqt li l-iskema ta’ riallinjament ġenerali ppermettiet li d-disallinjamenti kollha jiġu eliminati. L-iffissar tar-rati ta’ ntaxxar jieħu inkunsiderazzjoni l-fatt li l-operazzjonijiet ta’ trasferimenti ta’ assi kienu wasslu għall-ħlas ta’ taxxa ta’ 15 % fuq il-qligħ kapitali mwettaq matul din l-operazzjoni. L-applikazzjoni ta’ rata tat-taxxa iktar għolja fl-iskema ta’ riallinjament ġenerali milli fl-iskema fiskali kontenzjuża ssib l-ekwivalenti tagħha fil-fatt li dawk li jibbenefikaw mill-ewwel skema ma kellhomx iħallsu t-taxxa li ħallsu dawk li jibbenefikaw mit-tieni skema. Billi żamm l-iskema ta’ riallinjament għall-benefiċċju tal-kumpanniji benefiċjarji ta’ trasferimenti biss, il-Gvern Taljan wera b’mod ċar li huwa ma kkunsidrax is-sitwazzjoni ta’ dawn il-kumpanniji bħala ekwivalenti.

115

Il-Kummissjoni sostniet li d-deċiżjoni kkontestata ma tikkonċernax l-istabbilimenti li jkunu wettqu trasferimenti ta’ assi skont il-Liġi 218/1990 li saru istituzzjonijiet bankarji. Fil-parti l-kbira tal-każijiet, dawn huma entitajiet li ma humiex suġġetti għal għajnuna mill-Istat.

116

Fir-rigward tal-effett tad-dħul fis-seħħ tar-riforma tat-taxxa fuq il-kumpanniji, il-Kummissjoni rrilevat li l-kumpanniji li jkunu wettqu trasferiment ta’ assi skont l-iskema msemmija fl-Artikolu 4 tad-Digriet Leġiżlattiv 358/1997 qatt ma kienu bbenefikaw mill-iskema tar-riallinjament fiskali prevista fl-Artikolu 18 tal-Liġi 342/2000 u li hija rriżervata għall-imsemmija stabbilimenti.

117

Skont il-Kummissjoni, ma jkunx loġiku li wieħed jikkunsidra, bl-istess mod, it-trattament fiskali applikabbli għal żewġ suġġetti li bejniethom ma teżisti ebda rabta, bħalma huma l-istituzzjonijiet bankarji, jew fejn wieħed minnhom għandu biss parteċipazzjoni minoritarja mill-kapital tas-suġġett l-ieħor.

118

Fir-rigward tat-tqabbil bejn l-iskema fiskali kontenzjuża u l-iskema ta’ riallinjament ġenerali, l-argumenti tal-appellanti huma immaġinarji u infondati. Fil-fatt, skont l-Artikolu 19 tal-Liġi 342/2000, ir-rati tat-taxxa fuq ir-riallinjamenti magħmula għat-trasferimenti ta’ assi mwettqa skont l-Artikolu 4 tad-Digriet Leġiżlattiv 358/1997 u dawk previsti għar-riallinjamenti magħmula għat-trasferimenti ta’ assi mwettqa taħt l-iskema tal-Liġi 218/1990 kienu identiċi għal għadd ta’ snin, u minn dan jirriżulta li r-rata mnaqqsa ma hijiex iġġustifikata mill-intaxxar bil-15 % fuq il-qligħ kapitali sa mit-twettiq tat-trasferiment taħt it-tieni skema.

119

Fl-aħħar nett, il-Kummissjoni tippreċiża li t-tranżazzjonijiet ta’ riallinjament huma possibbiltajiet offruti u mhux obbligi, u għaldaqstant, dawn ma jikkostitwixxux għodda addizzjonali neċessarji tal-iskemi ta’ disallinjament.

Il-kunsiderazzjonijiet tal-Qorti tal-Ġustizzja

120

Hekk kif tfakkar fil-punt 101 ta’ din is-sentenza, il-kunċett ta’ għajnuna mill-Istat ma jinkludix il-miżuri mill-Istat li jintroduċu differenzazzjoni bejn l-impriżi u, għaldaqstant, selettivi a priori, meta din id-differenzazzjoni tkun tirriżulta min-natura jew mill-istruttura tas-sistema li huma jagħmlu parti minnha.

121

Huwa l-Istat Membru li jkun introduċa din id-differenzazzjoni bejn l-impriżi fir-rigward tal-ispejjeż li għandu juri li din hija effettivament iġġustifikata min-natura u mill-istruttura tal-iskema inkwistjoni (sentenzi tad-29 ta’ April 2004, Il-Pajjiżi l-Baxxi vs Il-Kummissjoni, C-159/01, Ġabra p. I-4461, punt 43; tat-8 ta’ Settembru 2011, Il-Kummissjoni vs Il-Pajjiżi l-Baxxi, C-279/08 P, Ġabra p. I-7671, punt 77, kif ukoll Il-Kummissjoni u Spanja vs Government of Gibraltar u Ir-Renju Unit, iċċitata iktar ’il fuq, punt 146).

122

Mill-punti 62 u 106 tal-motivazzjonijiet tad-deċiżjoni kkontestata jirriżulta li l-Gvern Taljan sostna, fil-kuntest tal-proċedura amministrattiva, li l-iskema fiskali kontenzjuża kienet biss ripetizzjoni tal-iskema introdotta bil-Liġi 342/2000, liema liġi ma kinitx twassal għal għajnuna mill-Istat u dan peress li din kienet tapplika għall-qligħ kapitali miksub minn kull tip ta’ ristrutturazzjoni tal-kumpanniji.

123

Skont dan il-gvern, l-iskema prevista fl-Artikolu 2(25) tal-Liġi 350/2003 ġġeneralizzat il-possibbiltà li l-valuri fiskali jiġu rriallinjati bir-riferiment impliċitu li sar għaliha fl-Artikolu 14 tal-Liġi 352/2000, liema artikolu kien jirrigwarda d-disallinjamenti kollha li jirriżultaw mir-riorganizzazzjonijiet ta’ kumpanniji implementati b’applikazzjoni tad-Digriet Leġiżlattiv 358/1997.

124

Fil-punti 68 u 69 tal-motivazzjonijiet tad-deċiżjoni kkontestata huwa ppreċiżat li, skont il-Gvern Taljan, l-applikazzjoni, minn naħa, tal-Artikolu 2(25) tal-Liġi 350/2003 u, min-naħa l-oħra, tal-iskema fiskali kontenzjuża twassal għal intaxxar kważi identiku tal-qligħ kapitali.

125

Mill-punti 64 sa 66 tal-motivazzjonijiet tad-deċiżjoni kkontestata jirriżulta wkoll li l-Gvern Taljan qies li l-iskema ta’ riallinjament prevista wara operazzjonijiet ta’ trasferimenti ta’ assi inkambju għal azzjonijiet imwettqa fil-kuntest tar-ristrutturazzjoni tas-settur bankarju introdotta bil-Liġi 218/1990 kienet iġġustifikata min-natura stess ta’ dawn l-operazzjonijiet u mill-fatt li n-newtralità fiskali prevista għal dawn ir-riorganizzazzjonijiet kienet biss parzjali. Is-sistema ta’ newtralità fiskali parzjali kienet iġġustifikata mix-xewqa li tiġi ffaċilitata l-privatizzazzjoni ta’ ċerti istituzzjonijiet ta’ kreditu filwaqt li fl-istess ħin jiġi evitat milli jingħatawlhom vantaġġi mhux dovuti.

126

Minn dawn l-elementi, minn naħa jirriżulta li, fil-kuntest tal-proċedura amministrattiva, il-Gvern Taljan iġġustifika s-sistema ta’ newtralità jew ta’ disallinjament fiskali parzjali introdotta bil-Liġi 218/1990 permezz tal-ispeċifiċità ta’ din is-sistema u, min-naħa l-oħra, li l-Liġi 350/2003 ġġeneralizzat il-possibbiltà li l-valur fiskali tat-trasferimenti u tal-azzjonijiet permezz tal-ħlas ta’ taxxa sostituttiva fuq il-qligħ kapitali ġġenerat minn dan ir-riallinjament.

127

Mill-eżami tal-leġiżlazzjoni Taljana jirriżulta li żewġ sistemi distinti ta’ newtralità fiskali għall-qligħ kapitali miksub wara operazzjonijiet ta’ trasferimenti ta’ assi bejn kumpanniji ġew introdotti b’mod suċċessiv, waħda fil-kuntest tar-ristrutturazzjoni tas-settur bankarju u l-oħra fil-kuntest ta’ operazzjonijiet ta’ trasferimenti ta’ assi inkambju għal azzjonijiet imwettqa bejn il-kumpanniji l-oħra.

128

Sussegwentement, permezz tad-Digriet Leġiżlattiv Nru 41/1995, tat-23 ta’ Frar 1995, iċċitat fil-punt 17 ta’ din is-sentenza, il-leġiżlatur Taljan introduċa skema ta’ riallinjament fiskali rriżervata għall-qligħ kapitali ġġenerat mill-operazzjonijiet ta’ trasferimenti ta’ assi inkambju għal azzjonijiet imwettqa fil-kuntest tar-ristrutturazzjoni tas-settur bankarju.

129

L-Artikolu 17 tal-Liġi 342/2000 ippreveda l-possibbiltà, għall-kumpanniji benefiċjarji ta’ trasferimenti ta’ assi wara operazzjonijiet imwettqa skont il-Liġi 218/1990, li jirriallinjaw il-valur fiskali ta’ dawn it-trasferimenti permezz tal-ħlas ta’ taxxa sostituttiva li r-rati tagħha kienu differenti skont jekk dawn ikunux irriallinjaw il-valur fiskali tal-assi u tal-azzjonijiet jew sempliċement il-valur fiskali tal-assi biss. Bis-saħħa tal-Artikolu 19 ta’ din il-Liġi, l-istess skema kienet applikabbli għall-kumpanniji kollha li jkunu bbenefikaw minn trasferimenti ta’ assi inkambju għal azzjonijiet taħt is-sistema tan-newtralità fiskali tad-Digriet Leġiżlattiv 358/1997.

130

Konsegwentement, billi adotta l-Liġi 342/2000, il-leġiżlatur Taljan kellu l-intenzjoni li jintroduċi skema waħdiena ta’ riallinjament tal-valur fiskali tal-assi, indipendentement mill-kuntest li fih tkun saret l-operazzjoni ta’ trasferimenti. Din l-iskema waħdiena ta’ riallinjament ġiet estiża b’applikazzjoni tal-Artikolu 3(11) tal-Liġi 448/2001.

131

Fil-punt 89 tal-motivazzjonijiet tad-deċiżjoni kkontestata, il-Kummissjoni rrikonoxxiet li dawn l-iskemi ta’ riallinjament previsti mil-Liġijiet 342/2000 u 448/2001, li jippermettu li jiġi rrikonoxxut il-qligħ kapitali mwettaq inkambju għall-ħlas ta’ taxxa sostituttiva uniformi għall-impriżi kollha, ġew ittrattati b’miżuri fiskali ġenerali ġġustifikati mil-loġika tas-sistema fiskali Taljana.

132

Il-Liġi 350/2003 estendiet biss l-iskema tal-Artikolu 17 tal-Liġi 342/2000 u mhux dik tal-Artikolu 19 ta’ din il-liġi. Minn dan jirriżulta li huma biss il-kumpanniji benefiċjarji ta’ trasferimenti ta’ assi wara li jkunu saru operazzjonijiet imwettqa skont il-Liġi 218/1990 li setgħu jkomplu jirriallinjaw il-valur fiskali ta’ dawn l-assi mal-valur kontabbli inkambju għall-ħlas ta’ taxxa sostituttiva. Il-kumpanniji l-oħra li jkunu bbenefikaw minn trasferimenti ta’ assi taħt is-sistema ta’ newtralità fiskali tal-Artikolu 4 tad-Digriet Leġiżlattiv 358/1997 ma setgħux jibqgħu jwettqu r-riallinjament tal-valuri fiskali ta’ dawn l-assi inkambju għall-ħlas ta’ din it-taxxa.

133

Hekk kif tfakkar fil-punt 122 ta’ din is-sentenza, fil-kuntest tal-proċedura amministrattiva, il-Gvern Taljan ippreċiża li l-Artikolu 2(25) tal-Liġi 350/2003 iġġeneralizza l-possibbiltà li l-valuri fiskali jiġu rriallinjati u dan għamlu bir-riferiment impliċitu tiegħu għall-Artikolu 14 tal-Liġi 342/2000 u li t-taxxa mħallsa b’applikazzjoni ta’ din id-dispożizzjoni kienet kważi ekwivalenti għal dik imħallsa b’applikazzjoni tal-iskema fiskali kontenzjuża.

134

Madankollu, għandu jiġi kkonstatat li l-iskema prevista fl-imsemmi Artikolu 14 kienet teżisti b’mod parallel ma’ dik intiża fl-Artikoli 17 u 19 tal-Liġi 342/2000 u għaldaqstant ma tistax tiġi eżaminata bħala l-estensjoni tal-iskema tal-imsemmi Artikolu 19. Barra minn hekk, għandu jiġi rrilevat li l-iskema prevista fl-Artikolu 14 tal-Liġi 342/2000 ma hijiex ekwivalenti għal dik li tirriżulta mill-Artikolu 17 ta’ din il-liġi u dan peress li din hija intiża biss għar-riallinjament ta’ ċerti assi u li d-differenza bejn ir-rati ta’ ntaxxar tal-qligħ kapitali previsti minnha tiddependi min-natura deprezzabbli jew le tal-assi li tagħhom tkun saret rivalutazzjoni u mhux mill-fatt li r-riallinjament jaffettwa l-assi biss jew l-assi u l-azzjonijiet, hekk kif huwa previst fl-imsemmi Artikolu 17.

135

L-appellanti jsostnu li ż-żamma, mis-sistema fiskali kontenzjuża, tal-iskema tal-Artikolu 17 tal-Liġi 342/2000 għall-benefiċċju biss tal-kumpanniji benefiċjarji ta’ trasferimenti ta’ assi rċevuti fil-kuntest tal-iskema tal-Liġi 218/1990 hija marbuta mal-fatt li, sa mid-dħul fis-seħħ tar-riforma fiskali tad-Digriet Leġiżlattiv 344/2003 u tal-iskema ta’ “eżenzjoni azzjonarja” introdotta permezz ta’ din ir-riforma, ir-riskju ta’ ntaxxar doppju fuq il-qligħ kapitali wara operazzjonijiet ta’ trasferimenti ta’ assi inkambju għal azzjonijiet imwettqa taħt is-sistema ta’ newtralità fiskali tad-Digriet Leġiżlattiv 358/1997 ma baqax jeżisti, u dan peress li l-kumpanniji li jkunu wettqu trasferimenti u li jkunu rċivew azzjonijiet inkambju għalihom kienu eżenti sa 95 % fuq il-qligħ kapitali ġġenerat minn ċessjonijiet ta’ azzjonijiet.

136

Madankollu, mill-punti 66 sa 68 tal-motivazzjonijiet tad-deċiżjoni kkontestata jirriżulta li l-Gvern Taljan iġġustifika l-iskema fiskali kontenzjuża billi ppreċiża li din kienet għodda addizzjonali neċessarja tas-sistema ta’ newtralità fiskali parzjali tal-Liġi 218/1990 u li hija kienet twassal għal intaxxar kważi identiku għal dak li jirriżulta mill-applikazzjoni tal-Artikolu 2(25) tal-Liġi 350/2003. Mill-ispjegazzjonijiet ipprovduti minn dan il-gvern ma jirriżultax li n-nuqqas ta’ estensjoni tal-iskema prevista fl-Artikolu 19 tal-Liġi 342/2000 tispjega ruħha permezz tal-fatt li l-kumpanniji li jkunu wettqu xi trasferimenti ta’ assi skont l-iskema stabbilita bid-Digriet Leġiżlattiv 358/1997 saru jibbenefikaw mill-iskema ta’ “eżenzjoni azzjonarja” filwaqt li l-kumpanniji u l-istabbilimenti li jkunu wettqu xi trasferimenti inkambju għal azzjonijiet skont il-Liġi 218/1990 kienu ntaxxati, matul ir-riallinjament, bl-intaxxar tal-istabbiliment trasferenti u l-kumpannija benefiċjarja tat-trasferiment.

137

Għalhekk, l-iskema fiskali kontenzjuża, li fir-rigward tagħha l-Gvern Taljan ammetta li kienet tagħti vantaġġ fiskali lill-kumpanniji benefiċjarji ta’ trasferimenti mwettqa skont il-Liġi 218/1990, ma jidhirx li hija ġġustifikata mil-loġika tas-sistema fiskali Taljana.

138

Għandu jiġi kkonstatat li l-aggravju bbażat fuq li l-iskema fiskali kontenzjuża hija ġġustifikata mil-loġika tas-sistema fiskali Taljana għandu jiġi miċħud.

139

Konsegwentement, l-appell għandu jiġi miċħud.

Fuq l-ispejjeż

140

Skont l-ewwel paragrafu tal-Artikolu 122 tar-Regoli tal-Proċedura, meta l-appell ikun fondat u l-Qorti tal-Ġustizzja taqta’ l-kawża definittivament hija stess, hija għandha tiddeċiedi dwar l-ispejjeż. L-Artikolu 69(2) tal-istess regoli, li sar applikabbli għall-proċedura ta’ appell permezz tal-Artikolu 118 tagħhom, jipprovdi li l-parti li titlef il-kawża għandha tbati l-ispejjeż, jekk dawn ikunu ġew mitluba.

141

F’dan il-każ, billi l-appell ta’ BNP Paribas u ta’ BNL intlaqa’ parzjalment, għandu jiġi deċiż li kemm BNP Paribas u BNL kif ukoll il-Kummissjoni għandhom ibatu l-ispejjeż li huma sostnew quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja.

142

Barra minn hekk, billi r-rikors imressaq mill-appellanti kontra d-deċiżjoni kkontestata ma huwiex fondat, BNP Paribas u BNL għandhom jiġu kkundannati għall-ispejjeż esposti quddiem il-Qorti Ġenerali, kif mitluba mill-Kummissjoni.

 

Għal dawn il-motivi, il-Qorti tal-Ġustizzja (It-Tieni Awla) taqta’ u tiddeċiedi:

 

1)

Is-sentenza tal-Qorti Ġenerali tal-Unjoni Ewropea, tal-1 ta’ Lulju 2010, BNP Paribas u BNL vs Il-Kummissjoni (T-335/08), hija annullata talli kisret l-Artikolu 107(1) TFUE.

 

2)

L-azzjoni ta’ BNP Paribas u ta’ Banca Nazionale del Lavoro SpA (BNL) hija miċħuda.

 

3)

BNP Paribas, Banca Nazionale del Lavoro SpA (BNL) u l-Kummissjoni Ewropea għandhom ibatu l-ispejjeż rispettivi tagħhom.

 

4)

BNP Paribas u Banca Nazionale del Lavoro SpA (BNL) huma kkundannati għall-ispejjeż sostnuti quddiem il-Qorti Ġenerali tal-Unjoni Ewropea.

 

Firem


( *1 ) Lingwa tal-kawża: it-Taljan.

Fuq