L-Artikolu 101(1) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) jipprojbixxi akkordji bejn kumpaniji li jirrestrinġu l-kompetizzjoni. Madankollu, l-Artikolu 101(3) TFUE jipprovdi eċċezzjoni għal ftehimiet li l-benefiċċji tagħhom huma akbar mill-effetti negattivi tagħhom.
Ir-regolament japplika l-Artikolu 101(3) tat-TFUE għal ċerti tipi ta’ ftehimiet ta’ riċerka u żvilupp* (R&Ż) li jissodisfaw ċerti kundizzjonijiet, billi jeżentawhom mill-projbizzjoni fl-Artikolu 101(1) tat-TFUE. Dan joħloq port sigur legali għal dawk il-ftehimiet, b’hekk jevita l-ħtieġa għal valutazzjoni individwali tal-kompatibbiltà tagħhom mal-Artikolu 101 tat-TFUE.
Ir-regolament għandu l-għan li jippromwovi l-kooperazzjoni bejn il-kumpaniji fuq ir-riċerka u l-iżvilupp filwaqt li jipproteġi l-kompetizzjoni u jipprovdi ċertezza legali għall-kumpaniji.

PUNTI EWLENIN

It-tipi ta’ ftehim ta’ riċerka u żvilupp koperti mir-regolament

Ir-regolament ikopri ftehimiet bejn żewġ partijiet jew aktar li jipprovdu għal:

R&Ż konġunti relatati ma’ prodotti jew teknoloġiji, inkluż l-isfruttar konġunt tar-riżultati tar-R&Ż (il-produzzjoni u/jew id-distribuzzjoni tal-prodotti li jirriżultaw, jew l-isfruttament tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali li jirriżultaw (IP));
R&Ż imħallsa relatata ma’ prodotti jew teknoloġiji, inkluż l-isfruttar konġunt tar-riżultati tar-R&Ż;
sfruttar konġunt tar-riżultati ta’ R&Ż konġunti jew imħallsa mwettqa taħt ftehim preċedenti bejn l-istess partijiet.

Ir-regolament japplika wkoll fejn il-ftehim tar-R&Ż jinkludi dispożizzjonijiet dwar l-assenjazzjoni jew il-ħruġ ta’ liċenzji għad-drittijiet tal-IP lill-partijiet jew għal entità stabbilita minnhom jekk id-dispożizzjonijiet ikunu meħtieġa għall-implimentazzjoni tal-ftehim u mhumiex l-għan ewlieni tiegħu.

Kundizzjonijiet għall-eżenzjoni

Il-ftehim tar-R&Ż għandu jagħti lill-partijiet kollha aċċess sħiħ għar-riżultati finali tar-R&Ż konġunti jew bi ħlas, għall-fini tat-twettiq ta’ iktar R&Ż u għall-iskop tal-isfruttar, inkluż kwalunkwe dritt tal-IP u għarfien li jirriżulta (informazzjoni prattika li hija sigriet, sostanzjali u identifikata). Hemm eċċezzjonijiet għal ftehimiet li jallokaw kompiti ta’ produzzjoni jew distribuzzjoni lil waħda jew aktar mill-partijiet u għal ftehimiet li jinvolvu istituti ta’ riċerka, korpi jew kumpaniji akkademiċi li jipprovdu R&Ż bħala servizz mingħajr ma jkunu normalment attivi fl-isfruttar tar-riżultati.

Fejn il-ftehim tar-R&Ż ma jinkludix l-isfruttar konġunt tar-riżultati, il-ftehim għandu jagħti lil kull parti aċċess għall-għarfien preeżistenti tal-partijiet l-oħra jekk dak l-għarfien ikun indispensabbli biex jiġu sfruttati r-riżultati.

Kwalunkwe sfruttar konġunt għandu jkun limitat għal riżultati li huma indispensabbli għall-produzzjoni tal-prodotti jew l-applikazzjoni tat-teknoloġiji li jirriżultaw mir-R&Ż u li huma protetti mid-drittijiet tal-IP jew jikkostitwixxu għarfien.

Fejn il-produzzjoni tal-prodotti li jirriżultaw mir-R&Ż konġunti jew bi ħlas tiġi allokata lil waħda jew aktar mill-partijiet, il-ftehim għandu jeħtieġ li dawk il-partijiet jissodisfaw l-ordnijiet għall-prodotti mill-partijiet l-oħra, ħlief meta:

il-ftehim tar-R&Ż jipprovdi għad-distribuzzjoni li għandha ssir minn tim jew entità konġunta jew minn parti terza; jew
il-partijiet qablu li l-parti jew il-partijiet li tipproduċi biss jistgħu jiddistribwixxu l-prodotti.

Il-limiti tas-sehem mis-suq u t-tul tal-eżenzjoni

Fejn il-partijiet għall-ftehim tar-R&Ż ikunu kompetituri attwali jew potenzjali fis-swieq għall-provvista ta’ prodotti jew teknoloġiji eżistenti li huma kapaċi jittejbu, jiġu sostitwiti jew mibdula mill-prodotti jew mit-teknoloġiji li jirriżultaw mir-R&Ż konġunti jew bi ħlas, tapplika l-eżenzjoni għat-tul tar-R&Ż jekk is-sehem mis-suq ikkombinat tal-partijiet f’dawk is-swieq ma jaqbiżx il-25 % fiż-żmien meta jidħlu fil-ftehim tar-R&Ż. Hemm regoli speċjali għall-kalkolu tal-ishma tas-suq għal ftehimiet tar-R&Ż imħallsa.

Fejn il-partijiet ma jkunux kompetituri attwali jew potenzjali fis-swieq għall-provvista ta’ prodotti jew teknoloġiji eżistenti li huma kapaċi jittejbu, jiġu sostitwiti jew mibdula mill-prodotti jew mit-teknoloġiji li jirriżultaw mir-R&Ż konġunti jew imħallsa, m’hemm l-ebda limitu tas-sehem mis-suq u l-eżenzjoni tapplika għat-tul tar-R&Ż.

Għall-ftehimiet ta’ R&Ż li jipprevedu sfruttar konġunt tar-riżultati, l-eżenzjoni tkompli tapplika għal seba’ snin wara li l-prodotti jew it-teknoloġiji li jirriżultaw mir-R&Ż jiġu kkummerċjalizzati għall-ewwel darba fis-suq intern u tibqa’ diment li s-sehem mis-suq ikkombinat tal-partijiet ma jaqbiżx il-25 % fis-swieq rilevanti għal dawk il-prodotti jew it-teknoloġiji. Ladarba dan il-limitu jinqabeż, l-eżenzjoni tkompli tapplika għal perjodu ta’ konċessjoni ta’ sentejn kalendarji konsekuttivi

L-ishma tas-suq huma kkalkulati fuq il-bażi ta’ data tal-valur tal-bejgħ, jew, jekk tali data ma tkunx disponibbli, abbażi ta’ data tal-volum tal-bejgħ jew ta’ informazzjoni affidabbli oħra dwar is-suq, bħan-nefqa tar-R&Ż.

Restrizzjonijiet fundamentali

L-eżenzjoni ma tapplikax għal ftehimiet ta’ R&Ż li fihom restrizzjonijiet fundamentali, inklużi:

restrizzjonijiet fuq il-libertà ta’ parti li twettaq R&Ż indipendenti f’qasam mhux konness jew, ladarba jitlesta l-ftehim konġunt, fl-istess qasam jew qasam konness;
limitazzjonijiet fuq l-output jew il-bejgħ, b’eċċezzjonijiet għall-istabbiliment ta’ miri ta’ produzzjoni u bejgħ fejn il-partijiet jisfruttaw ir-riżultati tar-R&Ż b’mod konġunt;
l-iffissar ta’ prezzijiet għall-bejgħ tal-prodotti jew it-teknoloġiji li jirriżultaw lil partijiet terzi, ħlief għal prezzijiet mitluba lil klijenti immedjati fejn il-ftehim ta’ R&Ż jipprevedi distribuzzjoni konġunta;
restrizzjonijiet ta’ bejgħ attiv jew passiv tal-prodotti jew teknoloġiji li jirriżultaw lil territorji jew klijenti partikolari, b’eċċezzjonijiet għal ftehimiet ta’ R&Ż li jipprovdu għal liċenzjar esklussiv tar-riżultati bejn il-partijiet jew għal distribuzzjoni esklużiva minn waħda mill-partijiet.

Restrizzjonijiet esklużi

L-eżenzjoni ma tapplikax għall-obbligi li ġejjin fi ftehimiet ta’ R&Ż (jekk l-obbligu inkwistjoni jista’ jinqata’ minn dan il-ftehim, il-bqija tal-ftehim xorta jista’ jibbenefika mill-eżenzjoni):

obbligi li ma jiġux sfidati, wara t-tlestija tad-drittijiet ta’ R&Ż, drittijiet tal-IP miżmuma mill-partijiet fis-suq intern li huma rilevanti għar-R&Ż, mingħajr preġudizzju għall-possibbiltà li jipprovdu għat-terminazzjoni tal-ftehim f’każ ta’ tali sfida;
obbligi li ma jiġux sfidata, wara t-tlestija tad-drittijiet ta’ R&Ż, drittijiet tal-IP miżmuma mill-partijiet fis-suq intern li huma rilevanti għar-R&Ż, mingħajr preġudizzju għall-possibbiltà li jipprovdu għat-terminazzjoni tal-ftehim f’każ ta’ tali sfida;
obbligi li ma jagħtux liċenzji lil partijiet terzi biex jipproduċu jew japplikaw il-prodotti jew it-teknoloġiji li jirriżultaw, bl-eċċezzjoni tal-ftehimiet ta’ R&Ż li jipprovdu għall-isfruttament tar-riżultati minn parti waħda jew aktar.

Irtirar tal-eżenzjoni ta’ kategorija

Il-benefiċċju tal-eżenzjoni ta’ kategorija jista’ jiġi rtirat mill-Kummissjoni Ewropea jew mill-awtoritajiet nazzjonali tal-kompetizzjoni skont l-Artikolu 29 tar-Regolament (KE) Nru 1/2003 fejn isibu li ftehim partikolari għar-R&Ż għandu effetti li huma inkompatibbli mal-Artikolu 101(3) tat-TFUE.

B’mod partikolari, il-Kummissjoni tista’ tuża din is-setgħa fejn:

l-eżistenza ta’ ftehim ta’ R&Ż tillimita sostanzjalment il-kamp ta’ applikazzjoni għall-partijiet terzi biex iwettqu r-R&Ż f’oqsma relatati;
il-partijiet ma jisfruttawx ir-riżultati tar-R&Ż vis-à-vis partijiet terzi mingħajr raġuni valida;
il-prodotti jew it-teknoloġiji li jirriżultaw mhumiex soġġetti għal kompetizzjoni effettiva;
l-eżistenza tal-ftehim ta’ R&Ż sostanzjalment tirrestrinġi l-kompetizzjoni tal-innovazzjoni.

Hemm regoli tranżitorji għall-ftehimiet li kienu diġà fis-seħħ fit-30 ta’ Ġunju 2023 u li kienu koperti mill-eżenzjoni ta’ kategorija preċedenti għall-ftehimiet ta’ R&Ż (Ir-Regolament (UE) Nru 1217/2010), iżda li ma jissodisfawx il-kundizzjonijiet tal-eżenzjoni ta’ kategorija ġdida. Dawk il-ftehimiet jibqgħu eżentati permezz ta’ blokk sat-30 ta’ Ġunju 2025.

MINN META BEDA JAPPLIKA R-REGOLAMENT?

Dan ilu japplika mill-1 ta’ Lulju 2023 u se japplika sat-30 ta’ Ġunju 2035.

SFOND

L-eżenzjoni ta’ kategorija preċedenti għall-ftehimiet ta’ R&Ż (ir-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 1217/2010) skadiet fit-30 ta’ Ġunju 2023. Għalhekk kien meħtieġ regolament ġdid. Ir-Regolament (UE) 2023/1066 itejjeb iċ-ċarezza ta’ ċerti regoli u jagħti aktar prominenza lill-protezzjoni tal-kompetizzjoni għall-innovazzjoni.
Ir-Regolament huwa akkumpanjat minn linji gwida orizzontali riveduti dwar l-applikazzjoni tal-Artikolu 101 tat-TFUE għal ftehimiet ta’ kooperazzjoni orizzontali.
Għal aktar informazzjoni, ara:
- Eżenzjonijiet ta’ kategorija — Ftehimiet orizzontali (il-Kummissjoni Ewropea).

TERMINI EWLENIN

Riċerka u żvilupp. Attivitajiet immirati lejn l-akkwist tal-għarfien relatat mal-prodotti, it-teknoloġiji jew il-proċessi; l-eżekuzzjoni ta’ analiżi teoretika, studju jew esperimentazzjoni sistematika, inkluża l-produzzjoni sperimentali u dimostrattiva; l-ittestjar tekniku tal-prodotti jew il-proċessi; l-istabbiliment tal-faċilitajiet meħtieġa sal-iskala ta’ demostratur; u l-kisba tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali għar-riżultati.

DOKUMENT PRINĊIPALI

Ir-Regolament (UE) 2023/1066 tal-1 ta’ Ġunju 2023 dwar l-applikazzjoni tal-Artikolu 101(3) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea għal ċerti kategoriji ta’ akkordji ta’ riċerka u żvilupp (ĠU L 143, 2.6.2023, pp. 9–19).

DOKUMENTI RELATATI

Il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni — Linji Gwida dwar l-applikabbiltà tal-Artikolu 101 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea għall-akkordji dwar kooperazzjoni orizzontali (ĠU C 259, 21.7.2023, pp. 1–125).

Verżjoni konsolidata tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea — It-Tielet Parti — Politika u azzjonijiet interni tal-Unjoni — Titolu VII — Regoli komuni tal-kompetizzjoni, it-tassazzjoni u l-approssimazzjoni tal-liġijiet — Kapitolu 1 — Regoli dwar il-kompetizzjoni — Taqsima 1 — Regoli li japplikaw għal impriżi — l-Artikolu 101 (ex Artikolu 81 TKE) (ĠU C 202, 7.6.2016, pp. 88–89).

Ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1/2003 tas-16 ta’ Diċembru 2002 fuq l-implimentazzjoni tar-regoli tal-kompetizzjoni mniżżlin fl-Artikoli 81 u 82 tat-Trattat (ĠU L 1, 4.1.2003, pp. 1–25).

L-emendi suċċessivi għar-Regolament (KE) Nru 1/2003 ġew inkorporati fit-test oriġinali. Din il-verżjoni konsolidata għandha valur dokumentarju biss.

Ir-Regolament (KEE) Nru 2821/71 tal-Kunsill tal-20 ta’ Diċembru 1971 dwar l-applikazzjoni tal-Artikolu 85(3) tat-Trattat għal-katagoriji ta’ ftehim, deċiżjonijiet u prattiċi miftiehma (ĠU L 285, 29.12.1971, pp. 46–48).

Ara l-verżjoni konsolidata.

l-aħħar aġġornament 09.10.2023

Top