Pagi minimi fl-UE
SOMMARJU TA’:
Id-Direttiva (UE) 2022/2041 dwar pagi minimi adegwati fl-Unjoni Ewropea
X’INHU L-GĦAN TAD-DIRETTIVA?
Din għandha l-għan li ttejjeb il-kundizzjonijiet tax-xogħol u tal-ħajja fl-Unjoni Ewropea (UE) billi tistabbilixxi qafas għal:
- adegwatezza tal-pagi minimi statutorji*;
- promozzjoni ta’ negozjar kollettiv* fuq l-iffissar tal-pagi;
- titjib tal-aċċess effettiv tal-ħaddiema għad-drittijiet tagħhom għall-protezzjoni tal-paga minima* fejn ikun ipprovdut taħt il-leġiżlazzjoni nazzjonali u/jew ftehimiet kollettivi.
PUNTI EWLENIN
Kamp ta’ applikazzjoni
Id-Direttiva tapplika għall-ħaddiema fl-UE li għandhom kuntratt ta’ impjieg jew relazzjoni kif definit mil-liġi, ftehim kollettiv jew prattika fis-seħħ f’kull Stat Membru, tal-UE, b’kunsiderazzjoni tal-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja.
Sabiex jiżdied in-negozjar kollettiv fuq l-istabbiliment tal-pagi, l-Istati Membri, inklużi l-imsieħba soċjali, għandhom:
- jippromwovu l-bini u t-tisħiħ tal-kapaċità tal-imsieħba soċjali biex jinvolvu ruħhom fin-negozjar kollettiv, speċjalment fil-livell tas-settur u transindustrijali;
- jinkoraġġixxu negozjati kostruttivi, sinifikanti u infurmati dwar il-pagi bejn l-imsieħba soċjali;
- jaġixxu biex jiggarantixxu d-dritt għal negozjar kollettiv u jipprevjenu lill-ħaddiema u r-rappreżentanti tat-trade unions li qed isofru kwalunkwe diskriminazzjoni fl-impjieg;
- jieħdu miżuri biex jipproteġu lill-ħaddiema u r-rappreżentanti tat-trade unions, flimkien mat-trade unions u l-organizzazzjonijiet ta’ min iħaddem, minn kwalunkwe interferenza minn xulxin jew mill-aġenti ta’ xulxin jew minn membri fl-istabbiliment, fil-funzjonament jew fl-amministrazzjoni tagħhom;
- fejn ir-rata ta’ negozjar kollettiv hija taħt il-limitu ta’ 80 %, jipprovdu kundizzjonijiet abilitanti, jew bil-liġi jew wara li jikkonsultaw mal-imsieħba soċjali, u jistabbilixxu pjan ta’ azzjoni biex iżidu dik il-kopertura.
L-Istati Membri b’pagi minimi statutorji għandhom ipoġġu ċerti proċeduri fis-seħħ sabiex jiżguraw li jkunu adegwati, bil-għan li:
- jiksbu standard ta’ għajxien deċenti;
- inaqqsu l-faqar fost dawk li jaħdmu;
- jippromwovu l-koeżjoni soċjali u l-konverġenza soċjali ’l fuq;
- inaqqsu d-differenza bejn il-pagi tal-irġiel u n-nisa.
Huma għandhom:
- jużaw kriterji li jridu jinkludu tal-anqas dawn li ġejjin:
- is-setgħa tax-xiri tal-pagi minimi statutorji, filwaqt li jittieħed kont tal-ispiża tal-għajxien,
- il-livell ġenerali tal-pagi, ir-rata tat-tkabbir tagħhom u d-distribuzzjoni tagħhom,
- il-livelli u x-xejriet nazzjonali tal-produttività fit-tul;
- japplikaw valuri ta’ referenza indikattivi biex jevalwaw jekk il-pagi minimi statutorji jkunux adegwati — l-Istati Membri jistgħu jużaw aġġustamenti tal-indiċijar awtomatiku sakemm dan ma jwassalx għat-tnaqqis tal-paga minima statutorja;
- jaġġornaw il-pagi minimi statutorji mill-inqas kull sentejn jew, għall-Istati Membri li jużaw mekkaniżmu ta’ indiċijar awtomatiku, mill-inqas kull erba’ snin;
- jaħtru korp konsultattiv wieħed jew aktar biex jipprovdi pariri;
- jinvolvu sħab soċjali fl-istabbiliment u l-aġġornament ta’ pagi minimi statutorji;
- jiżguraw, bl-involviment tal-imsieħba soċjali, li l-ħaddiema jkollhom aċċess effettiv għall-protezzjoni tal-pagi minimi statutorji eżistenti billi jipprovdu:
- kontrolli effettivi, proporzjonati u mhux diskriminatorji u spezzjonijiet fuq il-post;
- biżżejjed riżorsi, taħriġ u gwida għall-awtoritajiet tal-infurzar biex jimmiraw u jsegwu lil min iħaddem meta ma jkunx konformi.
Regoli addizzjonali jeħtieġu li l-Istati Membri:
- jiġbru data preċiża biex jimmonitorjaw il-protezzjoni minima tal-pagi;
- jagħmlu pubblikament disponibbli l-informazzjoni rilevanti kollha dwar pagi minimi statutorji u jagħmlu lill-ħaddiema u lil min iħaddem konxju tal-miżuri;
- jiżguraw li l-ħaddiema jkollhom aċċess għal soluzzjoni tat-tilwim effettiva, f’waqtha u imparzjali u għal dritt ta’ rimedju;
- jipproteġu lill-ħaddiema u r-rappreżentanti tagħhom minn kwalunkwe trattament avvers minn min iħaddem;
- japplikaw penali għal ksur tal-obbligu skont id-direttiva.
Id-Direttiva ma:
- tiksirx l-awtonomija tal-imsieħba soċjali jew id-dritt tagħhom li jinnegozjaw u jikkonkludu ftehimiet kollettivi;
- tobbligax lill-Istati Membri biex:
- jintroduċu paga minima statutorji,
- jagħmlu kwalunkwe ftehim kollettiv universaliment applikabbli;
- taffettwax id-dritt tal-Istati Membri biex:
- jiddeċiedu dwar l-iffissar ta’ pagi minimi statutorji, il-livell tagħhom u l-aċċess għal dik il-protezzjoni,
- jintroduċu miżuri aktar favorevoli jew ftehimiet kollettivi għall-ħaddiema;
- tipprovdix raġunijiet biex inaqqsu, billi jbaxxu jew jabolixxu l-pagi minimi, il-livell ġenerali ta’ protezzjoni li l-ħaddiema diġà jgawdu.
MINN META JAPPLIKAW IR-REGOLI?
Id-Direttiva għandha tiġi trasposta fil-liġi nazzjonali sal-15 ta’ Novembru 2024. Dawn ir-regoli għandhom japplikaw mill-15 ta’ Novembru 2024.
SFOND
Il-pagi minimi jvarjaw ħafna madwar l-UE, u jħallu ħafna ħaddiema mhux protetti. Dan huwaa qasam ta’ ġurisdizzjoni nazzjonali fejn l-UE għandha rwol ta’ appoġġ u kumplimentari. Id-Direttiva ma għandhiex l-għan li tarmonizza l-livell ta’ pagi minimi madwar l-UE, u lanqas ma tistabbilixxi metodu uniformi għall-istabbiliment tagħhom.
Id-Direttiva hija bbażata fuq l-Artikolu 153(1)(b) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea bir-referenza speċifika tagħha għall-kundizzjonijiet tax-xogħol.
Għal aktar informazzjoni, ara:
TERMINI EWLENIN
Paga minima statutorja. Il-pagi minimi stabbiliti mil-liġi, apparti dawk stabbiliti minn ftehim kollettiv u applikabbli b’mod universali.
In-negozjar kollettiv. In-negozjati kollha skont il-liġijiet u l-prattiki nazzjonali bejn min iħaddem u l-unions biex jiddeterminaw il-kundizzjonijiet tax-xogħol u t-termini tal-impjieg.
Paga minima. Ir-remunerazzjoni minima, stabbilita mil-liġi jew ftehim kollettiv, li min iħaddem għandu jħallas għal xogħol matul perjodu partikolari.
DOKUMENT PRINĊIPALI
Id-Direttiva (UE) 2022/2041 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-19 ta’ Ottubru 2022 dwar pagi minimi adegwati fl-Unjoni Ewropea (ĠU L 275, 25.10.2022, pp. 33–47).
DOKUMENTI RELATATI
Verżjoni kkonsolidata tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea — It-Tielet Parti — Politiki u azzjonijiet interni tal-Unjoni — Titolu X — Il-Politika Soċjali — l-Artikolu 153 (ex Artikolu 137 TEC) (ĠU C 202, 7.6.2016, pp. 114–116).
l-aħħar aġġornament 06.02.2023