IL-KUMMISSJONI EWROPEA

Brussell, 3.9.2025

COM(2025) 476 final

2025/0268(NLE)

Proposta għal

REGOLAMENT TAL-KUNSILL

li jistabbilixxi l-programm ta’ assistenza għad-dekummissjonar nukleari tal-impjant tal-enerġija nukleari ta’ Ignalina fil-Litwanja għall-perjodu 2028-2034, u li jħassar ir-Regolament (UE) 2021/101

{SWD(2025) 255 final} - {SWD(2025) 256 final}

MEMORANDUM TA’ SPJEGAZZJONI

1.KUNTEST TAL-PROPOSTA

•Raġunijiet u objettivi tal-proposta

Il-programm twettaq tul diversi perjodi ta’ programmazzjoni finanzjarja mill-bidu tas-snin 2000, u skont ir-reviżjoni attwali tal-pjan tad-dekummissjonar, l-attivitajiet għandhom jintemmu fl-2049. Id-dekummissjonar ta’ dawn ir-reatturi hu l-ewwel attività ta’ dan it-tip li tinvolvi ċerti sfidi teknoloġiċi, fosthom iż-żarmar tal-qalba tal-grafit u l-ġestjoni sussegwenti ta’ ammonti sostanzjali ta’ grafit irradjat.

Il-programm dalwaqt jilħaq diversi tappi ewlenin, bl-għajnuna ta’ finanzjament mill-qafas finanzjarju pluriennali 2021-2027. Dawn jinkludu: (i) it-tlestija taż-żarmar tal-partijiet ta’ fuq u ta’ isfel tal-qalba tar-reattur fl-Unità 1; (ii) il-bidu tal-kuntratt għaż-żarmar tal-partijiet ċentrali tal-qalba tar-reattur; u (iii) il-bidu tal-kuntratt għad-disinn u l-kostruzzjoni tal-faċilità tal-ħżin interim tal-grafit. Madankollu, fejn jidħol id-dekummissjonar tal-impjant tal-enerġija nukleari ta’ Ignalina, se jkun hemm bżonn finanzjament sostanzjali addizzjonali biex ikunu jistgħu jissolvew il-bqija tal-kwistjonijiet ewlenin tas-sikurezza radjoloġika.

Il-programm oriġina waqt in-negozjati għall-adeżjoni tal-Litwanja mal-Unjoni Ewropea. L-impenn tal-Litwanja li tagħlaq u mbagħad tiddekummissjona ż-żewġ reatturi nukleari ddisinjati mill-Unjoni Sovjetika sa ċertu data maqbula miż-żewġ naħat hu minqux fit-Trattat tal-Adeżjoni tal-Litwanja 1 . Bħala att ta’ solidarjetà, u filwaqt li tagħraf in-natura fit-tul tad-dekummissjonar tal-impjant tal-enerġija nukleari ta’ Ignalina u l-piż finanzjarju eċċezzjonali relatat miegħu, l-Unjoni Ewropea impenjat ruħha li, permezz tal-Protokoll Nru 4 tat-Trattat tal-Adeżjoni tal-Litwanja 2 , tipprovdi assistenza finanzjarja xierqa skont il-ħtiġijiet reali tal-pagamenti u il-kapaċità tal-assorbiment, għad-dekummissjonar tal-impjant tal-enerġija nukleari ta’ Ignalina.

•Konsistenza mad-dispożizzjonijiet eżistenti fil-qasam ta’ politika kkonċernat

•Konsistenza ma’ politiki oħra tal-Unjoni

2.BAŻI LEGALI, SUSSIDJARJETÀ U PROPORZJONALITÀ

•Bażi legali

•Sussidjarjetà (għall-kompetenza mhux esklużiva)

•Proporzjonalità

Fil-qafas finanzjarju pluriennali li jmiss (2028-2034), il-programm se jiffoka fuq l-isfidi tas-sikurezza radjoloġika relatati mad-dekummissjonar tal-impjant tal-enerġija nukleari ta’ Ignalina fejn jista’ jinkiseb l-akbar valur miżjud tal-UE (jiġifieri t-tnaqqis progressiv tal-livell ta’ periklu radjoloġiku għall-ħaddiema, għall-pubbliku u għall-ambjent fil-Litwanja, iżda anki għall-UE kollha kemm hi).

•Għażla tal-istrument

3.RIŻULTATI TAL-EVALWAZZJONIJIET EX POST, TAL-KONSULTAZZJONIJIET MAL-PARTIJIET IKKONĊERNATI U TAL-VALUTAZZJONIJIET TAL-IMPATT

•Evalwazzjonijiet ex post/kontrolli tal-idoneità tal-leġiżlazzjoni eżistenti

(i)involviment aktar profond tal-Istat Membru ħalli tiżdied il-ħakma u tissaħħaħ il-kontabbiltà tal-operatur tad-dekummissjonar (il-benefiċjarju finali);

(ii)razzjonalizzazzjoni tal-proċeduri biex jiżdiedu l-puntwalità u l-effettività taċ-ċiklu tal-ġestjoni;

(iii)allinjament aħjar mal-prestazzjoni ta’ programmi oħra tad-dekummissjonar.

•Konsultazzjonijiet mal-partijiet ikkonċernati

Qabel saru l-proposti għall-programmi tal-UE permezz tal-qafas finanzjarju pluriennali tal-2028-2034, kienu saru seba’ konsultazzjonijiet pubbliċi, inkluż dwar il-finanzjament tal-UE għas-suq uniku, u l-kooperazzjoni bejn l-awtoritajiet nazzjonali, il-finanzjament tal-UE għall-kompetittività, u l-implimentazzjoni tal-finanzjament tal-UE mal-Istati Membri u mar-reġjuni. Il-konsultazzjonijiet kellhom fil-mira firxa wiesgħa ta’ partijiet ikkonċernati, inkluż il-pubbliku ġenerali, in-negozji, l-SMEs, l-awtoritajiet pubbliċi, ir-riċevituri tal-finanzjament tal-UE, l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili, l-akkademiċi u l-partijiet ikkonċernati internazzjonali.

•Ġbir u użu tal-għarfien espert

•Valutazzjoni tal-impatt

–ingranaġġ tal-UE fejn jidħlu l-objettivi tas-sikurezza;

–massimizzazzjoni tal-kisba tal-għarfien b’rabta mad-dekummissjonar tar-reatturi nukleari madwar l-UE u lil hinn.

•Idoneità regolatorja u simplifikazzjoni

•Drittijiet fundamentali

4.IMPLIKAZZJONIJIET BAĠITARJI

5.ELEMENTI OĦRA

•Pjanijiet ta’ implimentazzjoni u arranġamenti għall-monitoraġġ, l-evalwazzjoni u r-rapportar

•Spjegazzjoni fid-dettall tad-dispożizzjonijiet speċifiċi tal-proposta

2025/0268 (NLE)

Proposta għal

REGOLAMENT TAL-KUNSILL

li jistabbilixxi l-programm ta’ assistenza għad-dekummissjonar nukleari tal-impjant tal-enerġija nukleari ta’ Ignalina fil-Litwanja għall-perjodu 2028-2034, u li jħassar ir-Regolament (UE) 2021/101

IL-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidra l-Att tal-Adeżjoni tal-2003 u, b’mod partikolari l-Artikolu 3(2) tal-Protokoll Nru 4 tiegħu,

Wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni Ewropea,

Billi:

(1)F’konformità mal-Protokoll Nru 4 dwar l-impjant tal-enerġija nukleari ta’ Ignalina mehmuż mal-Att tal-Adeżjoni tal-2003 11 , il-Litwanja impenjat ruħha li tagħlaq l-Unità 1 u l-Unità 2 tal-impjant tal-enerġija nukleari ta’ Ignalina sal-31 ta’ Diċembru 2004 u sal-31 ta’ Diċembru 2009 rispettivament, u li mbagħad tgħaddi għad-dekummissjonar ta’ dawk l-unitajiet.

(2)F’konformità mal-obbligi tagħha skont l-Att tal-Adeżjoni, u bl-assistenza tal-Unjoni, il-Litwanja għalqet iż-żewġ unitajiet fl-iskadenzi rispettivi u għamlet progress sinifikanti favur id-dekummissjonar tagħhom. Hemm bżonn aktar ħidma biex ikompli jonqos il-livell tal-periklu radjoloġiku. Abbażi tal-istimi disponibbli, għal dan il-għan wara l-2027 hemm bżonn riżorsi finanzjarji addizzjonali.

(3)Id-dekummissjonar tal-impjant tal-enerġija nukleari kopert minn dan ir-Regolament irid isir f’konformità mal-leġiżlazzjoni tal-Unjoni dwar is-sikurezza nukleari, jiġifieri d-Direttiva tal-Kunsill 2009/71/Euratom 12 , u dwar l-immaniġġjar tal-iskart, jiġifieri d-Direttiva tal-Kunsill 2011/70/Euratom 13 . Skont din il-leġiżlazzjoni, ir-responsabbiltà aħħarija għas-sikurezza nukleari u għas-sikurezza tal-fjuwil użat u tal-immaniġġjar tal-iskart radjuattiv tibqa’ tal-Litwanja.

(4)Filwaqt li jirrikonoxxi li l-għeluq bikri u d-dekummissjonar konsegwenti tal-impjant tal-enerġija nukleari ta’ Ignalina b’żewġ unitajiet tar-reatturi tat-tip RBMK ta’ 1 500 MW li ntirtu mingħand l-Unjoni Sovjetika, kellhom natura bla preċedent u għal-Litwanja kienu jirrappreżentaw piż finanzjarju eċċezzjonali mhux proporzjonat mad-daqs u mas-saħħa ekonomika tal-pajjiż, il-Protokoll Nru 4 tal-Att ta’ Adeżjoni tal-2003 iddikjara li l-assistenza tal-Unjoni permezz tal-programm ta’ assistenza għad-dekummissjonar nukleari tal-impjant tal-enerġija nukleari ta’ Ignalina fil-Litwanja (il-“Programm”) għandha tissokta bla skossi u tiġi estiża wara l-2006, għall-perjodu tal-Perspettivi Finanzjarji li jmiss.

(5)Dan ir-Regolament jistabbilixxi pakkett finanzjarju indikattiv għall-programm.

(6)Waqt l-implimentazzjoni tal-programm, jenħtieġ li jiġu żgurati l-konsistenza, il-koerenza u s-sinerġiji mal-politiki u mal-programmi rilevanti tal-Unjoni, b’mod partikolari mal-Istrument għal Kooperazzjoni fil-qasam tas-Sikurezza Nukleari u d-Dekummissjonar stabbilit bir-Regolament tal-Kunsill [XXX] 14 .

(7)F’ambjent ekonomiku, soċjali u ġeopolitiku li tant qed jinbidel malajr, l-esperjenza riċenti wriet il-ħtieġa ta’ qafas finanzjarju pluriennali u programmi tal-infiq tal-Unjoni aktar flessibbli. Għal dak il-għan, u bi qbil mal-objettivi tal-programm, jenħtieġ li l-finanzjament iqis, kif xieraq, il-ħtiġijiet ta’ politika li dejjem qed jevolvu u l-prijoritajiet tal-Unjoni kif identifikati fid-dokumenti rilevanti ppubblikati mill-Kummissjoni, fir-riżoluzzjonijiet tal-Parlament Ewropew u fil-konklużjonijiet tal-Kunsill, filwaqt li jiżgura prevedibbiltà suffiċjenti għall-implimentazzjoni tal-baġit.

(8)Ir-Regolament (UE, Euratom) 2024/2509 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 15 japplika għall-Programm. Jistabbilixxi r-regoli dwar l-istabbiliment u l-implimentazzjoni tal-baġit ġenerali tal-Unjoni, inkluż ir-regoli dwar l-għotjiet, il-premjijiet, id-donazzjonijiet nonfinanzjarji, l-akkwist, il-ġestjoni indiretta, l-assistenza finanzjarja, l-istrumenti finanzjarji u l-garanziji baġitarji.

(9)F’konformità mar-Regolament (UE, Euratom) 2024/2509, ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 883/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 16 , ir-Regolament tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 2988/95 17 , ir-Regolament tal-Kunsill (Euratom, KE) Nru 2185/96 18 , u r-Regolament tal-Kunsill (UE) 2017/1939 19 , l-interessi finanzjarji tal-Unjoni għandhom jiġu protetti permezz ta’ miżuri proporzjonati, inkluż il-prevenzjoni, id-detezzjoni, il-korrezzjoni u l-investigazzjoni ta’ irregolaritajiet u ta’ frodi, l-irkupru ta’ fondi mitlufa, imħallsa bi żball jew użati b’mod mhux korrett u fejn xieraq, l-impożizzjoni ta’ sanzjonijiet amministrattivi. B’mod partikolari, f’konformità mar-Regolamenti (UE, Euratom) Nru 883/2013 u (Euratom, KE) Nru 2185/96, l-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi (OLAF) jista’ jwettaq investigazzjonijiet, inkluż verifiki u spezzjonijiet fuq il-post, biex jistabbilixxi jekk kienx hemm frodi, korruzzjoni jew xi attività illegali oħra li taffettwa l-interessi finanzjarji tal-Unjoni. F’konformità mar-Regolament (UE) 2017/1939, l-Uffiċċju tal-Prosekutur Pubbliku Ewropew (UPPE) jista’ jinvestiga u jressaq każijiet ta’ frodi u attivitajiet illegali oħrajn li jaffettwaw l-interessi finanzjarji tal-Unjoni, kif previst fid-Direttiva (UE) 2017/1371 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 20 . F’konformità mar-Regolament (UE, Euratom) 2024/2509, kull persuna jew entità li tirċievi fondi tal-Unjoni trid tikkoopera bis-sħiħ fil-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni, tagħti d-drittijiet u l-aċċess meħtieġa lill-Kummissjoni, lill-OLAF, lill-UPPE u lill-Qorti Ewropea tal-Awdituri u tiżgura li kull parti terza involuta fl-implimentazzjoni tal-fondi tal-Unjoni tagħti drittijiet ekwivalenti.

(10)Il-programm għandu jiġi implimentat f’konformità mar-Regolament (UE) [XXX] tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 21 [ir-Regolament dwar il-Prestazzjoni] li jistabbilixxi r-regoli għat-traċċar tan-nefqa u l-qafas tal-prestazzjoni għall-baġit, inkluż regoli biex tkun żgurata applikazzjoni uniformi tal-prinċipji ta’ “l-ebda ħsara sinifikanti” u l-ugwaljanza bejn il-ġeneri msemmijin fl-Artikolu 33(2), punti (d) u​(f), tar-Regolament (UE, Euratom) 2024/2509 rispettivament, regoli għall-monitoraġġ u r-rapportar dwar il-prestazzjoni tal-programmi u tal-attivitajiet tal-Unjoni, regoli għall-istabbiliment ta’ portal tal-finanzjament tal-Unjoni, regoli għall-evalwazzjoni tal-programmi, kif ukoll dispożizzjonijiet orizzontali oħra applikabbli għall-programmi kollha tal-Unjoni bħal dawk dwar l-informazzjoni, il-komunikazzjoni u l-viżibbiltà.

(11)Dan ir-Regolament hu mingħajr preġudizzju għall-eżitu ta’ kwalunkwe proċedura tal-għajnuna mill-Istat li tista’ ssir fil-ġejjieni f’konformità mal-Artikoli 107 u 108 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE).

(12)Il-finanzjament skont dan ir-Regolament jenħtieġ li jikkonċentra fuq attivitajiet li jimplimentaw l-objettivi tas-sikurezza tad-dekummissjonar.

(13)Il-Programm jenħtieġ li jkun jinvolvi l-ħolqien tal-għarfien u l-kondiviżjoni tal-esperjenza. L-għarfien, l-esperjenza u t-tagħlimiet miksuba fil-kuntest tal-Programm b’rabta mal-proċess tad-dekummissjonar nukleari u tal-immaniġġjar tal-iskart jenħtieġ li jixterdu madwar l-Unjoni u lil hinn, b’koordinazzjoni u sinerġija mal-installazzjonijiet nukleari tal-Kummissjoni fis-siti taċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka (JRC), għax miżuri bħal dawn iġibu l-akbar valur miżjud tal-UE u jikkontribwixxu għas-sikurezza tal-ħaddiema u tal-pubbliku ġenerali kif ukoll għall-ħarsien tal-ambjent. L-ambitu, il-proċedura u l-aspetti ekonomiċi tal-kooperazzjoni jenħtieġ li jiġu dettaljati fil-programmi ta’ ħidma pluriennali u jistgħu jkunu soġġetti wkoll għal ftehimiet bejn l-Istati Membri jew bejn l-Istati Membri u l-Kummissjoni.

(14)Il-JRC jenħtieġ li jiffaċilita d-disseminazzjoni tal-għarfien dwar id-dekummissjonar nukleari fost il-partijiet ikkonċernati differenti tal-Unjoni b’mod ikkoordinat, pereżempju billi jwettaq analiżi tas-suq, rieżamijiet u valutazzjonijiet tal-ħtiġijiet tal-għarfien fl-Unjoni u, meta rilevanti, f’pajjiżi terzi, filwaqt li jidentifika direzzjonijiet potenzjali għal kooperazzjoni, partijiet ikkonċernati interessati u sferi li fihom l-għarfien iġġenerat waqt l-implimentazzjoni tal-Programm jipprovdi l-akbar valur miżjud, u jiżviluppa formati għall-kondiviżjoni tal-għarfien. Id-disseminazzjoni tal-għarfien iġġenerat jenħtieġ li jiffinanzjaha l-JRC. Jenħtieġ li kwalunkwe Stat Membru jkun jista’ jibda l-iżvilupp ta’ rabtiet u ta’ skambji għad-disseminazzjoni tal-għarfien. Meta rilevanti, skambji bħal dawn jistgħu jkunu jinvolvu lil pajjiżi terzi, b’mod konsistenti u komplementari mal-azzjonijiet imwettqin skont ir-Regolament [XXX] tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 22 [Ewropa Globali] u r-Regolament tal-Kunsill [XXX] 23 [INSC-D].

(15)Id-dekummissjonar tal-Impjant tal-Enerġija Nukleari ta’ Ignalina jenħtieġ li jsir abbażi tal-aqwa għarfien espert tekniku disponibbli u b’kunsiderazzjoni xierqa tan-natura u tal-ispeċifikazzjonijiet teknoloġiċi tal-installazzjonijiet li jridu jiġu ddekummissjonati, biex ikunu żgurati s-sikurezza u l-ogħla livell ta’ effiċjenza possibbli, filwaqt li jitqiesu l-aqwa prattiki internazzjonali.

(16)Jenħtieġ li tinkiseb effiċjenza akbar fl-implimentazzjoni tal-Programm bi tnaqqis proporzjonat tal-ħaddiema li jkunu qed jaħdmu fuq l-attivitajiet tad-dekummissjonar fl-impjant tal-enerġija nukleari ta’ Ignalina. Fid-dawl tal-attivitajiet taż-żarmar li jridu jsiru bejn l-2028 u l-2034 u meta titqies l-għażla tal-impjant tal-enerġija nukleari ta’ Ignalina li jesternalizza ż-żarmar sħiħ taż-żoni ċentrali tax-xaft tar-reattur, it-tnaqqis tal-ħaddiema involuti fl-attivitajiet tad-dekummissjonar jenħtieġ li jkun imqar terz meta mqabbel mal-għadd ta’ ekwivalenti full-time (FTE) fi tmiem l-2024.

(17)Jenħtieġ li jkunu żgurati monitoraġġ u kontroll effettivi tal-evoluzzjoni tal-proċess tad-dekummissjonar mil-Litwanja u mill-Kummissjoni ħalli jkun żgurat l-ogħla valur miżjud tal-Unjoni tal-finanzjament allokat skont dan ir-Regolament, minkejja li r-responsabbiltà aħħarija għad-dekummissjonar tibqa’ tal-Litwanja. Il-monitoraġġ u l-kontroll jinkludu kejl effettiv tal-progress, u l-promulgazzjoni ta’ miżuri korrettivi meta meħtieġ. Għal dak il-għan, bħala parti mill-programmi ta’ ħidma adottati f’konformità mal-Artikolu 9 tar-Regolament tal-Kunsill (UE) 2021/101 24 , twaqqaf kumitat b’funzjonijiet ta’ monitoraġġ u ta’ informazzjoni, kopresedut minn rappreżentant tal-Kummissjoni u tal-Litwanja.

(18)Jenħtieġ li jkun possibbli li jiġi rrieżaminat l-ammont tal-approprjazzjonijiet allokati għall-Programm, kif ukoll il-perjodu tal-programmazzjoni abbażi tar-riżultati tar-rapport ta’ implimentazzjoni.

(19)Jenħtieġ li l-attivitajiet kofinanzjati skont dan ir-Regolament jiġu identifikati fil-limiti stabbiliti mill-pjan tad-dekummissjonar ippreżentat mil-Litwanja skont ir-Regolament (Euratom) Nru 1369/2013 25 , u r-reviżjonijiet sussegwenti tiegħu. Il-pjan tad-dekummissjonar jiddefinixxi l-ambitu tal-Programm, l-istat aħħari u d-data tal-għeluq tad-dekummissjonar; ikopri l-attivitajiet tad-dekummissjonar, l-iskeda assoċjata tagħhom, u l-kostijiet u r-riżorsi umani meħtieġa. Meta rilevanti u f’konformità mad-dispożizzjonijiet tal-liġi Litwana jew f’perjodu taż-żmien iqsar, f’każ ta’ xi avveniment sinifikanti li jħalli impatt fuq il-kontenut ta’ dak il-pjan, il-Litwanja jenħtieġ li tippreżenta pjan tad-dekummissjonar aġġornat lill-Kummissjoni għall-kunsiderazzjoni tagħha waqt it-tħejjija tal-programmi ta’ ħidma pluriennali.

(20)L-attivitajiet imwettqa fil-kuntest tal-Programm jenħtieġ li jsiru bi sforz finanzjarju konġunt tal-Unjoni u tal-Litwanja. Ġie stabbilit limitu massimu tal-kofinanzjament tal-Unjoni f’konformità mal-prattika tal-kofinanzjament stabbilita fil-programmi predeċessuri. Filwaqt li jitqiesu l-prattika ta’ programmi komparabbli tal-Unjoni u l-ekonomija msaħħa tal-Litwanja, mill-bidu tal-Programm sat-tmiem tal-implimentazzjoni tal-attivitajiet iffinanzjati skont dan ir-Regolament, ir-rata ta’ kofinanzjament tal-Unjoni jenħtieġ li tkun 86% tal-kostijiet eliġibbli. Il-bqija tal-finanzjament jenħtieġ li jipprovduh il-Litwanja u sorsi oħra li mhumiex il-baġit tal-Unjoni, bħal istituzzjonijiet finanzjarji internazzjonali u donaturi oħrajn.

(21)Tqiesu kif xieraq ir-Rapport Speċjali Nru 22/2016 tal-Qorti tal-Awdituri 26 , ir-rakkomandazzjonijiet tiegħu, u t-tweġiba tal-Kummissjoni.

(22)Il-Programm jaqa’ fl-ambitu tal-Programm Nazzjonali Litwan skont id-Direttiva tal-Kunsill 2011/70/Euratom.

(23)Biex ikunu żgurati kundizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni tal-objettivi tal-Programm, jenħtieġ li jiġu konferiti setgħat ta’ implimentazzjoni lill-Kummissjoni. Jenħtieġ li dawk is-setgħat ikunu eżerċitati f’konformità mar-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 27 .

(24)Jenħtieġ li l-metodi tal-implimentazzjoni u l-forom tal-finanzjament tal-Unjoni stabbiliti f’dan ir-Regolament jintgħażlu abbażi tal-kapaċità tagħhom li jilħqu l-objettivi speċifiċi tal-attivitajiet u li jagħtu r-riżultati, filwaqt li jitqiesu, b’mod partikolari, il-kostijiet tal-kontrolli, il-piż amministrattiv, u r-riskju mistenni ta’ nonkonformità. Dak jenħtieġ li jkun jinkludi kunsiderazzjoni tal-użu ta’ somom f’daqqa, rati fissi u kostijiet unitarji, kif ukoll finanzjament mhux marbut mal-kostijiet kif imsemmi fl-Artikolu 125(1), il-punt (a), tar-Regolament (UE, Euratom) 2024/2509.

(25)Il-Programm jissostitwixxi l-programm stabbilit bir-Regolament (UE) 2021/101 għall-perjodu mill-1 ta’ Jannar 2021 sal-31 ta’ Diċembru 2027. Għalhekk, dak ir-Regolament jenħtieġ li jitħassar,

ADOTTA DAN IR-REGOLAMENT:

Artikolu 1

Suġġett

Dan ir-Regolament jistabbilixxi l-programm ta’ assistenza għad-dekummissjonar nukleari tal-impjant tal-enerġija nukleari ta’ Ignalina fil-Litwanja (“il-Programm”) u jistabbilixxi l-objettivi tal-Programm, il-baġit tiegħu għall-perjodu mill-1 ta’ Jannar 2028 sal-31 ta’ Diċembru 2034, il-forom tal-finanzjament tal-Unjoni u r-regoli għall-għoti ta’ dak il-finanzjament.

Artikolu 2

Definizzjonijiet

Għall-finijiet ta’ dan ir-Regolament, japplikaw id-definizzjonijiet li ġejjin:

(1)“dekummissjonar” tfisser miżuri amministrattivi u tekniċi li jippermettu t-tneħħija tal-kontrolli regolatorji kollha, jew ta’ wħud minnhom, minn faċilità nukleari u li għandhom l-għan jiżguraw il-protezzjoni fit-tul tal-pubbliku u tal-ambjent, inkluż it-tnaqqis tal-livelli tar-radjonuklidi residwi fil-materjali u fis-sit tal-faċilità;

(2)“pjan tad-dekummissjonar” tfisser id-dokument bl-informazzjoni dettaljata dwar id-dekummissjonar propost u li jkopri l-istrateġija tad-dekummissjonar magħżula; l-iskeda, it-tip u s-sekwenza tal-attivitajiet tad-dekummissjonar; l-istrateġija tal-immaniġġjar tal-iskart applikata, inkluż l-ikklirjar; l-istat aħħari propost; il-ħżin u r-rimi tal-iskart mid-dekummissjonar; il-perjodu taż-żmien għad-dekummissjonar; l-istimi tal-kostijiet għat-tlestija tad-dekummissjonar; u l-objettivi, ir-riżultati mistennija, l-objettivi intermedji, id-dati ta’ mira, kif ukoll l-indikaturi tad-dekummissjonar ewlenin korrispondenti, inkluż l-indikaturi bbażati fuq il-valur miksub. Il-pjan ħejjieh id-detentur tal-liċenzja tal-faċilità nukleari u hu rifless fil-programmi ta’ ħidma pluriennali tal-Programm.

Artikolu 3

Objettivi tal-programm

1.Il-Programm għandu l-objettivi ġenerali li:

(a)il-Litwanja tiġi assistita fl-implimentazzjoni tad-dekummissjonar tal-impjant tal-enerġija nukleari ta’ Ignalina, b’enfasi speċifika fuq il-ġestjoni tal-isfidi tas-sikurezza radjoloġika u li tiġi ottimizzata l-effiċjenza tal-implimentazzjoni tal-Programm bi tnaqqis proporzjonat tal-ħaddiema;

(b)jinħoloq għarfien dwar il-proċess tad-dekummissjonar nukleari u l-immaniġġjar tal-iskart radjuattiv li jirriżulta mill-attivitajiet tad-dekummissjonar, u jingħataw prodotti ta’ għarfien espliċiti dwar materji ta’ governanza tad-dekummissjonar u tal-immaniġġjar tal-iskart, l-aqwa prattiki maniġerjali, u l-isfidi teknoloġiċi.

(c)L-għarfien imsemmi fil-punt (b) tal-ewwel subparagrafu għandu jixtered fil-livell tal-Unjoni u lil hinn, fl-oqsma rilevanti kollha, bl-iżvilupp ta’ sinerġiji potenzjali tal-Unjoni, permezz tal-programm tal-Istrument għal Kooperazzjoni fil-qasam tas-Sikurezza Nukleari u d-Dekummissjonar (INSC-D), kif stabbilit fl-Artikolu [X] tar-Regolament (Euratom) [XXX].

2.Iċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka għandu jikkoordina l-istruttura u t-tixrid tal-għarfien, imsemmi fil-paragrafu 1, l-ewwel subparagrafu, il-punt (b), lill-Istati Membri u, meta rilevanti, lil pajjiżi terzi. Dawk l-attivitajiet għandhom jiffinanzjawhom il-programm INSC-D u l-Unjoni permezz ta’ 100% tal-kostijiet eliġibbli.

3.L-objettiv speċifiku tal-Programm għandu jkun li jwettaq l-inġinerija, iż-żarmar u d-dekontaminazzjoni tat-tagħmir u tax-xaftijiet tar-reatturi ta’ Ignalina f’konformità mal-pjan tad-dekummissjonar, inkluż l-immaniġġjar tal-iskart radjuattiv li jirriżulta mill-attivitajiet tad-dekummissjonar, u li jkompli l-ġestjoni sikura tad-dekummissjonar u tal-iskart li ntiret.

4.Id-deskrizzjoni dettaljata tal-objettiv speċifiku msemmi fil-paragrafu 3 ta’ dan l-Artikolu hija stabbilita fl-Anness. Il-Kummissjoni tista’ temenda l-Anness permezz ta’ atti ta’ implimentazzjoni. Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f’konformità mal-proċedura msemmija fl-Artikolu 11(2).

Artikolu 4

Baġit

1.Il-pakkett finanzjarju indikattiv għall-implimentazzjoni tal-Programm għall-perjodu mill-1 ta’ Jannar 2028 sal-31 ta’ Diċembru 2034 huwa ffissat għal EUR 678 000 000 bi prezzijiet attwali.

2.L-impenji tal-baġit għal azzjonijiet li jtulu iżjed minn sena finanzjarja waħda jistgħu jinqasmu fuq diversi snin f’pagamenti parzjali annwali.

3.L-approprjazzjonijiet jistgħu jiddaħħlu fil-baġit tal-Unjoni għal wara l-2034 biex ikopru l-ispejjeż neċessarji u biex jippermettu l-ġestjoni tal-azzjoni li ma titlestiex sa tmiem il-Programm.

4.Il-pakkett finanzjarju msemmi fil-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu u l-ammonti tar-riżorsi addizzjonali msemmija fl-Artikolu 5 jistgħu jintużaw ukoll għal assistenza teknika u amministrattiva għall-implimentazzjoni tal-Programm, bħal attivitajiet preparatorji, tal-monitoraġġ, tal-kontroll, tal-awditjar u tal-evalwazzjoni, sistemi u pjattaformi tat-teknoloġija tal-informazzjoni korporattiva, attivitajiet tal-komunikazzjoni tal-informazzjoni u tal-viżibbiltà, inkluż il-komunikazzjoni korporattiva dwar il-prijoritajiet politiċi tal-Unjoni, u kull assistenza teknika u amministrattiva oħra jew spejjeż relatati mal-persunal imġarrba mill-Kummissjoni għall-ġestjoni tal-Programm.

Artikolu 5

Riżorsi addizzjonali

1.L-Istati Membri, l-istituzzjonijiet, il-korpi u l-aġenziji tal-Unjoni, pajjiżi terzi, organizzazzjonijiet internazzjonali, istituzzjonijiet finanzjarji internazzjonali jew partijiet terzi oħra, jistgħu jipprovdu kontribuzzjonijiet finanzjarji jew mhux finanzjarji addizzjonali għall-Programm. Il-kontribuzzjonijiet finanzjarji addizzjonali għandhom jikkostitwixxu dħul assenjat estern skont it-tifsira tal-Artikolu 21(2), il-punti (a), (d), jew (e) jew l-Artikolu 21(5) tar-Regolament (UE, Euratom) 2024/2509.

2.Riżorsi allokati lill-Istati Membri b’ġestjoni kondiviża jistgħu, meta jintalab minnhom, jitqiegħdu għad-dispożizzjoni tal-Programm. Il-Kummissjoni għandha timplimenta dawk ir-riżorsi direttament jew indirettament f’konformità mal-Artikolu 62(1)(a) jew (c) tar-Regolament (UE, Euratom) 2024/2509. Dawn ir-riżorsi għandhom ikunu addizzjonali għall-ammont imsemmi fl-Artikolu 4(1) ta’ dan ir-Regolament. Dawn ir-riżorsi għandhom jintużaw għall-benefiċċju tal-Istat Membru kkonċernat. Jekk il-Kummissjoni ma tkunx għamlet impenn legali b’ġestjoni diretta jew indiretta għal ammonti addizzjonali li jsiru disponibbli għall-Programm b’dan il-mod, l-ammonti mhux impenjati korrispondenti jistgħu, meta jintalab mill-Istat Membru kkonċernat, jiġu trasferiti lura lejn programm sors rispettiv wieħed jew aktar jew lejn is-suċċessuri tagħhom.

Artikolu 6

Finanzjament alternattiv, ikkombinat u kumulattiv

1.Il-Programm għandu jiġi implimentat f’sinerġija ma’ programmi oħra tal-Unjoni. Anki azzjoni li tkun irċeviet kontribuzzjoni tal-Unjoni mingħand programm ieħor tista’ tirċievi kontribuzzjoni mill-Programm. Ir-regoli tal-programm rilevanti tal-Unjoni għandhom japplikaw għall-kontribuzzjoni korrispondenti, jew inkella jista’ jiġi applikat sett uniku ta’ regoli għall-kontribuzzjonijiet kollha u jista’ jiġi konkluż impenn legali wieħed. Jekk il-kontribuzzjoni tal-Unjoni tkun ibbażata fuq il-kostijiet eliġibbli, l-appoġġ kumulattiv mill-baġit tal-Unjoni ma għandux jaqbeż it-total tal-kostijiet eliġibbli tal-azzjoni u jista’ jiġi kkalkulat fuq bażi pro rata f’konformità mad-dokumenti li jistabbilixxu l-kundizzjonijiet għall-appoġġ.

2.Il-proċeduri tal-għoti permezz tal-Programm jistgħu jsiru b’mod konġunt b’ġestjoni diretta jew indiretta minn Stati Membri, minn istituzzjonijiet, korpi u aġenziji tal-Unjoni, minn pajjiżi terzi, minn organizzazzjonijiet internazzjonali, minn istituzzjonijiet finanzjarji internazzjonali, jew minn partijiet terzi oħra (“sħab fil-proċedura tal-għoti konġunta”), diment li jkun żgurat il-ħarsien tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni. Tali proċeduri għandhom ikunu soġġetti għal sett uniku ta’ regoli u jwasslu għall-konklużjoni ta’ impenn legali uniku. Għal dak l-għan, is-sħab għall-proċedura tal-għoti konġunta jistgħu jagħmlu r-riżorsi disponibbli għall-Programm f’konformità mal-Artikolu 5 ta’ dan ir-Regolament, jew is-sħab jistgħu jiġu fdati bl-implimentazzjoni tal-proċedura tal-għoti, meta applikabbli, f’konformità mal-Artikolu 62(1)(c) tar-Regolament (UE, Euratom) 2024/2509. Fil-proċeduri tal-għoti konġunti, ir-rappreżentanti tas-sħab tal-proċedura tal-għoti konġunta jistgħu jkunu wkoll membri tal-kumitat tal-evalwazzjoni msemmi fl-Artikolu 153(3) tar-Regolament (UE, Euratom) 2024/2509.

Artikolu 7

Implimentazzjoni u forom ta’ finanzjament tal-Unjoni

1.Il-Programm għandu jiġi implimentat f’konformità mar-Regolament (UE, Euratom) 2024/2509, b’ġestjoni diretta jew indiretta mal-entitajiet imsemmija fl-Artikolu 62(1), il-punt (c) ta’ dak ir-Regolament.

2.Il-finanzjament tal-Unjoni permezz tal-Programm jista’ jingħata bi kwalunkwe forma f’konformità mar-Regolament (UE, Euratom) 2024/2509, b’mod partikolari, premjijiet, akkwist, u donazzjonijiet mhux finanzjarji.

Artikolu 8

Eliġibbiltà

1.Għall-finanzjament tal-Unjoni għandhom ikunu eliġibbli biss attivitajiet li jimplimentaw l-objettivi stabbiliti fl-Artikolu 3.

2.Il-programmi ta’ ħidma msemmija fl-Artikolu 110 tar-Regolament (UE, Euratom) 2024/2509 jistgħu jispeċifikaw f’aktar dettall il-kriterji tal-eliġibbiltà stabbiliti f’dan ir-Regolament jew jistabbilixxu kriterji tal-eliġibbiltà addizzjonali għal azzjonijiet speċifiċi.

Artikolu 9

Rati tal-kofinanzjament

Ir-rata massima ġenerali tal-kofinanzjament tal-Unjoni applikabbli permezz tal-Programm ma għandhiex tkun iżjed minn 86%. Il-bqija tal-finanzjament għandhom jipprovduh il-Litwanja u sorsi oħra li mhumiex il-baġit tal-Unjoni.

Artikolu 10

Programm ta’ ħidma

1.Il-Programm għandu jiġi implimentat bil-programmi ta’ ħidma msemmija fl-Artikolu 110 tar-Regolament (UE, Euratom) 2024/2509.

2.Il-programmi ta’ ħidma għandhom ikunu jirriflettu l-pjan tad-dekummissjonar applikabbli li jrid iservi bħala l-linja bażi għall-monitoraġġ u l-evalwazzjoni tal-programm.

Artikolu 11

Kumitat

1.Il-Kummissjoni għandha tkun megħjuna minn kumitat. Dak il-kumitat għandu jkun kumitat skont it-tifsira tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

2.Meta ssir referenza għal dan il-paragrafu, għandu japplika l-Artikolu 5 tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

3.Meta l-opinjoni tal-kumitat tkun trid tinkiseb bi proċedura bil-miktub, dik il-proċedura għandha tintemm mingħajr riżultat meta, fil-limitu taż-żmien għall-għoti tal-opinjoni, il-president tal-kumitat jiddeċiedi hekk jew maġġoranza sempliċi tal-membri tal-kumitat titlob li jsir hekk.

Artikolu 12

Tħassir

Ir-Regolament (UE) 2021/101 jitħassar b’effett mill-1 ta’ Jannar 2028.

Artikolu 13

Dispożizzjonijiet tranżizzjonali

1.Dan ir-Regolament ma għandux jaffettwa l-kontinwazzjoni jew il-modifika ta’ azzjonijiet mibdija skont ir-Regolament (UE) 2021/101, li dak ir-Regolament għandu jkompli japplika għalihom sal-għeluq tagħhom.

2.Il-pakkett finanzjarju għall-Programm jista’ jkopri wkoll l-ispejjeż tal-assistenza teknika u amministrattiva meħtieġa biex tkun żgurata t-tranżizzjoni bejn il-Programm u l-miżuri adottati skont ir-Regolament (UE) 2021/101.

Artikolu 14

Dħul fis-seħħ u applikazzjoni

Dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fl-għoxrin jum wara dak tal-pubblikazzjoni tiegħu f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

Għandu japplika mill-1 ta’ Jannar 2028.

Dan ir-Regolament għandu jorbot fl-intier tiegħu u japplika direttament fl-Istati Membri kollha.

Magħmul fi Brussell,

DIKJARAZZJONI FINANZJARJA U DIĠITALI LEĠIŻLATTIVA

1.QAFAS TAL-PROPOSTA/TAL-INIZJATTIVA12

1.1.Titlu tal-proposta/tal-inizjattiva12

1.2.Qasam/Oqsma ta’ politika kkonċernat(i)12

1.3.Objettiv(i)12

1.3.1.Objettiv(i) ġenerali12

1.3.2.Objettiv(i) speċifiku/speċifiċi12

1.3.3.Riżultat(i) u impatt mistennija12

1.3.4.Indikaturi tal-prestazzjoni13

1.4.Il-proposta/L-inizjattiva hija relatata ma’:13

1.5.Raġunijiet għall-proposta/għall-inizjattiva13

1.5.1.Rekwiżit(i) li jridu jiġu ssodisfati fl-immedjat jew fit-tul, inkluż kronoloġija dettaljata għat-tnedija tal-implimentazzjoni tal-inizjattiva13

1.5.2.Valur miżjud tal-involviment tal-UE (dan jista’ jirriżulta minn fatturi differenti, eż. gwadanji mill-koordinazzjoni, ċertezza legali, aktar effettività jew komplementarjetajiet). Għall-finijiet ta’ din it-taqsima, “valur miżjud tal-involviment tal-UE” huwa l-valur li jirriżulta mill-azzjoni tal-UE, li huwa addizzjonali għall-valur li kieku kienu joħolqu l-Istati Membri waħedhom.13

1.5.3.Tagħlimiet minn esperjenzi simili fl-imgħoddi13

1.5.4.Kompatibbiltà mal-Qafas Finanzjarju Pluriennali u sinerġiji possibbli ma’ strumenti xierqa oħra15

1.5.5.Valutazzjoni tal-alternattivi differenti ta’ finanzjament disponibbli, inkluż l-ambitu għal riallokazzjoni15

1.6.Durata tal-proposta/tal-inizjattiva u tal-impatt finanzjarju tagħha16

1.7.Metodu/i tal-implimentazzjoni tal-baġit ippjanat(i)16

2.MIŻURI TA’ ĠESTJONI17

2.1.Regoli ta’ monitoraġġ u ta’ rapportar17

2.2.Sistema/i ta’ ġestjoni u ta’ kontroll17

2.2.1.Ġustifikazzjoni tal-metodu/i tal-implimentazzjoni tal-baġit, tal-mekkaniżmu/i għall-implimentazzjoni tal-finanzjament, tal-modalitajiet tal-pagament u tal-istrateġija tal-kontroll proposta17

2.2.2.Informazzjoni dwar ir-riskji identifikati u s-sistema/i tal-kontroll intern stabbiliti għall-mitigazzjoni tagħhom17

2.2.3.Stima u ġustifikazzjoni tal-kosteffettività tal-kontrolli (proporzjon bejn il-kostijiet tal-kontroll u l-valur tal-fondi relatati ġestiti) u valutazzjoni tal-livelli mistennija tar-riskju ta’ errur (mal-ħlas u fl-għeluq)17

2.3.Miżuri għall-prevenzjoni ta’ frodi u ta’ irregolaritajiet18

3.IMPATT FINANZJARJU STMAT TAL-PROPOSTA/TAL-INIZJATTIVA20

3.1.Intestatura/i tal-qafas finanzjarju pluriennali u l-linja/i baġitarji tan-nefqa affettwati20

3.2.Impatt finanzjarju stmat tal-proposta fuq l-approprjazzjonijiet20

3.2.1.Sommarju tal-impatt stmat fuq l-approprjazzjonijiet operazzjonali20

3.2.1.1.Approprjazzjonijiet mill-baġit ivvutat21

3.2.2.Output stmat iffinanzjat minn approprjazzjonijiet operazzjonali23

3.2.3.Sommarju tal-impatt stmat fuq l-approprjazzjonijiet amministrattivi24

3.2.3.1.Approprjazzjonijiet mill-baġit ivvutat24

3.2.3.2.Approprjazzjonijiet minn dħul assenjat estern24

3.2.3.3.Total tal-approprjazzjonijiet24

3.2.4.Rekwiżiti stmati ta’ riżorsi umani24

3.2.4.1.Iffinanzjati mill-baġit ivvutat24

3.2.5.Ħarsa ġenerali lejn l-impatt stmat fuq l-investimenti relatati mat-teknoloġija diġitali25

3.2.6.Kompatibbiltà mal-qafas finanzjarju pluriennali attwali26

3.2.7.Kontribuzzjonijiet ta’ partijiet terzi27

3.3.Impatt stmat fuq id-dħul27

4.Dimensjonijiet diġitali27

4.1.Rekwiżiti ta’ rilevanza diġitali27

4.2.Data28

4.3.Soluzzjonijiet diġitali28

4.4.Valutazzjoni tal-interoperabbiltà28

4.5.Miżuri li jappoġġaw l-implimentazzjoni diġitali28

1.QAFAS TAL-PROPOSTA/TAL-INIZJATTIVA 

1.1.Titlu tal-proposta/tal-inizjattiva

1.2.Qasam/Oqsma ta’ politika kkonċernat(i)

1.3.Objettiv(i)

1.3.1.Objettiv(i) ġenerali

1.3.2.Objettiv(i) speċifiku/speċifiċi

1.3.3.Riżultat(i) u impatt mistennija

Speċifika l-effetti li l-proposta/l-inizjattiva jenħtieġ li jkollha fuq il-benefiċjarji/il-gruppi fil-mira.

1.3.4.Indikaturi tal-prestazzjoni

Speċifika l-indikaturi għall-monitoraġġ tal-progress u tal-kisbiet.

1.4.Il-proposta/L-inizjattiva hija relatata ma’: 

 azzjoni ġdida 

 azzjoni ġdida b’segwitu għal proġett pilota/azzjoni preparatorja 28  

 l-estensjoni ta’ azzjoni eżistenti 

 fużjoni jew ridirezzjonar ta’ azzjoni waħda jew aktar lejn azzjoni oħra/ġdida

1.5.Raġunijiet għall-proposta/għall-inizjattiva 

1.5.1.Rekwiżit(i) li jridu jiġu ssodisfati fl-immedjat jew fit-tul, inkluż kronoloġija dettaljata għat-tnedija tal-implimentazzjoni tal-inizjattiva

1.5.2.Valur miżjud tal-involviment tal-UE (dan jista’ jirriżulta minn fatturi differenti, eż. gwadanji mill-koordinazzjoni, ċertezza legali, aktar effettività jew komplementarjetajiet). Għall-finijiet ta’ din it-taqsima, “valur miżjud tal-involviment tal-UE” huwa l-valur li jirriżulta mill-azzjoni tal-UE, li huwa addizzjonali għall-valur li kieku kienu joħolqu l-Istati Membri waħedhom.

1.5.3.Tagħlimiet minn esperjenzi simili fl-imgħoddi

1.5.4.Kompatibbiltà mal-Qafas Finanzjarju Pluriennali u sinerġiji possibbli ma’ strumenti xierqa oħra

1.5.5.Valutazzjoni tal-alternattivi differenti ta’ finanzjament disponibbli, inkluż l-ambitu għal riallokazzjoni

1.6.Durata tal-proposta/tal-inizjattiva u tal-impatt finanzjarju tagħha

 durata limitata

–    fis-seħħ mill-[01/01]2028 sal-[31/12]2034

–    impatt finanzjarju mill-2028 sal-2034 għall-approprjazzjonijiet ta’ impenn u mill-2028 sal-2036 għall-approprjazzjonijiet ta’ pagament.

– durata mhux limitata

–Implimentazzjoni b’perjodu ta’ tnedija minn SSSS sa SSSS,

–segwita minn operazzjoni fuq skala sħiħa.

1.7.Metodu/i tal-implimentazzjoni tal-baġit ippjanat(i) 

 Ġestjoni diretta mill-Kummissjoni

– mid-dipartimenti tagħha, inkluż mill-persunal tagħha fid-delegazzjonijiet tal-Unjoni;

– mill-aġenziji eżekuttivi

 Ġestjoni kondiviża mal-Istati Membri

 Ġestjoni indiretta billi jiġu fdati kompiti ta’ implimentazzjoni tal-baġit:

– lill-pajjiżi terzi jew lill-korpi nnominati minnhom

– lill-organizzazzjonijiet internazzjonali u lill-aġenziji tagħhom (għandhom jiġu speċifikati)

– lill-Bank Ewropew tal-Investiment u lill-Fond Ewropew tal-Investiment

– lill-korpi msemmija fl-Artikoli 70 u 71 tar-Regolament Finanzjarju

– lill-korpi tad-dritt pubbliku

– lill-korpi rregolati mid-dritt privat b’missjoni ta’ servizz pubbliku sakemm dawn ikollhom garanziji finanzjarji adegwati

– lill-korpi rregolati mid-dritt privat ta’ Stat Membru li jkunu fdati bl-implimentazzjoni ta’ sħubija pubblika-privata u li jkollhom garanziji finanzjarji adegwati

– lill-korpi jew lill-persuni fdati bl-implimentazzjoni ta’ azzjonijiet speċifiċi fil-Politika Estera u ta’ Sigurtà Komuni skont it-Titolu V tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea, u identifikati fl-att bażiku rilevanti

– korpi stabbiliti fi Stat Membru, irregolati mid-dritt privat ta’ Stat Membru jew mid-dritt tal-Unjoni u eliġibbli biex jiġu fdati, f’konformità mar-regoli speċifiċi għas-settur, bl-implimentazzjoni ta’ fondi tal-Unjoni jew ta’ garanziji baġitarji, sa fejn tali korpi jkunu kkontrollati minn korpi tad-dritt pubbliku jew minn korpi rregolati mid-dritt privat b’missjoni ta’ servizz pubbliku, u jkunu pprovduti b’garanziji finanzjarji adegwati fil-forma ta’ responsabbiltà in solidum mill-korpi kontrollanti jew b’garanziji finanzjarji ekwivalenti, li jistgħu, għal kull azzjoni, ikunu limitati għall-ammont massimu tal-appoġġ tal-Unjoni.

Kummenti

2.MIŻURI TA’ ĠESTJONI 

2.1.Regoli ta’ monitoraġġ u ta’ rapportar 

2.2.Sistema/i ta’ ġestjoni u ta’ kontroll 

2.2.1.Ġustifikazzjoni tal-metodu/i tal-implimentazzjoni tal-baġit, tal-mekkaniżmu/i għall-implimentazzjoni tal-finanzjament, tal-modalitajiet tal-pagament u tal-istrateġija tal-kontroll proposta

2.2.2.Informazzjoni dwar ir-riskji identifikati u s-sistema/i tal-kontroll intern stabbiliti għall-mitigazzjoni tagħhom

2.2.3.Stima u ġustifikazzjoni tal-kosteffettività tal-kontrolli (proporzjon bejn il-kostijiet tal-kontroll u l-valur tal-fondi relatati ġestiti) u valutazzjoni tal-livelli mistennija tar-riskju ta’ errur (mal-ħlas u fl-għeluq) 

2.3.Miżuri għall-prevenzjoni ta’ frodi u ta’ irregolaritajiet 

3.IMPATT FINANZJARJU STMAT TAL-PROPOSTA/TAL-INIZJATTIVA 

3.1.Intestatura/i tal-qafas finanzjarju pluriennali u l-linja/i baġitarji tan-nefqa affettwati 

·Linji baġitarji ġodda mitluba

·Skont l-ordni tal-intestaturi tal-qafas finanzjarju pluriennali u tal-linji baġitarji.

3.2.Impatt finanzjarju stmat tal-proposta fuq l-approprjazzjonijiet 

3.2.1.Sommarju tal-impatt stmat fuq l-approprjazzjonijiet operazzjonali 

–    Il-proposta/L-inizjattiva ma teħtieġx l-użu ta’ approprjazzjonijiet operazzjonali

–    Il-proposta/L-inizjattiva teħtieġ l-użu ta’ approprjazzjonijiet operazzjonali, kif spjegat hawn taħt

3.2.1.1.Approprjazzjonijiet mill-baġit ivvutat

f’miljuni ta’ EUR (sa tliet pożizzjonijiet deċimali)

miljuni ta’ EUR (sa tliet pożizzjonijiet deċimali)

miljuni ta’ EUR (sa tliet pożizzjonijiet deċimali)

3.2.2.    Output stmat iffinanzjat mill-approprjazzjonijiet operazzjonali (din it-taqsima ma għandhiex timtela mill-aġenziji deċentralizzati)

L-indikaturi tal-output u tar-riżultati għall-fini tal-monitoraġġ tal-progress u tal-kisbiet ta’ dan il-programm se jikkorrispondu għall-indikaturi komuni pprovduti skont ir-Regolament [XXX] [ir-Regolament dwar il-Prestazzjoni].

Approprjazzjonijiet ta’ impenn f’miljuni ta’ EUR (sa tliet pożizzjonijiet deċimali)

3.2.3.    Sommarju tal-impatt stmat fuq l-approprjazzjonijiet amministrattivi

    Il-proposta/L-inizjattiva ma teħtieġx l-użu ta’ approprjazzjonijiet ta’ natura amministrattiva

    Il-proposta/L-inizjattiva teħtieġ l-użu ta’ approprjazzjonijiet ta’ natura amministrattiva, kif spjegat hawn taħt

3.2.3.1. Approprjazzjonijiet mill-baġit ivvutat

L-approprjazzjonijiet meħtieġa għar-riżorsi umani u għal nefqa oħra ta’ natura amministrattiva se jkopruhom l-approprjazzjonijiet tad-DĠ li diġà ġew assenjati għall-ġestjoni tal-azzjoni u/jew li diġà ġew riallokati fid-DĠ, flimkien, jekk ikun meħtieġ, ma’ kwalunkwe allokazzjoni addizzjonali li tista’ tingħata lid-DĠ ta’ ġestjoni bil-proċedura annwali ta’ allokazzjoni u fid-dawl tal-limitazzjonijiet baġitarji.

3.2.4.    Rekwiżiti stmati ta’ riżorsi umani 

    Il-proposta/L-inizjattiva ma teħtieġx l-użu ta’ riżorsi umani

    Il-proposta/L-inizjattiva teħtieġ l-użu ta’ riżorsi umani, kif spjegat hawn taħt

3.2.4.1.    Iffinanzjati mill-baġit ivvutat

L-istima għandha tiġi espressa f’unitajiet ekwivalenti għall-full-time (FTEs)

Il-persunal meħtieġ għall-implimentazzjoni tal-proposta (f’FTEs):

Deskrizzjoni tal-kompiti li jridu jitwettqu minn:

3.2.5.    Ħarsa ġenerali lejn l-impatt stmat fuq l-investimenti relatati mat-teknoloġija diġitali

Obbligatorja: fit-tabella ta’ hawn taħt għandha tiġi inkluża l-aħjar stima tal-investimenti relatati mat-teknoloġija diġitali li jirriżultaw mill-proposta/mill-inizjattiva.

B’mod eċċezzjonali, meta jkun meħtieġ għall-implimentazzjoni tal-proposta/tal-inizjattiva, l-approprjazzjonijiet skont l-Intestatura 7 għandhom jiġu ppreżentati fil-linja ddeżinjata.

L-approprjazzjonijiet skont l-Intestaturi 1 sa 6 għandhom jiġu riflessi bħala “Nefqa tal-IT marbuta mal-politika fil-qafas ta’ programmi operazzjonali”. Din in-nefqa tirreferi għall-baġit operazzjonali li jrid jintuża għal użu mill-ġdid/xiri/żvilupp ta’ pjattaformi jew għodod tal-IT relatati direttament mal-implimentazzjoni tal-inizjattiva u mal-investimenti assoċjati tagħhom (eż. liċenzji, studji, ħżin tad-data eċċ.). L-informazzjoni pprovduta f’din it-tabella għandha tkun konsistenti mad-dettalji ppreżentati fit-Taqsima 4 “Dimensjonijiet diġitali”.

3.2.6.    Kompatibbiltà mal-qafas finanzjarju pluriennali attwali 

Il-proposta/L-inizjattiva:

    tista’ tiġi ffinanzjata kompletament permezz ta’ riallokazzjoni fl-intestatura rilevanti tal-qafas finanzjarju pluriennali (QFP)

    tirrikjedi l-użu tal-marġni mhux allokat skont l-intestatura rilevanti tal-QFP u/jew l-użu tal-istrumenti speċjali kif definiti fir-Regolament QFP

    tirrikjedi reviżjoni tal-QFP

3.2.7.    Kontribuzzjonijiet ta’ partijiet terzi 

Il-proposta/L-inizjattiva:

    ma tipprevedix kofinanzjament minn partijiet terzi

    tipprevedi l-kofinanzjament minn partijiet terzi kif stmat hawn taħt:

Approprjazzjonijiet f’miljuni ta’ EUR (sa tliet pożizzjonijiet deċimali)

3.3.Impatt stmat fuq id-dħul 

    Il-proposta/L-inizjattiva ma għandha l-ebda impatt finanzjarju fuq id-dħul.

    Il-proposta/L-inizjattiva għandha l-impatt finanzjarju li ġej:

    fuq ir-riżorsi proprji

    fuq dħul ieħor

    indika jekk id-dħul hux assenjat għal-linji tan-nefqa

miljuni ta’ EUR (sa tliet pożizzjonijiet deċimali)

Għad-dħul assenjat, speċifika l-linja/i baġitarji tan-nefqa affettwati.

Rimarki oħra (eż. il-metodu/il-formula li ntużaw biex jiġi kkalkolat l-impatt fuq id-dħul jew informazzjoni oħra).

4.Dimensjonijiet diġitali

4.1.Rekwiżiti ta’ rilevanza diġitali

4.2.Data

4.3.Soluzzjonijiet diġitali

4.4.Valutazzjoni tal-interoperabbiltà

4.5.Miżuri li jappoġġaw l-implimentazzjoni diġitali

(1)    ĠU L 236, 23.9.2003, p. 33 u p. 944.

(2)    L-Artikolu 3.1 “Filwaqt li tirrikonoxxi li d-diżattivazzjoni tal-Impjant tal-Energija Nukleari ta’ Ignalina huwa ta’ natura li jieħu fit-tul u jfisser għal-Litwanja piż finanzjarju eċċezzjonali li ma jikkorrispondix mad-daqs u l-qawwa ekonomika tagħha, l-Unjoni, b’solidarjetà mal-Litwanja, għandha tipprovdi għajnuna addizzjonali adegwata mill-Kommunità għall-isforz ta’ diżattivazzjoni lil hinn mill-2006.” L-Artikolu 3.2 “ Il-programm ta’ Ignalina għandu, għal dan il-għan, jitkompla bla xkiel u jkun estiż sa wara l-2006. Dispożizzjonijiet ta’ implimentazzjoni għall-programm ta’ Ignalina estiż għandhom ikunu deċiżi […] u għandhom jidħlu fis-seħħ mhux aktar tard mid-data ta’ meta tiskadi l-Perspettiva Finanzjarja attwali. […]” L-Artikolu 3.4 “Għall-perjodu tal-Perspettiva Finanzjarja li jmiss, l-approprjazzjonijiet medji globali tul il-programm estiż ta’ Ignalina għandhom ikunu kif jixraq. L-ipprogrammar ta’ dawn ir-riżorsi għandu jkun ibbażat fuq il-ħtiġiet ta’ pagamenti attwali u l-kapacità li jkunu assorbiti.” (L-Att tal-adeżjoni tal-2003, il-Protokoll Nru 4 dwar l-impjant tal-enerġija nukleari ta’ Ignalina fil-Litwanja (ĠU L 236, 23.9.2003, p. 944)).

(3)    L-Unità 1 tal-impjant tal-enerġija nukleari ta’ Ignalina ngħalqet fl-2004 u l-Unità 2 ingħalqet fl-2009.

(4)    Ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1990/2006 tal-21 ta’ Diċembru 2006 dwar l-implimentazzjoni tal-Protokoll Nru 4 dwar l-impjant tal-enerġija nukleari Ignalina fil-Litwanja għall-Att tal-adeżjoni tar-Repubblika Ċeka, tal-Estonja, ta’ Ċipru, tal-Latvja, tal-Litwanja, tal-Ungerija, ta’ Malta, tal-Polonja, tas-Slovenja u tas-Slovakkja “Programm Ignalina” (ĠU L 411, 30.12.2006, p. 10).

(5)    Ir-Regolament tal-Kunsill 1369/2013 u r-Regolament tal-Kunsill (UE) 2021/101 dwar l-appoġġ tal-Unjoni għall-programm ta’ assistenza għad-dekummissjonar nukleari fil-Litwanja (ĠU L 346, 20.12.2013, p. 7).

(6)    Dan il-programm bħalissa huwa fost l-aktar avvanzat fil-ġestjoni tad-dekummissjonar tar-reatturi bil-qalba tal-grafit.

(7)    L-Artikolu 60 tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta’ Ottubru 2012 dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Unjoni.

(8)    Ir-Regolament (UE, Euratom) 2024/2509 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta’ Settembru 2024 dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Unjoni (riformulazzjoni), ĠU L, 2024/2509, 26.9.2024.

(9)    Il-linji gwida għal regolamentazzjoni aħjar, Dokument ta’ ħidma tal-persunal tal-Kummissjoni, SWD(2021) 305 final.

(10)    Proposta għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jistabbilixxi qafas għat-trekkjar tan-nefqa baġitarja u għall-prestazzjoni tal-baġit, u regoli orizzontali oħra għall-programmi u għall-attivitajiet tal-Unjoni, COM(2025) 545 final.

(11)    ĠU L 236, 23.9.2003, p. 944, ELI: http://data.europa.eu/eli/treaty/acc_2003/act_1/pro_4/sign .

(12)    Id-Direttiva tal-Kunsill 2009/71/Euratom tal-25 ta’ Ġunju 2009 li tistabbilixxi qafas Komunitarju għas-sigurtà tal-installazzjonijiet nukleari (ĠU L 172, 2.7.2009, p. 18, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2009/71/oj ).

(13)    Id-Direttiva tal-Kunsill 2011/70/Euratom tad-19 ta’ Lulju 2011 li tistabbilixxi qafas Komunitarju għall-ġestjoni responsabbli u sikura ta’ fjuwil użat u skart radjuattiv, (ĠU L 199, 2.8.2011, p. 48, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2011/70/oj ).

(14)    Ir-Regolament tal-Kunsill (UE) …/… li jistabbilixxi l-Istrument għal Kooperazzjoni fil-qasam tas-Sikurezza Nukleari u d-Dekummissjonar għall-perjodu 2028-2034 u li jħassar ir-Regolamenti (Euratom) 2021/100 u (Euratom) 2021/948 (ĠU, …, … ELI: …).

(15)    Ir-Regolament (UE, Euratom) 2024/2509 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta’ Settembru 2024 dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Unjoni (ĠU L, 2024/2509, 26.9.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2024/2509/oj ).

(16)    Ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 883/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta’ Settembru 2013 dwar investigazzjonijiet immexxija mill-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi (OLAF) u li jħassar ir-Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (KE) Nru 1073/1999 u r-Regolament tal-Kunsill (Euratom) Nru 1074/1999 (ĠU L 248, 18.9.2013, p. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2013/883/oj ).

(17)    Ir-Regolament tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 2988/95 tat-18 ta’ Diċembru 1995 dwar il-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Komunità Ewropea (ĠU L 312, 23.12.1995, p. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/1995/2988/oj ).

(18)    Ir-Regolament tal-Kunsill (Euratom, KE) Nru 2185/96 tal-11 ta’ Novembru 1996 dwar il-verifiki u l-ispezzjonijiet fuq il-post imwettqa mill-Kummissjoni sabiex tipproteġi l-interessi finanzjarji tal-Komunità Ewropea kontra l-frodi u irregolaritajiet oħra (ĠU L 292, 15.11.1996, p. 2, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/1996/2185/oj ).

(19)    Ir-Regolament tal-Kunsill (UE) 2017/1939 tat-12 ta’ Ottubru 2017 li jimplimenta kooperazzjoni msaħħa dwar l-istabbiliment tal-Uffiċċju tal-Prosekutur Pubbliku Ewropew (“l-UPPE”) (ĠU L 283, 31.10.2017, p. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2017/1939/oj ).

(20)    Id-Direttiva (UE) 2017/1371 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-5 ta’ Lulju 2017 dwar il-ġlieda kontra l-frodi tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni permezz tal-liġi kriminali (ĠU L 198, 28.7.2017, p. 29, http://data.europa.eu/eli/dir/2017/1371/oj ).

(21)    ĠU L, , p.

(22)    ĠU L, , p.

(23)    ĠU L, , p.

(24)    Ir-Regolament tal-Kunsill (UE) 2021/101 tal-25 ta’ Jannar 2021 li jistabbilixxi l-programm ta’ assistenza għad-dekummissjonar nukleari tal-impjant tal-enerġija nukleari ta’ Ignalina fil-Litwanja u li jħassar ir-Regolament (UE) Nru 1369/2013 (ĠU L 34, 1.2.2021, p. 6, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2021/101/oj ).

(25)    Ir-Regolament tal-Kunsill 1369/2013 u r-Regolament tal-Kunsill (UE) 2021/101 dwar l-appoġġ tal-Unjoni għall-programm ta’ assistenza għad-dekummissjonar nukleari fil-Litwanja (ĠU L 346, 20.12.2013, p. 7, ELI:  http://data.europa.eu/eli/reg/2013/1369/oj ).

(26)    Ir-Rapport Speċjali Nru 22/2016 - “Programmi ta’ għajnuna tal-UE għad-dekummissjonar ta’ impjanti nukleari fil-Litwanja, fil-Bulgarija u s-Slovakkja: sar xi progress mill-2011 ’l hawn, iżda hemm mistennija sfidi kruċjali”, il-Qorti Ewropea tal-Awdituri.

(27)    Ir-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta’ Frar 2011 li jistabbilixxi r-regoli u l-prinċipji ġenerali dwar il-modalitajiet ta’ kontroll mill-Istati Membri tal-eżerċizzju mill-Kummissjoni tas-setgħat ta’ implimentazzjoni (ĠU L 55, 28.2.2011, p. 13, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2011/182/oj ).

(28)    Kif imsemmi fl-Artikolu 58(2), il-punt (a) jew (b) tar-Regolament Finanzjarju.

(29)    Diff. = Approprjazzjonijiet differenzjati/Mhux diff. = Approprjazzjonijiet mhux differenzjati.

(30)    EFTA: Assoċjazzjoni Ewropea tal-Kummerċ Ħieles.

(31)    Pajjiżi kandidati u, meta jkun applikabbli, kandidati potenzjali mill-Balkani tal-Punent.

(32)    L-outputs huma l-prodotti u s-servizzi li għandhom jiġu pprovduti (pereż. l-għadd ta’ skambji ta’ studenti ffinanzjati, l-għadd ta’ kilometri ta’ toroq mibnija, eċċ.).

(33)    Kif deskritt fit-Taqsima 1.3.2. “Objettiv(i) speċifiku/speċifiċi”.

(34)    Fir-rigward tar-riżorsi proprji tradizzjonali (id-dazji doganali, l-imposti fuq iz-zokkor), l-ammonti indikati jridu jkunu ammonti netti, jiġifieri ammonti grossi wara t-tnaqqis ta’ 20% għall-kostijiet tal-ġbir.

IL-KUMMISSJONI EWROPEA

Brussell, 3.9.2025

COM(2025) 476 final

ANNESS

Proposta għal

Regolament tal-Kunsill

li jistabbilixxi l-programm ta’ assistenza għad-dekummissjonar nukleari tal-impjant tal-enerġija nukleari ta’ Ignalina fil-Litwanja għall-perjodu 2028-2034, u li jħassar ir-Regolament (UE) 2021/101

{SWD(2025) 255 final} - {SWD(2025) 256 final}

ANNESS

L-attivitajiet li ġejjin huma koperti mill-objettiv speċifiku stabbilit fl-Artikolu 3(3):

(I)Iż-żarmar tax-xaftijiet tar-reattur:

(1)it-tlestija taż-żarmar u tad-dekontaminazzjoni taż-żoni ta’ fuq u t’isfel (l-hekk imsejħa żona R1 u żona R2, rispettivament);

(2)it-tlestija taż-żarmar tas-Separaturi taċ-Ċilindru tal-Istim; 

(3)il-qalbiet tal-grafit (l-hekk imsejħa żona R3):

(a)iż-żarmar tat-teknoloġija ddisinjata u liċenzjata;

(b)iż-żarmar tat-tagħmir installat u operazzjonali;

(c)iż-żarmar u d-dekontaminazzjoni taż-żona ċentrali tax-xiftijiet tar-reattur f’konformità mal-pjan tad-dekummissjonar; il-progress irid jitkejjel bil-kwantità u t-tip ta’ materjali mneħħija kif ukoll permezz tal-valur miksub);

(d)il-faċilità tal-ħżin interim tal-iskart tar-reattur imħaddma.

(4)it-twaqqigħ tal-binjiet rilevanti.

(II)Ir-riorganizzazzjoni tal-impjant tal-enerġija nukleari ta’ Ignalina (INPP) u t-tnaqqis proporzjonat fil-forza tax-xogħol (impjegati) involuti fil-programm tad-dekummissjonar. Fid-dawl tal-attivitajiet taż-żarmar skedati u filwaqt li titqies l-għażla tal-INPP li jesternalizza ż-żarmar kollu taż-żoni ċentrali tax-xaftijiet tar-reattur, it-tnaqqis fil-forza tax-xogħol involut fl-attivitajiet tad-dekummissjonar għandu jkun imqar terz meta mqabbel mal-għadd ta’ ekwivalenti full-time (FTE) fi tmiem l-2024. Il-progress irid jitkejjel fir-rigward ta’ Indikaturi Ewlenin tal-Prestazzjoni speċifiċi, approvati fil-programm ta’ ħidma tal-implimentazzjoni.

(III)L-immaniġġjar sikur tal-iskart mid-dekummissjonar u tal-iskart ta’ legat sal-ħżin interim jew sad-disponiment (skont il-kategorija tal-iskart), inkluż it-tlestija tal-infrastruttura tal-immaniġġjar tal-iskart, u r-repożitorju qrib is-superfiċe. Dan irid jitwettaq f’konformità mal-verżjoni finali tal-pjan tad-dekummissjonar. Il-progress irid jitkejjel bil-kwantità u t-tip ta’ skart maħżun jew mormi b’mod sikur, kif ukoll permezz tal-valur miksub.

(IV)It-tnaqqis tar-riskji radjoloġiċi. Il-progress irid jitkejjel permezz ta’ valutazzjonijiet tas-sikurezza tal-attivitajiet u tal-faċilità, billi jiġu identifikati modi kif jistgħu jseħħu esponimenti potenzjali u jiġu stmati l-probabbiltajiet u l-firxa ta’ dawk l-esponimenti potenzjali.

L-objettiv speċifiku stabbilit fl-Artikolu 3(3) ma għandux ikopri d-disponiment tal-fjuwil użat u tal-iskart radjuattiv f’repożitorju ġeoloġiku fond, u l-finanzjament għat-twettiq ta’ repożitorju ġeoloġiku fond.