19.3.2009   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 64/7

(4)

Fl-10 ta' Marzu 2009 l-Kunsill eżamina l-programm ta' stabbiltà aġġornat tal-Greċja, li jkopri l-perijodu bejn l-2008 u l-2011 (2).

(5)

Il-Greċja esperjenzat tkabbir ekonomiku qawwi ta' 4 % fis-sena matul dan id-deċennju. B'mod parallel, l-iżbilanċi makroekonomiċi domestiċi u esterni twessgħu konsiderevolment, li wassal għal akkumulazzjoni ta' malajr tad-dejn barrani waqt li d-dejn pubbliku baqa' f'livelli għoljin. Fid-dawl tal-impatt tal-kriżi ekonomika u finanzjarja globali li għaddejja fuq l-ekonomija Griega, ir-riapprezzament implikat jitfa' aktar pressjoni fuq il-piż tad-dejn.

Skont it-tbassir interim tas-servizzi tal-Kummissjoni ta' Jannar 2009, it-tkabbir tal-PDG naqas fl-2008, għal 2,9 % f'termini reali u huwa mistenni jkompli jonqos bil-qawwi fl-2009, imma jibqa' pożittiv. Bl-iżbilanċ ġenerali tal-gvern li baqa' ogħla minn 3 % tal-limitu tal-PDG sa mill-2007 (3), u wieħed mill-ogħla proporzjonijiet ta' djun pubbliċi fl-UE, il-Greċja m'għandhiex spazju għal stimolu fiskali, ħalli ma tipperikolax iktar is-sostenibilità għall-perijodu fit-tul tal-finanzi pubbliċi u l-pożizzjoni kompetittiva tal-pajjiż. Bħala riżultat, mhuwa maħsub li ma jkun hemm l-ebda pakkett ta' stimolu. L-awtoritajiet Griegi ressqu xi miżuri fil-liġi tal-baġit tal-2009, bl-għan li jissalvagwardjaw il-koeżjoni soċjali, inklużi l-benefiċċji għal familji bi dħul baxx. Il-Greċja qiegħda tiffaċċja l-isfida li tikseb konsolidazzjoni fiskali sostanzjali, filwaqt li ttejjeb il-kwalità tal-finanzi pubbliċi u tikkoreġi l-fatturi wara l-iżbilanċi domestiċi u esterni kbar tal-ekonomija.

(3)

Ix-xenarju makroekonomiku li fuqu huwa bbażat il-programm jipprevedi li t-tkabbir reali fil-PDG ser jinżel minn 3 % fl-2008 għal 1,1 % fl-2009 qabel ma jerġa' jitla' għal 1,75 % bħala medja matul il-bqija tal-perijodu tal-programm. Meta vvalutata mal-informazzjoni disponibbli bħalissa (4), dan ix-xenarju makroekonomiku hu bbażat fuq suppożizzjonijiet favorevoli ta' tkabbir għall-2009 u minn hemm 'il quddiem. B'mod partikolari, il-konsum privat u b'mod inqas it-tkabbir fl-investiment fil-programm huma proġettati li jibqgħu robusti, grazzi għal tkabbir favorevoli fl-impjiegi u valutazzjoni ottimista tal-impatt ta' inizjattivi reċenti biex ikun appoġġat l-investimenti u jissaħħaħ l-assorbiment tal-Fondi Strutturali tal-UE. Barra minn hekk, il-waqgħa fl-attività ekonomika tas-sħab kummerċjali tal-Greċja u l-prospetti kummerċjali internazzjonali li qegħdin dejjem jiddgħajfu jġibu magħhom riskji negattivi konsiderevoli għax-xenarju makroekonomiku tal-programm, li jirrifletti l-iktar il-vulnerabilità tas-setturi tat-trasport marittimu u tat-turiżmu għall-kriżi ta' bħalissa. Il-projezzjonijiet tal-programm għall-inflazzjoni jidhru li huma realistiċi, filwaqt li l-evoluzzjoni tal-iżbilanċi esterni fil-medda medja hija pjuttost favorevoli.

(4)

Għall-2008, l-iżbilanċ ġenerali tal-gvern hu stmat għal 3,7 % tal-PDG fl-aġġornament (inklużi 0,4 % tal-PDG miżuri ta' darba li jnaqqsu l-iżbilanċ), li huwa 0,25 % ogħla mill-projezzjoni tas-servizzi tal-Kummissjoni fit-tbassir interim ta' Jannar 2009. Dan jaqbel ma' mira ta' 1,6 % tal-PDG stabbilit fl-aġġornament preċedenti. Din id-devjazzjoni ta' żewġ punti perċentwali tirrifletti kemm in-nuqqasijiet fid-dħul kif ukoll fl-infiq aktar milli previst. B'mod partikolari, id-dħul huwa stmat b'madwar punt perċentwali tal-PDG inqas milli bbaġitjat, li ġej l-iżjed mir-rendita aktar baxxa milli mistennija tal-miżuri li jsaħħu d-dħul implimentati fl-2008. Iż-żejjed fl-infiq jammonta għal madwar punt perċentwali tal-PDG, li jirriżulta l-iktar minn eċċedenzi fl-infiq kurrenti primarju u, b'mod partikolari, konsum pubbliku u pagi ogħla milli mistennija.

(5)

Skont l-aġġornament, il-mira tal-iżbilanċ għall-2009 hija stabbilita għal 3,7 % tal-PDG (inkluż 0,5 % tal-PDG miżuri ta' darba li jnaqqsu l-iżbilanċ), b'konformità mat-tbassir interim tas-servizzi tal-Kummissjoni. Meta mqabbel mal-mira baġitarja stabbilita fil-liġi tal-baġit tal-2009, approvata mill-Parlament fil-21 ta' Diċembru 2008, hija tirrappreżenta reviżjoni 'l fuq ta' 1,75 punt perċentwali tal-PDG. Il-mira baġitarja l-ġdida tqis ir-riżultat baġitarju agħar milli mistenni fl-2008. Hija tirrifletti wkoll proġettazzjoni iktar prudenti għad-dħul totali, li huwa rivedut 'l isfel b'punt perċentwali tal-PDG, filwaqt li l-infiq pubbliku huwa rivedut 'il fuq b'0,4 punt perċentwali tal-PDG. Madankollu, il-proporzjon ta' dħul xorta għadu proġettat li jikber għal kważi punt perċentwali tal-PDG fl-2009, grazzi għall-pakkett ta' tisħiħ tad-dħul mit-taxxi adottat f'Settembru 2008 u inkluż fil-liġi tal-baġit tal-2009. Biex jiġi żgurat l-ilħuq tal-miri riveduti, l-aġġornament jipprevedi għadd ta' miżuri, apparti dawk inklużi fil-liġi tal-baġit tal-2009, bil-mira li jitrażżan l-infiq pubbliku primarju u l-irrazzjonalizzar tal-ġestjoni tal-infiq pubbliku. Dawn il-miżuri l-ġodda, li għandhom jiġu adottati matul l-2009, mhumiex dettaljati b'mod ċar fil-programm. Il-qagħda kumplessiva tal-politika fiskali fl-2009 ser tkun fil-parti l-kbira tagħha newtrali.

(6)

L-istrateġija baġitarja ppreżentata fil-programm għandha l-mira li tnaqqas l-iżbilanċ strutturali minn 4,5 % tal-PDG fl-2008 għal 4,3 % fl-2009 u 2,2 % sal-2011, filwaqt li l-objettiv għall-perijodu medju (MTO) ta' baġit ibbilanċjat f'termini strutturali (jiġifieri f'termini aġġustati ċiklikament nett ta' miżuri ta' darba u oħrajn temporanji) mhux ipproġettat li jinkiseb fil-perijodu ta' riferiment tal-programm. Wara l-mira ta' 3,7 % tal-PDG fl-2009, l-iżbilanċ nominali se jonqos matul il-perijodu tal-programm għal 3,2 % tal-PDG fl-2010 u 2,6 % sal-2011. Bl-istess mod, il-bilanċ primarju ser jilħaq bilanċ favorevoli ta' 1,7 % tal-PDG sal-2011, li jitqabbel ma' 0,8 % fl-2009. F'termini strutturali, dan ikun jammonta għal titjib ta' 0,75 ta' punt perċentwali tal-PDG bħala medja. Il-konsolidazzjoni baġitarja fl-2010 u l-2011 hija bbażata l-iktar fuq tnaqqis ambizzjuż fl-infiq li, madankollu, mhuwiex sostnut għal kollox minn miżuri konkreti. Id-dejn gross tal-gvern, stmat bħala 94,6 % tal-PDG fl-2008, huwa prġoettat li jaqbeż is-96 % tal-PDG fl-2009 u l-2010, qabel ma jirritorna għal 94,75 % fl-2011. Minbarra ż-żieda fl-iżbilanċ u l-waqgħa fit-tkabbir tal-PDG, aġġustament fil-flussi/stock ikkontribwixxa għaż-żieda fil-proporzjon tad-dejn fl-2009.

(7)

Ir-riżultati baġitarji huma soġġetti għal riskji negattivi sinifikanti. B'mod partikolari, ix-xenarju makroekonomiku sottostanti huwa bbażat fuq suppożizzjonijiet ta' tkabbir favorevoli. Ir-riskji fl-2009 huma marbuta wkoll ma' eċċedenzi possibbli fl-implimentazzjoni tal-mira baġitarja riveduta tal-2009, speċjalment meta jitqies passat ta' nuqqasijiet fis-superamenti fl-infiq u fin-nuqqasijiet fid-dħul. Mill-2010 'l quddiem, hemm riskji ġejjin min-nuqqas ta' informazzjoni dwar il-miżuri biex jappoġġaw il-konsolidazzjoni maħsuba, b'mod partikolari fuq in-naħa tal-infiq. Barra minn hekk, il-qtugħ previst f'ċerti kategoriji ta' nfiq jidher, prima facie, ambizzjuż. Ir-riskji assoċjati mal-evoluzzjoni proġettata tal-proporzjon tad-dejn mal-PDG jidhru li qed jiżdiedu wkoll, għax jirriżultaw mir-riskji mehmuża mal-projezzjonijiet tal-iżbilanċ. Dawn ir-riskji jistgħu jkunu aggravati minn inċertezza dwar l-aġġustamenti tal-flussi/stock li dwarhom, bħal fil-passat, il-programm ma jipprovdix informazzjoni dwar il-komponenti. Barra minn hekk, it-transazzjonijiet finanzjarji li possibbilment jistgħu jżidu d-dejn fil-qafas tal-pakkett ta' appoġġ tas-settur finanzjarju jistgħu jitfgħu aktar pressjoni 'l fuq fuq il-proporzjon tad-dejn mal-PDG. Il-programm ma jinkludix l-impatt potenzjali ta' dan il-pakkett finanzjarju fuq l-iżviluppi tad-dejn.

(8)

Il-projezzjonijiet fit-tul tal-infiq tal-pensjoni skont il-metodu maqbul komunement jinsabu f'fażi ta' preparazzjoni; l-impatt baġitarju għall-perijodu fit-tul tal-popolazzjoni li qed tixjieħ huwa probabbli li jkun sew 'il fuq mill-medja tal-UE. Il-pożizzjoni baġitarja fl-2008 kif stmata fil-programm, li hija agħar mill-pożizzjoni tal-bidu tal-aġġornament preċedenti, taggrava l-impatt baġitarju għall-perijodu fit-tul ta' popolazzjoni li qed tixjieħ. Barra minn hekk, il-livell attwali tad-dejn gross huwa ferm ogħla mill-valur ta' referenza tat-Trattat. Biex jitnaqqas jeħtieġ li jinkisbu bilanċi favorevoli primarji għolja għal perijodu twil. Iż-żamma ta' bilanċi favorevoli primarji għoljin għall-perijodu medju u aktar riforma tas-sistema tal-pensjonijiet bil-mira li jrażżnu ż-żieda sinifikanti fl-infiq marbut mal-età għandhom jikkontribwixxu biex jitnaqqsu r-riskji għolja għas-sostenibilità għall-perijodu fit-tul tal-finanzi pubbliċi. Ir-riskji msemmija hawn fuq mill-iskemi ta' stabbilizzazzjoni tas-settur finanzjarju stabbiliti mill-Greċja jista' jkollhom impatt negattiv potenzjali fuq is-sostenibilità għall-perijodu fit-tul tal-finanzi pubbliċi, primarjament permezz tal-impatt tagħhom fuq id-dejn tal-gvern, għalkemm xi ftit mill-ispiża tal-appoġġ tal-gvern fil-futur tista' tiġi rkuprata.

(9)

Il-qafas baġitarju għall-perijodu medju jibqa' dgħajjef, ikkaratterizzat minn passat medjokri. L-iżviluppi fiskali fil-Greċja jirriflettu kontroll insuffiċjenti tal-infiq pubbliku, filwaqt li l-projezzjonijiet dwar id-dħul urew li huma sistematikament ottimisti. Barra minn hekk, u minkejja xi progress irreġistrat f'dawn l-aħħar snin, il-problemi strutturali u endemiċi relatati mar-reġistrazzjoni tal-kontijiet tal-gvern Grieg kienu wkoll ta' detriment għal kontroll f'waqtu u effettiv tad-dħul u l-infiq. Il-programm jipprevedi l-kontinwazzjoni tar-riforma baġitarja li għaddejja u aktar progress fl-implimentazzjoni ta' bbaġitjar tal-programm, bil-ħsieb li jittejbu l-monitoraġġ u l-ġestjoni tal-infiq pubbliku, tiżdied it-trasparenza u li fil-proċess baġitarju tiġi introdotta perspettiva ta' ppjanar pluriennali. L-implimentazzjoni sħiħa tar-riforma tal-proċess baġitarju, madankollu, hija skedata għall-2012.

(10)

B'reazzjoni għall-kriżi finanzjarja, il-gvern Grieg adotta għadd ta' miżuri biex tiġi żgurata l-istabilità tas-settur finanzjarju, inkluża l-miżura ta' garanziji tad-depożiti sa EUR 100 000. Il-pakkett tal-miżuri jikkonsisti fi skema ta' rikapitalizzazzjoni, li tagħmel disponibbli kapital ġdid għall-istituzzjonijiet ta' kreditu bi skambju ma' ishma preferenzjali, skema ta' garanzija li tkopri dejn ġdid b'maturità ta' bejn tliet xhur u tliet snin, u skema ta' titoli li tipprovdi bonds tal-gvern lil istituzzjonijiet ta' kreditu eliġibbli u ssaħħaħ l-aċċess tagħhom għal-likwidità, b'mod partikolari mal-BĊE. L-ammont kumplessiv tal-pakkett hu ta' EUR 28 biljun (madwar 10 % tal-PDG).

(11)

Skont il-programm, il-politika fiskali hija mmirata lejn ir-ritorn tal-kunfidenza tal-investituri u biex ikunu indirizzati l-iżbilanċi makroekonomiċi. Il-gvern Grieg, minħabba n-nuqqas ta' opportunità għal immanuvrar fiskali, u minħabba l-iżbilanċi ekonomiċi kbar, ma adottax pakkett ta' stimolu għall-perijodu qasir b'reazzjoni għat-tnaqqis ekonomiku li jkun konformi mal-Pjan Ewropew ta' Rilanċ Ekonomiku. Il-programm jipprevedi għadd ta' miżuri strutturali, inklużi miżuri speċifiċi għas-settur fis-settur tat-turiżmu mingħajr impatt baġitarju dirett, bħal dawk immirati biex isostnu l-impjiegi, it-tisħiħ tal-investiment fin-negozju inklużi s-sħubijiet privati-pubbliċi, it-tisħiħ ta' self lill-SMEs u t-titjib tal-assorbiment tal-fondi tal-UE. L-aġġornament jinkludi wkoll serje ta' miżuri ta' riforma strutturali oħrajn, li huma parti mill-istrateġija għall-perijodu fit-tul għat-titjib tal-kwalità u s-sostenibilità tal-finanzi pubbliċi, bħar-riforma fil-ġestjoni tal-infiq pubbliku u l-kontroll u l-implimentazzjoni tar-riforma fil-pensjonijiet li kienet adottata reċentement. Dawn il-miżuri huma relatati mal-aġenda ta' riforma għall-perijodu medju u r-rakkomandazzjonijiet speċifiċi għall-pajjiżi proposti mill-Kummissjoni fit-28 ta' Jannar 2009 skont l-Istrateġija ta' Lisbona għat-Tkabbir u l-Impjiegi.

(12)

Il-Greċja adottat programm ta' konsolidazzjoni bl-għan li jiġi llimitat l-ammont ta' deterjorament fiskali fl-2009 u jitnaqqas l-iżbilanċ ġenerali tal-gvern taħt it-3 % tal-limitu tal-PDG sal-2011. Abbażi tal-bidla fil-bilanċ strutturali (ikkalkulat mill-ġdid), il-qagħda fiskali kumplessiva hija fil-parti l-kbira tagħha newtrali fl-2009 u restrittiva fl-2010. B'mod iktar speċifiku, għall-2010 il-programm għandu mira ta' aġġustament strutturali ta' 1,5 punt perċentwali tal-PDG u titjib strutturali ulterjuri ta' xi 0,5 fl-2011. Madankollu, meta tqis ir-riskji għall-pjani baġitarji, il-konsolidament previst jista' ma jilħaqx il-miri u l-iżbilanċ nominali jibqa' taħt it-3 % tal-valur ta' referenza tal-PDG. Fid-dawl tal-iżbilanċi domestiċi u esterni kbar tal-ekonomija Griega, il-pass tal-aġġustament fiskali huwa insuffiċjenti u mhux appoġġat għal kollox minn miżuri permanenti konkreti fl-2010 u l-2011, speċjalment fin-naħa tal-infiq. Finalment, meta jitqiesu r-riskji għall-projezzjonijiet tad-dejn imsemmija hawn fuq, il-proporzjon tad-dejn mal-PDGG jista' jkun qed jiżdied matul il-perijodu kollu tal-programm, u dan jirrifletti l-iktar il-progress insuffiċjenti fit-tnaqqis tal-iżbilanċ tal-gvern.

(13)

Fir-rigward tal-ħtiġiet ta' data speċifikati fil-kodiċi ta' kondotta għall-programmi ta' stabbiltà u konverġenza, il-programm fih xi lakuni fid-data meħtieġa u fakultattiva (5).

(i)

diġà mill-2009 ssaħħaħ sinifikattivament it-triq lejn il-konsolidazzjoni fiskali, permezz ta' miżuri permanenti speċifikati sew li jrażżnu l-infiq attwali, inkluż politika prudenti rigward il-pagi tas-settur pubbliku, biex b'hekk tikkontribwixxi għat-tnaqqis neċessarju fil-proporzjon tad-dejn mal-PDG,

(ii)

tiżgura li l-miżuri ta' konsolidazzjoni fiskali jkunu wkoll immirati lejn it-tisħiħ tal-kwalità tal-finanzi pubbliċi, fil-qafas tal-programm ta' riforma komprensiv, fid-dawl tal-aġġustament neċessarju tal-ekonomija, bil-ħsieb li jiġi rkuprat it-telf fil-kompetittività u jiġu indirizzati l-iżbilanċi esterni eżistenti,

(iii)

timplimenta malajr il-politiki biex tirriforma l-amministrazzjoni tat-taxxa u ttejjeb aktar il-funzjonament tal-proċess baġitarju billi iżżid it-trasparenza tagħha, tiddefinixxi l-istrateġija baġitarja fil-perspettiva ta' żmien itwal u tistabbilixxi mekkaniżmi għall-monitoraġġ, il-kontroll u t-titjib tal-effiċjenza tal-infiq primarju preżenti,

(iv)

fid-dawl tal-livell ta' dejn dejjem jiżdied u taż-żieda proġettata fin-nefqa marbuta mal-età, ittejjeb is-sostenibbiltà għall-perijodu fit-tul tal-finanzi pubbliċi, billi jitkomplew ir-riformi li għaddejjin fis-sistemi tal-kura tas-saħħa u s-sistema tal-pensjoni.