FTEHIM

bejn il-Komunità Ewropea u l-Gvern tal-Kanada li jistabbilixxi qafas ta' koperazzjoni fl-oqsma ta' l-edukazzjoni superjuri, tat-taħriġ u taż-żgħażagħ

IL-KOMUNITÀ EWROPEA,

minn naħa waħda, u

IL-GVERN TAL-KANADA,

min-naħa l-oħra,

minn hawn 'il quddiem indikati kollettivament bħala “Il-Partijiet”,

JINNOTAW li d-Dikjarazzjoni dwar ir-Relazzjonijiet bejn il-Komunità Ewropea u l-Kanada adottata mill-Komunità Ewropea u l-Istati Membri tagħha u l-Gvern tal-Kanada fit-22 ta' Novembru 1990 tagħmel referenza speċifika biex tissaħħaħ il-koperazzjoni reċiproka f'oqsma diversi li direttament jolqtu l-benesseri preżenti u ġejjieni taċ-ċittadini tagħhom, bħalma huma skambji u proġetti konġunti fl-edukazzjoni u l-kultura, inklużi l-iskambji akkademiċi u taż-żgħażagħ;

JINNOTAW li d-Dikjarazzjoni Politika Konġunta tal-Kanada u l-UE u l-Pjan ta' Azzjoni adottat fis-17 ta' Diċembru 1996 jipprevedu li sabiex iġeddu r-rabtiet tagħhom ibbażati fuq l-iskambju ta' kulturi u valuri, il-Partijiet se jinkoraġġixxu l-kuntatti bejn iċ-ċittadini tagħhom f'kull livell b'mod speċjali fost iż-żgħażagħ; u li l-Pjan ta' Azzjoni Konġunt anness mad-Dikjarazzjoni jinkoraġġixxi lill-Partijiet biex iżjed isaħħu l-koperazzjoni permezz tal-Ftehim bejn il-Komunità Ewropea u l-Gvern tal-Kanada li Jistabbilixxi Programm ta' Koperazzjoni fl-Edukazzjoni Superjuri u t-Taħriġ li ġie ratifikat fl-1996;

JINNOTAW li l-Aġenda ta' Sħubija bejn l-UE u l-Kanada adottata fit-18 ta' Marzu fis-Summit UE-Kanada tirriferi għall-ħtieġa li jkunu mfittxija mezzi ġodda biex jittrawmu rabtiet bejn il-popli rispettivi tagħna, b'mod speċjali billi jitwessa' l-ambitu tal-programmi Kanadiżi u ta' l-Unjoni Ewropea fir-rigward ta' skambji għaż-żgħażagħ u billi jkunu esplorati rotot ġodda biex jissaħħaħ u jitwessa' l-ambitu tal-koperazzjoni bejn l-UE u l-Kanada meta jiġġedded il-Ftehim bejn il-Komunità Ewropea u l-Gvern tal-Kanada li Jġedded il-Programm ta' Koperazzjoni fl-Edukazzjoni Superjuri u t-Taħriġ ratifikat f'Marzu 2001;

JINNOTAW li d-Dikjarazzjoni Konġunta adottata fis-Summit UE-Kanada fid-19 ta' Ġunju 2005 tirriferi wkoll għall-ħsieb tal-mexxejja ta' l-UE u tal-Kanada li jġeddu, jsaħħu u jwessgħu l-ambitu tal-Ftehim li Jġedded il-Programm ta' Koperazzjoni fl-Edukazzjoni Superjuri u t-Taħriġ, ratifikat fl-2001, b'mod partikolari permezz taż-żieda fil-koperazzjoni dwar iż-żgħażagħ, biex tissaħħaħ il-koperazzjoni akkademika kif ukoll l-iskambju transatlantiku bejn iċ-ċittadini tagħna;

JIKKUNSIDRAW b'rispett sħiħ ir-responsabbiltajiet ta' l-Istati Membri tal-Komunità Ewropea u s-setgħat leġislattivi tal-provinċji u t-territorji tal-Kanada fl-oqsma ta' l-edukazzjoni u t-taħriġ, u l-awtonomija ta' l-istituzzjonijiet ta' l-edukazzjoni superjuri u tat-taħriġ;

JIKKUNSIDRAW li l-adozzjoni u l-implimentazzjoni tal-Ftehimiet ta' l-1996 u l-2001 dwar l-Edukazzjoni Superjuri u t-Taħriġ jissodisfaw l-impenji tad-Dikjarazzjonijiet bejn l-UE u l-Kanada; u li l-koperazzjoni kienet ferm pożittiva għaż-żewġ Partijiet;

JIRRIKONOXXU l-kontribuzzjoni kruċjali ta' l-edukazzjoni superjuri u t-taħriġ għall-iżvilupp tar-riżorsi umani li kapaċi jipparteċipaw fl-ekonomija dinjija bbażata fuq it-tagħrif;

JIRRIKONOXXU li l-koperazzjoni fl-edukazzjoni superjuri, fit-taħriġ u fil-qasam taż-żgħażagħ għandha tikkomplementa inizjattivi relevanti ta' koperazzjoni oħra bejn il-Komunità Ewropea u l-Kanada;

JIRRIKONOXXU l-importanza li tkun assigurata l-komplementarjetà ma' inizjattivi relevanti mwettqa fil-qasam ta' l-edukazzjoni superjuri u t-taħriġ vokazzjonali minn organizzazzjonijiet internazzjonali attivi f'dawn l-oqsma bħalma huma l-OECD, l-UNESCO u l-Kunsill ta' l-Ewropa;

JIRRIKONOXXU li l-Partijiet għandhom interess komuni fil-koperazzjoni fl-edukazzjoni superjuri, fit-taħriġ u fil-qasam taż-żgħażagħ bħala parti mill-koperazzjoni aktar wiesgħa li teżisti bejn il-Komunità Ewropea u l-Kanada;

JISTENNEW li jiksbu benefiċċju reċiproku mill-koperazzjoni fl-edukazzjoni superjuri, fit-taħriġ u fil-qasam taż-żgħażagħ;

JIRRIKONOXXU l-bżonn li jwessgħu l-aċċess għall-attivitajiet appoġġati permezz ta' dan il-Ftehim, b'mod partikulari dawk l-attivitajiet fis-setturi tat-taħriġ u taż-żgħażagħ;

JIXTIEQU li jġeddu l-bażi għal koperazzjoni kontinwa fl-edukazzjoni superjuri u t-taħriġ;

FTIEHMU KIF ĠEJ:

Artikolu 1

Għan

Dan il-Ftehim jistabbilixxi qafas għall-koperazzjoni bejn il-Komunità Ewropea u l-Kanada fl-oqsma ta' l-edukazzjoni superjuri, tat-taħriġ u taż-żgħażagħ.

Artikolu 2

Definizzjonijiet

Għall-għan ta' dan il-Ftehim:

1.	“istituzzjoni ta' edukazzjoni superjuri” tfisser kwalunkwe stabbiliment, skond il-liġijiet jew prattika applikabbli ta' kull Parti, li joffri kwalifiki jew diplomi fil-livell ta' edukazzjoni superjuri, irrispettivament mill-isem ta' l-istabbiliment;

2.

“istituzzjoni ta' taħriġ” tfisser kull tip ta' entità pubblika, semi-pubblika jew privata, li, irrispettivament mill-isem mogħti lilha, skond il-liġijiet u l-prattika applikabbli ta' kull Parti, tippjana u timplimenta edukazzjoni vokazzjonali jew taħriġ, aktar taħriġ vokazzjonali, taħriġ vokazzjonali ta' aġġornament jew taħriġ mill-ġdid li jikkontribwixxi għal kwalifiki rikonoxxuti mill-awtoritajiet kompetenti;

3.

“studenti” tfisser dawk il-persuni kollha li jipparteċipaw fit-tagħlim jew f'korsijiet ta' taħriġ jew programmi li huma mmexxija minn istituzzjonijiet ta' edukazzjoni superjuri jew ta' taħriġ kif definit f'dan l-Artikolu, u li huma rikonoxxuti jew appoġġati finanzjarjament mill-awtoritajiet kompetenti;

4.	“żgħażagħ” tfisser oqsma ta' attivitajiet marbuta mat-tagħlim mhux-formali u informali li jinvolvu organizzazzjonijiet taż-żgħażagħ u assoċjazzjonijiet oħra taż-żgħażagħ, persuni inkarigati jmexxu ż-żgħażagħ u persuni oħra li jaħdmu għal jew maż-żgħażagħ.

Artikolu 3

Objettivi

1.   L-objettivi ġenerali ta' dan il-Ftehim għandhom ikunu:

a)	Il-promozzjoni ta' ftehim reċiproku bejn il-popli ta' l-Unjoni Ewropea u l-Kanada inkluża l-konoxxenza aktar wiesgħa tal-lingwi, tal-kulturi u ta' l-istituzzjonijiet tagħhom;

b)	It-titjib fil-kwalità tar-riżorsi umani kemm fil-Komunità Ewropea kif ukoll fil-Kanada, billi jkun iffaċilitat l-akkwist ta' abbiltajiet meħtieġa biex tkun iffaċċjata l-isfida ta' l-ekonomija bbażata fuq it-tagħrif.

2.   L-objettivi speċifiċi ta' dan il-Ftehim għandhom ikunu:

a)	It-tisħiħ ta' dimensjoni ta' valur miżjud bejn il-Komunità Ewropea u l-Kanada għal koperazzjoni transatlantika fl-edukazzjoni superjuri, it-taħriġ u ż-żgħażagħ;

b)	Il-kontribuzzjoni għal skambji transatlantiċi bejn iċ-ċittadini ta' l-Unjoni Ewropea u l-Kanada;

ċ)	Il-kontribuzzjoni għall-iżvilupp ta' l-istituzzjonijiet ta' l-edukazzjoni superjuri u tat-taħriġ, kif ukoll ta' strutturi u organizzazzjonijiet taż-żgħażagħ;

d)	Il-promozzjoni u/jew it-tisħiħ ta' sħubiji fost partijiet interessati attivi fl-oqsma ta' l-edukazzjoni superjuri, tat-taħriġ u taż-żgħażagħ fl-Unjoni Ewropea u l-Kanada;

e)	Il-kontribuzzjoni għall-iżvilupp professjonali ta' individwi filwaqt li jintlaħqu l-objettivi ġenerali tal-Ftehim;

f)	L-iżvilupp ta' opportunitajiet għad-djalogu u għall-iskambji fir-rigward tal-politika taż-żgħażagħ u l-ħidma favur iż-żgħażagħ.

3.   L-objettivi operattivi ta' dan il-Ftehim għandhom ikunu:

a)	L-appoġġ għall-kollaborazzjoni bejn edukazzjoni superjuri u istituzzjonijiet ta' taħriġ bil-ħsieb li jmexxu 'l quddiem u jiżviluppaw programmi konġunti ta' studju u/jew taħriġ u l-mobbiltà ta' l-istudenti;

b)	It-titjib fil-kwalità tal-mobbiltà transatlantika ta' l-istudenti billi jkunu promossi t-trasparenza, ir-rikonoxximent reċiproku tal-kwalifiki u l-perjodi ta' studju u taħriġ u, fejn xieraq, it-trasferiment tal-krediti;

ċ)	L-appoġġ għall-kollaborazzjoni bejn organizzazzjonijiet pubbliċi u privati attivi fil-qasam ta' l-edukazzjoni superjuri, tat-taħriġ u taż-żgħażagħ bil-ħsieb li jiġu mħeġġa diskussjonijiet u skambju ta' esperjenza fuq kwistjonijiet politiċi;

d)	L-appoġġ għall-mobbiltà transatlantika tal-professjonisti (inkluż it-taħriġ intern tal-professjonisti) bil-ħsieb li jittejjeb l-intendiment reċiproku, u l-konoxxenza, ta' kwistjonijiet relevanti għar-relazzjonijiet Unjoni Ewropea/Kanada;

e)	L-appoġġ għall-kollaborazzjoni fost l-istrutturi u l-organizzazzjonijiet taż-żgħażagħ kif ukoll fost dawk li jaħdmu maż-żgħażagħ, mexxejja żgħar u żgħażagħ oħra bil-ħsieb li jiġu mħeġġa skambji ta' prattika tajba u jiġu żviluppati networks ġodda.

Artikolu 4

Prinċipji

Il-koperazzjoni taħt dan il-Ftehim għandha tkun iggwidata bil-prinċipji li ġejjin:

(1)	Ir-rispett sħiħ għar-responsabbiltajiet ta' l-Istati Membri tal-Komunità Ewropea u għas-setgħat leġislattivi tal-Provinċji u t-Territorji tal-Kanada fl-oqsma ta' l-edukazzjoni u t-taħriġ, u l-awtonomija ta' l-istituzzjonijiet ta' l-edukazzjoni superjuri u tat-taħriġ;

(2)	Il-bilanċ globali tal-benefiċċji minn attivitajiet implimentati permezz ta' dan il-Ftehim;

(3)	Il-parteċipazzjoni wiesgħa bejn id-diversi Stati Membri tal-Komunità Ewropea u l-Provinċji u t-Territorji tal-Kanada;

(4)	Ir-rikonoxximent tad-diversità kulturali, soċjali, u ekonomika sħiħa tal-Komunità Ewropea u l-Kanada;

(5)	It-tisħiħ tal-kollaborazzjoni bejn il-Komunità Ewropea u l-Kanada u komplementarjetà mal-programmi bilaterali bejn l-Istati Membri tal-Komunità Ewropea u l-Kanada, kif ukoll ma' programmi u inizjattivi oħra tal-Komunità Ewropea u tal-Kanada fl-edukazzjoni superjuri, it-taħriġ u ż-żgħażagħ.

Artikolu 5

Koperazzjoni

Il-koperazzjoni għandha titkompla permezz ta' l-azzjonijiet deskritti fl-Anness, li hu parti integrali ta' dan il-Ftehim.

Artikolu 6

Kumitat Konġunt

1.   Kumitat Konġunt hu hawnhekk stabbilit. Dan għandu jinkludi numru ndaqs ta' rappreżentanti minn kull waħda mill-Partijiet.

2.   Il-funzjonijiet tal-Kumitat Konġunt għandhom ikunu:

a)	L-analiżi ta' l-koperazzjoni prevista taħt dan il-Ftehim;

b)	Ir-rapportar lill-Partijiet dwar il-livell, l-istat u l-effettività tal-koperazzjoni skond l-objettivi u l-prinċipji ta' dan il-Ftehim;

ċ)	Il-qsim ta' l-informazzjoni dwar żviluppi u strateġiji politiċi reċenti, tendenzi ġodda jew prattika innovattivi li għandhom x'jaqsmu ma' l-edukazzjoni superjuri, it-taħriġ u ż-żgħażagħ.

3.   Il-Kumitat Konġunt għandu jaħdem biex jiltaqa' kull tieni sena, u l-laqgħat ta' din ix-xorta għandhom jinżammu darba fil-Komunità Ewropea u darba fil-Kanada. Jistgħu jinżammu laqgħat oħra skond kif determinat b'mod reċiproku.

4.   Id-Deċiżjonijiet tal-Kumitat Konġunt għandhom jintleħqu b'kunsens. Il-minuti għandhom ikunu approvati minn dawk il-persuni magħżula minn kull naħa biex imexxu flimkien il-laqgħa, u għandhom, flimkien mar-rapport, ikunu disponibbli għall-Kumitat Konġunt ta' Koperazzjoni stabbilit taħt il-Ftehim Qafas ta' l-1976 dwar il-Koperazzjoni Kummerċjali u Ekonomika bejn il-Komunità Ewropea u l-Kanada kif ukoll għall-Ministri xierqa ta' kull Parti.

Artikolu 7

Monitoraġġ u valutazzjoni

Il-koperazzjoni għandha tkun monitorjata u valutata kif xieraq fuq bażi koperattiva. Dan għandu jippermetti, kif meħtieġ, ir-riorjentazzjoni ta' l-attivitajiet koperattivi fid-dawl ta' kwalunkwe ħtieġa jew opportunità li ssir evidenti matul il-koperazzjoni ta' l-implimentazzjoni tagħhom.

Artikolu 8

Finanzjament

1.   Il-koperazzjoni għandha tkun soġġetta għad-disponibilità ta' fondi u għal-liġijiet u r-regolamenti applikabbli, l-istrateġiji politiċi u l-programmi tal-Komunità Ewropea u l-Kanada. Il-finanzjament għandu jkun fuq il-bażi ta' ekwivalenza ġenerali ta' fondi bejn il-Partijiet.

2.   Kull Parti għandha tipprovdi fondi għall-benefiċċju dirett ta':

—	għall-Komunità Ewropea, iċ-ċittadini ta' wieħed mill-Istati Membri tal-Komunità Ewropea jew il-persuni rikonoxxuti minn xi Stat Membru bħala li għandhom stat uffiċjali bħala residenti permanenti;

—	għall-Kanada, iċ-ċittadini u r-residenti permanenti tagħha kif definit mil-liġi Kanadiża.

3.   L-ispejjeż li jsiru mill-Kumitat Konġunt jew f'ismu għandhom jitħallsu mill-Parti li għaliha l-membru li jkun nefaq il-flus ikun responsabbli. L-ispejjeż, minbarra dawk ta' l-ivvjaġġar u s-sussistenza, li huma direttament assoċjati ma' laqgħat tal-Kumitat Konġunt, għandhom jitħallsu mill-Parti ospitanti.

Artikolu 9

Dħul ta' persunal

Kull Parti għandha tieħu l-passi kollha raġonevoli u twettaq l-aħjar sforzi tagħha biex tiffaċilita d-dħul u l-ħruġ fit-territorju tagħha ta' persunal, studenti, materjal u tagħmir tal-Parti l-oħra impenjati jew użati fil-koperazzjoni taħt dan il-Ftehim skond il-liġijiet u r-regolamenti rispettivi tagħhom.

Artikolu 10

Ftehimiet oħra

1.   Dan il-Ftehim huwa mingħajr preġudizzju għal koperazzjoni li tista' ssir skond ftehimiet oħra bejn il-Partijiet.

2.   Dan il-Ftehim huwa mingħajr preġudizzju għal ftehimiet bilaterali eżistenti jew futuri bejn kull wieħed mill-Istati Membri tal-Komunità Ewropea u l-Kanada fl-oqsma koperti hawnhekk.

Artikolu 11

L-ambitu ta' applikazzjoni territorjali ta' dan il-Ftehim

Dan il-Ftehim għandu japplika, minn naħa waħda, għat-territorji li għalihom japplika t-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea u bil-kundizzjonijiet preskritti f'dak it-Trattat u, min-naħa l-oħra, għat-territorju tal-Kanada.

Artikolu 12

Klawżoli finali

1.   Kull Parti għandha tinnotifika bil-miktub lill-Parti l-oħra dwar il-kunsens tagħha li tintrabat b'dan il-Ftehim. Dan il-Ftehim għandu jidħol fis-seħħ fl-ewwel jum tax-xahar ta' wara d-data li fiha l-aħħar Parti tkun innotifikat lill-oħra.

2.   Dan il-Ftehim għandu jibqa' fis-seħħ għal perjodu ta' tmien snin, li warajh ikun jista' jiġi estiż permezz ta' ftehim bil-miktub tal-Partijiet.

3.   Dan il-Ftehim jista' jiġi emendat permezz ta' ftehim reċiproku bil-miktub min-naħa tal-Partijiet.

4.   L-emendi jew l-estensjonijiet għandhom ikunu bil-miktub u għandhom jidħlu fis-seħħ f'data determinata mill-Partijiet.

5.   Dan il-Ftehim jista' jiġi terminat fi kwalunkwe ħin minn kull waħda mill-Partijiet billi jingħata avviż bil-miktub ta' tnax-il xahar. L-għeluq taż-żmien jew it-tmiem ta' dan il-Ftehim ma għandux jinċidi fuq il-validità jew fuq it-tul ta' żmien ta' kwalunkwe arranġament previst fih jew ta' l-obbligi stabbiliti skond l-Anness ta' dan il-Ftehim.