Συνεκδικασθείσες υποθέσεις C‑141/12 και C‑372/12

YS

κατά

Minister voor Immigratie, Integratie en Asiel

και

Minister voor Immigratie, Integratie en Asiel

κατά

M

και

S

(αιτήσεις του Rechtbank Middelburget και του Raad van State για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Προδικαστική παραπομπή — Προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα — Οδηγία 95/46/ΕΚ — Άρθρα 2, 12 και 13 — Έννοια του όρου “δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα” — Περιεχόμενο του δικαιώματος προσβάσεως του προσώπου το οποίο αφορούν τα δεδομένα — Δεδομένα που αφορούν αιτούντα άδεια παραμονής και νομική ανάλυση περιλαμβανόμενη σε προπαρασκευαστικό της αποφάσεως διοικητικό έγγραφο — Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Άρθρα 8 και 41»

Περίληψη — Απόφαση του Δικαστηρίου (τρίτο τμήμα) της 17ης Ιουλίου 2014

1. Προσέγγιση των νομοθεσιών – Προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα – Οδηγία 95/46 – Πεδίο εφαρμογής – Έννοια του όρου «δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα» – Έγγραφο προπαρασκευαστικό αποφάσεως επί αιτήσεως χορηγήσεως άδειας διαμονής, το οποίο περιέχει δεδομένα σχετικά με τον αιτούντα και νομική ανάλυση – Εμπίπτουν τα δεδομένα – Εξαιρείται η νομική ανάλυση

   (Οδηγία 95/46 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρα 2, στοιχείο αʹ, και 12, στοιχείο βʹ)

2. Προσέγγιση των νομοθεσιών – Προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα – Οδηγία 95/46 – Ερμηνεία υπό το πρίσμα των θεμελιωδών δικαιωμάτων

   (Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης· οδηγία 95/46 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου)

3. Προσέγγιση των νομοθεσιών – Προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα – Οδηγία 95/46 – Δικαίωμα προσβάσεως του προσώπου το οποίο αφορούν τα δεδομένα στα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα – Υποχρέωση γνωστοποιήσεως των δεδομένων κατά τρόπο εύληπτο – Περιεχόμενο

   (Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 8 § 2· οδηγία 95/46 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρα 2, στοιχείο βʹ, και 12, στοιχείο αʹ)

4. Προδικαστικά ερωτήματα – Αρμοδιότητα του Δικαστηρίου – Όρια – Γενικά ή υποθετικά ερωτήματα

   (Άρθρο 258 ΣΛΕΕ)

5. Θεμελιώδη δικαιώματα – Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Δικαίωμα χρηστής διοικήσεως – Δικαίωμα προσβάσεως εκάστου προσώπου στον φάκελο υποθέσεων που το αφορά – Δικαίωμα μη αντιτάξιμο στα κράτη μέλη

   (Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 41 § 2, στοιχείο βʹ)

1.  Το άρθρο 2, στοιχείο αʹ, της οδηγίας 95/46, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών, έχει την έννοια ότι τα δεδομένα σχετικά με τον αιτούντα άδεια διαμονής τα οποία περιέχει ένα διοικητικό έγγραφο, όπως το επίμαχο στην κύρια δίκη «πρακτικό», όπου ο υπάλληλος παραθέτει τους λόγους στους οποίους στηρίζεται το σχέδιο αποφάσεως με την κατάρτιση του οποίου είναι επιφορτισμένος στο πλαίσιο της διαδικασίας που προηγείται της εκδόσεως αποφάσεως επί της αιτήσεως χορηγήσεως της εν λόγω άδειας, και, ενδεχομένως, τα δεδομένα τα οποία περιέχει η νομική ανάλυση που περιλαμβάνεται στο έγγραφο αυτό αποτελούν «δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα» κατά την έννοια του άρθρου 2, στοιχείο αʹ, της οδηγίας 95/46, ενώ, αντιθέτως, ο χαρακτηρισμός αυτός δεν μπορεί να γίνει δεκτός για τη νομική ανάλυση αυτή καθαυτήν.

   Συγκεκριμένα, μια τέτοια νομική ανάλυση δεν συνιστά πληροφορία που αφορά τον αιτούντα άδεια διαμονής, αλλά μάλλον, εφόσον δεν περιορίζεται σε μια αποκλειστικά αφηρημένη ερμηνεία της νομοθεσίας, πληροφορία που αφορά την ερμηνεία και εφαρμογή, από την αρμόδια αρχή, της εν λόγω νομοθεσίας στην περίπτωση του αιτούντος, του οποίου η προσωπική κατάσταση διαπιστώνεται βάσει των σχετικών με το πρόσωπο αυτό δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που έχει στη διάθεσή της η εν λόγω αρμόδια αρχή.

   Εξάλλου, κατ’ αντίθεση προς τα σχετικά με τον αιτούντα άδεια διαμονής δεδομένα που περιέχονται σε ένα τέτοιο έγγραφο και τα οποία αποτελούν το πραγματικό υπόβαθρο της περιλαμβανόμενης σε αυτό νομικής αναλύσεως, δεν χωρεί εξακρίβωση του περιεχομένου αυτής καθαυτήν της νομικής αναλύσεως από τον αιτούντα άδεια διαμονής και διόρθωσή του βάσει του άρθρου 12, στοιχείο βʹ, της οδηγίας 95/46.

   Υπό τις συνθήκες αυτές, η επέκταση του δικαιώματος προσβάσεως του αιτούντος άδεια διαμονής στην προαναφερθείσα νομική ανάλυση θα εξυπηρετούσε ουσιαστικά όχι την επίτευξη του σκοπού της οδηγίας αυτής, ο οποίος συνίσταται στην προστασία της ιδιωτικής ζωής του εν λόγω αιτούντος από την επεξεργασία δεδομένων που τον αφορούν, αλλά την εξασφάλιση του δικαιώματος προσβάσεως σε διοικητικά έγγραφα, η οποία, όμως, δεν αποτελεί αντικείμενο της οδηγίας 95/46.

   (βλ. σκέψεις 38, 40-45, 46, 48, διατακτ. 1)

2.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψη 54)

3.  Το άρθρο 12, στοιχείο αʹ, της οδηγίας 95/46, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών, και το άρθρο 8, παράγραφος 2, του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν την έννοια ότι ο αιτών άδεια διαμονής έχει δικαίωμα προσβάσεως στο σύνολο των περιλαμβανόμενων στο πρακτικό δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που τον αφορούν και τα οποία αποτελούν αντικείμενο επεξεργασίας από τις αρμόδιες εθνικές διοικητικές αρχές κατά την έννοια του άρθρου 2, στοιχείο βʹ, της οδηγίας αυτής. Για την άσκηση του δικαιώματος αυτού, αρκεί να δοθεί στον αιτούντα πλήρης εικόνα των δεδομένων αυτών κατά τρόπο εύληπτο, δηλαδή κατά τρόπο που να επιτρέπει στον ενδιαφερόμενο να βεβαιώνεται για την ακρίβεια των δεδομένων αυτών και για τη σύμφωνη με την οδηγία επεξεργασία τους, ούτως ώστε να μπορεί να ασκήσει ενδεχομένως τα δικαιώματα που απορρέουν από την εν λόγω οδηγία.

   Επομένως, εφόσον ο σκοπός που επιδιώκεται με το δικαίωμα προσβάσεως εξυπηρετείται πλήρως από άλλη μορφή γνωστοποιήσεως, το πρόσωπο το οποίο αφορούν τα δεδομένα δεν μπορεί να προβάλει, ούτε βάσει του άρθρου 12, στοιχείο αʹ, της οδηγίας 95/46 ούτε βάσει του άρθρου 8, παράγραφος 2, του Χάρτη, δικαίωμα λήψεως αντιγράφου του εγγράφου ή του πρωτότυπου αρχείου στο οποίο περιλαμβάνονται τα δεδομένα αυτά. Προκειμένου ο ενδιαφερόμενος να μην έχει πρόσβαση σε άλλα στοιχεία, πέραν των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που τον αφορούν, μπορεί να του χορηγηθεί αντίγραφο του πρωτότυπου εγγράφου ή αρχείου με απόκρυψη των εν λόγω λοιπών στοιχείων.

   (βλ. σκέψεις 58, 60, διατακτ. 2)

4.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψη 63)

5.  Το άρθρο 41, παράγραφος 2, στοιχείο βʹ, του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει την έννοια ότι ο αιτών άδεια διαμονής δεν μπορεί να επικαλεστεί το προβλεπόμενο από τη διάταξη αυτή δικαίωμα προσβάσεως στον φάκελο της υποθέσεως έναντι των εθνικών αρχών.

   Συγκεκριμένα, από το γράμμα του άρθρου 41 του Χάρτη προκύπτει σαφώς ότι αυτό δεν απευθύνεται στα κράτη μέλη, αλλά μόνο στα όργανα και τους οργανισμούς της Ένωσης.

   (βλ. σκέψεις 67, 69, διατακτ. 3)

Συνεκδικασθείσες υποθέσεις C‑141/12 και C‑372/12

YS

κατά

Minister voor Immigratie, Integratie en Asiel

και

Minister voor Immigratie, Integratie en Asiel

κατά

M

και

S

(αιτήσεις του Rechtbank Middelburget και του Raad van State για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Προδικαστική παραπομπή — Προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα — Οδηγία 95/46/ΕΚ — Άρθρα 2, 12 και 13 — Έννοια του όρου “δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα” — Περιεχόμενο του δικαιώματος προσβάσεως του προσώπου το οποίο αφορούν τα δεδομένα — Δεδομένα που αφορούν αιτούντα άδεια παραμονής και νομική ανάλυση περιλαμβανόμενη σε προπαρασκευαστικό της αποφάσεως διοικητικό έγγραφο — Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Άρθρα 8 και 41»

Περίληψη — Απόφαση του Δικαστηρίου (τρίτο τμήμα) της 17ης Ιουλίου 2014

1. Προσέγγιση των νομοθεσιών — Προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα — Οδηγία 95/46 — Πεδίο εφαρμογής — Έννοια του όρου «δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα» — Έγγραφο προπαρασκευαστικό αποφάσεως επί αιτήσεως χορηγήσεως άδειας διαμονής, το οποίο περιέχει δεδομένα σχετικά με τον αιτούντα και νομική ανάλυση — Εμπίπτουν τα δεδομένα — Εξαιρείται η νομική ανάλυση

   (Οδηγία 95/46 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρα 2, στοιχείο αʹ, και 12, στοιχείο βʹ)

2. Προσέγγιση των νομοθεσιών — Προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα — Οδηγία 95/46 — Ερμηνεία υπό το πρίσμα των θεμελιωδών δικαιωμάτων

   (Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης· οδηγία 95/46 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου)

3. Προσέγγιση των νομοθεσιών — Προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα — Οδηγία 95/46 — Δικαίωμα προσβάσεως του προσώπου το οποίο αφορούν τα δεδομένα στα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα — Υποχρέωση γνωστοποιήσεως των δεδομένων κατά τρόπο εύληπτο — Περιεχόμενο

   (Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 8 § 2· οδηγία 95/46 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρα 2, στοιχείο βʹ, και 12, στοιχείο αʹ)

4. Προδικαστικά ερωτήματα — Αρμοδιότητα του Δικαστηρίου — Όρια — Γενικά ή υποθετικά ερωτήματα

   (Άρθρο 258 ΣΛΕΕ)

5. Θεμελιώδη δικαιώματα — Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Δικαίωμα χρηστής διοικήσεως — Δικαίωμα προσβάσεως εκάστου προσώπου στον φάκελο υποθέσεων που το αφορά — Δικαίωμα μη αντιτάξιμο στα κράτη μέλη

   (Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 41 § 2, στοιχείο βʹ)

1.  Το άρθρο 2, στοιχείο αʹ, της οδηγίας 95/46, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών, έχει την έννοια ότι τα δεδομένα σχετικά με τον αιτούντα άδεια διαμονής τα οποία περιέχει ένα διοικητικό έγγραφο, όπως το επίμαχο στην κύρια δίκη «πρακτικό», όπου ο υπάλληλος παραθέτει τους λόγους στους οποίους στηρίζεται το σχέδιο αποφάσεως με την κατάρτιση του οποίου είναι επιφορτισμένος στο πλαίσιο της διαδικασίας που προηγείται της εκδόσεως αποφάσεως επί της αιτήσεως χορηγήσεως της εν λόγω άδειας, και, ενδεχομένως, τα δεδομένα τα οποία περιέχει η νομική ανάλυση που περιλαμβάνεται στο έγγραφο αυτό αποτελούν «δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα» κατά την έννοια του άρθρου 2, στοιχείο αʹ, της οδηγίας 95/46, ενώ, αντιθέτως, ο χαρακτηρισμός αυτός δεν μπορεί να γίνει δεκτός για τη νομική ανάλυση αυτή καθαυτήν.

   Συγκεκριμένα, μια τέτοια νομική ανάλυση δεν συνιστά πληροφορία που αφορά τον αιτούντα άδεια διαμονής, αλλά μάλλον, εφόσον δεν περιορίζεται σε μια αποκλειστικά αφηρημένη ερμηνεία της νομοθεσίας, πληροφορία που αφορά την ερμηνεία και εφαρμογή, από την αρμόδια αρχή, της εν λόγω νομοθεσίας στην περίπτωση του αιτούντος, του οποίου η προσωπική κατάσταση διαπιστώνεται βάσει των σχετικών με το πρόσωπο αυτό δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που έχει στη διάθεσή της η εν λόγω αρμόδια αρχή.

   Εξάλλου, κατ’ αντίθεση προς τα σχετικά με τον αιτούντα άδεια διαμονής δεδομένα που περιέχονται σε ένα τέτοιο έγγραφο και τα οποία αποτελούν το πραγματικό υπόβαθρο της περιλαμβανόμενης σε αυτό νομικής αναλύσεως, δεν χωρεί εξακρίβωση του περιεχομένου αυτής καθαυτήν της νομικής αναλύσεως από τον αιτούντα άδεια διαμονής και διόρθωσή του βάσει του άρθρου 12, στοιχείο βʹ, της οδηγίας 95/46.

   Υπό τις συνθήκες αυτές, η επέκταση του δικαιώματος προσβάσεως του αιτούντος άδεια διαμονής στην προαναφερθείσα νομική ανάλυση θα εξυπηρετούσε ουσιαστικά όχι την επίτευξη του σκοπού της οδηγίας αυτής, ο οποίος συνίσταται στην προστασία της ιδιωτικής ζωής του εν λόγω αιτούντος από την επεξεργασία δεδομένων που τον αφορούν, αλλά την εξασφάλιση του δικαιώματος προσβάσεως σε διοικητικά έγγραφα, η οποία, όμως, δεν αποτελεί αντικείμενο της οδηγίας 95/46.

   (βλ. σκέψεις 38, 40-45, 46, 48, διατακτ. 1)

2.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψη 54)

3.  Το άρθρο 12, στοιχείο αʹ, της οδηγίας 95/46, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών, και το άρθρο 8, παράγραφος 2, του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν την έννοια ότι ο αιτών άδεια διαμονής έχει δικαίωμα προσβάσεως στο σύνολο των περιλαμβανόμενων στο πρακτικό δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που τον αφορούν και τα οποία αποτελούν αντικείμενο επεξεργασίας από τις αρμόδιες εθνικές διοικητικές αρχές κατά την έννοια του άρθρου 2, στοιχείο βʹ, της οδηγίας αυτής. Για την άσκηση του δικαιώματος αυτού, αρκεί να δοθεί στον αιτούντα πλήρης εικόνα των δεδομένων αυτών κατά τρόπο εύληπτο, δηλαδή κατά τρόπο που να επιτρέπει στον ενδιαφερόμενο να βεβαιώνεται για την ακρίβεια των δεδομένων αυτών και για τη σύμφωνη με την οδηγία επεξεργασία τους, ούτως ώστε να μπορεί να ασκήσει ενδεχομένως τα δικαιώματα που απορρέουν από την εν λόγω οδηγία.

   Επομένως, εφόσον ο σκοπός που επιδιώκεται με το δικαίωμα προσβάσεως εξυπηρετείται πλήρως από άλλη μορφή γνωστοποιήσεως, το πρόσωπο το οποίο αφορούν τα δεδομένα δεν μπορεί να προβάλει, ούτε βάσει του άρθρου 12, στοιχείο αʹ, της οδηγίας 95/46 ούτε βάσει του άρθρου 8, παράγραφος 2, του Χάρτη, δικαίωμα λήψεως αντιγράφου του εγγράφου ή του πρωτότυπου αρχείου στο οποίο περιλαμβάνονται τα δεδομένα αυτά. Προκειμένου ο ενδιαφερόμενος να μην έχει πρόσβαση σε άλλα στοιχεία, πέραν των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που τον αφορούν, μπορεί να του χορηγηθεί αντίγραφο του πρωτότυπου εγγράφου ή αρχείου με απόκρυψη των εν λόγω λοιπών στοιχείων.

   (βλ. σκέψεις 58, 60, διατακτ. 2)

4.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψη 63)

5.  Το άρθρο 41, παράγραφος 2, στοιχείο βʹ, του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει την έννοια ότι ο αιτών άδεια διαμονής δεν μπορεί να επικαλεστεί το προβλεπόμενο από τη διάταξη αυτή δικαίωμα προσβάσεως στον φάκελο της υποθέσεως έναντι των εθνικών αρχών.

   Συγκεκριμένα, από το γράμμα του άρθρου 41 του Χάρτη προκύπτει σαφώς ότι αυτό δεν απευθύνεται στα κράτη μέλη, αλλά μόνο στα όργανα και τους οργανισμούς της Ένωσης.

   (βλ. σκέψεις 67, 69, διατακτ. 3)