Choose the experimental features you want to try

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 32008D0801

    Coinbhinsiún na Náisiún Aontaithe i gcoinne an Éilithe

    Coinbhinsiún na Náisiún Aontaithe i gcoinne an Éilithe

    ACHOIMRE AR:

    Chinneadh 2008/801/CE ón gComhairle maidir le Coinbhinsiún na Náisiún Aontaithe i gcoinne an Éilithe a thabhairt i gcrích ar son an Chomhphobail Eorpaigh

    ACHOIMRE

    CAD A DHÉANTAR SA CHINNEADH SEO?

    Tugtar cead don Aontas Eorpach (AE) chun Coinbhinsiún na Náisiún Aontaithe i gCoinne an Éillithe a shíniú. Is í an aidhm atá ag an gcoinbhinsiún éilliú a chomhrac, bainistíocht cheart ar ghnóthaí poiblí a chur chun cinn agus comhar agus cúnamh teicniúil idirnáisiúnta a spreagadh.

    PRÍOMHPHOINTÍ

    Cuirtear an coinbhinsiún i bhfeidhm maidir le cosc, le hiniúchadh agus le hionchúiseamh éillithe agus maidir le fáltais ó chionta a chalcadh, a urghabháil, a choigistiú agus a thabhairt ar ais.

    Tá rialacha sa choinbhinsiún maidir le sciúradh airgid a chosc agus a chomhrac. Tá caighdeáin ann freisin maidir le cuntasaíocht san earnáil phríobháideach agus maidir le trédhearcacht agus rochtain chomhionann ag gach iarrthóir ar chonarthaí soláthair agus seirbhíse oibreacha poiblí.

    Éilliú a chosc

    Leagtar amach sa choinbhinsiún roinnt rialacha chun éilliú a chosc, lena n-áirítear:

    • beartais agus cleachtais choisctheacha a chur i bhfeidhm agus comhlachtaí a bhunú chun é sin a dhéanamh;
    • cóid iompair a chur i bhfeidhm le haghaidh oifigeach poiblí;
    • critéir oibiachtúla maidir le hoifigigh phoiblí a earcú agus ardú céime a thabhairt dóibh;
    • rialacha maidir le soláthar poiblí.

    Moltar ann chomh maith:

    • trédhearcacht agus cuntasacht a chur chun cinn maidir le hairgeadas poiblí a bhainistiú, agus san earnáil phoiblí freisin;
    • caighdeáin níos déine cuntasaíochta agus iniúchóireachta;
    • rialacha chun neamhspleáchas na mbreithiúna a dhaingniú.

    Coiriúlú

    Moltar sa choinbhinsiún roinnt cionta coiriúla a chur ar bun, lena n-áirítear:

    • éilliú oifigeach poiblí náisiúnta nó eachtrach agus oifigeach d’eagraíochtaí poiblí idirnáisiúnta;
    • claonchasadh, mí-leithghabháil nó atreorú ag oifigeach poiblí ar aon mhaoin phoiblí nó phríobháideach;
    • mangaireacht tionchair (nuair a dhéanann duine a bhfuil tionchar aige/aici ar dhaoine eile an tionchar sin a mhalartú ar airgead ó dhuine a bhfuil tionchar á lorg aige/aici);
    • mí-úsáid stádais agus saibhriú aindleathach*.

    Iarrtar sa choinbhinsiún cionta a dhéanamh de na nithe seo a leanas san earnáil phríobháideach:

    • claonchasadh,
    • éilliú,
    • sciúradh fáltas ó choireacht,
    • maoin ghoidte a láimhseáil,
    • bac a chur ar riaradh an cheartais,
    • páirt a ghlacadh i gclaonchasadh nó éilliú nó iarracht a dhéanamh dul i mbun na ngníomhaíochtaí sin.

    Moltar gníomh breise dlíthiúil agus riaracháin sa choinbhinsiún freisin, lena n-áirítear:

    • a áirithiú gur féidir freagracht a chur ar chuideachtaí;
    • calcadh, urghabháil agus coigistiú a cheadú;
    • finnéithe, saineolaithe agus íospartaigh a chosaint;
    • na daoine a chuireann tuairiscí isteach a chosaint;
    • a áirithiú go bhfuil an ceart dlíthiúil ag cuideachtaí nó ag daoine a ndearnadh damáiste dóibh de bharr gnímh éillithe chun cúiteamh a éileamh;
    • comhar le húdaráis um fhorghníomhú an dlí a spreagadh.

    Sócmhainní a aisghabháil

    Sonraítear bearta sa choinbhinsiún chun sócmhainní a aisghabháil go díreach, agus leagtar amach ann conas is féidir é sin a dhéanamh trí chomhar idirnáisiúnta maidir le coigistiú. Tá rialacha sa choinbhinsiún freisin maidir le conas is ceart sócmhainní a thabhairt ar ais.

    An Oifig Eorpach Frith-Chalaoise

    Tá an Oifig Eorpach Frith-Chalaoise (OLAF) freagrach as iniúchadh a dhéanamh ar na ceisteanna sin sa mhéid go mbaineann siad le hinstitiúidí AE. Déantar iniúchadh ar chalaois i gcoinne bhuiséad AE, ar éilliú agus ar mhí-iompar tromchúiseach in institiúidí Eorpacha, agus forbraítear beartas frith-chalaoise don Choimisiún Eorpach.

    CÉN UAIR ATÁ TOSACH FEIDHME AN CHINNIDH?

    Cuireadh an cinneadh i bhfeidhm an 25 Meán Fómhair 2008.

    CÚLRA

    Chun tuilleadh faisnéise a fháil, féach:

    PRÍOMHFHOCAIL

    * Saibhriú aindleathach: nuair a bhaineann duine éigin tairbhe as rud éigin ar chostas duine éigin eile gan rud éigin ar chomhluach a thabhairt don duine sin.

    GNÍOMH

    Cinneadh 2008/801/CE ón gComhairle an 25 Meán Fómhair 2008 maidir le Coinbhinsiún na Náisiún Aontaithe in aghaidh an Éilithe a thabhairt i gcrích ar son an Chomhphobail Eorpaigh (IO L 287, 29.10.2008, lgh. 1-110)

    Nuashonraithe 21.04.2016

    Barr