(1)

Ceann de thosaíochtaí an Aontais é forbairt chomhchuí, inbhuanaithe agus chuimsitheach an mhargaidh inmheánaigh a chur chun cinn mar limistéar inar féidir le hearraí, daoine, seirbhísí agus caipiteal a bheith ag cúrsaíocht go saor agus go sábháilte.

(2)

Fáltais aindleathacha agus atreorú airgid chun gníomhaíochtaí aindleathacha a mhaoiniú a bheith á dtabhairt isteach sa gheilleagar athuair, cruthaíonn sé saobhadh agus míbhuntáistí míchuí san iomaíocht do shaoránaigh agus do chuideachtaí atá géilliúil don dlí, agus, dá bhrí sin, is bagairt d’fheidhmiú an mhargaidh inmheánaigh iad. Ina theannta sin, cothaíonn na cleachtais sin gníomhaíochtaí coiriúla agus sceimhlitheoireachta a chuireann slándáil shaoránaigh an Aontais i mbaol. Dá réir sin, tá beart déanta ag an Aontas chun é féin a chosaint.

(3)

Ceann de phríomhcholúin na gníomhaíochta a rinne an tAontas ba ea Treoir 91/308/CEE ón gComhairle (3), ar leagadh síos inti sraith de bhearta agus oibleagáidí faoi institiúidí airgeadais, daoine dlítheanacha agus gairmeacha áirithe maidir leis an méid seo, inter alia, trédhearcacht, coinneáil taifead agus forálacha “bíodh aithne agat ar do chustaiméir”, agus leagadh síos inti oibleagáid idirbhearta amhrasacha a thuairisciú do na hAonaid náisiúnta um Fhaisnéis Airgeadais (AFAnna). Bunaíodh AFAnna mar mhoil chun measúnú a dhéanamh ar na hidirbhearta sin, idirghníomhú lena leithéidí féin i dtíortha eile agus, i gcás inar gá, teagmháil a dhéanamh le húdaráis bhreithiúnacha. Tá Treoir 91/308/CEE leasaithe ó shin agus tá bearta comhleanúnacha tagtha ina hionad. Tá forálacha le haghaidh sciúradh airgid a chosc leagtha síos faoi láthair i dTreoir (AE) 2015/849 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (4).

(4)

I bhfianaise an riosca go mbeadh méadú ar ghluaiseachtaí airgid thirim chun críocha aindleathacha ag leanúint as cur i bhfeidhm Threoir 91/308/CEE ar gluaiseachtaí iad a d’fhéadfadh a bheith ina mbagairt don chóras airgeadais agus don mhargadh inmheánach, bhí an Treoir sin á chomhlánú ag Rialachán (CE) Uimh. 1889/2005 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (5). Is é is aidhm don Rialachán sin sciúradh airgid agus maoiniú na sceimhlitheoireachta a chosc agus a bhrath trí chóras rialuithe a leagan síos atá infheidhme maidir le daoine nádúrtha a thagann isteach san Aontas nó a théann amach as agus suimeanna airgid thirim nó ionstraimí soshannta iompróra cothrom le nó níos mó ná EUR 10 000 nó a choibhéis in airgeadraí eile ar iompar acu. Ba cheart an téarma “ag teacht isteach san Aontas nó ag dul amach as” a shainmhíniú trí thagairt do chríoch an Aontais mar a shainítear in Airteagal 355 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE) chun a áirithiú go bhfuil an raon feidhme is leithne is féidir ag an Rialachán seo agus nach mbeadh aon limistéar díolmhaithe ó chur i bhfeidhm an Rialacháin agus nach mbeadh deiseanna ar fáil in aon limistéar chun dul timpeall ar na rialuithe is infheidhme.

(5)

Le Rialachán (CE) Uimh. 1889/2005 cuireadh chun feidhme laistigh den Chomhphobal na caighdeáin idirnáisiúnta maidir le sciúradh airgid agus maoiniú na sceimhlitheoireachta a chomhrac a d’fhorbair an Tascfhórsa um Ghníomhaíocht Airgeadais (FATF).

(6)

Is comhlacht idir-rialtasach é FATF, a bunaíodh ag cruinniú mullaigh G7 i bPáras in 1989, a leagann síos caighdeáin agus a chuireann cur chun feidhme éifeachtach beart dlíthiúil, rialála agus oibríochtúil chun cinn maidir le sciúradh airgid, maoiniú na sceimhlitheoireachta agus bagairtí gaolmhara eile ar shláine an chórais airgeadais idirnáisiúnta a chomhrac. Is baill de FATF iad roinnt de na Ballstáit nó tá ionadaíocht acu ar FATF trí chomhlachtaí réigiúnacha. Déanann an Coimisiún ionadaíocht thar ceann an Aontais ar FATF agus tá gealltanas tugtha aige moltaí FAFT a chur chun feidhme go héifeachtach. Sonraítear i Moladh FATF 32 maidir le cúiréirí airgid thirim gur cheart bearta a chur i bhfeidhm maidir le rialuithe leormhaithe ar ghluaiseachtaí trasteorann airgid thirim.

(7)

Sainaithnítear agus tugtar tuairisc i dTreoir (AE) 2015/849 ar roinnt gníomhaíochtaí coiriúla a bhféadfadh na fáltais uathu a bheith á n-úsáid chun airgead a sciúradh nó a bhféadfadh na fáltais sin a bheith á n-úsáid chun an sceimhlitheoireacht a mhaoiniú. Go minic, aistrítear na fáltais ó na gníomhaíochtaí coiriúla sin thar theorainneacha seachtracha an Aontais chun iad a sciúradh nó a úsáid chun an sceimhlitheoireacht a mhaoiniú. Ba cheart an méid sin a chur san áireamh leis an Rialachán seo agus ba cheart córas rialacha a leagan síos ann a rannchuideodh le cosc a chur ar sciúradh airgid, agus go háirithe cionta preideacáide amhail coireanna cánach mar a shainmhínítear iad sa dlí náisiúnta, agus ar mhaoiniú na sceimhlitheoireachta ann féin, agus a éascóidh brath, cosc agus imscrúdú na ngníomhaíochtaí coiriúla a shainmhínítear i dTreoir (AE) 2015/849.

(8)

Tá dul chun cinn déanta ó thaobh an léargais atá anois ann ar na sásraí a úsáidtear chun luach a fuarthas ar bhealach aindleathach a aistriú thar theorainneacha. Tá moltaí FATF tugtha suas chun dáta dá thoradh sin, le Treoir (AE) 2015/849 tugadh athruithe ar chreat dlíthiúil an Aontais isteach agus rinneadh dea-chleachtas nua a fhorbairt. I bhfianaise na bhforbairtí sin agus ar bhunús na meastóireachta a rinneadh ar reachtaíocht an Aontais atá ann cheana, is gá Rialachán (CE) Uimh. 1889/2005 a leasú. I bhfianaise raon leathan na leasuithe a theastódh, áfach, ba cheart Rialachán (CE) Uimh.1889/2005 a aisghairm agus Rialachán nua a chur ina ionad.

(9)

Ní dhéanann an Rialachán seo difear do chumas na mBallstát foráil a dhéanamh, faoina ndlí náisiúnta, maidir le rialuithe náisiúnta breise ar ghluaiseachtaí airgid thirim laistigh den Aontas, ar choinníoll go bhfuil na rialuithe sin i gcomhréir le saoirsí bunúsacha an Aontais, agus go háirithe Airteagal 63 agus Airteagal 65 CFAE.

(10)

Dá mba ann do shraith rialacha ar leibhéal an Aontais lena gceadófaí coibhéis i leith thorthaí inchomparáide na rialuithe ar airgead tirim laistigh den Aontas, d’éascófaí go mór na hiarrachtaí atá ar bun sciúradh airgid agus maoiniú na sceimhlitheoireachta a chosc.

(11)

Ní bhaineann an Rialachán seo le bearta arna ndéanamh ag an Aontas ná ag Ballstáit faoi Airteagal 66 CFAE lena gcuirtear srian ar ghluaiseachtaí caipitil is cúis, nó a bhfuil bagairt ann gur cúis iad, le deacrachtaí tromchúiseacha d’oibriú an aontais eacnamaíoch agus airgeadais nó faoi Airteagal 143 agus Airteagal 144 CFAE mar thoradh ar ghéarchéim thobann i gcomhardú na n-íocaíochtaí.

(12)

Agus iad ag smaoineamh ar a láithreacht ag teorainneacha seachtracha an Aontais, a gcuid saineolais maidir le rialuithe a dhéanamh ar phaisinéirí agus ar lasta a thrasnaíonn na teorainneacha seachtracha agus a dtaithí a fuarthas i bhfeidhmiú Rialachán (CE) Uimh. 1889/2005, ba cheart d’údaráis chustaim leanúint de bheith ag gníomhú mar údaráis inniúla chun críocha an Rialacháin seo. Ag an am céanna, ba cheart go leanfadh na Ballstáit de bheith in ann údaráis náisiúnta eile a ainmniú atá i láthair ag na teorainneacha seachtracha chun gníomhú mar údaráis inniúla. Ba cheart do na Ballstáit leanúint d’oiliúint leormhaith a sholáthar d’fhoireann na n-údarás custaim agus na n-údarás náisiúnta eile chun na rialuithe sin a dhéanamh, lena n-áirítear ar sciúradh airgid atá bunaithe ar airgead tirim.

(13)

Tá “airgead tirim” ar cheann de phríomhchoincheapa an Rialacháin seo, agus ba cheart a shainiú go bhfuil ceithre chatagóir i gceist leis: airgeadra, ionstraimí soshannta iompróra, tráchtearraí a úsáidtear mar stórtha luacha fíorleachtacha agus cineálacha ar leith cártaí réamhíoctha. I bhfianaise a saintréithe, is dócha go mbainfí úsáid as ionstraimí soshannta iompróra áirithe, as tráchtearraí a úsáidtear mar stórtha luacha fíorleachtacha, agus as cártaí réamhíoctha nach bhfuil nasc acu le cuntas bainc agus is féidir méid airgid a stóráil atá deacair a bhrath a úsáid in ionad airgeadra mar bhealach anaithnid chun luach a aistriú thar na teorainneacha seachtracha ar bhealach nach bhfuil inrianaithe tríd an gcóras clasaiceach maoirseachta arna úsáid ag na húdaráis phoiblí. Dá bhrí sin, ba cheart a leagan síos sa Rialachán seo gnéithe riachtanacha an tsainmhínithe ar “airgead tirim” agus, ag an am céanna, an Coimisiún a chumasú na gnéithe neamhriachtanacha den Rialachán seo a leasú mar fhreagairt d’iarrachtaí ag coirpigh agus a bpáirtithe teacht timpeall ar bheart a bhfuil cineál amháin stór luacha fíorleachtach á rialú aige trí chineál eile stór luacha fíorleachtach a thabhairt trasna na dteorainneacha seachtracha. Má bhraitear fianaise ar iompraíocht den sórt sin ar scála suntasach, ní mór bearta a dhéanamh go tapa chun an cás a réiteach. In ainneoin an ardleibhéil riosca a bhaineann le hairgeadraí fíorúla, mar a léiríodh i dtuarascáil ón gCoimisiún an 26 Meitheamh 2017 maidir leis an measúnú ar na rioscaí a bhaineann le sciúradh airgid agus maoiniú na sceimhlitheoireachta a dhéanann difear don mhargadh inmheánach agus atá bainteach le gníomhaíochtaí trasteorann, níl an inniúlacht ag údaráis chustaim faireachán a dhéanamh orthu.

(14)

Is ionstraimí airgeadais iad ionstraimí soshannta iompróra a chuireann ar chumas an tsealbhóra fhisiciúil íocaíocht suime airgid a éileamh gan é a bheith cláraithe ná ainmnithe chuige sin. Is éasca iad a úsáid chun méideanna ar luach as cuimse a aistriú agus tá cosúlachtaí suntasacha idir iad agus airgeadra i dtéarmaí leachtachta, anaithnideachta agus na rioscaí go ndéanfaí mí-úsáid a bhaint astu.

(15)

Is tráchtearraí iad a bhfuil cóimheas ard idir luach agus toirt luaite leo a úsáidtear mar stórtha luacha fíorleachtacha, a bhfuil margadh trádála idirnáisiúnta inrochtana ann cheana féin dóibh, rud a fhágann gur féidir iad a thiontú ina n-airgeadra gan ach costais bheaga idirbhirt a thabhú. Cuirtear tráchtearraí den sórt sin i láthair ar bhealach caighdeánaithe den chuid is mó, rud a fhágann gur féidir an luach atá leo a fhíorú go tapa.

(16)

Is cártaí réamhíoctha iad cártaí neamh-ainmniúla a stórálann luach airgeadais nó cistí is féidir a úsáid le haghaidh idirbhearta íocaíochta, nó a thugann rochtain orthu, chun earraí nó seirbhísí a fháil nó chun airgeadra a fhuascailt. Ní bhíonn na cártaí sin nasctha le cuntas bainc. Maidir le cártaí réamhíoctha, cuimsítear leo cártaí réamhíoctha anaithnide amhail dá dtagraítear i dTreoir (AE) 2015/849. Baintear úsáid fhorleathan astu le haghaidh cuspóirí dlisteanacha éagsúla agus baineann leas sóisialta soiléir le cuid de na hionstraimí sin. Is éasca cártaí réamhíoctha den sórt sin a aistriú agus is féidir iad a úsáid chun méideanna de luach suntasach a aistriú thar na teorainneacha seachtracha. Dá bhrí sin, ní mór cártaí réamhíoctha a áireamh sa sainmhíniú ar airgead tirim, go háirithe más féidir iad a cheannach d’uireasa nósanna imeachta díchill chuí ón gcustaiméir. Fágfaidh sé sin go bhféadfar na rialuithe a leathnú chun cineálacha ar leith cártaí réamhíoctha a chumhdach ag cur san áireamh an teicneolaíocht atá ar fáil, má tá fianaise ann go bhfuil bunús leis sin, ar choinníoll go ndéantar rialuithe den sórt sin a leathnú, ag féachaint don chomhréireacht agus don in-fhorfheidhmitheacht phraiticiúil.

(17)

Chun sciúradh airgid agus maoiniú na sceimhlitheoireachta a chosc, ba cheart oibleagáid airgead tirim a dhearbhú a fhorchur ar dhaoine nádúrtha atá ag teacht isteach san Aontas nó ag dul amach as. Chun srian míchuí ar shaorghluaiseacht nó ró-ualach maidir le foirmiúlachtaí riaracháin ar shaoránaigh agus ar údaráis a sheachaint, ba cheart an oibleagáid a bheith faoi réir thairseach EUR 10 000. Ba cheart go mbeadh feidhm aige maidir le hiompróirí a bhfuil suimeanna den sórt sin á n-iompar acu ar a seilbh, ina mbagáiste nó sa chóirr iompair a dtrasnaíonn siad na teorainneacha seachtracha ann. Ba cheart go gceanglófaí orthu an t-airgead tirim a chur ar fáil do na húdaráis inniúla lena rialú, agus más gá, é a thabhairt ar aird do na húdaráis sin. Maidir leis an sainmhíniú ar “iompróir”, ba cheart a thuiscint nach n-áirítear leis an sainmhíniú sin iompróirí a iompraíonn earraí nó daoine go gairmiúil.

(18)

Maidir le gluaiseachtaí airgid thirim neamhthionlactha, mar shampla airgead tirim a thagann isteach san Aontas nó a théann amach as i bpacáistí poist, lastais chúiréara, bagáiste neamhthionlactha nó lasta i gcoimeádán, ba cheart go mbeadh an chumhacht ag na húdaráis inniúla a cheangal ar an seoltóir nó ar an bhfaighteoir, nó ionadaí de chuid an fhaighteora, dearbhú nochta a dhéanamh, bíodh sé sin go córasach nó ar bhonn cás ar chás, i gcomhréir leis na nósanna imeachta náisiúnta. Ba cheart go gcumhdódh nochtadh den sórt sin roinnt eilimintí, nach bhfuil á gcumhdach ag an ngnáthdhoiciméadacht a chuirtear faoi bhráid na n-údarás custaim, amhail doiciméid loingseoireachta agus dearbhuithe custaim. Is eilimintí den sórt sin tionscnamh, ceann scríbe, foinse eacnamaíoch agus úsáid bheartaithe an airgid thirim. Ba cheart go mbeadh an oibleagáid maidir le hairgead tirim neamhthionlactha a nochtadh faoi réir tairseach atá comhionann leis an tairseach a bhaineann le hairgead tirim atá ar iompar ag iompróirí.

(19)

Ba cheart roinnt eilimintí caighdeánaithe sonraí maidir le gluaiseacht an airgid thirim amhail sonraí pearsanta an dearbhóra, an úinéara, nó an fhaighteora, an fhoinse eacnamaíoch agus an úsáid atá beartaithe a bhaint as an airgead tirim a thaifeadadh, chun cuspóirí an Rialacháin seo a ghnóthú. Go háirithe, maidir leis an dearbhóir, úinéir, nó faighteoir, tá sé riachtanach go ndéanfaidís a gcuid sonraí pearsanta mar atá siad ina gcuid doiciméad aitheantais a thabhairt, chun íoslaghdú a dhéanamh ar an riosca go ndéanfaí earráidí maidir lena gcéannacht agus ar na moilleanna a thiocfadh as an ngá a d’fhéadfadh a bheith le fíorú ina dhiaidh sin.

(20)

Maidir leis an oibleagáid airgead tirim neamhthionlactha a dhearbhú agus an oibleagáid maidir le hairgead tirim neamhthionlactha a nochtadh, ba cheart go dtabharfaí de chumhacht do na húdaráis inniúla gach rialú riachtanach a dhéanamh ar dhaoine, ar a mbagáiste, ar an gcóir iompair a úsáidtear chun teorainneacha seachtracha a thrasnú agus ar aon choinsíneacht nó gabhdán neamhthionlactha a thrasnaíonn an teorainn sin agus a bhféadfadh airgead tirim a bheith iontu, nó ar chóir iompair a bhfuil siad á n-iompar inti. I gcás ina mainnítear na hoibleagáidí sin a chomhlíonadh, ba cheart do na húdaráis inniúla dearbhú ex officio a chumadh do tharchur na faisnéise ábhartha d’údaráis eile ina dhiaidh sin.

(21)

Chun a áirithiú go gcuirfidh na húdaráis inniúla i bhfeidhm go haonfhoirmeach iad, ba cheart na rialuithe a bheith bunaithe go príomha ar anailís riosca, a bhfuil sé mar chuspóir léi na rioscaí a shainaithint agus meastóireacht a dhéanamh orthu agus na frithbhearta is gá a fhorbairt.

(22)

Maidir le creat comhchoiteann bainistithe riosca a bhunú, níor cheart go gcuirfeadh sé sin bac ar na húdaráis inniúla seiceálacha randamacha nó rialuithe gan choinne a dhéanamh cibé uair a measann siad gur gá sin.

(23)

I gcás ina mbraitear méideanna airgid thirim atá faoi bhun na tairsí agus ina bhfuil tásca ann go bhféadfadh baint a bheith ag an airgead tirim le gníomhaíocht choiriúil faoi mar a chumhdaítear leis an Rialachán seo, ba cheart go mbeadh ar chumas na n-údarás inniúil, i gcás airgead tirim tionlactha, faisnéis a thaifeadadh faoin iompróir, faoin úinéir agus i gcás ina mbeadh sé ar fáil, faoi fhaighteoir beartaithe an airgid thirim, lena n-áirítear ainm iomlán, mionsonraí teagmhála, mionsonraí i dtaca le nádúr agus méid nó luach an airgid thirim, a fhoinse eacnamaíoch agus a úsáid bheartaithe.

(24)

I gcás airgead tirim neamhthionlactha, ba cheart go mbeadh na húdaráis inniúla in ann faisnéis a thaifeadadh maidir le dearbhóir, le húinéir, le seoltóir, agus le faighteoir nó faighteoir beartaithe an airgid thirim, lena n-áirítear ainm iomlán, mionsonraí teagmhála, mionsonraí i dtaca le nádúr agus méid nó luach an airgid thirim, lena fhoinse eacnamaíoch agus a úsáid bheartaithe.

(25)

Ba cheart an fhaisnéis sin a chur ar aghaidh chuig AFA (Aonad um Fhaisnéis Airgeadais) an Bhallstáit i dtrácht, ar cheart dó a áirithiú go ndéanfaidh an AFA aon fhaisnéis ábhartha a tharchur go spontáineach nó arna iarraidh sin chuig na AFAnna sna Ballstáit eile. Tá na haonaid sin ainmnithe mar eilimintí moil sa chomhrac i gcoinne sciúradh airgid agus mhaoiniú na sceimhlitheoireachta a fhaigheann agus a phróiseálann faisnéis ó fhoinsí éagsúla amhail institiúidí airgeadais agus déanann siad anailís ar an bhfaisnéis sin chun cinneadh a dhéanamh an bhfuil forais ann chun tuilleadh fiosraithe a dhéanamh, ar forais iad a d’fhéadfadh gan a bheith follasach do na húdaráis inniúla a bhailíonn na dearbhuithe agus a dhéanann rialuithe faoin Rialachán seo. Chun sreabh éifeachtach faisnéise a ráthú, ba cheart go mbeadh na AFAnna go léir nasctha leis an gCóras Faisnéise Custaim (an “CFC”) arna bhunú le Rialachán (CE) Uimh. 515/97 ón gComhairle (6) agus ba cheart go mbeadh na sonraí a tháirgeann nó a mhalartaíonn na húdaráis inniúla agus na AFAnna comhoiriúnach agus inchomparáide.

(26)

Ag aithint a thábhachtaí d’obair iardain rathúil ar an Rialachán seo atá sé go mbeadh malartú éifeachtach faisnéise ann idir na húdaráis ábhartha, lena n-áirítear AFAnna laistigh den chreat dlíthiúil a chumhdaíonn na heintitis sin, agus an gá atá ann le comhar idir na AFAnna laistigh den Aontas a neartú, ba cheart don Choimisiún, faoin 1 Meitheamh 2019, measúnú a dhéanamh féachaint an féidir sásra comhchoiteann a bhunú chun sciúradh airgid agus maoiniú seimhlitheoireachta a chomhrac.

(27)

Tá sé an-ábhartha méideanna airgid thirim atá faoi bhun na tairsí a bhrath i gcásanna ina bhfuil tásca de ghníomhaíocht choiriúil ann sa chomhthéacs sin. Dá thoradh sin, ba cheart go bhféadfaí freisin faisnéis maidir le suimeanna atá faoi bhun na tairsí a roinnt leis na húdaráis inniúla i mBallstáit eile má tá tásca de ghníomhaíocht choiriúil ann.

(28)

I bhfianaise go dtarlaíonn na gluaiseachtaí airgid thirim atá faoi réir rialuithe faoin Rialachán seo trasna na dteorann seachtrach agus ós rud é gur doiligh gníomhú a luaithe atá an t-airgead tirim imithe ón bpointe teacht isteach nó imeachta agus i bhfianaise an riosca a bhaineann leis sin fiú má úsáidtear suimeanna beaga go haindleathach, ba cheart go mbeadh na húdaráis inniúla in ann airgead tirim a choimeád faoi choinneáil ar bhonn sealadach in imthosca áirithe, faoi réir srianta agus ceartúcháin: ar an gcéad dul síos, i gcás nach bhfuil an oibleagáid maidir le hairgead tirim a dhearbhú nó a nochtadh comhlíonta agus, ar an dara dul síos, i gcás inarb ann do thásca de ghníomhaíocht choiriúil, gan beann mhéid an airgid thirim nó cibé an bhfuil sé tionlactha nó neamhthionlactha. I bhfianaise chineál an choimeádta faoi choinneáil shealadaigh sin agus an tionchar a d’fhéadfadh a bheith acu ar shaorghluaiseacht agus ar an gceart chun maoine, ba cheart an tréimhse coimeádta faoi choinneáil a theorannú don mhéid is lú ama a theastaíonn ó na húdaráis inniúla eile chun a chinneadh an bhfuil forais ann le tuilleadh idirghabhála a dhéanamh, amhail fiosrúcháin nó urghabháil an airgid thirim bunaithe ar ionstraimí dlí eile. Maidir le cinneadh i dtaca le hairgead tirim a choimeád faoi choinneáil ar bhonn sealadach faoin Rialachán seo, ba cheart ráiteas ar na cúiseanna atá leis an gcinneadh sin a bheith ag gabháil leis agus ba cheart tuairisc leormhaith a bheith san áireamh ann ar na tosca sonracha ba shiocair leis an ngníomh. Ba cheart é a bheith indéanta tréimhse choimeádta faoi choinneáil shealadach an airgid thirim a fhadú i gcásanna ar leith atá measúnaithe go cuí, mar shampla nuair a bhíonn deacrachtaí ag údaráis inniúla faisnéis a fháil faoi ghníomhaíocht fhéideartha choiriúil, inter alia nuair a bhíonn cumarsáid le tríú tír ag teastáil, nuair a chaitear doiciméid a aistriú nó nuair a bhíonn sé deacair an seoltóir nó an faighteoir a shainaithint, nó teagmháil a dhéanamh leo, i gcás airgead tirim neamhthionlactha. Más rud é, ag deireadh na tréimhse ama coimeádta faoi choinneáil nach bhfuil cinneadh déanta maidir le tuilleadh idirghabhála nó má chinneann an t-údarás inniúil nach bhfuil aon fhorais ann leis an airgead tirim a choimeád faoi choinneáil níos mó, ba cheart é a chur ar fáil láithreach, de réir an cháis, don duine ónar coimeádadh an t-airgead tirim faoi choinneáil go sealadach, don iompróir nó don úinéir.

(29)

Chun feasacht faoin Rialachán seo a mhúscailt, ba cheart do na Ballstáit, i gcomhar leis an gCoimisiún, ábhair iomchuí a fhorbairt a bhaineann leis an oibleagáid airgead tirim a dhearbhú nó a nochtadh.

(30)

Tá sé fíor-riachtanach go ndéanfadh na húdaráis inniúla a bhailíonn faisnéis de bhun an Rialacháin seo é a tharchur go tráthúil chuig an AFA náisiúnta, ionas gur féidir léi tuilleadh anailíse a dhéanamh ar an bhfaisnéis agus í a chur i gcomparáid le sonraí eile dá bhforáiltear i dTreoir (AE) 2015/849.

(31)

Chun críche an Rialacháin seo, i gcás ina gcláraíonn na húdaráis inniúla mainneachtain airgead tirim a dhearbhú nó a nochtadh nó i gcás inarb ann do thásca de ghníomhaíocht choiriúil, ba cheart dóibh an fhaisnéis sin a roinnt go pras le húdaráis inniúla na mBallstát eile trí chainéil iomchuí. Bheadh malartú sonraí den sórt sin comhréireach mar is dócha go ndéanfadh daoine a sháraigh an oibleagáid airgead tirim a dhearbhú nó a nochtadh, agus a gabhadh i mBallstát amháin, Ballstát teachta isteach nó imeachta eile a roghnú, áit nach mbeadh aon eolas ag na húdaráis inniúla ar na sáruithe a rinne siad roimhe sin. Ba cheart go mbeadh malartú faisnéise den sórt sin sainordaitheach, chun cur i bhfeidhm comhsheasmhach an Rialacháin seo a áirithiú ar fud na mBallstát. I gcás inarb ann do thásca go bhfuil baint ag an airgead tirim le gníomhaíocht choiriúil a d’fhéadfadh dochar a dhéanamh do leasanna airgeadais an Aontais, ba cheart an fhaisnéis sin a chur ar fáil freisin don Choimisiún, ba cheart do na Ballstáít atá rannpháírteach sa chomhar feabhsaithe de bhun an Rialachán sin an fhaisnéis sin a chur ar fáil freisin d’Oifig an Ionchúisitheora Phoiblí Eorpaigh faoi mar a bunaíodh í le Rialachán (AE) 2017/1939 (7) agus ba cheart an fhaisnéis sin a chur ar fáil freisin do Europol faoi mar a bunaíodh é le Rialachán (AE) 2016/794 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (8). Chun cuspóirí an Rialacháin seo a bhaint amach maidir le teacht timpeall ar an oibleagáid airgead tirim a dhearbhú nó a nochtadh a chosc agus a dhíspreagadh, ba cheart faisnéis anaithnid faoi rioscaí agus torthaí anailíse riosca a mhalartú go sainordaitheach idir na Ballstáit agus leis an gCoimisiún, i gcomhréir le caighdeáin a bheidh le leagan amach i ngníomhartha cur chun feidhme a ghlacfar de bhun an Rialacháin seo.

(32)

Ba cheart go mbeadh sé indéanta faisnéis a mhalartú idir údarás inniúil Ballstáit nó an Coimisiún agus údaráis tríú tír ar choinníoll gurb ann do choimircí iomchuí. Níor cheart go mbeadh malartú den sórt sin incheadaithe ach amháin nuair a chomhlíontar na forálacha ábhartha náisiúnta agus Aontais maidir le cearta bunúsacha agus aistriú sonraí pearsanta, i ndiaidh údarú ó na húdaráis a fuair an fhaisnéis i dtosach. Ba cheart an Coimisiún a chur ar an eolas maidir le haon tarlú de mhalartú faisnéise le tríú tíortha de bhun an Rialacháin seo agus ba cheart dó tuairisciú ar an méid sin chuig Parlaimint na hEorpa agus chuig an gComhairle.

(33)

I bhfianaise chineál na faisnéise arna bailiú agus an ionchais dhlisteanaigh atá ag iompróirí agus dearbhóirí go gcaithfear go rúnda lena gcuid sonraí pearsanta agus faisnéise maidir le luach an airgid thirim atá tugtha isteach san Aontas acu nó tógtha amach as, ba cheart do na húdaráis inniúla bearta coimirce leordhóthanacha a sholáthar chun a áirithiú go mbeidh rúndacht ghairmiúil á hurramú ag na gníomhairí a dteastaíonn rochtain uathu ar an bhfaisnéis, agus go ndéanfaidh siad an fhaisnéis a chosaint go leormhaith ó rochtain, úsáid nó cumarsáid neamhúdaraithe. Mura bhforáiltear dá mhalairt sa Rialachán seo nó sa dlí náisiúnta, go háirithe i gcomhthéacs imeachtaí dlí, níor cheart an fhaisnéis sin a nochtadh gan cead ón údarás a fuair í.

D’fhéadfadh próiseáil shonraí faoin Rialachán seo próiseáil sonraí pearsanta a chuimsiú agus ba cheart í a dhéanamh i gcomhréir le dlí an Aontais. Níor cheart do na Ballstáit ná don Choimisiún próiseáil a dhéanamh ar shonraí pearsanta ach amháin ar bhealach atá i gcomhréir le cuspóirí an Rialacháin seo. Aon bhailiú, nochtadh, tarchur, cur in iúl agus próiseáil eile ar shonraí pearsanta laistigh de raon feidhme an Rialacháin seo, ba cheart go mbeidís faoi réir cheanglais Rialachán (CE) Uimh. 45/2001 (9) agus Rialachán (AE) 2016/679 (10) ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle. Maidir le próiseáil shonraí pearsanta chun críocha an Rialacháin seo, ba cheart go n-urramófaí léi freisin an ceart bunúsach go n-urramófaí an saol príobháideach agus saol an teaghlaigh a aithnítear in Airteagal 8 de Choinbhinsiún Chomhairle na hEorpa chun Cearta an Duine agus Saoirsí Bunúsacha a Chosaint, mar aon leis an gceart go n-urramófaí an saol príobháideach agus saol an teaghlaigh agus an ceart go gcosnófaí sonraí pearsanta a aithnítear, faoi seach, in Airteagal 7 agus Airteagal 8 de Chairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh (an “Chairt”).

(34)

Chun críocha na hanailíse arna déanamh ag na AFAnna agus ionas gur féidir le húdaráis i mBallstáit eile an oibleagáid maidir le airgead tirim a dhearbhú a dhéanamh a rialú agus a fhorfheidhmiú, go háirithe maidir le daoine a bhfuil sáruithe déanta acu i gcoinne na hoibleagáide sin roimhe seo, is gá na sonraí atá i ndearbhuithe arna ndéanamh faoin Rialachán seo a stóráil ar feadh tréimhse sách fada. Chun go bhféadfaidh na AFAnna a gcuid anailíse a dhéanamh go héifeachtúil agus chun go bhféadfaidh na húdaráis inniúla an oibleagáid maidir le hairgead tirim a dhearbhú agus a nochtadh a rialú agus a fhorfheidhmiú ar bhealach éifeachtach, níor cheart do thréimhse coinneála na sonraí a bheidh i ndearbhuithe arna ndéanamh faoin Rialachán seo dul thar 5 bliana, ach go bhféadfaí an tréimhse sin a fhadú arís, tar éis measúnú críochnúil ar an ngá atá leis agus ar a chomhréire atá an choinneáil bhreise sin, agus nach rachadh an tréimhse fhadaithe thar 3 bliana breise.

(35)

Chun comhlíonadh a spreagadh agus seachaint a dhíspreagadh, ba cheart do na Ballstáit pionóis a ghearradh nuair nach gcomhlíontar na hoibleagáidí maidir le dearbhú nó nochtadh a dhéanamh. Níor cheart go mbeadh feidhm ag na pionóis ach amháin maidir le mainneachtain dearbhú maidir le hairgead tirim nó nochtadh maidir le hairgead tirim a dhéanamh faoin Rialachán seo agus níor cheart go gcuirfí san áireamh an ghníomhaíocht choiriúil ionchasach a d’fhéadfadh a bheith ag baint leis an airgead tirim, a d’fhéadfadh a bheith ina cúis le fiosrúchán breise agus bearta eile nach dtagann faoi raon feidhme an Rialacháin seo. Ba cheart na pionóis sin a bheith éifeachtach, comhréireach agus athchomhairleach, agus nach rachaidís thar a bhfuil riachtanach chun comhlíonadh a spreagadh. Maidir le pionóis a thugann na Ballstáit isteach, ba cheart go mbeadh éifeacht díspreagtha acu atá coibhéiseach ar fud an Aontais ar shárú a dhéantar ar an Rialachán seo.

(36)

Cé go n-úsáideann formhór na mBallstát cheana féin foirm dearbhaithe atá comhchuibhithe, Foirm Dearbhaithe Airgid Thirim AE (FDA-AE), ar bhonn deonach, agus chun cur i bhfeidhm aonfhoirmeach rialuithe na n-údarás inniúil a áirithiú agus chun próiseáil, aistriú agus anailísiú éifeachtach na ndearbhuithe ag na húdaráis sin a áirithiú, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme a thabhairt don Choimisiún chun na teimpléid don fhoirm dearbhaithe agus don fhoirm nochta a ghlacadh, na critéir chun creat comhchoiteann bainistíochta riosca a chinneadh, chun na rialacha teicniúla don mhalartú faisnéise a bhunú, agus chun an teimpléad atá le húsáid chun faisnéis a tharchur chuig an gCoimisiún a bhunú. Ba cheart na cumhachtaí sin a fheidhmiú i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 182/2011 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (11).

(37)

Chun feabhas a chur ar an staid reatha mar a bhfuil rochtain theoranta ar fhaisnéis staidrimh agus nach bhfuil ach táscairí áirithe ar fáil i dtaobh a mhéid atá airgead tirim á smuigleáil trasna teorainneacha seachtracha an Aontais ag coirpigh, ba cheart comhar níos éifeachtaí, trí bhíthin malartú faisnéise idir na húdaráis inniúla agus leis an gCoimisiún, a tabhairt isteach. Chun a ráthú go mbeidh an malartú faisnéise sin éifeachtach agus éifeachtúil, ba cheart don Choimisiún athbhreithniú a dhéanamh i dtaobh an bhfuil an córas atá bunaithe ag comhlíonadh a chuspóra nó an bhfuil bacainní ann a chuireann isteach ar mhalartú tráthúil agus díreach na faisnéise. Ina theannta sin, ba cheart don Choimisiún faisnéis staidrimh a fhoilsiú ar a shuíomh gréasáin.

(38)

Chun gur féidir modhnuithe a dhéanfar amach anseo ar chaighdeáin idirnáisiúnta amhail iad siúd atá leagtha síos ag an Tascfhórsa um Ghníomhaíocht Airgeadais (FATF) a chur san áireamh go tapa nó chun aghaidh a thabhairt ar theacht timpeall an Rialacháin seo trí spleáchas ar thráchtearraí a úsáidtear mar stórtha luacha fíor-leachtacha nó trí spleáchas ar chártaí réamhíoctha, ba cheart an chumhacht chun gníomhartha a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 290 de CFAE a tharmligean chuig an gCoimisiún i dtaca le leasuithe ar Iarscríbhinn I a ghabhann leis an Rialachán seo. Tá sé tábhachtach, go háirithe, go rachadh an Coimisiún i mbun comhairliúcháin iomchuí le linn a chuid oibre ullmhúcháin, lena n-áirítear ar leibhéal na saineolaithe, agus go ndéanfaí na comhairliúcháin sin i gcomhréir leis na prionsabail a leagtar síos i gComhaontú Idirinstitiúideach an 13 Aibreán 2016 maidir le Reachtóireacht Níos Fearr (12). Go sonrach, chun rannpháirtíocht chomhionann in ullmhú na ngníomhartha tarmligthe a áirithiú, faigheann Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle na doiciméid uile ag an am céanna leis na saineolaithe sna Ballstáit, agus bíonnrochtain chórasach ag a gcuid saineolaithe ar chruinnithe ghrúpaí saineolaithe an Choimisiúin a bheidh ag déileáil le hullmhú na ngníomhartha tarmligthe.

(39)

Ós rud é nach féidir leis na Ballstáit cuspóirí an Rialacháin seo a ghnóthú go leordhóthanach, ach gur fearr, de bharr scála trasnáisiúnta an sciúrtha airgid agus mhaoiniú na sceimhlitheoireachta, agus de bharr shainiúlachtaí an mhargaidh inmheánaigh agus a shaoirsí bunúsacha, nach féidir a chur chun feidhme go hiomlán ach trína áirithiú nach bhforchuirtear aon chóireáil an-difriúil atá bunaithe ar reachtaíocht náisiúnta ar airgead tirim a thrasnaíonn teorainneacha seachtracha an Aontais, is féidir iad a ghnóthú ar leibhéal an Aontais, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh, i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta a leagtar amach in Airteagal 5 den Chonradh ar an Aontas Eorpach (CAE). I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Rialachán seo thar a bhfuil riachtanach chun na cuspóirí sin a ghnóthú.

(40)

Leis an Rialachán seo, urramaítear na cearta bunúsacha agus na prionsabail a leagtar síos in Airteagal 6 CAE agus a léirítear sa Chairt, go háirithe Teideal II di.

(41)

Chuathas i gcomhairle leis an Maoirseoir Eorpach ar Chosaint Sonraí i gcomhréir le hAirteagal 28(2) de Rialachán (CE) Uimh. 45/2001 agus thug sé tuairim uaidh,