(1)

Is í Treoir (AE) 2015/849 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (4) an phríomhionstraim dlí a bhaineann le cosc a chur ar úsáid chóras airgeadais an Aontais ar mhaithe leis an sciúradh airgid nó an maoiniú sceimhlitheoireachta. Leis an Treoir sin leagtar amach creat dlíthiúil cuimsitheach, rud a neartaíodh a thuilleadh le Treoir (AE) 2018/843 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (5) trí aghaidh a thabhairt ar rioscaí atá ag teacht chun cinn agus trí thrédhearcacht na húinéireachta tairbhiúla a mhéadú. D’ainneoin ar baineadh amach faoin gcreat dlíthiúil sin, is léir ón taithí a fuarthas gur cheart Treoir (AE) 2015/849 a fheabhsú tuilleadh chun rioscaí a mhaolú ar bhealach leordhóthanach agus chun iarrachtaí coiriúla mí-úsáid a bhaint as córas airgeadais an Aontais chun críoch coiriúil a bhrath ar bhealach éifeachtach agus chun sláine an mhargaidh inmheánaigh a chur chun cinn.

(2)

Ó theacht i bhfeidhm Threoir (AE) 2015/849, sainaithníodh roinnt réimsí ina mbeadh gá le leasuithe chun athléimneacht agus acmhainneacht riachtanach chóras airgeadais an Aontais a áirithiú chun sciúradh airgid agus maoiniú na sceimhlitheoireachta a chosc.

(3)

Sainaithníodh éagsúlachtaí suntasacha i gcleachtais agus i gcineálacha cur chuige na n-údarás inniúil ar fud an Aontais, chomh maith le heaspa socruithe sách éifeachtach le haghaidh comhar trasteorann i gcur chun feidhme Threoir (AE) 2015/849. Is iomchuí, dá bhrí sin, ceanglais níos soiléire a shainiú, ar ceanglais iad ar cheart dóibh rannchuidiú le comhar réidh ar fud an Aontais agus, an tráth céanna, ligean do na Ballstáit sonraíochtaí a gcóras náisiúnta a chur san áireamh.

(4)

Tá an Treoir seo mar chuid de phacáiste cuimsitheach arb é is aidhm dó neartú a dhéanamh ar chreat an Aontais maidir le frithsciúradh airgid agus comhrac mhaoiniú na sceimhlitheoireachta (‘AML/CFT’) a neartú. Le chéile, is iad an Treoir seo, agus Rialacháin (AE) 2023/1113 (6), (AE) 2024/… (7) agus (AE) 2024/1620 (8) ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle a bheidh mar chreat dlíthiúil lena rialófar na ceanglais AML/CFT a bheidh le comhlíonadh ag eintitis faoi oibleagáid agus a bheidh mar bhonn taca ag creat institiúideach an Aontais i ndáil le AML/CFT, lena n-áirítear bunú Údaráis um fhrithsciúradh airgid agus um chomhrac mhaoiniú na sceimhlitheoireachta (‘AMLA’).

(5)

Is minic a dhéantar sciúradh airgid agus maoiniú na sceimhlitheoireachta i gcomhthéacs idirnáisiúnta. Bheadh éifeacht an-teoranta ag bearta arna nglacadh ar leibhéal an Aontais nach gcuirtear san áireamh leo comhordú agus comhar idirnáisiúnta. Dá bhrí sin, na bearta a ghlacann an tAontas sa réimse sin, ba cheart iad a bheith comhoiriúnach le gníomhaíochtaí eile a dhéantar ar an leibhéal idirnáisiúnta agus a bheith ar a laghad chomh dian céanna leo. Le gníomhaíocht an Aontais, ba cheart leanúint d’aird ar leith a thabhairt ar Mholtaí an Tascfhórsa um Ghníomhaíocht Airgeadais (FATF) agus ar ionstraimí de chuid comhlachtaí idirnáisiúnta eile atá gníomhach i gcomhrac an sciúrtha airgid agus mhaoiniú na sceimhlitheoireachta. D’fhonn éifeachtúlacht chomhrac an sciúrtha airgid agus mhaoiniú na sceimhlitheoireachta a threisiú, ba cheart gníomhartha dlí ábhartha an Aontais a ailíniú, i gcás inarb iomchuí, leis na Caighdeáin Idirnáisiúnta maidir le Sciúradh Airgid agus maidir le Maoiniú na Sceimhlitheoireachta agus Maoiniú Leata a Chomhrac arna nglacadh ag FATF i mí Feabhra 2012 (‘Moltaí athbhreithnithe FATF’) agus leasuithe a rinneadh ina dhiaidh sin ar na caighdeáin sin.

(6)

Agus bagairtí, rioscaí agus leochaileachtaí sonracha ann i ndáil le sciúradh airgid agus maoiniú na sceimhlitheoireachta a dhéanann difear d’earnálacha eacnamaíocha áirithe ar an leibhéal náisiúnta, laghdaítear cumas na mBallstát rannchuidiú le sláine agus fóntacht chóras airgeadais an Aontais.. Dá réir sin, is iomchuí ligean do na Ballstáit, agus na hearnálacha sin agus na rioscaí sonracha sin á sainaithint acu, cinneadh a dhéanamh iad féin ceanglais AML/CFT a chur i bhfeidhm i leith earnálacha breise seachas na hearnálacha sin a chumhdaítear le Rialachán (AE) 2024/1624. D’fhonn éifeachtacht an mhargaidh inmheánaigh agus chóras AML/CFT an Aontais a chaomhnú, ba cheart don Choimisiún a bheith in ann, le tacaíocht ó AMLA, a mheasúnú an bhfuil bonn cirt le cur i bhfeidhm ceanglas AML/CFT ag na Ballstáit maidir le hearnálacha breise, mar atá beartaithe. I gcásanna ina mbainfí amach leasanna is fearr an Aontais trí ghníomhaíocht a dhéanamh ar leibhéal an Aontais a mhéid a bhaineann le hearnálacha sonracha, ba cheart don Choimisiún an Ballstát a bhfuil sé beartaithe aige na ceanglais AML/CFT chur i bhfeidhm maidir leis na hearnálacha sin a chur ar an eolas go bhfuil sé beartaithe aige gníomhú ar leibhéal an Aontais ina ionad sin agus ba cheart don Bhallstát staonadh ó na bearta náisiúnta atá beartaithe a dhéanamh, mura rud é gur bearta iad sin atá ceaptha chun aghaidh a thabhairt ar riosca práinneach.

(7)

Catagóirí áirithe d’eintitis faoi oibleagáid, tá siad faoi réir ceanglais cheadúnúcháin nó rialála chun a seirbhísí a sholáthar, ach i gcás catagóirí eile oibreoirí, ní rialáiltear rochtain ar an ngairm. Gan beann ar an gcreat a bhfuil feidhm aige maidir le cleachtadh na gairme nó na gníomhaíochta, gníomhaíonn gach eintiteas faoi oibleagáid mar gheatóirí do chóras airgeadais an Aontais agus ní mór dóibh scileanna sonracha AML/CFT a fhorbairt chun an cúram sin a chomhlíonadh. Ba cheart do na Ballstáit féachaint an bhféadfaí oiliúint a chur ar fáil do dhaoine ar mian leo dul isteach i ngairm na n-eintiteas sin ionas go mbeidh siad in ann a ndualgais a chomhlíonadh. D’fhéadfadh na Ballstáit féachaint, mar shampla, an bhféadfaí cúrsaí AML/CFT a chur san áireamh sa tairiscint acadúil i ndáil leis na gairmeacha sin nó dul i gcomhar le comhlachais ghairmiúla chun oiliúint a chur ar dhaoine nuathagtha sna gairmeacha sin.

(8)

I gcás nach bhfuil eintitis faoi oibleagáid faoi réir ceanglais cheadúnúcháin nó chlárúcháin shonracha, ba cheart do na Ballstáit córais a bheith ar bun acu trínar féidir le maoirseoirí eolas cinnte a bheith acu faoi raon feidhme a bpobail maoirseachta chun a áirithiú gur féidir maoirseacht leordhóthanach a dhéanamh ar eintitis faoi oibleagáid den sórt sin. Ní chiallaíonn sé sin gur gá do na Ballstáit ceanglais chlárúcháin shonracha AML/CFT a fhorchur i gcás nach bhfuil gá leis sin chun eintitis faoi oibleagáid a shainaithint, mar a tharlaíonn mar shampla nuair is féidir oibreoirí a dhéanann gníomhaíochtaí a thagann faoi raon feidhme na gceanglas AML/CFT a shainaithint trí bhíthin an chlárúcháin CBL.

(9)

Maidir leis na hoifigí malairte airgeadra, oifigí briste seiceanna, soláthraithe seirbhíse iontaobhais nó cuideachta agus soláthraithe seirbhísí cearrbhachais, chomh maith le cuideachtaí sealbhaíochta gníomhaíochta airgeadais measctha, ba cheart do na maoirseoirí a áirithiú gur daoine a bhfuil dea-cháil orthu na daoine a dhéanann gnó na n-eintiteas sin a bhainistiú iarbhír agus úinéirí tairbhiúla na n-eintiteas sin agus go ngníomhaíonn siad de mheon macánta agus le hionracas agus go bhfuil an t-eolas agus an saineolas is gá acu chun a gcuid feidhmeanna a dhéanamh. Ba cheart a léiriú sna critéir chun a chinneadh an bhfuil duine ag cloí leis na ceanglais sin, ar a laghad, an gá chun na heintitis sin a chosaint ar mhí-úsáid a bheith á déanamh orthu ag a mbainisteoirí nó ag a n-úinéirí tairbhiúla chun críoch coiriúil. Chun cur chuige coiteann a chothú le linn do mhaoirseoirí fíorú a dhéanamh go bhfuil na ceanglais sin á gcomhlíonadh ag lucht bainistíochta agus úinéirí tairbhiúla na n-eintiteas faoi oibleagáid, ba cheart do AMLA treoirlínte a eisiúint maidir leis na critéir chun dea-cháil, macántacht, agus an ionracais a mheas agus chun eolas agus saineolas a mheas.

(10)

Chun measúnú a dhéanamh ar oiriúnacht na ndaoine a bhfuil feidhm bhainistíochta acu in eintitis faoi oibleagáid, nó, a bhfuil rialú acu orthu ar bhealach eile, aon mhalartú faisnéise faoi chiontuithe coiriúla, ba cheart é a dhéanamh i gcomhréir le Cinneadh Réime 2009/315/CGB ón gComhairle (9) agus Cinneadh 2009/316/CGB ón gComhairle (10). Chomh maith leis sin, ba cheart do mhaoirseoirí a bheith in ann rochtain a fháil ar an bhfaisnéis uile is gá chun eolas agus saineolas na bainistíochta sinsearaí a fhíorú, chomh maith lena dea-cháil, macántacht agus a hionracas agus macántacht agus ionracas úinéirí tairbhiúla an eintitis faoi oibleagáid, lena n-áirítear faisnéis atá ar fáil trí fhoinsí iontaofa neamhspleácha.

(11)

Tá rioscaí agus leochaileachtaí ag baint le scéimeanna cónaithe d’infheisteoirí, go háirithe i ndáil le sciúradh airgid, bearta sriantacha an Aontais a sheachaint, éilliú agus imghabháil cánach, a bhféadfadh rioscaí áirithe do shlándáil an Aontais teacht astu ar deireadh. Mar shampla, d’fhéadfadh laigí in oibriú scéimeanna áirithe, lena n-áirítear easpa próiseas bainistithe riosca nó cur chun feidhme lag na bpróiseas sin, deiseanna éillithe a chruthú, ach d’fhéadfadh sé freisin i gcás ina mbíonn na seiceálacha lag nó gan iad a bheith á gcur i bhfeidhm go comhsheasmhach ar fhoinse cistí agus ar fhoinse rachmais na n-iarratasóirí gurb airde na rioscaí go dtiocfadh na hiarratasóirí i dtír ar na scéimeanna sin chun críoch coiriúil, agus iad ag féachaint le cistí a fuarthas trí mhodhanna aindleathacha a dhlisteanú. Chun nach mbeidh tionchar ag na rioscaí a eascraíonn as feidhmiú na scéimeanna sin ar chóras airgeadais an Aontais, na Ballstáit sin a gceadaítear lena ndlí náisiúnta cearta cónaithe a dheonú mar mhalairt ar aon chineál infheistíochta, ba cheart dóibh bearta a chur ar bun chun rioscaí gaolmhara go dtarlódh sciúradh airgid, a chionta preideacáide agus maoiniú na sceimhlitheoireachta a mhaolú. Ar na bearta sin, ba cheart próiseas leordhóthanach bainistithe riosca a áireamh, lena n-áirítear faireachán éifeachtach ar a chur chun feidhme, seiceálacha ar phróifíl na n-iarratasóirí, lena n-áirítear faisnéis faoi fhoinse a gcistí agus foinse a rachmais agus faisnéis faoi iarratasóirí a fhíorú i gcomparáid le faisnéis atá i seilbh na n-údarás inniúil.

(12)

Is maith is féidir leis an gCoimisiún athbhreithniú a dhéanamh ar bhagairtí sonracha trasteorann a d’fhéadfadh tionchar a imirt ar an margadh inmheánach agus nach féidir le Ballstáit aonair iad a shainaithint ná a chomhrac ar bhealach éifeachtach. Ba cheart, dá bhrí sin, a chur de chúram air comhordú a dhéanamh ar mheasúnú na rioscaí a bhaineann le gníomhaíochtaí trasteorann. Tá rannpháirtíocht na saineolaithe ábhartha, amhail an Sainghrúpa um Sciúradh Airgid agus Maoiniú na Sceimhlitheoireachta a Chomhrac agus ionadaithe ó na hAonaid um Fhaisnéis Airgeadais (FIUnna) agus, i gcás inarb iomchuí, ó chomhlachtaí eile ar leibhéal an Aontais, lena n-áirítear AMLA ríthábhachtach le gurb éifeachtach próiseas measúnaithe na rioscaí. Is foinse thábhachtach faisnéise don phróiseas sin freisin na measúnuithe riosca náisiúnta agus an taithí náisiúnta. Níor cheart próiseáil sonraí pearsanta a bheith i gceist sa mheasúnú sin ar na rioscaí trasteorann a dhéanfaidh an Coimisiún. Ar aon chaoi, ba cheart do na sonraí a bheith anaithnidithe go hiomlán. Níor cheart d’údaráis mhaoirseachta um chosaint sonraí de chuid an Aontais ná náisiúnta a bheith rannpháirteach ach amháin má tá tionchar ag measúnú riosca an sciúrtha airgid agus mhaoiniú na sceimhlitheoireachta ar phríobháideachas agus ar chosaint sonraí daoine aonair. Chun na sineirgí idir an measúnú rioscaí ar leibhéal an Aontais agus ar an leibhéal náisiúnta a uasmhéadú, ba cheart don Choimisiún agus do na Ballstáit féachaint le modheolaíochtaí comhsheasmhacha a chur i bhfeidhm.

(13)

Is féidir le torthaí an mheasúnaithe riosca ar leibhéal an Aontais cúnamh a thabhairt d’údaráis inniúla agus d’eintitis faoi oibleagáid riosca an sciúrtha airgid agus an mhaoinithe sceimhlitheoireachta a shainaithint, a thuiscint, a bhainistiú agus a mhaolú, chomh maith le rioscaí nach gcuirfí smachtbhannaí airgeadais spriocdhírithe chun feidhme agus go ndéanfaí iad a sheachaint. Is den tábhacht é dá bhrí sin torthaí an mheasúnaithe riosca a chur ar fáil don phobal.

(14)

Na rioscaí a bhaineann le sciúradh airgid agus maoiniú na sceimhlitheoireachta a mbíonn éifeacht dhíreach acu ar na Ballstáit, is iad na Ballstáit iad féin i gcónaí is fearr atá in ann na rioscaí sin a shainaithint, a mheasúnú, a thuiscint agus cinneadh a dhéanamh conas iad a mhaolú. Dá bhrí sin, ba cheart do gach Ballstát na bearta iomchuí a dhéanamh chun rioscaí an sciúrtha airgid agus mhaoiniú na sceimhlitheoireachta a bhaineann leis féin, a shainaithint, a mheasúnú agus a thuiscint i gceart, sin agus na rioscaí nach gcuirfí smachtbhannaí airgeadais spriocdhírithe chun feidhme nó go ndéanfaí iad a sheachaint, agus straitéis náisiúnta chomhleanúnach a chur ar bun lena ndéanfaí gníomh chun na rioscaí sin a mhaolú. Leis an measúnú riosca náisiúnta sin, ba cheart cur síos a dhéanamh ar struchtúr institiúideach agus ar nósanna imeachta chóras AML/CFT an Bhallstáit, chomh maith leis na hacmhainní daonna agus airgeadais atá á leithdháileadh a mhéid atá an fhaisnéis sin ar fáil. Chun na rioscaí a thuiscint ar bhonn leanúnach, ba cheart do na Ballstáit a measúnú riosca náisiúnta a thabhairt cothrom le dáta go rialta, agus ba cheart dóibh a bheith in ann é a fhorlíonadh freisin le nuashonruithe agus measúnuithe spriocdhírithe ar na rioscaí a bhaineann le hearnálacha, táirgí nó seirbhísí sonracha.

(15)

Is féidir le coirpigh dul i bhfolach taobh thiar d’eintitis dhlítheanacha agus socruithe dlíthiúla, agus, dá bhrí sin, d’fhéadfaí mí-úsáid a bhaint astu sin chun fáltais aindleathacha a sciúradh, bíodh sé sin ar bhonn intíre nó thar theorainneacha. Chun na rioscaí sin a mhaolú, tá sé tábhachtach go dtuigfeadh na Ballstáit na rioscaí a bhaineann leis na heintitis dhlítheanacha agus na socruithe dlíthiúla atá ina gcríoch, bíodh sin toisc na heintitis a bheith bunaithe ann nó toisc iontaobhaithe de chuid iontaobhas sainráite nó daoine a bhfuil poist choibhéiseacha acu i socruithe dlíthiúla comhchosúla, a bheith bunaithe nó ina gcónaí ann, nó toisc a socrú dlíthiúil a bheith á riar acu ón áit sin. I gcás socruithe dlíthiúla, i bhfianaise cheart an tsocraitheora an dlí lena rialaítear an socrú a roghnú, tá sé tábhachtach freisin go mbeadh tuiscint ag na Ballstáit ar na rioscaí a bhaineann leis na socruithe dlíthiúla is féidir a chur ar bun faoina ndlí, beag beann ar cé acu a rialaítear iad nó nach rialaítear iad go sainráite lena ndlíthe, nó gur féidir na socraithe a chruthú trí shaoirse chonartha na bpáirtithe, ar socruithe iad a aithníonn na cúirteanna náisiúnta.

(16)

I bhfianaise chineál comhtháite an chórais airgeadais idirnáisiúnta agus oscailteacht gheilleagar an Aontais, téann rioscaí a bhaineann le heintitis dhlítheanacha agus socruithe dlíthiúla níos faide ná críoch an Aontais. Tá sé tábhachtach, dá bhrí sin, go mbeadh tuiscint ag an Aontas agus ag a Bhallstáit ar an neamhchosaint atá ann i ndáil le rioscaí a eascraíonn ó eintitis dhlítheanacha eachtracha agus ó shocruithe dlíthiúla eachtracha. Le measúnú rioscaí den sórt sin, ní gá aghaidh a thabhairt ar gach eintiteas dlítheanach eachtrach aonair nó ar gach aon socrú dlíthiúil eachtrach aonair a bhfuil nasc leordhóthanach aige leis an Aontas, bíodh sin de bharr réadmhaoin a bheith ceannaithe aige nó trí chonarthaí a bheith bronnta air tar éis nós imeachta soláthair phoiblí, nó mar gheall ar idirbhearta arna ndéanamh le heintitis faoi oibleagáid lena gcuirtear ar a gcumas rochtain a fháil ar chóras airgeadais agus ar gheilleagar an Aontais. Leis an measúnú riosca, áfach, ba don Aontas agus a Bhallstáit a bheith in ann tuiscint a fháil ar chineál na n-eintiteas dlítheanach eachtrach agus na socruithe dlíthiúla eachtracha a bhaineann leas as an rochtain sin ar chóras airgeadais agus ar gheilleagar an Aontais, agus ar na cineálacha rioscaí a bhaineann leis an rochtain sin.

(17)

Ba cheart torthaí na measúnuithe riosca a chur ar fáil do na heintitis faoi oibleagáid ar bhealach tráthúil chun a chur ar a gcumas a rioscaí féin a shainaithint, a thuiscint, a bhainistiú agus a mhaolú. Is féidir na torthaí sin a chomhroinnt i bhfoirm achoimrithe, agus a chur ar fáil don phobal agus níor cheart faisnéis rúnaicmithe ná sonraí pearsanta a bheith san áireamh iontu.

(18)

Ina theannta sin, chun rioscaí ar leibhéal an Aontais a shainaithint, a thuiscint, a bhainistiú agus a mhaolú fiú go leibhéal níos airde, ba cheart do na Ballstáit torthaí a measúnuithe riosca a chur ar fáil dá chéile, don Choimisiún agus do AMLA. Níor cheart faisnéis rúnaicmithe nó sonraí pearsanta a áireamh sa chumarsáid sin mura meastar go bhfuil géarghá leo chun na cúraimí AML/CFT a dhéanamh.

(19)

Chun na rioscaí a shainaithnítear sa mheasúnú riosca náisiúnta a mhaolú ar bhealach éifeachtach, ba cheart do na Ballstáit gníomhaíocht chomhsheasmhach a áirithiú ar an leibhéal náisiúnta, trí údarás a ainmniú chun an fhreagairt náisiúnta a chomhordú, nó trí shásra a bhunú chun na críche sin. Ba cheart do na Ballstáit a áirithiú go bhfuil cumhachtaí agus acmhainní leordhóthanacha ag an údarás ainmnithe nó ag an sásra bunaithe chun an cúram sin a dhéanamh go héifeachtach agus chun freagairt leordhóthanach ar na rioscaí sainaitheanta a áirithiú.

(20)

Chun a bheith in ann athbhreithniú a dhéanamh ar éifeachtacht a gcóras chun sciúradh airgid agus maoiniú na sceimhlitheoireachta a chomhrac, ba cheart do na Ballstáit cáilíocht an staidrimh ábhartha a chothabháil agus a fheabhsú. D’fhonn cáilíocht agus comhsheasmhacht na sonraí staidrimh a bailíodh ar leibhéal an Aontais a fheabhsú tuilleadh, ba cheart don Choimisiún agus do AMLA súil a choinneáil ar an staid ar fud an Aontais maidir le comhrac an sciúrtha airgid agus mhaoiniú na sceimhlitheoireachta agus forléargais tráthrialta a fhoilsiú.

(21)

D’fhorbair FATF caighdeáin ionas go ndéanfaidh dlínsí sainaithint agus measúnú ar na rioscaí nach gcuirfí chun feidhme smachtbhannaí airgeadais spriocdhírithe a bhaineann le maoiniú agus leathadh, nó go ndéanfaí iad a sheachaint, agus ionas go ndéanfaidh siad beart chun na rioscaí sin a mhaolú. Maidir leis na caighdeáin nua sin atá tugtha isteach ag FATF, ní ghabhann siad ionad na gceanglas dian atá ann cheana na ní bhaineann siad an bonn díobh chun go gcuirfidh tíortha smachtbhannaí airgeadais spriocdhírithe chun feidhme leis na rúin ábhartha a chomhlíonadh ó Chomhairle Slándála na Náisiún Aontaithe a bhaineann le leathadh arm ollscriosta agus maoiniú an mhéid sin a chosc, a chur faoi chois agus a shuaitheadh. Maidir leis na hoibleagáidí sin, mar a chuirtear chun feidhme iad ar leibhéal an Aontais le Cinntí 2010/413/CBES (11) agus (CBES) 2016/849 (12) ón gComhairle agus le Rialacháin Uimh. (AE) Uimh. 267/2012 (13) agus (AE) 2017/1509 (14) ón gComhairle, leanann siad de bheith ceangailteach ar na daoine nádúrtha agus dlítheanacha uile laistigh den Aontas. I bhfianaise na rioscaí sonracha nach gcuirfí smachtbhannaí airgeadais spriocdhírithe chun feidhme nó go ndéanfaí iad a sheachaint, rioscaí a bhfuil an tAontas neamhchosanta orthu, is iomchuí an measúnú ar rioscaí a leathnú amach chun na smachtbhannaí airgeadais spriocdhírithe uile arna nglacadh ar leibhéal an Aontais a chuimsiú. Le cineál riosca-íogair bhearta AML/CFT a bhaineann le smachtbhannaí airgeadais spriocdhírithe, ní bhaintear an oibleagáid riail-bhunaithe atá ar gach duine nádúrtha nó dlítheanach san Aontas go ndéanfaí cistí nó sócmhainní eile a reo agus nach gcuirfí ar fáil iad do dhaoine nó d’eintitis ainmnithe.

(22)

Chun forbairtí ar an leibhéal idirnáisiúnta a léiriú, go háirithe na moltaí athbhreithnithe i ndáil le FATF, agus chun creat cuimsitheach a áirithiú chun smachtbhannaí airgeadais spriocdhírithe a chur chun feidhme, ba cheart ceanglais a thabhairt isteach leis an Treoir seo chun rioscaí a bhaineann le smachtbhannaí airgeadais gan a bheith á gcur chun feidhme nó a bheith á seachaint a shainaithint, a thuiscint, a bhainistiú agus a mhaolú ar leibhéal an Aontais agus ar leibhéal na mBallstát.

(23)

Is den ríthábhacht go mbeadh cláir lárnacha d’fhaisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil (‘cláir lárnacha’) ann chun mí-úsáid eintiteas dlítheanach, agus socruithe dlíthiúla, a chomhrac. Dá bhrí sin, ba cheart do na Ballstáit a áirithiú go gcoimeádtar faisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil eintiteas dlítheanach agus socruithe dlíthiúla, faisnéis faoi shocruithe i ndáil le hainmnithigh agus faisnéis faoi eintitis dhlítheanacha eachtracha agus faoi shocruithe dlíthiúla eachtracha i gclár lárnach. Chun a áirithiú go bhfuil rochtain éasca ar na cláir lárnacha sin agus go bhfuil sonraí ardcháilíochta iontu, ba cheart rialacha comhsheasmhacha a thabhairt isteach maidir leis an gcaoi a mbailítear agus a stóráiltear an fhaisnéis sin sna cláir. Ba cheart an fhaisnéis a choimeádtar i gcláir lárnacha a bheith inrochtana i bhformáid atá inúsáidte go héasca agus inléite ag meaisín.

(24)

D'fhonn trédhearcacht a fheabhsú chun troid i gcoinne mí-úsáid a bheith á baint as eintitis dhlítheanacha, ba cheart do na Ballstáit a áirithiú go mbeidh faisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil cláraithe i gclár lárnach atá lonnaithe lasmuigh den eintiteas dlítheanach, i lánchomhlíonadh dhlí an Aontais. Ba cheart do na Ballstáit, chun na críche sin, bunachar sonraí lárnach a úsáid a bhailíonn faisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil, nó an clár gnó, nó clár lárnach eile gnó. Is féidir leis na Ballstáit a chinneadh go bhfuil na heintitis faoi oibleagáid freagrach as faisnéis áirithe a sholáthar don chlár lárnach. Ba cheart do na Ballstáit a áirithiú go gcuirfear an fhaisnéis ar fáil i ngach cás do na húdaráis inniúla agus go soláthrófar d’eintitis faoi oibleagáid í nuair a gcuirfidh siad bearta díchill chuí do chustaiméirí i bhfeidhm.

(25)

Ba cheart faisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil iontaobhas sainráite agus socruithe dlíthiúla comhchosúla a chlárú san áit ina bhfuil na hiontaobhaithe agus na daoine a bhfuil poist choibhéiseacha acu i socruithe dlíthiúla comhchosúla bunaithe nó ina bhfuil cónaí orthu, nó ina ndéantar an socrú dlíthiúil a riar. Chun a áirithiú ndéanfar faireachán agus clárú éifeachtach ar fhaisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil iontaobhas sainráite agus socruithe dlíthiúla comhchosúla, tá gá le comhar idir na Ballstáit freisin.. Le hidirnascadh chlárlanna na mBallstát d’uinéirí tairbhiúla iontaobhas sainráite agus socruithe dlíthiúla comhchosúla, ba cheart an fhaisnéis sin a bheith inrochtana, agus ba cheart ilchlárú ar na hiontaobhais shainráite chéanna agus na socruithe dlíthiúla comhchosúla céanna laistigh den Aontas a sheachaint.

(26)

Ba cheart rochtain thráthúil ar fhaisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil a áirithiú ar bhealaí a sheachnóidh aon riosca leid a thabhairt don eintiteas dlítheanach nó don iontaobhaí nó do dhuine i bpost coibhéiseach lena mbaineann.

(27)

Tá cruinneas na sonraí a áirítear sna cláir lárnacha bunriachtanach do na húdaráis ábhartha uile agus do na daoine eile a gceadaítear dóibh rochtain a fháil ar na sonraí sin, agus chun cinntí bailí dleathacha a dhéanamh bunaithe ar na sonraí sin. Dá bhrí sin, ba cheart do na Ballstáit a áirithiú go bhfíoróidh na heintitis atá i gceannas ar na cláir lárnacha, laistigh de thréimhse réasúnta tar éis faisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil a bheith curtha isteach agus ar bhonn tráthrialta ina dhiaidh sin, go bhfuil an fhaisnéis a chuirtear isteach leordhóthanach, cruinn agus cothrom le dáta. Ba cheart do na Ballstáit a áirithiú go mbeidh eintitis atá i gceannas ar na cláir lárnacha in ann aon fhaisnéis a iarraidh a theastaíonn uathu chun faisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil agus faisnéis faoi ainmnithigh a fhíorú, chomh maith le cásanna nach bhfuil aon úinéir tairbhiúil ann nó nach bhféadfaí na húinéirí tairbhiúla a chinneadh Sna cásanna sin ba cheart réasúnú a bheith ag gabháil leis an bhfaisnéis a sholáthraítear don chlár lárnach, lena n-áirítear na doiciméid tacaíochta ábhartha uile le go mbeidh an clár in ann a fhionnadh an amhlaidh atá an cás. Ba cheart do na Ballstáit a áirithiú freisin go mbeidh uirlisí leordhóthanacha ar fáil do na heintitis atá i gceannas ar na cláir lárnacha chun fíoruithe a dhéanamh, lena n-áirítear fíoruithe uathoibrithe, ar bhealach a chosnaíonn cearta bunúsacha agus a sheachnaíonn torthaí idirdhealaitheacha.

(28)

Tá sé tábhachtach go dtabharfadh na Ballstáit cumhachtaí agus acmhainní leordhóthanacha do na heintitis atá i gceannas ar na cláir lárnacha chun úinéireacht thairbhiúil agus fírinneacht na faisnéise a chuirtear ar fáil dóibh a fhíorú, agus aon amhras a thuairisciú dá FIU. Ba cheart a áireamh ar na cumhachtaí sin an chumhachtú chun cigireachtaí a dhéanamh ag áitreabh gnó na n-eintiteas dlítheanach agus eintiteas faoi oibleagáid a ghníomhaíonn mar iontaobhaithe iontaobhas sainráite nó daoine a bhfuil poist choibhéiseacha acu i socruithe dlíthiúla comhchosúla, cibé acu a dhéanann na heintitis atá i gceannas ar na cláir lárnacha iad nó a dhéanann údaráis eile thar a gceann iad. Ba cheart do na Ballstáit a áirithiú go gcuirfear coimircí leordhóthanacha i bhfeidhm i gcás inar gairmithe dlí iad na hiontaobhaithe nó na daoine sin a bhfuil post coibhéiseach acu i socrú dlíthiúil comhchosúil, nó i gcás inarb ionann a n-áitreabh gnó nó a n-oifigí cláraithe agus a n-áit chónaithe phríobháideach. Ba cheart na cumhachtaí sin a leathnú chuig ionadaithe eintiteas dlítheanach eachtrach agus socruithe dlíthiúla eachtracha san Aontas, i gcás ina bhfuil oifigí nó ionadaithe cláraithe san Aontas ag na heintitis dhlítheanacha agus na socruithe dlíthiúla sin.

(29)

I gcás ina mbaineann eintiteas atá i gceannas ar chlár lárnach de thátal as fíorú a dhéantar ar an bhfaisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil go bhfuil neamhréireachtaí nó earráidí san fhaisnéis sin, nó i gcás nach gcomhlíonann an fhaisnéis sin na ceanglais is gá ar shlí eile, ba cheart é a bheith indéanta ag an eintiteas an cruthúnas ar chlárú sa chlár lárnach a choinneáil siar nó a chur ar fionraí go dtí go mbeidh na hearráidí ceartaithe.

(30)

Eintitis atá i gceannas ar chláir lárnacha, ba cheart dóibh a bhfeidhmeanna a dhéanamh saor ó thionchar míchuí, lena n-áirítear aon tionchar polaitiúil nó tionscail míchuí i ndáil le fíorú faisnéise, forchur beart nó smachtbhannaí agus rochtain a thabhairt do dhaoine a bhfuil leas dlisteanach acu. Chuige sin, ba cheart beartais a bheith ar bun ag eintitis atá i gceannas ar chláir lárnacha chun coinbhleachtaí leasa a chosc agus a bhainistiú.

(31)

Is maith atá eintitis atá i gceannas ar chláir lárnacha in ann na daoine aonair a shainaithint, ar bhealach tapa agus éifeachtúil, ar daoine aonair iad a bhfuil eintitis dhlítheanacha agus socruithe dlíthiúla faoina n-úinéireacht nó faoina rialú, lena n-áirítear daoine aonair atá ainmnithe i ndáil le smachtbhannaí airgeadais spriocdhírithe. Má aithnítear na struchtúir úinéireachta agus rialaithe go luath, cabhraíonn sé sin feabhas a chur ar an tuiscint ar an neamhchosaint ar na rioscaí nach gcuirfí smachtbhannaí airgeadais spriocdhírithe chun feidhme nó go ndéanfaí iad a sheachaint, agus cabhraíonn sé freisin le bearta a ghlacadh chun na rioscaí sin a mhaolú. Tá sé tábhachtach, dá bhrí sin, go gceanglófaí ar eintitis atá i gceannas ar chláir lárnacha scagadh a dhéanamh ar an bhfaisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil atá ina seilbh acu i gcomparáid le hainmniúcháin i ndáil le smachtbhannaí airgeadais spriocdhírithe, láithreach bonn ar ainmniú den sórt sin a bheith déanta agus go tráthrialta ina dhiaidh sin, chun a bhrath an gcuireann athruithe ar struchtúr úinéireachta nó rialaithe an eintitis dhlítheanaigh nó an tsocraithe dhlíthiúil leis an riosca go ndéanfaí smachtbhannaí airgeadais spriocdhírithe a sheachaint. Má dhéantar a shonrú sna cláir lárnacha go bhfuil baint ag eintitis dhlítheanacha nó socruithe dlíthiúla le daoine nó eintitis atá faoi réir smachtbhannaí airgeadais spriocdhírithe, ba cheart é a bheith ina rannchuidiú le gníomhaíochtaí na n-údarás inniúil agus na n-údarás atá i gceannas ar bhearta sriantacha an Aontais a chur chun feidhme.

(32)

Is sásra éifeachtach é tuairisc a dhéanamh ar aon neamhréireacht idir an fhaisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil a choimeádtar sna cláir lárnacha agus faisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil atá ar fáil d’eintitis faoi oibleagáid agus, i gcás inarb infheidhme, d’údaráis inniúla, chun cruinneas na faisnéise a fhíorú. Ba cheart aon neamhréireacht a shainaithnítear a thuairisciú agus a réiteach go tapa, i gcomhréir le ceanglais cosanta sonraí.

(33)

I gcás ina ndéanfadh tuairisciú FIUnna agus na n-údarás inniúil eile ar neamhréireachtaí dochar d’anailís a bheadh á déanamh ar idirbheart amhrasach nó d’imscrúdú coiriúil a bheadh atá idir lámha, ba cheart do na FIUnna nó do na húdaráis inniúla eile moill a chur ar thuairisciú na neamhréireachta go dtí an tráth nach ann a thuilleadh do na cúiseanna a bhain le gan tuairisciú a dhéanamh. Anuas air sin, níor cheart do FIUnna ná d’údaráis inniúla eile aon neamhréireacht a thuairisciú nuair a bheadh sé sin contrártha d’aon fhoráil rúndachta den dlí náisiúnta nó i gcás inarbh ionann é agus cion lena dtabharfaí leid.

(34)

Chun cothrom iomaíochta a áirithiú i gcur i bhfeidhm choincheap an úinéara thairbhiúil, tá sé ríthábhachtach go mbeadh bealaí agus modhanna tuairiscithe aonfhoirmeacha ann, ar fud an Aontais, d’eintitis dhlítheanacha agus d’iontaobhaithe iontaobhas sainráite nó daoine a bhfuil poist choibhéiseacha acu i socruithe dlíthiúla comhchosúla. Chuige sin, ba cheart don fhormáid chun faisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil a chur isteach chuig na cláir lárnacha ábhartha a bheith aonfhoirmeach agus ráthaíochtaí ó thaobh trédhearcachta agus deimhneachta dlíthiúla de a thabhairt.

(35)

Chun cothrom iomaíochta a áirithiú i measc foirmeacha dlíthiúla éagsúla, ba cheart a chur de cheangal freisin ar iontaobhaithe faisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil a fháil agus a choinneáil agus an fhaisnéis sin a sholáthar do chlár lárnach nó do bhunachar sonraí lárnach.

(36)

Is den fíor-riachtanas é go mbeadh an fhaisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil fós ar fáil trí na cláir lárnacha agus trí chóras idirnasctha na gclár lárnach ar feadh 5 bliana ar a laghad tar éis don eintiteas dlítheanach a bheith díscaoilte nó tar éis deireadh a theacht leis an gcomhshocrú dlíthiúil. Ba cheart do na Ballstáit a bheith in ann forais bhreise a chur ar fáil le dlí chun faisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil a phróiseáil chun críoch eile seachas AML/CFT, má chomhlíonann an phróiseáil sin cuspóir leasa phoiblí agus más beart riachtanach agus comhréireach í i sochaí dhaonlathach i ndáil leis an aidhm dhlisteanach atá á saothrú.

(37)

Ba cheart rochtain láithreach, neamhscagtha, dhíreach agus shaor a bheith ag FIUnna, ag údaráis inniúla eile agus ag comhlachtaí féinrialála ar fhaisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil chun sciúradh airgid, a chionta preideacáide nó maoiniú na sceimhlitheoireachta a chosc, a bhrath, a imscrúdú agus a ionchúiseamh. Ba cheart rochtain a bheith ag eintitis faoi oibleagáid ar chláir lárnacha freisin agus dícheall cuí do chustaiméirí á dhéanamh acu. Is féidir leis na Ballstáit a roghnú rochtain ag eintitis faoi oibleagáid a chur faoi réir táille a íoc. Mar sin féin, ba cheart na táillí sin a theorannú go docht don mhéid is gá chun na costais a chumhdach a bhaineann le cáilíocht na faisnéise a choimeádtar sna cláir sin a áirithiú agus leis an bhfaisnéis sin a chur ar fáil, agus níor cheart dóibh an bonn a bhaint den rochtain éifeachtach ar fhaisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil.

(38)

Is den ríthábhacht freisin é go mbeadh rochtain dhíreach, thráthúil, neamhscagtha ar fhaisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil ag údaráis phoiblí náisiúnta chun cur chun feidhme ceart bhearta sriantacha an Aontais a áirithiú, chun an riosca a chosc nach ndéanfaí iad a chur chun feidhme nó go ndéanfaí iad a sheachaint, agus chun sáruithe ar na bearta sin a imscrúdú. Ar na cúiseanna sin, na húdaráis inniúla atá inniúil maidir le bearta sriantacha den sórt sin a chur chun feidhme a shainaithnítear faoi na Rialacháin ábhartha ón gComhairle arna nglacadh ar bhonn Airteagal 215 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE), ba cheart rochtain dhíreach, láithreach a bheith acu ar an bhfaisnéis a choimeádtar sna cláir lárnacha idirnasctha.

(39)

Comhlachtaí, oifigí agus gníomhaireachtaí an Aontais a bhfuil ról acu i gcreat AML/CFT an Aontais, ba cheart iad a bheith in ann rochtain a fháil ar fhaisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil i bhfeidhmiú a ndualgas. Is amhlaidh atá i gcás Oifig an Ionchúisitheora Phoiblí Eorpaigh (OIPE), ach freisin i gcás na hOifige Eorpaí Frith-Chalaoise (OLAF) i bhfeidhmiú a cuid imscrúduithe, agus i gcás Europol agus Eurojust agus iad ag tacú le himscrúduithe arna ndéanamh ag na húdaráis náisiúnta. Mar údarás maoirseachta, tá rochtain le tabhairt do AMLA ar fhaisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil agus a ngníomhaíochtaí maoirseachta á ndéanamh aige. Chun a áirithiú gur féidir le AMLA tacú go héifeachtach le gníomhaíochtaí na FIUnna, ba cheart dó a bheith in ann rochtain a fháil freisin ar fhaisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil i gcomhthéacs anailísí comhpháirteacha.

(40)

Chun teorainn a chur leis an gcur isteach ar an gceart go n-urramófar an saol príobháideach agus go ndéanfar sonraí pearsanta a chosaint, ba cheart rochtain ag an bpobal ar fhaisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil a choimeádtar i gcláir lárnacha a bheith coinníollach ar leas dlisteanach a léiriú. Leis na cineálacha éagsúla cur chuige ag na Ballstáit maidir lena fhíorú gurbh ann do leas dlisteanach den sórt sin, d’fhéadfaí bac a chur ar chur chun feidhme comhchuibhithe chreat AML/CFT agus ar an gcuspóir coisctheach dá gceadófaí an rochtain sin do bhaill an phobail. Is gá, dá bhrí sin, creat a cheapadh chun leas dlisteanach ar leibhéal an Aontais a aithint agus a fhíorú, agus lánurraim á tabhairt do Chairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh (‘an Chairt’). I gcás ina bhfuil leas dlisteanach ann, ba cheart don phobal a bheith in ann rochtain a fháil ar fhaisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil eintiteas dlítheanach agus le socruithe dlíthiúla. Ba cheart a thoimhdiú go bhfuil leas dlisteanach i gceist i gcás catagóirí áirithe den phobal. Níor cheart rochtain ar bhonn leasa dhlisteanaigh a bheith coinníollach ar stádas dlíthiúil nó ar fhoirm dhlíthiúil an duine a bhfuil rochtain á hiarraidh aige.

(41)

Tá curtha le baint amach chuspóirí an Aontais i gcomhrac an sciúrtha airgid, a chionta preideacáide agus mhaoiniú na sceimhlitheoireachta, ag eagraíochtaí neamhrialtasacha, acadóirí agus iriseoirí iniúchacha. Dá bhrí sin, ba cheart a mheas go bhfuil leas dlisteanach acu rochtain a fháil ar fhaisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil, faisnéis ar den ríthábhacht dóibh í chun a gcuid feidhmeanna agus an grinnscrúdú poiblí a chur i gcrích, de réir mar is iomchuí. Níor cheart an cumas rochtain a fháil ar na cláir lárnacha a bheith coinníollach ar an meán nó ar an ardán trína ndéanann siad a gcuid gníomhaíochtaí, ná ar thaithí roimhe sin sa réimse. Chun a chur ar chumas catagóirí den sórt sin a ngníomhaíochtaí a dhéanamh ar bhealach éifeachtach agus rioscaí frithbhirt a sheachaint, ba cheart dóibh a bheith in ann rochtain a fháil ar fhaisnéis maidir le heintitis dhlítheanacha agus socruithe dlíthiúla gan a bheith orthu nasc a léiriú leis na heintitis nó na socruithe sin. Mar a fhoráiltear faoi rialacha an Aontais maidir le cosaint sonraí, aon rochtain a bheadh ag úinéirí tairbhiúla ar fhaisnéis maidir leis an bpróiseáil a dhéantar ar a sonraí pearsanta, níor cheart go don rochtain sin dochar a dhéanamh do chearta ná do shaoirsí daoine eile, lena n-áirítear an ceart chun slándáil an duine. Má dhéantar a nochtadh don úinéir tairbhiúil go bhfuil daoine atá ag gníomhú chun críocha iriseoireachta nó eagraíochtaí de chuid na sochaí sibhialta tar éis a sonraí pearsanta a cheadú, tá an baol ann go mbainfí an bonn de shábháilteacht iriseoirí agus comhaltaí d’eagraíochtaí de chuid na sochaí sibhialta a bhfuil imscrúduithe ar ghníomhaíochtaí coiriúla féideartha á ndéanamh acu. Dá bhrí sin, chun réiteach a dhéanamh idir an ceart go ndéanfar sonraí pearsanta a chosaint agus an ceart atá ag iriseoirí faisnéis a fháil agus tuairimí a nochtadh i gcomhréir le hAirteagal 85 de Rialachán (AE) 2016/679 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (15) agus chun ról eagraíochtaí de chuid na sochaí sibhialta a áirithiú maidir le sciúradh airgid, a chionta preideacáide nó maoiniú na sceimhlitheoireachta a chosc, a imscrúdú agus a bhrath i gcomhréir le hAirteagal 23(1), pointe (d), den Rialachán sin, níor cheart d’eintitis atá i gceannas ar chláir lárnacha faisnéis a chomhroinnt le húinéirí tairbhiúla go raibh a gcuid sonraí á bpróiseáil ag na catagóirí sin den phobal, agus níor cheart dóibh ach a chur in iúl go ndearna daoine a bhí ag gníomhú chun críocha iriseoireachta nó eagraíochtaí de chuid na sochaí sibhialta a gcuid sonraí a cheadú

(42)

Tá sláine idirbheart gnó ríthábhachtach do dhea-fheidhmiú an mhargaidh inmheánaigh agus chóras airgeadais an Aontais. Chuige sin, tá sé tábhachtach go mbeidh daoine ar mian leo gnó a dhéanamh le heintitis dhlítheanacha nó le socruithe dlíthiúla san Aontas in ann rochtain a fháil ar fhaisnéis faoina n-úinéirí tairbhiúla chun a fhíorú nach bhfuil baint ag a gcontrapháirtithe gnó ionchasacha le sciúradh airgid, lena chionta preideacáide ná le maoiniú na sceimhlitheoireachta. Tá fianaise fhorleathan ann go ndéanann coirpigh a gcéannacht a cheilt taobh thiar de struchtúir chorparáideacha, agus trína chur ar a chumas dóibh siúd a d’fhéadfadh dul i mbun idirbheart le heintiteas dlítheanach nó socrú dlíthiúil a bheith ar an eolas faoi chéannacht na n-úinéirí tairbhiúla, rannchuidítear le mí-úsáid eintiteas dlítheanach nó socruithe dlíthiúla chun críoch coiriúil a chomhrac. Níl idirbheart teoranta do ghníomhaíochtaí trádála nó do sholáthar nó ceannach táirgí nó seirbhísí, ach d’fhéadfaí a áireamh leis freisin, cásanna inar dócha go n-infheisteoidh duine cistí mar a shainmhínítear in Airteagal 4, pointe (25), de Threoir (AE) 2015/2366 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (16) nó cripteashócmhainní san eintiteas dlítheanach nó sa socrú dlíthiúil, nó an t-eintiteas dlítheanach a fháil. Dá bhrí sin, níor cheart an ceanglas maidir le leas dlisteanach chun rochtain a fháil ar fhaisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil a mheas a bheith comhlíonta ach amháin ag daoine a dhéanann gníomhaíochtaí eacnamaíocha nó tráchtála.

(43)

I bhfianaise chineál trasteorann an sciúrtha airgid, a chionta preideacáide agus mhaoiniú na sceimhlitheoireachta, ba cheart a aithint go bhfuil leas dlisteanach ag údaráis tríú tíortha rochtain a fháil ar fhaisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil maidir le heintitis dhlítheanacha agus socruithe dlíthiúla an Aontais, i gcás ina bhfuil gá leis an rochtain sin ag na húdaráis sin i gcomhthéacs imscrúduithe nó anailísí sonracha chun a gcúraimí a dhéanamh i ndáil le AML/CFT. Ar an gcaoi chéanna, ba cheart eintitis atá faoi réir ceanglais AML/CFT i dtríú tíortha a bheith in ann rochtain a fháil ar an bhfaisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil i gcláir lárnacha an Aontais nuair a cheanglaítear orthu bearta díchill chuí do chustaiméirí a dhéanamh i gcomhréir le ceanglais AML/CFT sna tíortha sin i ndáil le heintitis dhlítheanacha agus socruithe dlíthiúla atá bunaithe san Aontas. Ba cheart aon rochtain ar fhaisnéis atá sna cláir lárnacha a bheith i gcomhréir le dlí an Aontais maidir le cosaint sonraí pearsanta, agus go háirithe le Caibidil V de Rialachán (AE) 2016/679. Chuige sin, ba cheart a bhreithniú sna cláir lárnacha freisin an féidir le hiarrataí ó dhaoine atá bunaithe lasmuigh den Aontas teacht faoi na coinníollacha faoina bhféadfar leas a bhaint as maolú faoi Airteagal 49 den Rialachán sin. Is cásdlí socair de chuid Chúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh (‘an Chúirt Bhreithiúnais’) é go bhfuil an comhrac i gcoinne sciúradh airgid, a chionta preideacáide agus mhaoiniú na sceimhlitheoireachta ina chuspóir a bhaineann le leas an phobail i gcoitinne, agus go bhfuil nasc ag cuspóirí slándála poiblí leis. Chun sláine imscrúduithe agus anailísí arna ndéanamh ag FIUnna tríú tír agus údaráis forfheidhmithe dlí agus údaráis bhreithiúnacha a chaomhnú, níor cheart do chláir lárnacha aon phróiseáil a dhéanann na húdaráis sin ar a sonraí pearsanta a nochtadh do na húinéirí tairbhiúla a mhéid a dhéanfadh nochtadh den sórt sin dochar d’imscrúduithe agus d’anailísí na n-údarás sin. Chun cearta an ábhair sonraí a chaomhnú, áfach, níor cheart do na cláir lárnacha staonadh ón bhfaisnéis sin a nochtadh go dtí nach gcuirfeadh nochtadh den sórt sin imscrúdú nó anailís i mbaol a thuilleadh. Ba cheart an spriocam sin a shocrú ag uastréimhse cúig bliana, agus níor cheart síneadh a chur léi ach amháin ar iarraidh a bhfuil údar cuí léi ón údarás sa tríú tír.

(44)

Chun córas rochtana atá solúbtha go leor agus atá in ann oiriúnú do chúinsí nua atá ag teacht chun cinn a áirithiú, ba cheart do na Ballstáit a bheith in ann rochtain ar fhaisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil a dheonú, ar bhonn cás ar chás, d’aon duine ar féidir leis a léiriú go bhfuil leas dlisteanach aige nó aici atá nasctha le sciúradh airgid, a chionta preideacáide agus maoiniú na sceimhlitheoireachta a chosc agus a chomhrac. Ba cheart do na Ballstáit faisnéis a bhailiú faoi chásanna leasa dhlisteanaigh a théann thar na catagóirí a shainaithnítear sa Treoir seo, agus fógra a thabhairt don Choimisiún ina leith.

(45)

Féadfaidh coirpigh mí-úsáid a bhaint as eintitis dhlítheanacha ag am ar bith. Mar sin féin, tá céimeanna áirithe de shaolré eintiteas dlítheanach bainteach le rioscaí níos airde, amhail ag céim fhoirmiú na cuideachta, nó nuair a bhíonn athruithe ar struchtúr na cuideachta, amhail comhshó, cumasc nó deighilt, rud a fhágann gur féidir le coirpigh rialú a fháil ar an eintiteas dlítheanach. Le creat an Aontais, soláthraítear formhaoirseacht arna déanamh ag údaráis phoiblí ar na céimeanna sin de láithreacht eintitis dhlítheanaigh faoi Threoir (AE) 2017/1132 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (17). Chun a áirithiú gur féidir leis na húdaráis phoiblí sin a ngníomhaíochtaí a dhéanamh go héifeachtach agus go rannchuideoidh siad le mí-úsáid eintiteas dlítheanach chun críoch coiriúil a chosc, ba cheart rochtain a bheith acu ar an bhfaisnéis atá sna cláir lárnacha idirnasctha.

(46)

D’fhonn dlíthiúlacht agus rialtacht an chaiteachais a áirítear sna cuntais a chuirtear faoi bhráid an Choimisiúin faoi chláir chistiúcháin an Aontais a áirithiú, ní mór d’údaráis na gclár faisnéis faoi úinéirí tairbhiúla fhaighteoirí cistithe ón Aontas a bhailiú agus a stóráil ina gcórais bhainistíochta agus rialaithe. Dá bhrí sin, is gá a áirithiú go mbeidh rochtain ag údaráis na gclár i mBallstáit ar fhaisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil a choimeádtar sna cláir lárnacha idirnasctha chun a ndualgais a chomhlíonadh chun neamhrialtachtaí, lena n-áirítear calaois, a chosc, a bhrath, a cheartú agus a thuairisciú de bhun Rialachán (AE) 2021/1060 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (18).

(47)

Chun leasanna airgeadais an Aontais a chosaint, ba cheart rochtain a bheith ag údaráis na mBallstát a chuireann an tSaoráid Téarnaimh agus Athléimneachta chun feidhme faoi Rialachán (AE) 2021/241 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (19) ar na cláir lárnacha idirnasctha chun an fhaisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil a cheanglaítear faoin Rialachán sin a bhailiú maidir le faighteoir chistí an Aontais nó conraitheoir.

(48)

Déanann an t-éilliú sa soláthar poiblí dochar do leas an phobail, baineann sé an bonn d’iontaoibh an phobail agus bíonn tionchar diúltach aige ar shaol na saoránach. I bhfianaise leochaileacht nósanna imeachta soláthair phoiblí maidir le héilliú, calaois agus cionta preideacáide eile, ba cheart do na húdaráis náisiúnta a bhfuil inniúlachtaí acu i nósanna imeachta soláthair phoiblí a bheith in ann na cláir lárnacha a cheadú chun céannacht na ndaoine nádúrtha a bhfuil na tairgeoirí faoina n-úinéireacht nó faoina rialú ar deireadh a fhionnadh, agus cásanna a shainaithint ina bhfuil baol ann go bhféadfadh coirpigh a bheith rannpháirteach sa nós imeachta soláthair. Tá rochtain thráthúil ar fhaisnéis a choimeádtar sa chlár lárnach ríthábhachtach chun a áirithiú gur féidir leis na húdaráis phoiblí a chuireann nósanna imeachta soláthair phoiblí i gcrích a bhfeidhmeanna a chomhlíonadh go héifeachtach, lena n-áirítear trí chásanna éillithe sna nósanna imeachta sin a bhrath. Ba cheart a chuimsiú i gcoincheap na n-údarás poiblí i ndáil le nósanna imeachta soláthair coincheap na n-údarás conarthach i ngníomhartha dlí de chuid an Aontais a bhaineann le nósanna imeachta soláthair phoiblí le haghaidh earraí agus seirbhísí, nó lamháltais chomh maith le haon údarás poiblí arna ainmniú ag na Ballstáit chun dlíthiúlacht nósanna imeachta soláthair phoiblí a fhíorú, nach údarás inniúil é chun críocha AML/CFT.

(49)

Le táirgí amhail scagadh custaiméirí arna dtairiscint ag soláthraithe tríú páirtí, tacaítear le heintitis faoi oibleagáid maidir le dícheall cuí do chustaiméirí a dhéanamh. Tugann na táirgí sin léargas iomlánaíoch dóibh ar an gcustaiméir, rud a chuireann ar a gcumas cinntí eolasacha a dhéanamh maidir lena n-aicmiú riosca, bearta maolaitheacha atá le cur i bhfeidhm agus amhras a d’fhéadfadh a bheith ann maidir le gníomhaíochtaí na gcustaiméirí. Cuireann na táirgí sin freisin le hobair na n-údarás inniúil chun anailís a dhéanamh ar idirbhearta amhrasacha agus imscrúduithe ar chásanna sciúrtha airgid a d’fhéadfadh a bheith ann, ar a chionta preideacáide agus ar mhaoiniú na sceimhlitheoireachta trí fhaisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil a chomhlánú le réitigh theicniúla eile a chuireann ar chumas na n-údarás inniúil léargas níos leithne a bheith acu ar scéimeanna casta coiriúla, lena n-áirítear trí dhéantóirí na coire a logánú. Dá bhrí sin, tá ról ríthábhachtach acu maidir le rianú a dhéanamh ar na gluaiseachtaí atá ag éirí níos casta agus níos gasta atá ina saintréithe de scéimeanna sciúrtha airgid. De bhua a bhfeidhme seanbhunaithe sa bhonneagar um chomhlíonadh, tá bonn cirt lena mheas go bhfuil leas dlisteanach ag soláthraithe a thairgeann an táirge sin rochtain a fháil ar fhaisnéis atá sna cláir lárnacha, ar choinníoll nach dtairgtear na sonraí a fhaightear ón gclár ach d’eintitis faoi oibleagáid agus d’údaráis inniúla san Aontas chun cúraimí a dhéanamh a bhaineann le sciúradh airgid, a chionta preideacáide agus maoiniú na sceimhlitheoireachta a chosc agus a chomhrac.

(50)

Chun cineálacha éagsúla cur chuige a sheachaint maidir le coincheap an leasa dhlisteanaigh a chur chun feidhme chun rochtain a fháil ar fhaisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil, ba cheart na nósanna imeachta chun an leas dlisteanach sin a aithint a chomhchuibhiú. Ba cheart teimpléid choiteanna a áireamh leis sin chun leas dlisteanach a chur i bhfeidhm agus a aithint, rud a d’éascódh aitheantas frithpháirteach trí chláir lárnacha ar fud an Aontais. Chuige sin, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme a thabhairt don Choimisiún chun teimpléid chomhchuibhithe agus nósanna imeachta comhchuibhithe a leagan amach.

(51)

Chun a áirithiú nach mbeidh ualach míchuí ag baint leis na próisis chun rochtain a thabhairt dóibh siúd a bhfuil leas dlisteanach acu a fíoraíodh roimhe sin, is féidir rochtain a athnuachan ar bhonn nósanna imeachta simplithe trína n-áirithíonn an t-eintiteas atá i gceannas ar an gclár lárnach go bhfuil an fhaisnéis a fuarthas roimhe sin chun críocha fíoraithe ceart agus ábhartha, agus tugtha cothrom le dáta i gcás inar gá.

(52)

Anuas air sin, agus é mar aidhm acu cur chuige comhréireach agus cothrom a áirithiú agus na cearta chun saoil phríobháidigh agus chun cosaint sonraí pearsanta a ráthú, ba cheart do na Ballstáit foráil a dhéanamh maidir le díolúintí ó fhaisnéis phearsanta maidir leis an úinéir tairbhiúil a nochtadh trí na cláir lárnacha, agus ó rochtain ar an bhfaisnéis sin, in imthosca eisceachtúla, i gcás ina bhfágfadh an fhaisnéis sin go mbeadh an t-úinéir tairbhiúil neamhchosanta ar bhaol díréireach calaoise, fuadaigh, dúmhála, sractha, ciaptha, foréigin nó imeaglaithe. Ba cheart do na Ballstáit a bheith in ann freisin a cheangal go ndéanfaí clárú ar líne chun aon duine a iarrann faisnéis ón gclár lárnach a shainaithint, agus go ndéanfadh daoine a bhfuil leas dlisteanach acu táille a íoc chun rochtain a fháil ar an bhfaisnéis sa chlár. Mar sin féin, ba cheart na táillí sin a theorannú go docht don mhéid is gá chun na costais a chumhdach a bhaineann le cáilíocht na faisnéise atá sna cláir lárnacha a áirithiú agus leis an bhfaisnéis sin a chur ar fáil, agus níor cheart dóibh an bonn a bhaint den rochtain éifeachtach ar fhaisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil.

(53)

Is gá iarratasóirí a shainaithint chun a áirithiú nach féidir ach le daoine a bhfuil leas dlisteanach acu rochtain a fháil ar fhaisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil. Mar sin féin, ba cheart an próiseas sainaitheantais a chur i gcrích ar bhealach nach mbeidh idirdhealú mar thoradh air, lena n-áirítear idirdhealú bunaithe ar thír chónaithe nó ar náisiúntacht na n-iarratasóirí. Chuige sin, ba cheart do na Ballstáit sásraí leordhóthanacha sainaitheantais a sholáthar, lena n-áirítear ach gan a bheith teoranta do scéimeanna ríomh-shainaitheantais ar tugadh fógra ina leith faoi Rialachán (AE) Uimh. 910/2014 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (20), agus seirbhísí iontaoibhe cáilithe ábhartha chun a chur ar chumas daoine a bhfuil leas dlisteanach acu rochtain éifeachtach a fháil ar fhaisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil.

(54)

Baineadh amach le Treoir (AE) 2018/843 idirnascadh ar chláir lárnacha na mBallstát ina bhfuil faisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil tríd an Ardán Lárnach Eorpach a bunaíodh le Treoir (AE) 2017/1132. Léiríodh go bhfuil an t-idirnascadh fíor-riachtanach chun go mbeidh rochtain éifeachtach trasteorann ag údaráis inniúla, ag eintitis faoi oibleagáid agus ag daoine a bhfuil leas dlisteanach acu ar an bhfaisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil. Beidh gá le forbairt leanúnach chun na ceanglais rialála forbartha a chur chun feidhme roimh thrasuí na Treorach seo. Dá bhrí sin, ba cheart leanúint den obair ar idirnascadh le rannpháirtíocht na mBallstát i bhfeidhmiú an chórais ina iomláine, agus é sin a áirithiú trí bhíthin idirphlé tráthrialta idir an Coimisiún agus ionadaithe na mBallstát faoi na saincheisteanna a bhaineann le hoibriú an chórais agus le forbairt an chórais amach anseo.

(55)

Trí idirnascadh na gclár lárnach, ba cheart rochtain náisiúnta agus trasteorann ar an bhfaisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil na socruithe dlíthiúla atá i gclár lárnach gach Ballstáit a dheonú bunaithe ar an sainmhíniú ar leas dlisteanach, de bhua cinneadh arna dhéanamh ag an eintiteas atá i gceannas ar an gclár lárnach ábhartha. Lena áirithiú go bhféadfaí athbhreithniú a dhéanamh ar cinntí lena dteorannaítear rochtain ar fhaisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil, ba cheart sásraí achomhairc i gcoinne cinntí den sórt sin a bhunú. D’fhonn a áirithiú go mbeidh clárú agus malartú faisnéise comhleanúnach agus éifeachtach ann, ba cheart do na Ballstáit a áirithiú go mbeidh comhar ann idir an t-eintiteas atá i gceannas ar an gclár lárnach ina mBallstát agus a chomhpháirtithe i mBallstáit eile, lena n-áirítear trí fhaisnéis a chomhroinnt a bhaineann le hiontaobhais agus socruithe dlíthiúla comhchosúla arna rialú ag dlí Ballstáit amháin agus a riartar i mBallstát eile nó a bhfuil a n-iontaobhaí bunaithe i mBallstát eile nó a bhfuil cónaí air nó uirthi ann.

(56)

Tá feidhm ag Rialachán (AE) 2016/679 maidir le próiseáil sonraí pearsanta chun críocha na Treorach seo. Ba cheart daoine nádúrtha a bhfuil sonraí pearsanta fúthu á gcoimeád i gcláir lárnacha mar úinéirí tairbhiúla a chur ar an eolas faoi na rialacha cosanta sonraí is infheidhme. Anuas air sin, níor cheart ach sonraí pearsanta atá cothrom le dáta agus a fhreagraíonn do na húinéirí tairbhiúla iarbhír a chur ar fáil agus ba cheart na húinéirí tairbhiúla a chur ar an eolas faoina gcearta faoi chreat dlíthiúil an Aontais um chosaint sonraí agus faoi na nósanna imeachta is infheidhme chun na cearta sin a fheidhmiú.

(57)

Cuireann rochtain mhoillithe ar fhaisnéis ag FIUnna agus ag údaráis inniúla eile ar chéannacht sealbhóirí cuntas bainc agus cuntas íocaíochta, cuntas urrús, cuntas cripteashócmhainní agus taisceadán, srian ar bhrath aistrithe cistí a bhaineann le sciúradh airgid agus maoiniú na sceimhlitheoireachta. Tá sé fíor-riachtanach, dá bhrí sin, sásraí uathoibrithe láraithe, mar atá clár nó córas aisghabhála sonraí, a bhunú i ngach Ballstát mar mhodh éifeachtach chun rochtain thráthúil a fháil ar fhaisnéis maidir le céannacht sealbhóirí cuntas bainc agus cuntas íocaíochta, cuntas urrús, cuntas cripteashócmhainní agus taisceadáin, a seachshealbhóirí, agus a n-úinéirí tairbhiúla. Ba cheart go a áireamh san fhaisnéis sin an fhaisnéis stairiúil maidir le sealbhóirí cuntas custaiméara, maidir le cuntais bhainc agus cuntais íocaíochta, lena n-airítear IBANanna fíorúla, cuntais urrús, cuntais cripteashócmhainní agus taisceadáin dúnta. Nuair a bheidh na forálacha rochtana á gcur i bhfeidhm, is iomchuí na sásraí atá ann cheana a úsáid ar choinníoll gur féidir le FIUnna náisiúnta na sonraí a fiosruithe maidir leo a rochtain ar mhodh láithreach neamhscagtha. Ba cheart do na Ballstáit smaoineamh ar an sásra sin a fhothú le faisnéis eile a mheastar a bheith riachtanach agus comhréireach chun maolú níos éifeachtaí ar na rioscaí a bhaineann le sciúradh airgid, a chionta preideacáide agus le maoiniú na sceimhlitheoireachta a bhaint amach. Ba cheart lán-rúndacht a áirithiú maidir le fiosrúcháin agus iarrataí den sórt sin ar fhaisnéis ghaolmhar ó FIUnna, AMLA i gcomhthéacs anailísí comhpháirteacha agus ó údaráis mhaoirseachta.

(58)

Is uimhreacha fíorúla iad IBANanna fíorúla arna n-eisiúint ag institiúidí creidmheasa agus institiúidí airgeadais a cheadaíonn íocaíochtaí a atreorú chuig cuntais bhainc fhisiciúla nó cuntais íocaíochta fhisiciúla. Cé gur féidir le gnólachtaí IBANanna fíorúla a úsáid chun críoch dlisteanach, mar shampla, chun an próiseas maidir le híocaíochtaí a bhailiú agus a sheoladh thar theorainneacha a chuíchóiriú, tá baint acu freisin le rioscaí méadaithe sciúrtha airgid, a chionta preideacáide nó maoinithe sceimhlitheoireachta toisc gur féidir iad a úsáid chun céannacht shealbhóir an chuntais a cheilt, rud a fhágann go bhfuil sé deacair do FIUnna sreabhadh na gcistí a rianú, suíomh an chuntais a shainaithint agus na bearta is gá a fhorchur, lena n-áirítear an cuntas a chur ar fionraí nó faireachán a dhéanamh air. Chun na rioscaí sin a mhaolú agus rianú agus brath sreafaí aindleathacha ag FIUnna a éascú, ba cheart a áireamh sna sásraí uathoibrithe láraithe faisnéis maidir le IBANanna fíorúla a bhaineann le cuntas bainc nó le cuntas íocaíochta.

(59)

Chun príobháideachas a urramú agus sonraí pearsanta a chosaint, ba cheart na sonraí íosta is gá chun imscrúduithe AML/CFT a dhéanamh a choimeád sna sásraí uathoibrithe láraithe do chuntais bhainc nó cuntais íocaíochta, cuntais urrús agus cuntais cripteashócmhainní. Ba cheart do na Ballstáit a bheith in ann a chinneadh cad iad na sonraí breise atá úsáideach agus comhréireach le bailiú. Nuair a bheidh na forálacha a bhaineann leis na sásraí sin á dtrasuí, ba cheart do na Ballstáit tréimhsí coinneála a leagan amach atá coibhéiseach leis an tréimhse choinneála le haghaidh doiciméadacht agus faisnéis a fhaightear laistigh de chur i bhfeidhm na mbeart díchill chuí do chustaiméirí. Ba cheart do na Ballstáit a bheith in ann síneadh eisceachtúil a chur leis an tréimhse choinneála, ar choinníoll go dtugtar cúiseanna maithe ina leith. Níor cheart an tréimhse choinneála bhreise a bheith níos faide ná 5 bliana breise. Ba cheart an tréimhse sin a bheith gan dochar don dlí náisiúnta lena leagtar amach ceanglais eile do choinneáil sonraí lena gceadaítear cinntí cás ar chás chun imeachtaí coiriúla nó riaracháin a éascú. Ba cheart rochtain ar na sásraí sin a bheith bunaithe ar bhonn riachtanais eolais.

(60)

Trí idirnascadh shásraí uathoibrithe láraithe na mBallstát, bheadh FIUnna náisiúnta in ann faisnéis trasteorann a fháil go tapa faoi chéannacht sealbhóirí cuntas bainc agus cuntas íocaíochta, cuntas urrús, cuntas cripteashócmhainní agus taisceadán i mBallstát eile, rud a threiseodh a gcumas anailís airgeadais a dhéanamh go héifeachtach agus dul i gcomhar lena gcontrapháirtithe as Ballstáit eile. Le rochtain dhíreach trasteorann ar fhaisnéis maidir le cuntais bhainc agus cuntais íocaíochta, cuntais urrús agus cuntais cripteashócmhainní agus taisceadáin, chuirfí ar chumas FIUnna anailís airgeadais a chur ar fáil laistigh de thréimhse ama atá gearr go leor chun cistí a rianú a dhéantar trí chuntais éagsúla, lena n-áirítear trí IBANanna fíorúla a úsáid, cásanna féideartha sciúrtha airgid agus maoinithe sceimhlitheoireachta a bhrath agus gníomhaíocht forfheidhmithe dlí a ráthú go pras. Ba cheart rochtain dhíreach a thabhairt do AMLA freisin ar na sásraí uathoibrithe láraithe idirnasctha chun tacaíocht oibríochtúil a sholáthar do FIUnna faoi chuimsiú cleachtaí anailíse comhpháirtí. Ba cheart do na Ballstáit a áirithiú go dtugtar rochtain dhíreach ar na sásraí uathoibrithe láraithe idirnasctha d’údaráis mhaoirseachta chun a gur féidir leo a gcúraimí a chomhlíonadh go héifeachtach.

(61)

Chun an ceart go ndéanfar sonraí pearsanta a chosaint agus an ceart chun príobháideachais a urramú, agus chun teorainn a chur le tionchar na rochtana trasteorann ar an bhfaisnéis atá sna sásraí uathoibrithe láraithe náisiúnta, dhéanfaí raon feidhme na faisnéise ar féidir rochtain a fháil uirthi trí chóras idirnasctha na gclár cuntas bainc (‘CICCB’) a shrianadh don íosmhéid is gá i gcomhréir le prionsabal an íoslaghdaithe sonraí chun a bheith in ann aon duine nádúrtha nó dlítheanach a bhfuil cuntais bhainc nó cuntais íocaíochta, cuntais urrús, cuntais cripteashócmhainní agus taisceadáin ina sheilbh aige nó ina seilbh aici nó á rialú aige nó aici a shainaithint. Ba cheart rochtain láithreach neamhscagtha ar CICCB a dheonú do FIUnna agus do AMLA, agus do mhaoirseoirí chomh maith. Ba cheart do na Ballstáit a áirithiú go gcoinneoidh foireann na FIUnna ardchaighdeáin maidir le rúndacht agus le cosaint sonraí, go mbeidh ardleibhéal ionracais acu agus go mbeidh na scileanna iomchuí acu. Thairis sin, ba cheart do na Ballstáit bearta teicniúla agus eagraíochtúla a chur ar bun a thabharfadh ráthaíocht maidir le slándáil na sonraí de réir ardchaighdeáin teicneolaíochta.

(62)

Fágann idirnascadh shásraí uathoibrithe láraithe na mBallstát (clárlanna lárnacha nó córais lárnacha leictreonacha aisghabhála sonraí) ina bhfuil faisnéis faoi chuntais bhainc agus cuntais íocaíochta, cuntais urrús, cuntais cripteashócmhainní agus taisceadáin trí CICCB gur gá comhordú a dhéanamh ar chórais náisiúnta a bhfuil saintréithe éagsúla teicniúla acu. Chun na críche sin, ba cheart bearta teicniúla agus sonraíochtaí a fhorbairt lena gcuirtear san áireamh na difríochtaí idir na sásraí uathoibrithe láraithe náisiúnta.

(63)

Is tráchtearra tarraingteach do choirpigh í an réadmhaoin maidir le fáltais a ngníomhaíochtaí aindleathacha a sciúradh, toisc go bhfágann sé gur féidir fíorfhoinse na gcistí agus céannacht an úinéara thairbhiúil a cheilt. Is den tábhacht é go ndéanfadh FIUnna agus údaráis inniúla eile réadmhaoin, chomh maith le daoine nádúrtha, eintitis dhlítheanacha agus socruithe dlíthiúla ar leo réadmhaoin a shainaithint go ceart agus go tráthúil chun scéimeanna sciúrtha airgid a bhrath agus chun sócmhainní a reo, agus a choigistiú araon, agus le haghaidh bearta riaracháin um reo lena ndéantar smachtbhannaí airgeadais spriocdhírithe a chur chun feidhme. Tá sé tábhachtach, dá bhrí sin, go soláthróidh na Ballstáit rochtain láithreach agus dhíreach do FIUnna agus d’údaráis inniúla eile ar fhaisnéis lenar féidir anailísí agus imscrúduithe a dhéanamh mar is ceart ar chásanna coiriúla a d’fhéadfadh a bheith ann a bhaineann le réadmhaoin. Chun rochtain éifeachtach a éascú, ba cheart an fhaisnéis sin a sholáthar saor in aisce trí phointe rochtana aonair, trí mhodhanna digiteacha agus i bhformáid mheaisín-inléite i gcás inar féidir. Ba cheart a áireamh san fhaisnéis sin faisnéis stairiúil, lena n-áirítear stair úinéireachta na réadmhaoine, na praghsanna ar a bhfuarthas an réadmhaoin san am a chuaigh thart agus eirí gaolmhara thar thréimhse shainithe san am a chuaigh thart chun a chur ar chumas FIUnna agus údarás inniúil eile sa Bhallstát sin anailís agus sainaithint a dhéanamh ar aon ghníomhaíochtaí amhrasacha a bhaineann le hidirbhearta maoine réadmhaoine, lena n-áirítear talún, a d’fhéadfadh a bheith ina léiriú ar sciúradh airgid nó ar chineálacha eile coiriúlachta. Baineann faisnéis stairiúil den sórt sin le cineálacha faisnéise a bailíodh cheana agus idirbhearta maoine réadmhaoine á ndéanamh. Dá bhrí sin, ní fhorchuirtear aon oibleagáidí nua ar dhaoine dá ndéantar difear, lena n-áirithítear go n-urramaítear ionchais dhlisteanacha na ndaoine lena mbaineann. I bhfianaise chineál trasteorann scéimeanna coiriúla a bhaineann le réadmhaoin go minic, is iomchuí tacar íosta faisnéise a shainaithint ar cheart d’údaráis inniúla a bheith in ann rochtain a fháil air agus é a chomhroinnt lena gcontrapháirtithe i mBallstáit eile.

(64)

Tá FIUnna atá neamhspleách ó thaobh oibríochta de agus atá uathrialach i bhfeidhm nó curtha ar bun ag na Ballstáit, nó ba cheart dóibh iad a chur ar bun, chun faisnéis a bhailiú agus a anailísiú, chun naisc a bhunú idir idirbhearta agus gníomhaíochtaí amhrasacha, agus bunghníomhaíocht choiriúil chun cosc a chur le sciúradh airgid agus maoiniú na sceimhlitheoireachta agus chun iad a chomhrac. Is ceart don FIU a bheith ar an aon aonad aonair lárnach náisiúnta atá freagrach as tuairiscí ar idirbhearta amhrasacha, tuairiscí ar ghluaiseachtaí fisiciúla trasteorann airgid thirim tríd an gCóras Faisnéise Custaim, ar idirbhearta arna dtuairisciú nuair a théitear thar thairseacha áirithe (nochtaí tairseach-bhunaithe), chomh maith le faisnéis eile atá ábhartha maidir le sciúradh airgid, a chionta preideacáide nó maoiniú na sceimhlitheoireachta arna cur isteach ag eintitis faoi oibleagáid, a fháil agus a anailísiú. Ba cheart neamhspleáchas oibríochtúil agus uathriail an FIU a áirithiú tríd an údarás agus an cumas a dheonú do gach FIU chun a fheidhmeanna a fheidhmiú faoi shaoirse, lena n-áirítear an cumas cinntí uathrialacha a ghlacadh a mhéid a bhaineann le faisnéis shonrach a anailísiú, a iarraidh agus a scaipeadh. I ngach cás, ba cheart an ceart neamhspleách a bheith ag an FIU an fhaisnéis a chur ar aghaidh nó a scaipeadh chuig na húdaráis inniúla ábhartha. Ba cheart acmhainní airgeadais, daonna agus teicniúla leordhóthanacha a sholáthar don FIU, ar bhealach a dhaingníonn a uathriail agus a neamhspleáchas agus a chuireann ar a chumas a shainordú a fheidhmiú go héifeachtach. Ba cheart don FIU a bheith in ann na hacmhainní is gá chun a fheidhmeanna a dhéanamh a fháil agus a chur in úsáid, ar bhonn aonair nó ar bhonn gnáthaimh, saor ó aon tionchar nó cur isteach míchuí polaitiúil, rialtais nó tionscail, rud a d’fhéadfadh a neamhspleáchas oibríochtúil a chur i mbaol. Chun measúnú a dhéanamh ar chomhlíonadh na gceanglas sin agus laigí agus dea-chleachtais a shainaithint, ba cheart an chumhacht a thabhairt do AMLA comhordú a dhéanamh ar eagrú na n-athbhreithnithe piaraí ar FIUnna.

(65)

Ba cheart ardleibhéal ionracais a bheith ag foireann FIUanna agus ba cheart na scileanna iomchuí a bheith acu, agus ba cheart dóibh ardchaighdeáin ghairmiúla a choinneáil. Ba cheart nósanna imeachta a bheith ar bun ag FIUnna chun coinbhleachtaí leasa a chosc agus a bhainistiú go héifeachtach. I bhfianaise chineál a gcuid oibre, is faighteoirí iad FIUnna ar mhéideanna móra d’fhaisnéis íogair phearsanta agus airgeadais, agus tá rochtain acu ar an méid sin. Dá bhrí sin, ba cheart na scileanna iomchuí a bheith ag foireann FIU a mhéid a bhaineann le húsáid eiticiúil uirlisí anailíseacha mórshonraí. Thairis sin, d’fhéadfadh impleachtaí a bheith ag gníomhaíochtaí FIUnna ar chearta bunúsacha daoine aonair, amhail an ceart go ndéanfar sonraí pearsanta a chosaint, an ceart chun saoil phríobháidigh agus an ceart chun maoine. Dá bhrí sin, ba cheart do FIUnna Oifigeach um Chearta Bunúsacha a ainmniú a d’fhéadfadh a bheith ina bhall d’fhoireann reatha an FIU. Ba cheart a áireamh ar chúraimí an Oifigigh um Chearta Bunúsacha, gan bac ná moill a chur ar ghníomhaíochtaí FIUnna, faireachán a dhéanamh ar chomhlíonadh na gceart bunúsach ag FIU agus é a chur chun cinn, comhairle agus treoir a sholáthar don FIU maidir le himpleachtaí a bheartais agus a chleachtas ar chearta bunúsacha, grinnscrúdú a dhéanamh ar dhlíthiúlacht agus eitic ghníomhaíochtaí FIU agus tuairimí neamhcheangailteacha a eisiúint. Chuideodh ainmniú Oifigigh um Chearta Bunúsacha lena áirithiú, agus a gcúraimí á gcur i gcrích acu, go n-urramódh agus go gcosnódh FIUnna cearta bunúsacha daoine aonair dá ndéantar difear.

(66)

Ba cheart do FIUnna a bheith in ann faisnéis a scaipeadh ar údaráis inniúla a bhfuil sé de chúram orthu sciúradh airgid, a chionta preideacáide, agus maoiniú na sceimhlitheoireachta a chomhrac. Ba cheart a thuiscint go n-áirítear le húdaráis den sórt sin údaráis a bhfuil ról imscrúdaithe, ionchúisimh nó breithiúnach acu. Ar fud na mBallstát, tá róil thiomnaithe ag údaráis eile a bhaineann leis an gcomhrac i gcoinne sciúradh airgid, a chionta preideacáide agus mhaoiniú na sceimhlitheoireachta, agus ba cheart do FIUnna a bheith in ann torthaí a n-anailísí oibríochtúla nó straitéiseacha a sholáthar dóibh freisin, i gcás ina measann siad go bhfuil na torthaí sin ábhartha dá bhfeidhmeanna. Soláthraíonn torthaí na n-anailísí sin faisnéis fhiúntach le húsáid chun leideanna a fhorbairt le linn obair imscrúdaithe agus ionchúisimh. Níor cheart foinse na hidirbhearta amhrasach nó na tuairisce gníomhaíochta a nochtadh agus an scaipeadh á dhéanamh. Níor cheart bac a chur, áfach, ar FIUnna faisnéis ábhartha a scaipeadh lena n-áirítear, mar shampla, faisnéis maidir le huimhreacha IBAN nó cóid BIC nó SWIFT. Ina theannta sin, ba cheart do FIUnna a bheith in ann faisnéis eile atá ina seilbh a chomhroinnt, lena n-áirítear arna iarraidh sin d’údaráis inniúla eile. Agus a n-uathriail agus a neamhspleáchas á bhfeidhmiú acu, ba cheart do FIUnna breithniú a dhéanamh ar an gcaoi a bhféadfadh diúltú faisnéis a sholáthar tionchar a imirt ar chomhar agus ar an sprioc níos leithne maidir le sciúradh airgid, a chionta preideacáide agus maoiniú na sceimhlitheoireachta a chomhrac. Ba cheart na diúltuithe a theorannú d’imthosca eisceachtúla, mar shampla nuair a thagann an fhaisnéis ó FIU eile nár dheonaigh toiliú lena scaipeadh ar aghaidh, nó i gcás ina bhfuil cúiseanna ag an FIU lena chreidiúint nach n-úsáidfear an fhaisnéis chun na gcríoch dár iarradh í. I gcásanna den sórt sin, ba cheart don FIU cúiseanna leis an diúltú a thabhairt. D’fhéadfaí a áireamh ar na cúiseanna sin a shoiléiriú nach bhfuil an fhaisnéis i seilbh FIU nó nár deonaíodh toiliú le haghaidh scaipeadh breise.

(67)

Tá comhar agus malartú faisnéise éifeachtach idir FIUnna agus maoirseoirí ríthábhachtach do shláine agus cobhsaíocht an chórais airgeadais. Leis an gcomhar agus an malartú faisnéise éifeachtach sin, áirithítear cur chuige cuimsitheach agus comhsheasmhach maidir le sciúradh airgid, a chionta preideacáide agus maoiniú na sceimhlitheoireachta a chosc agus a chomhrac, cuirtear feabhas ar éifeachtacht chóras AML/CFT an Aontais agus cosnaítear an geilleagar ar na bagairtí a bhaineann le gníomhaíochtaí airgeadais aindleathacha. Le faisnéis atá i seilbh FIUnna a bhaineann, mar shampla, le cáilíocht agus cainníocht na dtuairiscí ar idirbhearta amhrasacha arna gcur isteach ag eintitis faoi oibleagáid, le cáilíocht agus tráthúlacht fhreagairtí na n-eintiteas faoi oibleagáid ar iarrataí ar fhaisnéis ó FIUnna, agus le faisnéis maidir le tíopeolaíochtaí, treochtaí agus modhanna sciúrtha airgid agus maoinithe na sceimhlitheoireachta agus maidir le sciúradh airgid agus maoiniú na sceimhlitheoireachta, is féidir cabhrú le maoirseoirí réimsí a shainaithint ina bhfuil rioscaí níos airde nó ina bhfuil an comhlíonadh lag agus, ar an gcaoi sin, léargas a thabhairt dóibh ar gá maoirseacht a neartú i ndáil le heintitis nó earnálacha sonracha faoi oibleagáid. Chuige sin, ba cheart do FIUnna cineálacha áirithe faisnéise a d’fhéadfadh a bheith ábhartha chun críocha maoirseachta a sholáthar do mhaoirseoirí, go spontáineacha nó arna iarraidh sin dóibh.

(68)

Tá ról tábhachtach ag FIUnna maidir le hoibríochtaí airgeadais na líonraí sceimhlitheoireachta a shainaithint, go háirithe thar theorainneacha, agus i mbrath a n-urraitheoirí airgeadais. D’fhéadfadh faisnéis airgeadais a bheith bunriachtanach chun éascú cionta sceimhlitheoireachta mar aon le líonraí agus scéimeanna eagraíochtaí sceimhlitheoireachta a nochtadh. Cothaíonn FIUnna éagsúlachtaí suntasacha maidir lena bhfeidhmeanna, a n-inniúlachtaí agus a gcumhachtaí. Níor cheart do na héagsúlachtaí reatha difear a dhéanamh, áfach, do ghníomhaíocht FIU, go háirithe a chumas chun anailísí coisctheacha a fhorbairt mar thaca le gach údarás atá i gceannas gníomhaíochtaí faisnéise, imscrúdaithe agus breithiúnacha, agus comhar idirnáisiúnta. Agus a gcúraimí á bhfeidhmiú ag FIUnna, tá sé bunriachtanach anois an tacar íosta sonraí a shainaithint ar cheart do FIUnna rochtain thapa a bheith acu ar agus ar cheart dóibh a bheith in ann é a mhalartú gan bhac lena gcontrapháirtithe ó Bhallstáit eile. I ngach cás ina bhfuil amhras faoi sciúradh airgid, a chionta preideacáide agus maoiniú na sceimhlitheoireachta i gceist, ba cheart don fhaisnéis maidir le maoiniú na sceimhlitheoireachta rith go díreach agus go tapa idir FIUnna gan moill mhíchuí. Tá sé riachtanach mar sin éifeachtacht agus éifeachtúlacht FIUnna a fheabhsú tuilleadh, trí chumhachtaí FIUnna agus comhar eatarthu a shoiléiriú.

(69)

Áirítear leis na cumhachtaí atá ag FIUnna an ceart chun rochtain a fháil, go díreach nó go hindíreach, ar an bhfaisnéis ‘airgeadais’, ‘riaracháin’ agus ‘forfheidhmithe dlí’ a theastaíonn uathu chun sciúradh airgid, a chionta preideacáide agus maoiniú na sceimhlitheoireachta a chomhrac. Is é an toradh a bhí ar an easpa sainmhínithe ar na cineálacha faisnéise atá san áireamh sna catagóirí ginearálta sin gur tugadh rochtain do FIUnna ar thacair faisnéise atá an-éagsúil óna chéile, agus bhí tionchar aige sin ar fheidhmeanna anailíseacha FIUnna chomh maith lena gcumas dul i gcomhar go héifeachtach lena gcontrapháirtithe as Ballstáit eile, lena n-áirítear faoi chuimsiú cleachtaí anailíse comhpháirtí. Is gá dá bhrí sin na tacair íosta a shainiú ar fhaisnéis ‘airgeadais’, ‘riaracháin’ agus ‘forfheidhmithe dlí’ is ceart a chur ar fáil go díreach nó go hindíreach do gach FIU ar fud an Aontais. Faigheann agus stórálann FIUnna ina mbunachair sonraí freisin, nó tá rochtain acu ar fhaisnéis, a bhaineann le hidirbhearta a thuairiscítear nuair a sháraítear tairseacha sonraithe (tuairiscí tairseachbhunaithe). Is foinse thábhachtach faisnéise iad na tuairiscí sin agus baineann FIUnna úsáid fhorleathan astu i gcomhthéacs anailísí intíre agus comhpháirteacha. Dá bhrí sin, tá tuairiscí tairseachbhunaithe i measc na gcineálacha faisnéise a mhalartaítear trí FIU.net. Is réamhriachtanas tábhachtach í rochtain dhíreach le haghaidh éifeachtacht oibríochtúil agus freagrúlacht FIUnna. Chuige sin, ba cheart do na Ballstáit a bheith in ann rochtain dhíreach a sholáthar do FIUnna ar thacar faisnéise níos leithne ná iad siúd a cheanglaítear leis an Treoir seo. An tráth céanna, ní cheanglaítear leis an Treoir seo ar na Ballstáit bunachair sonraí nó cláir nua a bhunú i gcásanna ina bhfuil cineálacha áirithe faisnéise, mar shampla, faisnéis maidir le soláthar, scaipthe ar fud stórtha nó cartlanna éagsúla. I gcás nár cuireadh bunachar sonraí nó clár ar bun, ba cheart do na Ballstáit na bearta eile is gá a dhéanamh chun a áirithiú gur féidir le FIUnna an fhaisnéis sin a fháil ar bhealach gasta. Thairis sin, ba cheart do FIUnna a bheith ábalta an fhaisnéis uile is gá a bhaineann lena bhfeidhmeanna a fháil go tapa ó aon eintiteas faoi oibleagáid. Ba cheart do FIU a bheith ábalta freisin an fhaisnéis sin a fháil ar iarraidh arna déanamh ag FIU eile agus an fhaisnéis sin a mhalartú leis an FIU iarrthach.

(70)

Ba cheart rochtain a mheas a bheith díreach agus láithreach nuair atá an fhaisnéis i mbunachar sonraí, i gclár nó i gcóras leictreonach aisghabhála sonraí lena gcuirtear ar chumas FIU í a fháil go díreach, trí shásra uathoibrithe, gan rannpháirtíocht idirghabhálaí. I gcás ina bhfuil an fhaisnéis i seilbh eintitis nó údaráis eile, ciallaíonn rochtain dhíreach go ndéanfaidh na húdaráis nó na heintitis sin í a tharchur chuig an FIU ar bhealach gasta gan cur isteach ar ábhar na sonraí arna n-iarraidh ná ar an bhfaisnéis atá le soláthar. Níor cheart aon scagadh a dhéanamh ar an bhfaisnéis. I gcásanna áirithe, áfach, d’fhéadfadh sé nach gceadófaí an fhaisnéis a sholáthar ar bhealach neamhscagtha leis na ceanglais rúndachta a ghabhann leis an bhfaisnéis. Is amhlaidh an cás, mar shampla, i gcás nach féidir faisnéis chánach a sholáthar do FIUnna ach amháin tar éis comhaontú ó údarás cánach i dtríú tír, i gcás ina bhféadfadh rochtain dhíreach ar fhaisnéis forfheidhmithe dlí imscrúdú atá ar siúl a chur i mbaol, chomh maith le sonraí maidir le taifead ainmneacha paisinéirí arna mbailiú de bhun Threoir (AE) 2016/681 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (21). I gcásanna den sórt sin, ba cheart do na Ballstáit gach iarracht a dhéanamh chun rochtain éifeachtach ar an bhfaisnéis ag FIUnna a áirithiú, lena n-áirítear trí ligean do FIUnna rochtain a bheith acu faoi choinníollacha atá comhchosúil leo siúd a thairgtear d’údaráis eile ar an leibhéal náisiúnta chun a ngníomhaíochtaí anailíseacha a éascú.

(71)

Deonaíodh an chumhacht d’fhormhór mór na FIUnna chun gníomhú go práinneach agus toiliú le hidirbheart a chur ar fionraí nó a choinneáil siar chun na hanailísí a dhéanamh air, an t-amhras atá ann ina leith a dheimhniú agus torthaí na ngníomhaíochtaí anailíseacha a scaipeadh ar na húdaráis inniúla. Tá éagsúlachtaí áirithe ann i ndáil le fad ama na gcumhachtaí chun fionraí a dhéanamh i measc na mBallstát, áfach, rud a bhfuil tionchar aige ar ghníomhaíochtaí a bhfuil gné thrasteorann acu a chur siar trí chomhar idir FIUnna, ach a bhfuil tionchar acu ar chearta bunúsacha daoine aonair chomh maith. Thairis sin, chun a áirithiú go mbeidh an cumas ag FIUnna cistí nó sócmhainní coiriúla a shrianadh go pras agus cosc a chur ar scaipeadh na gcistí nó na sócmhainní sin, agus chun críocha urghabhála freisin, ba cheart an chumhacht a dheonú do FIUnna úsáid cuntais bainc nó cuntais íocaíochta nó cripteashócmhainní nó gaolmhaireacht gnó a chur ar fionraí chun anailís a dhéanamh ar na hidirbhearta a dhéantar tríd an gcuntas nó tríd an ngaolmhaireacht gnó, an t-amhras atá ann ina leith a dheimhniú agus torthaí na hanailíse a scaipeadh ar na húdaráis inniúla ábhartha. Ós rud é go bhfuil tionchar fionraí den sórt sin ar an gceart chun maoine, ba cheart do FIUnna a bheith in ann idirbhearta, cuntais nó gaolmhaireacht gnó a chur ar fionraí ar feadh tréimhse theoranta chun na cistí a chaomhnú, na hanailísí is gá a dhéanamh agus torthaí na n-anailísí a scaipeadh ar na húdaráis inniúla chun go bhféadfaí bearta iomchuí a ghlacadh. I bhfianaise an tionchair níos suntasaí ar chearta bunúsacha an duine dá ndéantar difear, ba cheart fionraí cuntais nó gaolmhaireachtaí gnó a fhorchur le haghaidh tréimhse níos teoranta, ar cheart é a shocrú ag 5 lá oibre. Féadfaidh na Ballstáit tréimhse fionraí níos faide a shainiú i gcás, de bhun an dlí náisiúnta, ina bhfeidhmíonn an FIU inniúlachtaí i réimse na haisghabhála sócmhainní agus ina ndéanann sé feidhmeanna chun sócmhainní coiriúla a rianú, a urghabháil, a reo nó a choigistiú. Sna cásanna sin, ba cheart caomhnú chearta bunúsacha na ndaoine dá ndéantar difear a ráthú agus ba cheart do FIUnna a bhfeidhmeanna a fheidhmiú i gcomhréir leis na coimircí náisiúnta iomchuí. Ba cheart do FIUnna fionraí an idirbhirt, an chuntais nó na gaolmhaireachta gnó a chur ar ceal a luaithe nach mbíonn gá a thuilleadh leis an bhfionraí sin. I gcás ina sainítear tréimhse fionraí níos faide, ba cheart an deis a bheith ag daoine dá ndéantar difear, ar cuireadh a n-idirbhearta, a gcuntais nó a ngaolmhaireachtaí gnó ar fionraí, agóid a dhéanamh i gcoinne an ordaithe fionraí os comhair cúirte.

(72)

In imthosca sonracha, ba cheart do FIUnna a bheith in ann a iarraidh, thar a gceann féin nó thar ceann FIU eile freisin, ar eintiteas faoi oibleagáid faireachán a dhéanamh, ar feadh tréimhse shainithe, ar idirbhearta nó gníomhaíochtaí a dhéantar trí chuntas bainc nó cuntas íocaíochta nó trí chuntas cripteashócmhainní nó trí chineál eile gaolmhaireachta gnó i ndáil le daoine a bhfuil riosca suntasach sciúrtha airgid, a chionta preideacáide nó maoinithe sceimhlitheoireachta ag baint leo. Le faireachán níos dlúithe ar chuntas nó ar ghaolmhaireacht gnó, is féidir léargais bhreise a thabhairt don FIU ar phatrúin idirbhirt shealbhóir an chuntais agus, mar thoradh air sin, idirbhearta nó gníomhaíochtaí neamhghnácha nó amhrasacha a bhrath go tráthúil, rud a d’fhéadfadh a bheith ina chúis le gníomhaíocht bhreise ón FIU, lena n-áirítear an cuntas nó an ghaolmhaireacht gnó a chur ar fionraí, anailís a dhéanamh ar an bhfaisnéis a bailíodh agus í a scaipeadh ar údaráis imscrúdaithe agus ionchúisimh. Ina theannta sin, ba cheart do FIUnna a bheith in ann foláireamh a thabhairt d’eintitis faoi oibleagáid maidir le faisnéis atá ábhartha maidir le dícheall cuí do chustaiméirí a dhéanamh. Is féidir le foláirimh den sórt sin cabhrú le heintitis faoi oibleagáid bonn eolais a chur faoina nósanna imeachta maidir le dícheall cuí do chustaiméirí agus a gcomhsheasmhacht le rioscaí a áirithiú, a gcórais measúnaithe riosca agus bainistíochta riosca a thabhairt cothrom le dáta dá réir sin agus faisnéis bhreise a sholáthar dóibh a d’fhéadfadh an gá le dícheall cuí feabhsaithe a spreagadh maidir le custaiméirí áirithe nó idirbhearta lena mbaineann rioscaí níos airde.

(73)

Chun go mbeidh trédhearcacht agus cuntasacht níos fearr ann agus chun feasacht a ardú maidir lena ngníomhaíochtaí, ba cheart do FIUnna tuairiscí ar ghníomhaíochtaí a eisiúint ar bhonn bliantúil. Ba cheart, ar a laghad, sonraí staidrimh maidir leis na tuairiscí sin ar idirbhearta amhrasacha a fuarthas, agus maidir leis an obair leantach a rinneadh ina leith, líon na n-uaireanta a rinneadh scaipeadh chuig údaráis inniúla náisiúnta agus an obair leantach a rinneadh ina leith, líon na n-iarrataí a cuireadh faoi bhráid FIUnna eile agus a fuarthas uathu a bheith sna |tuairiscí sin, chomh maidir le faisnéis faoi threochtaí agus faoi thíopeolaíochtaí a sainaithníodh. Ba cheart na tuairiscí sin a chur ar fáil go poiblí seachas na codanna dóibh a bhfuil faisnéis íogair agus rúnaicmithe iontu.

(74)

Uair amháin sa bhliain ar a laghad, ba cheart don FIU aiseolas a thabhairt d’eintitis faoi oibleagáid maidir le cáilíocht na dtuairiscí ar idirbhearta amhrasacha, a dtráthúlacht, an cur síos ar an amhras agus aon doiciméad breise a soláthraíodh. Is féidir aiseolas den sórt sin a sholáthar d’eintitis aonair faoi oibleagáid nó do ghrúpaí eintiteas faoi oibleagáid agus ba cheart é a bheith mar aidhm leis tuilleadh feabhais a chur ar chumas na n-eintiteas faoi oibleagáid idirbhearta agus gníomhaíochtaí amhrasacha a bhrath agus a shainaithint, feabhas a chur ar cháilíocht na dtuairiscí ar idirbhearta amhrasacha, feabhas a chur ar na sásraí tuairiscithe foriomlána agus léargais thábhachtacha a sholáthar d’eintitis faoi oibleagáid ar threochtaí, tíopeolaíochtaí agus rioscaí a bhaineann le sciúradh airgid, a chionta preideacáide agus maoiniú na sceimhlitheoireachta. Agus cineál agus minicíocht an aiseolais á gcinneadh, ba cheart do FIUnna réimsí a chur san áireamh a mhéid is féidir ina bhféadfadh gá a bheith le feabhsuithe ar ghníomhaíochtaí tuairiscithe. Chun tacú le cur chuige comhsheasmhach sna FIUnna agus aiseolas leordhóthanach a thabhairt d’eintitis faoi oibleagáid, ba cheart do AMLA moltaí a eisiúint do FIUnna maidir le dea-chleachtais agus cineálacha cur chuige i dtreo aiseolas a sholáthar. I gcás nach gcuirfeadh sé sin obair anailíseach ná imscrúdaitheach i mbaol, d’fhéadfadh FIUnna féachaint an bhféadfaí aiseolas a sholáthar maidir le húsáid nó toradh tuairiscí ar idirbhearta amhrasacha, cibé acu i ndáil le tuairiscí aonair nó ar bhealach comhiomlánaithe. Ba cheart do FIUnna aiseolas a thabhairt d’údaráis chustaim freisin, uair sa bhliain ar a laghad, maidir le héifeachtacht na dtuairiscí ar ghluaiseachtaí fisiciúla trasteorann airgid thirim agus maidir leis an obair leantach a dhéantar ina leith.

(75)

Is é is cuspóir don FIU faisnéis a bhailiú agus a anailísiú agus é d’aidhm aige naisc a shuí idir idirbhearta nó gníomhaíochtaí a bhfuil amhras ann fúthu agus gníomhaíocht choiriúil is bun dóibh chun sciúradh airgid agus maoiniú na sceimhlitheoireachta a chosc agus a chomhrac, agus torthaí a chuid anailíse chomh maith le faisnéis bhreise a scaipeadh ar na húdaráis inniúla i gcás ina bhfuil forais ann lena bheith amhrasach faoi sciúradh airgid, faoina chionta preideacáide nó faoi mhaoiniú na sceimhlitheoireachta a bheith ann. Níor cheart do FIU staonadh ó mhalartú faisnéise le FIU eile ná é a dhiúltú, go spontáineach nó arna iarraidh sin, ar chúiseanna ar nós nach ndearnadh cion preideacáide a shainaithint, gnéithe de na dlíthe coiriúla náisiúnta agus difríochtaí idir sainmhínithe ar chionta preideacáide nó easpa tagartha do chionta preideacáide áirithe. Thuairiscigh FIUnna deacrachtaí i dtaca le faisnéis a mhalartú mar gheall ar dhifríochtaí idir sainmhínithe náisiúnta ar chionta preideacáide áirithe, amhail coireanna cánach, nach bhfuil comhchuibhithe le dlí an Aontais. Níor cheart do na difríochtaí sin cur isteach ar an malartú frithpháirteach, ar an scaipeadh ar údaráis inniúla eile ná ar úsáid na faisnéise sin. Ba cheart do FIUnna, go tapa, go cuiditheach agus go héifeachtach, an raon is leithne comhair idirnáisiúnta a áirithiú do FIUnna tríú tíortha i ndáil le sciúradh airgid, a chionta preideacáide agus maoiniú na sceimhlitheoireachta i gcomhréir leis na rialacha cosanta sonraí is infheidhme le haghaidh aistrithe sonraí, Moltaí FATF agus Prionsabail Egmont maidir le Malartú Faisnéise idir Aonaid um Fhaisnéis Airgeadais. Chuige sin, ba cheart FIUnna a spreagadh chun comhaontuithe déthaobhacha agus meabhráin tuisceana a thabhairt i gcrích le contrapháirtithe ó thríú tíortha, agus aon oibleagáidí maidir le cearta bunúsacha agus an gá atá leis an smacht reachta a chosaint á gcur san áireamh.

(76)

Is féidir le FIU srianta agus teorainneacha áirithe a fhorchur maidir le húsáid bhreise na faisnéise a sholáthraíonn sé do FIU eile. Níor cheart don FIU is faighteoir an fhaisnéis a úsáid ach amháin chun na gcríoch dár iarradh nó dár soláthraíodh í. Ba cheart do FIU a thoiliú roimh ré a thabhairt do FIU eile i dtaobh an fhaisnéis a chur ar aghaidh chuig na húdaráis inniúla eile gan beann ar an gcineál ciona preideacáide a d’fhéadfadh a bheith ann agus cibé acu a bhí nó nach raibh an chion phreideacáide sainaitheanta tráth an mhalartaithe, chun go bhféadfar scaipeadh na faisnéise a dhéanamh go héifeachtach. Ba cheart toiliú roimh ré den sórt sin maidir le scaipeadh breise a dheonú go pras agus níor cheart é a dhiúltú mura rud é go mbeadh sé lasmuigh de raon feidhme chur i bhfeidhm fhorálacha AML/CFT nó nach mbeadh sé i gcomhréir le prionsabail bhunúsacha an dlí náisiúnta. Ba cheart do FIUnna míniú a sholáthar maidir le haon diúltú toiliú a dheonú.

(77)

Ba cheart do FIUnna saoráidí slána a úsáid, lena n-áirítear bealaí cosanta chumarsáide, chun dul i gcomhar le chéile agus faisnéis a mhalartú lena chéile. I ndáil leis, ba cheart córas a bhunú le haghaidh malartú faisnéise idir FIUnna Ballstát (‘FIU.net’). Ba cheart do AMLA an córas a bhainistiú agus a óstáil agus ba cheart foráil a dhéanamh maidir leis an leibhéal is airde slándála agus maidir le criptiú iomlán na faisnéise a mhalartaítear. Ba cheart do FIUnna FIU.net a úsáid chun dul i gcomhar le chéile agus faisnéis a mhalartú lena chéile agus d’fhéadfaí é a úsáid, i gcás inarb iomchuí agus faoi réir cinneadh ó AMLA, chun faisnéis a mhalartú le FIUnna tríú tíortha agus le húdaráis agus le comhlachtaí, oifigí agus gníomhaireachtaí eile de chuid an Aontais. Ba cheart do FIUnna lánleas a bhaint as feidhmiúlachtaí FIU.net. Ba cheart do na feidhmiúlachtaí sin a chur ar chumas FIUnna a sonraí a mheaitseáil le sonraí FIUnna eile ar bhealach bréagainmneach agus é mar aidhm acu ábhair spéise na FIUnna i mBallstáit eile a bhrath agus a bhfáltais agus a gcistí a shainaithint, agus cosaint iomlán ar shonraí pearsanta a háirithiú an tráth céanna. Chun naisc a shainaithint idir faisnéis airgeadais agus faisnéis choiriúil, ba cheart do FIUnna a bheith in ann úsáid a bhaint as feidhmiúlachtaí FIU.net chun a gcuid sonraí a chrosmheaitseáil go bréagainmneach le faisnéis atá i seilbh chomhlachtaí, oifigí agus ghníomhaireachtaí an Aontais a mhéid a thagann crosmheaitseáil den sórt sin faoi réim shainorduithe dlíthiúla faoi seach na gcomhlachtaí, na n-oifigí agus na ngníomhaireachtaí sin agus lánurraim á tabhairt do na rialacha cosanta sonraí is infheidhme.

(78)

Is den tábhacht é go mbeadh FIUnna ag dul i gcomhar le chéile agus go ndéanfadh siad faisnéis a mhalartú lena chéile go héifeachtach. I ndáil leis sin, ba cheart do AMLA an cúnamh is gá a sholáthar, ní hamháin trí bhíthin anailísí comhpháirteacha ar thuairiscí trasteorann ar idirbhearta amhrasacha a chomhordú, ach freisin trí dhréachtchaighdeáin theicniúla cur chun feidhme agus rialála a fhorbairt maidir leis an bhformáid a bheidh le húsáid chun faisnéis a mhalartú idir FIUnna, an teimpléad chun tuairiscí ar idirbhearta amhrasacha a chur isteach agus an ábharthacht agus na critéir roghnúcháin atá le cur san áireamh agus cinneadh á dhéanamh an mbaineann tuairisc ar idirbhearta amhrasacha le Ballstát eile chomh maith le treoirlínte maidir le cineál, gnéithe agus cuspóirí na hanailíse oibríochtúla agus straitéisí agus maidir leis na nósanna imeachta atá le cur ar bun agus tuairiscí ar idirbhearta amhrasacha a bhaineann le Ballstát eile á gcur ar aghaidh agus á fáil agus leis an obair leantach atá le déanamh. Ba cheart do AMLA próiseas athbhreithnithe piaraí a chur ar bun freisin chun comhsheasmhacht agus éifeachtacht ghníomhaíochtaí FIUnna a neartú agus chun malartú dea-chleachtas idir FIUnna a éascú.

(79)

Tá FIUnna freagrach as tuairiscí ar idirbhearta amhrasacha nó gníomhaíochta a fháil ó eintitis faoi oibleagáid atá bunaithe i gcríoch a mBallstát. D’fhéadfadh idirbhearta nó gníomhaíochtaí amhrasacha áirithe a thuairiscítear do FIUnna a bheith bainteach, áfach, le gníomhaíochtaí arna ndéanamh ag eintitis faoi oibleagáid i mBallstáit eile, i gcás ina n-oibríonn siad gan bhunaíocht. Sna cásanna sin, tá sé tábhachtach go scaipfidh FIUnna na tuairiscí sin ar a gcontrapháirtí sa Bhallstát lena mbaineann an idirbheart nó an ghníomhaíocht, gan coinníollacha a chur le húsáid na dtuairiscí sin. Leis an gcóras FIU.net is féidir na tuairiscí trasteorann sin a scaipeadh. Chun an fheidhmiúlacht sin a fheabhsú, tá uasghrádú á dhéanamh ar an gcóras chun gur féidir na tuairiscí sin a scaipeadh go tapa agus chun tacú le malartuithe suntasacha faisnéise idir FIUnna, agus dá bhrí sin tacú le cur chun feidhme éifeachtach na Treorach seo.

(80)

Tá gá le teorainneacha ama le haghaidh malartuithe faisnéise idir FIUnna chun an comhar tapa, éifeachtach agus comhsheasmhach a áirithiú. Ba cheart teorainneacha ama a leagan amach chun comhroinnt éifeachtach faisnéise a áirithiú laistigh de thréimhse réasúnta nó chun srianta nós imeachta a chomhlíonadh. Ba cheart teorainneacha ama níos giorra a chur ar fáil i gcásanna eisceachtúla, práinneacha a bhfuil bonn cirt leo inar féidir le FIU faighte na hiarrata rochtain dhíreach a fháil ar na bunachair sonraí ina bhfuil an fhaisnéis atáthar ag iarraidh. Sna cásanna nach féidir le FIU faighte na hiarrata an fhaisnéis sin a sholáthar laistigh de na teorainneacha ama socraithe, ba cheart dó an FIU iarrthach a chur ar an eolas faoi sin.

(81)

Téann gluaiseacht airgid aindleathaigh thar theorainneacha agus is féidir léi difear a dhéanamh do Bhallstáit éagsúla. Tá na cásanna trasteorann, a bhfuil níos mó ná dlínse amháin i gceist leo, ag éirí níos minice agus níos suntasaí, agus sin i ngeall ar na gníomhaíochtaí arna ndéanamh ag eintitis faoi oibleagáid ar bhonn trasteorann freisin. Chun a bheith in ann déileáil go héifeachtach le cásanna a bhaineann le roinnt Ballstát, ba cheart do FIUnna a bheith in ann dul níos faide ná malartú simplí faisnéise chun idirbhearta agus gníomhaíochtaí amhrasacha a bhrath agus a anailísiú agus an ghníomhaíocht anailíseach féin a dhéanamh go comhpháirteach. Tá saincheisteanna tábhachtacha áirithe tuairiscithe ag FIUnna a chuireann teorainn nó coinníoll le cumas na FIUnna anailís chomhpháirteach a dhéanamh. Ach anailís chomhpháirteach a dhéanamh ar idirbhearta agus gníomhaíochtaí amhrasacha beidh FIUnna in ann leas a bhaint as sineirgí féideartha, úsáid a bhaint as faisnéis ó fhoinsí éagsúla, léargas iomlán a fháil ar na gníomhaíochtaí aimhrialta agus saibhriú a dhéanamh ar an anailís. Ba cheart do FIUnna a bheith in ann anailísí comhpháirteacha a dhéanamh ar idirbhearta agus gníomhaíochtaí amhrasacha agus foirne anailíse comhpháirtí a chur ar bun le haghaidh cuspóirí sonracha agus tréimhse theoranta le cúnamh ó AMLA, agus a bheith rannpháirteach iontu sin. Ba cheart do AMLA FIU.net a úsáid chun go mbeidh sé in ann faisnéis a sheoladh, a fháil agus a chrosmheatsáil agus tacaíocht oibríochtúil a sholáthar do FIUnna i gcomhthéacs na hanailíse comhpháirtí ar chásanna trasteorann.

(82)

D’fhéadfadh rannpháirtíocht tríú páirtithe, lena n-áirítear comhlachtaí, oifigí agus gníomhaireachtaí de chuid an Aontais, a bheith ríthábhachtach maidir le toradh rathúil anailísí FIUnna, lena n-áirítear anailísí comhpháirteacha. Dá bhrí sin, is féidir le FIUnna cuireadh a thabhairt do thríú páirtithe páirt a ghlacadh san anailís chomhpháirteach i gcás ina dtiocfadh an rannpháirtíocht sin faoi réim shainorduithe na dtríú páirtithe sin faoi seach. D’fhéadfadh rannpháirtíocht tríú páirtithe sa phróiseas anailíseach cabhrú le naisc a shainaithint idir faisnéis airgeadais agus eolas agus faisnéis choiriúil, an anailís a shaibhriú agus a chinneadh an bhfuil tásca ann go ndearnadh cion coiriúil.

(83)

Tá maoirseacht éifeachtach ar gach eintiteas faoi oibleagáid fíor-riachtanach chun sláine chóras airgeadais an Aontais agus an mhargaidh inmheánaigh a chosaint. Chuige sin, ba cheart do na Ballstáit maoirseacht AML/CFT éifeachtach neamhchlaonta a chur in úsáid agus na coinníollacha a leagan amach maidir le comhar éifeachtach, tráthúil agus marthanach idir maoirseoirí.

(84)

Ba cheart do na Ballstáit maoirseacht éifeachtach neamhchlaonta riosca-bhunaithe ar na heintitis uile faoi oibleagáid a áirithiú, b’fhearr gur údaráis phoiblí a dhéanfadh an méid sin trí bhíthin maoirseoir náisiúnta agus atá neamhspleách. Ba cheart do na maoirseoirí náisiúnta a bheith in ann raon cuimsitheach cúraimí a dhéanamh chun maoirseacht éifeachtach a fheidhmiú ar na heintitis uile faoi oibleagáid.

(85)

Tá cásanna feicthe san Aontas ar uairibh ina raibh cur chuige faillíoch i leith na maoirseachta ar dhualgais na n-eintiteas faoi oibleagáid i dtéarmaí na ndualgas maidir le frithsciúradh airgid agus comhrac mhaoiniú na sceimhlitheoireachta. Dá bhrí sin, is gá do mhaoirseoirí náisiúnta, mar chuid den sásra maoirseachta comhtháite a chuirtear ar bun leis an Treoir seo agus le Rialachán (AE) 2024/1620 , soiléireacht a fháil maidir lena gcearta agus lena n-oibleagáidí faoi seach.

(86)

Chun measúnú agus faireachán níos éifeachtaí agus níos tráthrialta a dhéanamh ar na rioscaí a bhfuil na heintitis faoi oibleagáid neamhchosanta orthu agus ar na beartais, na nósanna imeachta agus na rialuithe inmheánacha a chuir siad ar bun chun na rioscaí sin a bhainistiú agus a mhaolú, agus chun smachtbhannaí airgeadais spriocdhírithe a chur chun feidhme, is gá soiléiriú a dhéanamh go bhfuil na maoirseoirí náisiúnta i dteideal agus faoi cheangal araon na seiceálacha uile lasmuigh den láthair, ar an láthair agus téamacha is gá a dhéanamh agus aon fhiosrúchán agus measúnú eile a dhéanamh de réir mar a mheasann siad gur gá. Ba cheart dóibh a bheith in ann freisin go mbeidís in ann freagairt gan aon mhoill mhíchuí d’aon amhras faoi neamhchomhlíonadh na gceanglas is infheidhme agus ba cheart dóibh a bheith in ann bearta maoirseachta iomchuí a dhéanamh chun aghaidh a thabhairt ar líomhaintí maidir le neamhchomhlíonadh. Ní hamháin go gcabhróidh sin le maoirseoirí cinneadh a dhéanamh maidir leis na cásanna sin ina bhfuil na rioscaí sonracha atá de dhlúth agus d’inneach d’earnáil soiléir agus go bhfuil tuiscint orthu, ach tabharfaidh sé na huirlisí is gá dóibh freisin chun faisnéis ábhartha a scaipeadh tuilleadh ar eintitis faoi oibleagáid chun bonn eolais a chur faoin tuiscint atá acu ar rioscaí go dtarlódh sciúradh airgid agus maoiniú na sceimhlitheoireachta.

(87)

Bíonn gníomhaíochtaí for-rochtana, lena n-áirítear scaipeadh faisnéise ag na maoirseoirí ar na heintitis faoi oibleagáid atá faoina maoirseacht, fíor-riachtanach chun a ráthú go mbeidh tuiscint leordhóthanach ag an earnáil phríobháideach ar chineál agus ar leibhéal na rioscaí atá rompu go dtarlódh sciúradh airgid agus maoiniú na sceimhlitheoireachta. Áirítear leis sin scaipeadh ainmniúchán faoi smachtbhannaí airgeadais spriocdhírithe agus smachtbhannaí airgeadais na Náisiún Aontaithe, scaipeadh ba cheart a dhéanamh láithreach a luaithe is a dhéantar ainmniúcháin den sórt sin chun a chur ar chumas na hearnála a n-oibleagáidí a chomhlíonadh. Ós rud é go mbaineann próiseáil sonraí pearsanta le cur chun feidhme ceanglas AML/CFT ag eintitis faoi oibleagáid, tá sé tábhachtach go mbeadh maoirseoirí ar an eolas faoi threoir agus foilseacháin eile arna n-eisiúint ag na húdaráis cosanta sonraí, ar an leibhéal náisiúnta nó ar leibhéal an Aontais tríd an mBord Eorpach um Chosaint Sonraí, agus go n-áireoidh siad an fhaisnéis sin, de réir mar is iomchuí, ina scaipeadh ar na heintitis atá faoina maoirseacht.

(88)

Ba cheart do mhaoirseoirí cur chuige riosca-bhunaithe a ghlacadh maidir lena gcuid oibre, rud a chuirfeadh ar a gcumas a n-acmhainní a dhíriú ar an áit is mó a bhfuil na rioscaí, agus a áirithiú an tráth céanna nach bhfágfar aon earnáil ná eintiteas neamhchosanta ar iarrachtaí coiriúla sciúrtha airgid nó maoinithe sceimhlitheoireachta. Chuige sin, ba cheart do mhaoirseoirí a ngníomhaíochtaí a phleanáil ar bhonn bliantúil. Agus an méid sin á dhéanamh acu, ba cheart dóibh ní hamháin cumhdach rioscabhunaithe na n-earnálacha atá faoina maoirseacht a áirithiú, ach ba cheart dóibh a áirithiú freisin go bhfuil siad in ann freagairt go pras i gcás tásca oibiachtúla agus suntasacha maidir le sáruithe laistigh d’eintiteas faoi oibleagáid, lena n-áirítear go háirithe tar éis nochtadh poiblí nó faisnéis arna cur isteach ag sceithirí. Ba cheart do mhaoirseoirí trédhearcacht a áirithiú freisin i leith na ngníomhaíochtaí maoirseachta a rinne siad, amhail coláistí maoirseachta a d’eagraigh siad agus ar ar fhreastail siad, na gníomhaíochtaí maoirseachta ar an láthair agus lasmuigh den láthair a rinneadh, na smachtbhannaí airgid a forchuireadh nó na bearta riaracháin a cuireadh i bhfeidhm. Ba cheart do AMLA ról ceannasach a imirt ó thaobh tuiscint choiteann a chothú maidir le rioscaí agus, dá bhrí sin, ba cheart é a chur de chúram air na tagarmharcanna agus modheolaíocht a fhorbairt chun próifíl riosca bhunúsach agus iarmharach na n-eintiteas faoi oibleagáid a mheasúnú agus a aicmiú, chomh maith leis an minicíocht a leagan síos ag a ndéanfar an phróifíl riosca sin a athbhreithniú.

(89)

An nochtadh fíoras do FIUnna, fíorais a bhféadfadh baint a bheith acu le sciúradh airgid nó le maoiniú na sceimhlitheoireachta a dhéanann maoirseoirí, is ceann de bhunchlocha mhaoirseacht éifeachtúil agus éifeachtach na rioscaí sciúrtha airgid agus maoinithe sceimhlitheoireachta é agus cuireann sé ar chumas na maoirseoirí aghaidh a thabhairt ar fhabhtanna i bpróiseas tuairiscithe na n-eintiteas faoi oibleagáid. Chuige sin, ba cheart do mhaoirseoirí a bheith in ann cásanna a thuairisciú don FIU inar raibh amhras gur theip ar an eintiteas faoi oibleagáid tuairiscí arna dtíolacadh ag an eintiteas faoi oibleagáid a thuairisciú nó a chomhlánú le faisnéis bhreise, faisnéis a bhraitheann siad le linn a ngníomhaíochtaí maoirseachta. Ina theannta sin, ba cheart do mhaoirseoirí a bheith in ann amhras faoi sciúradh airgid, a chionta preideacáide nó maoiniú na sceimhlitheoireachta atá ag fostaithe eintiteas faoi oibleagáid, nó daoine i bpost coibhéiseach, nó ag a lucht bainistíochta nó ag a úinéirí tairbhiúla a thuairisciú. Dá bhrí sin, is gá do na Ballstáit córas a chur ar bun lena n-áiritheofar go gcuirfear na FIUnna ar an eolas mar is ceart agus go pras. Níor cheart a thuiscint le tuairisciú amhrais chuig an FIU go gcuirtear in ionad na hoibleagáide atá ar údaráis phoiblí aon ghníomhaíocht choiriúil a nochtann siad nó a dtagann siad ar an eolas fúithi le linn dóibh a gcúraimí a chomhlíonadh a thuairisciú do na húdaráis inniúla ábhartha. Níor cheart faisnéis a chumhdaítear leis an bpribhléid dhlíthiúil a bhailiú ná a cheadú i gcomhthéacs cúraimí maoirseachta, ach amháin má tá feidhm ag na díolúintí a leagtar amach i Rialachán (AE) 2024/1624. Má thagann maoirseoirí ar fhaisnéis den sórt sin nó má thagann siad i seilbh na faisnéise sin, níor cheart dóibh í a chur san áireamh chun críocha a ngníomhaíochtaí maoirseachta ná í a thuairisciú don FIU.

(90)

Tá comhar idir maoirseoirí náisiúnta fíor-riachtanach chun cur chuige coiteann maoirseachta a áirithiú ar fud an Aontais. Le go mbeidh sé éifeachtach, ní mór an comhar sin a úsáid a mhéid is mó is féidir gan beann ar chineál nó stádas na maoirseoirí faoi seach. Sa bhreis ar an gcomhar traidisiúnta – amhail an cumas imscrúduithe a dhéanamh thar ceann údarás maoirseachta iarrthach – is iomchuí sainordú a thabhairt do bhunú coláistí maoirseachta AML/CFT san earnáil airgeadais maidir le heintitis faoi oibleagáid a oibríonn i roinnt Ballstát trí bhunaíochtaí agus maidir le heintitis faoi oibleagáid atá mar chuid de ghrúpa trasteorann. Is féidir cuireadh a thabhairt do mhaoirseoirí airgeadais tríú tír chuig na coláistí sin faoi choinníollacha áirithe, lena n-áirítear ceanglais rúndachta atá coibhéiseach leis na ceanglais atá ar mhaoirseoirí airgeadais an Aontais agus comhlíonadh dhlí an Aontais maidir le próiseáil agus tarchur sonraí pearsanta. Ba cheart do ghníomhaíochtaí coláistí maoirseachta AML/CFT a bheith comhréireach leis an leibhéal riosca ar a bhfuil an institiúid creidmheasa nó an institiúid airgeadais neamhchosanta agus le scála na gníomhaíochta trasteorann.

(91)

I dTreoir (AE) 2015/849, bhí ceanglas ginearálta ar mhaoirseoirí na mBallstát baile agus na mBallstát óstach dul i gcomhar le chéile. Neartaíodh an ceanglas sin ina dhiaidh sin ionas nach gcuirfí toirmeasc nó srian ar mhalartú faisnéise agus ar chomhar idir maoirseoirí. In éagmais creat dlíthiúil soiléir, áfach, bunaíodh coláistí maoirseachta AML/CFT ar threoirlínte neamhcheangailteacha. Is gá, dá bhrí sin, rialacha soiléire a bhunú chun coláistí AML/CFT a eagrú agus foráil a dhéanamh maidir le cur chuige comhordaithe a bheidh fónta ó thaobh an dlí de, lena n-aithneofar an gá atá le hidirghníomhú struchtúrtha idir maoirseoirí ar fud an Aontais. I gcomhréir lena ról comhordúcháin agus formhaoirseachta, ba cheart é a chur de chúram ar AMLA na dréachtchaighdeáin theicniúla rialála a fhorbairt lena sainítear na coinníollacha ginearálta trínar féidir leis na coláistí maoirseachta AML/CFT feidhmiú mar is ceart.

(92)

D’fhéadfadh eintitis faoi oibleagáid a oibríonn san earnáil seach-airgeadais gníomhaíochtaí a dhéanamh thar theorainneacha nó a bheith mar chuid de ghrúpaí a dhéanann gníomhaíochtaí trasteorann. Is iomchuí, dá bhrí sin, rialacha a leagan síos lena saineofar feidhmiú na gcoláistí maoirseachta AML/CFT le haghaidh grúpaí a dhéanann gníomhaíochtaí airgeadais agus seach-airgeadais araon, agus lena bhféadfar coláistí maoirseachta a chur ar bun san earnáil seach-airgeadais, agus an gá le coimircí breise a chur i bhfeidhm maidir le grúpaí nó eintitis trasteorann a sholáthraíonn seirbhísí dlí á chur san áireamh. Chun maoirseacht éifeachtach trasteorann a áirithiú san earnáil seach-airgeadais, ba cheart do AMLA tacaíocht a thabhairt d’fheidhmiú na gcoláistí sin agus a thuairim a thabhairt go tráthrialta maidir le feidhmiú na gcoláistí sin mar a théann cur chun feidhme an chreata cumasúcháin dá bhforáiltear leis an Treoir seo chun cinn.

(93)

I gcás ina n-oibríonn eintiteas faoi oibleagáid bunaíochtaí i mBallstát eile, lena n-áirítear trí líonra gníomhairí, ba cheart do mhaoirseoir an Bhallstáit baile a bheith freagrach as maoirseacht a dhéanamh ar bheartais agus nósanna imeachta AML/CFT uile-ghrúpa a bheith á gcur i bhfeidhm ag an eintiteas faoi oibleagáid. D’fhéadfadh cuairteanna ar an láthair i mbunaíochtaí atá bunaithe i mBallstát eile a bheith i gceist leis sin. Ba cheart do mhaoirseoir an Bhallstáit baile dul i gcomhar go dlúth le maoirseoir an Bhallstáit óstaigh agus ba cheart dó an maoirseoir sin a chur ar an eolas faoi aon saincheist a d’fhéadfadh difear a dhéanamh dá mheasúnú ar chomhlíonadh na bunaíochta le rialacha AML/CFT an Bhallstáit óstaigh.

(94)

I gcás ina n-oibríonn eintiteas faoi oibleagáid bunaíochtaí i mBallstát eile, lena n-áirítear trí líonra gníomhairí, ba cheart do mhaoirseoir an Bhallstáit óstaigh an fhreagracht a choinneáil as rialacha AML/CFT a bheith á gcomhlíonadh ag an mbunaíocht a fhorfheidhmiú, lena n-áirítear, i gcás inarb iomchuí, trí chigireachtaí ar an láthair agus faireachán lasmuigh den láthair a dhéanamh, agus trí bhearta iomchuí agus comhréireacha a dhéanamh chun dul i ngleic le sáruithe ar na ceanglais sin. Ba cheart feidhm a bheith ag an méid céanna maidir le cineálacha eile bonneagair d’eintitis faoi oibleagáid a oibríonn faoin tsaoirse chun seirbhísí a sholáthar, i gcás inar leor an bonneagar sin chun a cheangal ar mhaoirseoir an Bhallstáit óstaigh maoirseacht a dhéanamh. Ba cheart do mhaoirseoir an Bhallstáit óstaigh dul i gcomhar go dlúth le maoirseoir an Bhallstáit baile agus ba cheart dó an maoirseoir sin a chur ar an eolas faoi aon saincheist a d’fhéadfadh difear a dhéanamh dá mheasúnú ar bheartais agus nósanna imeachta AML/CFT a bheith á gcur i bhfeidhm ag an eintiteas faoi oibleagáid agus le gur féidir le maoirseoir an Bhallstáit baile bearta a dhéanamh chun aghaidh a thabhairt ar aon sárú a bheadh sainaitheanta. Fós féin, i gcás ina mbraitear sáruithe tromchúiseacha, leantacha nó córasacha, ar rialacha AML/CFT lena gceanglaítear leigheasanna láithreacha a bhaint amach, ba cheart do mhaoirseoir an Bhallstáit óstaigh a bheith in ann bearta leighis sealadacha iomchuí agus comhréireacha a chur i bhfeidhm, ar bearta iad is infheidhme faoi imthosca comhchosúla maidir le heintitis faoi oibleagáid atá faoina n-inniúlacht, chun dul i ngleic leis na sáruithe tromchúiseacha, leantacha nó córasacha, i gcás inarb iomchuí, le cúnamh ó mhaoirseoir an Bhallstáit baile, nó i gcomhar leis an maoirseoir sin.

(95)

I réimsí nach bhfuil comhchuibhithe ar leibhéal an Aontais, is féidir leis na Ballstáit bearta náisiúnta a ghlacadh, fiú nuair is srianta ar shaoirsí an mhargaidh inmheánaigh iad na bearta sin. Is amhlaidh atá, mar shampla, maidir le bearta a dhéantar chun soláthar seirbhísí cearrbhachais a rialáil, go háirithe nuair a dhéantar na gníomhaíochtaí sin ar líne, gan aon bhonneagar sa Bhallstát. Chun a bheith comhoiriúnach le dlí an Aontais, áfach, ní mór é a bheith d’aidhm ag na bearta sin leas ginearálta a bhaint amach, ní mór dóibh a bheith neamh-idirdhealaitheach agus oiriúnach chun an cuspóir sin a bhaint amach, agus ní mór dóibh gan dul thar a bhfuil fíor-riachtanach chun é a bhaint amach. I gcás ina gcuireann na Ballstáit soláthar seirbhísí a rialáiltear faoi chreat AML/CFT an Aontais faoi réir ceanglais údarúcháin shonracha, amhail ceadúnas a fháil, ba cheart dóibh a bheith freagrach freisin as maoirseacht a dhéanamh ar na seirbhísí sin. Leis an gceanglas maoirseacht a dhéanamh ar na seirbhísí sin, ní dhéantar réamhbhreith ar na conclúidí a d'fhéadfadh an Chúirt Bhreithiúnais a bhaint as comhoiriúnacht na mbeart náisiúnta le dlí an Aontais.

(96)

I bhfianaise na leochaileachtaí i dtaca le frithsciúradh airgid a bhaineann le heisitheoirí an ríomh-airgid, soláthraithe seirbhísí íocaíochta agus soláthraithe seirbhísí cripteashócmhainní, ba cheart do na Ballstáit a bheith in ann a chur de cheangal ar na soláthraithe sin atá bunaithe ar a gcríoch i bhfoirmeacha seachas brainse nó trí chineálacha eile bonneagair agus a bhfuil a gceannoifig lonnaithe i mBallstát eile pointe teagmhála lárnach a cheapadh. Ba cheart do phointe teagmhála lárnach den sórt sin, ag gníomhú dó thar ceann na hinstitiúide ceapacháin, a áirithiú go mbeidh rialacha AML/CFT á gcomhlíonadh ag na bunaíochtaí.

(97)

Chun comhordú níos fearr ar na hiarrachtaí a áirithiú agus chun cur go héifeachtach le riachtanais an tsásra maoirseachta chomhtháite, ba cheart soiléiriú a dhéanamh ar dhualgais na maoirseoirí faoi seach maidir leis na heintitis faoi oibleagáid a oibríonn i mBallstáit eile trí bhunaíochtaí nó foirmeacha eile bonneagair lena dtugtar údar le maoirsiú ag an mBallstát óstach, agus ba cheart foráil a dhéanamh maidir le sásraí comhair sonracha, comhréireacha.

(98)

Ní mór do ghrúpaí trasteorann beartais agus nósanna imeachta forleathana ar fud an ghrúpa a bheith ar bun. Chun a áirithiú go meaitseáiltear oibríochtaí trasteorann le maoirseacht leordhóthanach, is gá rialacha maoirseachta mionsonraithe a leagan amach, rud a chuirfidh ar chumas maoirseoirí an Bhallstáit baile agus maoirseoirí an Bhallstáit óstaigh dul i gcomhar le chéile a mhéid is mó is féidir, gan beann ar a gcineál nó stádas féin, agus le AMLA chun na rioscaí a mheasúnú, faireachán a dhéanamh ar fhorbairtí a d’fhéadfadh difear a dhéanamh do na heintitis éagsúla ar cuid den ghrúpa iad, an ghníomhaíocht mhaoirseachta a chomhordú agus díospóidí a réiteach. I bhfianaise a róil comhordúcháin, ba cheart é a chur de chúram ar AMLA na dréachtchaighdeáin theicniúla rialála a fhorbairt lena sainítear na dualgais mhionsonraithe faoi seach le haghaidh mhaoirseoirí baile agus mhaoirseoirí óstacha grúpaí, agus lena sainítear na socruithe comhair eatarthu. Ba cheart an mhaoirseacht ar chur chun feidhme éifeachtach an bheartais grúpa maidir le AML/CFT a dhéanamh i gcomhréir le prionsabail agus modhanna na maoirseachta comhdhlúite mar a leagtar síos i gníomhartha dlí earnálach ábhartha an Aontais.

(99)

Tá malartú faisnéise agus comhar idir maoirseoirí fíor-riachtanach i gcomhthéacs na gcóras airgeadais domhanda, córais atá ag éirí níos comhtháite. Ar thaobh amháin, ba cheart do mhaoirseoirí an Aontais, lena n-áirítear AMLA, a chéile a chur ar an eolas faoi chásanna nach gceadaítear dlí tríú tír cur chun feidhme na mbeartas agus na nósanna imeachta a cheanglaítear faoi Rialachán (AE) 2024/1624. Ar an taobh eile, ba cheart do na Ballstáit a bheith in ann údarú a thabhairt do mhaoirseoirí comhaontuithe comhair a thabhairt i gcrích lena ndéanfaí foráil maidir le comhar agus malartú faisnéise rúnda lena gcontrapháirtithe i tríú tíortha, i gcomhréir leis na rialacha is infheidhme maidir le haistrithe sonraí pearsanta. I bhfianaise a róil formhaoirseachta, ba cheart do AMLA cúnamh a chur ar fáil de réir mar is gá chun measúnú a dhéanamh ar choibhéis na gceanglas rúndachta gairmiúla is infheidhme maidir leis an gcontrapháirtí tríú tír.

(100)

Le Treoir (AE) 2015/849, ceadaítear do na Ballstáit an mhaoirseacht ar roinnt eintiteas faoi oibleagáid a chur de chúram ar chomhlachtaí féinrialála. Níor leor, áfach, cáilíocht agus déine na maoirseachta a rinne na comhlachtaí féinrialála sin, agus ní dhearnadh aon ghrinnscrúdú poiblí air nó baol air. I gcás ina gcinneann Ballstát maoirseacht a chur de chúram ar chomhlacht féinrialála, ba cheart dó údarás poiblí a ainmniú freisin chun maoirseacht a dhéanamh ar ghníomhaíochtaí an chomhlachta féinrialála chun a áirithiú go mbeidh feidhmiú na ngníomhaíochtaí sin i gcomhréir leis an Treoir seo. Ba cheart don údarás poiblí sin a bheith ina eintiteas riaracháin phoiblí agus ba cheart dó a fheidhmeanna a dhéanamh saor ó thionchar míchuí. Ní thugtar le tuiscint leis na feidhmeanna atá le feidhmiú ag an údarás poiblí a dhéanann formhaoirseacht ar chomhlachtaí féinrialála gur cheart don údarás feidhmeanna maoirseachta a fheidhmiú vis-à-vis eintitis faoi oibleagáid, ná cinntí a dhéanamh i gcásanna aonair a láimhseálann an comhlacht féinrialála. Mar sin féin, ní chuireann sé sin cosc ar na Ballstáit cúraimí breise a leithdháileadh ar an údarás sin má mheasann siad gur gá sin chun cuspóirí na Treorach seo a bhaint amach. Agus an méid sin á dhéanamh acu, ba cheart do na Ballstáit a áirithiú go bhfuil cúraimí breise i gcomhréir le cearta bunúsacha, agus go háirithe nach gcuirfidh na cúraimí sin isteach ar fheidhmiú an chirt chun cosanta agus ar rúndacht na cumarsáide idir dlíodóirí agus cliaint.

(101)

Mar thoradh ar an tábhacht a bhaineann le sciúradh airgid agus le maoiniú na sceimhlitheoireachta a chomhrac, ba cheart do na Ballstáit smachtbhannaí airgid agus bearta riaracháin éifeachtacha, comhréireacha agus athchomhairleacha a leagan síos sa dlí náisiúnta maidir le mainneachtain Rialachán (AE) 2024/1624 a chomhlíonadh. Ba cheart do na Ballstáit cumhacht a thabhairt do mhaoirseoirí náisiúnta na bearta riaracháin sin a chur i bhfeidhm ar eintitis faoi oibleagáid chun an cás a leigheas i gcás sáruithe agus, i gcás ina mbeidh bonn cirt leis an sárú, smachtbhannaí airgid a fhorchur. Ag brath ar na córais eagraíochtúla atá ar bun sna Ballstáit, d’fhéadfaí na bearta agus na smachtbhannaí sin a chur i bhfeidhm freisin i gcomhar idir maoirseoirí agus údaráis eile, trí tharmligean ó na maoirseoirí chuig údaráis eile nó trí iarratas ó na maoirseoirí chuig húdaráis bhreithiúnacha. Ba cheart raon na smachtbhannaí airgid agus na mbeart riaracháin a bheith leathan go leor le go bhféadfadh na Ballstáit agus na maoirseoirí na difríochtaí idir na heintitis faoi oibleagáid, go háirithe idir institiúidí creidmheasa agus institiúidí airgeadais agus eintitis eile faoi oibleagáid, maidir lena méid, a dtréithe agus cineál a ngnó a chur san áireamh.

(102)

Tá réimse éagsúil smachtbhannaí airgid agus beart riaracháin ag na Ballstáit faoi láthair le haghaidh sáruithe ar na príomhfhorálacha coisctheacha atá ar bun agus cur chuige neamhréireach acu i leith sáruithe ar cheanglais maidir le frithsciúradh airgid a imscrúdú agus smachtbhannaí a fhorchur ina leith. Thairis sin, níl tuiscint choiteann ann i measc maoirseoirí maidir le cad is sárú ‘tromchúiseach’ ann agus, dá bhrí sin, ní féidir idirdhealú a dhéanamh go héasca maidir le cathain ba cheart smachtbhanna airgid a fhorchur. D’fhéadfadh an éagsúlacht sin dochar a dhéanamh do na hiarrachtaí arna ndéanamh i sciúradh airgid agus i maoiniú na sceimhlitheoireachta a chomhrac agus freagairt an Aontais ilroinnte. Dá bhrí sin, ba cheart critéir choiteanna a leagan síos chun an fhreagairt mhaoirseachta is iomchuí ar sháruithe a chinneadh agus ba cheart réimse beart riaracháin a sholáthar a d’fhéadfadh na maoirseoirí a chur i bhfeidhm chun sáruithe a leigheas, bíodh sé sin in éineacht le smachtbhannaí airgid nó, nuair nach bhfuil na sáruithe tromchúiseach go leor chun pionós airgid a ghearradh orthu, leo féin. Chun dreasacht a thabhairt d’eintitis faoi oibleagáid forálacha Rialachán (AE) 2024/1624 a chomhlíonadh, is gá cineál athchomhairleach na smachtbhannaí airgid a neartú. Dá réir sin, ba cheart íosmhéid an phionóis uasta is féidir a fhorchur i gcás sáruithe tromchúiseacha ar Rialachán (AE) 2024/1624 a ardú. Agus an Treoir seo á trasuí, ba cheart do na Ballstáit a áirithiú nach ndéanann forchur smachtbhannaí airgid agus cur i bhfeidhm na mbeart riaracháin, agus forchur smachtbhannaí coiriúla i gcomhréir leis an dlí náisiúnta, prionsabal ne bis in idem a shárú.

(103)

I gcás eintitis faoi oibleagáid ar daoine dlítheanacha iad, tarlaíonn sáruithe ar cheanglais AML/CFT tar éis gníomhaíochta ag daoine nádúrtha, nó faoi fhreagracht na ndaoine nádúrtha sin, a bhfuil sé de chumhacht acu a ngníomhaíochtaí a stiúradh, lena n-áirítear trí ghníomhairí, dáileoirí nó trí dhaoine eile a ghníomhaíonn thar ceann an eintitis faoi oibleagáid. Chun a áirithiú go mbeidh éifeacht le gníomhaíocht mhaoirseachta mar fhreagairt ar sháruithe den sórt sin, ba cheart an t-eintiteas faoi oibleagáid a chur faoi dhliteanas freisin i leith gníomhaíochtaí a dhéanann na daoine nádúrtha sin, cibé acu a dhéantar d’aon ghnó nó go faillíoch iad. Gan dochar do dhliteanas daoine dlítheanacha in imeachtaí coiriúla, léiríonn aon rún chun tairbhe a bhaint le haghaidh eintiteas faoi oibleagáid ó sháruithe go bhféadfadh teipeanna níos leithne a bheith ann i mbeartais, nósanna imeachta agus rialuithe inmheánacha an-eintitis faoi oibleagáid chun sciúradh airgid, a chionta preideacáide agus maoiniú na sceimhlitheoireachta a chosc. Baineann teipeanna den sórt sin an bonn de ról an eintitis faoi oibleagáid mar gheatóir de chuid chóras airgeadais an Aontais. Dá bhrí sin, ba cheart glacadh le haon rún tairbhe a bhaint as sárú ar cheanglas AML/CFT mar imthoisc ghéaraitheach.

(104)

Tá córais éagsúla ar bun ag na Ballstáit chun smachtbhannaí airgid a fhorchur, bearta riaracháin a chur i bhfeidhm agus íocaíochtaí pionósacha tréimhsiúla a fhorchur. Ina theannta sin, braitheann bearta riaracháin áirithe a bhfuil sé de chumhacht ag maoirseoirí iad a chur i bhfeidhm, amhail ceadúnas a tharraingt siar nó a chur ar fionraí, ar fhorghníomhú na mbeart sin ag údaráis eile. Chun freastal ar an réimse éagsúil cásanna sin, is iomchuí solúbthacht a cheadú maidir leis na modhanna atá ag maoirseoirí chun smachtbhannaí airgid a fhorchur, bearta riaracháin a chur i bhfeidhm agus íocaíochtaí pionósacha tréimhsiúla a fhorchur. Beag beann ar na modhanna a roghnaítear, tá sé de dhualgas ar Bhallstáit agus ar na húdaráis lena mbaineann a áirithiú go mbainfear amach leis na sásraí a chuirtear chun feidhme an toradh atá beartaithe, maidir le comhlíonadh a athbhunú, agus go ndéanfar smachtbhannaí airgid éifeachtacha, athchomhairleacha, comhréireacha a fhorchur.

(105)

D’fhonn a áirithiú go gcomhlíonfaidh eintitis faoi oibleagáid ceanglais AML/CFT agus go maolóidh siad ar bhealach éifeachtach na rioscaí go dtarlódh sciúradh airgid, a chionta preideacáide agus maoiniú na sceimhlitheoireachta a bhfuil siad neamhchosanta orthu, ba cheart do mhaoirseoirí a bheith in ann bearta riaracháin a chur i bhfeidhm ní hamháin chun sáruithe sainaitheanta a leigheas, ach freisin i gcás ina sainaithníonn siad gur dócha go mbeidh sáruithe ar cheanglais AML/CFT mar thoradh ar laigí sna beartais, nósanna imeachta agus rialuithe inmheánacha, nó i gcás nach leor na beartais, na nósanna imeachta agus na rialuithe sin chun rioscaí a mhaolú. Braitheann raon feidhme na mbeart riaracháin a chuirtear i bhfeidhm, agus an t-uainiú a dheonaítear d’eintitis faoi oibleagáid chun na gníomhaíochtaí arna n-iarraidh a chur chun feidhme, ar na sáruithe nó na laigí sonracha arna sainaithint. I gcás ina sainaithnítear iliomad sáruithe nó laigí, d’fhéadfadh feidhm a bheith ag sprioc-amanna éagsúla maidir le cur chun feidhme gach birt riaracháin ar leith. I gcomhréir le sprioc phionósach agus oideachasúil na bhfoilseachán, níor cheart ach cinntí chun bearta riaracháin a chur i bhfeidhm i ndáil le sáruithe ar cheanglais AML/CFT a fhoilsiú, ach níor cheart bearta riaracháin a chur i bhfeidhm chun sárú den sórt sin a chosc a fhoilsiú.

(106)

Tá sé fíor-riachtanach go gcomhlíonfaidh eintitis faoi oibleagáid bearta riaracháin a chuirtear i bhfeidhm orthu go tráthúil chun leibhéal leordhóthanach agus comhsheasmhach cosanta a áirithiú i gcoinne sciúradh airgid, a chionta preideacáide agus mhaoiniú na sceimhlitheoireachta ar fud an mhargaidh inmheánaigh. I gcás ina dteipeann ar eintitis faoi oibleagáid bearta riaracháin a chomhlíonadh laistigh den sprioc-am a leagtar síos, is gá go mbeidh maoirseoirí in ann brú feabhsaithe a chur i bhfeidhm ar an eintiteas faoi oibleagáid chun comhlíonadh a athbhunú gan mhoill. Chuige sin, ba cheart do mhaoirseoirí a bheith in ann íocaíochtaí pionósacha tréimhsiúla a fhorchur amhail ón sprioc-am a leagtar síos chun comhlíonadh a athbhunú, lena n-áirítear le héifeacht chúlghabhálach nuair a dhéanfar an cinneadh lena bhforchuirtear an íocaíocht phionósach thréimhsiúil ag céim níos déanaí. Agus méideanna na n-íocaíochtaí pionósacha tréimhsiúla á ríomh, ba cheart do mhaoirseoirí láimhdeachas foriomlán an eintitis faoi oibleagáid agus cineál agus tromchúis an tsáraithe nó na laige ar a ndíríonn an beart maoirseachta a chur san áireamh chun a éifeachtacht agus a chomhréireacht a áirithiú. I bhfianaise na sprice atá acu brú a chur ar eintiteas faoi oibleagáid beart riaracháin a chomhlíonadh, ba cheart íocaíochtaí pionósacha tréimhsiúla a bheith teoranta ó thaobh ama de agus feidhm a bheith acu ar feadh tréimhse nach faide ná 6 mhí. Cé gur cheart do mhaoirseoirí a bheith in ann forchur íocaíochtaí pionósacha tréimhsiúla a athnuachan go ceann uastréimhse 6 mhí eile, ba cheart breithniú a dhéanamh ar bhearta malartacha chun aghaidh a thabhairt ar chás sínte neamhchomhlíonta,, i gcomhréir leis an raon leathan beart riaracháin is féidir le maoirseoirí a chur i bhfeidhm.

(107)

I gcás nach gceadaítear le córas dlí an Bhallstáit smachtbhannaí airgid dá bhforáiltear sa Treoir seo a fhorchur ar mhodh riaracháin, is féidir na rialacha maidir le smachtbhannaí airgid a chur i bhfeidhm ar bhealach a thionscnóidh an maoirseoir an pionós agus a fhorchuirfidh na húdaráis bhreithiúnacha é. Dá bhrí sin, is gá do na Ballstáit sin a áirithiú go mbeidh éifeacht ag cur i bhfeidhm na rialacha agus na smachtbhannaí airgid a bheidh coibhéiseach leis an éifeacht a bheidh ag na smachtbhannaí airgid arna bhforchur ag na maoirseoirí. Agus na smachtbhannaí airgid sin á bhforchur, ba cheart do na húdaráis bhreithiúnacha an moladh ón maoirseoir a thionscnaíonn an pionós a chur san áireamh. Ba cheart na smachtbhannaí airgid a fhorchuirfear a bheith éifeachtach, comhréireach agus athchomhairleach.

(108)

Is féidir le heintitis faoi oibleagáid leas a bhaint as an tsaoirse chun seirbhísí a sholáthar agus iad féin a bhunú ar fud an mhargaidh inmheánaigh chun a gcuid táirgí agus seirbhísí a thairiscint ar fud an Aontais. Ceanglaítear le córas éifeachtach maoirseachta go mbeidh maoirseoirí ar an eolas faoi na laigí a bhaineann le rialacha AML/CFT a bheith á gcomhlíonadh ag eintitis faoi oibleagáid. Tá sé tábhachtach, dá bhrí sin, go mbeadh maoirseoirí in ann na smachtbhannaí airgid a fhorchuirtear agus na bearta riaracháin a chuirtear i bhfeidhm ar eintitis faoi oibleagáid a chur in iúl dá chéile, i gcás ina mbeadh an fhaisnéis sin ábhartha do mhaoirseoirí eile.

(109)

D’fhéadfadh éifeacht láidir athchomhairleach a bheith ag foilsiú smachtbhanna airgid nó birt riaracháin i leith sárú ar Rialachán (AE) 2024/1624 i gcoinne an sárú sin a dhéanamh arís. Cuireann sé eintitis eile ar an eolas freisin faoi rioscaí go dtarlódh sciúradh airgid agus maoiniú na sceimhlitheoireachta a bhaineann leis an eintiteas faoi oibleagáid a bhfuil pionós gearrtha air sula dtéann sé isteach i ngaolmhaireacht gnó agus tugann sé cúnamh do mhaoirseoirí i mBallstáit eile maidir leis na rioscaí a bhaineann le heintiteas faoi oibleagáid agus é ag oibriú ina mBallstát ar bhonn trasteorann. Ar na cúiseanna sin, ba cheart an ceanglas maidir le cinntí a fhoilsiú maidir le smachtbhannaí airgid nach bhfuil aon achomharc ina gcoinne a dhearbhú, agus ba cheart é a leathnú chuig foilsiú beart riaracháin áirithe a chuirtear i bhfeidhm chun sáruithe ar cheanglais AML/CFT a leigheas agus chun íocaíochtaí pionósacha tréimhsiúla a chumhdach. Mar sin féin, ba cheart aon fhoilsiú den sórt sin a bheith comhréireach agus, agus cinneadh á dhéanamh ar cheart smachtbhanna airgid nó beart riaracháin a fhoilsiú, ba cheart do mhaoirseoirí tromchúis an tsáraithe agus an éifeacht athchomhairleach is dócha a bhainfidh an foilsiú amach a chur san áireamh. Chuige sin, d’fhéadfadh na Ballstáit a chinneadh moill a chur ar fhoilsiú beart riaracháin a bhfuil achomharc ina gcoinne nuair a chuirtear i bhfeidhm na bearta sin chun sárú nach bhfuil tromchúiseach, leantach nó córasach a leigheas.

(110)

Tá feidhm ag Treoir (AE) 2019/1937 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (22) maidir le sáruithe ar Threoir (AE) 2015/849 a bhaineann le sciúradh airgid agus maoiniú na sceimhlitheoireachta a thuairisciú agus maidir le cosaint daoine a thuairiscíonn sáruithe den sórt sin, dá dtagraítear i gCuid II den Iarscríbhinn a ghabhann le Treoir (AE) 2019/1937. Ós rud é go n-aisghairtear Treoir (AE) 2015/849 leis an Treoir seo, ba cheart an tagairt do Threoir (AE) 2015/849 in Iarscríbhinn II a ghabhann le Treoir (AE) 2019/1937 a thuiscint mar thagairt don Treoir seo. An tráth céanna, is gá rialacha saincheaptha a choinneáil ar bun maidir le tuairisciú sáruithe ar cheanglais AML/CFT a chomhlánaíonn Treoir (AE) 2019/1937, go háirithe, a mhéid a bhaineann leis na ceanglais ar eintitis faoi oibleagáid bealaí tuairiscithe inmheánacha a bhunú agus údaráis atá inniúil chun tuairiscí a fháil agus obair leantach a dhéanamh orthu a shainaithint a bhaineann le sáruithe ar rialacha a bhaineann le sciúradh airgid agus maoiniú na sceimhlitheoireachta a chosc agus a chomhrac.

(111)

Tá sé ríthábhachtach beartas nua AML/CFT atá lán-chomhtháite agus comhleanúnach a bheith ann ar leibhéal an Aontais, ina mbeidh róil ainmnithe d’údaráis inniúla an Aontais agus d’údaráis inniúla náisiúnta araon agus d’fhonn a áirithiú go mbeidh comhar rianúil agus leanúnach eatarthu. Dá bhrí sin, tá comhar idir údaráis náisiúnta AML/CFT uile agus údaráis AML/CFT uile an Aontais ríthábhachtach agus ba cheart é a shoiléiriú agus a fheabhsú. Is é dualgas na mBallstát fós foráil a dhéanamh maidir leis na rialacha is gá chun a áirithiú go mbeidh sásraí éifeachtacha ar an leibhéal náisiúnta ag lucht déanta beartas, ag na FIUnna, ag maoirseoirí, lena n-áirítear AMLA, agus ag údaráis inniúla eile a bhfuil baint acu le AML/CFT, chomh maith le húdaráis chánach agus údaráis forfheidhmithe dlí agus iad ag gníomhú laistigh de raon feidhme na Treorach seo, chun cur ar a gcumas dul i gcomhar le chéile agus comhordú a dhéanamh, lena n-áirítear trí chur chuige sriantach i leith diúltú ó na húdaráis inniúla dul i gcomhar le chéile agus faisnéis a mhalartú arna iarraidh sin d’údarás inniúil eile. Gan beann ar na sásraí a chuirtear ar bun, ba cheart córas éifeachtach a bheith mar thoradh ar an gcomhar náisiúnta sin chun sciúradh airgid, a chionta preideacáide agus maoiniú na sceimhlitheoireachta a chosc agus a chomhrac, agus chun cosc a chur ar smachtbhannaí airgeadais spriocdhírithe gan a bheith á gcur chun feidhme agus a bheith á seachaint.

(112)

Chun comhar éifeachtach, agus go háirithe malartú faisnéise, a éascú agus a chur chun cinn, ba cheart a cheangal ar na Ballstáit liosta dá n-údaráis inniúla agus mionsonraí teagmhála ábhartha a chur in iúl don Choimisiún agus do AMLA.

(113)

Is féidir leis na maoirseoirí uile atá i gceannas ar institiúidí creidmheasa an riosca sciúrtha airgid agus maoinithe sceimhlitheoireachta a bhrath. Faisnéis stuamachta a bhaineann le hinstitiúidí creidmheasa agus institiúidí airgeadais, amhail faisnéis a bhaineann le hoiriúnacht agus cuibhiúlacht stiúrthóirí agus scairshealbhóirí, leis na sásraí rialaithe inmheánaigh, le rialachas nó le comhlíonadh agus bainistiú riosca, is minic a bhíonn an fhaisnéis sin fíor- riachtanach le haghaidh maoirseacht leordhóthanach AML/CFT ar na hinstitiúidí sin. Ar an gcaoi chéanna, tá faisnéis AML/CFT tábhachtach freisin chun maoirseacht stuamachta a dhéanamh ar na hinstitiúidí sin. Dá bhrí sin, an comhar agus an malartú faisnéise le maoirseoirí AML/CFT agus le FIU, ba cheart iad a leathnú chun na húdaráis inniúla uile a chumhdach atá i gceannas ar mhaoirseacht na n-eintiteas sin faoi oibleagáid i gcomhréir le hionstraimí dlí eile de chuid an Aontais, amhail Treoracha 2013/36/AE (23), 2014/49/AE (24), 2014/59/AE (25), 2014/92/AE (26) ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle agus Treoir (AE) 2015/2366. Chun cur chun feidhme éifeachtach an chomhair sin a áirithiú, ba cheart do na Ballstáit AMLA a chur ar an eolas gach bliain faoi na malartuithe a dhéantar.

(114)

An comhar le húdaráis eile atá inniúil ar mhaoirseacht a dhéanamh ar institiúidí creidmheasa faoi Threoracha 2014/92/AE agus (AE) 2015/2366, d’fhéadfadh sé iarmhairtí neamhbheartaithe ceanglas AML/CFT a laghdú. D’fhéadfadh institiúidí creidmheasa a roghnú gaolmhaireachta gnó a fhoirceannadh le custaiméirí nó le catagóirí custaiméirí chun riosca a sheachaint, seachas riosca a bhainistiú nó srian a chur leis na gaolmhaireachtaí sin. D’fhéadfadh na cleachtais dí-rioscaithe sin creat AML/CFT agus brath na n-idirbheart amhrasach a lagú, toisc go mbrúnn siad ar chustaiméirí dá ndéantar difear dul i muinín bealaí íocaíochta nach bhfuil chomh slán nó atá neamhrialáilte chun a riachtanais airgeadais a chomhlíonadh. An tráth céanna, d’fhéadfadh eisiamh airgeadais a bheith ann i gcás catagóirí áirithe eintiteas íocaíochta nó tomhaltóirí mar thoradh ar chleachtais fhorleathana an dí-rioscaithe in earnáil na baincéireachta. Is iad na maoirseoirí airgeadais is fearr atá in ann na cásanna sin a shainaithint inar dhiúltaigh institiúid creidmheasa a bheith páirteach i ngaolmhaireacht gnó, in ainneoin go bhféadfadh oibleagáid a bheith uirthi sin a dhéanamh ar bhonn an dlí náisiúnta lena gcuirtear Treoir 2014/92/AE nó Treoir (AE) 2015/2366 chun feidhme, agus gan réasúnú bunaithe ar dhícheall cuí doiciméadaithe do chustaiméirí. Ba cheart do mhaoirseoirí airgeadais fógra a thabhairt do na húdaráis atá freagrach as comhlíonadh Threoir 2014/92/AE nó Threoir (AE) 2015/2366 ag institiúid airgeadais a áirithiú, nuair a thagann na cásanna sin chun cinn nó i gcás ina bhfoirceanntar gaolmhaireachta gnó mar thoradh ar chleachtais dí-rioscaithe

(115)

Is gá comhar idir maoirseoirí airgeadais agus na húdaráis atá freagrach as bainistiú géarchéime a dhéanamh ar institiúidí creidmheasa agus ar ghnólachtaí infheistíochta, mar shampla i gcás údaráis ainmnithe na Scéime Ráthaithe Taiscí agus údaráis réitigh go háirithe, chun cothromaíocht a bhaint amach idir na cuspóirí an sciúradh airgid a chosc faoin Treoir seo agus cobhsaíocht airgeadais agus taisceoirí a chosaint faoi Threoir 2014/49/AE agus Treoir 2014/59/AE. Ba cheart do mhaoirseoirí airgeadais na húdaráis ainmnithe agus na húdaráis réitigh faoi na Treoracha sin, a chur ar an eolas faoi aon chás ina sainaithníonn siad dóchúlacht mhéadaithe teipe nó neamh-infhaighteacht taiscí ar fhorais AML/CFT. Ba cheart do mhaoirseoirí airgeadais na húdaráis sin a chur ar an eolas freisin faoi aon idirbheart, cuntas nó gaolmhaireacht gnó a chuir FIU ar fionraí chun gur féidir cúraimí na n-údarás ainmnithe agus na n-údarás réitigh a dhéanamh i gcásanna ina bhfuil riosca méadaithe teipe nó neamh-infhaighteacht taiscí ann, beag beann ar an gcúis leis an riosca méadaithe sin.

(116)

Chun comhar den sórt sin a éascú i ndáil le institiúidí creidmheasa agus institiúidí airgeadais, ba cheart do AMLA, i gcomhairle leis an Údarás Baincéireachta Eorpach, treoirlínte a eisiúint lena sonraítear príomhghnéithe an chomhair sin, lena n-áirítear an chaoi ar cheart faisnéis a mhalartú.

(117)

Ba cheart na sásraí comhair a leathnú chun na húdaráis atá i gceannas ar mhaoirseacht agus ar fhormhaoirseacht a dhéanamh ar iniúchóirí a chumhdach freisin, ós rud é gur féidir leis an gcomhar sin éifeachtacht chreat frithsciúrtha airgid an Aontais maidir a fheabhsú.

(118)

Tá an malartú faisnéise agus an soláthar cabhrach idir údaráis inniúla na mBallstát fíor-riachtanach chun críocha na Treorach seo. Dá thoradh sin, níor cheart dona Ballstáit toirmeasc a chur ar mhalartú faisnéise nó ar chúnamh idir na húdaráis inniúla ná níor cheart dóibh coinníollacha a bheadh míréasúnach nó sriantach ar bhealach míchuí a chur ar mhalartú nó ar chúnamh den sórt sin.

(119)

Ba cheart do mhaoirseoirí a bheith in ann dul i gcomhar le chéile agus faisnéis rúnda a mhalartú, gan beann ar a gcineál nó ar a stádas faoi seach. Chuige sin, ba cheart bunús dlí leordhóthanach a bheith acu chun faisnéis rúnda a mhalartú agus chun dul i gcomhar le chéile. Maidir le malartú faisnéise agus comhar le húdaráis eile atá inniúil chun maoirseacht a dhéanamh ar eintitis faoi oibleagáid nó formhaoirseacht a dhéanamh orthu faoi ghníomhartha dlí eile de chuid an Aontais, níor cheart d’éiginnteacht dhlíthiúil cur isteach air sin, rud a d’fhéadfadh eascairt as easpa forálacha sainráite sa réimse sin. Is tábhachtaí fós an soiléiriú ar an gcreat dlíthiúil ós rud é go bhfuil maoirseacht stuamachta, i líon áirithe cásanna, curtha de chúram ar mhaoirseoirí neamh- AML/CFT, amhail an Banc Ceannais Eorpach (BCE).

(120)

D’fhéadfadh faisnéis atá i seilbh maoirseoirí a bheith ríthábhachtach chun gníomhaíochtaí údarás inniúil eile a dhéanamh. Chun éifeachtacht chreat AML/CFT an Aontais a áirithiú, ba cheart do na Ballstáit malartú faisnéise idir maoirseoirí agus údaráis inniúla eile a údarú. Ba cheart feidhm a bheith ag rialacha dochta maidir le húsáid na faisnéise rúnda a mhalartaítear.

(121)

Tá éifeachtacht chreat AML/CFT an Aontais ag brath ar chomhar idir réimse leathan údarás inniúil. Chun comhar den sórt sin a éascú, ba cheart é a chur de chúram ar AMLA treoirlínte a fhorbairt i gcomhar le BCE, leis na hÚdaráis Mhaoirseachta Eorpacha, le Europol, le Eurojust agus le OIPE maidir le comhar idir na húdaráis inniúla go léir. Leis na treoirlínte sin, ba cheart cur síos a dhéanamh freisin ar an gcaoi ar cheart d’údaráis atá inniúil ar mhaoirseacht a dhéanamh ar eintitis faoi oibleagáid nó ar fhormhaoirseacht a dhéanamh orthu faoi ghníomhartha dlí eile de chuid an Aontais, ábhair imní maidir le sciúradh airgid agus maoiniú na sceimhlitheoireachta a chur san áireamh agus a ndualgais á gcomhlíonadh acu.

(122)

Tá feidhm ag Rialachán (AE) 2016/679 maidir le próiseáil sonraí pearsanta chun críocha na Treorach seo. Tá feidhm ag Rialachán (AE) 2018/1725 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (27) maidir le sonraí pearsanta a phróiseáil ag institiúidí, comhlachtaí, oifigí agus gníomhaireachtaí an Aontais chun críocha na Treorach seo. Aithnítear sna Ballstáit gur ábhar spéise poiblí é an comhrac in aghaidh sciúradh airgid agus maoiniú na sceimhlitheoireachta. Mar sin féin, na húdaráis inniúla atá freagrach as sciúradh airgid, a chionta preideacáide nó maoiniú na sceimhlitheoireachta a imscrúdú nó a ionchúiseamh, nó na húdaráis sin a bhfuil sé d’fheidhm acu sócmhainní coiriúla a rianú, a urghabháil nó a reo agus a choigistiú, ba cheart dóibh na rialacha a bhaineann le cosaint sonraí pearsanta arna bpróiseáil faoi chuimsiú an chomhair póilíneachta agus bhreithiúnaigh in ábhair choiriúla, lena n-áirítear Treoir (AE) 2016/680 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (28), a urramú.

(123)

Tá sé ríthábhachtach go ndéanfar ailíniú na Treorach seo le Moltaí FATF athbhreithnithe i lánchomhlíonadh dhlí an Aontais, agus go háirithe a mhéid a bhaineann le dlí an Aontais i leith cosaint sonraí lena n-áirítear rialacha maidir le sonraí a aistriú, chomh maith le cosaint na gceart bunúsach mar a chumhdaítear sa Chairt. Baineann gnéithe áirithe de chur chun feidhme na Treorach seo le bailiú, anailísiú, stóráil agus comhroinnt sonraí laistigh den Aontas agus le tríú tíortha. Níor cheart próiseáil sonraí pearsanta den sórt sin a cheadú, agus cearta bunúsacha á n-urramú go hiomlán, ach amháin chun na gcríoch a leagtar síos sa Treoir seo, agus le haghaidh na ngníomhaíochtaí a cheanglaítear faoin Treoir seo, mar shampla malartú faisnéise i measc na n-údarás inniúil.

(124)

Tá cearta rochtana ar shonraí ag an ábhar sonraí infheidhme maidir leis na sonraí pearsanta a phróiseáiltear chun críche na Treorach seo. Dhéanfadh rochtain ag an ábhar sonraí, áfach, ar aon fhaisnéis a bhaineann le tuarascáil ar idirbheart amhrasach an bonn a bhaint go mór d’éifeachtacht an chomhraic in aghaidh sciúradh airgid agus maoiniú na sceimhlitheoireachta. D’fhéadfadh údar maith, dá bhrí sin, a bheith ag eisceachtaí ón gceart sin, agus srianta ar an gceart sin, i gcomhréir le hAirteagal 23 de Rialachán (AE) 2016/679, agus, i gcás inarb ábhartha, Airteagal 25 de Rialachán (AE) 2018/1725. Tá sé de cheart ag an ábhar sonraí a iarraidh go ndéanfaidh údarás maoirseachta dá dtagraítear in Airteagal 51 de Rialachán (AE) 2016/679, nó i gcás inarb infheidhme, an Maoirseoir Eorpach ar Chosaint Sonraí, seiceáil ar dhlíthiúlacht na próiseála agus tá sé de cheart aige leigheas breithiúnach a lorg dá dtagraítear in Airteagal 79 den Rialachán sin. Is féidir leis an t-údarás maoirseachta dá dtagraítear in Airteagal 51 de Rialachán (AE) 2016/679 gníomhú freisin ar bhonn ex-officio. Gan dochar do na srianta ar an gceart chun rochtain a fháil, ba cheart don údarás maoirseachta a bheith in ann an t-ábhar sonraí a chur ar an eolas go ndearna sé gach fíorú is gá, agus faoin toradh maidir le dlíthiúlacht na próiseála atá i gceist.

(125)

Chun malartú leanúnach faisnéise idir FIUnna a áirithiú le linn na tréimhse ina gcuirtear AMLA ar bun, ba cheart don Choimisiún leanúint de FIU.net a óstáil ar bhonn sealadach. Chun rannpháirtíocht iomlán FIUnna in oibriú an chórais a áirithiú, ba cheart don Choimisiún malartú tráthrialta a dhéanamh le hArdán Aonaid um Fhaisnéis Airgeadais an Aontais Eorpaigh (‘Ardán FIUnna an Aontais’), grúpa neamhfhoirmiúil ina bhfuil ionadaithe ó FIUnna agus atá gníomhach ó 2006 i leith, agus ba cheart é a úsáid chun comhar a éascú i measc FIUnna agus chun tuairimí a mhalartú maidir le saincheisteanna a bhaineann le comhar.

(126)

Le caighdeáin theicniúla rialála, ba cheart comhchuibhiú comhsheasmhach a áirithiú ar fud an Aontais. Ós rud é gurb é an comhlacht é a bhfuil saineolas thar a bheith speisialaithe aige i réimse AML/CFT, is iomchuí é a chur de chúram ar AMLA na dréachtchaighdeáin theicniúla rialála a fhorbairt, dréachtchaighdeáin nach bhfuil baint acu le roghanna beartais, chun iad a chur faoi bhráid an Choimisiúin.

(127)

Chun cineálacha comhsheasmhacha cur chuige a áirithiú i measc FIUnna agus maoirseoirí, ba cheart an chumhacht chun gníomhartha a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 290 CFAE a tharmligean chuig an gCoimisiún i ndáil le tásca a shainiú chun aicmiú a dhéanamh ar leibhéal tromchúise a bhaineann le teipeanna faisnéis leordhóthanach, chruinn agus cothrom le dáta a thuairisciú do na cláir lárnacha. Tá sé tábhachtach, go háirithe, go rachadh an Coimisiún i mbun comhairliúcháin iomchuí le linn a chuid oibre ullmhúcháin, lena n-áirítear ar leibhéal na saineolaithe, agus go ndéanfar na comhairliúcháin sin i gcomhréir leis na prionsabail a leagtar síos i gComhaontú Idirinstitiúideach an 13 Aibreán 2016 maidir le Reachtóireacht Níos Fearr (29). Go sonrach, chun rannpháirtíocht chomhionann in ullmhú na ngníomhartha tarmligthe a áirithiú, faigheann Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle na doiciméid uile ag an am céanna leis na saineolaithe sna Ballstáit, agus beidh rochtain chórasach ag a gcuid saineolaithe ar chruinnithe ghrúpaí saineolaithe an Choimisiúin a bheidh ag déileáil le hullmhú na ngníomhartha tarmligthe.

(128)

Ba cheart an chumhacht a thabhairt don Choimisiún caighdeáin theicniúla rialála arna bhforbairt ag AMLA a ghlacadh lena sonraítear an ábharthacht agus na critéir roghnúcháin agus cinneadh á dhéanamh an mbaineann tuarascáil ar idirbheart amhrasach le Ballstát eile; tagarmharcanna agus modheolaíocht a leagan amach chun measúnú agus aicmiú a dhéanamh ar phróifíl riosca bhunúsach agus iarmharach na n-eintiteas faoi oibleagáid agus minicíocht na n-athbhreithnithe ar phróifílí riosca; agus na critéir a leagan amach chun pointe teagmhála lárnach do sholáthraithe seirbhísí áirithe cheapadh agus feidhmeanna pointe teagmhála lárnaigh; dualgais na maoirseoirí baile agus óstacha agus na módúlachtaí comhair eatarthu a shonrú; na coinníollacha ginearálta a shonrú maidir le feidhmiú na gcoláistí maoirseachta AML/CFT san earnáil airgeadais, an teimpléad don chomhaontú i scríbhinn atá le síniú ag maoirseoirí airgeadais, aon bheart breise atá le cur chun feidhme ag na coláistí nuair a áirítear ar ghrúpaí eintitis faoi oibleagáid san earnáil seachairgeadais agus coinníollacha maidir le rannpháirtíocht maoirseoirí airgeadais i dtríú tíortha; lena sonraítear na coinníollacha ginearálta maidir le feidhmiú choláistí maoirseachta AML/CFT san earnáil seach-airgeadais, an teimpléad don chomhaontú i scríbhinn atá le síniú ag maoirseoirí seach-airgeadais, coinníollacha maidir le rannpháirtíocht maoirseoirí seach-airgeadais i dtríú tíortha agus aon bheart breise atá le cur chun feidhme ag na coláistí nuair a áirítear institiúidí creidmheasa nó institiúidí airgeadais sna grúpaí; tásca a leagan amach chun leibhéal tromchúise sáruithe ar an Treoir seo, a aicmiú agus na critéir atá le cur san áireamh nuair a bheadh leibhéal na smachtbhannaí airgid á shocrú nó bearta riaracháin á gcur i bhfeidhm agus modheolaíocht chun íocaíochtaí pionósacha tréimhsiúla a fhorchur. Ba cheart don Choimisiún na caighdeáin theicniúla rialála sin a ghlacadh trí bhíthin gníomhartha tarmligthe de bhun Airteagal 290 CFAE agus i gcomhréir le hAirteagal 49 de Rialachán (AE) 2024/1620.

(129)

Chun coinníollacha aonfhoirmeacha a áirithiú maidir leis an Treoir seo a chur chun feidhme, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme a thabhairt don Choimisiún chun modheolaíocht a leagan síos chun staidreamh a bhailiú; chun an fhormáid a bhunú chun faisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil a chur isteach chuig an gclár lárnach; chun na sonraíochtaí teicniúla agus na nósanna imeachta is gá a shainiú chun rochtain ar fhaisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil a chur chun feidhme ar bhonn leasa dhlisteanaigh ag na cláir lárnacha; chun an fhormáid a bhunú chun an fhaisnéis a chur faoi bhráid na sásraí uathoibrithe láraithe; chun na sonraíochtaí teicniúla agus na nósanna imeachta teicniúla a leagan amach chun sásraí uathoibrithe láraithe na mBallstát a nascadh le CICCB, chun na sonraíochtaí teicniúla agus na nósanna imeachta is gá a leagan amach chun foráil a dhéanamh d'idirnascadh chláir lárnacha na mBallstát; agus chun na sonraíochtaí teicniúla agus na nósanna imeachta is gá a leagan amach chun foráil a dhéanamh d'idirnascadh sásraí uathoibrithe láraithe na mBallstát. Ba cheart na cumhachtaí sin a fheidhmiú i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 182/2011 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (30).

(130)

Ba cheart an chumhacht a thabhairt don Choimisiún caighdeáin theicniúla cur chun feidhme arna bhforbairt ag AMLA a ghlacadh lena sonrófar an fhormáid a bheidh le húsáid chun faisnéis a mhalartú idir FIUnna na mBallstát, chomh maith leis an teimpléad a shonrú atá le húsáid chun comhaontuithe comhair idir maoirseoirí an Aontais agus contrapháirtithe tríú tíortha a thabhairt i gcrích. Ba cheart don Choimisiún na caighdeáin theicniúla cur chun feidhme sin a ghlacadh trí bhíthin gníomhartha cur chun feidhme de bhun Airteagal 291 CFAE agus i gcomhréir le hAirteagal 53 de Rialachán (AE) 2024/1620.

(131)

Leis an Treoir seo, urramaítear na cearta bunúsacha agus cloítear leis na prionsabail a aithnítear leis an gCairt, go háirithe an ceart go ndéanfar an saol príobháideach agus teaghlaigh a urramú, an ceart go ndéanfar sonraí pearsanta a chosaint agus an tsaoirse chun gnó a sheoladh.

(132)

Is luachanna bunúsacha de chuid an Aontais iad an comhionannas idir mná agus fir agus an éagsúlacht, luachanna a bhfuil sé de rún aige iad a chur chun cinn ar fud raon iomlán ghníomhaíochtaí an Aontais. Cé go bhfuil dul chun cinn déanta sna réimsí sin, tá gá le níos mó chun ionadaíocht chothrom a bhaint amach sa chinnteoireacht, bíodh sin ar leibhéal an Aontais nó ar an leibhéal náisiúnta. Gan dochar do chur i bhfeidhm príomhúil na gcritéar bunaithe ar fhiúntas, agus cinn a n-údarás maoirseachta náisiúnta agus FIUnna á gceapadh acu, ba cheart do na Ballstáit féachaint le cothromaíocht inscne, éagsúlacht agus cuimsiú a áirithiú, agus crosbhealaí eatarthu a chur san áireamh a mhéid is féidir. Ba cheart do na Ballstáit a ndícheall a dhéanamh ionadaíocht chothrom chuimsitheach a áirithiú freisin agus a n-ionadaithe á roghnú acu chuig Boird Ghinearálta AMLA.

(133)

Nuair a bheidh tuarascáil á tarraingt suas ag an gCoimisiún chun measúnú a dhéanamh ar chur chun feidhme na Treorach seo, ba cheart dó aird chuí a thabhairt ar an urraim do na cearta bunúsacha agus do na prionsabail a aithnítear sa Chairt.

(134)

Chuir breithiúnas na Cúirte Breithiúnais i gCásanna Uamtha C-37/20 agus C-601/20 WM and Sovim SA v Luxembourg Business Registers (31) ar neamhní an leasú a rinneadh le Treoir (AE) 2018/843 ar Airteagal 30(5) de Threoir (AE) 2015/849 a mhéid a ceanglaíodh ar na Ballstáit a áirithiú go bhfuil rochtain i ngach cás ag aon duine den phobal i gcoitinne ar fhaisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil cuideachtaí agus eintiteas dlítheanach eile atá ionchorpraithe laistigh dá gcríoch. Chun soiléireacht dhlíthiúil a áirithiú, tá sé tábhachtach an fhoráil sin a oiriúnú trína shoiléiriú nár cheart ach daoine nó eagraíochtaí a bhfuil leas dlisteanach acu a bheith in ann rochtain a fháil ar an bhfaisnéis sin. Ba cheart feidhm a bheith ag an gcoinníoll céanna maidir le rochtain ar fhaisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil iontaobhas nó comhshocruithe dlíthiúla comhchosúla. Ba cheart, dá bhrí sin, Treoir (AE) 2015/849 a leasú. Téann impleachtaí an bhreithiúnais sin thar Airteagal 30(5) de Threoir (AE) 2015/849 agus bheadh impleachtaí comhchosúla i gceist le haghaidh na bhforálacha lena ndéantar rochtain ar fhaisnéis maidir le húinéireacht thairbhiúil socruithe dlíthiúla a rialáil. Chun a áirithiú go mbainfidh an tAontas an chothromaíocht cheart amach idir cosaint na gceart bunúsach agus saothrú cuspóra dhlisteanaigh lena mbaineann leas ginearálta amhail córas airgeadais an Aontais a chosaint ar sciúradh airgid agus ar mhaoiniú na sceimhlitheoireachta, is iomchuí dá bhrí sin leasuithe ar Airteagal 31(4) de Threoir (AE) 2015/849 a thabhairt isteach. Ba cheart 1 bhliain amháin ó dháta theacht i bhfeidhm na Treorach seo a dheonú do na Ballstáit chun na dlíthe, na rialacháin agus na bearta riaracháin is gá a thabhairt i bhfeidhm chun na leasuithe sin a thrasuí. I bhfianaise a thábhachtaí atá sé creat AML/CFT de chuid an Aontais atá comhréireach a áirithiú, ba cheart do na Ballstáit gach iarracht a dhéanamh na leasuithe sin a thrasuí a luaithe is féidir roimh an sprioc-am sin.

(135)

I bhfianaise an ghá atá ann cur chuige comhchuibhithe a chur chun feidhme go práinneach maidir le rochtain ar chláir lárnacha ar bhonn leas dlisteanach a léiriú, ba cheart do na Ballstáit na forálacha ábhartha a thrasuí faoin 10 Iúil 2026. Ós rud é, áfach, le tréimhse thosaigh an chórais nua maidir le rochtain ar bhonn leas dlisteanach a léiriú, gur dócha go mbeidh buaicphointe sna héilimh a bheidh le próiseáil ag na heintitis atá i gceannas ar na cláir lárnacha, níor cheart feidhm a bheith ag na sprioc-amanna chun rochtain a dheonú don chéad 4 mhí de chur i bhfeidhm an chórais nua. Ba cheart do na Ballstáit pointí rochtana aonair a bhunú le haghaidh faisnéis faoi chláir réadmhaoine faoin 10 Iúil 2029. Ba cheart sásraí uathoibrithe láraithe lena gceadaítear sealbhóirí cuntas bainc nó cuntas íocaíochta, cuntas urrús, cuntas cripteashócmhainní agus taisceadán a shainaithint a idirnascadh faoin dáta sin freisin.

(136)

Ós rud é nach féidir leis na Ballstáit cuspóirí na Treorach seo a ghnóthú go leordhóthanach, eadhon sásra comhordaithe comhleanúnach a bhunú chun sciúradh airgid agus maoiniú na sceimhlitheoireachta a chosc, agus, de bharr fhairsinge agus éifeachtaí na gníomhaíochta, gur fearr is féidir iad a ghnóthú ar leibhéal an Aontais, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh, i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta a leagtar amach in Airteagal 5 den Chonradh ar an Aontas Eorpach. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Treoir seo thar a bhfuil riachtanach chun na cuspóirí sin a ghnóthú.

(137)

I gcomhréir le Dearbhú Comhpháirteach Polaitiúil an 28 Meán Fómhair 2011 ó na Ballstáit agus ón gCoimisiún maidir le doiciméid mhíniúcháin (32), ghlac na Ballstáit mar chúram orthu féin, i gcásanna a bhfuil údar cuí leo, doiciméad amháin nó níos mó a chur leis an bhfógra maidir lena mbearta trasuite, ar doiciméid iad lena mínítear an gaol idir codanna de threoir agus páirteanna comhfhreagracha na n-ionstraimí náisiúnta trasuite. I ndáil leis an Treoir seo measann an reachtóir go bhfuil údar cuí le doiciméid den sórt sin a tharchur.

(138)

Chuathas i gcomhairle leis an Maoirseoir Eorpach ar Chosaint Sonraí i gcomhréir le hAirteagal 42(1) de Rialachán (AE) 2018/1725 agus thug an Maoirseoir tuairim an 22 Meán Fómhair 2021 (33).

(139)

Ba cheart, dá bhrí sin, Treoir (AE) 2015/849 a aisghairm,