Atlasiet eksperimentālās funkcijas, kuras vēlaties izmēģināt!

Šis dokuments ir izvilkums no tīmekļa vietnes EUR-Lex.

Dokuments 62016CC0632

Προτάσεις του γενικού εισαγγελέα Η. Saugmandsgaard Øe της 22ας Φεβρουαρίου 2018.
Dyson Ltd και Dyson BV κατά BSH Home Appliances NV.
Αίτηση του Rechtbank van koophandel te Antwerpen για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως.
Προδικαστική παραπομπή – Λιανική πώληση ηλεκτρικών σκουπών – Ενεργειακό σήμα – Οδηγία 2010/30/ΕΕ – Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 665/2013 – Ηλεκτρικές σκούπες – Απεικόνιση άλλων συμβόλων – Αθέμιτες εμπορικές πρακτικές – Προστασία των καταναλωτών – Οδηγία 2005/29/ΕΚ – Άρθρο 7 – Απουσία διευκρινίσεως περί των συνθηκών υπό τις οποίες μετράται η ενεργειακή απόδοση – Παραπλανητική παράλειψη.
Υπόθεση C-632/16.

Krājums – vispārīgi – Sadaļa “Informācija par nepublicētiem lēmumiem”

Eiropas judikatūras identifikators (ECLI): ECLI:EU:C:2018:95

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ

HENRIK SAUGMANDSGAARD ØE

της 22ας Φεβρουαρίου 2018 ( 1 )

Υπόθεση C‑632/16

Dyson Ltd,

Dyson BV

κατά

BSH Home Appliances NV

[αίτηση του rechtbank van koophandel te Antwerpen (εμποροδικείου Αμβέρσας, Βέλγιο)
για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως]

«Προδικαστική παραπομπή – Οδηγία 2010/30/ΕΕ – Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 665/2013 – Πώληση ηλεκτρικών σκουπών – Ενεργειακό σήμα – Μνεία των συνθηκών υπό τις οποίες πραγματοποιήθηκαν οι δοκιμές που οδήγησαν στην ενεργειακή κατάταξη της ηλεκτρικής σκούπας – Απαγόρευση μεταβολής της μορφής ή του περιεχομένου του ενεργειακού σήματος – Απαγόρευση χρήσεως συμπληρωματικών ετικετών που επαναλαμβάνουν ή διευκρινίζουν τις πληροφορίες που αναγράφονται στο ενεργειακό σήμα – Οδηγία 2005/29/ΕΚ – Αθέμιτες εμπορικές πρακτικές – Προστασία των καταναλωτών – Άρθρο 2, στοιχείο δʹ – Έννοια της εμπορικής πρακτικής – Χρήση του ενεργειακού σήματος – Άρθρο 3, παράγραφος 4 – Κανόνες της Ένωσης που ρυθμίζουν συγκεκριμένες πτυχές αθέμιτων εμπορικών πρακτικών – Έννοια της συγκρούσεως – Ύπαρξη – Μη εφαρμογή της οδηγίας – Άρθρο 7 – Παραπλανητική παράλειψη – Ουσιώδης πληροφορία – Ανυπαρξία – Πληροφορία της οποίας η ανακοίνωση δεν απαιτείται από τον κανονισμό 665/2013»

I. Εισαγωγή

1.

Με απόφαση της 6ης Ιουλίου 2016, η οποία περιήλθε στο Δικαστήριο στις 7 Δεκεμβρίου 2016, το rechtbank van koophandel te Antwerpen (εμποροδικείο Αμβέρσας, Βέλγιο) υπέβαλε στο Δικαστήριο αίτηση προδικαστικής αποφάσεως με αντικείμενο την ερμηνεία του άρθρου 7 της οδηγίας 2005/29/ΕΚ ( 2 ) και του κατ’ εξουσιοδότηση εκδοθέντος κανονισμού (ΕΕ) 665/2013 ( 3 ).

2.

Η εν λόγω αίτηση υποβλήθηκε στο πλαίσιο διαφοράς μεταξύ της Dyson Ltd και της Dyson BV (συλλήβδην στο εξής: Dyson), αφενός, και της BSH Home Appliances NV (στο εξής: BSH), αφετέρου, με αντικείμενο διάφορες ετικέτες στις οποίες αναγράφεται η κατανάλωση ενέργειας ηλεκτρικών σκουπών που διαθέτει στο εμπόριο η BSH, υπό τα σήματα Siemens και Bosch, περιλαμβανομένου του ενεργειακού σήματος του οποίου η χρήση επιβάλλεται από τον κανονισμό 665/2013 (στο εξής: ενεργειακό σήμα). Η Dyson εκτιμά ότι η χρήση από την BSH των εν λόγω ετικετών χωρίς τη διευκρίνιση ότι αντικατοπτρίζουν τα αποτελέσματα δοκιμών που πραγματοποιήθηκαν με κενή σακούλα συλλογής σκόνης συνιστά αθέμιτη εμπορική πρακτική, κατά την οδηγία 2005/29. Εξάλλου, το αιτούν δικαστήριο ζητεί να διευκρινιστεί η συμβατότητα με τον εν λόγω κανονισμό της χρήσεως από την BSH ετικετών οι οποίες επαναλαμβάνουν τις πληροφορίες που αναγράφονται στο ενεργειακό σήμα.

3.

Προτείνω στο Δικαστήριο να απαντήσει στα ερωτήματα αυτά ότι ο κανονισμός 665/2013 επιβάλλει στους προμηθευτές και στους εμπόρους να χρησιμοποιούν αποκλειστικά το ενεργειακό σήμα, τούτο δε χωρίς να μεταβάλλουν το περιεχόμενο ή τη μορφή του. Κατά την άποψή μου, η προσέγγιση αυτή επιβάλλεται από την ανάγκη διαφυλάξεως του σκοπού τυποποιήσεως των πληροφοριών που παρέχονται στους τελικούς καταναλωτές σχετικά με την κατανάλωση ενέργειας, ώστε να καθίσταται εφικτή η ευχερής σύγκριση των προϊόντων, όπως ο σκοπός αυτός υλοποιείται με τις διατάξεις της οδηγίας 2010/30/ΕΕ ( 4 ) και του εν λόγω κανονισμού.

4.

Λαμβανομένης υπόψη της ερμηνείας που προτείνω να δοθεί στον εν λόγω κανονισμό, εκτιμώ ότι το άρθρο 3, παράγραφος 4, της οδηγίας 2005/29 έχει την έννοια ότι η οδηγία αυτή δεν εφαρμόζεται υπό τις περιστάσεις της διαφοράς της κύριας δίκης, δεδομένης της ανυπαρξίας περιθωρίου χειρισμών για τους ενδιαφερόμενους εμπορευόμενους όσον αφορά τη χρήση του ενεργειακού σήματος και τη χρήση συμπληρωματικών ετικετών που επαναλαμβάνουν ή διευκρινίζουν τις πληροφορίες που αναγράφονται σε αυτό.

II. Νομικό πλαίσιο

Α.   Το δίκαιο της Ένωσης

1. Η οδηγία 2005/29

5.

Στην αιτιολογική σκέψη 10 της οδηγίας 2005/29 διαλαμβάνονται τα εξής:

«Είναι αναγκαίο να εξασφαλιστεί η συνοχή μεταξύ της παρούσας οδηγίας και του υφιστάμενου […] δικαίου [της Ένωσης], ειδικά όταν για συγκεκριμένους τομείς ισχύουν λεπτομερείς διατάξεις για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές. […] Συνεπώς, η παρούσα οδηγία ισχύει μόνον εφόσον δεν υφίστανται ειδικές διατάξεις του […] δικαίου [της Ένωσης] που ρυθμίζουν συγκεκριμένες πτυχές αθέμιτων εμπορικών πρακτικών, όπως είναι οι απαιτήσεις παροχής πληροφοριών και οι κανόνες για τον τρόπο παρουσίασης πληροφοριών στον καταναλωτή. Προστατεύει τον καταναλωτή όπου δεν υπάρχει ειδική τομεακή νομοθεσία σε […] επίπεδο [Ένωσης] και απαγορεύει στους εμπορευόμενους τη δημιουργία εσφαλμένων εντυπώσεων για τη φύση των προϊόντων. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για σύνθετα προϊόντα με υψηλά επίπεδα κινδύνου για τους καταναλωτές όπως ορισμένα προϊόντα χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών. Κατά συνέπεια η οδηγία συμπληρώνει το ισχύον […] κεκτημένο [της Ένωσης] για τις εμπορικές πρακτικές που βλάπτουν τα οικονομικά συμφέροντα των καταναλωτών.»

6.

Στο άρθρο 2, στοιχείο δʹ, της εν λόγω οδηγίας παρέχεται ο ακόλουθος ορισμός της έννοιας των «εμπορικών πρακτικών»: «κάθε πράξη, παράλειψη, τρόπος συμπεριφοράς ή εκπροσώπησης, εμπορική επικοινωνία, συμπεριλαμβανομένης της διαφήμισης και του μάρκετινγκ, ενός εμπορευομένου, άμεσα συνδεόμενη με την προώθηση, πώληση ή προμήθεια ενός προϊόντος σε καταναλωτές».

7.

Υπό τον τίτλο «Πεδίο εφαρμογής», το άρθρο 3, παράγραφος 4, της εν λόγω οδηγίας ορίζει τα εξής:

«Σε περίπτωση σύγκρουσης των διατάξεων της παρούσας οδηγίας με άλλους […] κανόνες [της Ένωσης] που ρυθμίζουν συγκεκριμένες πτυχές αθέμιτων εμπορικών πρακτικών, οι τελευταίοι επικρατούν και εφαρμόζονται επί των πτυχών αυτών.»

8.

Το άρθρο 7 της οδηγίας 2005/29, με τίτλο «Παραπλανητικές παραλείψεις», ορίζει τα εξής:

«1.   Μια εμπορική πρακτική θεωρείται παραπλανητική όταν, στο πραγματικό της πλαίσιο, λαμβανομένων υπόψη όλων των χαρακτηριστικών της και των περιστάσεων, καθώς και των περιορισμών του συγκεκριμένου μέσου επικοινωνίας, παραλείπει ουσιώδεις πληροφορίες που χρειάζεται ο μέσος καταναλωτής, ανάλογα με το συγκεκριμένο πλαίσιο, για να λάβει τεκμηριωμένη απόφαση συναλλαγής, και ως εκ τούτου τον οδηγεί ή ενδέχεται να τον οδηγήσει να λάβει απόφαση συναλλαγής την οποία διαφορετικά δεν θα ελάμβανε.

2.   Παραπλανητική παράλειψη τεκμαίρεται και όταν ο εμπορευόμενος αποκρύπτει ουσιώδεις πληροφορίες ή τις παρέχει κατά τρόπο ασαφή, ακατάληπτο, διφορούμενο ή εκτός χρόνου κατά τα αναφερόμενα στην παράγραφο 1, λαμβανομένων υπόψη των ζητημάτων που περιγράφονται στην εν λόγω παράγραφο, ή όταν δεν προσδιορίζει την εμπορική επιδίωξη της εμπορικής πρακτικής, εφόσον αυτή δεν είναι ήδη προφανής από το συγκεκριμένο πλαίσιο και όταν, και στις δύο περιπτώσεις, τούτο έχει ή ενδέχεται να έχει ως αποτέλεσμα να λάβει ο μέσος καταναλωτής απόφαση για συναλλαγή την οποία, διαφορετικά, δεν θα είχε λάβει.

[…]

5.   Οι απαιτήσεις παροχής πληροφοριών που θεσπίζονται από το […] δίκαιο [της Ένωσης], σχετικά με την εμπορική επικοινωνία, συμπεριλαμβανομένης της διαφήμισης ή του μάρκετινγκ, των οποίων ενδεικτικός κατάλογος περιλαμβάνεται στο παράρτημα ΙΙ, θεωρούνται ουσιώδεις.»

2. Η οδηγία 2010/30

9.

Οι αιτιολογικές σκέψεις 5 και 8 της οδηγίας 2010/30 έχουν ως εξής:

«(5)

Η παροχή επακριβών, εύστοχων και συγκρίσιμων πληροφοριακών στοιχείων για την ενεργειακή κατανάλωση των συνδεόμενων με την ενέργεια προϊόντων θα πρέπει να επηρεάσει τις επιλογές των τελικών χρηστών υπέρ των προϊόντων που είναι λιγότερο ενεργειοβόρα ή που συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με την κατανάλωση λιγότερης ενέργειας ή άλλων βασικών πόρων και, κατά συνέπεια, να οδηγήσει τους κατασκευαστές να λάβουν μέτρα για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και άλλων βασικών πόρων από τα προϊόντα που παράγουν. Θα πρέπει επίσης να παροτρύνει, εμμέσως, την ορθολογική χρήση των προϊόντων αυτών με σκοπό τη συμβολή στην υλοποίηση του στόχου ενεργειακής απόδοσης 20 % της ΕΕ. Εφόσον δεν υπάρχουν αυτά τα πληροφοριακά στοιχεία, η λειτουργία των δυνάμεων της αγοράς δεν θα επιτύχει, μόνη της, την προαγωγή της ορθολογικής χρήσης της ενέργειας και άλλων βασικών πόρων όσον αφορά τα εν λόγω προϊόντα.

(8)

O ρόλος της πληροφόρησης στη λειτουργία των δυνάμεων της αγοράς είναι πρωταρχικός και, προς τούτο, επιβάλλεται να καθιερωθεί ομοιόμορφη ετικέτα για όλα τα προϊόντα του αυτού τύπου, να παρέχονται στους δυνητικούς αγοραστές τυποποιημένες συμπληρωματικές πληροφορίες σχετικά με το ενεργειακό κόστος και την κατανάλωση άλλων βασικών πόρων από αυτά τα προϊόντα, καθώς και να ληφθούν μέτρα προκειμένου οι πληροφορίες αυτές να παρέχονται και στους δυνητικούς τελικούς χρήστες οι οποίοι δεν βλέπουν το προϊόν εκτεθειμένο και συνεπώς αδυνατούν να δουν την ετικέτα. Προκειμένου να είναι αποτελεσματική και επιτυχής, η ετικέτα πρέπει να αναγνωρίζεται εύκολα από τους τελικούς χρήστες και να είναι απλή και συνοπτική. Για τον σκοπό αυτό, η υπάρχουσα μορφή της ετικέτας θα πρέπει να επιλεγεί ως η βάση για την ενημέρωση των τελικών χρηστών σχετικά με την ενεργειακή απόδοση των προϊόντων. Οι μετρήσεις όσον αφορά την κατανάλωση ενέργειας και τα υπόλοιπα δεδομένα που αφορούν τα προϊόντα θα πρέπει να διενεργούνται σύμφωνα προς εναρμονισμένα πρότυπα και μεθόδους.»

10.

Υπό τον τίτλο «Πεδίο εφαρμογής», το άρθρο 1, παράγραφος 1, της εν λόγω οδηγίας ορίζει τα εξής:

«Με την παρούσα οδηγία θεσπίζεται πλαίσιο για την εναρμόνιση των εθνικών μέτρων παροχής πληροφοριών στους τελικούς χρήστες, ιδίως μέσω της επισήμανσης και της παροχής ομοιόμορφων πληροφοριών σχετικά με το προϊόν, όσον αφορά την κατανάλωση ενέργειας και κατά περίπτωση άλλων βασικών πόρων κατά τη χρήση, και συμπληρωματικών πληροφοριών για συνδεόμενα με την ενέργεια προϊόντα έτσι ώστε οι τελικοί χρήστες να μπορούν να επιλέγουν αποδοτικότερα προϊόντα.»

11.

Υπό τον τίτλο «Ευθύνες των κρατών μελών», το άρθρο 3, παράγραφος 1, της ως άνω οδηγίας ορίζει τα εξής:

«Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ώστε:

α)

οι προμηθευτές και οι έμποροι που είναι εγκατεστημένοι στο έδαφός τους εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις που υπέχουν από τα άρθρα 5 και 6·

β)

όσον αφορά τα προϊόντα που εμπίπτουν στην παρούσα οδηγία, απαγορεύεται η επίθεση ετικετών, σημάτων, συμβόλων ή επιγραφών που δεν είναι σύμφωνα προς τις απαιτήσεις της παρούσας οδηγίας και των αντίστοιχων κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, εφόσον η τοποθέτησή τους ενδέχεται να παραπλανήσει ή να οδηγήσει σε σύγχυση τους τελικούς χρήστες όσον αφορά την κατανάλωση ενέργειας ή, κατά περίπτωση, άλλων βασικών πόρων κατά τη χρήση·

[…]».

12.

Το άρθρο 4 της οδηγίας 2010/30, το οποίο επιγράφεται «Απαιτήσεις για ενημέρωση», έχει ως εξής:

«Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι:

α)

οι πληροφορίες για την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, άλλων μορφών ενέργειας και, ανάλογα με την περίπτωση, άλλων βασικών πόρων κατά τη χρήση, καθώς και οι συμπληρωματικές πληροφορίες, παρέχονται στους τελικούς χρήστες σύμφωνα με τις κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις που εκδίδονται δυνάμει της παρούσας οδηγίας, μέσω δελτίου και ετικέτας σχετικών με τα προϊόντα τα οποία προσφέρονται προς πώληση, μίσθωση, μίσθωση-αγορά ή εκτίθενται προοριζόμενα για τελικούς χρήστες, άμεσα ή έμμεσα, με οποιοδήποτε μέσο τηλεπώλησης, συμπεριλαμβανομένου του διαδικτύου·

[…]».

13.

Το άρθρο 10 της οδηγίας 2010/30 αναθέτει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή την εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις με σκοπό τη θέσπιση λεπτομερών διατάξεων σχετικά με την ετικέτα και το δελτίο σχετικά με κάθε είδος προϊόντος.

3. Ο κανονισμός 665/2013

14.

Κατά την αιτιολογική σκέψη 5 αυτού, ο κανονισμός 665/2013, ο οποίος εκδόθηκε στη βάση ιδίως των άρθρων 10 και 11 της οδηγίας 2010/30, καθορίζει ενιαίο σχέδιο και περιεχόμενο για το ενεργειακό σήμα που τίθεται επί των ηλεκτρικών σκουπών.

15.

Υπό τον τίτλο «Αντικείμενο και πεδίο εφαρμογής», το άρθρο 1, παράγραφος 1, του εν λόγω κανονισμού ορίζει τα εξής:

«Ο παρών κανονισμός καθορίζει απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού για τη διάθεση στην αγορά ηλεκτρικών σκουπών που τροφοδοτούνται από το ηλεκτρικό δίκτυο, συμπεριλαμβανομένων υβριδικών ηλεκτρικών σκουπών.»

16.

Υπό τον τίτλο «Ευθύνες των προμηθευτών και χρονοδιάγραμμα», το άρθρο 3, παράγραφος 1, του ως άνω κανονισμού ορίζει τα εξής:

«Από την 1η Σεπτεμβρίου 2014 οι προμηθευτές μεριμνούν ώστε:

α)

κάθε ηλεκτρική σκούπα να φέρει τυπωμένη ετικέτα με τη μορφή και τις πληροφορίες που ορίζονται στο παράρτημα II·

[…]».

17.

Υπό τον τίτλο «Ευθύνες των εμπόρων», το άρθρο 4 του ως άνω κανονισμού ορίζει τα εξής:

«Από την 1η Σεπτεμβρίου 2014, οι έμποροι μεριμνούν ώστε:

α)

κάθε μοντέλο που εκτίθεται σε σημείο πώλησης φέρει την ετικέτα που ορίζεται στο άρθρο 3 τοποθετημένη στο εξωτερικό της συσκευής ή κρεμασμένη στη συσκευή, με τρόπο ώστε να είναι ευδιάκριτη·

[…]».

18.

Το παράρτημα II του εν λόγω κανονισμού, το οποίο επιγράφεται «Ετικέτα», καθορίζει τον σχεδιασμό του ενεργειακού σήματος που τίθεται επί των ηλεκτρικών σκουπών και απαριθμεί τις πληροφορίες που πρέπει να αναγράφονται σε αυτό.

Β.   Το βελγικό δίκαιο

19.

Το άρθρο VI.97, σημείο 2, του Wetboek economisch recht (κώδικα οικονομικού δικαίου, Moniteur belge της 30ής Δεκεμβρίου 2013, σ. 103506), που σκοπεί στη μεταφορά του άρθρου 6, παράγραφος 1, στοιχείο αʹ, της οδηγίας 2005/29 στην εθνική έννομη τάξη, προβλέπει ότι εμπορική πρακτική θεωρείται παραπλανητική όταν περιλαμβάνει εσφαλμένες πληροφορίες και, επομένως, είναι αναληθής ή, όταν, με οποιονδήποτε τρόπο, συμπεριλαμβανομένης της συνολικής παρουσιάσεώς της, περιάγει ή δύναται να περιαγάγει τον μέσο καταναλωτή σε πλάνη όσον αφορά τα κύρια χαρακτηριστικά του προϊόντος, όπως είναι, μεταξύ άλλων, τα αποτελέσματα και τα ουσιώδη χαρακτηριστικά των δοκιμών ή ελέγχων του προϊόντος, ακόμη και αν οι πληροφορίες είναι αντικειμενικώς ορθές, και, ούτως ή άλλως, τον οδηγεί ή δύναται να τον οδηγήσει να λάβει απόφαση συναλλαγής (αγοράς) την οποία διαφορετικά δεν θα είχε λάβει.

20.

Το άρθρο VI.105, σημείο 1, στοιχείο a, του εν λόγω κώδικα απαγορεύει κάθε διαφήμιση επιχειρήσεως η οποία, λαμβανομένων υπόψη όλων των επιμέρους στοιχείων, με οποιονδήποτε τρόπο, συμπεριλαμβανομένων της παρουσιάσεώς της ή της παραλείψεως πληροφοριών, περιάγει ή δύναται να περιαγάγει το πρόσωπο στο οποίο απευθύνεται, ή το οποίο έχει πρόσβαση σε αυτήν, σε πλάνη σχετικά, μεταξύ άλλων, με τα χαρακτηριστικά των αγαθών, όπως είναι τα αποτελέσματα και τα ουσιώδη χαρακτηριστικά των δοκιμών και ελέγχων που πραγματοποιούνται στα αγαθά ή στις υπηρεσίες.

21.

Δυνάμει του άρθρου VI.99, παράγραφος 1, του εν λόγω κώδικα, που σκοπεί στη μεταφορά του άρθρου 7, παράγραφος 1, της οδηγίας 2005/29 στην εθνική έννομη τάξη, εμπορική πρακτική θεωρείται παραπλανητική όταν, στο πραγματικό της πλαίσιο, λαμβανομένων υπόψη όλων των χαρακτηριστικών της και των περιστάσεων, καθώς και των περιορισμών του συγκεκριμένου μέσου επικοινωνίας, παραλείπει ουσιώδη πληροφορία που ο μέσος καταναλωτής χρειάζεται, ανάλογα με το συγκεκριμένο πλαίσιο, για να λάβει με γνώση των πραγμάτων απόφαση συναλλαγής, και ως εκ τούτου τον οδηγεί ή δύναται να τον οδηγήσει να λάβει απόφαση συναλλαγής την οποία διαφορετικά δεν θα είχε λάβει.

III. Η διαφορά της κύριας δίκης και τα προδικαστικά ερωτήματα

22.

Η Dyson διαθέτει στο εμπόριο ηλεκτρικές σκούπες οι οποίες λειτουργούν χωρίς σακούλα συλλογής σκόνης. Η BSH διαθέτει στο εμπόριο, υπό τα σήματα Siemens και Bosch, ηλεκτρικές σκούπες οι οποίες λειτουργούν με τον συνήθη τρόπο και περιλαμβάνουν σακούλα συλλογής σκόνης.

23.

Η Dyson προσέβαλε την επισήμανση της καταναλώσεως ενέργειας των ηλεκτρικών σκουπών που διαθέτει στο εμπόριο η BSH για τους ακόλουθους λόγους. Η εν λόγω επισήμανση αντικατοπτρίζει τα αποτελέσματα δοκιμών ενεργειακής αποδόσεως που πραγματοποιούνται με κενή σακούλα. Εντούτοις, κατά την Dyson, υπό κανονικές συνθήκες χρήσεως, οι πόροι της σακούλας φράσσονται όταν αυτή γεμίζει με σκόνη, με αποτέλεσμα ο κινητήρας να πρέπει να αναπτύσσει μεγαλύτερη ισχύ προκειμένου η ηλεκτρική σκούπα να διατηρήσει την ίδια απορροφητική ισχύ. Ως εκ τούτου, η Dyson εκτιμά ότι η επισήμανση της καταναλώσεως ενέργειας των εν λόγω ηλεκτρικών σκουπών περιάγει τον καταναλωτή σε πλάνη. Από την άλλη πλευρά, οι ηλεκτρικές σκούπες που διαθέτει στο εμπόριο η Dyson, οι οποίες λειτουργούν χωρίς σακούλα συλλογής σκόνης, δεν επηρεάζονται από τη συγκεκριμένη απώλεια ενεργειακής αποδόσεως υπό κανονικές συνθήκες χρήσεως.

24.

Για τους λόγους αυτούς, στις 20 Οκτωβρίου 2015, η Dyson άσκησε ενώπιον του rechtbank van koophandel te Antwerpen (εμποροδικείου Αμβέρσας) αγωγή κατά της BSH, η οποία περιλαμβάνει δύο σκέλη.

25.

Αφενός, η Dyson εκτιμά ότι οι διαφημίσεις που απαριθμούνται κατωτέρω είναι ανακριβείς και περιάγουν τον καταναλωτή σε πλάνη ως προς την ενεργειακή απόδοση της ηλεκτρικής σκούπας Siemens VSQ8POWER4 και κάθε άλλου μοντέλου της BSH που έχει τα ίδια τεχνικά χαρακτηριστικά. Για τον λόγο αυτό, η BSH παρέβη το άρθρο VI.97, σημείο 2, του κώδικα οικονομικού δικαίου και επέδειξε αθέμιτη εμπορική πρακτική κατά το άρθρο VI.105, σημείο 1, στοιχείο a, του εν λόγω κώδικα.

26.

Οι διαφημίσεις οι οποίες σχετίζονται με το πρώτο αυτό σκέλος της αγωγής είναι οι ακόλουθες:

το ενεργειακό σήμα με μνεία της τάξεως A για ενεργειακή απόδοση και για επιδόσεις καθαρισμού χαλιών·

το πράσινο ενεργειακό σήμα με μνεία της τάξεως A για ενεργειακή απόδοση·

η ετικέτα χαλιού με μνεία της τάξεως A για επιδόσεις καθαρισμού χαλιού·

η ετικέτα AAAA στο κουτί της συσκευασίας και στην ίδια την ηλεκτρική σκούπα·

η πορτοκαλί ετικέτα AAAA στο κουτί της συσκευασίας·

το οικολογικό σήμα στο κουτί της συσκευασίας, και

η μνεία του «φίλτρου HEPA».

27.

Αφετέρου, η Dyson εκτιμά ότι η BSH περιάγει τον καταναλωτή σε πλάνη μέσω παραλείψεως, κατά το άρθρο VI.99, παράγραφος 1, του κώδικα οικονομικού δικαίου, παραλείποντας να διευκρινίσει ότι οι διαφημίσεις αυτές βασίζονται στα αποτελέσματα δοκιμών που πραγματοποιήθηκαν με κενή σακούλα.

28.

Το αιτούν δικαστήριο διευκρινίζει ότι, κατόπιν αιτήματος της BSH, ο οργανισμός ελέγχου και πιστοποιήσεως VDE Prüf- und Zertifizierungsinstitut πραγματοποίησε διάφορες δοκιμές, στις 15 Ιανουαρίου 2015, στις 29 Οκτωβρίου 2015 και στις 2 Νοεμβρίου 2015, από τις οποίες προκύπτει ότι η ηλεκτρική σκούπα Siemens VSQ8POWER4 ανήκει όντως στην τάξη ενεργειακής αποδόσεως A. Το αιτούν δικαστήριο προσθέτει ότι, ως εκ τούτου, το επιχείρημα της Dyson, κατά το οποίο κακώς η BSH διεκδικεί τη χρήση των ετικετών A για τη συγκεκριμένη ηλεκτρική σκούπα, είναι αβάσιμο.

29.

Λαμβανομένων υπόψη των αποτελεσμάτων των εν λόγω δοκιμών, το αιτούν δικαστήριο εκτιμά ότι η επίλυση της διαφοράς της κύριας δίκης εγείρει δύο ζητήματα σχετικά, αφενός, με το ενεργειακό σήμα, τη χρήση του οποίου απαιτεί ο κανονισμός 665/2013, και, αφετέρου, με τις λοιπές ετικέτες που θέτει συμπληρωματικώς η BSH στις ηλεκτρικές σκούπες.

30.

Όσον αφορά το ενεργειακό σήμα, τίθεται το ερώτημα αν η BSH περιάγει τον καταναλωτή σε πλάνη, κατά το άρθρο 7 της οδηγίας 2005/29, αποσιωπώντας το γεγονός ότι οι δοκιμές πραγματοποιούνται με κενή σακούλα συλλογής σκόνης. Το αιτούν δικαστήριο συντάσσεται με την άποψη της Dyson ότι τέτοιες δοκιμές δεν καθιστούν εφικτή τη σύγκριση της ενεργειακής αποδόσεως ηλεκτρικών σκουπών που λειτουργούν με και χωρίς σακούλα συλλογής σκόνης. Εντούτοις, το αιτούν δικαστήριο επισημαίνει ότι η BSH τήρησε αυστηρά τις διατάξεις του κανονισμού 665/2013. Ζητεί επίσης να διευκρινιστεί αν η προσθήκη μιας τέτοιας μνείας συνάδει προς τις διατάξεις του κανονισμού αυτού που καθορίζουν τη μορφή και το περιεχόμενο της εν λόγω ετικέτας.

31.

Το αιτούν δικαστήριο διαπιστώνει επίσης ότι η BSH χρησιμοποίησε διάφορα σύμβολα τα οποία δεν προβλέπονται στον κανονισμό 665/2013, όπως ειδικότερα:

την πράσινη ετικέτα με τη μνεία «Energy A», που δείχνει ότι η ηλεκτρική σκούπα ανήκει, από άποψη ενεργειακής αποδόσεως, στην τάξη Α·

την πορτοκαλί ετικέτα με τη μνεία «AAAA Best rated: A in all classes», που δείχνει ότι η ηλεκτρική σκούπα ανήκει στην τάξη Α όσον αφορά τις επιδόσεις καθαρισμού τόσο σε χαλί όσο και σε σκληρό δάπεδο, την ενεργειακή απόδοση και την επανεκπομπή σκόνης·

τη μαύρη ετικέτα με την απεικόνιση ενός χαλιού και με τη μνεία «class A Performance» που δείχνει ότι η ηλεκτρική σκούπα ανήκει στην τάξη Α όσον αφορά το ποσοστό συλλεγόμενης σκόνης από χαλί.

32.

Εντούτοις, το αιτούν δικαστήριο διαπιστώνει ότι οι ετικέτες αυτές επαναλαμβάνουν τις πληροφορίες που παρέχει το ενεργειακό σήμα. Ως εκ τούτου, ζητεί να διευκρινιστεί αν η χρήση τέτοιων ετικετών συνάδει προς τον κανονισμό, λαμβανομένου υπόψη του κινδύνου να περιάγουν τον καταναλωτή σε πλάνη ή να προκαλέσουν σύγχυση σε αυτόν όσον αφορά την κατανάλωση ενέργειας.

33.

Υπό τις περιστάσεις αυτές, το rechtbank van koophandel te Antwerpen (εμποροδικείο Αμβέρσας, Βέλγιο) αποφάσισε να αναστείλει την ενώπιόν του διαδικασία και να υποβάλει στο Δικαστήριο τα ακόλουθα προδικαστικά ερωτήματα:

«1)

Μπορεί η αυστηρή τήρηση του κανονισμού [665/2013] (χωρίς τη συμπλήρωση της, κατά το παράρτημά του II, ετικέτας [κατανάλωσης ενέργειας] με πληροφορίες σχετικά με τις συνθήκες δοκιμής που οδήγησαν στην κατάταξη σε τάξη ενεργειακής αποδόσεως σύμφωνα με το παράρτημα I [του εν λόγω κανονισμού]) να θεωρηθεί ως παραπλανητική παράλειψη κατά την έννοια του άρθρου 7 της [οδηγίας 2005/29];

2)

Αντίκειται στον κανονισμό [665/2013] η συμπλήρωση της ετικέτας [κατανάλωσης ενέργειας] με άλλα σύμβολα τα οποία παρέχουν τις ίδιες πληροφορίες;»

IV. Η διαδικασία ενώπιον του Δικαστηρίου

34.

Η αίτηση προδικαστικής αποφάσεως πρωτοκολλήθηκε στη Γραμματεία του Δικαστηρίου στις 7 Δεκεμβρίου 2016.

35.

Γραπτές παρατηρήσεις κατέθεσαν η Dyson, η BSH, η Βελγική, η Γερμανική και η Ιταλική Κυβέρνηση, καθώς και η Επιτροπή.

36.

Στην επ’ ακροατηρίου συζήτηση, η οποία διεξήχθη στις 26 Οκτωβρίου 2017, παρέστησαν η Dyson, η BSH, η Βελγική Κυβέρνηση και η Επιτροπή, οι οποίες ανέπτυξαν τις προφορικές παρατηρήσεις τους.

V. Ανάλυση

37.

Με το πρώτο προδικαστικό ερώτημα, το αιτούν δικαστήριο ζητεί να διευκρινιστεί αν η χρήση του ενεργειακού σήματος, βάσει του κανονισμού 665/2013, χωρίς να διευκρινίζονται οι συνθήκες υπό τις οποίες πραγματοποιήθηκαν οι δοκιμές που οδήγησαν στην ενεργειακή κατάταξη της ηλεκτρικής σκούπας, μπορεί να συνιστά παραπλανητική παράλειψη κατά το άρθρο 7 της οδηγίας 2005/29.

38.

Εκτιμώ ότι το πρώτο αυτό ερώτημα περιλαμβάνει δύο διακριτά σκέλη. Καταρχάς, πρέπει να καθοριστεί αν αντιβαίνει στον κανονισμό 665/2013 να διευκρινίζονται οι πληροφορίες που αναγράφονται στο ενεργειακό σήμα, είτε επ’ αυτού είτε σε συμπληρωματική ετικέτα, προκειμένου να μνημονεύονται οι συνθήκες υπό τις οποίες πραγματοποιήθηκαν οι δοκιμές. Εν συνεχεία, λαμβανομένης υπόψη της ερμηνείας του κανονισμού αυτού, θα πρέπει να εξεταστεί αν η χρήση του ενεργειακού σήματος ενδέχεται να συνιστά παραπλανητική παράλειψη κατά το άρθρο 7 της οδηγίας 2005/29.

39.

Εξάλλου, με το δεύτερο προδικαστικό ερώτημα ζητείται να διευκρινιστεί αν αντιβαίνει στον κανονισμό 665/2013 το να συνοδεύεται το ενεργειακό σήμα από συμπληρωματικές ετικέτες που επαναλαμβάνουν τις πληροφορίες που αναγράφονται σε αυτό. Εκτιμώ ότι είναι σκόπιμο να εξεταστούν από κοινού το δεύτερο ερώτημα και το πρώτο σκέλος του πρώτου ερωτήματος, δεδομένου ότι σκοπούν αμφότερα στην ερμηνεία του κανονισμού αυτού.

40.

Λαμβανομένων υπόψη των προεκτεθέντων, η συνέχεια της αναλύσεως θα διαρθρωθεί σε δύο μέρη, με αντικείμενο αντίστοιχα την ερμηνεία του κανονισμού 665/2013 και την ερμηνεία της οδηγίας 2005/29.

Α.   Επί της ερμηνείας του κανονισμού 665/2013

41.

Με το πρώτο σκέλος του πρώτου προδικαστικού ερωτήματος και με το δεύτερο προδικαστικό ερώτημα, το αιτούν δικαστήριο ζητεί, κατ’ ουσίαν, να διευκρινιστεί αν ο κανονισμός 665/2013 έχει την έννοια ότι αντιβαίνει σε αυτόν, αφενός, η μεταβολή του περιεχομένου ή της μορφής του ενεργειακού σήματος και, αφετέρου, η συνύπαρξη της συγκεκριμένης ετικέτας με συμπληρωματικές ετικέτες που επαναλαμβάνουν ή διευκρινίζουν τις πληροφορίες που αναγράφονται σε αυτό, ιδίως με σκοπό να διευκρινιστούν οι συνθήκες υπό τις οποίες πραγματοποιήθηκαν οι δοκιμές που οδήγησαν στην ενεργειακή κατάταξη της ηλεκτρικής σκούπας.

42.

Στη συνέχεια της αναλύσεως, θα εξετάσω χωριστά τα δύο αυτά ζητήματα.

43.

Προτού ξεκινήσω την εξέταση αυτή, επισημαίνω ότι, παρά το γεγονός ότι ισχύει εδώ και πολλά χρόνια ( 5 ), το καθεστώς που αφορά την επισήμανση της καταναλώσεως ενέργειας των προϊόντων αποτέλεσε αντικείμενο σχετικά περιορισμένης νομολογίας στο επίπεδο των δικαστηρίων της Ένωσης ( 6 ). Κατά την άποψή μου, ούτε αυτή η νομολογία ούτε εκείνη που αφορά το σχετικό με την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων καθεστώς ( 7 ) περιέχουν στοιχεία λυσιτελή για να δοθεί απάντηση στα ερωτήματα που υποβάλλονται στο πλαίσιο της υπό κρίση υποθέσεως.

44.

Όσον αφορά, ειδικότερα, την προσφυγή ακυρώσεως που άσκησε η Dyson κατά του κανονισμού 665/2013, υπενθυμίζεται ότι, δυνάμει πάγιας νομολογίας, υπέρ των πράξεων των οργάνων της Ένωσης υφίσταται, καταρχήν, τεκμήριο νομιμότητας, οι πράξεις δε αυτές παράγουν έννομα αποτελέσματα εφ’ όσον χρόνο δεν έχουν ανακληθεί, ακυρωθεί κατόπιν προσφυγής ακυρώσεως ή κριθεί ανίσχυρες κατόπιν προδικαστικής παραπομπής ή κατόπιν ενστάσεως ελλείψεως νομιμότητας ( 8 ). Εντούτοις, στο πλαίσιο της υπό κρίση υποθέσεως, το Δικαστήριο καλείται όχι να εξετάσει το κύρος του εν λόγω κανονισμού, αλλά να κρίνει αν αντιβαίνει στον εν λόγω κανονισμό ή/και στην οδηγία 2005/29 η χρήση του ενεργειακού σήματος ή/και συμπληρωματικών ετικετών υπό τις περιστάσεις της διαφοράς της κύριας δίκης. Δεδομένου ότι η ασκηθείσα από την Dyson προσφυγή ακυρώσεως εκκρεμεί ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου ( 9 ), το Δικαστήριο οφείλει, στο πλαίσιο της υπό κρίση υποθέσεως, να στηριχθεί στην παραδοχή ότι ο κανονισμός 665/2013 είναι ισχυρός.

1. Επί της απαγορεύσεως μεταβολής του περιεχομένου ή της μορφής του ενεργειακού σήματος

45.

Για να δοθεί απάντηση στο πρώτο προδικαστικό ερώτημα, πρέπει να εξεταστεί εάν οι κατασκευαστές και οι έμποροι ηλεκτρικών σκουπών έχουν το δικαίωμα να μεταβάλλουν το περιεχόμενο ή τη μορφή του ενεργειακού σήματος, ιδίως με σκοπό να μνημονεύσουν τις συνθήκες υπό τις οποίες πραγματοποιήθηκαν οι δοκιμές που οδήγησαν στην ενεργειακή κατάταξη της ηλεκτρικής σκούπας. Στο πλαίσιο της διαφοράς της κύριας δίκης, η ύπαρξη τέτοιου περιθωρίου χειρισμών μπορεί να σημαίνει ότι η BSH έχει τη δυνατότητα να διευκρινίσει, στην ίδια την ετικέτα, ότι οι πληροφορίες που αναγράφονται σε αυτήν αντικατοπτρίζουν τα αποτελέσματα δοκιμών πραγματοποιηθεισών με κενή σακούλα, κατά την επιθυμία της Dyson.

46.

Εντούτοις, είμαι πεπεισμένος ότι ο κανονισμός αυτός δεν παρέχει κανένα περιθώριο χειρισμών στους κατασκευαστές και στους εμπόρους όσον αφορά τη μορφή και το περιεχόμενο του ενεργειακού σήματος.

47.

Όπως προκύπτει από τον τίτλο του, ο κανονισμός 665/2013 συμπληρώνει την οδηγία 2010/30 όσον αφορά την επισήμανση της καταναλώσεως ενέργειας από ηλεκτρικές σκούπες. Δυνάμει του άρθρου 4, στοιχείο αʹ, του κανονισμού αυτού, οι έμποροι μεριμνούν ώστε κάθε μοντέλο ηλεκτρικής σκούπας να φέρει «με τρόπο ώστε να είναι ευδιάκριτο» το ενεργειακό σήμα που παρέχει ο προμηθευτής και θεσπίζεται βάσει του παραρτήματος II του εν λόγω κανονισμού.

48.

Το παράρτημα II του κανονισμού 665/2013 περιλαμβάνει τρία τμήματα με τους αντίστοιχους τίτλους «Ετικέτα 1», «Ετικέτα 2» και «Σχέδιο ετικέτας». Το τμήμα «Ετικέτα 2» δεν έχει σημασία στο πλαίσιο της διαφοράς της κύριας δίκης, καθώς εφαρμόζεται από την 1η Σεπτεμβρίου 2017, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 3, παράγραφος 2, του εν λόγω κανονισμού ( 10 ).

49.

Εξάλλου, καθένα από τα τρία αυτά τμήματα υποδιαιρείται σε τρία επιμέρους τμήματα, τα οποία αφορούν αντίστοιχα τις «ηλεκτρικές σκούπες γενικής χρήσεως», τις «ηλεκτρικές σκούπες σκληρών δαπέδων» και τις «ηλεκτρικές σκούπες χαλιών». Ελλείψει διευκρινίσεως όσον αφορά την κατάταξη του επίμαχου στη διαφορά της κύριας δίκης μοντέλου, πρέπει να γίνει παραπομπή στα σημεία 1.1 και 3.1 του εν λόγω παραρτήματος, τα οποία αφορούν τις «ηλεκτρικές σκούπες γενικής χρήσεως». Σε κάθε περίπτωση, επισημαίνεται ότι οι ήσσονος σημασίας διαφορές που υφίστανται μεταξύ των επιμέρους τμημάτων αυτών δεν ασκούν επιρροή για τις ανάγκες της υπό κρίση υποθέσεως ( 11 ).

50.

Στο σημείο 1.1 του παραρτήματος II του κανονισμού 665/2013 απαριθμούνται οι πληροφορίες τις οποίες πρέπει να περιέχει το ενεργειακό σήμα, ήτοι το όνομα/η επωνυμία ή το εμπορικό σήμα του προμηθευτή, το αναγνωριστικό του μοντέλου, η τάξη ενεργειακής αποδόσεως, η μέση ετήσια κατανάλωση ενέργειας, η τάξη ποσοστού επανεκπομπής σκόνης, η τάξη επιδόσεων καθαρισμού χαλιού, η τάξη επιδόσεων καθαρισμού σκληρού δαπέδου και η στάθμη ηχητικής ισχύος.

51.

Επιπλέον, διευκρινίζεται ότι το σχέδιο του ενεργειακού σήματος πρέπει να είναι σύμφωνο με τα προβλεπόμενα στο σημείο 3.1 του εν λόγω παραρτήματος ( 12 ). Στο σημείο αυτό προσδιορίζεται, με σαφή και λεπτομερή τρόπο, το σχέδιο του ενεργειακού σήματος που πρέπει να συντάσσουν οι προμηθευτές και να θέτουν οι έμποροι στις ηλεκτρικές σκούπες. Στο σημείο αυτό καθορίζονται επίσης οι ελάχιστες διαστάσεις της ετικέτας και των στοιχείων της, καθώς και τα χρώματα και οι γραμματοσειρές που πρέπει να χρησιμοποιούνται για καθένα από τα στοιχεία αυτά.

52.

Κατά την άποψή μου, από τα προεκτεθέντα προκύπτει ότι οι προμηθευτές και οι έμποροι ηλεκτρικών σκουπών δεν διαθέτουν κανένα περιθώριο χειρισμών όσον αφορά τη χρήση και την τοποθέτηση του ενεργειακού σήματος. Αφενός, η χρήση του είναι υποχρεωτική. Αφετέρου, η ετικέτα πρέπει να τηρεί το σύνολο των απαιτήσεων που προβλέπονται στο παράρτημα II του κανονισμού αυτού, όσον αφορά τόσο τη μορφή της όσο και τις πληροφορίες που πρέπει να αναγράφονται σε αυτήν. Συναφώς, οι δύο μοναδικές εξαιρέσεις αφορούν τη δυνατότητα χρήσεως, συμπληρωματικώς, αντιγράφου του οικολογικού σήματος που χορηγείται δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) 66/2010 ( 13 ) (σημείο 1.1 του εν λόγω παραρτήματος) ( 14 ) και χρήσεως ενεργειακού σήματος διαστάσεων που υπερβαίνουν τις ελάχιστες απαιτούμενες (σημείο 1.3 του εν λόγω παραρτήματος).

53.

Με άλλα λόγια, κατά την έκδοση του κανονισμού 665/2013, ο νομοθέτης της Ένωσης επέλεξε συνειδητά τις πληροφορίες –κατ’ ανάγκη περιορισμένες σε αριθμό– οι οποίες πρέπει να ανακοινώνονται στους καταναλωτές μέσω του ενεργειακού σήματος, στις οποίες δεν συγκαταλέγεται η χρησιμοποιηθείσα μέθοδος για τη μέτρηση της ενεργειακής αποδόσεως των ηλεκτρικών σκουπών.

54.

Από τα προεκτεθέντα προκύπτει ότι ο κανονισμός 665/2013 έχει την έννοια ότι αντιβαίνει σε αυτόν η μεταβολή του περιεχομένου ή της μορφής του ενεργειακού σήματος, ιδίως με σκοπό να διευκρινιστούν οι συνθήκες υπό τις οποίες πραγματοποιήθηκαν οι δοκιμές οι οποίες οδήγησαν στην ενεργειακή κατάταξη της ηλεκτρικής σκούπας.

55.

Εν συνεχεία, πρέπει να εξεταστεί αν μια τέτοια πληροφορία μπορεί να παρέχεται με συμπληρωματική ετικέτα συνοδεύουσα το ενεργειακό σήμα.

2. Επί της απαγορεύσεως χρησιμοποιήσεως συμπληρωματικών ετικετών που επαναλαμβάνουν ή διευκρινίζουν τις πληροφορίες που αναγράφονται στο ενεργειακό σήμα

56.

Με το δεύτερο προδικαστικό ερώτημα, το αιτούν δικαστήριο ζητεί, κατ’ ουσίαν, από το Δικαστήριο να διευκρινίσει αν ο κανονισμός 665/2013 έχει την έννοια ότι αντιβαίνει σε αυτόν το να συνοδεύεται το ενεργειακό σήμα από συμπληρωματικές ετικέτες που επαναλαμβάνουν τις πληροφορίες που αναγράφονται σε αυτό. Υπό τις περιστάσεις της υποθέσεως της κύριας δίκης, το ερώτημα αυτό αφορά αρκετά σύμβολα τα οποία χρησιμοποιεί η BSH χωρίς να προβλέπονται από τον κανονισμό αυτό, ήτοι την πράσινη ετικέτα με τη μνεία «Energy A», την πορτοκαλί ετικέτα με τη μνεία «AAAA Best rated: A in all classes» και τη μαύρη ετικέτα με την απεικόνιση ενός χαλιού και με τη μνεία «class A Performance» ( 15 ).

57.

Εξάλλου, προκειμένου να απαντηθεί το πρώτο προδικαστικό ερώτημα ( 16 ), είναι επίσης αναγκαίο να καθοριστεί αν αντιβαίνει στον εν λόγω κανονισμό να συνοδεύεται το ενεργειακό σήμα από συμπληρωματική ετικέτα στην οποία διευκρινίζεται ότι οι αναγραφόμενες πληροφορίες αντικατοπτρίζουν τα αποτελέσματα δοκιμών που πραγματοποιήθηκαν με κενή σακούλα, κατά την επιθυμία της Dyson. Σκοπός μιας τέτοιας συμπληρωματικής ετικέτας προβάλλεται ότι είναι όχι να επαναλάβει τις πληροφορίες που αναγράφονται στο ενεργειακό σήμα, αλλά να τις διευκρινίσει.

58.

Κατά την άποψή μου, στα δύο ζητήματα πρέπει να δοθεί κοινή απάντηση, ήτοι ότι ο κανονισμός 665/2013, σε συνδυασμό με την οδηγία 2010/30, έχει την έννοια ότι αντιβαίνει σε αυτόν η χρήση συμπληρωματικών ετικετών που επαναλαμβάνουν ή διευκρινίζουν τις πληροφορίες που αναγράφονται στο ενεργειακό σήμα.

59.

Η ως άνω ερμηνεία απορρέει, πρώτον, από τον ίδιο τον σκοπό του καθεστώτος που θεσπίζεται με την εν λόγω οδηγία, όπως ο εν λόγω σκοπός προκύπτει από το άρθρο 1, παράγραφος 1, αυτής, που είναι η παροχή στους τελικούς χρήστες ομοιόμορφων πληροφοριών όσον αφορά την κατανάλωση ενέργειας και άλλων βασικών πόρων, με σκοπό την ευχερή σύγκριση των οικείων προϊόντων ( 17 ). Εάν, όμως, επιτραπεί στους κατασκευαστές ή στους εμπόρους να χρησιμοποιούν συμπληρωματικές ετικέτες που επαναλαμβάνουν ή διευκρινίζουν τις πληροφορίες που αναγράφονται στο ενεργειακό σήμα, η τυποποίηση αυτή θα τεθεί εν αμφιβόλω ( 18 ).

60.

Τούτο ισχύει για τον επιπρόσθετο λόγο ότι η αναγνώριση δικαιώματος χρήσεως τέτοιων ετικετών ενέχει κίνδυνο δημιουργίας ενός φαύλου κύκλου μεταξύ των κατασκευαστών ηλεκτρικών σκουπών, οι οποίοι θα μπορούν να καλύπτουν τα μοντέλα τους με πολλές και διάφορες συμπληρωματικές ετικέτες, αναιρώντας το έργο τυποποιήσεως των πληροφοριών που επιτυγχάνεται με την οδηγία 2010/30 και τον κανονισμό 665/2013.

61.

Δεύτερον, η ερμηνεία αυτή απορρέει επίσης από το άρθρο 3, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, της οδηγίας 2010/30, το οποίο επιβάλλει στα κράτη μέλη να απαγορεύουν την τοποθέτηση άλλων ετικετών, μη συμφώνων προς τις απαιτήσεις της εν λόγω οδηγίας ή των αντίστοιχων κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, όταν αυτό ενδέχεται να παραπλανήσει ή να οδηγήσει σε σύγχυση τους τελικούς χρήστες όσον αφορά την κατανάλωση ενέργειας.

62.

Αυτό ακριβώς θα συμβεί όμως στην περίπτωση ετικετών που επαναλαμβάνουν ή διευκρινίζουν τις πληροφορίες που αναγράφονται στο ενεργειακό σήμα. Συγκεκριμένα, κατά την άποψή μου, η ενδεχόμενη παρουσία τέτοιων συμπληρωματικών ετικετών θα ενέχει τον κίνδυνο προκλήσεως συγχύσεως στους τελικούς χρήστες όσον αφορά τις ενεργειακές αποδόσεις των ηλεκτρικών σκουπών που φέρουν τέτοιες ετικέτες και εκείνων που δεν φέρουν.

63.

Ενδεικτικώς, η χρήση από την BSH πορτοκαλί ετικέτας με τη μνεία «AAAA Best rated: A in all classes» υπό τις περιστάσεις της διαφοράς της κύριας δίκης ( 19 ) ενδέχεται να οδηγήσει τους τελικούς χρήστες να πιστέψουν ότι το οικείο μοντέλο είναι πιο αποδοτικό από μοντέλο το οποίο δεν διαθέτει τη συγκεκριμένη συμπληρωματική ετικέτα. Ομοίως, συμπληρωματική ετικέτα στην οποία διευκρινίζονται οι συνθήκες υπό τις οποίες πραγματοποιήθηκαν οι δοκιμές που οδήγησαν στην ενεργειακή κατάταξη, της οποίας η χρήση θα επιβαλλόταν στην BSH δυνάμει του άρθρου 7 της οδηγίας 2005/29, μπορεί να οδηγήσει τους τελικούς χρήστες να πιστέψουν ότι το οικείο μοντέλο είναι λιγότερο αποδοτικό από μοντέλο το οποίο δεν διαθέτει την εν λόγω συμπληρωματική ετικέτα.

64.

Τρίτον, εκτιμώ ότι η ερμηνεία αυτή επιβεβαιώνεται από το παράρτημα II του κανονισμού 665/2013. Συγκεκριμένα, η μόνη εξαίρεση στην υποχρέωση χρήσεως του ενεργειακού σήματος προβλέπεται στο σημείο 1.1 του εν λόγω παραρτήματος, κατά το οποίο επιτρέπεται, κατά παρέκκλιση, η προσθήκη αντιγράφου του οικολογικού σήματος που χορηγείται δυνάμει του κανονισμού 66/2010. Εξ αντιδιαστολής συνάγεται ότι αντιβαίνει στον κανονισμό αυτό η χρήση κάθε άλλης συμπληρωματικής ετικέτας η οποία επαναλαμβάνει ή διευκρινίζει τις πληροφορίες που αναγράφονται στο ενεργειακό σήμα ( 20 ).

65.

Διευκρινίζεται ότι η ερμηνεία που προτείνω αφορά αποκλειστικά τις πληροφορίες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού 665/2013. Είναι προφανές ότι δεν αντιβαίνει στον κανονισμό αυτό η ανακοίνωση πληροφοριών που δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του όπως, για παράδειγμα, η τιμή πωλήσεως, ο τόπος κατασκευής ή ακόμη η διάρκεια της εγγυήσεως. Αντιθέτως, κατά την άποψή μου, αντιβαίνει σε αυτόν η προσθήκη ετικετών που επαναλαμβάνουν ή διευκρινίζουν τις πληροφορίες που αναγράφονται στο ενεργειακό σήμα, όπως ετικέτας με μνεία των συνθηκών υπό τις οποίες πραγματοποιήθηκαν οι δοκιμές που οδήγησαν στην ενεργειακή κατάταξη.

66.

Για λόγους πληρότητας, προσθέτω ότι η προσέγγιση που εκτίθεται ανωτέρω δεν σημαίνει ότι οι δοκιμές που πραγματοποιούνται για τους σκοπούς της ομοιόμορφης επισημάνσεως που προβλέπεται στον κανονισμό 665/2013 αντικατοπτρίζουν τις συνήθεις συνθήκες χρήσεως των ηλεκτρικών σκουπών, ανεξάρτητα από το κατά πόσον αυτές λειτουργούν με ή χωρίς σακούλα συλλογής σκόνης. Συναφώς, επισημαίνεται ότι κάθε προσπάθεια τυποποιήσεως, όπως αυτή που καταβλήθηκε για την εν λόγω επισήμανση, συνεπάγεται κατ’ ανάγκη μια απλούστευση της πραγματικότητας, όπως υποστήριξε κατ’ ουσίαν η BSH ( 21 ). Εάν η απλούστευση αυτή αντιβαίνει σε υπέρτερους κανόνες δικαίου της Ένωσης, το κύρος της μπορεί να προσβληθεί ενώπιον των δικαστηρίων της Ένωσης, όπως έπραξε η Dyson όταν άσκησε προσφυγή ακυρώσεως κατά του εν λόγω κανονισμού ( 22 ).

67.

Από την άλλη πλευρά, η ύπαρξη τέτοιας απλουστεύσεως δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να θέτει εν αμφιβόλω την τυποποίηση της επισημάνσεως της καταναλώσεως ενέργειας που πραγματοποιούν η οδηγία 2010/30 και, όσον αφορά τις ηλεκτρικές σκούπες, ο κανονισμός 665/2013, παρέχοντας στις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις τη δυνατότητα να μεταβάλουν τη μορφή του ενεργειακού σήματος ή να χρησιμοποιήσουν συμπληρωματικές ετικέτες που επαναλαμβάνουν ή διευκρινίζουν τις πληροφορίες που αναγράφονται σε αυτό.

68.

Για τους λόγους αυτούς, προτείνω στο Δικαστήριο να δώσει στο δεύτερο προδικαστικό ερώτημα την ακόλουθη απάντηση: Ο κανονισμός 665/2013, σε συνδυασμό με την οδηγία 2010/30, έχει την έννοια ότι αντιβαίνει σε αυτόν, αφενός, η μεταβολή του περιεχομένου ή της μορφής του ενεργειακού σήματος και, αφετέρου, η συνύπαρξη της σχετικής ετικέτας με συμπληρωματικές ετικέτες που επαναλαμβάνουν ή διευκρινίζουν τις πληροφορίες που αναγράφονται σε αυτό, ιδίως με σκοπό να διευκρινιστούν οι συνθήκες υπό τις οποίες πραγματοποιήθηκαν οι δοκιμές που οδήγησαν στην ενεργειακή κατάταξη της ηλεκτρικής σκούπας.

69.

Απομένει να εξεταστεί, στο πλαίσιο της απαντήσεως που προτείνω να δοθεί στο πρώτο προδικαστικό ερώτημα, αν οι διατάξεις της οδηγίας 2005/29 μπορούν να θεμελιώνουν υποχρέωση διευκρινίσεως ότι οι πληροφορίες που αναγράφονται στο ενεργειακό σήμα αντικατοπτρίζουν τα αποτελέσματα δοκιμών που πραγματοποιήθηκαν με κενή σακούλα.

Β.   Επί της ερμηνείας της οδηγίας 2005/29

70.

Με το πρώτο προδικαστικό ερώτημα, το αιτούν δικαστήριο ζητεί να διευκρινιστεί αν η χρήση του ενεργειακού σήματος, βάσει του κανονισμού 665/2013, χωρίς να διευκρινίζονται οι συνθήκες υπό τις οποίες πραγματοποιήθηκαν οι δοκιμές που οδήγησαν στην ενεργειακή κατάταξη της ηλεκτρικής σκούπας, μπορεί να συνιστά παραπλανητική παράλειψη κατά το άρθρο 7 της οδηγίας 2005/29.

71.

Κατά την άποψή μου, εάν η χρήση της εν λόγω ετικέτας συνιστά «εμπορική πρακτική» κατά το άρθρο 2, στοιχείο δʹ, της οδηγίας 2005/29 (ενότητα 1), το άρθρο 3, παράγραφος 4, της οδηγίας έχει την έννοια ότι αυτή δεν εφαρμόζεται στις συγκεκριμένες πτυχές αθέμιτων εμπορικών πρακτικών που ρυθμίζονται από τον κανονισμό 665/2013, δεδομένου ότι αυτός δεν παρέχει κανένα περιθώριο χειρισμών στους ενδιαφερόμενους εμπορευομένους (ενότητα 2). Επικουρικώς, εκτιμώ ότι δεν συνιστά παραπλανητική παράλειψη, κατά το άρθρο 7 της ίδιας οδηγίας, η μη μνεία των συνθηκών υπό τις οποίες πραγματοποιήθηκαν οι δοκιμές που οδήγησαν στην ενεργειακή κατάταξη, δεδομένου ότι η ανακοίνωση της πληροφορίας αυτής δεν επιβάλλεται από τον κανονισμό 665/2013 (ενότητα 3).

1. Επί της υπάρξεως «εμπορικής πρακτικής» κατά το άρθρο 2, στοιχείο δʹ, της οδηγίας 2005/29

72.

Η BSH στηρίχθηκε στην απουσία περιθωρίου χειρισμών όσον αφορά τη χρήση και την τοποθέτηση του ενεργειακού σήματος, την οποία εξέθεσα στην προηγούμενη ενότητα, για να υποστηρίξει ότι η χρήση της σχετικής ετικέτας δεν συνιστά «εμπορική πρακτική» κατά το άρθρο 2, στοιχείο δʹ, της οδηγίας 2005/29. Ως εκ τούτου, η οδηγία αυτή δεν εφαρμόζεται στο πλαίσιο της διαφοράς της κύριας δίκης.

73.

Κατά τη συλλογιστική αυτή, η έκφραση «ενός εμπορευομένου», η οποία χρησιμοποιείται στην εν λόγω διάταξη, προϋποθέτει την ύπαρξη περιθωρίου χειρισμών το οποίο μπορεί να εκμεταλλευθεί ο εμπορευόμενος για να επηρεάσει τον καταναλωτή. Επιπλέον, η χρήση της ετικέτας αυτής δεν είναι «άμεσα συνδεόμενη με την προώθηση, πώληση ή προμήθεια ενός προϊόντος σε καταναλωτές» κατά την εν λόγω διάταξη, αλλά προκύπτει από υποχρέωση ενημερώσεως που επιβάλλεται στον εμπορευόμενο, ακόμη και όταν οι πληροφορίες που αναγράφονται στην ετικέτα δεν είναι προς το συμφέρον του, λόγω των μη ικανοποιητικών αποτελεσμάτων της ηλεκτρικής σκούπας στις δοκιμές.

74.

Η συλλογιστική αυτή δεν με πείθει.

75.

Υπενθυμίζεται ότι, κατά πάγια νομολογία, η οδηγία 2005/29 χαρακτηρίζεται από το «ιδιαιτέρως ευρύ καθ’ ύλην πεδίο εφαρμογής της», το οποίο καλύπτει κάθε εμπορική πρακτική άμεσα συνδεόμενη με την προώθηση, πώληση ή προμήθεια ενός προϊόντος σε καταναλωτές ( 23 ).

76.

Λαμβανομένης υπόψη της νομολογίας αυτής, εκτιμώ ότι η θέση της BSH χαρακτηρίζεται από άκρα τυπολατρία. Συγκεκριμένα, η ανακοίνωση πληροφοριών σχετικών, ειδικότερα, με την ενεργειακή απόδοση και τις επιδόσεις καθαρισμού ( 24 ) ηλεκτρικής σκούπας εκτιθέμενης με σκοπό την πώληση στους καταναλωτές συνιστά αναμφίβολα «εμπορική επικοινωνία, συμπεριλαμβανομένης της διαφήμισης και του μάρκετινγκ, ενός εμπορευομένου, άμεσα συνδεόμενη με την […] πώληση ή προμήθεια ενός προϊόντος σε καταναλωτές» κατά το άρθρο 2, στοιχείο δʹ, της οδηγίας 2005/29.

77.

Από το ίδιο το γράμμα της διατάξεως αυτής προκύπτει ότι η έννοια της «εμπορικής επικοινωνίας» είναι ευρύτερη από εκείνη της «διαφημίσεως». Ως εκ τούτου, δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο να περιλαμβάνει μια τέτοια ανακοίνωση πληροφορίες οι οποίες δεν είναι προς το συμφέρον του εμπορευομένου, εν αντιθέσει προς τα όσα υποστήριξε η BSH ( 25 ). Επιπλέον, δεν ασκεί επιρροή το γεγονός ότι η εν λόγω ανακοίνωση κατέστη υποχρεωτική με τον κανονισμό 665/2013. Συγκεκριμένα, καίτοι αυτός που ακολουθεί εμπορική πρακτική πρέπει, εξ ορισμού, να είναι εμπορευόμενος, το κατά πόσον αυτός ενεργεί αυθόρμητα ή με σκοπό να συμμορφωθεί προς τη νομοθεσία της Ένωσης είναι άνευ σημασίας.

78.

Από τα προεκτεθέντα συνάγεται ότι, εν αντιθέσει προς τα όσα υποστήριξε η BSH, η χρήση του ενεργειακού σήματος συνιστά «εμπορική πρακτική» κατά το άρθρο 2, στοιχείο δʹ, της οδηγίας 2005/29.

79.

Προσθέτω ότι το επιχείρημα που πρόβαλε η BSH εγείρει, κατ’ ουσίαν, το ζήτημα της σχέσεως του κανονισμού 665/2013 με την οδηγία 2005/29. Κατά την άποψή μου, το ζήτημα αυτό πρέπει να εξεταστεί μέσω της ερμηνείας του άρθρου 3, παράγραφος 4, της οδηγίας αυτής, αντικείμενο του οποίου είναι ακριβώς η ρύθμιση των συγκρούσεων μεταξύ της εν λόγω οδηγίας και των κανόνων της Ένωσης που ρυθμίζουν συγκεκριμένες πτυχές αθέμιτων εμπορικών πρακτικών.

2. Επί της υπάρξεως «συγκρούσεως» κατά το άρθρο 3, παράγραφος 4, της οδηγίας 2005/29

80.

Δυνάμει του κανόνα υπεροχής που προβλέπεται στο άρθρο 3, παράγραφος 4, της οδηγίας 2005/29, οι άλλοι κανόνες της Ένωσης που ρυθμίζουν συγκεκριμένες πτυχές αθέμιτων εμπορικών πρακτικών επικρατούν, «σε περίπτωση συγκρούσεως», των διατάξεων της εν λόγω οδηγίας.

81.

Η ερμηνεία της διατάξεως αυτής έχει ιδιαίτερη στρατηγική σημασία. Συγκεκριμένα, σκοπός της εν λόγω οδηγίας είναι να εφαρμόζεται σε κάθε αθέμιτη εμπορική πρακτική, ανεξαρτήτως του οικείου τομέα δραστηριότητας, προκειμένου να επιτυγχάνεται υψηλό επίπεδο προστασίας των καταναλωτών ( 26 ). Κατά τη διατύπωση της Επιτροπής σε ανακοίνωση της 14ης Μαρτίου 2013, «[η] οδηγία [2005/29] προβλέπει υψηλό επίπεδο προστασίας του καταναλωτών σε όλους τους τομείς. Λειτουργεί ως δίκτυ ασφαλείας που καλύπτει τα κενά που δεν ρυθμίζονται από άλλους κανόνες της ΕΕ ειδικούς για κάθε τομέα» ( 27 ).

82.

Εντούτοις, κάθε περίπτωση στην οποία κρίνεται ότι η οδηγία 2005/29 δεν εφαρμόζεται δυνάμει του άρθρου 3, παράγραφος 4, αυτής ενέχει τον κίνδυνο διαρρήξεως του διχτυού ασφαλείας που αυτή έχει δημιουργήσει, όταν οι άλλοι κανόνες της Ένωσης –οι οποίοι επικρατούν– δεν εξασφαλίζουν εξίσου υψηλό επίπεδο προστασίας στους καταναλωτές.

83.

Εκτιμώ ότι ο κίνδυνος αυτός επιβάλλει την εφαρμογή αυστηρής, ή ακόμη και συνετής, προσεγγίσεως κατά την ερμηνεία της διατάξεως αυτής.

84.

Κατά την άποψή μου, και λαμβανομένης υπόψη της ως άνω απαιτήσεως αυστηρής ερμηνείας, από το γράμμα της εν λόγω διατάξεως πρέπει να συναχθεί ότι η μη εφαρμογή της οδηγίας 2005/29 εξαρτάται από την εκπλήρωση δύο προϋποθέσεων. Η πρώτη προϋπόθεση συνδέεται με την ύπαρξη «άλλων κανόνων [της Ένωσης] που ρυθμίζουν συγκεκριμένες πτυχές αθέμιτων εμπορικών πρακτικών». Η δεύτερη προϋπόθεση αφορά την ύπαρξη «συγκρούσεως» μεταξύ των εν λόγω άλλων κανόνων και των διατάξεων της οδηγίας αυτής ( 28 ).

85.

Επιπλέον, εάν πληρούνται οι δύο αυτές προϋποθέσεις, η μη εφαρμογή της εν λόγω οδηγίας θα περιορίζεται μόνο στις συγκεκριμένες πτυχές αθέμιτων εμπορικών πρακτικών που ρυθμίζουν οι εν λόγω άλλοι κανόνες, σύμφωνα με το γράμμα του άρθρου 3, παράγραφος 4, της ίδιας οδηγίας. Επομένως, υπό τις περιστάσεις της υποθέσεως της κύριας δίκης, η εν λόγω οδηγία, και ιδίως τα άρθρα 6 και 7 αυτής, εφαρμόζεται πλήρως σε όλες τις πτυχές που δεν ρυθμίζονται από τον κανονισμό 665/2013 ( 29 ), τούτο δε ακόμη και σε περίπτωση συγκρούσεως με τον κανονισμό αυτό.

86.

Στο πλαίσιο της υπό κρίση υποθέσεως, πρέπει να εξακριβωθεί, καταρχάς, αν ο κανονισμός 665/2013 ρυθμίζει συγκεκριμένες πτυχές αθέμιτων εμπορικών πρακτικών.

87.

Συναφώς, επισημαίνεται ότι πρωταρχικός σκοπός της ομοιόμορφης επισημάνσεως που προβλέπεται στην οδηγία 2010/30, στην οποία βασίζεται ο εν λόγω κανονισμός, δεν είναι η προστασία των καταναλωτών κατά τέτοιων πρακτικών, αλλά η προστασία του περιβάλλοντος μέσω της μειώσεως της καταναλώσεως ενέργειας και άλλων βασικών πόρων στην Ένωση ( 30 ).

88.

Παρ’ όλα αυτά, το μέσο που χρησιμοποιεί η εν λόγω οδηγία για την επίτευξη του σκοπού αυτού συνίσταται στην επιβολή υποχρεώσεως ενημερώσεως των καταναλωτών μέσω ομοιόμορφης ετικέτας, κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 1, στο άρθρο 4, στοιχείο αʹ, στο άρθρο 5, στοιχείο αʹ, και στο άρθρο 6 της εν λόγω οδηγίας. Όσον αφορά τις ηλεκτρικές σκούπες, η μορφή και το περιεχόμενο του ενεργειακού σήματος καθορίζονται αυστηρά στο παράρτημα II του κανονισμού 665/2013 ( 31 ).

89.

Εντούτοις, όπως προεκτέθηκε, η χρήση του ενεργειακού σήματος συνιστά «εμπορική πρακτική» κατά το άρθρο 2, στοιχείο δʹ, της οδηγίας 2005/29 ( 32 ). Ως εκ τούτου, επιβάλλοντας στους προμηθευτές και στους εμπόρους την υποχρέωση να χρησιμοποιούν ετικέτα στην οποία αναγράφονται με ομοιόμορφο τρόπο οι πληροφορίες που αφορούν ιδίως την ενεργειακή απόδοση των ηλεκτρικών σκουπών, ο κανονισμός αυτός ρυθμίζει συγκεκριμένες πτυχές αθέμιτων εμπορικών πρακτικών κατά το άρθρο 3, παράγραφος 4, της οδηγίας 2005/29, τούτο δε έστω και αν αυτός δεν είναι ο πρωταρχικός σκοπός του.

90.

Δεύτερον, πρέπει επίσης να εξεταστεί αν υφίσταται «σύγκρουση» μεταξύ των διατάξεων του κανονισμού 665/2013 και εκείνων της οδηγίας 2005/29. Κατά την άποψή μου, και λαμβανομένης υπόψη της αυστηρής προσεγγίσεως που πρέπει να ακολουθηθεί κατά την ερμηνεία του άρθρου 3, παράγραφος 4, της οδηγίας ( 33 ), η προϋπόθεση αυτή επιβάλλει να εκτιμηθεί αν οι υποχρεώσεις που προκύπτουν από τις συγκεκριμένες πράξεις είναι ασυμβίβαστες για τους ενδιαφερόμενους εμπορευομένους ή, με άλλα λόγια, αν οι υποχρεώσεις αυτές δεν μπορούν να εκπληρωθούν ταυτόχρονα. Ως εκ τούτου, εκτιμώ ότι απλή «αλληλεπικάλυψη» μεταξύ του πεδίου εφαρμογής της εν λόγω οδηγίας και εκείνου άλλων κανόνων του δικαίου της Ένωσης δεν αρκεί για να αποκλειστεί η δυνατότητα εφαρμογής της οδηγίας αυτής στις πτυχές των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών που ρυθμίζουν οι εν λόγω κανόνες ( 34 ).

91.

Τούτου λεχθέντος, η ύπαρξη τέτοιας συγκρούσεως πρέπει να διαπιστώνεται κατ’ ανάγκη όταν οι «άλλοι κανόνες της Ένωσης» δεν αφήνουν κανένα περιθώριο χειρισμών στους ενδιαφερόμενους εμπορευομένους. Συγκεκριμένα, σε μια τέτοια περίπτωση, κάθε συμπληρωματική υποχρέωση η οποία ενδέχεται να απορρέει από τις διατάξεις της οδηγίας 2005/29, θα βρίσκεται κατ’ ανάγκη σε σύγκρουση με τις προβλεπόμενες από τους άλλους αυτούς κανόνες υποχρεώσεις.

92.

Στο πλαίσιο, όμως, της υπό κρίση υποθέσεως, εξέθεσα τους λόγους για τους οποίους εκτιμώ ότι ο κανονισμός 665/2013 δεν αφήνει κανένα περιθώριο χειρισμών στους κατασκευαστές και στους εμπόρους όσον αφορά τη χρήση του ενεργειακού σήματος ή συμπληρωματικών ετικετών ( 35 ). Ας υποθέσουμε ότι η απουσία διευκρινίσεως σχετικά με τις συνθήκες υπό τις οποίες πραγματοποιήθηκαν οι δοκιμές συνιστά όντως παραπλανητική παράλειψη κατά το άρθρο 7 της οδηγίας 2005/29, όπως διατείνεται η Dyson. Σε μια τέτοια περίπτωση, θα πρέπει να διαπιστωθεί κατ’ ανάγκη η ύπαρξη συγκρούσεως κατά το άρθρο 3, παράγραφος 4, της οδηγίας αυτής, δεδομένου ότι ο κανονισμός 665/2013 δεν επιτρέπει την προσθήκη τέτοιας μνείας, ούτε στο ενεργειακό σήμα ούτε σε συμπληρωματική ετικέτα.

93.

Ως εκ τούτου, και χωρίς να είναι αναγκαίο να ελεγχθεί η ύπαρξη παραπλανητικής παραλείψεως κατά το άρθρο 7 της οδηγίας 2005/29, το άρθρο 3, παράγραφος 4, της ως άνω οδηγίας έχει την έννοια ότι αυτή δεν εφαρμόζεται στις συγκεκριμένες πτυχές αθέμιτων εμπορικών πρακτικών που ρυθμίζονται από κανόνες της Ένωσης οι οποίοι δεν αφήνουν κανένα περιθώριο χειρισμών στους ενδιαφερόμενους εμπορευομένους, όπως η υποχρέωση χρήσεως του ενεργειακού σήματος και η απαγόρευση χρήσεως συμπληρωματικών ετικετών που επαναλαμβάνουν ή διευκρινίζουν τις πληροφορίες που αναγράφονται σε αυτό.

94.

Για λόγους πληρότητας, θα εξετάσω επίσης το επιχείρημα που προβλήθηκε κατά την επ’ ακροατηρίου συζήτηση, κατά το οποίο το άρθρο 3, παράγραφος 4, της οδηγίας 2005/29 έχει την έννοια ότι δεν αφορά τις συγκρούσεις μεταξύ της οδηγίας αυτής και πράξεως μη νομοθετικού χαρακτήρα, όπως ο κανονισμός 665/2013. Το επιχείρημα αυτό δεν με πείθει. Συγκεκριμένα, η διάταξη αυτή αφορά «άλλους κανόνες» του δικαίου της Ένωσης, χωρίς περιορισμό όσον αφορά τη φύση της πράξεως στην οποία περιέχονται οι εν λόγω κανόνες. Εάν η βούληση του νομοθέτη της Ένωσης ήταν τέτοια, μπορούσε ευχερώς να διευκρινίσει ότι οι άλλοι αυτοί κανόνες θα πρέπει να είναι «νομοθετικής φύσεως», κατά το πρότυπο του άρθρου 290 ΣΛΕΕ ( 36 ).

3. Επί της ελλείψεως «παραπλανητικής παραλείψεως» κατά το άρθρο 7 της οδηγίας 2005/29

95.

Επικουρικώς, εάν το Δικαστήριο κρίνει ότι η οδηγία 2005/29 εφαρμόζεται στις πτυχές εμπορικών πρακτικών που ρυθμίζονται από τον κανονισμό 665/2013, εκτιμώ ότι η μη μνεία των συνθηκών υπό τις οποίες πραγματοποιήθηκαν οι δοκιμές που οδήγησαν στην ενεργειακή κατάταξη δεν συνιστά παραπλανητική παράλειψη, κατά το άρθρο 7 της οδηγίας αυτής, δεδομένου ότι η ανακοίνωση της πληροφορίας αυτής δεν επιβάλλεται από τον κανονισμό 665/2013.

96.

Συγκεκριμένα, η παράλειψη μπορεί να είναι παραπλανητική, κατά την εν λόγω διάταξη, μόνο εάν αφορά «ουσιώδη» πληροφορία, την οποία χρειάζεται ο μέσος καταναλωτής, ανάλογα με το συγκεκριμένο πλαίσιο, για να λάβει τεκμηριωμένη απόφαση συναλλαγής.

97.

Κατ’ εφαρμογή του άρθρου 7, παράγραφος 5, της οδηγίας 2005/29, οι πληροφορίες των οποίων η μνεία απαιτείται από τον κανονισμό 665/2013, ήτοι αυτές που αναγράφονται στο ενεργειακό σήμα, πρέπει να θεωρούνται «ουσιώδεις». Εντούτοις, το άρθρο 7, παράγραφος 5, της οδηγίας αυτής δεν απαντά στο ερώτημα που τίθεται στο στάδιο αυτό, δεδομένου ότι αφορά πληροφορία της οποίας η ύπαρξη δεν απαιτείται από τον κανονισμό αυτό, ήτοι τη μνεία των συνθηκών υπό τις οποίες πραγματοποιήθηκαν οι δοκιμές ενεργειακής αποδόσεως.

98.

Συναφώς, και όπως υποστήριξαν κατ’ ουσίαν η BSH και η Γερμανική Κυβέρνηση, εκτιμώ ότι, κατά την έκδοση του κανονισμού 665/2013, ο νομοθέτης της Ένωσης θέσπισε διεξοδικό κατάλογο των πληροφοριών οι οποίες πρέπει να θεωρούνται ουσιώδεις στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού αυτού και οι οποίες πρέπει, επομένως, να ανακοινώνονται στους καταναλωτές μέσω του ενεργειακού σήματος. Κατά την άποψή μου, τα εθνικά δικαστήρια δεν μπορούν να θέσουν εν αμφιβόλω την πολιτική αυτή επιλογή του νομοθέτη της Ένωσης κρίνοντας, κατά περίπτωση, ότι πληροφορία η οποία δεν απαιτείται από τον εν λόγω κανονισμό είναι «ουσιώδης» λαμβανομένου υπόψη του άρθρου 7 της οδηγίας 2005/29. Κάθε άλλη ερμηνεία μπορεί να υπονομεύσει την προσπάθεια τυποποιήσεως των πληροφοριών σχετικά με την κατανάλωση ενέργειας με σκοπό να καταστεί ευχερής η σύγκριση των οικείων προϊόντων ( 37 ).

99.

Λαμβανομένου υπόψη του συνόλου των ως άνω σκέψεων, προτείνω στο Δικαστήριο να δώσει στο πρώτο προδικαστικό ερώτημα την εξής απάντηση: Το άρθρο 3, παράγραφος 4, της οδηγίας 2005/29 έχει την έννοια ότι η οδηγία αυτή δεν εφαρμόζεται στις συγκεκριμένες πτυχές αθέμιτων εμπορικών πρακτικών που ρυθμίζονται από κανόνες της Ένωσης οι οποίοι δεν αφήνουν κανένα περιθώριο χειρισμών στους ενδιαφερόμενους εμπορευομένους, όπως η υποχρέωση χρήσεως του ενεργειακού σήματος και η απαγόρευση χρήσεως συμπληρωματικών ετικετών που επαναλαμβάνουν ή διευκρινίζουν τις πληροφορίες που αναγράφονται σε αυτό.

VI. Πρόταση

100.

Λαμβανομένων υπόψη των προεκτεθέντων, προτείνω στο Δικαστήριο να απαντήσει στα προδικαστικά ερωτήματα του rechtbank van koophandel te Antwerpen (εμποροδικείου Αμβέρσας, Βέλγιο) ως εξής:

1)

Το άρθρο 3, παράγραφος 4, της οδηγίας 2005/29/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Μαΐου 2005, για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές των επιχειρήσεων προς τους καταναλωτές στην εσωτερική αγορά και για την τροποποίηση της οδηγίας 84/450/ΕΟΚ του Συμβουλίου, των οδηγιών 97/7/ΕΚ, 98/27/ΕΚ, 2002/65/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2006/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, έχει την έννοια ότι η οδηγία αυτή δεν εφαρμόζεται στις συγκεκριμένες πτυχές αθέμιτων εμπορικών πρακτικών που ρυθμίζονται από κανόνες της Ένωσης οι οποίοι δεν αφήνουν κανένα περιθώριο χειρισμών στους ενδιαφερόμενους εμπορευομένους, όπως την υποχρέωση χρήσεως του ενεργειακού σήματος που προβλέπεται από τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) 665/2013 της Επιτροπής, της 3ης Μαΐου 2013, που συμπληρώνει την οδηγία 2010/30/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά την επισήμανση της κατανάλωσης ενέργειας από ηλεκτρικές σκούπες, και την απαγόρευση χρήσεως συμπληρωματικών ετικετών οι οποίες επαναλαμβάνουν ή διευκρινίζουν τις πληροφορίες που αναγράφονται σε αυτό.

2)

Ο κανονισμός 665/2013, σε συνδυασμό με την οδηγία 2010/30/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Μαΐου 2010, για την ένδειξη της κατανάλωσης ενέργειας και λοιπών πόρων από τα συνδεόμενα με την ενέργεια προϊόντα μέσω της επισήμανσης και της παροχής ομοιόμορφων πληροφοριών σχετικά με αυτά, έχει την έννοια ότι αντιβαίνει σε αυτόν, αφενός, η μεταβολή του περιεχομένου ή της μορφής του προβλεπόμενου από τον εν λόγω κανονισμό ενεργειακού σήματος και, αφετέρου, η συνύπαρξη της συγκεκριμένης ετικέτας με συμπληρωματικές ετικέτες που επαναλαμβάνουν ή διευκρινίζουν τις πληροφορίες που αναγράφονται σε αυτό, ιδίως με σκοπό να διευκρινιστούν οι συνθήκες υπό τις οποίες πραγματοποιήθηκαν οι δοκιμές που οδήγησαν στην ενεργειακή κατάταξη της ηλεκτρικής σκούπας.


( 1 ) Γλώσσα του πρωτοτύπου: η γαλλική.

( 2 ) Οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Μαΐου 2005, για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές των επιχειρήσεων προς τους καταναλωτές στην εσωτερική αγορά και για την τροποποίηση της οδηγίας 84/450/ΕΟΚ του Συμβουλίου, των οδηγιών 97/7/ΕΚ, 98/27/ΕΚ και 2002/65/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και του κανονισμού (ΕΚ) 2006/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ 2005, L 149, σ. 22).

( 3 ) Κανονισμός της Επιτροπής, της 3ης Μαΐου 2013, που συμπληρώνει την οδηγία 2010/30/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά την επισήμανση της κατανάλωσης ενέργειας από ηλεκτρικές σκούπες (ΕΕ 2013, L 192, σ. 1).

( 4 ) Οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Μαΐου 2010, για την ένδειξη της κατανάλωσης ενέργειας και λοιπών πόρων από τα συνδεόμενα με την ενέργεια προϊόντα μέσω της επισήμανσης και της παροχής ομοιόμορφων πληροφοριών σχετικά με αυτά (ΕΕ 2010, L 153, σ. 1). Η εν λόγω οδηγία καταργήθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/1369 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 4ης Ιουλίου 2017, σχετικά με τον καθορισμό ενός πλαισίου για την ενεργειακή σήμανση και για την κατάργηση της οδηγίας 2010/30/ΕΕ (ΕΕ 2017, L 198, σ. 1), από 1ης Αυγούστου 2017, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 20 αυτού.

( 5 ) Το βασικό καθεστώς θεσπίστηκε αρχικά με την οδηγία 79/530/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 14ης Μαΐου 1979, περί ενδείξεως, με επισήμανση, της καταναλώσεως ενεργείας των οικιακών συσκευών (ΕΕ ειδ. έκδ. 12/003, σ. 13), την οποία αντικατέστησαν εν συνεχεία η οδηγία 92/75/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 22ας Σεπτεμβρίου 1992, για την ένδειξη της κατανάλωσης ενέργειας και λοιπών πόρων των οικιακών συσκευών με την επισήμανση και την παροχή ομοιόμορφων πληροφοριών σχετικά με τα προϊόντα (ΕΕ 1992, L 297, σ. 16), η οδηγία 2010/30 και ο κανονισμός (ΕΕ) 2017/1369 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 4ης Ιουλίου 2017, σχετικά με τον καθορισμό ενός πλαισίου για την ενεργειακή σήμανση και για την κατάργηση της οδηγίας 2010/30/ΕΕ (ΕΕ 2017, L 198, σ. 1).

( 6 ) Αποφάσεις της 12ης Φεβρουαρίου 1998, Επιτροπή κατά Ιταλίας (C‑139/97, EU:C:1998:58)· της 12ης Δεκεμβρίου 2002, Επιτροπή κατά Συμβουλίου (C‑281/01, EU:C:2002:761)· της 18ης Νοεμβρίου 2004, Επιτροπή κατά Λουξεμβούργου (C‑79/04, μη δημοσιευθείσα, EU:C:2004:736)· της 3ης Απριλίου 2014, Rätzke (C‑319/13, EU:C:2014:210)· της 11ης Νοεμβρίου 2015, Dyson κατά Επιτροπής (T‑544/13, EU:T:2015:836), καθώς και της 11ης Μαΐου 2017, Dyson κατά Επιτροπής (C‑44/16 P, EU:C:2017:357).

( 7 ) Το καθεστώς αυτό θεσπίστηκε με την οδηγία 2002/91/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2002, για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων (ΕΕ 2003, L 1, σ. 65), την οποία αντικατέστησε η οδηγία 2010/31/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Μαΐου 2010, για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων (ΕΕ 2010, L 153, σ. 13). Βλ. αποφάσεις της 17ης Ιανουαρίου 2008, Επιτροπή κατά Ελλάδας (C‑342/07, μη δημοσιευθείσα, EU:C:2008:25)· της 29ης Οκτωβρίου 2009, Επιτροπή κατά Λουξεμβούργου (C‑22/09, μη δημοσιευθείσα, EU:C:2009:684)· της 13ης Ιουνίου 2013, Επιτροπή κατά Ιταλίας (C‑345/12, μη δημοσιευθείσα, EU:C:2013:396), της 16ης Ιανουαρίου 2014, Επιτροπή κατά Ισπανίας (C‑67/12, EU:C:2014:5), καθώς και της 2ας Μαρτίου 2017, Επιτροπή κατά Ελλάδας (C‑160/16, μη δημοσιευθείσα, EU:C:2017:161).

( 8 ) Απόφαση της 6ης Οκτωβρίου 2015, Schrems (C‑362/14, EU:C:2015:650, σκέψη 52 και εκεί παρατιθέμενη νομολογία).

( 9 ) Αφού αναίρεσε την απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου της 11ης Νοεμβρίου 2015, Dyson κατά Επιτροπής (T‑544/13, EU:T:2015:836), το Δικαστήριο ανέπεμψε την υπόθεση ενώπιον αυτού. Βλ. απόφαση της 11ης Μαΐου 2017, Dyson κατά Επιτροπής (C‑44/16 P, EU:C:2017:357).

( 10 ) Η αγωγή της Dyson στη διαφορά της κύριας δίκης ασκήθηκε στις 20 Οκτωβρίου 2015. Βλ. σημείο 24 των παρουσών προτάσεων.

( 11 ) Στο ενεργειακό σήμα για «ηλεκτρικές σκούπες γενικής χρήσεως» πρέπει να μνημονεύεται τόσο η τάξη επιδόσεων καθαρισμού χαλιού όσο και η τάξη επιδόσεων καθαρισμού σκληρού δαπέδου (σημείο 1.1, VI και VII). Στο ενεργειακό σήμα για «ηλεκτρικές σκούπες σκληρών δαπέδων» πρέπει να αναγράφεται η τάξη επιδόσεων καθαρισμού σκληρού δαπέδου και απαγορευτικό σύμβολο, αντί της τάξεως επιδόσεων καθαρισμού χαλιού (σημείο 1.2, VI και VII). Αντιστρόφως, στο ενεργειακό σήμα για «ηλεκτρικές σκούπες χαλιών» πρέπει να περιλαμβάνεται η τάξη επιδόσεων καθαρισμού χαλιού όσο και απαγορευτικό σύμβολο αντί της τάξεως επιδόσεων καθαρισμού σκληρού δαπέδου (σημείο 1.3, VI και VII). Βλ. επίσης σημεία 3.2 και 3.3, στα οποία προσδιορίζεται η μορφή των εν λόγω απαγορευτικών συμβόλων.

( 12 ) Επισημαίνεται ότι οι παραπομπές στα σχέδια που καθορίζονται στο τμήμα 3 του παραρτήματος II του κανονισμού 665/2013, οι οποίες περιέχονται στα τμήματα 1 και 2 του εν λόγω παραρτήματος, αποτέλεσαν αντικείμενο διορθωτικού (ΕΕ 2017, L 59, σ. 40), καθόσον παρέπεμπαν εσφαλμένα σε –ανύπαρκτο– τμήμα 4 του εν λόγω παραρτήματος.

( 13 ) Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Νοεμβρίου 2009, σχετικά με το οικολογικό σήμα της ΕΕ (ΕΕ 2010, L 27, σ. 1).

( 14 ) Βλ. σημείο 64 των παρουσών προτάσεων.

( 15 ) Βλ. σημεία 31 και 32 των παρουσών προτάσεων.

( 16 ) Συγκεκριμένα, η απαγόρευση χρήσεως τέτοιων συμπληρωματικών ετικετών θα οδηγήσει κατ’ ανάγκη στην ύπαρξη «συγκρούσεως» κατά το άρθρο 3, παράγραφος 4, της οδηγίας 2005/29. Βλ. σημεία 90 έως 93 των παρουσών προτάσεων.

( 17 ) Βλ. επίσης αιτιολογικές σκέψεις 5 και 8 της οδηγίας 2010/30.

( 18 ) Βλ. επίσης αιτιολογική σκέψη 5 του κανονισμού 665/2013.

( 19 ) Βλ. σημείο 31 των παρουσών προτάσεων.

( 20 ) Στο πλαίσιο της διαφοράς της κύριας δίκης, η BSH έθεσε το οικολογικό σήμα στο κουτί της συσκευασίας: βλ. σημείο 26 των παρουσών προτάσεων.

( 21 ) Συναφώς, το αιτούν δικαστήριο φαίνεται να θεωρεί δεδομένο ότι οι δοκιμές που πραγματοποιούνται με κενές σακούλες δεν καθιστούν εφικτή την αποτύπωση της μειώσεως των επιδόσεων των ηλεκτρικών σκουπών που λειτουργούν με σακούλα, όπως αυτές που διαθέτει στο εμπόριο η BSH, όταν η σακούλα γεμίζει με σκόνη. Βλ. σημείο 30 των παρουσών προτάσεων. Παρ’ όλα αυτά, η BSH υποστήριξε ότι ούτε οι δοκιμές που πραγματοποιούνται στις ηλεκτρικές σκούπες που λειτουργούν χωρίς σακούλα, όπως αυτές που διαθέτει στο εμπόριο η Dyson, καθιστούν εφικτή την αποτύπωση της μειώσεως των επιδόσεων των εν λόγω ηλεκτρικών σκουπών όταν αυτές γεμίζουν με σκόνη.

( 22 ) Βλ. απόφαση της 11ης Μαΐου 2017, Dyson κατά Επιτροπής (C‑44/16 P, EU:C:2017:357), με την οποία αναιρέθηκε η απόφαση της 11ης Νοεμβρίου 2015, Dyson κατά Επιτροπής (T‑544/13, EU:T:2015:836).

( 23 ) Το Δικαστήριο περιέλαβε σε αυτό το «ιδιαιτέρως ευρύ» καθ’ ύλην πεδίο εφαρμογής τα ακόλουθα: συνοδευόμενες με δώρα προσφορές (απόφαση της 23ης Απριλίου 2009, VTB-VAB και Galatea, C‑261/07 και C‑299/07, EU:C:2009:244, σκέψεις 49 επ.)· διαφημιστικές εκστρατείες που συνέδεαν τη δωρεάν συμμετοχή σε κλήρωση με την αγορά αγαθών ή υπηρεσιών (αποφάσεις της 14ης Ιανουαρίου 2010, Plus Warenhandelsgesellschaft, C‑304/08, EU:C:2010:12, σκέψεις 36 επ., καθώς και της 9ης Νοεμβρίου 2010, Mediaprint Zeitungs- und Zeitschriftenverlag, C‑540/08, EU:C:2010:660, σκέψεις 17 επ.)· την αναγραφή συνολικού ετήσιου πραγματικού επιτοκίου κατώτερου του πραγματικού σε σύμβαση χορηγήσεως πιστώσεως (απόφαση της 15ης Μαρτίου 2012, Pereničová και Perenič, C‑453/10, EU:C:2012:144, σκέψεις 38 επ.)· τη δημοσίευση πληροφορίας σχετικής με το ξεπούλημα των προϊόντων καταστήματος (απόφαση της 17ης Ιανουαρίου 2013, Köck, C‑206/11, EU:C:2013:14, σκέψεις 26 επ.)· τη δημοσίευση πληροφορίας σχετικής με την αποκλειστικότητα που διέθετε ταξιδιωτικό γραφείο (απόφαση της 19ης Σεπτεμβρίου 2013, CHS Tour Services, C‑435/11, EU:C:2013:574, σκέψεις 27 επ.)· διαφήμιση για φάρμακα (απόφαση της 16ης Ιουλίου 2015, Abcur, C‑544/13 και C‑545/13, EU:C:2015:481, σκέψεις 74 επ.)· διαφήμιση για υπηρεσίες στοματικής υγειονομικής και οδοντιατρικής περιθάλψεως (απόφαση της 4ης Μαΐου 2017, Vanderborght, C‑339/15, EU:C:2017:335, σκέψεις 23 επ.), καθώς και δραστηριότητες εισπράξεως οφειλών (απόφαση της 20ής Ιουλίου 2017, Gelvora, C‑357/16, EU:C:2017:573, σκέψεις 19 επ.). Αντιθέτως, απέκλεισε από αυτό το πεδίο εφαρμογής τη δημοσίευση άρθρων μη διαφημιστικού χαρακτήρα στον Τύπο (απόφαση της 17ης Οκτωβρίου 2013, RLvS, C‑391/12, EU:C:2013:669, σκέψεις 37 επ.).

( 24 ) Βλ. σημείο 50 των παρουσών προτάσεων.

( 25 ) Προσθέτω ότι η απόφαση εμπορευομένου να μην ανακοινώσει στους καταναλωτές ορισμένες πληροφορίες σχετικές με προϊόν που προσφέρεται προς πώληση μπορεί επίσης να συνιστά εμπορική πρακτική κατά το άρθρο 2, στοιχείο δʹ, της οδηγίας 2005/29.

( 26 ) Βλ., συναφώς, τον σκοπό που καθορίζεται στο άρθρο 1 της οδηγίας 2005/29, τους ιδιαίτερα ευρείς ορισμούς που προβλέπονται στο άρθρο 2, στοιχεία αʹ έως δʹ, της εν λόγω οδηγίας, καθώς και το πεδίο εφαρμογής όπως προκύπτει από το άρθρο 3, παράγραφος 1, της εν λόγω οδηγίας.

( 27 ) Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, COM (2013) 138 τελικό.

( 28 ) Επισημαίνεται ότι το Δικαστήριο προσδιόρισε ρητώς τις δύο αυτές προϋποθέσεις στην απόφαση της 16ης Ιουλίου 2015, Abcur (C‑544/13 και C‑545/13, EU:C:2015:481, σκέψεις 79 έως 81). Αντιθέτως, το Δικαστήριο δεν εξέτασε ρητώς την ύπαρξη συγκρούσεως στην απόφαση της 7ης Ιουλίου 2016, Citroën Commerce (C‑476/14, EU:C:2016:527, σκέψεις 42 έως 46). Εντούτοις, για λόγους ασφάλειας δικαίου, εκτιμώ ότι είναι προτιμότερο να εξεταστούν χωριστά και ρητώς οι δύο αυτές προϋποθέσεις.

( 29 ) Βλ. σημείο 65 των παρουσών προτάσεων.

( 30 ) Βλ. αιτιολογικές σκέψεις 5 και 8 της οδηγίας 2010/30.

( 31 ) Βλ. σημεία 47 έως 52 των παρουσών προτάσεων.

( 32 ) Βλ. σημεία 75 έως 78 των παρουσών προτάσεων.

( 33 ) Βλ. σημεία 81 έως 84 των παρουσών προτάσεων.

( 34 ) Αυτή η απαίτηση «συγκρούσεως» πρέπει, ιδίως, να διακρίνεται από την πάγια νομολογία δυνάμει της οποίας κάθε εθνικό μέτρο σε τομέα ο οποίος έχει αποτελέσει αντικείμενο πλήρους εναρμονίσεως σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να εκτιμάται με γνώμονα τις διατάξεις του μέτρου αυτού εναρμονίσεως και όχι εκείνες του πρωτογενούς δικαίου. Στην περίπτωση αυτή, απλή «αλληλεπικάλυψη» αρκεί για να αποκλειστεί η δυνατότητα εφαρμογής των διατάξεων του πρωτογενούς δικαίου. Βλ. ιδίως αποφάσεις της 5ης Οκτωβρίου 1977, Tedeschi (5/77, EU:C:1977:144, σκέψεις 33 έως 35)· της 12ης Νοεμβρίου 2015, Visnapuu (C‑198/14, EU:C:2015:751, σκέψη 40), καθώς και της 7ης Σεπτεμβρίου 2017, Eqiom και Enka (C‑6/16, EU:C:2017:641, σκέψη 15). Εντούτοις, η νομολογία αυτή δεν ασκεί επιρροή για τους σκοπούς της ερμηνείας του άρθρου 3, παράγραφος 4, της οδηγίας 2005/29. Αφενός, η εμβέλεια της προπαρατεθείσας νομολογίας περιορίζεται σε ειδική περίπτωση, ήτοι την περίπτωση διατάξεων του πρωτογενούς δικαίου των οποίων η εμβέλεια προσδιορίζεται με πράξη του παράγωγου δικαίου. Αφετέρου, το γράμμα της προπαρατεθείσας διατάξεως επιβάλλει την ύπαρξη «συγκρούσεως» και όχι απλής αλληλεπικαλύψεως.

( 35 ) Βλ. σημεία 54 και 68 των παρουσών προτάσεων.

( 36 ) Διευκρινίζεται ότι η αιτιολογική σκέψη 10 της οδηγίας 2005/29 δεν επηρεάζει την πεποίθησή μου συναφώς. Αφενός, όπως προκύπτει από τη νομολογία του Δικαστηρίου, μολονότι το προοίμιο πράξεως της Ένωσης μπορεί να διευκρινίζει το περιεχόμενό της, δεν μπορεί να γίνεται επίκλησή του προς παρέκκλιση από τις ίδιες τις διατάξεις της οικείας πράξεως (βλ. ιδίως απόφαση της 20ής Δεκεμβρίου 2017, Acacia και D’Amato, C‑397/16 και C‑435/16, EU:C:2017:992, σκέψη 40). Αφετέρου, δεν μπορεί να αντληθεί κανένα συμπέρασμα από τη χρησιμοποιηθείσα στην εν λόγω αιτιολογική σκέψη ορολογία, καθόσον αυτή αφορά αδιακρίτως «διατάξεις της Ένωσης» (χωρίς διευκρίνιση όσον αφορά τη φύση της πράξεως) και τη «νομοθεσία της Ένωσης».

( 37 ) Βλ. σημεία 59 και 60 των παρουσών προτάσεων. Διευκρινίζεται ότι αυτή η απόπειρα τυποποιήσεως τίθεται εν αμφιβόλω με δύο τρόπους: αφενός, λόγω του κινδύνου διαφορών μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά την ερμηνεία του άρθρου 7 της οδηγίας 2005/29, και ιδίως τον χαρακτηρισμό πληροφορίας ως «ουσιώδους»· αφετέρου, λόγω του κινδύνου διαφορών στις πληροφορίες που παρέχουν οι εμπορευόμενοι εντός των κρατών μελών στα οποία η εν λόγω διάταξη ερμηνεύεται ως επιβάλλουσα την ανακοίνωση πληροφοριών οι οποίες δεν απαιτούνται από τον κανονισμό 665/2013.

Augša