ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΚΑΤ’ ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΣΗ ΠΡΑΞΗΣ
Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 305/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Μαρτίου 2011, για τη θέσπιση εναρμονισμένων όρων εμπορίας δομικών προϊόντων και για την κατάργηση της οδηγίας 89/106/ΕΟΚ του Συμβουλίου 1 , αναγνωρίζει δύο βασικές εναλλακτικές επιλογές για τον καθορισμό οριακών επιπέδων επιδόσεων σε σχέση με τα ουσιώδη χαρακτηριστικά των δομικών προϊόντων. Σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 3 και το άρθρο 60 στοιχείο α) του εν λόγω κανονισμού, τα οριακά επίπεδα μπορούν να καθοριστούν με κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις της Επιτροπής, ενώ σύμφωνα με το άρθρο 27 παράγραφος 3 επιτρέπεται η χρήση εναρμονισμένων προτύπων για τον σκοπό αυτό, με βάση αναθεωρημένη εντολή. Σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 3 πρώτο εδάφιο του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 305/2011, η Επιτροπή πρέπει πρώτα να καθορίσει τα ουσιώδη χαρακτηριστικά για τα οποία ο κατασκευαστής δηλώνει την επίδοση του προϊόντος, ως προϋπόθεση για τον καθορισμό των οριακών επιπέδων σε σχέση με τα εν λόγω ουσιώδη χαρακτηριστικά.
Όσον αφορά τις κατηγορίες επιδόσεων, ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 305/2011 αναγνωρίζει δύο βασικές εναλλακτικές επιλογές για τον καθορισμό κατηγοριών επιδόσεων σε σχέση με τα ουσιώδη χαρακτηριστικά των δομικών προϊόντων. Σύμφωνα με το άρθρο 27 παράγραφος 1 και το άρθρο 60 στοιχείο στ), οι κατηγορίες επιδόσεων μπορούν να καθορίζονται με κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ενώ σύμφωνα με το άρθρο 27 παράγραφος 2 επιτρέπεται η χρήση εναρμονισμένων προτύπων για τον σκοπό αυτό, με βάση αναθεωρημένη εντολή. Σύμφωνα με το άρθρο 27 παράγραφος 2 πρώτο εδάφιο, όταν η Επιτροπή έχει καθορίσει τέτοιες κατηγορίες, οι ευρωπαϊκοί οργανισμοί τυποποίησης χρησιμοποιούν τις εν λόγω κατηγορίες στα εναρμονισμένα πρότυπα.
Σύμφωνα με τον ορισμό που περιλαμβάνεται στο άρθρο 2 σημείο 7 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 305/2011, ως «κατηγορία» ορίζεται το φάσμα επιπέδων επίδοσης δομικού προϊόντος, που οριοθετείται από κατώτατη και ανώτατη τιμή. Επομένως, οι κατηγορίες στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 305/2011 εκφράζουν πάντοτε ένα δεδομένο φάσμα καθορισμένων επιδόσεων του προϊόντος.
Επιπλέον, και αντίθετα με την προκάτοχό του οδηγία 89/106/ΕΟΚ του Συμβουλίου, ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 305/2011 δεν διακρίνει τις κατηγορίες σε διαφορετικά είδη ανάλογα με την προέλευσή τους. Οι κατηγορίες επιδόσεων που καθορίζονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι αντίστοιχες κατηγορίες που θεσπίζονται από τους ευρωπαϊκούς οργανισμούς τυποποίησης πρέπει, ως εκ τούτου, να αναγνωρίζονται και να τηρούνται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο.
Το ευρωπαϊκό πρότυπο προϊόντων EN 17235:2024 για τις μόνιμες διατάξεις αγκύρωσης και άγκιστρα ασφαλείας έχει δημοσιευθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Τυποποίησης (CEN). Πρόσφατα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Τυποποίησης (CEN) υπέβαλε στην Επιτροπή πληροφορίες σχετικά με το εν λόγω πρότυπο που περιλαμβάνει τα οριακά επίπεδα και τις κατηγορίες επιδόσεων σε σχέση με το ουσιώδες χαρακτηριστικό της μηχανικής αντοχής. Σύμφωνα με τις πληροφορίες αυτές, για λόγους ασφαλείας, και ειδικότερα για τη χρήση σε συστήματα ατομικής προστασίας έναντι πτώσεων, με σκοπό την πρόληψη ή την ανακοπή της πτώσης, και, ως εκ τούτου, για την καλύτερη εξυπηρέτηση των αναγκών της αγοράς, το ελάχιστο επίπεδο για τις τιμές σχεδιασμού των ενεργειών που σχετίζονται με αυτό το ουσιώδες χαρακτηριστικό πρέπει να είναι ίσο ή μεγαλύτερο από 9,0 kN όταν υποβάλλεται σε δοκιμή σύμφωνα με το πρότυπο.
Επιπλέον, για τα άγκιστρα ασφαλείας που χρησιμοποιούνται για τη στερέωση κινητών κλιμάκων οροφής ή πλατφορμών εργασίας, τα ίδια ουσιώδη χαρακτηριστικά απαιτούν πρόσθετη δοκιμή, δηλαδή δοκιμή της βάσης του άγκιστρου. Το επίπεδο της μέτρησης πρέπει να είναι ίσο ή μικρότερο από 5 mm όταν υποβάλλεται σε δοκιμή σύμφωνα με το πρότυπο.
Το ίδιο πρότυπο ορίζει επίσης κατηγορίες επιδόσεων που σχετίζονται με το ουσιώδες χαρακτηριστικό της μηχανικής αντοχής, χρησιμοποιώντας ως αναφορά τις τιμές σχεδιασμού των ενεργειών. Ειδικότερα, καθορίζονται τέσσερις κατηγορίες για τη δυναμική δοκιμή τιμών που σχετίζονται με τον αριθμό των ατόμων που χρησιμοποιούν τη διάταξη ασφαλείας. Καθώς ορισμένες διατάξεις δεν μπορούν να πληρούν όλες τις κατηγορίες, είναι αναγκαίο οι εν λόγω κατηγορίες να καθοριστούν λεπτομερώς για κάθε τύπο διάταξης.
Δεδομένου ότι, στο πλαίσιο της εφαρμογής του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 305/2011, η εισαγωγή νέων οριακών επιπέδων και ταξινομήσεων σε εναρμονισμένα πρότυπα από τους ίδιους τους ευρωπαϊκούς οργανισμούς τυποποίησης θα απαιτούσε την έκδοση νέων αναθεωρημένων εντολών, και δεδομένου του επείγοντος χαρακτήρα της συμπερίληψης της αναφοράς στο εν λόγω πρότυπο στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης το συντομότερο δυνατόν, ώστε να αυξηθεί η ασφάλεια αυτού του είδους διατάξεων, κρίθηκε σκόπιμο να προχωρήσει ο παρών κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός.
2.ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΙΣ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ
Το σχέδιο κανονισμού συζητήθηκε κατά τη συνεδρίαση της συμβουλευτικής ομάδας για τα δομικά προϊόντα 2 (στο εξής: συμβουλευτική ομάδα) στις 21 Νοεμβρίου 2023 και υποβλήθηκε επίσης σε εμπειρογνώμονες για γραπτή διαβούλευση από τις 21 Νοεμβρίου 2023 έως τις 21 Δεκεμβρίου 2023. Όλα τα κράτη μέλη είχαν την ευκαιρία να ορίσουν εμπειρογνώμονες για να συμμετάσχουν. Πέρα από τους εν λόγω εμπειρογνώμονες, στη διαβούλευση συμμετείχαν και άλλα εξωτερικά ενδιαφερόμενα μέρη. Τα έγγραφα που συζητήθηκαν στη συμβουλευτική ομάδα και ήταν χρήσιμα για τη γραπτή διαβούλευση διαβιβάστηκαν ταυτόχρονα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, όπως προβλέπεται στο έγγραφο κοινής αντίληψης για τις κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις. Οι παρατηρήσεις που υποβλήθηκαν στα πλαίσια αυτά ελήφθησαν υπόψη κατά την εκπόνηση του τελικού σχεδίου της παρούσας πράξης για τη διυπηρεσιακή διαβούλευση.
3.ΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤ’ ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΣΗ ΠΡΑΞΗΣ
Σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 3 και το άρθρο 60 στοιχείο α) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 305/2011, τα οριακά επίπεδα επιδόσεων σε σχέση με ουσιώδη χαρακτηριστικά των δομικών προϊόντων μπορούν να καθοριστούν με κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις της Επιτροπής, ενώ σύμφωνα με το άρθρο 27 παράγραφος 3 επιτρέπεται η χρήση εναρμονισμένων προτύπων για τον σκοπό αυτό, με βάση αναθεωρημένη εντολή. Σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 3 πρώτο εδάφιο του εν λόγω κανονισμού, η Επιτροπή πρέπει πρώτα να καθορίσει τα ουσιώδη χαρακτηριστικά για τα οποία ο κατασκευαστής δηλώνει την επίδοση του προϊόντος, ως προϋπόθεση για τον καθορισμό των οριακών επιπέδων σε σχέση με τα εν λόγω ουσιώδη χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με το άρθρο 27 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 305/2011, μπορούν να καθορίζονται κατηγορίες επιδόσεων σε σχέση με τα ουσιώδη χαρακτηριστικά των δομικών προϊόντων. Σύμφωνα με το άρθρο 27 παράγραφος 1 και το άρθρο 60 στοιχείο στ), αυτό μπορεί να γίνει με τη θέσπιση κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων από την Επιτροπή. Σύμφωνα με το άρθρο 27 παράγραφος 2 πρώτο εδάφιο του εν λόγω κανονισμού, όταν η Επιτροπή έχει καθορίσει τέτοιες κατηγορίες, οι ευρωπαϊκοί οργανισμοί τυποποίησης χρησιμοποιούν τις εν λόγω κατηγορίες στα εναρμονισμένα πρότυπα.
Σύμφωνα με το άρθρο 2 σημείο 7 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 305/2011, ως «κατηγορία» ορίζεται ένα φάσμα επιπέδων επίδοσης δομικού προϊόντος, που οριοθετείται από κατώτατη και ανώτατη τιμή. Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 305/2011 δεν κάνει διάκριση μεταξύ διαφορετικών ειδών κατηγοριών. Οι κατηγορίες επιδόσεων που καθορίζονται από την Επιτροπή και οι αντίστοιχες κατηγορίες που θεσπίζονται από τους ευρωπαϊκούς οργανισμούς τυποποίησης πρέπει, ως εκ τούτου, να αναγνωρίζονται και να τηρούνται με τον ίδιο τρόπο.
Δεδομένου ότι, στο πλαίσιο της εφαρμογής του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 305/2011, η εισαγωγή νέων οριακών επιπέδων και ταξινομήσεων σε εναρμονισμένα πρότυπα από τους ίδιους τους ευρωπαϊκούς οργανισμούς τυποποίησης θα απαιτούσε την έκδοση νέων αναθεωρημένων εντολών, και δεδομένου του επείγοντος χαρακτήρα της συμπερίληψης της αναφοράς στο εν λόγω πρότυπο στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης το συντομότερο δυνατόν, ώστε να αυξηθεί η ασφάλεια αυτού του είδους διατάξεων, κρίθηκε σκόπιμο να προχωρήσει ο παρών κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός. Για τους λόγους αυτούς, θα πρέπει να εγκριθεί ο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός για τον καθορισμό νέων οριακών επιπέδων και κατηγοριών επιδόσεων για τις οικογένειες προϊόντων που αναφέρονται ανωτέρω.
Ο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός συνάδει με την αρχή της αναλογικότητας. Συνεπάγεται ελάφρυνση από ορισμένες δυσκολίες που προκαλούν οι επιπτώσεις του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 305/2011 στον καθορισμό οριακών επιπέδων ή στην καθιέρωση συστημάτων ταξινόμησης των επιδόσεων δομικών προϊόντων και, ως εκ τούτου, εκτιμάται ότι ωφελεί το σύνολο του ευρωπαϊκού τομέα των κατασκευών.
ΚΑΤ’ ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΣΗ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΕ) …/... ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ