ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΚΑΤ’ ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΣΗ ΠΡΑΞΗΣ
Στόχος και νομική βάση της προτεινόμενης δράσης
Ο παρών κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός αναθεωρεί το παράρτημα VIII και το παράρτημα IX μέρος 1 της οδηγίας 2012/27/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2012, για την ενεργειακή απόδοση 1 («ΟΕΑ»). Σκοπός της αναθεώρησης είναι η απλούστευση και η αποσαφήνιση του περιεχομένου των περιεκτικών αξιολογήσεων του δυναμικού αποδοτικής θέρμανσης και ψύξης. Η αναθεώρηση ευθυγραμμίζει επίσης το περιεχόμενο με την επικαιροποιημένη νομοθεσία της Ενεργειακής Ένωσης, ιδίως με την οδηγία για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων 2 , την οδηγία για την ενεργειακή απόδοση 3 , την οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας 4 και τον κανονισμό για τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης και της Δράσης για το Κλίμα 5 .
Το άρθρο 14 της οδηγίας 2012/27/ΕΕ απαιτεί από τα κράτη μέλη να πραγματοποιήσουν περιεκτική αξιολόγηση του δυναμικού αποδοτικής θέρμανσης και ψύξης έως τις 31 Δεκεμβρίου 2015. Στις εν λόγω περιεκτικές αξιολογήσεις, τα κράτη μέλη οφείλουν να περιγράψουν και να προβλέψουν το δυναμικό εισαγωγής συμπαραγωγής υψηλής απόδοσης και αποδοτικής τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης, καθώς και να υιοθετήσουν πολιτικές που λαμβάνουν δεόντως υπόψη τη δυνατότητα χρήσης αποδοτικών συστημάτων θέρμανσης και ψύξης.
Στο παράρτημα VIII της οδηγίας απαριθμούνται τα στοιχεία τα οποία πρέπει να περιλαμβάνουν οι περιεκτικές αξιολογήσεις και στο παράρτημα ΙΧ μέρος 1 περιγράφονται οι γενικές αρχές για την ανάλυση κόστους-οφέλους, την οποία οφείλουν τα κράτη μέλη να διενεργούν κατά την αξιολόγηση των πιο αποδοτικών από άποψη πόρων και κόστους λύσεων για την κάλυψη των αναγκών θέρμανσης και ψύξης.
Κατόπιν αιτήματος της Επιτροπής, τα κράτη μέλη πρέπει να επικαιροποιούν και να κοινοποιούν τις περιεκτικές αξιολογήσεις στην Επιτροπή κάθε 5 έτη. Η Επιτροπή υποβάλλει σχετικό αίτημα τουλάχιστον ένα έτος πριν από τη λήξη της προθεσμίας. Από την επανεξέταση των αποτελεσμάτων του πρώτου κύκλου περιεκτικών αξιολογήσεων προκύπτει ότι η Επιτροπή θα πρέπει να ζητήσει από τα κράτη μέλη να προετοιμάσουν έναν δεύτερο κύκλο περιεκτικών αξιολογήσεων.
Η απλούστευση του περιεχομένου των περιεκτικών αξιολογήσεων, όπως καθορίζεται στο παράρτημα VIII και στο παράρτημα IX μέρος 1, μπορεί να επιτευχθεί με την έκδοση κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, σύμφωνα με το άρθρο 22 και το άρθρο 23 παράγραφος 2 της αναθεωρημένης οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση.
Γενικό πλαίσιο του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού
Το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΚΚΕρ) ανέλυσε τον πρώτο κύκλο περιεκτικών αξιολογήσεων. Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, μολονότι οι αξιολογήσεις ήταν χρήσιμες για πολλούς λόγους, το περιεχόμενό τους θα πρέπει να βελτιωθεί πριν από τον επόμενο κύκλο. Μεταξύ των οφελών που εντοπίστηκαν ήταν η συγκέντρωση νέων δεδομένων, η περιγραφή του νέου δυναμικού θέρμανσης και ψύξης, καθώς και η βελτίωση της αλληλεπίδρασης μεταξύ εθνικών και τοπικών διοικήσεων. Οι βελτιώσεις που συνέστησε το ΚΚΕρ περιλάμβαναν τον καθορισμό σαφέστερων απαιτήσεων για τη συλλογή και την επεξεργασία των δεδομένων και την παροχή της δυνατότητας στα κράτη μέλη να εστιάσουν την ανάλυσή τους σε κατάλληλους τοπικούς τρόπους θέρμανσης και ψύξης με τεχνολογικά ουδέτερο τρόπο.
Ο πρώτος κύκλος των περιεκτικών αξιολογήσεων κατέδειξε ότι, προκειμένου να συνεχιστεί η εξαγωγή οφέλους από το δυναμικό των εν λόγω αξιολογήσεων, τα τρία δομικά στοιχεία τους θα πρέπει να διατηρηθούν. Τα τρία αυτά στοιχεία είναι τα εξής: 1) η επισκόπηση της τρέχουσας ζήτησης, της προσφοράς και της υποδομής θέρμανσης και ψύξης, η οπτική αναπαράστασή τους σε χάρτη και οι προβολές της μελλοντικής ζήτησης, 2) η ανάλυση του δυναμικού αποδοτικής θέρμανσης και ψύξης και 3) η επισκόπηση των υφιστάμενων και σχεδιαζόμενων πολιτικών και μέτρων, καθώς και των επιπτώσεών τους.
Προκειμένου οι αξιολογήσεις να είναι πιο χρήσιμες για τη χάραξη πολιτικής σε εθνικό επίπεδο και να ολοκληρώνονται ταχύτερα, τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν μεγαλύτερη ευελιξία όσον αφορά περιεχόμενο συναφές με τις ενεργειακές και περιβαλλοντικές πολιτικές τους.
2.ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΙΣ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ
Διαβούλευση με τα κράτη μέλη και τα ενδιαφερόμενα μέρη
Λόγω του περιορισμένου πεδίου και του τεχνικού χαρακτήρα της απλούστευσης του περιεχομένου των περιεκτικών αξιολογήσεων, η τροποποίηση μπορεί να γίνει μέσω κατ’ εξουσιοδότηση πράξης και απλουστευμένης διαδικασίας. Σύμφωνα με το άρθρο 23 της αναθεωρημένης οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση, η Επιτροπή συμβουλεύτηκε τους εμπειρογνώμονες που όρισαν τα κράτη μέλη και τα ενδιαφερόμενα μέρη.
Τα κράτη μέλη και τα ενδιαφερόμενα μέρη κλήθηκαν σε συνεδρίαση διαβούλευσης που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες στις 25 Οκτωβρίου 2018. Στη διάθεση των συμμετεχόντων τέθηκε σχέδιο εγγράφου εργασίας, το οποίο παρουσιάστηκε στη συνεδρίαση. Στη συνεδρίαση παρέστησαν συμμετέχοντες από 16 κράτη μέλη και 17 ενδιαφερόμενα μέρη. Η πλειονότητα των συμμετεχόντων, συμπεριλαμβανομένων όλων των ενδιαφερόμενων μερών, υποστήριξε την ανάγκη να ζητήσει η Επιτροπή έναν δεύτερο κύκλο περιεκτικών αξιολογήσεων.
Διευκρινίστηκαν αρκετά σημεία ήσσονος σημασίας και σημειώθηκαν παρατηρήσεις σχετικά με το μέρος του κειμένου που περιγράφει τι απαιτείται κατά τη συλλογή δεδομένων για την επισκόπηση της τρέχουσας ζήτησης, της προσφοράς και της υποδομής θέρμανσης και ψύξης. Στο εν λόγω μέρος του εγγράφου, το οποίο είναι το πιο τεχνικό, αρκετά ενδιαφερόμενα μέρη πρότειναν προσαρμογές στο πεδίο της συλλογής δεδομένων, ώστε να εξασφαλιστεί η επαρκής εκπροσώπηση των τομέων τους. Τρία κράτη μέλη πρότειναν την παρουσίαση των δεδομένων σχετικά με τις τεχνολογίες ενεργειακού εφοδιασμού σε γενικότερο εθνικό συγκεντρωτικό επίπεδο. Επιπλέον, τρία κράτη μέλη ζήτησαν τροποποίηση του ορίου για την απαίτηση συγκέντρωσης δεδομένων σχετικά με τη δυνητική παροχή απορριπτόμενης θερμότητας, από τα 20 GWh για ετήσια παραγωγή ενέργειας, το οποίο προέρχεται από το παράρτημα VIII της ισχύουσας ΟΕΑ, σε δυναμικότητα παραγωγής 20 MW. Δύο κράτη μέλη υπενθύμισαν την ανάγκη να διατηρηθεί η συνοχή με την αναθεωρημένη οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Ο μηχανισμός ανατροφοδότησης λειτούργησε από τις 13 Δεκεμβρίου 2018 έως τις 10 Ιανουαρίου 2019. Ελήφθησαν παρατηρήσεις από 14 οντότητες: 10 επιχειρήσεις, 3 εθνικές υπηρεσίες τηλεθέρμανσης κοινής ωφέλειας και ένα κράτος μέλος. Όλοι οι συμμετέχοντες συμφώνησαν ότι η θέρμανση και η ψύξη είναι στοιχεία καίριας σημασίας και ότι χρήζουν προσεκτικής ανάλυσης. Η πλειονότητα των σχολίων αφορούσε τις απαιτήσεις συλλογής και ανάλυσης δεδομένων και οι συστάσεις που υποβλήθηκαν αποσκοπούσαν τόσο σε μεγαλύτερη λεπτομέρεια όσο και σε μεγαλύτερη ευελιξία ως προς τις απαιτήσεις αυτές. Όσον αφορά την υποβολή εκθέσεων σχετικά με την υφιστάμενη και τη σχεδιαζόμενη πολιτική, επισημάνθηκαν τα οφέλη των συστημάτων συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας, καθώς και το ζήτημα της διατήρησης της τεχνολογικής ουδετερότητας.
Το σχέδιο εγγράφου εργασίας που προέκυψε συζητήθηκε στη συνεδρίαση της ομάδας εμπειρογνωμόνων δυνάμει της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση, που πραγματοποιήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 2019. Επιτεύχθηκε συναίνεση ως προς τη στήριξη της κατ’ εξουσιοδότηση πράξης και πραγματοποιήθηκαν ορισμένες τεχνικές αλλαγές. Διευκρινίστηκε ότι, στις περιπτώσεις για τις οποίες ο κανονισμός δεν προβλέπει ρυθμίσεις, τα κράτη μέλη μπορούν να ενεργούν με βάση το ισχύον εθνικό τους δίκαιο.