41988X0706(02)

ΨΗΦΙΣΜΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΩΝ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΠΟΥ ΣΥΝΗΛΘΑΝ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την περιβαλλοντική αγωγή της 24ης Μαeζγιου 1988 ( 88/C 177/03 )

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΣΥΝΕΛΘΟΝΤΕΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ, γνωρίζοντας την αυξανόμενη σημασία που έχει η προστασία του περιβάλλοντος για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και για την εξασφάλιση της αρμονικής ανάπτυξης των οικονομικών δραστηριοτήτων στο σύνολο της Κοινότητας, επιβεβαιώνουν τη βούλησή τους να τονώσουν, σύμφωνα με τα προγράμματα δράσης των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων σε θέματα περιβάλλοντος του 1973, 1977, 1983 και 1987 την ευαισθησία του κοινού στα προβλήματα που αφορούν τη διατήρηση και τη βελτίωση του περιβάλλοντος, με τις κατάλληλες ενέργειες στον τομέα της εκπαίδευσης, υπενθυμίζουν ότι το άρθρο 130 Ρ παράγραφος 2 της συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας ορίζει ότι οι ανάγκες στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος αποτελούν συνιστώσα των άλλων πολιτικών της Κοινότητας και ότι σύμφωνα με την παράγραφο 4 και λαμβανομένων υπόψη των παραγόντων που απαριθμούνται στην παράγραφο 3 του ίδιου άρθρου, η Κοινότητα θα δράσει σ' αυτόν τον τομέα εφόσον οι κοινοί στόχοι μπορούν να πραγματοποιηθούν καλύτερα σε κοινοτικό επίπεδο παρά στο επίπεδο των επί μέρους κρατών μελών, δηλώνουν ότι, όπως ορίζεται στο ψήφισμα του Συμβουλίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και των εκπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών που συνήλθαν στα πλαίσια του Συμβουλίου στις 19 Οκτωβρίου 1987 σχετικά με τη συνέχιση και την εφαρμογή προγράμματος δράσης σε θέματα περιβάλλοντος ( 1987-1992 ) και με σεβασμό των εκατέρωθεν αρμοδιοτήτων, είναι σημαντικό να συγκεντρωθεί η κοινοτική δράση σε ορισμένους τομείς που έχουν προτεραιότητα, μεταξύ των οποίων η προώθηση της εκπαίδευσης και της κατάρτισης σε θέματα περιβάλλοντος στα προσήκοντα επίπεδα, συνιστούν να ληφθούν μέτρα, σύμφωνα με το ψήφισμα του Συμβουλίου και των Υπουργών Παιδείας που συνήλθαν στα πλαίσια του Συμβουλίου στις 9 Φεβρουαρίου 1976 και στο οποίο περιέχεται πρόγραμμα δράσης σε θέματα παιδείας για τη βελτίωση της αντιστοιχίας μεταξύ των εκπαιδευτικών συστημάτων με στόχο την προαγωγή της περιβαλλοντικής αγώγης, θεωρούν ότι όλοι οι κλάδοι της εκπαίδευσης ( προσχολική, γενική, επαγγελματική, τριτοβάθμια, εκπαίδευση ενηλίκων ) θα πρέπει να συμβάλουν στην εκπλήρωση της αποστολής της περιβαλλοντικής αγωγής, διαπιστώνουν ότι υφίσταται αυξανόμενη ζήτηση για προσωπικό ειδικευμένο σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος και ότι πρέπει, συνεπώς, να εντατικοποιηθούν και να βελτιωθούν οι ενέργειες που έχουν αναληφθεί σε επίπεδο γενικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, για να καλυφθεί η ζήτηση, συμφωνούν να καθορίσουν ορισμένες αρχές όσον αφορά την περιβαλλοντική αγωγή ούτως ώστε να ευνοηθεί η ολοκληρωμένη ανάπτυξή της στο σύνολο της Κοινότητας, τονίζουν, έχοντας υπόψη τη δράση που έχει ήδη αναληφθεί στα πλαίσια των περιβαλλοντικών προγραμματών της Κοινότητας για τη δημιουργία σχολικών δικτύων καθώς και τη δράση διεθνών οργανισμών όπως ο ΟΟΣΑ και η UNESCO, ότι σε όλα τα κράτη μέλη διαμορφώνονται σχέδια για την περιβαλλοντική αγωγή και λαμβάνονται μέτρα για την εφαρμογή τους και ότι φαίνεται σκόπιμο να καθιερωθεί συστηματική ανταλλαγή στοιχείων και εμπειριών στην Κοινότητα, συμφωνούν ότι είναι ανάγκη να γίνουν συγκεκριμένες ενέργειες για την προώθηση της περιβαλλοντικής αγωγής ώστε να εντατικοποιηθεί συστηματικά σε ολόκληρη την Κοινότητα, ΕΚΔΙΔΟΥΝ ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΨΗΦΙΣΜΑ :

Ι . ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ Στόχος της περιβαλλοντικής αγωγής είναι να ευαισθητοποιήσει περισσότερο την κοινή γνώμη για τα προβλήματα του περιβάλλοντος καθώς και για τις δυνατές λύσεις και να θέσει τις βάσεις για μια απόλυτα ενήμερη και ενεργό συμμετοχή του ατόμου στην προστασία του περιβάλλοντος και για μια συνετή και ορθολογική χρήση των φυσικών πόρων . Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος θα πρέπει η περιβαλλοντική αγωγή να λαμβάνει υπόψη, κυρίως, τις ακόλουθες κατευθυντήριες αρχές :

- το περιβάλλον ως κοινή κληρονομιά της ανθρωπότητας,-το κοινό καθήκον όλων να διατηρήσουμε, να προστατεύσουμε και να βελτιώσουμε την ποιότητα του περιβάλλοντος για να προστατεύσουμε την ανθρώπινη υγεία και να διατηρήσουμε την οικολογική ισορροπία,-την ανάγκη για σώφρονα και ορθολογική χρησιμοποίηση των φυσικών πόρων,-τον τρόπο με τον οποίο μπορεί ο καθένας, με τη συμπεριφορά του, μεταξύ άλλων ως καταναλωτών, να συμβάλει στην προστασία του περιβάλλοντος . ΙΙ . ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ Η υλοποίηση αυτού του στόχου και η εφαρμογή των κατευθυντήριων αρχών πρέπει να προωθηθεί τόσο σε επίπεδο κρατών μελών όσο και σε κοινοτικό επίπεδο . Α . Ενέργειες που πρέπει να αναληφθούν σε επίπεδο κρατών μελώνΣτα πλαίσια των εθνικών τους πολιτικών και δομών σε θέματα παιδείας, τα κράτη μέλη θα καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για την εφαρμογή των ακόλουθων μέτρων :

α ) κάθε κράτος μέλος, λαμβάνοντας υπόψη τις τοπικές ιδιαιτερότητες και σε συνεργασία με τους γονείς καθώς και με του τοπικούς και άλλους αρμόδιους φορείς, οφείλει να προωθεί την εισαγωγή της περιβαλλοντικής αγωγής σε όλους του κλάδους της εκπαίδευσης, συμπεριλαμβανομένης της επαγγελματικής εκπαίδευσης και της εκπαίδευσης ενηλίκων . Κρίνεται σκόπιμο, κάθε κράτος μέλος να εκθέσει σε έγγραφο το οποίο να διανεμηθεί σε σχολεία και άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα, την πολιτική που εφαρμόζει όσον αφορά την περιβαλλοντική αγωγή.Θα πρέπει, ιδίως, να λαμβάνεται υπόψη το γεγονός ότι η περιβαλλοντική αγωγή αποτελεί διακλαδικό θέμα το οποίο άπτεται πολλών τομέων της διδασκαλίας - β)προκειμένου να επιτελεστεί αυτό το έργο, φαίνεται ιδιαίτερα σημαντικό οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών :

- να λαμβάνουν υπόψη τους βασικούς στόχους της περιβαλλοντικής αγωγής κατά την κατάρτιση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων και την οργάνωση διακλαδικών μαθημάτων,-να ενθαρρύνουν σχολικές δραστηριότητες εκτός ωραρίου μαθημάτων που θα επιτρέπουν να δοκιμάζονται στην πράξη οι θεωρητικές γνώσεις που αποκτώνται στο σχολείο σχετικά με το περιβάλλον,-να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα για την ανάπτυξη των γνώσεων των διδασκόντων σε θέματα περιβάλλοντος, στα πλαίσια της αρχικής τους εκπαίδευσης και τις συνεχούς επιμορφώσεώς τους,-να αναλάβουν συγκεκριμένες ενέργειες ούτως ώστε να τεθεί στη διάθεση των εκπαιδευτικών και των μαθητών το κατάλληλο παιδαγωγικό υλικό.Κρίνεται ενδεδειγμένο να προετοιμαστούν να εφαρμοστούν και να βελτιωθούν οι δράσεις αυτές, με τη βοήθεια δοκιμαστικών και ερευνητικών σχεδίων - γ)οι ειδικοί οι οποίοι ασχολούνται ιδιαίτερα με τα περιβαλλοντικά προβλήματα θα πρέπει, με κατάλληλα προγράμματα επιμόρφωσης να έχουν την ευκαιρία να αποκτήσουν νέες γνώσεις ή να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους σ' αυτόν τον τομέα . Μαθήματα με σημαντικό περιβαλλοντικό περιεχόμενο θα πρέπει επίσης να εισαχθούν στην αρχική επαγγελματική εκπαίδευση καθώς και στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση ώστε να επηρεαστεί η συμπεριφορά των μελλοντικών επαγγελματιών προς μεγαλύτερη μέριμνα για τη διατήρηση του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων . Β . Ενέργειες που πρέπει να αναληφθούν σε κοινοτικό επίπεδοΓια να υποστηριχθεί η δράση των κρατών μελών και για να επιτευχθεί αποτελεσματική συνεργασία σ' αυτόν τον τομέα, η Επιτροπή, βοηθούμενη από ομάδα αντιπροσώπων των κρατών μελών διοριζόμενων από την Επιτροπή μετά από πρόταση των ενδιαφερόμενων κρατών μελών, καλείται να αναλάβει τις ακόλουθες πρωτοβουλίες:

α ) Ανταλλαγή πληροφοριών - κατάρτιση καταλόγου των πρωτοβουλιών που έχουν αναληφθεί στα κράτη μέλη και σε κοινοτικό επίπεδο, για να διευκολυνθεί η μεταφορά και η συστηματική σύγκρισή τους,-οργάνωση συναντήσεων, σεμιναρίων και συμποσίων σχετικά με τους στόχους και τις μεθόδους της περιβαλλοντικής αγωγής καθώς και για να εξεταστούν ορισμένες πτυχές του θέματος που αφορούν ειδικά την Ευρώπη - β)Βελτίωση του διαθέσιμου για διδάσκοντες και διδασκομένους ενημερωτικού υλικού-μέτρα για να τεθεί στη διάθεση των εκπαιδευτικών και των μαθητών ένα βασικό ενημερωτικό υλικό σχετικά με τις σημαντικότερες κοινοτικές προβληματικές στον τομέα του περιβάλλοντος και με τα αποτελέσματα των κοινοτικών προγραμμάτων έρευνας,-οργάνωση θερινών μαθημάτων σε ανώτατα ευρωπαϊκά εκπαιδευτικά ιδρύματα για την επιμόρφωση των ειδικών ώστε να καταστεί δυνατή η ανταλλαγή των εμπειριών τους και ο εντοπισμός νέων μεθόδων διδασκαλίας σε θέματα περιβάλλοντος,-κατάρτιση ευρωπαϊκού οδηγού των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων όπου διδάσκονται μαθήματα σε επιστημονικούς κλάδους που ασχολούνται με περιβαλλοντικά προβλήματα - γ)Ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής αγωγής στις τρέχουσες δραστηριότητες-διευκόλυνση της ανάληψης πρωτοβουλιών από τους νέους για τους νέους ή της συνεργασίας στον τομέα του περιβάλλοντος, με βάση τις υπάρχουσες ad hoc κοινοτικές ρυθμίσεις,-διευκόλυνση των συναντήσεων των νέων ευρωπαίων με θέμα την προστασία του περιβάλλοντος, στα πλαίσια του προγράμματος "Νεολαία για την Ευρώπη" ( YES ) και του προγράμματος "Ανταλλαγή νέων εργαζομένων",-ένταξη του θέματος "Περιβαλλοντική Αγωγή" στο πρόγραμμα "Εκπαιδευτικές επισκέψεις ειδικών σε θέματα εκπαίδευσης" ( πρόγραμμα ARION ), ώστε να επιτραπεί σε ορισμένο αριθμό εθνικών, περιφε ρειακών ή τοπικών ειδικών σε θέματα περιβαλλοντικής αγωγής να επισκεφθούν άλλα κράτη μέλη προκειμένου να ανταλλάξουν εμπειρίες και να βελτιώσουν την εργασία τους προσδίδοντάς της και ευρωπαϊκή διάσταση,-ενθάρρυνση της συνεργασίας μεταξύ των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων που ασχολούνται με τον τομέα του περιβάλλοντος, χρησιμοποιώντας τις δυνατότητες που προσφέρει το πρόγραμμα ERASMUS για τη διευκόλυνση της κινητικότητας των ευρωπαίων σπουδαστών και εκπαιδευτικών και την ανάπτυξη κοινού διδακτικού υλικού,-ενθάρρυνση, στον τομέα του περιβάλλοντος, της συνεργασίας μεταξύ ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων όσον αφορά την κατάρτιση σε νέες τεχνολογίες στα πλαίσια του προγράμματος COMETT .

III .

Η Επιτροπή Παιδείας θα παρακολουθεί την εφαρμογή του ψηφίσματος σε συνεργασία με την αρμόδια ομάδα του Συμβουλίου που ασχολείται με θέματα περιβάλλοντος . IV .

Το Συμβούλιο και οι Υπουργοί Παιδείας, συνελθόντες στα πλαίσια του Συμβουλίου, καλούν την Επιτροπή Παιδείας να καταρτίσει, εντός δύο ετών από την έκδοση του παρόντος ψηφίσματος, μια πρώτη έκθεση σχετικά με την πορεία των ενεργειών που έχουν αναληφθεί στο επίπεδο των κρατών μελών και στο επίπεδο της Κοινότητας σχετικά με την περιβαλλοντική αγωγή . V . Η απόφαση σχετικά με τη χρηματοδότηση εκ μέρους της Κοινότητας των ενεργειών που αναφέρονται στο σημείο ΙΙ.Β θα ληφθεί σύμφωνα με τους κανόνες και τις διαδικασίες που εφαρμόζονται στην Κοινότητα .