(1)

Στην ανακοίνωσή της, της 20ής Μαΐου 2020, με τίτλο «Από το αγρόκτημα στο πιάτο — Μια στρατηγική για ένα δίκαιο, υγιές και φιλικό προς το περιβάλλον σύστημα τροφίμων» (2), η Επιτροπή ανακοίνωσε ότι θα αναθεωρήσει τα πρότυπα προώθησης προϊόντων με σκοπό την υιοθέτηση και προσφορά βιώσιμων γεωργικών προϊόντων και την ενίσχυση του ρόλου των κριτηρίων αειφορίας, λαμβάνοντας υπόψη τον πιθανό αντίκτυπο των εν λόγω προτύπων στην απώλεια και τη σπατάλη τροφίμων. Στο πλαίσιο αυτό, τα υφιστάμενα πρότυπα εμπορίας για τα αυγά θα πρέπει επίσης να τροποποιηθούν, λαμβανομένων υπόψη των τεχνικών εξελίξεων, της ζήτησης των καταναλωτών και της εξέλιξης της γρίπης των πτηνών ως παράγοντα κινδύνου για τους παραγωγούς αυγών ελεύθερης βοσκής.

(2)

Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 κατήργησε και αντικατέστησε τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1234/2007 του Συμβουλίου (3). Το μέρος II τίτλος II κεφάλαιο I τμήμα 1 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 θεσπίζει κανόνες σχετικά με τα πρότυπα εμπορίας για τα αυγά, χωρίς να εισάγει ουσιαστικές τροποποιήσεις, και εξουσιοδοτεί την Επιτροπή να εκδίδει σχετικές κατ’ εξουσιοδότηση και εκτελεστικές πράξεις. Για να εξασφαλιστεί η ομαλή λειτουργία της αγοράς αυγών στο νέο νομικό πλαίσιο, πρέπει να θεσπιστούν ορισμένοι κανόνες μέσω τέτοιων πράξεων. Ο παρών κανονισμός και ο εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2023/2466 της Επιτροπής (4) θα πρέπει να αντικαταστήσουν τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 589/2008 της Επιτροπής (5), ο οποίος, ως εκ τούτου, θα πρέπει να καταργηθεί.

(3)

Για να καταστεί δυνατή η ομαλή λειτουργία της αγοράς αυγών, τα πρότυπα εμπορίας για τα αυγά θα πρέπει να καλύπτουν τα κριτήρια ταξινόμησης, τη συντήρηση και τον χειρισμό, τις απαιτήσεις σήμανσης και συσκευασίας, τη χρήση προαιρετικών αποκλειστικών ενδείξεων, τα επίπεδα ανοχής, καθώς και τους όρους για τις εισαγωγές και τις εξαγωγές. Δεδομένου ότι όλες αυτές οι πτυχές συνδέονται στενά μεταξύ τους, οι κανόνες σχετικά με τα πρότυπα εμπορίας για τα αυγά θα πρέπει να διατηρηθούν ως συνεκτικό σύνολο κανόνων και, ως εκ τούτου, να καθοριστούν σε μία κατ’ εξουσιοδότηση πράξη.

(4)

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 852/2004 (6) και ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 853/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (7) εφαρμόζονται στα αυγά. Δεδομένου ότι σχετίζονται με τον τομέα των προτύπων εμπορίας για τα αυγά και προκειμένου να διασφαλιστεί η συνοχή, θα πρέπει να γίνεται αναφορά, στο μέτρο του δυνατού, στους εν λόγω οριζόντιους κανονισμούς.

(5)

Η οδηγία 1999/74/ΕΚ του Συμβουλίου (8) θέσπισε αρχές για τη διατήρηση ορνίθων σε διαφορετικά συστήματα εκτροφής. Δεδομένου ότι οι διατάξεις της συνδέονται με τα πρότυπα εμπορίας για τα αυγά και προκειμένου να διασφαλιστεί η συνοχή, θα πρέπει να γίνεται αναφορά, στο μέτρο του δυνατού, στην εν λόγω οδηγία.

(6)

Θα πρέπει να καθοριστούν τα χαρακτηριστικά ποιότητας των αυγών της κατηγορίας Α, ώστε να διασφαλιστεί η υψηλή ποιότητα των αυγών που προορίζονται για απευθείας παράδοση στον τελικό καταναλωτή και να οριστούν τα κριτήρια των ελέγχων που διενεργούν οι υπηρεσίες επιθεώρησης. Τα εν λόγω χαρακτηριστικά ποιότητας πρέπει να βασίζονται στο πρότυπο αριθ. 42 της Οικονομικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Ευρώπη (ΟΕΕ/HE) όσον αφορά τη διάθεση στο εμπόριο και τον έλεγχο της εμπορικής ποιότητας των αυγών με κέλυφος που διακινούνται στο διεθνές εμπόριο μεταξύ των χωρών μελών της ΟΕΕ/HE και προς τις χώρες αυτές.

(7)

Κατά κανόνα, τα αυγά δεν πρέπει να πλένονται ή να καθαρίζονται διότι τέτοιου είδους πρακτικές μπορεί να προκαλέσουν βλάβη στο κέλυφος του αυγού, το οποίο διαθέτει αντιμικροβιακές ιδιότητες και αποτελεί για το αυγό αποτελεσματικό φραγμό στη διείσδυση βακτηρίων. Επιπλέον, τα αυγά της κατηγορίας Α δεν πρέπει να πλένονται λόγω της βλάβης που μπορεί να προκληθεί στους φυσικούς φραγμούς, όπως η κελυφική μεμβράνη, κατά ή μετά την πλύση. Τέτοιου είδους βλάβη ενδέχεται να ευνοήσει τη βακτηριακή μόλυνση μέσω του κελύφους και την απώλεια υγρασίας, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο για τους καταναλωτές, ιδίως αν, στη συνέχεια, οι συνθήκες ξήρανσης και αποθήκευσης δεν είναι οι καλύτερες δυνατές.

(8)

Ωστόσο, ορισμένες πρακτικές, όπως η επεξεργασία των αυγών με υπεριώδεις ακτίνες, δεν πρέπει να θεωρούνται ότι συνιστούν μεθόδους καθαρισμού. Ωστόσο, σε ορισμένα κράτη μέλη χρησιμοποιούνται, με ικανοποιητικά αποτελέσματα, συστήματα πλύσης αυγών που υπόκεινται σε έγκριση και εφαρμόζονται υπό αυστηρά ελεγχόμενους όρους. Σύμφωνα με τη γνώμη της επιστημονικής ομάδας «Βιολογικοί κίνδυνοι» της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων όσον αφορά τους μικροβιολογικούς κινδύνους της πλύσης των επιτραπέζιων αυγών, η οποία διατυπώθηκε κατόπιν αιτήματος της Επιτροπής και εγκρίθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2005 (9), οι μέθοδοι πλύσης των αυγών που εφαρμόζονται σε ορισμένα κέντρα συσκευασίας δεν δημιουργούν πρόβλημα από άποψη υγιεινής και μπορούν, επομένως, να διατηρηθούν υπό την προϋπόθεση ανάπτυξης, μεταξύ άλλων, ενός κώδικα ορθής πρακτικής για τα συστήματα πλύσης αυγών.

(9)

Τα αυγά της κατηγορίας Α θα πρέπει να ταξινομούνται κατά βάρος. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να καθοριστούν ένας περιορισμένος αριθμός κατηγοριών βάρους και αντίστοιχες σαφείς ενδείξεις, καθώς και ελάχιστες απαιτήσεις επισήμανσης, οι οποίες δεν αποκλείουν την πρόσθετη προαιρετική επισήμανση, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται οι απαιτήσεις του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (10).

(10)

Άδεια ταξινόμησης των αυγών ανά κατηγορία ποιότητας και βάρους θα πρέπει να χορηγείται μόνο σε κέντρα συσκευασίας τα οποία διαθέτουν εγκαταστάσεις και τεχνικό εξοπλισμό που ανταποκρίνονται στην έκταση και το είδος των δραστηριοτήτων τους και εξασφαλίζουν, συνεπώς, ικανοποιητικές συνθήκες χειρισμού των αυγών.

(11)

Προκειμένου να διατηρηθεί η νωπότητα των αυγών, είναι σκόπιμο να καθοριστούν μέγιστες προθεσμίες για την ταξινόμηση, τη σήμανση και τη συσκευασία των αυγών, καθώς και για τη σήμανση των συσκευασιών.

(12)

Εκτός από τη γενική υποχρέωση διασφάλισης, σε όλα τα στάδια παραγωγής, μεταποίησης και διανομής, της ιχνηλασιμότητας των τροφίμων, των ζωοτροφών, των ζώων που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή τροφίμων και κάθε άλλης ουσίας που προορίζεται για ενσωμάτωση σε τρόφιμα ή ζωοτροφές ή αναμένεται ότι θα ενσωματωθεί σε τρόφιμα ή ζωοτροφές, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 178/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (11), θα πρέπει, για τους σκοπούς της διενέργειας ελέγχων, να καθοριστούν οι πληροφορίες που πρέπει να αναγράφονται στις συσκευασίες μεταφοράς αυγών και στα συνοδευτικά έγγραφα αυτών.

(13)

Στην περίπτωση των αυγών που παραδίδονται σε άλλο κράτος μέλος, είναι απαραίτητη η σήμανση των αυγών με τον κωδικό παραγωγού στη μονάδα παραγωγής. Όσον αφορά ειδικότερα τα αυγά της κατηγορίας Β, πρέπει να διευκρινιστεί ότι στην περίπτωση κατά την οποία ο κωδικός παραγωγού από μόνος του δεν καθιστά δυνατή τη σαφή διάκριση μεταξύ ποιοτικών κατηγοριών, τα αυγά της κατηγορίας Β πρέπει να σημαίνονται με άλλη ένδειξη.

(14)

Θα πρέπει να καθοριστούν τα χαρακτηριστικά των άλλων ενδείξεων που μπορούν να χρησιμοποιούνται για τη σήμανση των αυγών της κατηγορίας Β, όπως προβλέπεται στο παράρτημα VII μέρος VI σημείο III.1. δεύτερο εδάφιο του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1308/2013.

(15)

Στην περίπτωση των αυγών που παραδίδονται απευθείας στη βιομηχανία τροφίμων για μεταποίηση και εφόσον υπάρχουν επαρκείς εγγυήσεις ως προς τον τελικό προορισμό τους, τα κράτη μέλη μπορούν να χορηγούν εξαιρέσεις από την υποχρέωση σήμανσης στους επιχειρηματίες που το ζητούν, υπό την προϋπόθεση ότι τα αυγά παραδίδονται απευθείας στη βιομηχανία τροφίμων από τη μονάδα παραγωγής.

(16)

Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 θεσπίζει κανόνες γενικού χαρακτήρα οι οποίοι εφαρμόζονται στο σύνολο των τροφίμων που διατίθενται στο εμπόριο. Ωστόσο, θα πρέπει να προβλεφθούν ορισμένες ειδικές απαιτήσεις σήμανσης για τις συσκευασίες των αυγών.

(17)

Θα πρέπει να καθοριστούν οι όροι για τον προσδιορισμό της μεθόδου εκτροφής, καθώς και οι ελάχιστες απαιτήσεις που πρέπει να πληρούν τα συστήματα παραγωγής όσον αφορά τις διάφορες μεθόδους εκτροφής ωοτόκων ορνίθων.

(18)

Στην περίπτωση των αυγών που πωλούνται με προαιρετική αποκλειστική ένδειξη στην οποία επισημαίνεται η ιδιαίτερη νωπότητα του αυγού, θα πρέπει να καθοριστεί μέγιστη προθεσμία για τις εν λόγω ενδείξεις.

(19)

Στην περίπτωση των αυγών με ένδειξη του συγκεκριμένου είδους ζωοτροφής που χορηγείται στις ωοτόκες όρνιθες, θα πρέπει να καθοριστούν ελάχιστες απαιτήσεις για τη χρήση των εν λόγω ενδείξεων.

(20)

Όταν τα αυγά πωλούνται χύμα, ο καταναλωτής πρέπει να έχει πρόσβαση σε ορισμένες πληροφορίες που αναγράφονται συνήθως στη συσκευασία.

(21)

Εκτός από τις γενικές απαιτήσεις υγιεινής για την πρώτη και τη δεύτερη συσκευασία των τροφίμων, είναι σκόπιμο να καθοριστούν ορισμένες πρόσθετες απαιτήσεις προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος αλλοίωσης ή μόλυνσης των αυγών κατά τη διάρκεια της αποθήκευσης και της μεταφοράς. Τα σχετικά πρότυπα πρέπει να βασίζονται στο πρότυπο αριθ. 42 της ΟΕΕ/HE.

(22)

Τα βιομηχανικά αυγά είναι ακατάλληλα για ανθρώπινη κατανάλωση. Επομένως, θα πρέπει να προβλεφθούν ειδικές ταινίες ή ετικέτες που να επιτρέπουν την εύκολη αναγνώριση των συσκευασιών που περιέχουν τέτοιου είδους αυγά.

(23)

Στις τρίτες χώρες ενδέχεται να ισχύουν διαφορετικές απαιτήσεις από εκείνες που ισχύουν στην Ένωση για την εμπορία των αυγών. Για τη διευκόλυνση των εξαγωγών, θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι τα αυγά που συσκευάζονται και προορίζονται για εξαγωγή εκτός της Ένωσης ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις αυτές.

(24)

Θα πρέπει να καθοριστούν λεπτομέρειες όσον αφορά την αξιολόγηση της ισοδυναμίας των προτύπων εμπορίας των τρίτων χωρών με την ενωσιακή νομοθεσία, αξιολόγηση την οποία θα πραγματοποιήσει η Επιτροπή κατόπιν αιτήματος των χωρών αυτών. Θα πρέπει να καθοριστούν ορισμένοι κανόνες όσον αφορά τη σήμανση και την επισήμανση των αυγών που εισάγονται από τρίτες χώρες.

(25)

Θα πρέπει να προβλεφθούν όρια ανοχής για τους ελέγχους τήρησης των προτύπων εμπορίας. Τα όρια ανοχής θα πρέπει να διαφέρουν ανάλογα με τα εκάστοτε στάδια εμπορίας.

(26)

Η διάθεση στην αγορά αυγών προοριζόμενων για το λιανικό εμπόριο στα γαλλικά υπερπόντια διαμερίσματα εξαρτάται εν μέρει από τον εφοδιασμό των διαμερισμάτων αυτών σε αυγά από την ευρωπαϊκή ήπειρο, επειδή η τοπική παραγωγή δεν είναι ακόμη επαρκής ώστε να καλύπτει τη ζήτηση. Λόγω της διάρκειας της μεταφοράς και των κλιματικών συνθηκών, η συντήρηση των αυγών που μεταφέρονται προς τα γαλλικά υπερπόντια διαμερίσματα προϋποθέτει την τήρηση ειδικών καθεστώτων εφοδιασμού, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας αποστολής των αυγών υπό συνθήκες απλής ψύξης. Τα ειδικά αυτά καθεστώτα δικαιολογούνται λόγω της έλλειψης επαρκών τοπικών ικανοτήτων παραγωγής αυγών. Τα εν λόγω σχετικά εξαιρετικά καθεστώτα θα πρέπει να διατηρηθούν έως ότου αναπτυχθούν επαρκείς ικανότητες παραγωγής επιτόπου.

(27)

Προκειμένου να ληφθούν υπόψη οι ιδιαίτερες συνθήκες εμπορίας αυγών σε ορισμένες απομακρυσμένες περιφέρειες της Φινλανδίας, θα πρέπει να εξαιρούνται από τις απαιτήσεις του παρόντος κανονισμού και του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 οι πωλήσεις από παραγωγούς στα σημεία λιανικής πώλησης στις περιφέρειες αυτές,

α)

τα κριτήρια ταξινόμησης·

β)

τη συντήρηση και τον χειρισμό·

γ)

τις απαιτήσεις σήμανσης και συσκευασίας·

δ)

τη χρήση προαιρετικών αποκλειστικών ενδείξεων·

ε)

τα επίπεδα ανοχής·

στ)

τους όρους για τις εισαγωγές και τις εξαγωγές.

α)

«συσκευασία»: πρώτη συσκευασία που περιέχει αυγά της κατηγορίας Α ή της κατηγορίας Β, με εξαίρεση τις συσκευασίες μεταφοράς και τα κιβώτια για βιομηχανικά αυγά·

β)

«πώληση αυγών χύμα»: η λιανική πώληση στον τελικό καταναλωτή αυγών τα οποία δεν περιέχονται σε συσκευασίες·

γ)

«κέντρο συλλογής»: κάθε εγκατάσταση που είναι καταχωρισμένη σύμφωνα με το άρθρο 6 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 852/2004 για τη συλλογή αυγών από έναν παραγωγό με προορισμό την παράδοσή τους σε κέντρο συσκευασίας, σε αγορά στην οποία προσέρχονται ως αγοραστές μόνον οι χονδρέμποροι των οποίων η επιχείρηση έχει εγκριθεί ως κέντρο συσκευασίας, ή στη βιομηχανία τροφίμων και τον μη διατροφικό κλάδο·

δ)

«βιομηχανία τροφίμων»: κάθε εγκατάσταση η οποία παράγει προϊόντα αυγών προοριζόμενα για ανθρώπινη κατανάλωση, με εξαίρεση τις μονάδες ομαδικής εστίασης·

ε)

«μη διατροφικός κλάδος»: κάθε επιχείρηση η οποία παράγει προϊόντα που περιέχουν αυγά μη προοριζόμενα για ανθρώπινη κατανάλωση·

στ)

«μονάδα ομαδικής εστίασης»: μονάδα που αναφέρεται στο άρθρο 2 παράγραφος 2 στοιχείο δ) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1169/2011·

ζ)

«αυγά»: τα αυγά με κέλυφος —εξαιρουμένων των σπασμένων αυγών, των αυγών που έχουν υποστεί επώαση και των βρασμένων αυγών— που παράγονται από όρνιθες του είδους Gallus και είναι κατάλληλα για άμεση ανθρώπινη κατανάλωση ή για την παρασκευή προϊόντων αυγών·

η)

«σπασμένα αυγά»: τα αυγά που παρουσιάζουν ρωγμές στο κέλυφος και στις μεμβράνες τους, οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα να εκτίθεται το περιεχόμενό τους·

θ)

«αυγά που έχουν υποστεί επώαση»: τα αυγά από τη στιγμή της τοποθέτησής τους στην εκκολαπτική μηχανή·

ι)

«βιομηχανικά αυγά»: τα αυγά που δεν προορίζονται για ανθρώπινη κατανάλωση·

ια)

«παρτίδα»: τα αυγά σε συσκευασίες ή χύμα τα οποία προέρχονται από την ίδια μονάδα παραγωγής ή το ίδιο κέντρο συσκευασίας, βρίσκονται στο ίδιο μέρος, φέρουν την ίδια ημερομηνία ωοτοκίας ή ελάχιστης διατηρησιμότητας ή συσκευασίας, έχουν παραχθεί με την ίδια μέθοδο εκτροφής και, στην περίπτωση των ταξινομημένων αυγών, ανήκουν στην ίδια κατηγορία ποιότητας και βάρους·

ιβ)

«ανασυσκευασία»: η φυσική μεταφορά αυγών σε άλλη συσκευασία ή η εκ νέου σήμανση συσκευασίας που περιέχει αυγά·

ιγ)

«εμπορία»: η κατοχή αυγών προς πώληση, συμπεριλαμβανομένων της προσφοράς προς πώληση, της αποθήκευσης, της συσκευασίας, της επισήμανσης, της παράδοσης ή οποιασδήποτε άλλης μορφής μεταβίβασης, δωρεάν ή όχι·

ιδ)

«επιχειρηματίας»: παραγωγός ή κάθε άλλο φυσικό ή νομικό πρόσωπο που συμμετέχει στην εμπορία αυγών·

ιε)

«μονάδα παραγωγής»: επιχείρηση η οποία εκτρέφει ωοτόκες όρνιθες και είναι καταχωρισμένη σε μητρώο σύμφωνα με την οδηγία 2002/4/ΕΚ της Επιτροπής (12)·

ιστ)

«κέντρο συσκευασίας»: το κέντρο συσκευασίας κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 853/2004, το οποίο είναι εγκεκριμένο σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 2 του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) 2023/2466, και όπου τα αυγά ταξινομούνται ανάλογα με την ποιότητα και το βάρος τους·

ιζ)

«τελικός καταναλωτής»: ο τελευταίος καταναλωτής τροφίμων, ο οποίος δεν χρησιμοποιεί τα τρόφιμα στο πλαίσιο λειτουργίας ή δραστηριότητας μιας επιχείρησης τροφίμων·

ιη)

«κωδικός παραγωγού»: ο διακριτικός κωδικός της μονάδας παραγωγής σύμφωνα με το σημείο 2 του παραρτήματος της οδηγίας 2002/4/ΕΚ.

α)

η αναγραφή των σιτηρών ως συστατικού των ζωοτροφών επιτρέπεται μόνο όταν η αναλογία τους κατά βάρος ανέρχεται σε 60 % τουλάχιστον της χρησιμοποιούμενης ζωοτροφής, εκ του οποίου το πολύ 15 % επιτρέπεται να είναι παραπροϊόντα σιτηρών·

β)

με την επιφύλαξη της ελάχιστης τιμής του 60 % που αναφέρεται στο στοιχείο α), σε περίπτωση που αναφέρεται ένα συγκεκριμένο σιτηρό, το σιτηρό αυτό πρέπει να αποτελεί τουλάχιστον 30 % της χρησιμοποιούμενης ζωοτροφής. Σε περίπτωση που αναφέρονται περισσότερα από ένα σιτηρά, καθένα από αυτά πρέπει να αποτελεί τουλάχιστον 5 % της χρησιμοποιούμενης ζωοτροφής.

α)

η κατηγορία ποιότητας·

β)

η κατηγορία βάρους σύμφωνα με το άρθρο 5·

γ)

ένδειξη της μεθόδου εκτροφής, όπως ορίζεται στο άρθρο 11 παράγραφος 2·

δ)

διευκρίνιση της έννοιας του κωδικού παραγωγού·

ε)

η ημερομηνία ελάχιστης διατηρησιμότητας.

α)

το όνομα και η διεύθυνση του επιχειρηματία για τον οποίο προορίζονται τα αυγά·

β)

το όνομα και η διεύθυνση του επιχειρηματία ο οποίος αποστέλλει τα αυγά·

γ)

η ένδειξη «βιομηχανικά αυγά» με κεφαλαία γράμματα ύψους 2 cm, και η ένδειξη «ακατάλληλα για ανθρώπινη κατανάλωση» με γράμματα ελάχιστου ύψους 8 mm.