92001E2003

ΓΡΑΠΤΗ ΕΡΩΤΗΣΗ E-2003/01

υποβολή: Robert Goebbels (PSE) προς την Επιτροπή

(6 Ιουλίου 2001)

Θέμα: Ευρωπαϊκές στατιστικές στον τομέα των αποδοχών ανά κάτοικο

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, ειδικότερα δε η Eurostat, παράγει τακτικά στατιστικές για τη σύγκριση του εισοδήματος ανά κάτοικο στα διάφορα κράτη μέλη της Ένωσης. Έτσι, μία πρόσφατη δημοσίευση συγκρίνει τις διαφορές εισοδήματος ανάμεσα στα κράτη μέλη της Ένωσης και τιςποψήφιες χώρες. Ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος έχει δείκτη 100, η σύγκριση αυτή καταδεικνύει ότι η πλέον φτωχή χώρα της διευρυμένης Ευρώπης θα ήταν η Βουλγαρία (δείκτης 23), ενώ η πλουσιότερη θα ήταν το Λουξεμβούργο (δείκτης 181). Για να φτάσει σε αυτά τα αποτελέσματα, η Eurostatπολογίζει το ακαθάριστο εθνικό προϊόν κάθε χώρας σε σχέση με την αγοραστική δύναμη, κατόπιν δε διαιρεί αυτό το ακαθάριστο προϊόν βάσει του αριθμού των κατοίκων της χώρας. Αυτή η μέθοδος δεν οδηγεί σε στρεβλωμένα αποτελέσματα, ιδίως σε ό,τι αφορά το Λουξεμβούργο, του οποίου το ΑΕΠ είναι αποτέλεσμα της εργασίας των μονίμων και μη κατοίκων του, δεδομένου ότι οι μη κάτοικοι δενπολογίζονται πλέον όταν η Eurostat διαιρεί το ΑΕΠ με τον αριθμό των κατοίκων του Μεγάλου Δουκάτου·

Αυτό που είναι περιθωριακό για όλα τα άλλα κράτη της Ένωσης, είναι ιδιαιτέρως ενδεικτικό στην περίπτωση του Λουξεμβούργου, που, σε μία εσωτερική απασχόληση 275 000 ατόμων (Απρίλιος 2001), διέθετε περίπου 95 000 διασυνοριακούς εργαζόμενους, δηλαδή περισσότερο από το 37 % του ενεργού πληθυσμού. Δεν θα έπρεπε να αναθεωρήσει η Eurostat τη μεθοδολογία της για αυτού του είδους τις στατιστικές που, τελικά, είναι ακατάλληλες·

Απάντηση του κ. Solbes Mira εξ ονόματος της Επιτροπής

(18 Σεπτεμβρίου 2001)

Τα στοιχεία που αφορούν το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕγχΠ) ανά κάτοικο σε ευρώ καθώς κα σε μονάδες αγοραστικής δύναμης δημοσιεύονται σε τριμηνιαία βάση από τη Στατιστική Υπηρεσία των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (Eurostat) τόσο για τα κράτη μέλη όσο και για τιςποψήφιες και άλλες χώρες.

Πριν να απαντήσουμε αναλυτικά στην ερώτηση του αξιότιμου μέλους, θα ήταν σκόπιμο να παράσχουμε ορισμένες διευκρινίσεις σχετικά με τις βασικές έννοιες όσον αφορά το ΑΕγχΠ που αποτελεί και το βασικό θέμα μας καθώς επίσης και όσον αφορά το ακαθάριστο εθνικό εισόδημα, το οποίο είναι ευρύτερα γνωστό ως ακαθάριστο εθνικό προϊόν.

Το ΑΕγχΠ αντιπροσωπεύει το τελικό αποτέλεσμα της δραστηριότητας παραγωγής των παραγωγικών μονάδων μιας χώρας. Οπολογισμός του γίνεται με διάφορες μεθόδους, εκ των οποίων η πιο γνωστή είναι η μέθοδος σύμφωνα με την οποία η δαπάνη ορίζεται ως το σύνολο της κατανάλωσης των νοικοκυριών, της κατανάλωσης των δημόσιων διοικήσεων, του ακαθάριστου σχηματισμού παγίου κεφαλαίου και του καθαρού αποτελέσματος του εξωτερικού εμπορίου.

Αντίθετα, το εθνικό εισόδημα δεν αφορά κυρίως την παραγωγή αλλά το εισόδημα. Υπολογίζεται με την αφαίρεση από το ΑΕγχΠ του πρωτογενούς εισοδήματος που καταβάλλεται στους μη κατοίκους και με την πρόσθεση του πρωτογενούς εισοδήματος που λαμβάνεται από το εξωτερικό.

Στις συγκρίσεις σε διεθνές επίπεδο, χρησιμοποιείται ως δείκτης πλούτου κυρίως και κατά σύμβαση το ΑΕγχΠ το οποίο, εξ ορισμού, παράγεται στην οικονομική επικράτεια μιας χώρας είτε από κατοίκους είτε από μη κατοίκους. Είναι αλήθεια ότι βάσει του δείκτη αυτού, το Λουξεμβούργο εμφανίζεται ως η πλουσιότερη χώρα παγκοσμίως με δείκτη που για το έτος 2000 φθάνει το 190 (EUR15=100).

Το φαινόμενο αυτό εξηγείται με διάφορους τρόπους:

- το Λουξεμβούργο αποτελεί μια ιδιαίτερη περίπτωση δεδομένου ότι λόγω της εδαφικής του επιφάνειας θεωρείται ενιαία περιφέρεια. Όπως όλες οι περιφέρειες που αποτελούν σημαντικό οικονομικό πόλο, έλκει μεγάλο αριθμό μετακινούμενων εργαζομένων οι οποίοι συνεισφέρουν κατά μεγάλο ποσοστό στο ΑΕγχΠ του (στα πλαίσια της Ένωσηςπάρχουν και άλλες περιφέρειες που βρίσκονται στην ίδια κατάσταση και μάλιστα δύο περιφέρειες, το Αμβούργο και η εσωτερική περίμετρος του Λονδίνουπερβαίνουν το Λουξεμβούργο κατά 12 και 67 μονάδες αντίστοιχα σύμφωνα με τα στοιχεία του περιφερειακού ΑΕγχΠ για το 1998)·

- το ΑΕγχΠ του Λουξεμβούργου διογκώνεται από σημαντικές αγορές στην επικράτειά του - κυρίως καταναλωτικών αγαθών- που πραγματοποιούν τόσο οι μετακινούμενοι εργαζόμενοι όσο και άλλοι κάτοικοι των μεθοριακών χωρών. Οι αγορές αυτές εκλαμβάνονται ως εξαγωγές και ως εκ τούτου αποτελούν μέρος του ΑΕγχΠ· εξάλλου, συμβάλλουν στα οικονομικά του κράτους μέσω της φορολογίας στην οποίαπόκεινται·

- το Λουξεμβούργο διαθέτει ένα γενικό επίπεδο τιμών το οποίο ελάχισταπερβαίνει το μέσο κοινοτικό όρο· ως εκ τούτου, το ΑΕγχΠ ανά κάτοικο εκφρασμένο σε μονάδες αγοραστικής δύναμης (ΜΑΔ), χρησιμοποιώντας δηλαδή τις ισοτιμίες αγοραστικής δύναμης ως συντελεστές μετατροπής, είναι ουσιαστικά το ίδιο με το ΑΕγχΠ σε ευρώ ενώ κατά κανόνα όσοψηλότερος είναι ο δείκτης σε ευρώ, τόσο χαμηλότερος είναι ο δείκτης σε μέγεθος (για τη Δανία παραδείγματος χάριν, το 2000, το ΑΕγχΠ ανά κάτοικο σε ευρώ έφθανε στο δείκτη των 146.4 ενώ σε ΜΑΔ ο δείκτης αυτός μειώνεται στο 120.2 λόγω του ιδιαίτεραψηλού επιπέδου τιμών στην εν λόγω χώρα).

Όσον αφορά το ερώτημα αν η Eurostat θα έπρεπε να επανεξετάσει τη μεθοδολογία της για αυτού του είδους τις στατιστικές, η Επιτροπή φρονεί ότι τούτο δεν είναι δυνατό κυρίως για τον ακόλουθο λόγο:

- Η κατάρτιση των στατιστικών δεδομένων διέπεται από πρότυπα και διεθνείς συμβάσεις (για την Ένωση ισχύει το σύστημα των ολοκληρωμένων οικονομικών λογαριασμών (ΕΣΟΛ 95) ενώ σε διεθνές επίπεδο ισχύει το σύστημα των εθνικών λογαριασμών (ΣΕΛ)) τα οποία δεν είναι δυνατό να λαμβάνουνπόψη τις ειδικότερες συνθήκες στις διάφορες χώρες.

- Η καθιέρωση των εν λόγω προτύπων αποτελεί συχνά αντικείμενο ευρείας διαβούλευσης μεταξύ των εθνικών εμπειρογνωμόνων πριν από τη θέσπιση των σχετικών κανονισμών του Συμβουλίου οι οποίοι στην πλειονότητα των περιπτώσεων αποτελούν καρπό δύσκολων συμβιβασμών, κυρίως όταν συνεπάγονται δημοσιονομικές επιπτώσεις για τις χώρες (π.χ. συνεισφορά στον προϋπολογισμό της Κοινότητας).

- Επίμαχο θέμα αποτελεί προς το παρόν, παραδείγματος χάριν, η αντιμετώπιση των εμμέσως μετρούμενωνπηρεσιών χρηματοπιστωτικής διαμεσολάβησης (ΕΜΥΧΔ) για τις οποίες ορισμένα κράτη μέλη, και κατά κύριο λόγο το Λουξεμβούργο, έχουν εκφράσει την επιθυμία να κατανέμονται στους τομείς - χρήστες και στις

τελικές χρήσεις του ΑΕγχΠ (γεγονός που θα είχε ως αποτέλεσμα την ακόμη μεγαλύτερη αύξηση του ΑΕγχΠ του Λουξεμβούργου), ενώ άλλα κράτη μέλη δεν επιθυμούν παρόμοια κατανομή. Εν προκειμένω, πρέπει επίσης ναπενθυμίσουμε ότι το Λουξεμβούργο δημοσιεύει επί σειρά ετών δύο εκδόσεις εθνικών λογαριασμών, μια εθνική έκδοση στην οποία λαμβάνονταιπόψη οι ΕΜΥΧΔ και μια κοινοτική έκδοση στην οποία το ΑΕγχΠ εμφανίζεται χαμηλότερο κατά 10 με 15 % σε σχέση με τα αντίστοιχα στοιχεία της εθνικής έκδοσης.

- Για να επανέλθουμε στη χρησιμοποίηση του ΑΕγχΠ ως δείκτη για τις συγκρίσεις σε διεθνές επίπεδο, ακόμη και αν χρησιμοποιούσαμε στη θέση του την έννοια του εθνικού εισοδήματος, η οποία προσομοιάζει περισσότερο στην έννοια του εισοδήματος, η κατάσταση δεν θα άλλαζε ουσιαστικά όσον αφορά το Λουξεμβούργο, δεδομένου ότι το εθνικό εισόδημα είναι ελάχιστα χαμηλότερο από το ΑΕγχΠ.

- Εντούτοις, η Επιτροπή λαμβάνει σοβαράπόψη την ερώτηση του αξιότιμου μέλους, η οποία θίγει ένα βασικό πρόβλημα της στατιστικής, δηλαδή το γεγονός ότι η τελευταία βασίζεται σε πρότυπα και σε συμβάσεις που εφαρμόζονται σε διεθνές επίπεδο σε όλες τις χώρες και, ως εκ τούτου, δεν μπορεί να περιλάβει απόλυτα όλα τα φαινόμενα της οικονομικής και κοινωνικής ζωής.