–

η Koninklijke Philips NV, εκπροσωπούμενη από τους T. Seikkula και M. Welin, asianajajat,

–

η Φινλανδική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από την H. Leppo,

–

η Τσεχική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από την S. Šindelková και τους M. Smolek και J. Vláčil,

–

η Γερμανική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από τους U. Bartl, M. Hellmann και J. Möller,

–

η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκπροσωπούμενη από τους G. Gattinara και M. Huttunen,

1

Η αίτηση προδικαστικής αποφάσεως αφορά την ερμηνεία του άρθρου 3, παράγραφος 1, της οδηγίας 85/374/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 25ης Ιουλίου 1985, για την προσέγγιση των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σε θέματα ευθύνης λόγω ελαττωματικών προϊόντων (ΕΕ 1985, L 210, σ. 29), όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 1999/34/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 10ης Μαΐου 1999 (ΕΕ 1999, L 141, σ. 20).

2

Η αίτηση αυτή υποβλήθηκε στο πλαίσιο ένδικης διαφοράς μεταξύ της Keskinäinen Vakuutusyhtiö Fennia (στο εξής: Fennia), ασφαλιστικής εταιρίας, και της Koninklijke Philips NV, με αντικείμενο την αποκατάσταση ζημιών που προξενήθηκαν από πυρκαγιά την οποία προκάλεσε μια μηχανή καφέ.

3

Η τέταρτη και η πέμπτη αιτιολογική σκέψη της οδηγίας 85/374 έχουν ως εξής:

«[Εκτιμώντας] ότι η προστασία του καταναλωτή απαιτεί τη γένεση ευθύνης όλων των συμμετεχόντων στην παραγωγική διαδικασία σε περίπτωση που το τελικό προϊόν, ένα συστατικό αυτού ή η χορηγηθείσα πρώτη ύλη, παρουσιάζει ελάττωμα· ότι, για τον ίδιο λόγο, θα πρέπει να γεννάται ευθύνη του προσώπου που εισάγει προϊόντα στην Κοινότητα καθώς και οποιουδήποτε εμφανίζεται ως παραγωγός, θέτοντας την επωνυμία, το σήμα ή κάθε άλλο διακριτικό του σημείο ή διαθέτει ένα προϊόν του οποίου ο παραγωγός είναι αδύνατο να εντοπιστεί·

ότι, όταν περισσότερα του ενός πρόσωπα ευθύνονται για την ίδια ζημία, η προστασία του καταναλωτή επιβάλλει να δύναται ο ζημιωθείς να απαιτήσει την ολική επανόρθωση της ζημίας από καθένα των ανωτέρω προσώπων, αδιακρίτως.»

4

Το άρθρο 1 της οδηγίας αυτής ορίζει τα εξής:

«Ο παραγωγός ευθύνεται για κάθε ζημία που οφείλεται σε ελάττωμα του προϊόντος του.»

5

Κατά το άρθρο 3 παράγραφος 1, της εν λόγω οδηγίας:

«Ως “παραγωγός” θεωρείται ο κατασκευαστής ενός τελικού προϊόντος, ο παραγωγός κάθε πρώτης ύλης ή ο κατασκευαστής ενός συστατικού καθώς και κάθε πρόσωπο [π]ου εμφανίζεται ως παραγωγός του προϊόντος, επιθέτοντας σε αυτό την επωνυμία, το σήμα ή κάθε άλλο διακριτικό του σημείο.»

6

Το άρθρο 5 της ίδιας οδηγίας προβλέπει τα εξής:

«Εάν, βάσει των διατάξεων της παρούσας οδηγίας, δύο ή περισσότερα πρόσωπα ευθύνονται για την ίδια ζημία, τα πρόσωπα αυτά ευθύνονται εις ολόκληρον, με την επιφύλαξη των διατάξεων του εθνικού δικαίου, όσον αφορά τη δικαστική επιδίωξη των δικαιωμάτων.»

7

Όπως ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο, το άρθρο 5 του tuotevastuulaki (694/1990) [νόμου περί ευθύνης λόγω ελαττωματικών προϊόντων (694/1990)], το οποίο μεταφέρει το άρθρο 3 της οδηγίας 85/374 στη φινλανδική έννομη τάξη, προβλέπει στην παράγραφο 1 ότι η υποχρέωση αποκατάστασης της ζημίας βαρύνει, πρώτον, εκείνον που παρήγαγε ή παρασκεύασε το ελαττωματικό προϊόν και, δεύτερον, εκείνον ο οποίος διέθεσε στο εμπόριο, ως εάν ήταν δικό του, το προϊόν που προκάλεσε τη ζημία, εφόσον η επωνυμία του, το σήμα του ή άλλο διακριτικό σημείο έχει τεθεί επί του προϊόντος.

8

Η Fennia κατέβαλε σε καταναλωτή, δυνάμει συμβολαίου για την ασφάλιση κατοικίας, αποζημίωση ύψους 58879,10 ευρώ για ζημίες που προκλήθηκαν από πυρκαγιά. Την προηγουμένη της πυρκαγιάς ο καταναλωτής είχε αγοράσει από έμπορο μια μηχανή καφέ μάρκας Philips Saeco Xsmall HD8743/11. Σύμφωνα με το πόρισμα της πυροσβεστικής, η πυρκαγιά η οποία εκδηλώθηκε οφειλόταν στη μηχανή καφέ.

9

Η μηχανή καφέ είχε κατασκευαστεί στη Ρουμανία από τη Saeco International Group SpA, θυγατρική της Koninklijke Philips. Τα διακριτικά σημεία Philips και Saeco, τα οποία είναι καταχωρισμένα σήματα της Koninklijke Philips, είχαν τεθεί πάνω στη μηχανή καφέ και στη συσκευασία της. Επιπλέον, η ίδια αυτή μηχανή καφέ έφερε τη σήμανση CE, στην οποία αναγράφονταν το διακριτικό σημείο Saeco, μια διεύθυνση στην Ιταλία και η ένδειξη «κατασκευασμένη στη Ρουμανία». Η Philips Oy, η θυγατρική της Koninklijke Philips στη Φινλανδία, εμπορεύεται εκεί ηλεκτρικές οικιακές συσκευές με το σήμα Philips, μεταξύ των οποίων και την επίμαχη μηχανή καφέ.

10

Η Fennia, η οποία υποκαταστάθηκε στα δικαιώματα του καταναλωτή αφού τον αποζημίωσε, άσκησε αγωγή κατά της Koninklijke Philips διεκδικώντας αποζημίωση δυνάμει της ευθύνης λόγω ελαττωματικών προϊόντων. Η Koninklijke Philips ζήτησε την απόρριψη της αγωγής αυτής, υποστηρίζοντας ότι δεν ήταν ο παραγωγός της επίμαχης μηχανής καφέ.

11

Το käräjäoikeus (πρωτοβάθμιο δικαστήριο, Φινλανδία) έκρινε ότι η Koninklijke Philips, αφενός, είχε διαθέσει στο εμπόριο στη Φινλανδία την επίμαχη μηχανή καφέ η οποία έφερε το σήμα της και, αφετέρου, ευθυνόταν για τη ζημία που προκλήθηκε από ελάττωμα του συγκεκριμένου προϊόντος.

12

Το hovioikeus (εφετείο, Φινλανδία), ενώπιον του οποίου η Koninklijke Philips άσκησε έφεση κατά της πρωτόδικης αποφάσεως, αποφάνθηκε ότι δεν είχε αποδειχθεί ότι η Koninklijke Philips είχε διαθέσει ως δικό της προϊόν τη μηχανή καφέ στο εμπόριο στη Φινλανδία. Το δικαστήριο αυτό έκρινε ότι η Koninklijke Philips δεν ευθυνόταν για τις ζημίες που προκλήθηκαν από το επίμαχο προϊόν και απέρριψε την αγωγή.

13

Η Fennia προσέβαλε την απόφαση του hovioikeus (εφετείου) ενώπιον του αιτούντος δικαστηρίου, δηλαδή του Korkein oikeus (Ανωτάτου Δικαστηρίου, Φινλανδία), το οποίο επέτρεψε την άσκηση αναιρέσεως όσον αφορά το αν η Koninklijke Philips ευθύνεται, δυνάμει του νόμου περί ευθύνης λόγω ελαττωματικών προϊόντων, για ζημίες που προξενήθηκαν από μηχανή καφέ η οποία έφερε το σήμα της και είχε κατασκευαστεί από τη θυγατρική της.

14

Το αιτούν δικαστήριο διερωτάται ως προς την ορθή ερμηνεία της φράσης «κάθε πρόσωπο [π]ου εμφανίζεται ως παραγωγός του προϊόντος, επιθέτοντας σε αυτό την επωνυμία, το σήμα ή κάθε άλλο διακριτικό του σημείο» στο άρθρο 3 παράγραφος 1, της οδηγίας 85/374. Ειδικότερα, ζητεί να διευκρινιστεί αν, πέραν της ύπαρξης του σήματος επί του προϊόντος, απαιτούνται πρόσθετα κριτήρια προκειμένου να γίνει δεκτό ότι η δικαιούχος του σήματος εμφανίζεται ως παραγωγός του επίμαχου προϊόντος, ή αν θα μπορούσαν να ληφθούν υπόψη ορισμένα στοιχεία αποκλεισμού της ευθύνης, όπως το γεγονός ότι στο ίδιο το προϊόν αναγράφεται ότι ο κατασκευαστής είναι επιχείρηση διαφορετική από τη δικαιούχο του σήματος. Εκτιμά δε ότι ο παραγωγός είναι «το πλέον κατάλληλο πρόσωπο» να προλάβει την επέλευση παρόμοιων ζημιών που προκαλούνται τα προϊόντα.

15

Υπό τις συνθήκες αυτές, το Korkein oikeus (Ανώτατο Δικαστήριο) αποφάσισε να αναστείλει την ενώπιόν του διαδικασία και να υποβάλει στο Δικαστήριο τα ακόλουθα προδικαστικά ερωτήματα:

16

Η Koninklijke Philips θεωρεί, κατ’ ουσίαν, ότι τα προδικαστικά ερωτήματα είναι απαράδεκτα ως άνευ σημασίας για την επίλυση της διαφοράς της κύριας δίκης, δεδομένου ότι προϋπόθεση της αποζημίωσης δυνάμει της ευθύνης λόγω ελαττωματικών προϊόντων αποτελεί, βάσει του άρθρου 5 παράγραφος 1, του νόμου περί ευθύνης λόγω ελαττωματικών προϊόντων, το να διατίθεται το προϊόν στο εμπόριο από τον δικαιούχο του σήματος ή οποιουδήποτε άλλου διακριτικού σημείου. Εν προκειμένω όμως, ουδόλως έχει αποδειχθεί στο πλαίσιο της διαφοράς της κύριας δίκης ότι το προϊόν διατέθηκε στο εμπόριο κατ’ αυτόν τον τρόπο.

17

Υπενθυμίζεται επ’ αυτού ότι, κατά πάγια νομολογία, στο πλαίσιο της διαδικασίας του άρθρου 267 ΣΛΕΕ, η οποία στηρίζεται σε σαφή διαχωρισμό των λειτουργιών μεταξύ των εθνικών δικαστηρίων και του Δικαστηρίου, ο εθνικός δικαστής είναι αποκλειστικά αρμόδιος να διαπιστώσει και εκτιμήσει τα πραγματικά περιστατικά της διαφοράς της κύριας δίκης, καθώς και να ερμηνεύσει και εφαρμόσει το εθνικό δίκαιο. Ομοίως, μόνο στον εθνικό δικαστή, ο οποίος έχει επιληφθεί της διαφοράς και πρέπει να αναλάβει την ευθύνη της δικαστικής αποφάσεως που πρόκειται να εκδοθεί, εναπόκειται να κρίνει, με γνώμονα τις ιδιαιτερότητες της υποθέσεως, τόσο την αναγκαιότητα όσο και τη λυσιτέλεια των ερωτημάτων που υποβάλλει στο Δικαστήριο. Κατά συνέπεια, εφόσον τα υποβληθέντα ερωτήματα αφορούν την ερμηνεία του δικαίου της Ένωσης, το Δικαστήριο υποχρεούται, κατ’ αρχήν, να απαντήσει (απόφαση της 26ης Μαΐου 2011, Stichting Natuur en Milieu κ.λπ., C‑165/09 έως C‑167/09, EU:C:2011:348, σκέψη 47 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία).

18

Δεδομένου ότι το αιτούν δικαστήριο είναι αποκλειστικά αρμόδιο να διαπιστώσει και να εκτιμήσει τα πραγματικά περιστατικά της διαφοράς της οποίας έχει επιληφθεί, το Δικαστήριο οφείλει κατ’ αρχήν να περιορίσει την εξέτασή του στα στοιχεία εκτιμήσεως που το αιτούν δικαστήριο αποφάσισε να του υποβάλει, χωρίς να αποκλίνει συνεπώς από την κατάσταση την οποία το αιτούν δικαστήριο κρίνει αποδεδειγμένη και χωρίς να δεσμεύεται από τις απόψεις που προβάλλει κάποιος από τους διαδίκους της κύριας δίκης (απόφαση της 2ας Απριλίου 2020, Coty Germany, C‑567/18, EU:C:2020:267, σκέψη 22 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία).

19

Το Δικαστήριο δεν υποχρεούται να αποφανθεί, μεταξύ άλλων, όταν προκύπτει προδήλως ότι η ζητούμενη ερμηνεία του δικαίου της Ένωσης ουδεμία σχέση έχει με το υποστατό ή με το αντικείμενο της διαφοράς της κύριας δίκης, ή ακόμη όταν το πρόβλημα είναι υποθετικής φύσεως (απόφαση της 26ης Μαΐου 2011, Stichting Natuur en Milieu κ.λπ., C‑165/09 έως C‑167/09, EU:C:2011:348, σκέψη 48 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία).

20

Εν προκειμένω όμως δεν συντρέχει τέτοια περίπτωση.

21

Τούτο διότι, όπως προκύπτει από την απόφαση περί παραπομπής και όπως υπενθυμίστηκε στις σκέψεις 11 και 12 της παρούσας αποφάσεως, το käräjäoikeus (πρωτοβάθμιο δικαστήριο) έκρινε ότι η Koninklijke Philips είχε διαθέσει στο εμπόριο στη Φινλανδία τη μηχανή καφέ η οποία έφερε το σήμα της, ενώ το hovioikeus (εφετείο) αποφάνθηκε ότι δεν αποδείχθηκε ότι η Koninklijke Philips είχε διαθέσει ως δικό της προϊόν αυτή τη μηχανή καφέ στο εμπόριο στη Φινλανδία. Δεδομένου ότι τα αρμόδια εθνικά δικαστήρια δεν συμφώνησαν επί της εκτιμήσεως των πραγματικών περιστατικών βάσει του εσωτερικού δικαίου και ότι, κατά το αιτούν δικαστήριο, δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο να φέρει η Koninklijke Philips την ευθύνη για το επίμαχο ελαττωματικό προϊόν, γίνεται δεκτό ότι δεν προκύπτει, τουλάχιστον προδήλως, ότι τα υποβληθέντα ερωτήματα έχουν υποθετικό χαρακτήρα υπό το πρίσμα της εκτιμήσεως στην οποία καλείται να προβεί ο εθνικός δικαστής στο πλαίσιο της διαφοράς της κύριας δίκης.

22

Ως εκ τούτου, η αίτηση προδικαστικής αποφάσεως πρέπει να κριθεί παραδεκτή.

23

Με το πρώτο προδικαστικό ερώτημα, το αιτούν δικαστήριο ζητεί, κατ’ ουσίαν, να διευκρινιστεί αν το άρθρο 3, παράγραφος 1, της οδηγίας 85/374 έχει την έννοια ότι, βάσει του ορισμού του όρου «παραγωγός» στη διάταξη αυτή, το πρόσωπο το οποίο έχει επιθέσει ή έχει επιτρέψει να τεθεί πάνω στο προϊόν η επωνυμία του, το σήμα του ή άλλο διακριτικό σημείο απαιτείται να εμφανίζεται και με κάποιον άλλο τρόπο ως παραγωγός του προϊόντος.

24

Κατά πάγια νομολογία, για την ερμηνεία διατάξεως του δικαίου της Ένωσης πρέπει να λαμβάνεται υπόψη όχι μόνον το γράμμα της, αλλά και το πλαίσιο όπου αυτή εντάσσεται, καθώς και οι σκοποί που επιδιώκονται με τη ρύθμιση της οποίας αποτελεί μέρος [απόφαση της 17ης Δεκεμβρίου 2020, CLCV κ.λπ. (Σύστημα αναστολής σε πετρελαιοκινητήρα), C‑693/18, EU:C:2020:1040, σκέψη 94 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία].

25

Πρώτον, πρέπει να επισημανθεί ότι, σύμφωνα με το γράμμα του άρθρου 3, παράγραφος 1, της οδηγίας 85/374, «[ω]ς “παραγωγός” θεωρείται ο κατασκευαστής ενός τελικού προϊόντος, ο παραγωγός κάθε πρώτης ύλης ή ο κατασκευαστής ενός συστατικού καθώς και κάθε πρόσωπο [π]ου εμφανίζεται ως παραγωγός του προϊόντος, επιθέτοντας σε αυτό την επωνυμία, το σήμα ή κάθε άλλο διακριτικό του σημείο».

26

Συνεπώς, η διατύπωση του άρθρου 3, παράγραφος 1, της οδηγίας 85/374 εμπεριέχει, στην πραγματικότητα, μια διάζευξη της οποίας μόνον το πρώτο σκέλος αφορά το πρόσωπο που εμπλέκεται, τουλάχιστον εν μέρει, στη διαδικασία κατασκευής του προϊόντος. Αντιθέτως, το δεύτερο σκέλος της διάζευξης αναφέρεται σε ένα πρόσωπο το οποίο εμφανίζεται ως παραγωγός επιθέτοντας στο προϊόν την επωνυμία του, το σήμα του ή άλλο διακριτικό σημείο.

27

Επομένως, από τη σαφή και μη αμφίσημη διατύπωση της ως άνω διατάξεως συνάγεται ότι η συμμετοχή του προσώπου που εμφανίζεται ως παραγωγός στη διαδικασία κατασκευής του προϊόντος δεν είναι αναγκαία προκειμένου το πρόσωπο αυτό να χαρακτηριστεί ως «παραγωγός» κατά την έννοια της εν λόγω διατάξεως.

28

Επιπλέον, από τη νομολογία του Δικαστηρίου προκύπτει ότι ο κύκλος των υπευθύνων κατά των οποίων ο ζημιωθείς δικαιούται να ασκήσει αγωγή βάσει του καθεστώτος ευθύνης το οποίο προβλέπει η οδηγία 85/374 καθορίζεται στα άρθρα 1 και 3 της οδηγίας αυτής και ότι, λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι η συγκεκριμένη οδηγία επιδιώκει πλήρη εναρμόνιση των ζητημάτων που ρυθμίζει, ο καθορισμός του κύκλου των υπευθύνων προσώπων από τα προαναφερθέντα άρθρα πρέπει να θεωρείται περιοριστικός (απόφαση της 10ης Ιανουαρίου 2006, Skov και Bilka, C‑402/03, EU:C:2006:6, σκέψεις 32 και 33).

29

Ως εκ τούτου, ο καθορισμός αυτός του κύκλου των υπευθύνων δεν μπορεί να υπόκειται σε πρόσθετα κριτήρια τα οποία δεν απορρέουν από το γράμμα των άρθρων 1 και 3 της οδηγίας 85/374.

30

Δεδομένου ότι το δεύτερο σκέλος της διάζευξης στον ορισμό του άρθρου 3, παράγραφος 1, της οδηγίας 85/374 δεν περιλαμβάνει κανένα πρόσθετο κριτήριο, από το γράμμα της ως άνω διατάξεως συνάγεται ότι το γεγονός ότι τίθενται πάνω στο προϊόν διακριτικά σημεία από το πρόσωπο στο οποίο αυτά αναφέρονται ή από άλλο εξουσιοδοτημένο πρόσωπο είναι εκείνο που θεμελιώνει την ιδιότητα του «παραγωγού» κατά την έννοια της εν λόγω διατάξεως.

31

Δεύτερον, όσον αφορά το πλαίσιο στο οποίο εντάσσεται το άρθρο 3, παράγραφος 1, της οδηγίας 85/374 καθώς και τον σκοπό που επιδιώκεται με τη συγκεκριμένη ρύθμιση, από την τέταρτη και την πέμπτη αιτιολογική σκέψη, όπως επίσης και από το άρθρο 5 της οδηγίας αυτής, προκύπτει ότι ο νομοθέτης της Ένωσης θέλησε να υιοθετήσει ευρεία ερμηνεία της έννοιας του «παραγωγού», προκειμένου να προστατεύσει τον καταναλωτή.

32

Ειδικότερα, στην τέταρτη αιτιολογική σκέψη της οδηγίας 85/374 επισημαίνεται ότι επιβάλλεται, για λόγους προστασίας του καταναλωτή, κάθε πρόσωπο το οποίο εμφανίζεται ως παραγωγός επιθέτοντας στο προϊόν την επωνυμία του, το σήμα του ή οποιοδήποτε άλλο διακριτικό σημείο να ευθύνεται όπως ο πραγματικός παραγωγός. Επιπλέον, τόσο από το άρθρο 5 όσο και από την πέμπτη αιτιολογική σκέψη της οδηγίας αυτής καθίσταται σαφές ότι η προαναφερθείσα ευθύνη του προσώπου που εμφανίζεται ως παραγωγός βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με την ευθύνη του πραγματικού παραγωγού και ότι ο καταναλωτής μπορεί ελεύθερα να αξιώσει την πλήρη αποκατάσταση της ζημίας από καθέναν τους αδιακρίτως, δεδομένου ότι η ευθύνη τους είναι αλληλέγγυα.

33

Κατά συνέπεια, σκοπός του άρθρου 3, παράγραφος 1, της οδηγίας 85/374 είναι να διευκολύνει το έργο του προσδιορισμού του πραγματικού παραγωγού του επίμαχου ελαττωματικού προϊόντος. Εξάλλου, η πρόταση οδηγίας της Επιτροπής της 9ης Σεπτεμβρίου 1976, στην οποία στηρίχθηκε η οδηγία 85/374, περιείχε αιτιολογική έκθεση για το τότε άρθρο 2, που κατέστη εν συνεχεία, χωρίς ουσιαστική τροποποίηση, άρθρο 3 της οδηγίας, και από την αιτιολογική αυτή έκθεση προκύπτει ότι ο νομοθέτης της Ένωσης έκρινε ότι η προστασία του καταναλωτή δεν θα ήταν επαρκής, αν ο διανομέας μπορούσε να «παραπέμψει» τον καταναλωτή στον παραγωγό, ο οποίος ενδέχεται να μην είναι γνωστός στον καταναλωτή.

34

Σημειωτέον δε ότι το πρόσωπο που εμφανίζεται ως παραγωγός, επιθέτοντας στο επίμαχο προϊόν την επωνυμία του, το σήμα του ή άλλο διακριτικό σημείο, δίνει την εντύπωση ότι εμπλέκεται στη διαδικασία παραγωγής ή ότι αναλαμβάνει την ευθύνη για τη διαδικασία αυτή. Ως εκ τούτου, η χρήση των ως άνω ενδείξεων ισοδυναμεί, για το εν λόγω πρόσωπο, με χρήση της φήμης του προκειμένου να καταστεί το προϊόν πιο ελκυστικό για τους καταναλωτές, όπερ δικαιολογεί, ως αντιστάθμισμα, τη δυνατότητα να στοιχειοθετηθεί η ευθύνη του για τη χρήση αυτή.

35

Εξάλλου, όπως ορθώς παρατηρεί η Τσεχική Κυβέρνηση, στον βαθμό που, αφενός, περισσότερα πρόσωπα μπορούν να θεωρηθούν ως παραγωγοί και, αφετέρου, ο καταναλωτής μπορεί να ασκήσει την αγωγή του κατά οποιουδήποτε εξ αυτών, η αναζήτηση ενός και μόνον υπευθύνου, «του πλέον κατάλληλου», κατά του οποίου ο καταναλωτής θα πρέπει να προβάλει τα δικαιώματά του, στερείται νοήματος, παρά τις περί του αντιθέτου εκτιμήσεις του αιτούντος δικαστηρίου.

36

Επομένως, ουδόλως απαιτείται το πρόσωπο το οποίο έχει επιθέσει ή έχει επιτρέψει να τεθεί πάνω στο προϊόν η επωνυμία του, το σήμα του ή άλλο διακριτικό σημείο να εμφανίζεται και με κάποιον άλλο τρόπο ως παραγωγός του προϊόντος προκειμένου να θεωρηθεί ως «παραγωγός» κατά την έννοια του άρθρου 3, παράγραφος 1, της οδηγίας 85/374.

37

Συνεπώς, εν αντιθέσει προς τα όσα υποστηρίζει η Koninklijke Philips, επιβάλλεται η διαπίστωση ότι, στην υπόθεση της κύριας δίκης, η κατανομή των ευθυνών μεταξύ της ίδιας και της Saeco International Group δεν παράγει αποτελέσματα έναντι του καταναλωτή, ο οποίος πρέπει ακριβώς να απαλλάσσεται από το βάρος του προσδιορισμού του πραγματικού παραγωγού στο πλαίσιο της άσκησης αγωγής αποζημιώσεως.

38

Κατόπιν των ανωτέρω σκέψεων, στο πρώτο προδικαστικό ερώτημα πρέπει να δοθεί η απάντηση ότι το άρθρο 3, παράγραφος 1, της οδηγίας 85/374 έχει την έννοια ότι, βάσει του ορισμού του όρου «παραγωγός» στη διάταξη αυτή, το πρόσωπο το οποίο έχει επιθέσει ή έχει επιτρέψει να τεθεί πάνω στο προϊόν η επωνυμία του, το σήμα του ή άλλο διακριτικό σημείο δεν απαιτείται να εμφανίζεται και με κάποιον άλλο τρόπο ως παραγωγός του προϊόντος.

39

Λαμβανομένης υπόψη της απάντησης που δόθηκε στο πρώτο προδικαστικό ερώτημα, παρέλκει η απάντηση στο δεύτερο.

40

Δεδομένου ότι η παρούσα διαδικασία έχει ως προς τους διαδίκους της κύριας δίκης τον χαρακτήρα παρεμπίπτοντος που ανέκυψε ενώπιον του αιτούντος δικαστηρίου, σ’ αυτό εναπόκειται να αποφανθεί επί των εξόδων. Τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκαν όσοι υπέβαλαν παρατηρήσεις στο Δικαστήριο, πλην των ως άνω διαδίκων, δεν αποδίδονται.

Για τους λόγους αυτούς, το Δικαστήριο (δέκατο τμήμα) αποφαίνεται:

Το άρθρο 3, παράγραφος 1, της οδηγίας 85/374/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 25ης Ιουλίου 1985, για την προσέγγιση των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σε θέματα ευθύνης λόγω ελαττωματικών προϊόντων, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 1999/34/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 10ης Μαΐου 1999, έχει την έννοια ότι, βάσει του ορισμού του όρου «παραγωγός» στη διάταξη αυτή, το πρόσωπο το οποίο έχει επιθέσει ή έχει επιτρέψει να τεθεί πάνω στο προϊόν η επωνυμία του, το σήμα του ή άλλο διακριτικό σημείο δεν απαιτείται να εμφανίζεται και με κάποιον άλλο τρόπο ως παραγωγός του προϊόντος.