Δημοσίευση αίτησης καταχώρισης ονομασίας σύμφωνα με το άρθρο 50 παράγραφος 2 στοιχείο α) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1151/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα συστήματα ποιότητας των γεωργικών προϊόντων και τροφίμων

(2023/C 106/05)

Η παρούσα δημοσίευση παρέχει το δικαίωμα ένστασης κατά της αίτησης σύμφωνα με το άρθρο 51 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1151/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (1), εντός τριών μηνών από την ημερομηνία της παρούσας δημοσίευσης.

ΕΝΙΑΙΟ ΕΓΓΡΑΦΟ

«Edremit Zeytinyağı»

Αριθ. ΕΕ: PDO-TR-02783 — 5.7.2021

ΠΟΠ (X) ΠΓΕ ( )

1.   Ονομασία/-ες [ΠΟΠ ή ΠΓΕ]

«Edremit Zeytinyağı»

2.   Κράτος μέλος ή τρίτη χώρα

Τουρκία

3.   Περιγραφή του γεωργικού προϊόντος ή του τροφίμου

3.1.   Τύπος προϊόντος [που περιλαμβάνεται στο παράρτημα XI]

Κλάση 1.5. Έλαια και λίπη (βούτυρο, μαργαρίνη, λάδι κ.λπ.)

3.2.   Περιγραφή του προϊόντος που φέρει την προβλεπόμενη στο σημείο 1 ονομασία

Το «Edremit Zeytinyağı» είναι φυσικό εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο που παράγεται από ελιές ποικιλίας Edremit που καλλιεργούνται στην οριοθετημένη γεωγραφική περιοχή. Οι χημικές ιδιότητες του «Edremit Zeytinyağı» παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα.

Ενώσεις	Ποσό
Χαμηλή περιεκτικότητα σε ελεύθερα λιπαρά οξέα	≤ 0,8 % ως ελαϊκό οξύ
Χαμηλή περιεκτικότητα σε α-τοκοφερόλη	150-250 mg/kg
Χαμηλές ολικές φαινολικές ενώσεις	100-200 mg/kg
Υψηλή περιεκτικότητα σε δεσμεθυλοστερόλες (καμπεστερόλη, κλεροστερόλη, β-σιτοστερόλη, Δ5-αβεναστερόλη και φαινόμενη β-σιτοστερόλη)	2 000 -3 000  mg/kg

Οι οργανοληπτικές ιδιότητες του προϊόντος «Edremit Zeytinyağı» είναι οι εξής: Διαθέτει:

—	αρώματα εαρινών ανθέων και χλωρού χόρτου και μπορούν επίσης να εντοπίζονται νότες πράσινων αμυγδάλων και φρουτώδεις νότες μήλων ποικιλίας golden·

—	χαμηλό (Διάμεση τιμή<3,0) ή μέτριο (3,0<Διάμεση τιμή<6,0) επίπεδο φρουτώδους·

—	ώριμο φρουτώδες στην ώριμη και ποικιλόμορφη συγκομιδή·

—	χαμηλό (Διάμεση τιμή <3,0) επίπεδο πικρότητας Κατά την πρώιμη περίοδο της συγκομιδής, η πικρότητα γίνεται αισθητή σε μέτριο επίπεδο (3<Διάμεση τιμή<6,0)

—	διακριτική αίσθηση πικάντικου (Διάμεση τιμή <3,0)· κατά την πρώιμη περίοδο της συγκομιδής, το πικάντικο γίνεται αισθητό σε μέτριο επίπεδο (3<Διάμεση τιμή<6,0)·

—	το χρώμα ποικίλλει από χρυσοκίτρινο έως σκούρο πράσινο ανάλογα με το στάδιο ωρίμασης·

—	ελαφρύ σώμα από άποψη ιξώδους.

3.3.   Ζωοτροφές (μόνο για προϊόντα ζωικής προέλευσης) και πρώτες ύλες (μόνο για μεταποιημένα προϊόντα)

Το «Edremit Zeytinyağı» παράγεται αποκλειστικά από ελιές ποικιλίας Edremit που καλλιεργούνται συγκεκριμένα στην οριοθετημένη γεωγραφική περιοχή. Άλλες ποικιλίες εκτός της ποικιλίας Edremit που αναμιγνύονται κατά τη διάρκεια της συγκομιδής δεν επιτρέπεται να υπερβαίνουν το 2 %.

3.4.   Ειδικά στάδια της παραγωγής τα οποία πρέπει να εκτελούνται εντός της οριοθετημένης γεωγραφικής περιοχής

Όλες οι διαδικασίες (καλλιέργεια, συγκομιδή, διαχωρισμός φύλλων, πλύσιμο, σύνθλιψη, μάλαξη και εκχύλιση) θα πρέπει να εκτελούνται στην οριοθετημένη γεωγραφική περιοχή που ορίζεται στο άρθρο 4.

3.5.   Ειδικοί κανόνες για τον τεμαχισμό, το τρίψιμο, τη συσκευασία κ.λπ. του προϊόντος στο οποίο αναφέρεται η καταχωρισμένη ονομασία

Τα προϊόντα βάρους από 0,25 kg έως 18 kg μπορούν να συσκευάζονται σε συσκευασίες κατάλληλες για τρόφιμα.

3.6.   Ειδικοί κανόνες για την επισήμανση του προϊόντος στο οποίο αναφέρεται η καταχωρισμένη ονομασία

Στις ετικέτες πρέπει να αναγράφονται οι ακόλουθες ενδείξεις:

—	η ονομασία «Edremit Zeytinyağı»,

—	η εμπορική ονομασία και η διεύθυνση ή η σύντομη ονομασία και η διεύθυνση ή το καταχωρισμένο σήμα του παραγωγού,

—	ο λογότυπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις ΠΟΠ,

—	ο ακόλουθος λογότυπος,

—	το επίσημο ολόγραμμα γνησιότητας.

4.   Συνοπτική οριοθέτηση της γεωγραφικής περιοχής

Η γεωγραφική περιοχή στην οποία παράγεται επίσημα το προϊόν «Edremit Zeytinyağı» περιλαμβάνει τις διοικητικές περιφέρειες Edremit και Havran της επαρχίας Balikesir. Πρόκειται για μια περιοχή περίπου 224 580 δεκαρίων που περιβάλλεται από τα όρη Kaz στα βόρεια, τον χείμαρρο Mıhlı που αποτελεί τα όρια των Edremit και Çanakkale στα δυτικά, την κομητεία Havran στα ανατολικά και την κομητεία Burhaniye, η οποία αποτελεί επίσης κομητεία της επαρχίας Balıkesir.

5.   Δεσμός με τη γεωγραφική περιοχή

Ιδιαιτερότητα της γεωγραφικής περιοχής

Η ελαιοκαλλιέργεια πραγματοποιείται παραδοσιακά στον κόλπο Edremit. Τα καλοκαίρια είναι θερμά με θερμοκρασίες που κυμαίνονται στο εύρος του μεσογειακού κλίματος, το οποίο επικρατεί στον κόλπο Edremit. Τα θερμά καλοκαίρια είναι σημαντικά για την επιτάχυνση των φυσιολογικών δραστηριοτήτων του ελαιοδένδρου και της ανάπτυξης των καρπών. Από την άποψη αυτή, τιμές θερμοκρασίας όπως η τιμή των 27 °C για τον θερμότερο μήνα είναι ιδανικές για την ανάπτυξη των ελαιοκάρπων. Το γεγονός ότι οι μέσες θερμοκρασίες κυμαίνονται γύρω από αυτές τις τιμές στον κόλπο Edremit συμβάλλει θετικά στην ανάπτυξη των ελαιοκάρπων.

Οι χιονοπτώσεις στα όρη Kaz και Madra κατά τους χειμερινούς μήνες τροφοδοτούν τα υπόγεια ύδατα κατά την τήξη του χιονιού. Χάρη σε αυτά τα υδατικά αποθέματα και στη σύσταση του εδάφους που συγκρατεί το νερό, καλύπτονται οι ανάγκες σε νερό των ελαιοδένδρων. Επιπλέον, το γεγονός ότι η περιοχή διαθέτει κατάλληλο ύψος και ισορροπημένα επίπεδα βροχοπτώσεων αποτελεί έναν από τους καθοριστικούς παράγοντες στις συγκεκριμένες συνθήκες. Το ύψος της βροχόπτωσης κυμαίνεται μεταξύ 600-700 kg/m2.

Τα γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στον καθορισμό των κλιματικών συνθηκών της περιοχής. Ο πλούσιος σε οξυγόνο, ψυχρός βουνίσιος αέρας που κυκλοφορεί προς τις πλαγιές που έχουν μέτωπο στη θάλασσα (ύψους μεταξύ 50 m και 250 m), τις στενές, βαθιές κοιλάδες και τα φαράγγια ψύχει τους ελαιώνες, με αποτέλεσμα, σε αυτές τις πλαγιές, να αναπτύσσονται ελιές καλύτερης ποιότητας. Παρόμοιες συνθήκες απαντώνται στις περιοχές μεταξύ του όρους Madra και του κόλπου Edremit. Είναι επίσης σημαντικό το γεγονός ότι η περιοχή διαθέτει τα χαρακτηριστικά του μεσογειακού εδάφους, το pH του οποίου έχει το ιδανικό εύρος τιμών (6,5-8,5), προκειμένου να ευνοείται η ανάπτυξη των ελαιοδένδρων και η παραγωγή υψηλής ποιότητας ελαιοκάρπου και, κατά συνέπεια, ελαιόλαδου.

Χάρη τόσο στην ψυκτική επίδραση, που οφείλεται στους τοπικούς ανέμους, που επιβραδύνουν την ωρίμαση των ελιών, όσο και στην επαρκή άρδευση και τις κατάλληλες εδαφολογικές συνθήκες, οι σπόροι της ελιάς αναπτύσσονται και διαμορφώνουν το χαρακτηριστικό στρογγυλό σχήμα της ποικιλίας Edremit και αναπτύσσουν λεπτούς αλλά ανθεκτικούς φλοιούς και πυρήνες με λεία επιφάνεια. Ο ανθεκτικός φλοιός αποτρέπει τη βλάβη των καρπών, η οποία έχει ως αποτέλεσμα υψηλή οξύτητα, ενώ ο λεπτός φλοιός διευκολύνει την εξαγωγή ελαιόλαδου από τον καρπό κατά τη διάρκεια της έκθλιψης και της μάλαξης.

Κλίμα

Χάρη στις συγκεκριμένες περιβαλλοντικές συνθήκες (έδαφος/κλίμα/άνεμος/αποθέματα νερού), τα ελαιόδενδρα υφίστανται μικρότερη καταπόνηση. Όσο μικρότερη είναι η καταπόνηση που υφίστανται, τόσο εντονότερη είναι η γεύση χόρτου και το χαρακτηριστικό άρωμα εαρινών ανθέων του «Edremit Zeytinyağı». Αναπτύσσεται επίσης το ιδιαίτερο ελαφρύ σώμα του όσον αφορά το ιξώδες και περιγράφεται ως «υδάτινο». Οι εν λόγω ιδιότητες διαχωρίζουν το προϊόν «Edremit Zeytinyağı» που παράγεται στον κόλπο του Edremit από προϊόντα που παράγονται σε άλλες ελαιοκομικές περιοχές.

Ανθρώπινοι παράγοντες

Η πόλη Edremit κατοικείται επί περισσότερα από 3 000 χρόνια. Οι φυσικές συνθήκες κατέστησαν την ελαιοκαλλιέργεια και την παραγωγή ελαιόλαδου την κύρια γεωργική δραστηριότητα στην περιοχή. Επειδή η παραγωγή ελαιόλαδου έχει μακρά παράδοση στην περιοχή, εγκαταστάθηκαν εκεί πολλές μονάδες παραγωγής ελαιόλαδου.

Η συγκομιδή των ελαιοκάρπων ξεκινά στα μέσα Οκτωβρίου και συνεχίζεται μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου. Τα ελαιόδενδρα συγκομίζονται με προσοχή ώστε να μην βλάπτονται οι καρποί. Εντός 10 ωρών από τη συγκομιδή, οι ελιές μεταποιούνται στο προϊόν «Edremit Zeytinyağı». Για να μην αλλοιώνονται οι οργανοληπτικές ιδιότητες του προϊόντος, συνιστάται η θερμοκρασία του πολτού να μην υπερβαίνει τους 27 °C κατά τη διάρκεια της διαδικασίας εκχύλισης του ελαιόλαδου και ο χρόνος έκθλιψης και μάλαξης της ελιάς να μην υπερβαίνει συνολικά τα 45 λεπτά. Η θερμοκρασία αποθήκευσης θα πρέπει να είναι περίπου 18 °C. Οι εν λόγω συνθήκες μεταποίησης διατηρούν σε χαμηλά επίπεδα την περιεκτικότητα σε ελεύθερα λιπαρά οξέα (<0,8 % ως ελαϊκό οξύ). Η προσεκτική συγκομιδή των ελιών και η ταχεία μεταποίηση είναι απαραίτητες για τη διατήρηση σε χαμηλά επίπεδα της περιεκτικότητας σε ελεύθερα λιπαρά οξέα.

Εκτός από την ταχεία μεταποίηση, οι παραγωγοί του προϊόντος «Edremit Zeytinyağı» παρακολουθούν τη θερμοκρασία εκχύλισης (≤ 27°C), τον χρόνο μάλαξης (≤ 45 λεπτά) και τη θερμοκρασία αποθήκευσης (~18°C, ελάχιστη ή μηδενική επαφή με τον αέρα).

Ιδιοτυπία του προϊόντος

Το άρωμά του περιλαμβάνει μία ή περισσότερες φρουτώδεις νότες (πράσινο αμύγδαλο, μήλο ποικιλίας golden, άνθη, χλωρό χόρτο) και, επίσης παραπέμπει στο άρωμα των εαρινών ανθέων. Σε σύγκριση με άλλα ελαιόλαδα που έχουν μεταποιηθεί στο νότιο Αιγαίο, το ελαιόλαδο «Edremit Zeytinyağı» έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε α-τοκοφερόλη (150-250 mg/kg) και ολικές φαινολικές ενώσεις (100-200 mg/kg) αλλά υψηλή περιεκτικότητα σε ολικές δεσμεθυλοστερόλες (καμπεστερόλη, κλεροστερόλη, β-σιτοστερόλη, Δ5-αβεναστερόλη, και φαινόμενη β-σιτοστερόλη) (2 000-3 000 mg/kg). Λόγω της ταχείας μεταποίησης, το «Edremit Zeytinyağı» έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε ελεύθερα λιπαρά οξέα (≤ 0,8 % ως ελαϊκό οξύ).

Αιτιώδης σχέση

Το ελαιόλαδο «Edremit Zeytinyağı» χαρακτηρίζεται από την παρουσία της ποικιλίας Edremit, η οποία έχει καθιερωθεί στην περιοχή και κυριαρχεί σε όλους σχεδόν τους ελαιώνες. Η κυρίαρχη παρουσία της εν λόγω ποικιλίας συμβάλλει στη χημική σύσταση του ελαίου.

Οι άνεμοι που προέρχονται από τα όρη Kaz και Madra έχουν ψυκτική επίδραση στα ελαιόδενδρα των πλαγιών, με αποτέλεσμα την αργή ωρίμαση του σπόρου της ελιάς και την ανάπτυξη λεπτού αλλά ανθεκτικού φλοιού. Χάρη στη σύσταση του εδάφους η οποία περιλαμβάνει υψηλά επίπεδα αργίλου διατηρείται η υγρασία των ελαιοδένδρων. Τόσο ο ετήσιος υετός όσο και οι χιονοπτώσεις εξασφαλίζουν επαρκή άρδευση, γεγονός που ελαττώνει τον κίνδυνο ξηρασίας και οδηγεί στην πλήρη ανάπτυξη του ελαιοκάρπου. Οι συνθήκες αυτές έχουν ως αποτέλεσμα το ιδιαίτερο ελαφρύ σώμα και το άρωμα (πράσινο αμύγδαλο, μήλο ποικιλίας golden, άνθη, χλωρό χόρτο) του «Edremit Zeytinyağı».

Λόγω των μικροκλιματικών συνθηκών που οφείλονται στο ανάγλυφο, η ωρίμαση του σπόρου της ελιάς είναι βραδύτερη σε σύγκριση με την ωρίμαση στην περιοχή του νοτίου Αιγαίου ή της Μεσογείου, με αποτέλεσμα την παραγωγή του ελαιόλαδου «Edremit Zeytinyağı» με χαμηλή περιεκτικότητα σε α-τοκοφερόλη και ολικές φαινολικές ενώσεις, αλλά υψηλή περιεκτικότητα σε ολικές δεσμεθυλοστερόλες (καμπεστερόλη, κλεροστερόλη, β-σιτοστερόλη, Δ5-αβεναστερόλη και φαινόμενη β-σιτοστερόλη) σε σύγκριση με τα αντίστοιχα ελαιόλαδα.

Παραπομπή στη δημοσίευση των προδιαγραφών

—

---

(1)  EE L 343 της 14.12.2012, σ. 1.