ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Βρυξέλλες, 30.11.2022

COM(2022) 675 final

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Στρατηγική της ΕΕ για την παγκόσμια υγεία











Καλύτερη υγεία για όλους σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο

1.Εισαγωγή

Η εμπειρία των τελευταίων ετών, ιδίως η πανδημία COVID-19, κατέστησε σαφές όσο ποτέ στο παρελθόν ότι η υγεία δεν γνωρίζει σύνορα: αποτελεί παγκόσμιο κοινό αγαθό. Η ευημερία και η ζωή των πολιτών, η ευμάρεια και η σταθερότητα των κοινωνιών και των οικονομιών, καθώς και η βιώσιμη ανάπτυξη εν γένει, εξαρτώνται από την αντιμετώπιση της υγείας υπό αυτό το πρίσμα. Η παγκόσμια υγεία αποτελεί βασικό πυλώνα της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, κρίσιμο τομέα από γεωπολιτική άποψη και κεντρικό στοιχείο της ανοικτής στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ.

Από την τελευταία ανακοίνωση της ΕΕ του 2010 σχετικά με τον ρόλο της ΕΕ στην παγκόσμια υγεία 1 , οι προκλήσεις στον τομέα της υγείας εξελίσσονται με ταχύ ρυθμό —σ’ ένα εξίσου ραγδαία μεταβαλλόμενο γεωπολιτικό περιβάλλον. Η παγκόσμια υγεία επηρεάζεται περισσότερο από ποτέ από την τριπλή κρίση που αντιμετωπίζει ο πλανήτης που την κλιματική αλλαγή, τη βιοποικιλότητα και τη ρύπανση, και η οποία επιβαρύνει ιδιαίτερα τις πλέον ευάλωτες χώρες και πληθυσμιακές ομάδες. Ταυτόχρονα, έχουν προκύψει νέες ευκαιρίες που συνδέονται με τομείς όπως η έρευνα ή η ψηφιοποίηση. Απαιτείται μια ισχυρή στρατηγική για την παγκόσμια υγεία (στο εξής: στρατηγική) ώστε να εξασφαλιστεί μια νέα, συνεκτική, αποτελεσματική και εστιασμένη πολιτική σε παγκόσμιο επίπεδο. 

Καθώς ο παγκόσμιος πληθυσμός μόλις ξεπέρασε το ορόσημο των 8 δισεκατομμυρίων και το προσδόκιμο ζωής αυξάνεται σε όλο τον πλανήτη, θα πρέπει να δώσουμε προτεραιότητα στην υγεία και την ευημερία όλων των ανθρώπων σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους.

Η παρούσα στρατηγική αντιπροσωπεύει την εξωτερική διάσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας, η οποία προστατεύει την ευημερία των Ευρωπαίων και την ανθεκτικότητα των συστημάτων υγείας τους, και αποτελεί βασική συνιστώσα της στρατηγικής για την Global Gateway 2 (παγκόσμια πύλη), μέσω της οποίας οικοδομούνται ισότιμες εταιρικές σχέσεις με χώρες-εταίρους με βάση την ανάληψη κοινής ευθύνης.

Ο ηγετικός ρόλος της ΕΕ στην καταπολέμηση της πανδημίας COVID-19 κατέδειξε ότι η ΕΕ μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην επίτευξη παγκόσμιων στόχων με την προσέγγιση «Ομάδα Ευρώπη» 3 (βλ. πλαίσιο Α). Το κύριο μήνυμα της παρούσας στρατηγικής είναι ότι η ΕΕ σκοπεύει να επαναβεβαιώσει την ευθύνη της και να εδραιώσει τον ηγετικό της ρόλο προς όφελος των υψηλότερων δυνατών προτύπων υγείας, με βάση θεμελιώδεις αξίες, όπως η αλληλεγγύη, η ισότητα και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Οι προκλήσεις είναι σημαντικές. Υπάρχει ένα τεράστιο ημιτελές θεματολόγιο για την παγκόσμια υγεία, δεδομένου ότι η πρόοδος, μεταξύ άλλων, προς την επίτευξη των καθολικών στόχων για την υγεία που κατοχυρώνονται στην Ατζέντα του 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη και στους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) 4 έχει αντιστραφεί σε πολλές χώρες: συλλογικά, οι χώρες έχουν ολοκληρώσει μόλις το ένα τέταρτο των απαιτούμενων ενεργειών για την επίτευξη των ΣΒΑ στον τομέα της υγείας έως το 2030. Οι σοβαρές λοιμώδεις νόσοι επιβαρύνουν σημαντικά πολλές χώρες και, μεταξύ άλλων, η υψηλή βρεφική και μητρική θνησιμότητα και ο υποσιτισμός εξακολουθούν να αποτελούν πηγή ανησυχίας. Ταυτόχρονα, είναι απαραίτητο να αντιμετωπιστεί άμεσα και σφαιρικά το ζήτημα της παγκόσμιας υγειονομικής ασφάλειας, για καλύτερη πρόληψη των πανδημιών και μεγαλύτερη ανθεκτικότητα όσον αφορά την αντιμετώπισή τους. Η υψηλής ποιότητας ετοιμότητα έναντι κινδύνων στον τομέα της υγείας θα έχει σημαντικό θετικό αντίκτυπο στην ανθεκτικότητα άλλων βασικών τομέων.

Για να καταστεί δυνατή η εξασφάλιση καλύτερης υγείας για όλες και όλους σ’ έναν μεταβαλλόμενο κόσμο, απαιτείται διαφορετική προσέγγιση, με αφετηρία τις δράσεις που πρέπει να αναληφθούν. Για τον σκοπό αυτό, η στρατηγική επικεντρώνεται σε τρεις βασικές προτεραιότητες.

Όσον αφορά τα βασικά, οι δύο πρώτες ουσιώδεις προτεραιότητες είναι: η επένδυση στην ευημερία όλων των ανθρώπων και η επίτευξη καθολικής κάλυψης υγείας με ισχυρότερα συστήματα υγείας. Για την επίτευξη αυτών των δύο στόχων, πρέπει να μετατοπιστεί το επίκεντρο της προσοχής μας, διότι το τοπίο είναι πολύ διαφορετικό από το 2010:

-Πέραν των παραδοσιακών βαθύτερων αιτίων της κακής κατάστασης υγείας, όπως η φτώχεια και οι κοινωνικές ανισότητες, πρέπει να αντιμετωπιστούν με ολοκληρωμένο τρόπο άλλοι παράγοντες που συντελούν στην κακή κατάσταση υγείας, όπως η κλιματική αλλαγή, η υποβάθμιση του περιβάλλοντος, οι ανθρωπιστικές κρίσεις ή η επισιτιστική ανασφάλεια, που επιδεινώνονται από κρίσεις όπως ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Επομένως, είναι απαραίτητο να τεθεί σε εφαρμογή μεγάλος αριθμός πολιτικών για την υλοποίηση ενός θεματολογίου για την παγκόσμια υγεία.

-Πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στις αναδυόμενες προκλήσεις, όπως η μικροβιακή αντοχή και η ψυχική υγεία, ή στις εξελισσόμενες προκλήσεις που αφορούν τα συστήματα υγείας και περίθαλψης, μεταξύ των οποίων οι ανισορροπίες όσον αφορά το εργατικό δυναμικό και οι ελλείψεις πόρων, παράλληλα με τη μεγιστοποίηση νέων ευκαιριών για την υγεία τις οποίες παρέχουν ισχυροί παράγοντες διευκόλυνσης, όπως η έρευνα και η ψηφιοποίηση, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης.

Η τρίτη βασική προτεραιότητα είναι η καταπολέμηση των σημερινών και μελλοντικών απειλών κατά της υγείας, για την οποία απαιτείται επίσης επανεστίαση. Απαιτούνται αυξημένη ισότητα όσον αφορά την πρόσβαση σε εμβόλια, καθώς και άλλα αντίμετρα· εφαρμογή της προσέγγισης «Μία υγεία» 9 , με την οποία αντιμετωπίζεται η πολύπλοκη διασύνδεση μεταξύ ανθρωπότητας, κλίματος, περιβάλλοντος και ζώων· αποτελεσματικότερη επιτήρηση των νόσων σε παγκόσμιο επίπεδο· και ισχυρότεροι διεθνείς κανόνες και μηχανισμοί συνεργασίας στον τομέα της υγείας.

Καθώς το επίκεντρο της προσοχής μετατοπίζεται στις δράσεις που πρέπει να αναληφθούν, πρέπει επίσης να συντελεστεί μια εξίσου θεμελιώδης αλλαγή όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο θα υλοποιηθούν αυτές οι δράσεις. Αναδύεται μια νέα τάξη πραγμάτων στον τομέα της παγκόσμιας υγείας —και η ΕΕ πρέπει να συμβάλει στη διαμόρφωσή της μέσω μιας περισσότερο στρατηγικής και αποτελεσματικής δέσμευσης.

Η ΕΕ έχει μοναδικές δυνατότητες να προωθήσει τη διεθνή συνεργασία. Η επέκταση των εταιρικών σχέσεων με ένα ευρύ φάσμα σχετικών ενδιαφερόμενων μερών έχει καίρια σημασία —με την προώθηση της αυτοδυναμίας στον τομέα της υγείας για αύξηση της ανθεκτικότητας και της ανοικτής στρατηγικής αυτονομίας, με στήριξη από την πολιτική δέσμευση και την ευθύνη των εταίρων. Η σχέση μας με τους διεθνείς εταίρους πρέπει να υπαγορεύεται από κοινές προτεραιότητες σύμφωνα με την παρούσα στρατηγική.

Για να ενισχυθεί ο ρόλος της ΕΕ ως ισχυρού και αποτελεσματικού παράγοντα, η Επιτροπή και τα κράτη μέλη θα διασφαλίσουν τη συνέργεια μεταξύ των εθνικών και των ενωσιακών στρατηγικών για την παγκόσμια υγεία και θα συνεργαστούν στενότερα από ποτέ στο πλαίσιο της προσέγγισης «Ομάδα Ευρώπη», με νέους μηχανισμούς για τον καλύτερο συντονισμό πολιτικών, δράσεων και χρηματοδοτικών προσπαθειών με σκοπό τη μεγιστοποίηση του αντίκτυπου, μιλώντας με μία φωνή και ενεργώντας από κοινού.

Θα απαιτηθεί η επανεστίαση της παγκόσμιας διακυβέρνησης προκειμένου να διατηρηθεί ένα ισχυρό και ευέλικτο πολυμερές σύστημα, με πυρήνα τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), ο οποίος θα πρέπει να χρηματοδοτείται με βιώσιμο τρόπο, να εξασφαλίζεται δε η λογοδοσία και η αποτελεσματικότητά του. Θα πρέπει να οικοδομηθεί η συναίνεση μέσω της εμβάθυνσης της συνεργασίας στο πλαίσιο των G7, G20 και άλλων παγκόσμιων, περιφερειακών και διμερών εταίρων. Η ΕΕ θα πρέπει να προωθήσει την απαραίτητη διαδικασία για την κάλυψη των υφιστάμενων κενών στην παγκόσμια διακυβέρνηση, αποτρέποντας την αλληλεπικάλυψη και διασφαλίζοντας τη συνοχή των δράσεων. Για τον σκοπό αυτό, θα απαιτηθεί στενή συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα, τις φιλανθρωπικές οργανώσεις, την κοινωνία των πολιτών και λοιπά ενδιαφερόμενα μέρη ώστε να υποστηριχθούν οι στόχοι της παρούσας στρατηγικής.

Η αποτελεσματική χρηματοδότηση αποτελεί ένα ακόμη βασικό στοιχείο της στρατηγικής. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της συγκαταλέγονται συλλογικά στους μεγαλύτερους χρηματοδότες της παγκόσμιας υγείας —είτε πρόκειται για παγκόσμια αγαθά (χρηματοδότηση διεθνών οργανισμών και πρωτοβουλιών για την παγκόσμια υγεία) είτε για αναπτυξιακή ή ανθρωπιστική βοήθεια 10 . Για την εκπλήρωση των φιλοδοξιών της παρούσας στρατηγικής θα απαιτηθεί ισχυρή πολιτική δέσμευση σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς και σημαντική δέσμευση πόρων. Η χρηματοδοτική συνεισφορά της ΕΕ θα πραγματοποιηθεί βάσει μιας νέας προσέγγισης η οποία περιλαμβάνει καινοτόμο χρηματοδότηση, κοινές επενδύσεις με εταίρους και συνένωση πόρων με άλλους διεθνείς φορείς —και η επιρροή της ΕΕ στη διαμόρφωση του θεματολογίου πρέπει να αντιστοιχεί στη χρηματοδοτική στήριξη που παρέχει ως υπέρμαχος της παγκόσμιας υγείας.

Η επιτυχία θα εξαρτηθεί ασφαλώς από τη συμβολή των εταίρων μας, αλλά η ΕΕ θα αναλάβει πλήρως τις ευθύνες της. Αυτό σημαίνει, μεταξύ άλλων, βελτίωση της ετοιμότητας και της αντίδρασης στον τομέα της υγείας στο εσωτερικό της Ένωσης, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας, δεδομένου ότι οι εξελίξεις στον τομέα της υγείας στην ΕΕ επηρεάζουν εταίρους σε ολόκληρο τον κόσμο και αντιστρόφως. Στην ΕΕ θα συνεχιστεί η ανάπτυξη της καθολικής κάλυψης υγείας και ενός ισχυρού ενωσιακού πλαισίου υγειονομικής ασφάλειας, με την προώθηση βασικών πρωτοβουλιών που έχουν αναληφθεί ή βρίσκονται στο στάδιο της προετοιμασίας. Στις πρωτοβουλίες αυτές περιλαμβάνονται το ευρωπαϊκό σχέδιο για την καταπολέμηση του καρκίνου 11 , η φαρμακευτική στρατηγική 12 και ο σχεδιαζόμενος ευρωπαϊκός χώρος δεδομένων για την υγεία 13 . Η πιο ολοκληρωμένη καταπολέμηση των απειλών κατά της υγείας θα καταστεί εφικτή με την εφαρμογή του νέου κανονισμού για τις διασυνοριακές απειλές κατά της υγείας 14 , με τις ενισχυμένες εντολές του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων, με το έργο της νέας Αρχής Ετοιμότητας και Αντιμετώπισης Καταστάσεων Έκτακτης Υγειονομικής Ανάγκης για τη βελτίωση της ετοιμότητας και της αντίδρασης στον τομέα των ιατρικών αντιμέτρων 15 , και με το δίκτυο «Μία υγεία» για την αντιμετώπιση όλων των απειλών που σχετίζονται με παθογόνους παράγοντες με ολοκληρωμένη επιτήρηση 16 . Η βελτίωση της παροχής υγειονομικής περίθαλψης, η ανοικτή στρατηγική αυτονομία σε αξιακές αλυσίδες σχετικές με την υγεία και η σθεναρή δράση κατά της μικροβιακής αντοχής θα λειτουργήσουν επίσης ως στέρεες βάσεις για την ισχυρή θέση της ΕΕ σε παγκόσμιο επίπεδο. Θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε τα κράτη μέλη στην υλοποίηση μεταρρυθμίσεων και στις επενδύσεις στον τομέα της υγείας στο πλαίσιο του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Επίσης, θα εφαρμόσουμε την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία 17 και ειδικότερα το σχέδιο δράσης για μηδενική ρύπανση 18 και τη στρατηγική για τη βιωσιμότητα των χημικών προϊόντων ώστε να καταπολεμήσουμε τα βαθύτερα αίτια της κακής κατάστασης υγείας στην ΕΕ. Με όλες αυτές τις εργασίες, σε συνδυασμό με τη νέα στρατηγική, θα διαμορφωθεί ένα αρραγές φάσμα υγειονομικής προστασίας στην ΕΕ και σε ολόκληρο τον κόσμο.

Η στρατηγική προσφέρει ένα θεματολόγιο με ορίζοντα το 2030. Καθορίζονται τρεις προτεραιότητες πολιτικής, προβλέπονται είκοσι κατευθυντήριες αρχές για τη διαμόρφωση της παγκόσμιας υγείας, διατυπώνονται συγκεκριμένες γραμμές δράσης που θέτουν σε εφαρμογή τις εν λόγω αρχές και δημιουργείται νέο πλαίσιο παρακολούθησης για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας και του αντίκτυπου των πολιτικών και της χρηματοδότησης της ΕΕ. Η στρατηγική περιγράφει τις ενέργειες στις οποίες θα προβεί η Επιτροπή και τις ενέργειες στις οποίες καλούνται να προβούν τα κράτη μέλη, αποκλειστικά στο πλαίσιο των αντίστοιχων αρμοδιοτήτων και των θεσμικών τους ρόλων, όπως προβλέπεται στις Συνθήκες 19 . Για τον σκοπό της παρουσίασης των επικείμενων δράσεων, στο παράρτημα 1 παρατίθενται ορισμένα από τα βασικά έργα στα οποία στηρίζεται η παρούσα στρατηγική σε παγκόσμιο, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο.

Η στρατηγική βασίζεται στη σημαντική συμβολή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, των διαδοχικών προεδριών του Συμβουλίου, της σκιώδους στρατηγικής της κοινωνίας των πολιτών για την υγεία του 2020 20 και άλλων βασικών ενδιαφερόμενων μερών —συμπεριλαμβανομένων των παρατηρήσεων που ελήφθησαν κατά τη διάρκεια ευρείας δημόσιας διαβούλευσης. Η παρούσα στρατηγική θα πρέπει να συνδυαστεί με την πρώτη έκθεση σχετικά με την κατάσταση ετοιμότητας στον τομέα της υγείας, η οποία δημοσιεύεται παράλληλα με αυτήν 21 .

2.Οι προτεραιότητες της ΕΕ για την παγκόσμια υγεία

Με τη στρατηγική επιβεβαιώνεται η δέσμευση όσον αφορά τους ΣΒΑ και την ευρωπαϊκή κοινή αντίληψη για την ανάπτυξη 22 , καθώς και σχετικά με την ανάληψη δράσης, ιδίως στους τομείς που αποτελούν ακρογωνιαίους λίθους για την καλή υγεία. Για να εξασφαλιστεί η επιτυχία του εγχειρήματος αυτού, προτείνεται μια νέα προσέγγιση που στηρίζεται σε βασικές προτεραιότητες.

Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θα επικεντρώσει τις προσπάθειές της σε τρεις αλληλένδετες προτεραιότητες 23 και καλεί τα κράτη μέλη να πράξουν το ίδιο:

1) βελτίωση της υγείας και της ευημερίας των ανθρώπων σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους·

2) ενίσχυση των συστημάτων υγείας και προώθηση της καθολικής κάλυψης υγείας· και

3) πρόληψη και καταπολέμηση των απειλών κατά της υγείας, συμπεριλαμβανομένων των πανδημιών, με την εφαρμογή της προσέγγισης «Μία υγεία».

2.1. Βελτίωση της υγείας και της ευημερίας των ανθρώπων σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους

Η ΕΕ θα συγκεντρώσει τη συλλογική της ισχύ και θα συνεργαστεί με τις χώρες για την επίτευξη των φιλόδοξων ΣΒΑ που σχετίζονται με την υγεία σε παγκόσμιο επίπεδο, ιδίως του στόχου 3 (διασφάλιση μιας ζωής με υγεία και προαγωγή της ευημερίας για όλους, σε όλες τις ηλικίες), του στόχου 5 (επίτευξη της ισότητας των φύλων) και του στόχου 10 (μείωση των ανισοτήτων εντός και μεταξύ των χωρών).

Για τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή θα ακολουθήσει ορισμένες κατευθυντήριες αρχές και καλεί τα κράτη μέλη να πράξουν το ίδιο:

Κατευθυντήρια αρχή 1. Προτεραιότητα στην αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων της κακής κατάστασης υγείας, με ιδιαίτερη προσοχή στα δικαιώματα των γυναικών και των κοριτσιών, καθώς και στους ευάλωτους πληθυσμούς και στις μειονεκτούσες ομάδες.

Οι προσπάθειες για βελτίωση της υγείας επικεντρώνονταν παραδοσιακά στην καταπολέμηση συγκεκριμένων ασθενειών —προσπάθεια που πρέπει να συνεχιστεί. Ωστόσο, αν δεν αντιμετωπιστούν τα βαθύτερα αίτια της κακής κατάστασης υγείας, τα οποία κατά κύριο λόγο καθιστούν τους ανθρώπους επιρρεπείς σε ασθένειες, η κακή υγεία θα συνεχίσει να μαστίζει μεγάλα τμήματα του πληθυσμού, ιδίως τις πλέον ευάλωτες ομάδες. Συνεπώς, ως στοιχείο καινοτομίας, στο πλαίσιο της στρατηγικής θα δοθεί προτεραιότητα στην αντιμετώπιση των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών βαθύτερων αιτίων της κακής υγείας και των ασθενειών —συμπεριλαμβανομένης της φτώχειας και των διακρίσεων, της ηλικίας, της διατροφής και των υγιεινών διατροφικών συνηθειών, της κοινωνικής προστασίας, της εκπαίδευσης, της περίθαλψης, της ύδρευσης, της αποχέτευσης και της υγιεινής, της υγείας στην εργασία— και σε άλλους τομείς, όπως η ρύπανση των υγιών οικοσυστημάτων ή η επαφή με χημικά προϊόντα και απόβλητα και οι απειλές για την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού. Για τον σκοπό αυτό θα απαιτηθεί επίσης μια ολοκληρωμένη προσέγγιση που θα προωθεί την ενσωμάτωση της διάστασης της υγείας σε όλες τις πολιτικές (βλ. τμήμα 3).

Καθ’ όλη τη διάρκεια της εφαρμογής της παρούσας στρατηγικής, θα διατηρηθεί μια προσέγγιση που θα βασίζεται στα ανθρώπινα δικαιώματα και δεν θα αφήνει κανένα άτομο στο περιθώριο. Στο πλαίσιο αυτό θα δοθεί επίσης ιδιαίτερη έμφαση στη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και στα συναφή δικαιώματα (SRHR).

Κατευθυντήρια αρχή 2. Βελτίωση της ισότιμης πρόσβασης σε πλήρες φάσμα βασικών υπηρεσιών υγείας, από την προαγωγή της υγείας έως την πρόληψη των ασθενειών και την οικονομικά προσιτή ποιοτική θεραπεία, αποκατάσταση και παρηγορητική φροντίδα, για την καταπολέμηση μεταδοτικών και μη μεταδοτικών νόσων.

Η ανθεκτικότητα των προγραμμάτων δημόσιας υγείας είναι ζωτικής σημασίας για τον έλεγχο των νόσων, ιδίως των λοιμωδών και παραμελημένων τροπικών ασθενειών, καθώς και για την αντιμετώπιση των υποκείμενων κινδύνων των μη μεταδοτικών νόσων. Ταυτόχρονα, απαιτούνται αυξημένη πρόληψη, διευρυμένοι πόροι και πιο εντατική έρευνα για την αντιμετώπιση της αυξανόμενης πρόκλησης των μη μεταδοτικών νόσων και άλλων διαταραχών της υγείας.

Για την ανάπτυξη αυτών των δύο κατευθυντήριων αρχών, θα δοθεί προτεραιότητα στις ακόλουθες γραμμές δράσης:

ØΠροτεραιότητα στην αντιμετώπιση των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών βαθύτερων αιτίων της κακής κατάστασης υγείας μέσω της προσέγγισης που προωθεί την «υγεία σε όλες τις πολιτικές».

ØΤήρηση μιας προσέγγισης με βάση τα ανθρώπινα δικαιώματα σε όλη τη στρατηγική, με ιδιαίτερη προσοχή στις ανάγκες και τα δικαιώματα των γυναικών, των παιδιών και των νέων, σύμφωνα με το σχέδιο δράσης για την ισότητα των φύλων III 24 και το σχέδιο δράσης για τη νεολαία 25 , των ατόμων με αναπηρία, σύμφωνα με τη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία 26 , καθώς και στην πρόσβαση στην υγεία άλλων ευάλωτων ομάδων, όπως οι ΛΟΑΤΚΙ 27 , οι ηλικιωμένοι, οι μετανάστες, οι πρόσφυγες και τα εσωτερικά εκτοπισμένα άτομα, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο φυσικών ή ανθρωπογενών καταστροφών και των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.

ØΔιατήρηση του ηγετικού ρόλου στην καταπολέμηση μιας σειράς μεταδοτικών νόσων, ιδίως του AIDS, της φυματίωσης, της ελονοσίας, της πολιομυελίτιδας, της νόσου του ιού Ebola, καθώς και των παραμελημένων τροπικών ασθενειών 28 . Για την επίτευξη αυτού του στόχου απαιτείται η πραγματοποίηση επενδύσεων με χώρες-εταίρους, μέσω συμμαχιών έρευνας και ανάπτυξης και παγκόσμιων πρωτοβουλιών για την υγεία, όπως το Παγκόσμιο Ταμείο για την Καταπολέμηση του AIDS, της Φυματίωσης και της Ελονοσίας 29 30 .

ØΣυμβολή στην πρόληψη και τη διαχείριση των μη μεταδοτικών νόσων ,η σημασία των οποίων αυξάνεται σ’ έναν κόσμο που γερνά, στον οποίο τα άτομα άνω των 65 και άνω των 80 ετών θα αντιπροσωπεύουν όλο και μεγαλύτερα ποσοστά του παγκόσμιου πληθυσμού. Θα στηρίξουμε τη δράση αυτή μέσω της Εταιρικής Σχέσης για την Καθολική Κάλυψη Υγείας 31   32 του ΠΟΥ και θα εφαρμόσουμε πολυτομεακές προσεγγίσεις για την αντιμετώπιση σημαντικών παραγόντων κινδύνου, όπως η κατάχρηση ουσιών, η διατροφή, η έλλειψη σωματικής άσκησης και η ατμοσφαιρική ρύπανση. Τούτο ισχύει ιδίως για τον καρκίνο.

ØΣτήριξη της εκτεταμένης χρήσης εμβολίων κατά των παιδικών ασθενειών και όλο και περισσότερο για την υποστήριξη της υγείας των ενηλίκων, μεταξύ άλλων με τη συνέχιση της παροχής ισχυρής στήριξης προς την Gavi 33 34 , τη συμμαχία για τα εμβόλια που συμβάλλει στην αύξηση της ισότιμης και βιώσιμης χρήσης των εμβολίων.

ØΔιασφάλιση της ανάπτυξης και χρήσης καινοτόμων εμβολίων, θεραπευτικών και διαγνωστικών μέσων για νέες, διαδεδομένες ή παραμελημένες λοιμώδεις και μη μεταδοτικές νόσους, μεταξύ άλλων μέσω χρηματοδότησης από το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» και την εταιρική σχέση ΕΕ-Αφρικής για την παγκόσμια υγεία Σύμπραξη Ευρωπαϊκών και Αναπτυσσομένων Χωρών για τις Κλινικές Δοκιμές (EDCTP3) 35 για την έρευνα, την ανάπτυξη ικανοτήτων και την ενίσχυση του κανονιστικού περιβάλλοντος στην υποσαχάρια Αφρική.

ØΕνίσχυση της στήριξης για καθολική πρόσβαση στη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και στα συναφή δικαιώματα 36 με έμφαση στις γυναίκες, τα κορίτσια, τους νέους και τα άτομα με αναπηρία, μεταξύ άλλων μέσω του σχεδιασμού πρωτοβουλίας της «Ομάδας Ευρώπη» για τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και τα συναφή δικαιώματα στην Αφρική, και στήριξη της εταιρικής σχέσης για τις προμήθειες του Ταμείου των Ηνωμένων Εθνών για τον Πληθυσμό (UNFPA) 37 . Στο πλαίσιο αυτό περιλαμβάνεται η αντιμετώπιση της έμφυλης βίας, των επιβλαβών πρακτικών, των μη καλυπτόμενων αναγκών οικογενειακού προγραμματισμού, της αποτρέψιμης μητρικής θνησιμότητας και των ανισοτήτων μεταξύ των φύλων. Οι εργασίες βασίζονται στη διασφάλιση ισότιμης πρόσβασης σε ποιοτικές υπηρεσίες, προϊόντα και πληροφορίες, μεταξύ άλλων μέσω της ενίσχυσης των συστημάτων υγείας με στόχο την καθολική κάλυψη υγείας, καθώς και στη διασφάλιση φιλικών προς τους νέους υπηρεσιών.

ØΣτήριξη της υγείας, της διατροφής, της ψυχικής υγείας και της ψυχοκοινωνικής υποστήριξης των κοινοτήτων κατά τη διάρκεια και έπειτα από (φυσικές ή ανθρωπογενείς) καταστάσεις κρίσης, με τρόπους που περιορίζουν τη θνησιμότητα, τη νοσηρότητα, την αναπηρία και τις ασθένειες που συνδέονται με ανθρωπιστικές κρίσεις 38 .

2.2 Ενίσχυση των συστημάτων υγείας και προώθηση της καθολικής κάλυψης υγείας 

Η επίτευξη συστημάτων υγείας που θα είναι αποτελεσματικά, ανθεκτικά και προσβάσιμα σε όλες τις θεμελιώδεις πτυχές τους (παροχή υπηρεσιών, εργατικό δυναμικό στον τομέα της υγείας, συστήματα πληροφοριών για την υγεία, πρόσβαση σε βασικά φάρμακα, χρηματοδότηση και ηγεσία/διακυβέρνηση) αποτελεί βασική προτεραιότητα της στρατηγικής. Η προώθηση της καθολικής κάλυψης υγείας με ισότιμο τρόπο θα διασφαλίσει την προστασία από χρηματοοικονομικούς κινδύνους, την πρόσβαση σε ποιοτικές βασικές υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης και σε ασφαλή, αποτελεσματικά, ποιοτικά και οικονομικά προσιτά βασικά φάρμακα και εμβόλια.

Για τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή θα ακολουθήσει κατευθυντήριες αρχές και καλεί τα κράτη μέλη να πράξουν το ίδιο:

Κατευθυντήρια αρχή 3. Βελτίωση της πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης με ενσωματωμένη ικανότητα ταχείας κινητοποίησης 39 και ενίσχυση των βασικών ικανοτήτων για τη δημόσια υγεία ώστε να πληρούνται οι απαιτήσεις του Διεθνούς Υγειονομικού Κανονισμού 40 .

Η πανδημία κατέδειξε τη σημασία της ύπαρξης κατάλληλης διαθέσιμης ιατρικής ικανότητας για την αξιολόγηση και την περίθαλψη έντονα αυξημένου αριθμού ασθενών —αριθμού που αποτελεί πρόκληση για τα συστήματα υγείας ή υπερβαίνει την κανονική λειτουργία τους. Η απόδοση προτεραιότητας σε αυτόν τον τομέα στο πλαίσιο των εργασιών μας αποτελεί μια νέα προσέγγιση και θα έχει σημαντική προστιθέμενη αξία: είναι το πρώτο εμπόδιο κατά της εξάπλωσης πανδημιών και άλλων απειλών κατά της υγείας. Η στήριξη της πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης θα συμβάλει επίσης στη διασφάλιση της διαχείρισης των μη μεταδοτικών νόσων.

Για την ανάπτυξη αυτής της κατευθυντήριας αρχής, θα δοθεί προτεραιότητα στις ακόλουθες γραμμές δράσης:

ØΣυνεργασία με τις χώρες-εταίρους για την επέκταση της πρόσβασης σε μια βασική δέσμη υπηρεσιών υγείας που θα καλύπτει την πρόληψη και την περίθαλψη, με ιδιαίτερη έμφαση στους φτωχούς και περιθωριοποιημένους πληθυσμούς μέσω διμερών και περιφερειακών προγραμμάτων 41 . Η Εταιρική Σχέση για την Καθολική Κάλυψη Υγείας στο πλαίσιο του ΠΟΥ παρέχει τη δυνατότητα στοχευμένης τεχνικής υποστήριξης σε 119 χώρες, αναλαμβάνοντας ηγετικό ρόλο στην εναρμόνιση των εθνικών προσπαθειών για την επίτευξη των εθνικών επιμέρους στόχων του τρίτου ΣΒΑ.

ØΕνθάρρυνση των επενδύσεων στα συστήματα υγείας με την εφαρμογή στοχευμένων κινήτρων και αύξηση της λογοδοσίας 42 . Η ΕΕ θα πρέπει να θεωρεί τη βελτίωση των συστημάτων υγείας και της δημόσιας υγείας βασική πτυχή της διεθνούς συνεργασίας με τους εταίρους, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδοτικής στήριξης.

ØΕνίσχυση των συστημάτων κοινωνικής προστασίας μέσω διμερών προγραμμάτων των χωρών, ιδίως με τη στήριξη της θέσπισης ελάχιστων κανόνων κοινωνικής προστασίας που περιλαμβάνουν ισότιμη πρόσβαση σε βασική υγειονομική περίθαλψη.

ØΠροώθηση διεθνών προτύπων για τα φαρμακευτικά ιατροτεχνολογικά προϊόντα και τεχνολογίες, μέσω της συμμετοχής της Επιτροπής σε διεθνείς οργανισμούς και φορείς, προαγωγή υψηλού επιπέδου προτύπων ποιότητας, αποτελεσματικότητας και ασφάλειας και παροχή κατάρτισης σε ρυθμιστικά θέματα, με την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων και σε συνεργασία με τον ΠΟΥ. 

Κατευθυντήρια αρχή 4. Προώθηση της ψηφιοποίησης ως θεμελιώδους παράγοντα διευκόλυνσης.

Για την ανάπτυξη αυτής της κατευθυντήριας αρχής, μια ψηφιακή δράση για την παγκόσμια υγεία θα αναδείξει τον ηγετικό ρόλο της ΕΕ και θα συμβάλει στη διαμόρφωση του υπό εξέλιξη ψηφιακού μετασχηματισμού με ισότιμο τρόπο 43 :

ØΑντιμετώπιση της ανεπάρκειας επενδύσεων στην ψηφιακή υγεία και περίθαλψη σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, με πρωτοβουλία της «Ομάδας Ευρώπη» για την ψηφιακή υγεία, βάσει των αρχών στις οποίες στηρίζεται ο προγραμματιζόμενος ευρωπαϊκός χώρος δεδομένων για την υγεία. Η πρωτοβουλία θα εστιάσει στην επίτευξη μετασχηματιστικού αντίκτυπου για την προώθηση της καθολικής κάλυψης υγείας, της πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης, της ετοιμότητας και αντίδρασης σε πανδημίες, της βελτιωμένης διάγνωσης, της εξατομικευμένης ιατρικής και της συνεχούς περίθαλψης. Ένα συγκεκριμένο παράδειγμα είναι ο τρόπος με τον οποίο η παροχή ψηφιακών υπηρεσιών υγείας και περίθαλψης μπορεί να διευκολύνει την πρόσβαση σε εμπειρογνωσία ακόμη και σε γεωγραφικά απομακρυσμένες περιοχές, π.χ. μέσω της κινητής υγείας και της τηλεϊατρικής. Θα υποστηριχθεί η ανάπτυξη και/ή η εφαρμογή εθνικών και περιφερειακών στρατηγικών, όπως οι επικείμενες στρατηγικές ψηφιακής υγείας της Αφρικανικής Ένωσης / του Αφρικανικού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νόσων.

ØΑξιοποίηση της πρωτοπορίας της ΕΕ όσον αφορά τη ρύθμιση των δεδομένων υγείας, τα ψηφιακά πιστοποιητικά, τη χρήση του υπολογιστικού νέφους για την ανταλλαγή δεδομένων, την προστασία των δεδομένων και την ιδιωτική ζωή. Η ΕΕ θα αξιοποιήσει το δυναμικό των δεδομένων υγείας παγκοσμίως σύμφωνα με τις αρχές του σχεδιαζόμενου ευρωπαϊκού χώρου δεδομένων για την υγεία και θα προωθήσει τη χρήση νέων τεχνολογιών, συμπεριλαμβανομένης της τεχνητής νοημοσύνης, ώστε να ενισχυθούν οι δυνατότητές τους για βελτίωση της διάγνωσης και των θεραπειών σε παγκόσμιο επίπεδο.

ØΣυμβολή στη διαμόρφωση του ψηφιακού οικοσυστήματος υγείας παγκοσμίως (κανόνες, προδιαγραφές, πρότυπα, διαλειτουργικότητα), με τη χρήση ευρωπαϊκών παραδειγμάτων και βέλτιστων πρακτικών, όπως το ψηφιακό πιστοποιητικό COVID της ΕΕ, και την υποστήριξη διεθνών κανόνων που είναι συμβατοί με το πλαίσιο της ΕΕ, με παράλληλη διευκόλυνση της διακυβέρνησης και της προστασίας των δεδομένων υγείας με επίκεντρο τον άνθρωπο. 

Κατευθυντήρια αρχή 5. Προώθηση της έρευνας στον τομέα της παγκόσμιας υγείας για την ανάπτυξη των τεχνολογιών και των αντιμέτρων που απαιτούνται για τη βελτίωση της υγείας.

Η έρευνα αποτελεί επίσης βασικό παράγοντα διευκόλυνσης για τη βελτίωση της υγείας. Η αξιοποίηση των ερευνητικών προσπαθειών σε παγκόσμιο επίπεδο μπορεί να επιφέρει ριζική αλλαγή στην εξέλιξη των διαγνωστικών και των θεραπευτικών μέσων. Με βάση την επιτυχία των εμβολίων κατά της COVID-19, θα προωθηθεί η αλλαγή, μέσω ερευνητικής δράσης για την παγκόσμια υγεία, ώστε να διασφαλιστεί ότι η έρευνα και η καινοτομία ωφελούν τους ανθρώπους παγκοσμίως.

Για την ανάπτυξη αυτής της κατευθυντήριας αρχής, θα δοθεί προτεραιότητα στις ακόλουθες γραμμές δράσης:

ØΕπέκταση της διεθνούς συνεργασίας στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας, με διάθεση όσο το δυνατόν πιο ανοικτών, τυποποιημένων και διαλειτουργικών ερευνητικών δεδομένων και προαγωγή της διάδοσης και της αξιοποίησης των αποτελεσμάτων ως κοινού αγαθού. Τούτο συνάδει με την ανακοίνωση της Επιτροπής για την παγκόσμια προσέγγιση στην έρευνα και την καινοτομία και τα αντίστοιχα συμπεράσματα του Συμβουλίου.

ØΥποστήριξη της διατερματικής έρευνας με τη δημιουργία ευνοϊκού ερευνητικού περιβάλλοντος, μέσω της ενίσχυσης ολόκληρης της αξιακής αλυσίδας, από τη βασική έως την προκλινική και την κλινική έρευνα, προκειμένου να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ παραγωγής και εφαρμογής γνώσεων και αποδεικτικών στοιχείων.

ØΥποστήριξη για τον σχεδιασμό της ρύθμισης, της παραγωγής, της προμήθειας και της παράδοσης, ώστε η έρευνα που διεξάγεται σε οικονομίες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος να αφορά την τοπική παραγωγή φαρμακευτικών προϊόντων και τεχνολογιών υγείας.

ØΣυμβολή στην αμοιβαία ανάπτυξη ικανοτήτων μέσω κοινών επιχειρήσεων, όπως η Σύμπραξη Ευρωπαϊκών και Αναπτυσσομένων Χωρών για τις Κλινικές Δοκιμές, με σκοπό την προώθηση της ολοένα στενότερης συνεργασίας με χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος 44 .

ØΑξιοποίηση της βιομηχανικής διάστασης για την ενίσχυση της ικανότητας τοπικής παραγωγής και την εξασφάλιση αποτελεσματικής συνεργασίας μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών φορέων.

ØΠροώθηση της στήριξης διεθνών διαδικασιών που ενισχύουν την επιστημονική βάση για δράση πολιτικής, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας ομάδας επιστήμης-πολιτικής για τα χημικά προϊόντα, τα απόβλητα και τη ρύπανση.

Κατευθυντήρια αρχή 6. Αντιμετώπιση των ανισορροπιών όσον αφορά το εργατικό δυναμικό και ενίσχυση των δεξιοτήτων.

Μέσω μιας δράσης για το εργατικό δυναμικό στον τομέα της υγείας, η στρατηγική αυτή θα αντιμετωπίσει τόσο την αναγκαία ανάπτυξη των κατάλληλων δεξιοτήτων όσο και το πρόβλημα των ελλείψεων προσωπικού. Απαιτείται μακροπρόθεσμη, ολοκληρωμένη προσέγγιση με τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων, τη συνεργασία μεταξύ των χωρών και την αναγνώριση του γεγονότος ότι τα προβλήματα είναι οξύτερα για τους τομείς της νοσηλευτικής και της περίθαλψης και επηρεάζουν δυσανάλογα τις γυναίκες:

ØΕνίσχυση της διεθνούς συνεργασίας και της τήρησης των διεθνών δεσμεύσεων για τις προσλήψεις, με την ανάπτυξη αξιόπιστης παρακολούθησης και συλλογής δεδομένων σχετικά με το εργατικό δυναμικό και τις ροές του.

ØΠροώθηση αμοιβαία επωφελών ρυθμίσεων κινητικότητας με εταίρους στο πλαίσιο ελλείψεων εργατικού δυναμικού 45 στον τομέα της υγείας, με προαγωγή της κυκλικής κινητικότητας και καταπολέμηση της διαρροής εγκεφάλων, μεταξύ άλλων με την αξιοποίηση της δέσμης μέτρων για τις δεξιότητες και τα ταλέντα, ιδίως των επικείμενων εταιρικών σχέσεων προσέλκυσης ταλέντων με χώρες-εταίρους.

ØΣτήριξη των χωρών-εταίρων για την κατάρτιση, την πρόσληψη και την ενεργοποίηση των εργαζομένων στον τομέα της υγείας και για τη διασφάλιση της επαγγελματικής τους εξέλιξης μέσω της κατάλληλης εκπαίδευσης, καθώς και προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (ΕΕΚ) για επικουρικό προσωπικό σε συνεργασία με άλλους χορηγούς, με παράλληλο σεβασμό της ανάγκης για στήριξη της διατήρησης ειδικευμένων εργαζομένων στον τομέα της υγείας. Η πρωτοβουλία της «Ομάδας Ευρώπη» «Επαγγελματική κατάρτιση με βάση τις ευκαιρίες» 46 θα συμβάλει στην ανάλυση της ανάγκης για τεχνικά χαρακτηριστικά και στην παροχή της απαιτούμενης κατάρτισης.

ØΣτήριξη των εταιρικών σχέσεων στο πλαίσιο του συμφώνου για τις δεξιότητες και του σχεδίου στρατηγικής για την τομεακή συνεργασία σχετικά με τις δεξιότητες, ώστε να ενισχυθεί η κατανόηση συγκεκριμένων αναγκών όσον αφορά τις δεξιότητες στον τομέα της υγείας και της περίθαλψης και να αναπτυχθούν οι κατάλληλες λύσεις κατάρτισης.

2.3 Πρόληψη και καταπολέμηση των απειλών κατά της υγείας, συμπεριλαμβανομένων των πανδημιών, με την εφαρμογή της προσέγγισης «Μία υγεία»

Η καταπολέμηση των απειλών κατά της υγείας έχει καταστεί πρωταρχική προτεραιότητα. Ο κόσμος εισέρχεται πιθανότατα σε μια εποχή πανδημιών 47 λόγω της διασύνδεσης των σημερινών κοινωνιών και της αλληλεπίδρασής μας με το κλίμα, το περιβάλλον και τα ζώα. Οι απειλές κατά της υγείας μπορεί να είναι διαφόρων προελεύσεων, μεταξύ των οποίων η ρύπανση του περιβάλλοντος και οι χημικές, βιολογικές, ραδιολογικές ή πυρηνικές (ΧΒΡΠ) απειλές, στοιχείο το οποίο απαιτεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση που να λαμβάνει υπόψη κάθε πιθανό κίνδυνο. Τον Ιούλιο του 2022 48 η Επιτροπή κατάρτισε κατάλογο με τις τρεις κορυφαίες διασυνοριακές απειλές κατά της υγείας (δηλαδή, παθογόνοι παράγοντες με υψηλό δυναμικό πανδημίας, ΧΒΡΠ απειλές και μικροβιακή αντοχή) για την προετοιμασία αντιμετώπισής τους, ο οποίος θα πρέπει να αποτελέσει οδηγό τόσο της εσωτερικής όσο και της εξωτερικής δράσης.

Η ΕΕ άντλησε τα πρώτα διδάγματα από την πανδημία, εκδίδοντας νέο κανονισμό σχετικά με σοβαρές διασυνοριακές απειλές κατά της υγείας και βελτιώνοντας την ετοιμότητα και την αντίδραση στον τομέα των ιατρικών αντιμέτρων, ιδίως με τη δημιουργία της Αρχής Ετοιμότητας και Αντιμετώπισης Καταστάσεων Έκτακτης Υγειονομικής Ανάγκης (HERA). Όσον αφορά τα εν λόγω αντίμετρα, η έκθεση σχετικά με την κατάσταση ετοιμότητας στον τομέα της υγείας, η οποία παρουσιάζεται παράλληλα με τη στρατηγική, περιγράφει την ισχυρή δράση που έχει αναληφθεί, μεταξύ άλλων και σε παγκόσμιο επίπεδο.

Οι προσπάθειες πρέπει να συνεχιστούν διότι, όπως τονίζεται από την ανεξάρτητη επιτροπή για την ετοιμότητα και την αντίδραση σε πανδημίες, απαιτείται η ολοκλήρωση πολλών ακόμη εργασιών για να καταστεί ο κόσμος συλλογικά έτοιμος για το καθήκον αυτό 49 . Ως εκ τούτου, η στρατηγική θα συνεχίσει να αντιμετωπίζει την εξελισσόμενη πανδημία COVID-19 και τις συνέπειές της και, με βάση τα διδάγματα των τελευταίων τριών ετών, θα οικοδομήσει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση που θα διασφαλίζει την παγκόσμια υγειονομική ασφάλεια.

Για να ηγηθεί αυτών των παγκόσμιων προσπαθειών, η Επιτροπή θα ακολουθήσει ορισμένες κατευθυντήριες αρχές και καλεί τα κράτη μέλη να πράξουν το ίδιο:

Κατευθυντήρια αρχή 7. Ενίσχυση των ικανοτήτων πρόληψης, ετοιμότητας και αντίδρασης και έγκαιρης ανίχνευσης απειλών κατά της υγείας σε παγκόσμιο επίπεδο.

Η νόσος COVID-19 κατέδειξε τη σημασία των ισχυρών ικανοτήτων ετοιμότητας και αντίδρασης και της επαρκούς χρηματοδότησης για τη διάσωση ανθρώπινων ζωών. Η πανδημία κατέδειξε επίσης ότι αν είχαν δαπανηθεί δισεκατομμύρια θα είχαν εξοικονομηθεί τρισεκατομμύρια. Καθοριστική σημασία θα έχει η παροχή βιώσιμης χρηματοδότησης στον ΠΟΥ και η προώθηση καινοτόμων τρόπων για την κάλυψη κενών, όπως το ταμείο για την πανδημία 50 , στην ίδρυση του οποίου συμμετείχαν η Επιτροπή και ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ ως σημαντικοί συνεισφέροντες.

Η ΕΕ θα πρέπει να συνεχίσει να εστιάζει στη βελτίωση των μέτρων βιοασφάλειας και βιοπροστασίας στους σχετικούς οργανισμούς, καθώς και στην αύξηση της ευαισθητοποίησης του κοινού και την κατάρτιση του προσωπικού.

Για την ανάπτυξη αυτών των κατευθυντήριων αρχών, θα δοθεί προτεραιότητα στις ακόλουθες γραμμές δράσης:

ØΠροτεραιότητα στην υγειονομική ασφάλεια στο θεματολόγιο για την παγκόσμια υγεία, μεταξύ άλλων με τον σχεδιασμό και την εφαρμογή της πρωτοβουλίας της «Ομάδας Ευρώπη» με την Αφρική 51 για την υγειονομική ασφάλεια, με αξιοποίηση της προσέγγισης «Μία υγεία» για την ενίσχυση των συστημάτων και των ικανοτήτων για βιώσιμη και βάσει κινδύνου πρόληψη, ετοιμότητα και αντιμετώπιση λοιμωδών και μη λοιμωδών απειλών, συμπεριλαμβανομένων όσων προέρχονται από την περιβαλλοντική ρύπανση και τη μικροβιακή αντοχή (βλ. επίσης αρχή 11 κατωτέρω). 

ØΣτήριξη των περιφερειακών και εθνικών προσπαθειών για ενίσχυση των φαρμακευτικών συστημάτων και της ικανότητας παραγωγής εμβολίων και άλλων ιατρικών προϊόντων και τεχνολογιών για την αύξηση της ποιότητας, της ασφάλειας, της ισότιμης πρόσβασης και της αυτοδυναμίας στον τομέα της υγείας. Προς τούτο, θα δοθεί ώθηση στην υπό εξέλιξη πρωτοβουλία της «Ομάδας Ευρώπη» για την παραγωγή εμβολίων, φαρμάκων και τεχνολογιών υγείας και την πρόσβαση σε αυτά στην Αφρική 52 και στην εταιρική σχέση ΕΕ, Λατινικής Αμερικής και Καραϊβικής για την παραγωγή και την υγεία 53 . Η ΕΕ θα επενδύσει στην ενίσχυση των αγορών βασικών προϊόντων υγείας και στη στήριξη των διατερματικών συμβάσεων και της διαχείρισης της αλυσίδας εφοδιασμού, συμπεριλαμβανομένης της διαφάνειας και της παρακολούθησης, χρησιμοποιώντας, μεταξύ άλλων, δίκτυα στήριξης των επιχειρήσεων για την προώθηση της σύναψης σχέσεων, τη διευκόλυνση των ανταλλαγών στην αγορά και του διαλόγου μεταξύ των βιομηχανικών φορέων. 

ØΔιαφοροποίηση και ανάπτυξη της ικανότητας της ΕΕ όσον αφορά τις αλυσίδες εφοδιασμού για εξοπλισμό και αντίμετρα, διαγνωστικά και φαρμακοθεραπευτικά μέσα κρίσιμης σημασίας με στοχευμένη δράση για την αποφυγή ελλείψεων σε προμήθειες και την ασφάλεια των παρόχων σε παγκόσμιο επίπεδο. Με τον τρόπο αυτό, θα ενισχυθεί η στρατηγική ανθεκτικότητα της ΕΕ και, το κυριότερο, θα αυξηθεί η παγκόσμια προσφορά αντιμέτρων, με αποτέλεσμα να βελτιωθεί η πρόσβαση των εταίρων στα εν λόγω αγαθά και να δημιουργηθούν οδοί συνεργασίας.

ØΑνάπτυξη ικανοτήτων για την έγκαιρη ανίχνευση και την ορθή και βιώσιμη διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων και υλικών 54 , με βάση τις εργασίες στο πλαίσιο του μηχανισμού πολιτικής προστασίας της Ένωσης και με σκοπό την ενίσχυση του νομοθετικού πλαισίου σχετικά με τα μέτρα βιοασφάλειας και βιοπροστασίας σε όλους τους σχετικούς οργανισμούς. Τα κέντρα αριστείας της ΕΕ για τον μετριασμό των ΧΒΡΠ κινδύνων 55 και οι δραστηριότητές τους σε 63 χώρες-εταίρους θα πρέπει να συμβάλουν στην ευαισθητοποίηση και την κατάρτιση του προσωπικού.

ØΣτήριξη της ανάπτυξης ολοκληρωμένου συστήματος ανθρωπιστικής δράσης σε επιδημικές εξάρσεις νόσων, το οποίο θα περιλαμβάνει επίσης κάλυψη για περιοχές εκτός της ΕΕ, με βάση τον μηχανισμό πολιτικής προστασίας της Ένωσης και την ικανότητα ευρωπαϊκής ανθρωπιστικής δράσης.

ØΣυνέχιση της στήριξης για την εφαρμογή της απόφασης 2286 του Συμβουλίου Ασφαλείας 56 σχετικά με την προστασία των αμάχων σε ένοπλες συγκρούσεις, με υπεράσπιση του σεβασμού του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου και στήριξη στη λογοδοσία για επιθέσεις κατά ιατρικού προσωπικού και ιατρικών υποδομών, καθώς και στη συνέχιση της υγειονομικής περίθαλψης και της πρόσβασης στο πλαίσιο ένοπλων συγκρούσεων.

ØΔιεύρυνση και ενίσχυση των ευρωπαϊκών και παγκόσμιων εταιρικών σχέσεων στον τομέα της έρευνας, συμπεριλαμβανομένων δικτύων κλινικών δοκιμών που μπορούν να στραφούν στην αντιμετώπιση νέων και αναδυόμενων παθογόνων παραγόντων, ώστε να διασφαλιστεί η έγκαιρη διαθεσιμότητα αποτελεσματικών ιατρικών αντιμέτρων.

Κατευθυντήρια αρχή 8. Εργασίες με σκοπό τη δημιουργία μόνιμου παγκόσμιου μηχανισμού που προωθεί την ανάπτυξη εμβολίων και αντιμέτρων για τις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος και την ισότιμη πρόσβαση σε αυτά.

Ένα από τα βασικά διδάγματα της πανδημίας COVID-19 είναι ότι η ισότιμη πρόσβαση σε ιατρικά αντίμετρα έχει καίρια σημασία για την ετοιμότητα και την αντίδραση σε πανδημίες. Γι’ αυτό απαιτείται μόνιμη λύση, με βάση τον επιταχυντή πρόσβασης στα εργαλεία κατά της COVID-19 (ACT-A), το Πλαίσιο Ετοιμότητας για την Πανδημία Γρίπης 57 και άλλες σχετικές εμπειρίες.

Για την εξασφάλιση της άμεσης διάθεσης αποτελεσματικών ιατρικών αντιμέτρων, η αποτελεσματική επιτήρηση πρέπει να δίνει τη δυνατότητα έγκαιρου εντοπισμού των παθογόνων παραγόντων και οι αποτελεσματικές ερευνητικές πλατφόρμες πρέπει να είναι έτοιμες να παρέχουν τα απαραίτητα στοιχεία για ταχεία ανάπτυξη και διάθεση, με την υποστήριξη ενός ευνοϊκού ερευνητικού περιβάλλοντος με πλατφόρμες κλινικών δοκιμών που μπορούν να στραφούν γρήγορα σε νέες ασθένειες, καθώς και ενός αποτελεσματικού ρυθμιστικού περιβάλλοντος για τη διεξαγωγή κλινικών δοκιμών.

Κατευθυντήρια αρχή 9. Διαπραγμάτευση μιας αποτελεσματικής νομικά δεσμευτικής συμφωνίας για τις πανδημίες με βάση την προσέγγιση «Μία υγεία» και ενίσχυση του Διεθνούς Υγειονομικού Κανονισμού.

Με την αρχή αυτή καλύπτονται τα κενά στο διεθνές σύνολο κανόνων για την ετοιμότητα και την αντίδραση σε πανδημίες, καθώς απαιτείται από τις χώρες να αναφέρουν και να διερευνούν με ταχύτητα απειλές πανδημίας και παρέχεται στον ΠΟΥ η σχετική εξουσιοδότηση 58 . Η συμφωνία για τις πανδημίες θα πρέπει να περιλαμβάνει συγκεκριμένες διατάξεις σχετικά με τη μικροβιακή αντοχή 59 .

Κατευθυντήρια αρχή 10. Δημιουργία ισχυρού παγκόσμιου δικτύου συνεργατικής επιτήρησης για την καλύτερη ανίχνευση και δράση κατά των παθογόνων παραγόντων 

Με τη στρατηγική υποστηρίζεται η δημιουργία νέου αξιόπιστου δικτύου που θα ερευνά και θα ανιχνεύει παθογόνους παράγοντες σε κομβικά σημεία μετάδοσης και όχι μόνο θα εντοπίζει απειλές, αλλά θα παρέχει επίσης συμβουλές σχετικά με τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν. Το έργο αυτό θα λάβει στήριξη από τις επιτόπου αντιπροσωπείες της ΕΕ και θα συμπληρώσει την πρωτοβουλία της G7 για τη σύνδεση των υφιστάμενων δικτύων 60 . Θα περιλαμβάνει την ψηφιοποίηση και την ενοποίηση των συστημάτων επιτήρησης σε όλο το φάσμα των ανθρώπων, των ζώων και του περιβάλλοντος, την ενίσχυση των εργαστηριακών ικανοτήτων και των ικανοτήτων αλληλούχησης γονιδιώματος, καθώς και την κατάρτιση του εργατικού δυναμικού.

Κατευθυντήρια αρχή 11. Εφαρμογή ολοκληρωμένης προσέγγισης «Μία υγεία» και εντατικοποίηση της καταπολέμησης της μικροβιακής αντοχής.

Τα τελευταία χρόνια δύο κρίσιμες προκλήσεις έχουν καταστεί πιο επείγουσες. Η πρώτη αφορά την πολυπλοκότητα και τις συνέπειες των αλληλεπιδράσεων μεταξύ ζώων, περιβάλλοντος και ανθρώπων, για τις οποίες απαιτείται μια πολυτομεακή, ολοκληρωμένη και διεπιστημονική προσέγγιση «Μία υγεία». Το ζήτημα αυτό περιλαμβάνει τον αυξημένο κίνδυνο σοβαρών εξάρσεων πανδημιών, ιδίως λόγω αλλαγών στη χρήση γης, υποβάθμισης του περιβάλλοντος, πολύπλοκων συστημάτων παραγωγής τροφίμων και εντατικοποίησης του εμπορίου και των ταξιδιών, αλλά και την επιβάρυνση των οικονομιών χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος λόγω παραμελημένων ασθενειών που σχετίζονται με τη ρύπανση ή ενδημικών νόσων, οι περισσότερες από τις οποίες μπορεί να είναι ζωονόσοι και νόσοι που μεταδίδονται μέσω του αέρα, του νερού ή μέσω διαβιβαστών.

Η δεύτερη είναι η σιωπηρή πανδημία της μικροβιακής αντοχής (ΜΑ), την οποία ο ΠΟΥ έχει προσδιορίσει ως μία από τις 10 κορυφαίες τρέχουσες απειλές κατά της παγκόσμιας υγείας 61 . Η μικροβιακή αντοχή αποτελεί επίσης επιβαρυντικό παράγοντα κατά τη διάρκεια πανδημιών. Επιπλέον, τα αντιμικροβιακά ρυπαίνουν το περιβάλλον και επηρεάζουν τη βιοποικιλότητα 62 . Οι χώρες, τα θεσμικά όργανα και τα ενδιαφερόμενα μέρη σε παγκόσμιο επίπεδο πρέπει να αντιμετωπίσουν συλλογικά και ολοκληρωμένα τις προκλήσεις αυτές κατά προτεραιότητα.

Για την ανάπτυξη αυτής της κατευθυντήριας αρχής, θα δοθεί προτεραιότητα στις ακόλουθες γραμμές δράσης:

ØΕντατικοποίηση της συνεργασίας με την τετραμερή συμμαχία, στην οποία περιλαμβάνονται ο ΠΟΥ, ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO), ο Παγκόσμιος Οργανισμός για την Υγεία των Ζώων (WOAH) και το Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον (UNEP), για την εφαρμογή του κοινού της σχεδίου δράσης «Μία υγεία».

ØΕπιδίωξη «βαθιάς πρόληψης» 63  —εντοπισμός και αντιμετώπιση των απειλών πριν από τη μετάδοση παθογόνων παραγόντων από τα ζώα στον άνθρωπο, όχι μετά την εκδήλωση εστιών στον άνθρωπο, και ενίσχυση της ικανότητας πρόληψης των απειλών για την υγεία που σχετίζονται με τη ρύπανση.

ØΗ Επιτροπή θα διερευνήσει τις υφιστάμενες διεθνείς συμβάσεις που επηρεάζουν την «ανάντη» πορεία πιθανών πανδημιών, προκειμένου να εξετάσει αν οι διατάξεις τους ή τα σχέδια εφαρμογής τους θα μπορούσαν να ενισχυθούν για τη στήριξη της προσέγγισης «Μία υγεία» 64 .

ØΕργασίες για την προσθήκη συγκεκριμένων διατάξεων σχετικά με τη μικροβιακή αντοχή στη συμφωνία για τις πανδημίες.

ØΣτήριξη της ανάπτυξης καινοτόμων ιατρικών αντιμέτρων για την αντιμετώπιση της μικροβιακής αντοχής και της πρόσβασης σε αυτά, συμπεριλαμβανομένων των αντιμικροβιακών, των εμβολίων και των διαγνωστικών μέσων 65 .

3.Νέα εσωτερική διακυβέρνηση για την αντιμετώπιση των προκλήσεων στον τομέα της παγκόσμιας υγείας

Για την επίτευξη των στόχων της παρούσας στρατηγικής απαιτείται πιο συντονισμένος τρόπος εργασίας τόσο εντός της Επιτροπής όσο και με τα κράτη μέλη και τους εταίρους. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η παγκόσμια υγεία διαμορφώνεται όλο και περισσότερο από πολλαπλές πολιτικές (όπως το κλίμα, το περιβάλλον, η ενέργεια, η διατροφή, η επισιτιστική ασφάλεια, η κοινωνική προστασία, η δημογραφία, η εκπαίδευση, η έρευνα, η ανθρωπιστική βοήθεια, τα χρηματοοικονομικά, το εμπόριο, η βιομηχανική πολιτική ή η εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας) που είτε επηρεάζουν την υγεία είτε καθιστούν δυνατή την αντιμετώπιση των προκλήσεων στον τομέα της υγείας, με την ενεργή συμμετοχή διαφόρων οργανισμών και φορέων σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο και διαφόρων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Γι’ αυτό απαιτείται ενισχυμένος συντονισμός για τη συμβολή στην επίτευξη των προτεραιοτήτων της παρούσας στρατηγικής και την εφαρμογή μιας πραγματικής διακυβέρνησης βάσει της προσέγγισης που αφορά την «υγεία σε όλες τις πολιτικές» — η οποία αποτελεί καινοτομία της παρούσας στρατηγικής.

Κατευθυντήρια αρχή 12. Αποτελεσματική σύνδεση όλων των πολιτικών και των μέτρων που έχουν αντίκτυπο στην παγκόσμια υγεία στους κόλπους της Επιτροπής, των οργανισμών της ΕΕ και των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων της ΕΕ.

Η Επιτροπή θα ενσωματώσει πλήρως τις πτυχές που αφορούν την παγκόσμια υγεία σε όλους τους τομείς πολιτικής της ΕΕ που έχουν αντίκτυπο στην παγκόσμια υγεία, ενισχύοντας τον εσωτερικό συντονισμό μέσω της καταγραφής των ρόλων και των αρμοδιοτήτων, των πολιτικών και των εργαλείων, καθώς και του τρόπου με τον οποίο θα συμβάλουν στην επίτευξη των προτεραιοτήτων της παρούσας στρατηγικής.

Περιλαμβάνονται γραμμές δράσης στους ακόλουθους βασικούς τομείς πολιτικής:

ØΣυνέχιση των προσπαθειών για την επίτευξη παγκόσμιας κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050, αυξάνοντας την ικανότητα προσαρμογής, ενισχύοντας την ανθεκτικότητα και μειώνοντας την ευπάθεια στην κλιματική αλλαγή, σύμφωνα με τη συμφωνία του Παρισιού. 

ØΠροαγωγή φιλόδοξης παγκόσμιας δράσης για την αντιμετώπιση της απώλειας βιοποικιλότητας, της παράνομης εμπορίας άγριων ειδών, της ρύπανσης του αέρα, των υδάτων και του εδάφους και της έκθεσης σε τοξικές ουσίες. Προώθηση της προσέγγισης «Μία υγεία» στο μελλοντικό παγκόσμιο πλαίσιο για τη βιοποικιλότητα που θα συμφωνηθεί στη διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για τη βιοποικιλότητα (COP15) και στην παγκόσμια δράση για την αντιμετώπιση της παράνομης εμπορίας άγριων ειδών με σκοπό τη μείωση του κινδύνου ζωονόσων. Στήριξη της βιοποικιλότητας του εδάφους, της διεθνούς επιδίωξης για μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και μετριασμό των παγκόσμιων εκπομπών, της προώθησης βασικών διεθνών μέσων και ενός παγκόσμιου μηχανισμού για τη διαχείριση των χημικών προϊόντων και των αποβλήτων μετά το 2020, της διαπραγμάτευσης για ένα νέο, νομικά δεσμευτικό μέσο για την εξάλειψη της ρύπανσης από πλαστικά και φιλόδοξων αποτελεσμάτων για τα ύδατα και την υγεία κατά την επικείμενη διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για τα ύδατα του 2023.

ØΠροώθηση αποτελεσματικών προτύπων υγείας και ασφάλειας σε παγκόσμιο επίπεδο, με συνέχιση της συνεργασίας με τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας (ΔΟΕ) για τη στήριξη της ενσωμάτωσης του δικαιώματος σε ασφαλείς και υγιεινές συνθήκες εργασίας στο πλαίσιο της ΔΟΕ για τις θεμελιώδεις αρχές και τα δικαιώματα στην εργασία.

ØΕνίσχυση της ανθρωπιστικής βοήθειας και της στήριξης των περιοχών και των πληθυσμών που πλήττονται περισσότερο από την επισιτιστική ανασφάλεια και την υψηλή συχνότητα υποσιτισμού, παρακολούθηση των τιμών των τροφίμων και διάθεση αποθεμάτων σε χώρες που έχουν ανάγκη, όπως αντικατοπτρίζεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής για τη διασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας και ενίσχυση της ανθεκτικότητας των συστημάτων τροφίμων 66 του Μαρτίου 2022 και στην ανακοίνωση για τα λιπάσματα. Υιοθέτηση συστημικής προσέγγισης με την επιτάχυνση της μετάβασης σε ένα βιώσιμο σύστημα τροφίμων που μπορεί να αποφέρει οφέλη για την υγεία, το περιβάλλον και την κοινωνία.

ØΑξιοποίηση των επενδύσεων στην εκπαίδευση για τη στήριξη της υγείας βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν στη σύνοδο κορυφής για τον μετασχηματισμό της εκπαίδευσης, δίνοντας παράλληλα προτεραιότητα στην προσχολική αγωγή, την εκπαίδευση για την υγεία, τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και στα συναφή δικαιώματα, καθώς και στα σχολικά γεύματα, μέσω των προγραμμάτων της ΕΕ με τις χώρες-εταίρους.

ØΕνίσχυση της ανθρωπιστικής βοήθειας και των επιχειρήσεων πολιτικής προστασίας που σχετίζονται με την παγκόσμια υγεία σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και κρίσης, μέσω της αύξησης των επιχειρησιακών, αναλυτικών, εποπτικών και επικοινωνιακών ικανοτήτων του Κέντρου Συντονισμού Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών και της ικανότητας ευρωπαϊκής ανθρωπιστικής δράσης, καθώς και μέσω της τοποθέτησης περισσότερων εμπειρογνωμόνων στον τομέα της δημόσιας υγείας σε περιοχές κρίσεων. Στήριξη της ανάπτυξης ικανοτήτων διαχείρισης καταστροφών με οργανισμούς όπως το Συντονιστικό Κέντρο Ανθρωπιστικής Βοήθειας του ASEAN. Ενίσχυση της διαθεσιμότητας ικανοτήτων αντίδρασης στον τομέα της υγείας στο πλαίσιο του μηχανισμού πολιτικής προστασίας της Ένωσης· ανάπτυξη νέων ιατρικών και σχετικών με ΧΒΡΠ κινδύνους ικανοτήτων στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής δεξαμενής πολιτικής προστασίας και των RescEU· και ενίσχυση της συνεργασίας με τον ΠΟΥ για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης και συνέχιση της στήριξης του έργου του όσον αφορά την ανάπτυξη προτύπων και τις διαδικασίες κατάταξης για τις ιατρικές ομάδες έκτακτης ανάγκης με δυνατότητα ανάπτυξης σε παγκόσμιο επίπεδο.

ØΠροσπάθεια ώστε η συμπεριφορά των ενδιαφερόμενων μερών δημόσιου και ιδιωτικού τομέα να λειτουργεί προς όφελος της παγκόσμιας υγείας σε μια σειρά μέτρων που σχετίζονται με τα χρηματοοικονομικά, με: i) προώθηση συμπεριφορών υπέρ της υγείας από εγχώριες και ξένες εταιρείες, με την προσθήκη των επιπτώσεων στην υγεία στην οδηγία της ΕΕ για τη δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών 67 · ii) συνεργασία με διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και οργανισμούς αξιολόγησης, ώστε να ενσωματώσουν τα ίδια κριτήρια υγείας στις αποφάσεις τους· και iii) συνεργασία με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) ώστε να συμπεριλάβει τις επενδύσεις στον τομέα της υγείας στην τακτική του αξιολόγηση σχετικά με τη μακροοικονομική σταθερότητα των χωρών, ενθαρρύνοντας έτσι τις επενδύσεις στη δημόσια υγεία.

ØΔιασφάλιση της λειτουργίας της διεθνούς εμπορικής πολιτικής προς όφελος της παγκόσμιας υγείας, ώστε οι διεθνείς αλυσίδες εφοδιασμού φαρμακευτικών προϊόντων να μη διακόπτονται και οι εταίροι να επωφελούνται από τα φάρμακα, τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα και τις υπηρεσίες· ενίσχυση της ανθεκτικότητας των συστημάτων υγείας μέσω της πρωτοβουλίας για το εμπόριο και την υγεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) 68 και ανταλλαγή πείρας με τους εταίρους του ΠΟΕ σχετικά με τη διευκόλυνση του εμπορίου. Η δράση αυτή περιλαμβάνει ετήσιο απολογισμό των διδαγμάτων που αντλήθηκαν από την πανδημία με τους εταίρους του ΠΟΕ και την παρακολούθηση της εφαρμογής της απόφασης των υπουργών σχετικά με τη συμφωνία του ΠΟΕ για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας στον τομέα του εμπορίου (TRIPS) 69 , με την οποία καθίσταται δυνατή η έγκριση της παραγωγής και εξαγωγής εμβολίων κατά της COVID-19 με ταχύ και απλουστευμένο τρόπο, χωρίς τη συγκατάθεση του κατόχου του διπλώματος ευρεσιτεχνίας. Θα συζητήσουμε εποικοδομητικά αν θα επεκτείνουμε αυτό τον μηχανισμό ώστε να καλύπτει τα φαρμακοθεραπευτικά και τα διαγνωστικά μέσα για την COVID-19 και θα στηρίξουμε την αύξηση της ικανότητας παραγωγής εμβολίων και άλλων προϊόντων στις αναπτυσσόμενες χώρες. 

ØΜέσω της παροχής στήριξης στον Ύπατο Εκπρόσωπο, διαμόρφωση της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας και προώθηση της πλήρους εφαρμογής της πολιτικής αυτής, με τη συμπερίληψη της υγείας στους πολιτικούς διαλόγους με τους εταίρους για τη διευκόλυνση της διεθνούς συνεργασίας. Η εξωτερική δράση μπορεί να χρησιμεύσει ως φορέας για την προαγωγή της παγκόσμιας υγείας με μέσα όπως η καταγραφή των εξωτερικών απειλών κατά της ασφάλειας. Η παγκόσμια υγεία θα πρέπει να ενοποιηθεί με άλλους παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία, όπως το περιβάλλον, η μετανάστευση, η δημογραφία ή η επισιτιστική ασφάλεια. Οι μελλοντικές γραμμές δράσης θα πρέπει να περιλαμβάνουν: i) στήριξη της δημιουργίας μηχανισμών παρακολούθησης πανδημιών σε χώρες εκτός ΕΕ· ii) διάδοση αμοιβαίων πληροφοριών σχετικά με τα σχέδια των εταίρων για την προώθηση της εξωτερικής πολιτικής και των εμπορικών στόχων μέσω της υγείας· iii) διασφάλιση της συνεργασίας με ομοϊδεάτες εταίρους στη Γενεύη, τη Νέα Υόρκη και σε ολόκληρο τον κόσμο· και iv) πρόληψη και αντιμετώπιση της χειραγώγησης πληροφοριών και των παρεμβάσεων από το εξωτερικό (FIMI), που μπορούν να μετατρέψουν την παγκόσμια υγεία σε όπλο. Η αποτελεσματική επικοινωνία σχετικά με τη δράση της ΕΕ στον τομέα της υγείας έχει αποδειχθεί πολύ χρήσιμο εργαλείο από την άποψη αυτή.

ØΔιασφάλιση ενεργού ρόλου των αντιπροσωπειών της ΕΕ στην εφαρμογή της παρούσας στρατηγικής. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, οι αντιπροσωπείες της ΕΕ αποδείχθηκαν αποτελεσματική πηγή, καθώς συγκέντρωναν πληροφορίες σχετικές με την υγεία από ολόκληρο τον κόσμο, προέβαλλαν και προωθούσαν τις προτεραιότητες της ΕΕ, αυξάνοντας παράλληλα την πολιτική ευαισθητοποίηση. Ο ρόλος των αντιπροσωπειών της ΕΕ θα χρειαστεί να ενισχυθεί, με την εξασφάλιση ειδικής εμπειρογνωσίας σε τομείς που σχετίζονται με την υγεία και έχουν γεωστρατηγική σημασία. Θα διερευνηθεί η δυνατότητα ενίσχυσης της ειδικής εμπειρογνωσίας στον τομέα της υγείας στις αντιπροσωπείες, μεταξύ άλλων μέσω της απόσπασης εμπειρογνωμόνων.

Κατευθυντήρια αρχή 13. Καλύτερη σύνδεση και συντονισμός των πολιτικών και των μέτρων της ΕΕ και των κρατών μελών της ώστε να εκφράζονται ομόφωνα και να αναλαμβάνουν αποτελεσματική δράση σε παγκόσμιο επίπεδο.

Ο ηγετικός ρόλος της ΕΕ έχει αποτελέσει καίριο παράγοντα στην καταπολέμηση της πανδημίας COVID-19 παγκοσμίως μέσω της προσέγγισης «Ομάδα Ευρώπη», με την ΕΕ και τα κράτη μέλη να ενεργούν στο πλαίσιο των αντίστοιχων αρμοδιοτήτων τους. Η ενίσχυση του ηγετικού αυτού ρόλου είναι απαραίτητη για να αυξηθεί ο αντίκτυπος της συμβολής της ΕΕ στην παγκόσμια υγεία και να διαμορφωθεί μια νέα τάξη πραγμάτων στον τομέα της παγκόσμιας υγείας που θα βασίζεται στις θεμελιώδεις αξίες μας. Υπάρχει ευρεία συναίνεση μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και των ενδιαφερόμενων μερών ότι για την επίτευξη αυτού του στόχου απαιτείται στενότερος συντονισμός με πρακτικούς τρόπους, με τους οποίους όχι μόνο θα γίνονται σεβαστές οι αρμοδιότητες κάθε μέρους, αλλά θα διευκολύνεται και η λήψη αποφάσεων μέσω των καθιερωμένων θεσμοθετημένων διαύλων.

Με βάση ιδέες των κρατών μελών της ΕΕ, η παρούσα στρατηγική προτείνει τον καθορισμό πρακτικών τρόπων για την ενίσχυση του συντονισμού το 2023 70 , με τις ακόλουθες γραμμές δράσης:

ØΕξασφάλιση συνέργειας μεταξύ εθνικών και ενωσιακών στρατηγικών για την παγκόσμια υγεία.

ØΔιευκόλυνση της ανταλλαγής πληροφοριών και στοιχείων μεταξύ της ΕΕ και των κρατών μελών στα πολυάριθμα σημεία επαφής που ασχολούνται με την παγκόσμια υγεία (Βρυξέλλες, πρωτεύουσες των κρατών μελών, Γενεύη και Νέα Υόρκη), με αύξηση των ικανοτήτων και/ή της εμπειρογνωσίας στον τομέα της υγείας στα δύο τελευταία. Η ανταλλαγή θα βασιστεί σε μια υπό εξέλιξη πρωτοβουλία της τσεχικής προεδρίας του Συμβουλίου για την αντιμετώπιση αυτής της ανάγκης.

ØΣυλλογή απόψεων από τα κράτη μέλη, μεταξύ άλλων με τη διενέργεια περιοδικών ερευνών για συγκεκριμένα θέματα, προκειμένου να διευκολυνθεί η διαμόρφωση των θέσεων.

ØΑνάληψη της υποχρέωσης μόνιμης καταγραφής των βασικών μέτρων και των χρηματοδοτικών προσπαθειών της ΕΕ και των κρατών μελών της για την καλύτερη κατανόηση των δράσεων που πραγματοποιούνται και για να δοθεί η δυνατότητα σύνδεσης των μέσων με τις προτεραιότητες της στρατηγικής, λαμβανομένης υπόψη, όταν χρειάζεται, της βοήθειας από κοινές συνεδριάσεις των αρμόδιων υπουργών στους τομείς της υγείας, των οικονομικών, των εξωτερικών υποθέσεων και της ανάπτυξης.

ØΕνίσχυση του ανάντη συντονισμού με τα κράτη μέλη, ιδίως σε φόρουμ στα οποία δεν συμμετέχουν άμεσα όλα τα κράτη μέλη [π.χ. G7, G20 και Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ)].

ØΕνίσχυση του συντονισμού και της δημιουργίας συμμαχιών σε επίπεδο ΕΕ, ώστε να διασφαλιστεί η δέουσα παρουσία της ΕΕ και ο ρόλος της στη λήψη αποφάσεων στους διεθνείς οργανισμούς. 

ØΕνίσχυση της εξωτερικής επικοινωνίας όσον αφορά τη στρατηγική, ώστε οι προσπάθειες της ΕΕ και των κρατών μελών της να αναγνωρίζονται επαρκώς, με την προσέγγιση «Ομάδα Ευρώπη» ως σήμα κατατεθέν για την αποτελεσματική δράση της ΕΕ στον τομέα της υγείας, σύμφωνα με τη στρατηγική Global Gateway.

4.Νέα πολυμερής διακυβέρνηση για την αναδυόμενη τάξη πραγμάτων στον τομέα της παγκόσμιας υγείας 

Από την ανακοίνωση του 2010 και εφεξής, αναδύεται μια νέα τάξη πραγμάτων στον τομέα της παγκόσμιας υγείας: ένα διαρκώς εξελισσόμενο σύστημα με πληθώρα νέων ενδιαφερόμενων μερών και πρωτοβουλιών που αναδιαμορφώνουν τις παγκόσμιες σχέσεις στον τομέα της υγείας σε ένα σύνθετο γεωπολιτικό πλαίσιο. Η πανδημία COVID-19 αποτέλεσε τη λυδία λίθο για το τι είναι απαραίτητο, τι πρέπει να αλλάξει και τι λείπει για την επίτευξη αποτελεσματικής διακυβέρνησης στον τομέα της παγκόσμιας υγείας. Η Επιτροπή θα ακολουθήσει ορισμένες κατευθυντήριες αρχές και καλεί τα κράτη μέλη να πράξουν το ίδιο:

Κατευθυντήρια αρχή 14. Στήριξη ενός ισχυρότερου, αποτελεσματικού και υπεύθυνου ΠΟΥ.

Όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ των 27 είναι μέλη του ΠΟΥ και, παρόλο που η ΕΕ τυπικά δεν είναι μέλος του ΠΟΥ, ο ΠΟΥ λάμβανε πάντοτε σταθερή στήριξη από την ΕΕ, ακόμα και σε περιόδους κατά τις οποίες διακυβευόταν ο ρόλος του. Η πανδημία COVID-19 κατέδειξε ότι ο ΠΟΥ αποτελεί τον απαραίτητο ακρογωνιαίο λίθο του πολυμερούς συστήματος υγείας —και, ταυτόχρονα, αποκάλυψε τομείς στους εντοπίζονται ορισμένες ελλείψεις. Η παρούσα στρατηγική θα πρέπει να αποσκοπεί στη διασφάλιση της περαιτέρω ενίσχυσης του ηγετικού ρόλου, της αποτελεσματικότητας, της αποδοτικότητας και της λογοδοσίας του ΠΟΥ και στην εναρμόνιση των προτεραιοτήτων της ΕΕ και του ΠΟΥ.

Θα δοθεί προτεραιότητα στις ακόλουθες γραμμές δράσης: 

ØΕπιδίωξη καθεστώτος επίσημου παρατηρητή με πλήρη δικαιώματα συμμετοχής για την ΕΕ, ως πρώτο βήμα προς την απόκτηση ιδιότητας πλήρους μέλους στον ΠΟΥ.

ØΣυμβολή στο να καταστεί η χρηματοδότηση του ΠΟΥ πιο βιώσιμη, σύμφωνα με τις αποφάσεις της 75ης Παγκόσμιας Συνέλευσης Υγείας 71 , έως το 2030-2031.

ØΠροώθηση της μεταρρύθμισης του ΠΟΥ για την ενίσχυση της διακυβέρνησης, της αποτελεσματικότητας, της λογοδοσίας και της επιβολής των κανόνων του οργανισμού, σύμφωνα με τον διοικούμενο από τα μέλη χαρακτήρα του.

ØΕνίσχυση της εστίασης του ΠΟΥ στον κανονιστικό του ρόλο σε τομείς παγκόσμιας σημασίας, αρχής γενομένης από την ενίσχυση του Διεθνούς Υγειονομικού Κανονισμού και τη σύναψη μελλοντικής συμφωνίας για τις πανδημίες έως το 2024, και διερεύνηση άλλων τομέων, όπως η διακυβέρνηση των δεδομένων υγείας και το εργατικό δυναμικό.

ØΕνίσχυση της συνεργασίας με τον ΠΟΥ, σε κεντρικό και περιφερειακό ευρωπαϊκό επίπεδο, με τη χρήση των προαναφερθέντων μηχανισμών καταγραφής για τη διασφάλιση μεγαλύτερης εναρμόνισης των προτεραιοτήτων της ΕΕ και του ΠΟΥ. Οι κοινοί αυτοί στόχοι θα καθοδηγήσουν τη σημαντική εθελοντική συνεισφορά της ΕΕ στον ΠΟΥ. Το 2020 και το 2021, το ποσό των εθελοντικών συνεισφορών της Επιτροπής ήταν το τέταρτο υψηλότερο, ενώ στην ΕΕ και τα κράτη μέλη της αναλογούσε πάνω από το 20 % του προϋπολογισμού του ΠΟΥ, με αποτέλεσμα να αποτελούν τον μεγαλύτερο χορηγό του 72 .

Κατευθυντήρια αρχή 15. Καθοδήγηση της νέας διακυβέρνησης στον τομέα της παγκόσμιας υγείας με την κάλυψη των κενών και τη διασφάλιση συνεκτικής δράσης

Όπως αποδείχθηκε και πάλι κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, η διακυβέρνηση στον τομέα της παγκόσμιας υγείας (το σύνολο των οργανισμών, των φορέων, των κανόνων και των χρηματοδοτικών πτυχών στον τομέα αυτό) πρέπει να ενισχυθεί προκειμένου να διασφαλιστεί i) ότι είναι διαθέσιμοι οι αναγκαίοι μηχανισμοί για την αντιμετώπιση των προκλήσεων στον τομέα της υγείας· και ii) ότι η πληθώρα φορέων που δραστηριοποιούνται στον τομέα της παγκόσμιας υγείας εναρμονίζονται επαρκώς, αποφεύγοντας την αλληλεπικάλυψη και τον κατακερματισμό που δυσχεραίνουν την αποτελεσματική και αποδοτική αντιμετώπιση των προκλήσεων στον τομέα της υγείας.

Βραχυπρόθεσμα, το σύστημα των Ηνωμένων Εθνών, η G7, η G20 και ο ΟΟΣΑ έχουν δώσει σημαντική ώθηση στην παγκόσμια δράση. Το σύμφωνο της G7 για την ετοιμότητα έναντι των πανδημιών 73 αποτελεί καλό παράδειγμα —απουσία παγκόσμιου δικτύου επιτήρησης των παθογόνων παραγόντων, επιδιώκει να συνδέσει τα υφιστάμενα επιμέρους δίκτυα. Ένα άλλο καλό παράδειγμα είναι το ταμείο για την πανδημία 74 της G20, το οποίο καλύπτει άμεσα χρηματοδοτικά κενά σε παγκόσμιο, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο.

Μακροπρόθεσμα, για μια ισχυρή διακυβέρνηση στον τομέα της παγκόσμιας υγείας απαιτείται η κάλυψη των υφιστάμενων κενών και η διασφάλιση της συνοχής. Πέραν της επιδίωξης συμφωνίας για τις πανδημίες (βλ. ενότητα 2.3), θα δοθεί προτεραιότητα στις ακόλουθες γραμμές δράσης:

ØΠροσπάθειες για μόνιμη συνεργασία και συνέργειες μεταξύ των οδών υγείας και χρηματοδότησης, με μόνιμη ρύθμιση μεταξύ των πολιτικών υγείας και των χρηματοοικονομικών πολιτικών, για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των απειλών κατά της παγκόσμιας υγείας και κατά της παγκόσμιας οικονομίας, με βάση το έργο της κοινής ειδικής ομάδας οικονομικών-υγείας της G20. Με τη ρύθμιση αυτή θα αξιολογούνται οι οικονομικές επιπτώσεις των απειλών κατά της παγκόσμιας υγείας και τα τρωτά σημεία της παγκόσμιας υγείας, ενώ θα προσδιορίζεται τι θα πρέπει να κάνουν οι κυβερνήσεις ώστε να είναι καλύτερα προετοιμασμένες για ενδεχόμενη κρίση. Θα κινητοποιούνται επίσης οι αναγκαίοι χρηματοδοτικοί πόροι αφού ο ΠΟΥ κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω πανδημίας, ώστε οι χώρες να μπορούν να διαχειρίζονται καλύτερα τις επακόλουθες οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις.

ØΕνίσχυση της εναρμόνισης και του συντονισμού μεταξύ των πρωτοβουλιών για την παγκόσμια υγεία, ώστε να εξασφαλιστεί η μέγιστη αποτελεσματικότητα και να διερευνηθούν μόνιμες λύσεις 75 με τις οποίες μπορούν να συνδυαστούν ή να επεκταθούν οι δραστηριότητες διαφόρων υφιστάμενων ταμείων υγείας και να συνεχίσει να παρέχεται σημαντική χρηματοδότηση στο βασικό τους έργο 76 .

ØΔιασφάλιση ότι οι προκλήσεις στον τομέα της παγκόσμιας υγείας παραμένουν στην κορυφή του παγκόσμιου θεματολογίου και ότι η ανώτατη ηγεσία συμμετέχει διαρθρωτικά, ώστε να δοθεί ώθηση στις προσπάθειες στον τομέα της παγκόσμιας υγείας, με επίκεντρο τον ΠΟΥ, και να αναληφθεί ατομική και συλλογική ευθύνη. Στήριξη μιας δομής στην οποία θα συμμετέχουν, όπου απαιτείται, αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων, στο πλαίσιο των υπό εξέλιξη πολυμερών συζητήσεων.

Κατευθυντήρια αρχή 16. Διασφάλιση ισχυρότερου ρόλου της ΕΕ στους διεθνείς οργανισμούς και φορείς.

Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της καταβάλλουν σημαντικές χρηματοδοτικές συνεισφορές στο πλαίσιο της προσέγγισης «Ομάδα Ευρώπη» σε όλους τους βασικούς διεθνείς οργανισμούς και τις πρωτοβουλίες για την παγκόσμια υγεία. Ως εκ τούτου, είναι καίριας σημασίας να διασφαλιστεί ότι οι εν λόγω χρηματοδοτικές συνεισφορές μετουσιώνονται σε ανάλογες εξουσίες λήψης αποφάσεων για την επίτευξη των στόχων της παρούσας στρατηγικής.

Θα δοθεί προτεραιότητα στις ακόλουθες γραμμές δράσης:

ØΔιασφάλιση επιπέδου συμμετοχής και ρόλου στη λήψη αποφάσεων σε όλους τους οργανισμούς και τους φορείς που να είναι ανάλογα με τις συνεισφορές της ΕΕ και των κρατών μελών για την αύξηση του αντίκτυπού μας.

ØΠαρακολούθηση των χρηματοδοτικών συνεισφορών της ΕΕ σε διεθνείς οργανισμούς, οργανώσεις και πρωτοβουλίες και του τρόπου με τον οποίο στηρίζουν τις προτεραιότητες της ΕΕ.

ØΑνάπτυξη σχεδίου για την περαιτέρω αύξηση της επιρροής της ΕΕ εντός εύλογου χρονικού διαστήματος, στις περιπτώσεις στις οποίες ο αντίκτυπος της ΕΕ σε οργανισμούς και φορείς δεν είναι ανάλογος με τις συνεισφορές της ΕΕ, με στόχο τη διασφάλιση της εναρμόνισης.

5.Διεύρυνση των στρατηγικών εταιρικών σχέσεων της Ένωσης στον τομέα της υγείας και αναδιαμόρφωση της συνεργασίας της με διάφορα ενδιαφερόμενα μέρη

Οι μεγάλες προκλήσεις στον τομέα της παγκόσμιας υγείας σε ολόκληρο τον κόσμο απαιτούν τη διεύρυνση των εταιρικών μας σχέσεων, με αξιοποίηση των μοναδικών δυνατοτήτων της ΕΕ για προώθηση της διεθνούς συνεργασίας.

Η Επιτροπή θα ακολουθήσει ορισμένες κατευθυντήριες αρχές και καλεί τα κράτη μέλη να πράξουν το ίδιο:

Κατευθυντήρια αρχή 17. Διεύρυνση των εταιρικών σχέσεων με βάση την ισότητα, την ανάληψη κοινής ευθύνης, το αμοιβαίο συμφέρον και τις στρατηγικές προτεραιότητες.

Στόχος της στρατηγικής Global Gateway είναι η εμβάθυνση ουσιαστικών και αμοιβαία επωφελών εταιρικών σχέσεων με ευρύ φάσμα παραδοσιακών και μη παραδοσιακών εταίρων και ενδιαφερόμενων μερών. Η υγεία αποτελεί βασικό πυλώνα αυτού του στόχου. Η ΕΕ θα συνεχίσει να αναπτύσσει εταιρικές σχέσεις για να στηρίξει τη βελτίωση της υγείας σε ολόκληρο τον κόσμο, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στις χώρες που διαθέτουν πιο αδύναμα συστήματα υγείας.

Οι σχέσεις της ΕΕ με τους εταίρους πρέπει να βασίζονται στην ανάληψη ιδίας ευθύνης —με την ΕΕ και τους εταίρους μας να αναλαμβάνουν την ευθύνη, στοιχείο που έχει καίρια σημασία για την επίτευξη αυτοδυναμίας στον τομέα της υγείας.

Οι διμερείς εταιρικές σχέσεις της ΕΕ θα βασίζονται στη συνεχιζόμενη συνεργασία με ευρύ φάσμα εταίρων και ομολόγων, συμπεριλαμβανομένων των εθνικών υγειονομικών αρχών, των οργανισμών δημόσιας υγείας και άλλων σχετικών φορέων. Σε πνεύμα ουσιαστικής εταιρικής σχέσης, η ΕΕ θα ενθαρρύνει τις χώρες-εταίρους να αναλάβουν και να τηρήσουν φιλόδοξες δεσμεύσεις για την πρόληψη των απειλών κατά της υγείας, τη βελτίωση της υγείας και τις επενδύσεις σε υπηρεσίες υγείας για το σύνολο του πληθυσμού τους, αυξάνοντας μακροπρόθεσμα τη δέσμευση εγχώριων πόρων για την υγεία. Αυτό περιλαμβάνει, για παράδειγμα, την προώθηση στην Αφρική του στόχου που τέθηκε στη δήλωση της Αμπούτζα της Αφρικανικής Ένωσης του 2001 77 για τη διάθεση «τουλάχιστον του 15 % του ετήσιου προϋπολογισμού για τη βελτίωση του τομέα της υγείας, λαμβανομένων παράλληλα υπόψη των αναγκαίων δημοσιονομικών περιθωρίων».

Η ΕΕ διευρύνει τις εταιρικές σχέσεις στον τομέα της υγείας σε περιφερειακό επίπεδο. Η περιφερειοποίηση είναι σημαντική για την παγκόσμια υγεία και τα περιφερειακά ενδιαφερόμενα μέρη διαδραματίζουν ολοένα σημαντικότερο ρόλο. Η εμβάθυνση των εταιρικών σχέσεων στον τομέα της υγείας σε περιφερειακό επίπεδο, μεταξύ άλλων στην Αφρική, τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική και την περιοχή Ασίας-Ειρηνικού, καθώς και η στήριξη της συνεργασίας Νότου-Νότου θα είναι ουσιαστικής σημασίας.

Τον Φεβρουάριο του 2022, στη σύνοδο κορυφής ΕΕ–Αφρικανικής Ένωσης ενισχύθηκε η εταιρική σχέση στον τομέα της υγείας μεταξύ της ΕΕ και της Αφρικής, στην οποία στηρίζονται πέντε πρωτοβουλίες της «Ομάδας Ευρώπη» με Αφρικανούς εταίρους 78 . Η ΕΕ έχει επίσης αναλάβει δεσμεύσεις στο πλαίσιο της κοινής επιχείρησης ΕΕ–Αφρικής «Παγκόσμιο πρόγραμμα για την υγεία EDCTP3», που βασίζεται στη Σύμπραξη Ευρωπαϊκών και Αναπτυσσομένων Χωρών για τις Κλινικές Δοκιμές, στην οποία συμμετέχουν 15 μέλη από την ΕΕ με 21 μέλη από την Αφρική και άλλοι δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς, από τη βιομηχανία, τη φιλανθρωπική κοινότητα ή από μη ενωσιακές, μη αφρικανικές χώρες.

Στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική αναπτύσσεται μια περιφερειακή πρωτοβουλία της «Ομάδας Ευρώπη» 79 η οποία επικεντρώνεται 1) στη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, 2) στη βελτίωση των περιφερειακών αλυσίδων εφοδιασμού, της εμπορικής ολοκλήρωσης και του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, 3) στην ενίσχυση των κανονιστικών ρυθμίσεων, 4) στην ενοποίηση της ζήτησης και στις κοινές προμήθειες, 5) στην επιστημονική συνεργασία, 6) στην ετοιμότητα για την αντιμετώπιση πανδημιών και στην υγειονομική ασφάλεια και 7) σε άλλους τομείς που σχετίζονται με την υγεία (δεδομένα υγείας, ψηφιακές και αναδυόμενες τεχνολογίες, μη μεταδοτικές νόσοι, συστήματα υγείας κ.λπ.). Μέσω της εταιρικής σχέσης θα στηριχθούν οι υπό εξέλιξη περιφερειακές προσπάθειες, ιδίως το σχέδιο αυτάρκειας σε θέματα υγείας, που εγκρίθηκε από την Κοινότητα των κρατών της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής (CELAC) τον Σεπτέμβριο του 2021, το οποίο καθορίζει δράσεις για την ενίσχυση των ικανοτήτων παραγωγής εμβολίων και φαρμάκων στην περιοχή. Βασικός εταίρος θα είναι ο Παναμερικανικός Οργανισμός Υγείας (ΠΑΟΥ).

Σύμφωνα με τη στρατηγική της για τη συνεργασία στον Ινδοειρηνικό, η ΕΕ θα συνεχίσει να συνεργάζεται με τους εταίρους του Ινδοειρηνικού για την ενίσχυση των ικανοτήτων τους, της ανεξαρτησίας τους στον τομέα της υγείας και της ετοιμότητας τους για την αντιμετώπιση πανδημιών, ιδίως για τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες της περιοχής. Η ΕΕ θα ενισχύσει τη συνεργατική έρευνα για τις μεταδοτικές νόσους στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη». Σύμφωνα με τη φαρμακευτική στρατηγική της, η ΕΕ θα ενισχύσει την πολυμερή συνεργασία για την εξασφάλιση ασφαλών και ποικίλων βιομηχανικών αλυσίδων εφοδιασμού στον τομέα των φαρμάκων και της υγείας, ώστε να διευκολυνθεί η πρόσβαση σε ποιοτικά φάρμακα και προϊόντα υγειονομικής χρήσης. Η ΕΕ θα διερευνήσει περαιτέρω τη συνεργασία με τον Σύνδεσμο Κρατών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN) που κατοχυρώνεται μέσω της προσέγγισης «Μία υγεία», προωθώντας στενότερη σύνδεση μεταξύ των περιφερειακών ικανοτήτων στον τομέα της υγείας, όπως το νέο κέντρο του ASEAN για τις καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας και τις αναδυόμενες νόσους (ACPHEED).

Η ΕΕ θα δώσει περαιτέρω προτεραιότητα στην ανθεκτικότητα στον τομέα της υγείας στις γειτονικές της χώρες. Η ΕΕ συνδράμει ενεργά τους εταίρους της στα Δυτικά Βαλκάνια και τις γειτονικές χώρες να βελτιώσουν τα πρότυπα υγειονομικής περίθαλψης και να μειώσουν την πιθανότητα κλεισίματος των συνόρων στο μέλλον λόγω καταστάσεων έκτακτης ανάγκης στον τομέα της υγείας. Η ΕΕ στηρίζει τις υποψήφιες και δυνάμει υποψήφιες χώρες, συμπεριλαμβανομένων της Ουκρανίας, της Μολδαβίας και της Γεωργίας, ώστε να εναρμονίσουν τη νομοθεσία τους για την υγεία με το δίκαιο της ΕΕ για την υγεία και να είναι σε θέση να την εφαρμόσουν. Αυτό περιλαμβάνει την κινητοποίηση των οργανισμών της ΕΕ (ECDC και EMA) για τη στήριξή τους, ιδίως μέσω της εφαρμογής του κεκτημένου της ΕΕ σχετικά με τις διασυνοριακές απειλές κατά της υγείας σύμφωνα με τα πρότυπα της ΕΕ, το πρόγραμμα κατάρτισης στον τομέα της επιτόπιας επιδημιολογίας για την ενίσχυση των ικανοτήτων του εγχώριου εργατικού δυναμικού στον τομέα της δημόσιας υγείας σε όλες τις γειτονικές χώρες και στα Δυτικά Βαλκάνια, την προώθηση των προσεγγίσεων «Μία υγεία» όσον αφορά τη μικροβιακή αντοχή, την ενίσχυση των συστημάτων επιτήρησης και των ικανοτήτων μικροβιολογίας στον τομέα της δημόσιας υγείας, καθώς και την περιφερειακή συνεργασία στον τομέα των επιδημιολογικών πληροφοριών, της εκτίμησης κινδύνων, της ετοιμότητας, της αντίδρασης και των καταστάσεων έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας.

Οι εταίροι των Δυτικών Βαλκανίων και η Ουκρανία κλήθηκαν να συμμετάσχουν στην επιτροπή υγειονομικής ασφάλειας ως παρατηρητές και όλα τα Δυτικά Βαλκάνια έχουν υπογράψει τη συμφωνία κοινής προμήθειας της ΕΕ για ιατρικά αντίμετρα.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες (ΗΠΑ) αποτελούν βασικό εταίρο στον τομέα της παγκόσμιας υγείας, όπως καταδεικνύεται από το θεματολόγιο ΗΠΑ–ΕΕ με τίτλο «U.S.-EU Agenda for Beating the Global Pandemic: Vaccinating the World, Saving Lives Now, and Building Back Better Health Security» (Θεματολόγιο ΗΠΑ-ΕΕ για την καταπολέμηση της παγκόσμιας πανδημίας: εμβολιασμός του παγκόσμιου πληθυσμού, διάσωση ζωών άμεσα και ανοικοδόμηση καλύτερης υγειονομικής ασφάλειας) 80 , από τον διοικητικό διακανονισμό με το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικών Υπηρεσιών των ΗΠΑ σχετικά με τις απειλές για τη δημόσια υγεία 81 , τη διατλαντική ειδική ομάδα για τη μικροβιακή αντοχή 82 , την κοινή ειδική ομάδα ΕΕ και ΗΠΑ για την αντιμετώπιση των προκλήσεων στην αλυσίδα παραγωγής και εφοδιασμού λόγω της COVID-19 83 και από τον συντονισμό με τον Οργανισμό Διεθνούς Ανάπτυξης των ΗΠΑ. Η εταιρική σχέση ΕΕ–ΗΠΑ θα πρέπει να διευρυνθεί ώστε να καλύπτει πιο ολοκληρωμένο σύνολο ζητημάτων σχετικών με την υγεία, στο οποίο θα περιλαμβάνονται η υγειονομική ασφάλεια, η πολιτική για τον καρκίνο και η διακυβέρνηση στον τομέα της παγκόσμιας υγείας, με μια ειδική ομάδα ΕΕ–ΗΠΑ για τη συνεργασία στον τομέα της υγείας.

Η στενή συνεργασία με ομοϊδεάτες εταίρους και χορηγούς, όπως ο Καναδάς, η Ιαπωνία και το Ηνωμένο Βασίλειο, μεταξύ άλλων σε θέματα όπως η ενίσχυση των συστημάτων υγείας, η ισότητα και η καθολική κάλυψη υγείας, θα συνεχίσει να αποτελεί καθοριστικό παράγοντα στην ανάπτυξη πολυμερών προσεγγίσεων για την αντιμετώπιση παγκόσμιων προκλήσεων. Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων συνεργάζεται με άλλα κέντρα ελέγχου νόσων σε τρίτες χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ.

Για την ανάπτυξη αυτής της κατευθυντήριας αρχής, θα δοθεί προτεραιότητα στις ακόλουθες γραμμές δράσης:

ØΕστίαση, σε όλες τις περιφέρειες, στους εταίρους που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη και στις περιπτώσεις που μπορούν να επιτευχθούν αποτελέσματα επιτόπου, λαμβανομένων παράλληλα υπόψη συγκεκριμένων προκλήσεων όπως τα περιβάλλοντα συγκρούσεων, με προαγωγή της συνεργασίας όπου οι κυβερνήσεις αναλαμβάνουν την ευθύνη και διευκολύνουν την αποτελεσματικότητα της στήριξης.

ØΠεραιτέρω προτεραιότητα στην υγεία στις γειτονικές χώρες της ΕΕ και στήριξη στις υποψήφιες και τις δυνάμει υποψήφιες χώρες· και αλληλεγγύη στην Ουκρανία και τη Μολδαβία, των οποίων τα συστήματα υγείας υφίστανται τεράστιες πιέσεις λόγω του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και πλήρης στήριξη στις μεταπολεμικές προσπάθειες ανοικοδόμησης, εκσυγχρονισμού και ανασυγκρότησης των συστημάτων υγείας τους.

ØΑξιοποίηση των πλεονεκτημάτων της ΕΕ από κοινού με αποκλειστικούς περιφερειακούς φορείς [όπως το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA)] που μπορούν να συνεργάζονται με άλλες περιφερειακές πρωτοβουλίες σε παγκόσμιο επίπεδο, να ανταλλάσσουν δεδομένα, επιστημονικές απόψεις και γνώση της ΕΕ και να επωφελούνται από εμπειρογνωσία εκτός ΕΕ. Με τον τρόπο αυτό θα ενισχυθεί η συνεργασία με φορείς όπως το Αφρικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νόσων, ο Αφρικανικός Οργανισμός Φαρμάκων και παρόμοιες οντότητες στις γειτονικές χώρες και προγράμματα στη Λατινική Αμερική και τον Ινδοειρηνικό (όπως το πρόγραμμα για την αντίδραση και την ετοιμότητα σε περίπτωση πανδημίας στη Νοτιοανατολική Ασία, το οποίο στηρίζει τις χώρες του ASEAN στην ενίσχυση της εθνικής ικανότητας ελέγχου της COVID-19).

Κατευθυντήρια αρχή 18. Ενίσχυση της συνεργασίας με βασικά ενδιαφερόμενα μέρη στον τομέα της παγκόσμιας υγείας

Ορισμένες παγκόσμιες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, φιλανθρωπικές οργανώσεις, πρωτοβουλίες για την παγκόσμια υγεία (όπως το Παγκόσμιο Ταμείο, η Gavi, η CEPI και άλλες), άλλοι οργανισμοί των Ηνωμένων Εθνών (συμπεριλαμβανομένων των UNFPA, UNICEF, UNAIDS), πολυμερείς τράπεζες ανάπτυξης και ιδιωτικά ενδιαφερόμενα μέρη διαθέτουν μεγαλύτερους όγκους χρηματοδότησης από αυτούς που παρέχουν μόνες τους πολλές δωρήτριες χώρες. Η συνεργασία με τα εν λόγω ενδιαφερόμενα μέρη έχει καίρια σημασία για τη διασφάλιση του συντονισμού και της συμπληρωματικότητας των προσπαθειών. Η συνεργασία με όλα τα είδη οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών (συμπεριλαμβανομένων των οργανώσεων νεολαίας), με τις οργανώσεις ασθενών, τους κοινωνικούς εταίρους, τα κοινοβούλια και τις κοινότητες γενικότερα, έχει θεμελιώδη σημασία για να μπορέσει η ΕΕ να εκφράσει την υποστήριξή της για την αλληλεγγύη και τη δημοκρατία και την εστίασή της στην ανοικτή και διαφανή διακυβέρνηση και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Εξίσου σημαντικές είναι η συνεργασία με τις κοινότητες και η τοπικοποίηση, με τις οποίες μπορεί να στηριχθεί η αποτελεσματικότητα της δράσης. Τέλος, ο ρόλος του ιδιωτικού τομέα είναι βασικός, ιδίως στους κλάδους της φαρμακευτικής, της βιοτεχνολογίας ή της ιατρικής τεχνολογίας, καθώς και στις ψηφιακές λύσεις, ώστε να βελτιωθεί η αυτάρκεια.

Για την ανάπτυξη αυτής της κατευθυντήριας αρχής, θα δοθεί προτεραιότητα στις ακόλουθες γραμμές δράσης:

ØΣυνέχιση της οικοδόμησης ισχυρών εταιρικών σχέσεων με ενδιαφερόμενα μέρη στον τομέα της παγκόσμιας υγείας με i) προώθηση κοινών προτεραιοτήτων· ii) συμβολή στην επίτευξη των στόχων του δημόσιου τομέα· iii) διασφάλιση λογοδοσίας· και iv) αποφυγή του κατακερματισμού που μπορεί να υπονομεύσει την αποτελεσματικότητα της δράσης για την παγκόσμια υγεία. Η ΕΕ θα στηρίξει τις προσπάθειες που καταβάλλουν οι οργανισμοί αυτοί για τον καλύτερο συντονισμό της δράσης τους, την αποφυγή αλληλεπικαλύψεων και τη μεγιστοποίηση του αντίκτυπού τους στην πράξη. Η ΕΕ θα συνεχίσει να υποστηρίζει την ισχυρή συνεργασία και τον καθορισμό κοινών στόχων, για παράδειγμα στο πλαίσιο του παγκόσμιου σχεδίου δράσης για υγιεινή ζωή και ευημερία για όλες και όλους 84 .

ØΣυνέχιση της στήριξης για την ενίσχυση της κοινωνίας των πολιτών ως εταίρου στη στρατηγική, καθώς και του ρόλου και της φωνής των ανθρώπων στη διασφάλιση της υγείας τους, μεταξύ άλλων με την υποχρέωση λογοδοσίας για κυβερνήσεις και παρόχους υπηρεσιών υγείας. Η ΕΕ θα επεκτείνει τη στήριξη αυτή ώστε να καλύψει τη συμμετοχή και τη δέσμευση της κοινότητας σε όλες τις διαδικασίες στον τομέα της υγείας. Οι κοινότητες είναι καίριας σημασίας και με την τοπική προσαρμογή μπορεί να στηριχθεί η αποτελεσματικότητα της δράσης.

ØΔιασφάλιση ότι ο ιδιωτικός τομέας και οι βιομηχανίες του τομέα της υγείας λαμβάνονται δεόντως υπόψη και συμμετέχουν με διάφορους τρόπους, συμπεριλαμβανομένων της παραγωγής βασικών προϊόντων, της παροχής υπηρεσιών και της υποστήριξης.

6.Χρηματοδότηση

Η πανδημία COVID-19 ανέδειξε με τον πλέον σαφή τρόπο τους κινδύνους που σχετίζονται με τα υποχρηματοδοτούμενα συστήματα υγείας. Έχει οδηγήσει σε πρωτοφανή κινητοποίηση χρηματοδότησης για την παγκόσμια υγεία και έχει συμβάλει στην αύξηση την ευαισθητοποίησης σχετικά με τη σημασία των προληπτικών δράσεων για την καταπολέμηση της ρύπανσης και την προστασία της φύσης. Αυτές οι χρηματοδοτικές προσπάθειες πρέπει να συνεχιστούν και να διασφαλιστεί ότι συμβάλλουν δεόντως στη βελτίωση της υγείας και της ευημερίας των ανθρώπων, στην ενίσχυση των συστημάτων υγείας και στην καταπολέμηση των απειλών κατά της υγείας σε παγκόσμιο επίπεδο.

Η Επιτροπή θα ακολουθήσει ορισμένες κατευθυντήριες αρχές και καλεί τα κράτη μέλη να πράξουν το ίδιο:

Κατευθυντήρια αρχή 19. Ενίσχυση της χρηματοδότησης από την ΕΕ για την παγκόσμια υγεία με τον μέγιστο δυνατό αντίκτυπο

Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της θα πρέπει να επενδύσουν στην παγκόσμια υγεία με προβλέψιμο και βιώσιμο τρόπο, ανάλογο με τις ανάγκες και τις φιλοδοξίες. Είναι σημαντικό ότι τα αποτελέσματα θα εξαρτηθούν όχι μόνο από το ποσό, αλλά όλο και περισσότερο από τον τρόπο της χρηματοδότησης και, ως εκ τούτου, υπάρχει ανάγκη για στενότερη παρακολούθηση του αντίκτυπου της συνολικής χρηματοδοτικής συνεισφοράς της ΕΕ. Επιπλέον, πρέπει να αξιοποιηθούν άλλες πηγές χρηματοδότησης, συμπεριλαμβανομένων των ιδίων συνεισφορών των εταίρων και της χρήσης καινοτόμων χρηματοδοτικών μέσων για την ανταπόκριση στις υψηλές φιλοδοξίες που θέτει η στρατηγική.

Για την ανάπτυξη αυτής της κατευθυντήριας αρχής, θα δοθεί προτεραιότητα στις ακόλουθες γραμμές δράσης:

ØΠροτεραιότητα στην παγκόσμια υγεία σε όλα τα σχετικά χρηματοδοτικά προγράμματα του προϋπολογισμού της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων του προγράμματος «Η ΕΕ για την υγεία», του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», του Μηχανισμού Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας — Παγκόσμια Ευρώπη, του Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας και του μέσου τεχνικής βοήθειας και ανταλλαγής πληροφοριών. Η δημοσιονομική στήριξη θα παραμείνει βασική μέθοδος, κατά περίπτωση, για την καθοδήγηση των εθνικών πολιτικών και μεταρρυθμίσεων και τη διασφάλιση ισχυρού πολιτικού διαλόγου με τις χώρες-εταίρους.

ØΕκπλήρωση της δέσμευσης της ΕΕ όσον αφορά τη χρηματοδότηση της παγκόσμιας υγείας εντός των ορίων του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου. Η ΕΕ έχει δεσμευτεί να διαθέσει τουλάχιστον το 20 % της επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας για την ανθρώπινη ανάπτυξη και την κοινωνική ένταξη 85 στο πλαίσιο του Μηχανισμού Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας — Παγκόσμια Ευρώπη (ΜΓΑΔΣ–Παγκόσμια Ευρώπη). Βάσει του ΜΓΑΔΣ–Παγκόσμια Ευρώπη, για την περίοδο 2021-2027, η ΕΕ έχει προγραμματίσει μέχρι στιγμής πάνω από 4,4 δισ. EUR 86 σε επιχορηγήσεις για την παγκόσμια υγεία σε εθνικό, περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο, οι οποίες θα πρέπει να αναπτυχθούν δεόντως σύμφωνα με την παρούσα στρατηγική.

ØΑναζήτηση νέων τρόπων χρηματοδότησης με μια αποτελεσματική προσέγγιση «Ομάδα Ευρώπη», στο πλαίσιο της οποίας οι πόροι της ΕΕ και των κρατών μελών μπορούν να συνενωθούν για να επιτευχθεί ο μέγιστος δυνατός αντίκτυπος. Η ΕΕ θα υποστηρίξει την αύξηση της χρηματοδότησης για την παγκόσμια υγεία από τα κράτη μέλη της ΕΕ σύμφωνα με τις προτεραιότητες της στρατηγικής.

ØΕνθάρρυνση της χρήσης καινοτόμων χρηματοδοτικών μέσων και αξιοποίηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη + (ΕΤΒΑ+) το οποίο διευκολύνει την πρόσβαση σε μεικτή χρηματοδότηση και δημοσιονομικές εγγυήσεις. Με ένα ειδικό σκέλος για την ανθρώπινη ανάπτυξη στο πλαίσιο της ανοικτής αρχιτεκτονικής του ΕΤΒΑ+ παρέχονται ευκαιρίες για τη μόχλευση περαιτέρω επενδύσεων στον τομέα της υγείας. Από κοινού με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, η Επιτροπή προτίθεται να αναπτύξει ένα πλαίσιο για τη χρηματοδότηση της παγκόσμιας υγείας, εναρμονισμένο με τις προτεραιότητές μας, τις προτεραιότητες των χωρών-εταίρων μας και τις αντίστοιχες εντολές των δύο τραπεζών. Ενθαρρύνεται η συμμετοχή ιδιωτών επενδυτών, κατά περίπτωση και σύμφωνα με τις προτεραιότητες της ΕΕ.

ØΠροτεραιότητα σε πρωτοβουλίες κοινών επενδύσεων με τοπικούς εταίρους και συνένωση χρηματοδοτήσεων με άλλα διεθνή ενδιαφερόμενα μέρη. Η ΕΕ πρέπει να διαμορφώσει το μέλλον των διαφόρων ταμείων και πρωτοβουλιών, με το να βρίσκεται στο επίκεντρο της διακυβέρνησής τους και να επηρεάζει τις προτεραιότητες, τις χρηματοδοτικές ροές και τη δράση τους. Η ΕΕ θα ενθαρρύνει και θα βοηθήσει την κινητοποίηση εγχώριων πόρων στις χώρες-εταίρους και την αποδοτικότητά τους ως την πλέον βιώσιμη πηγή δημόσιας χρηματοδότησης. 

ØΥποστήριξη της αύξησης της προσβάσιμης χρηματοδότησης για τις χώρες μέσω του δανεισμού από πολυμερείς τράπεζες ανάπτυξης, καθώς και της αύξησης της βιώσιμης χρηματοδότησης, για παράδειγμα μέσω ειδικών τραβηκτικών δικαιωμάτων δανεισμού που θα συμβάλουν στο ταμείο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) για τη μείωση της φτώχειας και την ενίσχυση της ανάπτυξης και στο ταμείο του ΔΝΤ για την ανθεκτικότητα και τη βιωσιμότητα.

ØΑπό κοινού με τα κράτη μέλη, η ΕΕ θα προωθήσει νέες μεθόδους χρηματοδότησης, συμπεριλαμβανομένων των μετατροπών χρέους ή των εξαγορών δανείων με χαμηλότερο επιτόκιο για τη μετατροπή του χρέους σε επενδύσεις στις μεταρρυθμίσεις των συστημάτων υγείας και σε νέα προγράμματα διάσωσης. Οι συναλλαγές αυτές θα μπορούσαν να διευκολυνθούν με δάνεια και εγγυήσεις με ευνοϊκούς όρους σε συνεργασία με ιδρύματα αναπτυξιακής χρηματοδότησης, ώστε να διευκολυνθεί η διάθεση κρατικών πόρων και η παροχή κινήτρων για μεταρρυθμίσεις των συστημάτων υγείας. Η αύξηση του ποσού των εσόδων που συγκεντρώνονται μέσω της περιβαλλοντικής φορολογίας μπορεί να μειώσει τη χρηματοδότηση με δανειακά κεφάλαια και να κινητοποιήσει πόρους για τις υπηρεσίες δημόσιας υγείας. Οι χώρες θα πρέπει να ενθαρρυνθούν να διασφαλίζουν ότι, όποτε είναι δυνατόν, οι ρυπαίνοντες επωμίζονται το κόστος της ρύπανσης που προκαλούν.

ØΔιαφοροποίηση της εγχώριας χρηματοδότησης για την υγεία, στήριξη της χρηματοδότησης της υγείας και των μεταρρυθμίσεων των συστημάτων υγείας τόσο στις χώρες όσο και σε πρωτοβουλίες για την παγκόσμια υγεία και ενίσχυση της διαχείρισης των δημόσιων δαπανών.

ØΠαρακολούθηση των δαπανών για την υγεία προς όφελος των χωρών χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, ιδίως της επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας (ΕΑΒ), των τάσεων της εγχώριας χρηματοδότησης και της χρηματοδότησης άλλων χορηγών.

7.    Μελλοντική πορεία: λογοδοσία μέσω παρακολούθησης και αξιολόγησης

Για την επίτευξη των προτεραιοτήτων της παρούσας στρατηγικής θα απαιτηθεί συμπεριληπτική και ολοκληρωμένη διαδικασία. Η διαδικασία αυτή βασίζεται σε συνεχείς δράσεις που υλοποιούνται στο πλαίσιο της προσέγγισης «Ομάδα Ευρώπη» και σε ισχυρή αλληλεπίδραση με εταίρους σε παγκόσμιο επίπεδο. Η εφαρμογή της παρούσας στρατηγικής θα ενισχυθεί σημαντικά με αποτελεσματικές εταιρικές σχέσεις με τα κράτη μέλη, τις χώρες-εταίρους, την κοινωνία των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των οργανώσεων νεολαίας, με ενδιαφερόμενα μέρη σε παγκόσμιο και περιφερειακό επίπεδο, διεθνείς χρηματοδοτικούς οργανισμούς, την ακαδημαϊκή κοινότητα και τον ιδιωτικό τομέα.

Κατευθυντήρια αρχή 20. Αξιολόγηση της προόδου και διασφάλιση της λογοδοσίας όσον αφορά τη δράση της ΕΕ για την παγκόσμια υγεία μέσω μόνιμης παρακολούθησης και αξιολόγησης.

Για την ανάπτυξη αυτής της κατευθυντήριας αρχής, θα δοθεί προτεραιότητα στις ακόλουθες γραμμές δράσης:

ØΠαρακολούθηση της εφαρμογής της στρατηγικής με τη χρήση μετρήσεων και βασικών δεικτών που θα αναπτυχθούν το 2023 με τη βοήθεια έργου του προγράμματος «Η ΕΕ για την υγεία», με το οποίο θα αρχίσει η παρακολούθηση των δράσεων που υλοποιούνται από το 2020. Οι μετρήσεις και οι δείκτες θα συνδέονται άμεσα με δράσεις και αποτελέσματα στον τομέα της υγείας που ανταποκρίνονται στις προτεραιότητες της ΕΕ και θα δημοσιοποιούνται 87 . Στόχος είναι η αξιολόγηση του αντίκτυπου των δράσεων και της χρηματοδότησής μας και η δυνατότητα προσαρμογής ανάλογα με τις ανάγκες για την επίτευξη των φιλοδοξιών που τίθενται με τη στρατηγική και την ευρύτερη επίτευξη των προτεραιοτήτων της ΕΕ.

ØΗ Επιτροπή θα διενεργήσει ενδιάμεση επανεξέταση καθώς και τελική αξιολόγηση της εφαρμογής της στρατηγικής το 2030.

ØΗ Επιτροπή θα ενημερώνει λεπτομερώς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την κοινωνία των πολιτών σχετικά με την πρόοδο της χρηματοδότησης και της εφαρμογής, διοργανώνοντας τακτικές ανταλλαγές υψηλού επιπέδου και δημοσιεύοντας έκθεση, καταρχήν, ανά διετία. Η ΕΕ θα διοργανώσει κυρίως διαρθρωμένο διάλογο με τα ενδιαφερόμενα μέρη στο πλαίσιο της ετήσιας διαδικασίας του φόρουμ πολιτικής για την παγκόσμια υγεία, προκειμένου να συζητηθεί η εφαρμογή και να γίνουν οι αναγκαίες προσαρμογές.

8.    Συμπέρασμα

Μια φιλόδοξη στρατηγική για την παγκόσμια υγεία έχει ζωτική σημασία σε έναν κόσμο όπου οι ασθένειες δεν γνωρίζουν σύνορα και όπου η υγεία είναι απαραίτητη για την προστασία της ευημερίας των ανθρώπων, τη διασφάλιση της σταθερότητας των κοινωνιών και την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης σε ένα σύνθετο γεωπολιτικό τοπίο.

Με βάση την ισότητα, την αλληλεγγύη και τα ανθρώπινα δικαιώματα, με στήριξη από το πνεύμα της εταιρικής σχέσης και με κινητοποίηση από την αποφασιστικότητα να ενισχυθεί η παγκόσμια διακυβέρνηση, η παρούσα στρατηγική θέτει τρεις προτεραιότητες πολιτικής, παρέχει 20 κατευθυντήριες αρχές και καθορίζει συγκεκριμένες γραμμές δράσης για τη συμβολή στην καλύτερη υγεία για όλους σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο.

Με ορίζοντα το 2030, επιδίωξη της παρούσας στρατηγικής θα είναι να αντιστραφούν οι τάσεις και να ανακτηθεί το χαμένο έδαφος όσον αφορά τους καθολικούς στόχους για την υγεία στο πλαίσιο των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης για το 2030, με εστίαση της ικανότητας παρέμβασής μας στα θεμελιώδη ζητήματα (ενίσχυση των συστημάτων υγείας, καθολική υγειονομική κάλυψη, πρωτοβάθμια υγειονομική περίθαλψη, δημόσια υγεία, καθοριστικοί παράγοντες για την υγεία), με αντιμετώπιση των ανισορροπιών όσον αφορά το εργατικό δυναμικό και με απόδοση ιδιαίτερης προσοχής στις γυναίκες, τα κορίτσια και τα ευάλωτα άτομα.

Η ψηφιοποίηση και η έρευνα θα αποτελέσουν βασικούς παράγοντες διευκόλυνσης και θα διαμορφώσουν με δίκαιο τρόπο το εξελισσόμενο δυναμικό ψηφιακού μετασχηματισμού και καινοτομίας.

Θα επιτευχθεί ένα ποιοτικό άλμα στην υγειονομική ασφάλεια με έναν μόνιμο μηχανισμό που θα ενισχύει την ισότητα στην ανάπτυξη εργαλείων, όπως τα εμβόλια, και την πρόσβαση σε αυτά, ένα δίκτυο παγκόσμιας επιτήρησης που θα ενσωματώνει πλήρως τις αρχές της προσέγγισης «Μία υγεία» και ισχυρούς διεθνείς κανόνες, συμπεριλαμβανομένων ενισχυμένων μέτρων για την αντιμετώπιση της μικροβιακής αντοχής.

Η ΕΕ θα εξακολουθήσει να αναλαμβάνει ηγετικό ρόλο στην παγκόσμια υγεία και θα επιδιώξει να διαμορφώσει την αναδυόμενη νέα τάξη πραγμάτων στην παγκόσμια υγεία με έναν πιο αποτελεσματικό και υπεύθυνο ΠΟΥ στον πυρήνα της, στον οποίο η ΕΕ θα έχει καθεστώς επίσημου παρατηρητή. Η κάλυψη των υφιστάμενων κενών στην παγκόσμια διακυβέρνηση με μόνιμη σύνδεση μεταξύ των προσπαθειών για την παγκόσμια υγεία και της χρηματοδότησης, η διαρκής προσοχή από την ανώτατη πολιτική ηγεσία και η αποτελεσματική χρηματοδότηση θα αποτελέσουν νέους τρόπους για την επίτευξη προόδου. Με την αξιοποίηση της ώθησης των ενδιαφερόμενων μερών στον τομέα της παγκόσμιας υγείας και των ιδιωτικών πρωτοβουλιών για την προώθηση κοινών στόχων —την καταπολέμηση των αλληλεπικαλύψεων και τη διασφάλιση συνεκτικής δράσης— στο πολυμερές σύστημα υγείας θα υπάρξει δυνατότητα ριζικής αλλαγής για τη διασφάλιση καλύτερης υγειονομικής ασφάλειας σε παγκόσμιο επίπεδο.

Οι διεθνείς εταιρικές σχέσεις μας θα διευρυνθούν στο πλαίσιο της νέας πρωτοβουλίας Global Gateway, που βασίζεται στην ανάληψη κοινής ευθύνης από μέρους των εταίρων μας, για την προώθηση της αυτοδυναμίας στον τομέα της υγείας, και μεγαλύτερης ανθεκτικότητας και αυτονομίας, επιτρέποντας τη στόχευση των ατόμων που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη εκεί όπου η δέσμευσή μας μπορεί να έχει τον μεγαλύτερο δυνατό αντίκτυπο, καθώς και για την υλοποίηση των προτεραιοτήτων μας στον τομέα της υγείας, με στόχο το ευρύτερο συμφέρον της ΕΕ.

Θα αξιοποιήσουμε την προσέγγιση «Ομάδα Ευρώπη» με πραγματικά ενιαία και ισχυρή φωνή, διασφαλίζοντας τη συνέργεια μεταξύ των εθνικών και των ενωσιακών στρατηγικών για την παγκόσμια υγεία, κινητοποιώντας όλες τις πολιτικές (εσωτερικές και εξωτερικές) ώστε να συμπράξουν με στόχο την παγκόσμια υγεία και διασφαλίζοντας στενό συντονισμό με τα κράτη μέλη, ώστε η πολιτική δράση και τα χρηματοδοτικά μέσα να συνδέονται με τις νέες προτεραιότητες.

Θα αυξήσουμε ακόμη περισσότερο την αποτελεσματικότητα της σημαντικής χρηματοδοτικής μας συνεισφοράς στην παγκόσμια υγεία, με καινοτόμο χρηματοδότηση, συνένωση χρηματοδοτήσεων σε διεθνές επίπεδο και από κοινού επενδύσεις από τις χώρες-εταίρους.

Με τη θέσπιση ενός ισχυρού και διαφανούς συστήματος παρακολούθησης, με το οποίο θα καταγράφονται οι προσπάθειες της ΕΕ και θα προσδιορίζονται οι επιπτώσεις με τη βοήθεια των ενδιαφερόμενων μερών, θα διασφαλιστεί η λογοδοσία για τη δράση μας στον κρίσιμο τομέα της παγκόσμιας υγείας και θα μεγιστοποιηθεί η ικανότητα στήριξης και επιρροής της ΕΕ.

Η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, άλλους ευρωπαϊκούς φορείς, ενδιαφερόμενα μέρη και εταίρους σε ολόκληρο τον κόσμο να συνταχθούν στο πλευρό μας για να κάνουμε πραγματικότητα αυτή τη φιλόδοξη στρατηγική, παρέχοντας καλύτερη υγεία για όλους σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1: Βασικά έργα

Στον μη εξαντλητικό κατάλογο των έργων που παρουσιάζονται στο παρόν παράρτημα στηρίζονται οι γραμμές δράσης που αναφέρονται σε ολόκληρη τη στρατηγική.

(1)

COM(2010) 128 final της 31.3.2010.

(2)

  https://ec.europa.eu/info/strategy/priorities-2019-2024/stronger-europe-world/global-gateway_el

(3)

Η προσέγγιση «Ομάδα Ευρώπη» αναφέρεται στη δράση των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και ορισμένων ή όλων των κρατών μελών της, σύμφωνα με τις αντίστοιχες αρμοδιότητες.

(4)

  https://www.un.org/sustainabledevelopment/development-agenda/

(5)

  https://global-health-summit.europa.eu/rome-declaration_el

(6)

Βλ. κύρια στοιχεία και αριθμούς στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://civil-protection-humanitarian-aid.ec.europa.eu/what/civil-protection/eu-civil-protection-mechanism_el#facts--figures

(7)

Βλ. παράρτημα 1 έργο 11.

(8)

  EU develops strategic reserves for chemical, biological and radio-nuclear emergencies (europa.eu) (Η ΕΕ αναπτύσσει στρατηγικά αποθέματα για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης που σχετίζονται με χημικές, βιολογικές και ραδιολογικές και πυρηνικές απειλές (europa.eu) .

(9)

Πλήρης ορισμός της προσέγγισης «Μία υγεία» παρέχεται από την OHHLEP (ομάδα εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου για την προσέγγιση «Μία υγεία») στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://www.who.int/news/item/01-12-2021-tripartite-and-unep-support-ohhlep-s-definition-of-one-health  

Στο πλαίσιο της διαβούλευσης για το μέλλον της Ευρώπης, οι πολίτες πρότειναν την προσέγγιση «Μία υγεία»: «Υιοθέτηση μιας ολιστικής προσέγγισης στην υγεία, η οποία θα εξετάζει, πέραν των ασθενειών και των θεραπειών, τον υγειονομικό γραμματισμό και την πρόληψη, και θα προωθεί την κοινή κατανόηση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν ασθενείς ή άτομα με αναπηρία, σύμφωνα με την “Ενιαία προσέγγιση στην υγεία”, η οποία θα πρέπει να τονιστεί ως οριζόντια και θεμελιώδης αρχή που περιλαμβάνει όλες τις πολιτικές της ΕΕ».

(10)

Σύμφωνα με στοιχεία της Επιτροπής Αναπτυξιακής Βοήθειας του ΟΟΣΑ: https://www.oecd.org/dac/development-assistance-committee/  

(11)

  Ένα ευρωπαϊκό σχέδιο κατά του καρκίνου ｜ Ευρωπαϊκή Επιτροπή (europa.eu) . Με την υποστήριξη της αποστολής της ΕΕ για τον καρκίνο [ Αποστολή της ΕΕ: καρκίνος ⃒ Ευρωπαϊκή Επιτροπή (europa.eu) ].

(12)

  https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52020DC0761&from=EN

(13)

  Ευρωπαϊκός χώρος δεδομένων για την υγεία (europa.eu)

(14)

  https://www.consilium.europa.eu/el/press/press-releases/2022/06/23/provisional-agreement-on-new-eu-law-on-serious-cross-border-threats-to-health/

(15)

Η Αρχή Ετοιμότητας και Αντιμετώπισης Καταστάσεων Έκτακτης Υγειονομικής Ανάγκης.

(16)

Βλ. παράρτημα 1 έργο 2.

(17)

  Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία ⃒ Ευρωπαϊκή Επιτροπή (europa.eu) .

(18)

  Σχέδιο δράσης για μηδενική ρύπανση (europa.eu)

(19)

Οι σχετικές αναφορές στην ΕΕ σε ολόκληρο το παρόν έγγραφο θα πρέπει να νοούνται με αυτόν τον τρόπο. Το ίδιο ισχύει και για τη χρήση των όρων «εμείς» και «μας».

(20)

  https://www.ghadvocates.eu/wp-content/uploads/Global-Health-Strategy.pdf

(21)

  https://health.ec.europa.eu/health-emergency-preparedness-and-response-hera/key-documents_el  

(22)

  Ευρωπαϊκή κοινή αντίληψη για την ανάπτυξη-final-20170626_en.pdf

(23)

Οι προτεραιότητες αυτές αντιστοιχούν σε μεγάλο βαθμό στο θεματολόγιο της τριάδας στόχων του ενός δισεκατομμυρίου του ΠΟΥ: https://www.who.int/about/what-we-do/thirteenth-general-programme-of-work-2019---2023  

(24)

Σχέδιο δράσης της ΕΕ για την ισότητα των φύλων (GAP) III: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=CELEX%3A52020JC0017  

(25)

Σχέδιο δράσης της ΕΕ για τη νεολαία: https://international-partnerships.ec.europa.eu/document/fe1bcd30-58da-4a37-ab2a-61848789da60_el

(26)

  https://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=738&langId=el&pubId=8376&furtherPubs=yes

(27)

  Στρατηγική για την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ 2020-2025 ⃒ Ευρωπαϊκή Επιτροπή (europa.eu) .

(28)

Οι παραμελημένες τροπικές ασθένειες είναι μια ετερόκλιτη ομάδα 20 παθήσεων οι οποίες εντοπίζονται κυρίως σε τροπικές περιοχές, όπου πλήττουν περισσότερα από 1 δισεκατομμύριο άτομα τα οποία ζουν ως επί το πλείστον σε φτωχές κοινότητες. Είναι «παραμελημένες» διότι απουσιάζουν σχεδόν πλήρως από το θεματολόγιο για την παγκόσμια υγεία.

(29)

Βλ. παράρτημα 1 έργο 7.

(30)

  https://www.theglobalfund.org/en/  

(31)

  https://extranet.who.int/uhcpartnership/  

(32)

Βλ. παράρτημα 1 έργο 8.

(33)

Βλ. παράρτημα 1 έργο 9.

(34)

https://www.gavi.org/

(35)

Βλ. παράρτημα 1 έργο 18.

(36)

Λαμβανομένης υπόψη της Ευρωπαϊκής Κοινής Αντίληψης για την Ανάπτυξη (2017) https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=celex%3A42017Y0630%2801%29

(37)

Βλ. παράρτημα 1 έργο 6.

(38)

  Γενική Διεύθυνση Ευρωπαϊκής Πολιτικής Προστασίας και Επιχειρήσεων Ανθρωπιστικής Βοήθειας, Health: General Guidelines (Υγεία: Γενικές κατευθυντήριες γραμμές), 2014 .

(39)

Πρόκειται για την ικανότητα των συστημάτων υγείας να προετοιμάζονται και να αντεπεξέρχονται σε αιφνίδιες και εκτεταμένες αυξήσεις («κύματα») των αναγκών θεραπείας.

(40)

Οι απαιτήσεις αυτές αφορούν τα διεθνώς αποδεκτά χαρακτηριστικά που πρέπει να πληρούν τα συστήματα υγείας ώστε να εξασφαλίζουν «την πρόληψη, την προστασία, τον έλεγχο και την αντίδραση στη διεθνή εξάπλωση νόσων στον τομέα της δημόσιας υγείας». Βλ. Διεθνής Υγειονομικός Κανονισμός (2005) Τρίτη Έκδοση (who.int)

(41)

Βλ. παράρτημα 1 έργο 20.

(42)

 Βλ. Kickbusch, Ilona, et al., https://urldefense.com/v3/__https://globalchallenges.org/wp-content/uploads/2021/12/A-new-understanding-of-global-heath-security-UPDATED.pdf__;!!DOxrgLBm!FfwKtCBNDEEFdv0Lhhm84mxHTFJ8hsQ0BQMCPJAfrez0deRI_jLni1swaTgq5XZ7EBHjoJF3f4CdHtU7soD0FII0igpx4g7IYurdHQ$. Τα κονδύλια των χορηγών και η τεχνική βοήθεια θα διαδραματίζουν πάντοτε ρόλο, αλλά οι δομές (βοήθειας, οικονομικές, πολιτικές και γεωπολιτικές) πρέπει να παρέχουν κίνητρα για την ανάληψη σαφώς κατανοητής εθνικής ευθύνης.

(43)

Βλ. παράρτημα 1 έργο 3.

(44)

Βλ. παράρτημα 1 έργα 12 και 19.

(45)

Υποστηρίζεται από το έργο 4 του παραρτήματος 1.

(46)

Βλ. στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://europa.eu/capacity4dev/tei-jp-tracker/

(47)

Φράση του καθηγητή Peter Piot, που αναπαράγεται στο https://ec.europa.eu/research-and-innovation/en/horizon-magazine/how-we-prepare-age-pandemics

(48)

https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/el/IP_22_4474

(49)

Η ανεξάρτητη επιτροπή για την ετοιμότητα και την αντίδραση σε πανδημίες συγκροτήθηκε από τον Γενικό Διευθυντή του ΠΟΥ ως απάντηση στο ψήφισμα WHA73.1 της Παγκόσμιας Συνέλευσης Υγείας: https://theindependentpanel.org/

(50)

https://www.worldbank.org/en/programs/financial-intermediary-fund-for-pandemic-prevention-preparedness-and-response-ppr-fif

(51)

Βλ. παράρτημα 1 έργο 15.

(52)

  https://europa.eu/capacity4dev/tei-jp-tracker/tei/manufacturing-and-access-vaccines-medicines-and-health-technology-products-africa  

(53)

  https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/el/ip_22_3890  

(54)

Συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αναφέρονται στις μεταφορές αποβλήτων (europa.eu)

(55)

  https://cbrn-risk-mitigation.network.europa.eu/index_el  

(56)

http://unscr.com/en/resolutions/2286

(57)

https://www.who.int/initiatives/pandemic-influenza-preparedness-framework

(58)

  https://www.consilium.europa.eu/el/press/press-releases/2022/03/03/council-gives-green-light-to-start-negotiations-on-international-pandemic-treaty/

(59)

Βλ. επίσης αρχή 11 κατωτέρω.

(60)

Σύμφωνο της G7 για την ετοιμότητα έναντι των πανδημιών: https://www.g7germany.de/resource/blob/974430/2042052/2d5b55bcdfc0f1aa46b979566288e9a5/2022-05-20-pact-for-pandemic-readniness-data.pdf?download=1  

(61)

  https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/antimicrobial-resistance  

(62)

Βλ. στρατηγική για τη βιοποικιλότητα [COM(2020) 380], στρατηγική «από το αγρόκτημα στο πιάτο» [COM(2020) 381] και σχέδιο δράσης για μηδενική ρύπανση [COM(2021) 400].

(63)

  https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(21)00948-X/fulltext  

(64)

Μεταξύ άλλων τη Σύμβαση-πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή· τη Σύμβαση για τη βιολογική ποικιλότητα και το οικείο Πρωτόκολλο της Ναγκόγια για την πρόσβαση στους γενετικούς πόρους και τον δίκαιο και ισότιμο καταμερισμό των οφελών που απορρέουν από τη χρησιμοποίησή τους· τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για την καταπολέμηση της απερήμωσης στις χώρες εκείνες που αντιμετωπίζουν σοβαρή ξηρασία και/ή απερήμωση, ιδιαίτερα στην Αφρική· το Πρωτόκολλο σχετικά με τα ύδατα και την υγεία στη Σύμβαση για την προστασία και τη χρήση των διασυνοριακών υδάτων και των διεθνών λιμνών· και τη Σύμβαση για το διεθνές εμπόριο ειδών άγριας πανίδας και χλωρίδας που απειλούνται με εξαφάνιση.

(65)

 Βλ. επίσης τις αρχές 7 και 9.

(66)

  https://eur-lex.europa.eu/resource.html?uri=cellar:5391557a-aaa2-11ec-83e1-01aa75ed71a1.0012.02/DOC_1&format=PDF

(67)

Οδηγία 2014/95/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Οκτωβρίου 2014, για την τροποποίηση της οδηγίας 2013/34/ΕΕ όσον αφορά τη δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών και πληροφοριών για την πολυμορφία από ορισμένες μεγάλες επιχειρήσεις και ομίλους ( https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:32014L0095&from=EN ).

(68)

  ΠΟΕ ⃒ Υπουργικές Συνδιασκέψεις — Δωδέκατη Υπουργική Συνδιάσκεψη του ΠΟΕ — Γενεύη, Ελβετία.

(69)

  https://www.wto.org/english/tratop_e/trips_e/trips_e.htm  

(70)

Με στήριξη από το πρόγραμμα «Η ΕΕ για την υγεία», παράρτημα 1 έργο 1.

(71)

WHA75(8): https://apps.who.int/gb/ebwha/pdf_files/WHA75/A75(8)-en.pdf  

(72)

Πηγή: ΠΟΥ | Διαδικτυακή πύλη για τον προϋπολογισμό . Επίσκεψη στον ιστότοπο στις 3 Νοεμβρίου 2022.

(73)

  https://www.g7germany.de/resource/blob/974430/2042058/5651daa321517b089cdccfaffd1e37a1/2022-05-20-g7-health-ministers-communique-data.pdf

(74)

Βλ. παράρτημα 1 έργο 10.

(75)

Όπως πρότεινε η επιτροπή Lancet, βλ. https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(22)01585-9/fulltext

(76)

Για τρία σκέλη χρηματοδότησης: βασικά προϊόντα για τον έλεγχο ασθενειών, ετοιμότητα και αντίδραση σε πανδημίες και ενίσχυση του συστήματος πρωτοβάθμιας υγείας σε οικονομίες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.

(77)

  https://au.int/sites/default/files/pages/32894-file-2001-abuja-declaration.pdf

(78)

Βλ. παράρτημα 1 έργα 13, 14, 15, 16 και 17.

(79)

Βλ. παράρτημα 1 έργο 19, https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/el/ip_22_3890

(80)

  https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/el/statement_21_4846  

(81)

https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/el/STATEMENT_21_4846

(82)

Στη συνέχεια, η πρωτοβουλία αυτή μετατράπηκε σε πολυμερή πρωτοβουλία στην οποία συμμετέχουν και άλλοι εταίροι (Καναδάς, Νορβηγία και Ηνωμένο Βασίλειο).

(83)

  CIPR – USA-EU Joint Statement on Covid-19 Manufacturing and Supply Chain Taskforce (Κοινή δήλωση ΗΠΑ–ΕΕ σχετικά με τη συγκρότηση της ειδικής ομάδας για την αλυσίδα μεταποίησης και εφοδιασμού για την COVID-19) (europa.eu) .

(84)

  https://www.who.int/initiatives/sdg3-global-action-plan  

(85)

  Ευρωπαϊκή κοινή αντίληψη για την ανάπτυξη - final-20170626_en (5).pdf

(86)

Με την επιφύλαξη της διαθεσιμότητας κεφαλαίων στις ετήσιες διαδικασίες του προϋπολογισμού.

(87)

Βλ. παράρτημα 1 έργο 5.