(1)

Η ανακοίνωση της Επιτροπής προς τα κράτη μέλη για την εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη βραχυπρόθεσμη ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων (1) (στο εξής: ανακοίνωση), στο σημείο 13 προβλέπει ότι οι κρατικές ασφαλιστικές εταιρείες (2) δεν μπορούν να παρέχουν βραχυπρόθεσμη ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων για εμπορεύσιμους κινδύνους. Στο σημείο 9 της ανακοίνωσης, οι εμπορεύσιμοι κίνδυνοι ορίζονται ως οι εμπορικοί και πολιτικοί κίνδυνοι με μέγιστη περίοδο κινδύνου μικρότερη των δύο ετών, για κρατικούς και μη κρατικούς αγοραστές στις χώρες που παρατίθενται στο παράρτημα της εν λόγω ανακοίνωσης.

(2)

Η αιφνίδια έξαρση της νόσου COVID-19 τους πρώτους μήνες του 2020 δεν αποτέλεσε μόνο σοβαρή παγκόσμια απειλή για τη δημόσια υγεία, αλλά προκάλεσε επίσης μείζονες κλυδωνισμούς στην παγκόσμια οικονομία και την οικονομία της Ένωσης. Συνεπεία της έξαρσης της νόσου, οι επιχειρήσεις, αντιμετωπίζουν σοβαρή έλλειψη ρευστότητας και οι εμπορικές συναλλαγές τους εκτίθενται σε αυξημένους χρηματοοικονομικούς κινδύνους. Εξ ονόματος των κρατών μελών, η ομάδα εργασίας του Συμβουλίου για τις εξαγωγικές πιστώσεις ενημέρωσε την Επιτροπή σχετικά με την εξελισσόμενη απόσυρση των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών από την αγορά των βραχυπρόθεσμων εξαγωγικών πιστώσεων και την επικείμενη ανεπαρκή κάλυψη του συνόλου των οικονομικά δικαιολογημένων κινδύνων όσον αφορά τις εξαγωγές προς όλες τις χώρες του κόσμου, συμπεριλαμβανομένων όλων των κρατών μελών.

(3)

Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με το σημείο 35 της ανακοίνωσης, η Επιτροπή διεξήγαγε δημόσια διαβούλευση για να αξιολογήσει την ιδιωτική ικανότητα ασφάλισης και αντασφάλισης πιστώσεων όσον αφορά την κάλυψη των εξαγωγών στις χώρες με εμπορεύσιμους κινδύνους και να κρίνει κατά πόσον οι τρέχουσες και αναμενόμενες συνθήκες της αγοράς δικαιολογούν την προσωρινή αφαίρεση οποιασδήποτε από τις εν λόγω χώρες από τον κατάλογο.

(4)

Σύμφωνα με την ενότητα 5.2 της ανακοίνωσης, η αξιολόγηση της Επιτροπής βασίζεται στα κριτήρια που ορίζονται στο σημείο 33 της ανακοίνωσης: ιδιωτική ικανότητα ασφάλισης πιστώσεων, αξιολόγηση δημόσιου χρέους και επιδόσεις του τομέα των επιχειρήσεων.

(5)

Η Επιτροπή, για να προσδιορίσει αν η έλλειψη επαρκούς ικανότητας του ιδιωτικού τομέα για κάλυψη όλων των εμπορικών και πολιτικών εξαγωγικών κινδύνων δικαιολογεί την αφαίρεση μιας χώρας από τον κατάλογο των χωρών με εμπορεύσιμους κινδύνους, πραγματοποίησε διαβουλεύσεις και ζήτησε πληροφορίες από τα κράτη μέλη, από ιδιωτικές εταιρείες ασφάλισης πιστώσεων και από άλλα ενδιαφερόμενα μέρη, όπως από εξαγωγείς και τις ενώσεις τους, μεσίτες ασφάλισης πιστώσεων και εμπορικούς συλλόγους. Στις 23 Μαρτίου 2020, η Επιτροπή δημοσίευσε αίτημα παροχής πληροφοριών σχετικά με τη διαθεσιμότητα βραχυπρόθεσμης ασφάλισης εξαγωγικών πιστώσεων για εξαγωγές προς όλες τις χώρες που θεωρούνται χώρες με εμπορεύσιμους κινδύνους βάσει της ανακοίνωσης (3). Η προθεσμία υποβολής απαντήσεων έληγε στις 25 Μαρτίου 2020. Η Επιτροπή έλαβε 64 απαντήσεις από κράτη μέλη, ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες, εξαγωγείς και εμπορικούς συλλόγους.

(6)

Βάσει των πληροφοριών που υποβλήθηκαν στην Επιτροπή στο πλαίσιο του δημόσιου αιτήματος παροχής πληροφοριών κατέστη σαφές ότι υπάρχει ταχεία συρρίκνωση της ιδιωτικής ικανότητας ασφάλισης πιστώσεων για τις εξαγωγές εν γένει. Ορισμένες κρατικές ασφαλιστικές εταιρείες κατέγραψαν ήδη αύξηση του αριθμού των αιτήσεων για συμβόλαια ασφάλισης πιστώσεων για εξαγωγές προς χώρες με εμπορεύσιμους κινδύνους. Η πλειονότητα όσων απάντησαν αναμένει ότι η ασφαλιστική κάλυψη θα καταστεί δυσεύρετη, γεγονός που υποδηλώνει ότι σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα μπορεί να αναμένεται ανεπαρκής διαθεσιμότητα ιδιωτικής ασφάλισης για τις εν λόγω χώρες.

(7)

Σύμφωνα με τους πλέον πρόσφατους μακροοικονομικούς δείκτες, η διεθνής οικονομία και η οικονομία της Ένωσης γνωρίζουν κάμψη λόγω της έξαρσης της νόσου COVID-19, η τάση δε αυτή αναμένεται να συνεχιστεί στο εγγύς μέλλον. Ο αντίκτυπος της έξαρσης της νόσου δεν αντικατοπτρίζεται ακόμη πλήρως στις τρέχουσες αξιολογήσεις δημόσιου χρέους. Λαμβανομένων υπόψη των δεικτών οικονομικών προβλέψεων, είναι εύλογο να αναμένεται βραχυπρόθεσμα υποβάθμιση των αξιολογήσεων δημόσιου χρέους ως αποτέλεσμα της κρίσης που προκλήθηκε από την έξαρση της νόσου COVID-19. Οι επιδόσεις του εταιρικού τομέα αναμένεται να επιδεινωθούν (4) και αναμένεται μεγάλη διόρθωση των προβλέψεων της Επιτροπής για την ανάπτυξη, με αρνητική ανάπτυξη σε σύγκριση με τις χειμερινές προβλέψεις του 2020 για την ΕΕ (1,4 %).

(8)

Για να συνδράμει την οικονομία της ΕΕ στο πλαίσιο της έξαρσης της νόσου COVID-19, η Επιτροπή εξέδωσε ένα προσωρινό πλαίσιο (5), το οποίο δίνει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να προβλέπουν πρόσθετα μέτρα στήριξης, αξιοποιώντας την πλήρη ευελιξία που παρέχουν οι ισχύοντες κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις. Στον τομέα της βραχυπρόθεσμης ασφάλισης εξαγωγικών πιστώσεων, το εν λόγω πλαίσιο εισήγαγε περαιτέρω ευελιξία με την επιβεβαίωση της προσωρινής μη εμπορευσιμότητας ορισμένων κινδύνων λόγω έλλειψης ασφάλισης εξαγωγικών πιστώσεων σύμφωνα με το σημείο 18 στοιχείο δ) της ανακοίνωσης.

(9)

Η ευελιξία αυτή ενδέχεται να είναι ανεπαρκής για την ταχεία αντιμετώπιση των δυσκολιών που συναντούν σήμερα και πιθανώς θα συναντήσουν και στο άμεσο μέλλον οι επιχειρήσεις. Αντίθετα, απαιτείται ταχύτερη αντίδραση για τον μετριασμό όλων των αρνητικών συνεπειών, έπειτα από την απότομη απόσυρση των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών από την αγορά των βραχυπρόθεσμων εξαγωγικών πιστώσεων. Λαμβάνοντας υπόψη το αποτέλεσμα της δημόσιας διαβούλευσης, καθώς και τις συνολικές ενδείξεις αποδιοργανωτικού αντικτύπου της νόσου COVID-19 στην οικονομία της Ένωσης στο σύνολό της, η Επιτροπή θεωρεί ότι υπάρχει γενική έλλειψη επαρκούς ιδιωτικής ικανότητας για κάλυψη όλων των οικονομικά δικαιολογημένων κινδύνων για τις εξαγωγές σε χώρες που επί του παρόντος κατατάσσονται στις χώρες με εμπορεύσιμους κινδύνους. Ταυτόχρονα, λαμβανομένων υπόψη των πληροφοριών που είναι επί του παρόντος διαθέσιμες σχετικά με τις μελλοντικές εξελίξεις της έξαρσης της νόσου COVID-19, είναι πιθανόν οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες να αρχίσουν και πάλι να αυξάνουν το άνοιγμά τους σε βραχυπρόθεσμη ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων πριν από τη λήξη της περιόδου ενός έτους που προβλέπεται στο σημείο 36 της ανακοίνωσης. Συνεπώς, η τροποποίηση με ισχύ 12 μηνών του καταλόγου των χωρών με εμπορεύσιμους κινδύνους μπορεί να είναι υπερβολική.

(10)

Υπό τις περιστάσεις αυτές, η Επιτροπή αποφάσισε να θεωρήσει όλους τους εμπορικούς και πολιτικούς κινδύνους που συνδέονται με τις εξαγωγές προς τις χώρες που απαριθμούνται στο παράρτημα της ανακοίνωσης ως προσωρινά μη εμπορεύσιμους έως τις 31 Δεκεμβρίου 2020, ήτοι για διάστημα που συμπίπτει με τη διάρκεια του προσωρινού πλαισίου. Σύμφωνα με το σημείο 36 της ανακοίνωσης, η Επιτροπή θα αξιολογήσει αν θα παρατείνει την προσωρινή εξαίρεση τρεις μήνες πριν από το τέλος του 2020.

(11)

Από την 27η Μαρτίου 2020 και μέχρι το τέλος του 2020, ισχύει η ακόλουθη τροποποίηση της ανακοίνωσης της Επιτροπής προς τα κράτη μέλη σχετικά με την εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη βραχυπρόθεσμη ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων: