ΓΝΩΜΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ

της 8ης Μαΐου 2020

αναφορικά με πρόταση κανονισμού σχετικά με τη θέσπιση ευρωπαϊκού μέσου προσωρινής στήριξης για τον μετριασμό των κινδύνων ανεργίας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης (SURE) λόγω της έξαρσης της νόσου COVID-19

(CON/2020/14)

(2020/C 190/01)

Εισαγωγή και νομική βάση

Στις 2 Απριλίου 2020 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου σχετικά με τη θέσπιση ευρωπαϊκού μέσου προσωρινής στήριξης για τον μετριασμό των κινδύνων ανεργίας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης (SURE) λόγω της έξαρσης της νόσου COVID-19 (εφεξής ο «προτεινόμενος κανονισμός») (1).

Η γνωμοδοτική αρμοδιότητα της ΕΚΤ βασίζεται στο άρθρο 127 παράγραφος 4 δεύτερη παράγραφος της Συνθήκης, δεδομένου ότι ο προτεινόμενος κανονισμός αφορά τις νομισματικές λειτουργίες και εργασίες του ΕΣΚΤ κατά το κεφάλαιο IV του καταστατικού του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (εφεξής το «καταστατικό του ΕΣΚΤ»), και ιδίως τα άρθρα 17 και 21.2 του εν λόγω καταστατικού, σύμφωνα με τα οποία η ΕΚΤ και οι εθνικές κεντρικές τράπεζες (ΕθνΚΤ) μπορούν, μεταξύ άλλων, να ανοίγουν λογαριασμούς υπέρ δημόσιων οργανισμών και να ενεργούν ως δημοσιονομικοί αντιπρόσωποι θεσμικών οργάνων της Ένωσης και κεντρικών διοικήσεων.

Η παρούσα γνώμη εκδόθηκε από το διοικητικό συμβούλιο, σύμφωνα με το άρθρο 17.5 πρώτη πρόταση του εσωτερικού κανονισμού της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

1.   Γενικές παρατηρήσεις

Με το μέσο που πρόκειται να θεσπιστεί με τον προτεινόμενο κανονισμό (το «μέσο SURE») θα παρέχεται χρηματοδοτική συνδρομή, με τη μορφή δανείων («δάνεια SURE») τα οποία θα χορηγεί η Ευρωπαϊκή Ένωση σε κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν ή απειλούνται σοβαρά από σοβαρή οικονομική διαταραχή λόγω της έξαρσης της νόσου του κορωνοϊού 19 (COVID-19), για τη χρηματοδότηση συστημάτων μειωμένου ωραρίου εργασίας ή παρόμοιων μέτρων που αποσκοπούν στην προστασία μισθωτών και αυτοαπασχολουμένων και, ως εκ τούτου, στη μείωση του ποσοστού ανεργίας και της απώλειας εισοδήματος (2). Το συνολικό κονδύλιο της χρηματοδότησης πρόκειται να ανέλθει έως τα 100 δισεκατομμύρια ευρώ. Η ΕΚΤ επικρότησε την έγκριση, εκ μέρους του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της συμφωνίας της Ευρωομάδας σχετικά με τρία δίχτυα ασφαλείας για τους εργαζομένους, τις επιχειρήσεις και τον δημόσιο τομέα, δηλαδή το μέσο SURE, μαζί με την Ενίσχυση για την Πανδημική Κρίση από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας και το πανευρωπαϊκό ταμείο εγγυήσεων (3).

2.   Ειδικές παρατηρήσεις

Σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφος 1 του προτεινόμενου κανονισμού, η Επιτροπή θα λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα για τη διαχείριση των δανείων από κοινού με την ΕΚΤ. Σύμφωνα με την παράγραφο 2 του ίδιου άρθρου, το δικαιούχο κράτος μέλος θα ανοίγει ειδικό λογαριασμό στην ΕθνΚΤ του για τη διαχείριση της ληφθείσας χρηματοδοτικής συνδρομής. Επίσης θα καταθέτει τα οφειλόμενα βάσει του δανείου ποσά κεφαλαίου και τόκων σε λογαριασμό της Ένωσης τηρούμενο στην ΕΚΤ είκοσι εργάσιμες ημέρες TARGET2 πριν από την αντίστοιχη προθεσμία εξόφλησης.

Όπως ήδη σημειώθηκε, σύμφωνα με τα άρθρα 17 και 21.2 του καταστατικού του ΕΣΚΤ, η ΕΚΤ και οι ΕθνΚΤ μπορούν να ανοίγουν λογαριασμούς και να ενεργούν ως δημοσιονομικοί αντιπρόσωποι εξ ονόματος της Επιτροπής και των κρατών μελών. Σε αυτή τη βάση η ΕΚΤ και οι ΕθνΚΤ άσκησαν στο παρελθόν καθήκοντα σχετικά με τη διαχείριση δανείων στο πλαίσιο προγραμμάτων οικονομικής προσαρμογής, όπως ο ευρωπαϊκός μηχανισμός χρηματοοικονομικής σταθεροποίησης (4) και ο μηχανισμός μεσοπρόθεσμης οικονομικής στήριξης της Ένωσης που επιτρέπει τη χορήγηση δανείων σε κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν υφιστάμενες ή σοβαρώς επαπειλούμενες δυσχέρειες στο ισοζύγιο τρεχουσών πληρωμών ή στο ισοζύγιο κίνησης κεφαλαίων τους (5). Για να διασφαλιστεί ότι η οργάνωση των εργασιών του ΕΣΚΤ αντιμετωπίζεται από το ίδιο ως εσωτερικό του ζήτημα, προτείνεται να οριστεί ότι το δικαιούχο κράτος μέλος μεταφέρει τα οφειλόμενα ποσά από τα δάνεια σε λογαριασμούς τηρούμενους στο ΕΣΚΤ πριν από την αντίστοιχη προθεσμία εξόφλησης.

Η παρούσα γνώμη θα δημοσιευτεί στον δικτυακό τόπο της ΕΚΤ.

(1)  COM(2020) 139 final.

(2)  Βλέπε άρθρο 1 παράγραφος 2 του προτεινόμενου κανονισμού.

(3)  Βλέπε εισαγωγική δήλωση συνέντευξης Τύπου, «Christine Lagarde, πρόεδρος της ΕΚΤ, Luis de Guindos, αντιπρόεδρος της ΕΚΤ, Φρανκφούρτη, 30 Απριλίου 2020», διαθέσιμη στον δικτυακό τόπο της ΕΚΤ (www.ecb.europa.eu).

(4)  Βλέπε άρθρο 8 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 407/2010 του Συμβουλίου, της 11ης Μαΐου 2010, για τη θέσπιση ευρωπαϊκού μηχανισμού χρηματοοικονομικής σταθεροποίησης (ΕΕ L 118 της 12.5.2010, σ. 1)• απόφαση ΕΚΤ/2010/17 της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, της 14ης Οκτωβρίου 2010, σχετικά με τη διαχείριση των δανειοληπτικών και δανειοδοτικών πράξεων που διενεργεί η Ένωση στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού μηχανισμού χρηματοοικονομικής σταθεροποίησης (ΕΕ L 275 της 20.10.2010, σ. 10).

(5)  Βλέπε άρθρο 9 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 332/2002 του Συμβουλίου, της 18ης Φεβρουαρίου 2002, για τη θέσπιση ενός μηχανισμού μεσοπρόθεσμης οικονομικής στήριξης του ισοζυγίου πληρωμών των κρατών μελών (ΕΕ L 53 της 23.2.2002, σ. 1)• απόφαση ΕΚΤ/2003/14 της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, της 7ης Νοεμβρίου 2003, σχετικά με τη διαχείριση των δανειοληπτικών και δανειοδοτικών πράξεων που διενεργεί η ευρωπαϊκή κοινότητα στο πλαίσιο του μηχανισμού μεσοπρόθεσμης οικονομικής στήριξης (ΕΕ L 297 της 15.11.2003, σ. 35).