8.5.2018   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 164/19

1.

αναγνωρίζει ότι στη σημερινή εποχή της αβεβαιότητας που διέρχεται η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), αποκτά ζωτική σημασία να ενισχυθεί η επίγνωση των Ευρωπαίων πολιτών ότι αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του σχεδίου ολοκλήρωσης που αναπτύσσεται κατά τα τελευταία εξήντα χρόνια, καθώς και ότι συμμετέχουν και βρίσκονται εγγύτερα σε αυτό. Το ευρωπαϊκό πρότυπο εξακολουθεί να επιδεικνύει την ελκυστικότητά του, ωστόσο για να δοθεί νέα πνοή στη διαδικασία, ένα από τα μέσα θα πρέπει να είναι η πρόοδος προς την ενδυνάμωση των πολιτών σε όλα τα πεδία (πολιτικό, κοινωνικό, οικονομικό και πολιτιστικό). Υπ’ αυτές τις συνθήκες, η ευρωπαϊκή ιθαγένεια, η οποία δημιουργήθηκε πριν από 25 έτη με βάση τη Συνθήκη του Μάαστριχτ και θεωρείται κοινό καθεστώς για τους Ευρωπαίους και τις Ευρωπαίες, μπορεί να αποτελέσει το κατάλληλο εργαλείο για τον σκοπό αυτό·

2.

θεωρεί σκόπιμο να ενισχυθούν τα δικαιώματα που απορρέουν από την ιθαγένεια, καθώς η διαδικασία της παγκοσμιοποίησης γεννά τόσο ευκαιρίες όσο και προκλήσεις για τους πολίτες μας· Από αυτή την άποψη, εκφράζει την ικανοποίησή της για τον προβληματισμό που δρομολογήθηκε πρόσφατα από την Επιτροπή προκειμένου να εξεταστεί η τιθάσευση της διαδικασίας παγκοσμιοποίησης και να διασφαλιστούν τόσο η προστασία και η ενίσχυση των Ευρωπαίων πολιτών μέσω της ανάπτυξης ισχυρών κοινωνικών πολιτικών —συμβάλλοντας στην επίτευξη σύγκλισης προς τα άνω του βιοτικού επιπέδου— όσο και η αναγκαία στήριξη της διά βίου εκπαίδευσης και κατάρτισης, με ιδιαίτερη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, ενώ εφιστά ιδίως την προσοχή στον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (ΕΔΕΤ) προκειμένου να εξεταστούν τα μέτρα αυτά σε σχέση με τις ευάλωτες περιφέρειες·

3.

υπογραμμίζει ότι ο σεβασμός της αρχής του κράτους δικαίου πρέπει να διασφαλιστεί και σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, καθώς μάλιστα μέσω αυτών των επιπέδων οι πολίτες αναγνωρίζουν την αρχή αυτή αφού —όπως έχει υπενθυμίσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών (ΕτΠ) (1)— υφίστανται σχεδόν εκατό χιλιάδες υποεθνικές αρχές στην ΕΕ, οι οποίες επωμίζονται μεγάλο μέρος της ευθύνης για την εφαρμογή των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών στις σχέσεις τους με τους πολίτες σε όλη τους την πολυμορφία·

4.

επαναλαμβάνει —σύμφωνα και με τις προγενέστερες γνωμοδοτήσεις της σχετικά με τις προηγούμενες εκθέσεις για την ιθαγένεια— ότι δεν πρέπει να παραγνωρίζεται η κοινωνική διάσταση της ιθαγένειας και οι ιδιαίτερες σχετικές αρμοδιότητες που επωμίζονται οι πρωτοβάθμιοι και δευτεροβάθμιοι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ). Από αυτήν την άποψη, η ΕτΠ εκφράζει την ικανοποίησή της για τη δέσμευση που ανέλαβαν τα θεσμικά όργανα να συμβάλουν στην επίτευξη σύγκλισης προς τα άνω του βιοτικού επιπέδου και υπογραμμίζει ότι πρέπει να γίνει σεβαστή η αρχή της επικουρικότητας με βάση έναν «ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων». Επίσης, εφιστά την προσοχή στον αντίκτυπο που έχει το προβλεπόμενο κεφάλαιο III του πυλώνα —που αφορά την κοινωνική προστασία και ένταξη— στις αρμοδιότητες των ΟΤΑ, δεδομένου ότι προβλέπονται, μεταξύ άλλων, μέτρα σχετικά με την προστασία των παιδιών, τη χορήγηση ελάχιστου εισοδήματος, την ένταξη των ατόμων με αναπηρία, την πρόσβαση σε στέγαση και σε κοινωνικές υπηρεσίες κ.λπ. (2). Υπογραμμίζει παράλληλα ότι τυχόν ενίσχυση αυτών των δικαιωμάτων —όπως προτείνεται στο έγγραφο— πρέπει να συνοδεύεται από εκτίμηση τοπικού αντικτύπου και ανάλυση της τήρησης των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, έτσι ώστε να γίνονται σεβαστές οι αρμοδιότητες των ΟΤΑ·

5.

βαθύτατα προβληματισμένη σχετικά με τις επιπτώσεις σε σχέση με την ιθαγένεια που μπορεί να προκαλέσει η έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, εκτιμά ότι είναι απολύτως αναγκαίο να διασφαλιστούν —με τη δέουσα σαφήνεια και με πλήρη σεβασμό στην ασφάλεια δικαίου— τα δικαιώματα των Ευρωπαίων πολιτών και των οικογενειών τους που διαμένουν στο Ηνωμένο Βασίλειο και των πολιτών του Ηνωμένου Βασιλείου που ζουν σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ με βάση την αρχή της αμοιβαιότητας, γεγονός που πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο ιδιαίτερης προσοχής τα επόμενα έτη. Πιο συγκεκριμένα, λόγω της κατάστασης αυτής, η μελλοντική συμφωνία θα πρέπει να περιλαμβάνει τις αναγκαίες αποτελεσματικές, αμερόληπτες και όσο το δυνατόν ευρύτερες εγγυήσεις για την προστασία των δικαιωμάτων αυτών των πολιτών, μεταξύ άλλων και του δικαιώματος των πολιτών της ΕΕ να διαμένουν μόνιμα στο Ηνωμένο Βασίλειο και αντιστρόφως. Προφανώς, προκειμένου να υπάρξει δίκαιη διευθέτηση του ζητήματος αυτού, τα εν λόγω δικαιώματα θα πρέπει να διασφαλιστούν αμοιβαία·

6.

κρίνοντας ενθαρρυντική τη στάση που επιδεικνύουν σχετικά με τα εν λόγω θέματα τα μέρη που συμμετέχουν στη διαδικασία διαπραγμάτευσης, και ευελπιστώντας ότι θα λαμβάνει όσο το δυνατόν ευρύτερη, συνεχή και επικαιροποιημένη ενημέρωση για την εξέλιξη της διαδικασίας, θεωρεί ότι πρέπει να υπάρξει ακριβής προσδιορισμός των επωφελούμενων της διαδικασίας και των βασικών δικαιωμάτων που πρέπει να θωρακιστούν —μεταξύ άλλων η πρόσβαση στην εκπαίδευση, την υγεία και τις κοινωνικές υπηρεσίες— καθώς επίσης και πρόληψη ορισμένων καταστάσεων (Βόρεια Ιρλανδία και Κύπρος) στις οποίες τα δικαιώματα που απορρέουν από την ευρωπαϊκή ιθαγένεια θα μπορούσαν να θιγούν ιδιαιτέρως. Θεωρεί ότι σε όλη αυτήν τη διαδικασία, με τη συνδρομή των ΟΤΑ, πρέπει να διευκολυνθεί η εντατική ενημέρωση των ενδιαφερομένων, καθώς επίσης και να προληφθεί κάθε φαινόμενο δυσμενούς διάκρισης ή ξενοφοβίας εναντίον αυτών των πολιτών·

7.

λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, αξιολογεί πολύ θετικά τις προτάσεις που υποβάλλει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην έκθεση του 2017 σχετικά με την ιθαγένεια της ΕΕ, υποστηρίζοντας ότι είναι επαρκείς προκειμένου να εισέλθουμε σε νέο στάδιο στην ενίσχυση των δικαιωμάτων που συνδέονται με την ιθαγένεια της ΕΕ, μολονότι θεωρεί ότι το περιεχόμενο των προτάσεων μπορεί να εμπλουτιστεί·

8.

επισημαίνει ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες εμπιστεύονται περισσότερο τους ΟΤΑ και θεωρούν ότι οι τοπικοί και περιφερειακοί πολιτικοί θα πρέπει να διαδραματίζουν πολύ σημαντικότερο ρόλο στη διαδικασία λήψης αποφάσεων της ΕΕ για την προώθηση των απόψεων των πολιτών·

9.

κρίνει ότι το έργο των ΟΤΑ θα έχει καθοριστική σημασία για την προώθηση των προτάσεων της Επιτροπής όσον αφορά την ευαισθητοποίηση σχετικά με τα δικαιώματα των πολιτών. Πρέπει να επιδιωχθεί η συμμετοχή των ΟΤΑ στη διευκόλυνση της άμεσης πρόσβασης στις σχετικές πληροφορίες, δεδομένου ότι πρόκειται για τις δημόσιες αρχές που είναι οι πλησιέστερες στους πολίτες και οι πιο εύκολα προσβάσιμες. Στο πλαίσιο αυτό, θα ήταν σκόπιμο να βελτιστοποιηθεί ο ρόλος των κέντρων ευρωπαϊκής πληροφόρησης (Europe Direct) προς όφελος της ευαισθητοποίησης και της πληροφόρησης των πολιτών στα των δικαιωμάτων τους και των χρηματοδοτικών ευκαιριών στην ΕΕ, ενωσιακών θεματικών εκδηλώσεων και σεμιναρίων, καθώς και στοιχείων επικοινωνίας με τις αρμόδιες οργανώσεις·

10.

θεωρεί ότι η ευαισθητοποίηση των πολιτών πρέπει να αφορά κατά πρώτο λόγο τους νέους. Αυτοί είναι, μέχρι στιγμής, εκείνοι που έχουν πληγεί περισσότερο από την οικονομική κρίση· πρέπει, λοιπόν, να ληφθεί ιδιαίτερα υπόψη η απώλεια της εμπιστοσύνης τους σε μια διαδικασία ολοκλήρωσης και σε ένα καθεστώς ιθαγένειας που δεν τους εγγυώνται την πλήρη προσωπική και επαγγελματική τους χειραφέτηση. Τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν —και για τα οποία ο ρόλος των ΟΤΑ είναι καθοριστικός— θα πρέπει να προβλέπουν όχι μόνο τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Σώματος Αλληλεγγύης, αλλά και κάθε είδους μέτρα (πρόσβαση στην απασχόληση, κινητικότητα, εκπαίδευση, ανάπτυξη δεξιοτήτων κ.λπ.), σύμφωνα με την έκκληση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Δεκεμβρίου του 2016·

11.

θεωρεί ότι, όσον αφορά την ενίσχυση της αρχής της δημοκρατίας, είναι σημαντικότατη η συμμετοχή των ΟΤΑ ως πρωτογενούς και άμεσου πεδίου έκφρασης της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας για τους Ευρωπαίους πολίτες. Από την άλλη πλευρά, η ενεργός συμμετοχή των ΟΤΑ στους διαλόγους με τους πολίτες και στους δημόσιους προβληματισμούς συντελεί στην ενίσχυση της συμμετοχικής δημοκρατίας —και συνεπώς θα πρέπει στο μέλλον να ενισχυθεί·

12.

θεωρεί ότι οι ΟΤΑ θα πρέπει επίσης να έχουν σημαντικό ρόλο όσον αφορά την εξασφάλιση του δικαιώματος των Ευρωπαίων πολιτών να εγκαθίστανται σε άλλο κράτος μέλος, όταν είναι οι αρχές που παρέχουν κοινωνικές ενισχύσεις και παροχές. Σε κάθε περίπτωση, η δράση τους στο πεδίο της «κοινωνικής ιδιότητας του πολίτη» πρέπει να διαπνέεται από τα κριτήρια που θεσπίζει το ευρωπαϊκό δίκαιο —και έχει διασαφηνίσει η νομολογία—, η γνώση και η διάδοση των οποίων είναι άκρως αναγκαία·

13.

αναγνωρίζει ότι η εφαρμογή της ελεύθερης κυκλοφορίας των προσώπων μέσω τουριστικών, πολιτιστικών, εκπαιδευτικών και οικονομικών ανταλλαγών έχει συμβάλει στη συνειδητοποίηση της ιδιότητας του Ευρωπαίου πολίτη και την προώθηση της αμοιβαίας κατανόησης· συνιστά να ενταθούν οι επαφές αυτές, ώστε να ενισχυθεί το αίσθημα ενότητας ανάμεσα στους Ευρωπαίους πολίτες. Στην κατεύθυνση αυτή μπορεί να συμβάλει ιδιαίτερα η αξιοποίηση της πολυμορφίας μας στον πολιτισμό και τις παραδόσεις, όπως έχει αναγνωρισθεί από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, που όρισαν το 2018 ως ευρωπαϊκό έτος Πολιτιστικής Κληρονομιάς, κατά το οποίο οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές αποτελούν βασικούς και στρατηγικούς παράγοντες σε δράσεις και πρωτοβουλίες που θα προωθηθούν στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έτους Πολιτιστικής Κληρονομιάς·

14.

συμφωνεί με την άποψη ότι μία από τις βασικές πτυχές της ιδιότητας του πολίτη —δεδομένου μάλιστα ότι είναι και η πιο άμεση— αφορά τη συμμετοχή στις τοπικές και περιφερειακές εκλογικές διαδικασίες. Υπογραμμίζει, περαιτέρω, πως η συμμετοχή στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στη χώρα διαμονής συνιστά επίσης έκφραση των δικαιωμάτων των Ευρωπαίων πολιτών, εντούτοις, το γεγονός ότι οι εκλογές διεξάγονται σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες εθνικές διατάξεις αντιβαίνει σε μια ενιαία κοινή ευρωπαϊκή προσέγγιση. Ως εκ τούτου, η ΕτΠ ζητεί να υιοθετηθούν οι προτάσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου όσον αφορά τον «εξευρωπαϊσμό» της εκλογικής διαδικασίας και να θεσπιστούν διακρατικοί εκλογικοί κατάλογοι για την εκλογή των βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου·

15.

επισημαίνει ωστόσο ότι η συμμετοχή αυτή δεν προβλέπεται ως δικαίωμα του πολίτη της ΕΕ. Πρόκειται για ένα ζήτημα που θα απαιτούσε ειδική νομοθετική διαδικασία και ομόφωνη υπερψήφιση (άρθρο 25 της ΣΛΕΕ δεύτερο εδάφιο) και άρα, αξίζει να αναλυθεί περαιτέρω. Στο μεταξύ, θα μπορούσαν να κληθούν τα κράτη μέλη να εκπονήσουν μεθόδους συμμετοχής που θα είναι ανοικτές για τους πολίτες της ΕΕ·

16.

εκτιμά ότι, για την ενίσχυση της συμμετοχής των Ευρωπαίων πολιτών στις εκλογές της τοπικής αυτοδιοίκησης, θα χρειαστεί η υιοθέτηση διαφόρων μέτρων (διάδοση πληροφοριών, εκστρατείες ευαισθητοποίησης, απλούστευση των διαδικασιών εγγραφής στους εκλογικούς καταλόγους κ.λπ.), σε στενή συνεργασία με τους ΟΤΑ. Παράλληλα, με την ενίσχυση της συμμετοχής των Ευρωπαίων πολιτών στις εκλογές της τοπικής αυτοδιοίκησης, θα πρέπει να εξεταστεί χωρίς χρονοτριβή το δικαίωμα των ατόμων με λειτουργική διαφορετικότητα για πλήρη συμμετοχή στην πολιτική, με στόχο την άρση όλων των εμποδίων που υφίστανται σήμερα για τη συμμετοχή τους, κατά περίπτωση, ανάλογα με το κράτος μέλος. Το ζήτημα αυτό —που υπερβαίνει την αρμοδιότητα των ΟΤΑ— θα έπρεπε να εξετάζεται από την Επιτροπή στις προτάσεις της·

17.

επισημαίνει ότι οι υπήκοοι τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα στην ΕΕ θα πρέπει επίσης να έχουν τη δυνατότητα συμμετοχής στον δημόσιο βίο σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο όπως προβλέπεται σύμφωνα με το Δίκαιο της χώρας διαμονής·

18.

υπενθυμίζει ότι, από τη Συνθήκη της Λισαβόνας και εντεύθεν, η συμμετοχή των Ευρωπαίων πολιτών δεν περιορίζεται στην άσκηση του δικαιώματος ψήφου: περιλαμβάνει και τη συμμετοχή τους στη δημοκρατική διαδικασία μέσω διαφόρων μέσων που προσφέρει η συμμετοχική δημοκρατία. Επομένως, οι ΟΤΑ πρέπει να συμβάλουν στη γενίκευση των νέων αυτών διαύλων συμμετοχής και στην ενημέρωση των Ευρωπαίων πολιτών, εντάσσοντας τους διαύλους αυτούς στη λειτουργία τους·

19.

επισημαίνει ότι στα εν λόγω μέσα συμπεριλαμβάνεται και η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών (ΕΠΠ), η οποία αντιπροσωπεύει την πλέον ορατή, μέχρι σήμερα, πτυχή της συμμετοχικής δημοκρατίας στην ΕΕ —και μπορεί να ενισχύσει τη διάσταση της αμεσότητας μεταξύ πολίτη και εξουσίας στην οποία συμμετέχουν και οι ΟΤΑ. Στην έκθεσή της, η Επιτροπή παρουσιάζει μια ικανοποιητική εικόνα για την ΕΠΠ κατά τα πέντε χρόνια της λειτουργίας της, είναι, ωστόσο, σαφές ότι χρειάζεται να αναπτυχθεί περαιτέρω αυτό το μέσο και να καταστεί φιλικότερο προς τους χρήστες, έτσι ώστε να αξιοποιηθεί πλήρως το δημοκρατικό δυναμικό του. Η ΕτΠ θα συνεχίσει να παρακολουθεί με κριτικό πνεύμα την ανάπτυξη της ΕΠΠ και επί του παρόντος επεξεργάζεται τις εισηγήσεις επί της προταθείσας αναθεώρησης του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 211/2011·

20.

επικροτεί τις πρόσφατες αποφάσεις του Γενικού Δικαστηρίου σχετικά με την ΕΠΠ στις οποίες περιστέλλεται η ευρύτατη διακριτική ευχέρεια της Επιτροπής και ενθαρρύνεται η επέκταση της δυνατότητας παρέμβασης της ΕΠΠ σε κάθε είδους διαδικασία (3) και, για τον λόγο αυτό, τάσσεται υπέρ της μεταρρύθμισης του μηχανισμού προκειμένου να διασφαλιστεί η πραγματική ενίσχυση των πολιτών στις πολιτικές και δικαστικές διαδικασίες της ΕΕ·

21.

επισημαίνει ότι οι υπηρεσίες των ΟΤΑ καλούνται καθημερινά να διεκπεραιώσουν πολλές από τις διατυπώσεις που χρειάζονται οι πολίτες. Άλλωστε, οι υπηρεσίες αυτές αποτελούν συνήθως την πρώτη δημόσια υπηρεσία στην οποία απευθύνονται οι πολίτες·

22.

σημειώνει ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες παραπονούνται ωστόσο για έλλειψη ενημέρωσης, καθυστέρηση και πολυπλοκότητα όσον αφορά πολλές από τις διοικητικές διατυπώσεις που χρειάζονται για την άσκηση του δικαιώματος ελεύθερης κυκλοφορίας και διαμονής σε άλλα κράτη μέλη. Οι επικρίσεις ενδέχεται να αποτελούν ένδειξη ελλιπούς προσοχής εκ μέρους των δημόσιων αρχών —συμπεριλαμβανομένων των τοπικών και των περιφερειακών— απέναντι στις προτάσεις, τις προσδοκίες και τις ανάγκες των πολιτών κατά τις επαφές τους με τις δημόσιες υπηρεσίες. Υπογραμμίζει τη σημασία απλών και διαφανών κανόνων οι οποίοι να επιτρέπουν στους πολίτες της ΕΕ να διαμένουν σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ και να συμμετέχουν πλήρως στην κοινωνική ζωή της εκάστοτε χώρας. Αναγνωρίζει την ανάγκη μιας προσέγγισης βασισμένης στην πολυεπίπεδη διακυβέρνηση, στο πλαίσιο της οποίας όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης θα πρέπει να συνεργάζονται για να διευκολύνουν αυτή τη διαδικασία·

23.

εκτιμά ότι στα μέτρα που εξετάζει η Επιτροπή σε σχέση με τη δημιουργία «ενιαίας ψηφιακής πύλης» θα έπρεπε να επιδιώκεται η ενεργός συμμετοχή όχι μόνο των εθνικών αρχών, αλλά και των τοπικών και των περιφερειακών, ώστε να αντιμετωπίζεται υπό σφαιρικό πρίσμα αυτό το πρώτο βήμα προς μια αναγκαία διαδικασία απλούστευσης και επιτάχυνσης των σχετικών διοικητικών διατυπώσεων· ως εκ τούτου, θεωρεί ότι —εφόσον η ενίσχυση της ευρωπαϊκής ιθαγένειας, η οποία βασίζεται στις δημοκρατικές αξίες όπως κατοχυρώνονται στο άρθρο 2 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συνδέεται άμεσα με την τήρηση της αρχής της διαφάνειας από και τις διάφορες δημόσιες διοικήσεις— θα ήταν πολύ χρήσιμο θα ήταν πολύ χρήσιμο τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης να συνεργάζονταν με τους φορείς αυτούς και να έθεταν στη διάθεσή τους τα τεχνικά εργαλεία και τους απαιτούμενους χρηματοδοτικούς πόρους, ώστε να διασφαλίζεται η αποτελεσματική εφαρμογή των αρχών της διαφάνειας και της χρηστής διακυβέρνησης στα διάφορα επίπεδα της ευρωπαϊκής δημόσιας διαχείρισης, καθώς και χώροι ανταλλαγής και αξιολόγησης εμπειριών·

24.

επισημαίνει ότι εκείνοι που, καθώς βρίσκονται κοντά στα σύνορα, προσκόπτουν στην καθημερινότητά τους στα εμπόδια που παρακωλύουν την άσκηση του δικαιώματός τους στην ελεύθερη κυκλοφορία είναι κυρίως οι κάτοικοι των παραμεθόριων περιοχών. Ειδικότερα, οι διασυνοριακοί εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν πολλά εμπόδια στις μετακινήσεις τους εξαιτίας της έλλειψης συντονισμού των εθνικών νομοθεσιών των αντίστοιχων κρατών μελών στα πεδία της κοινωνικής ασφάλισης, των άμεσων φόρων και των φορολογικών πλεονεκτημάτων, καθώς και της εργατικής νομοθεσίας, με συνέπεια να αδυνατούν να απολαύουν του δικαιώματός τους στις ίσες ευκαιρίες πρόσβασης στην εργασία. Το ζήτημα του νοήματος που έχει —ή θα μπορούσε να αποκτήσει— η ιθαγένεια της ΕΕ για τους πληθυσμούς αυτούς θα έπρεπε να ενδιαφέρει και την ίδια την ΕΕ, δεδομένου ότι η ευρωπαϊκή ιδέα και οι αξίες της Ένωσης έχουν ήδη αποκτήσει ιδιαίτερη προβολή στις συνοριακές αυτές περιοχές. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να διευκολύνει τη διαβούλευση, τις διατυπώσεις και τη συμμετοχή σε διασυνοριακό επίπεδο στις περιοχές αυτές και στους ευρωπαϊκούς ομίλους διαπεριφερειακής συνεργασίας (ΕΟΔΣ). Επίσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να εναρμονίσουν καλύτερα τις νομοθεσίες τους για την καλύτερη κατοχύρωση των δικαιωμάτων των κατοίκων των παραμεθόριων περιφερειών·

25.

θεωρεί ότι κρίνεται ενδεχομένως σκόπιμο να δοθεί προσοχή στα αποτελέσματα και τις ορθές πρακτικές που απορρέουν από τη συμμετοχή των ΟΤΑ στο πρόγραμμα «έξυπνες πόλεις», ο συνυπολογισμός των οποίων μπορεί να συντελέσει στη βελτίωση των νέων εργαλείων που προβλέπει η Επιτροπή·

26.

τονίζει ότι ιδιαίτερα σημαντικές είναι οι δράσεις των ΟΤΑ στον τομέα της προώθησης της ισότητας ευκαιριών· υπό αυτή την έννοια, δεδομένου ότι η χρηματοπιστωτική ένταξη αποτελεί απαραίτητο στοιχείο της ιθαγένειας της ΕΕ, καθώς διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη μείωση της φτώχειας, τον μετριασμό των εισοδηματικών ανισοτήτων και την ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές θα πρέπει να δημιουργήσουν ενώσεις ώστε να θεσπιστούν μέτρα για την πρόληψη και την καταπολέμηση του χρηματοπιστωτικού αποκλεισμού και της υπερχρέωσης, μεριμνώντας ιδιαιτέρως για τους πιο ευάλωτους πολίτες·

27.

εκτιμά ότι, όσον αφορά τα προτεινόμενα μέτρα για την καταπολέμηση της βίας με βάση το φύλο, έχει ιδιαίτερη σημασία να προωθηθεί η μεταφορά της οδηγίας 2011/99/ΕΕ από τα κράτη μέλη, να ενθαρρυνθεί η συμμετοχή τους στη σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, καθώς επίσης και να συνυπολογιστεί ο ρόλος των ΟΤΑ, δεδομένης της ανάπτυξης σχετικών προγραμμάτων σε τοπικό ή περιφερειακό επίπεδο (προσανατολισμός, κέντρα υποδοχής θυμάτων, οικονομικές ενισχύσεις ή επιδόματα κ.λπ.), καθώς και της φυσικής εγγύτητας με τα θύματα·

28.

επισημαίνει ότι, όσον αφορά τα μέτρα για τον συνδυασμό του επαγγελματικού και του οικογενειακού βίου, ο ρόλος των ΟΤΑ είναι επίσης καθοριστικός, χάρη σε μέτρα στήριξης, σχολικά ωράρια κ.λπ. Στο πλαίσιο αυτό, καταγράφει με ικανοποίηση τις προτάσεις που περιλαμβάνονται στη σχετική νομοθετική πρωτοβουλία που υπέβαλε η Επιτροπή· Στην προσπάθεια διευκόλυνσης του οικογενειακού βίου, υπογραμμίζεται επίσης η σκοπιμότητα της προώθησης σε ενωσιακό επίπεδο βέλτιστων πρακτικών και πολιτικών που θα αναπτύσσουν ξεχωριστά οι περιφέρειες και οι τοπικές αρχές με σκοπό τη συνδρομή των οικογενειών που αντιμετωπίζουν δυσκολίες και δη των πολυμελών·

29.

υπογραμμίζει ότι για την προώθηση της ισότητας έχουν ιδιαίτερη σημασία και οι πρωτοβουλίες που έχουν αναπτυχθεί σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο με σκοπό την καταπολέμηση τόσο των διακρίσεων εις βάρος των ομάδων λεσβιών, ομοφυλόφιλων, αμφιφυλόφιλων, διεμφυλικών και μεσοφυλικών (ΛΟΑΔΜ) όσο και της κοινωνικής απόρριψής τους·

30.

υπενθυμίζει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν οι ΟΤΑ για την προώθηση των μέτρων ένταξης και συμμετοχής με ισότιμους όρους των ατόμων με λειτουργική διαφορετικότητα· Για τον λόγο αυτό τάσσεται υπέρ του εγχειρήματος της ευρωπαϊκής κάρτας αναπηρίας, ενός μέσου, δηλαδή, που θα εξασφαλίζει στα άτομα με λειτουργική διαφορετικότητα ορισμένα συγκεκριμένα προνόμια (ιδίως σε θέματα πολιτισμού, μεταφορών, ελεύθερου χρόνου και αθλητισμού) σε όλες τις συμμετέχουσες χώρες·

31.

υπογραμμίζει ότι, όσον αφορά τη δράση υπέρ των μειονοτήτων Σίντι και Ρομά, καθώς και υπέρ άλλων μειονοτήτων, ο ρόλος των ΟΤΑ είναι σημαντικός σε επίπεδο κοινωνικών ενισχύσεων, σχολικής φοίτησης, στέγασης κ.λπ.·

32.

σημειώνει ότι οι προτεινόμενες δράσεις υπέρ της ισότητας δεν λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαίτερες ανάγκες της νεολαίας. Οι δυσχέρειες πρόσβασης στην απασχόληση ή η επισφαλής απασχόληση είναι στοιχεία που δυσχεραίνουν την ισότιμη άσκηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων των πολιτών, τα οποία κατοχυρώνονται στις ιδρυτικές Συνθήκες και στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων. Από αυτή την άποψη, η αποστασιοποίηση των νέων μπορεί να μεταλλαχθεί σε ανοιχτή εχθρότητα απέναντι στο ευρωπαϊκό όραμα —υπό τη σκέπη λαϊκιστικών και ξενόφοβων κινημάτων— ή σε ριζοσπαστικοποίηση·

33.

θεωρεί ότι η αναμφισβήτητη βελτίωση της κατάρτισης των νέων Ευρωπαίων χάρη στην αυξανόμενη πρόσβαση στα ευρωπαϊκά προγράμματα για την εκπαίδευση, την κατάρτιση, τη νεολαία και τον αθλητισμό —που έχουν σήμερα ενοποιηθεί στο πλαίσιο του προγράμματος «Erasmus+»— καθιστά ακόμη πιο αναγκαία την εξεύρεση μέτρων για τη διευκόλυνση της μετάβασής τους από το μαθησιακό στο επαγγελματικό στάδιο, ώστε να έχουν οι νέοι τη δυνατότητα να αποκτήσουν νέα προσόντα και να βελτιώσουν την απασχολησιμότητά τους, είτε μέσω της αξιοποίησης των πρωτοβουλιών που έχουν ήδη αναλάβει οι τοπικές αρχές (π.χ. μέσω του ΕΚΤ) είτε μέσω στενότερης συνεργασίας μεταξύ των ενδιαφερόμενων κλάδων, προκειμένου να υπερκεραστεί η αντίφαση που συνίσταται στο ότι η γενιά των καλύτερα καταρτισμένων Ευρωπαίων είναι εκείνη που αντιμετωπίζει τις μεγαλύτερες δυσκολίες για την πρόσβαση σε ποιοτική απασχόληση. Τέλος, υπογραμμίζει τη σημασία της προαγωγής της απασχολησιμότητας των νέων με στόχο την εκ νέου προσέγγιση της νεολαίας της ΕΕ και των αξιών της.