ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Βρυξέλλες, 30.11.2016

COM(2016) 862 final

2016/0377(COD)

Πρόταση

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με την ετοιμότητα αντιμετώπισης κινδύνων στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας και με την κατάργηση της οδηγίας 2005/89/ΕΚ

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

{SWD(2016) 410}
{SWD(2016) 411}
{SWD(2016) 412}
{SWD(2016) 413}

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

•Αιτιολόγηση και στόχοι της πρότασης

Σκοπός του παρόντος προτεινόμενου κανονισμού είναι να διασφαλιστεί ότι όλα τα κράτη μέλη εφαρμόζουν κατάλληλα εργαλεία πρόληψης, ετοιμότητας αντιμετώπισης και διαχείρισης καταστάσεων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας. Ακόμα και εκεί όπου οι αγορές και τα συστήματα λειτουργούν καλά, δεν μπορεί να αποκλειστεί ο κίνδυνος μιας κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας ως αποτέλεσμα ποικιλίας συνθηκών (π.χ. ακραίες καιρικές συνθήκες, κακόβουλες επιθέσεις συμπεριλαμβανομένων κυβερνοεπιθέσεων, έλλειψη καυσίμων). Επιπροσθέτως, δεδομένου ότι τα συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας είναι ενοποιημένα, όταν προκύπτουν καταστάσεις κρίσης, αυτές συχνά έχουν διασυνοριακό αντίκτυπο. Ορισμένες περιστάσεις (π.χ., παρατεταμένο κύμα ψύχους ή καύσωνας) μπορεί να επηρεάσουν αρκετά κράτη μέλη ταυτόχρονα και ακόμα και συμβάντα που ξεκινούν τοπικά μπορούν γρήγορα να εξαπλωθούν πέρα από τα σύνορα.

Επί του παρόντος, τα κράτη μέλη συμπεριφέρονται πολύ διαφορετικά όσον αφορά την πρόληψη, την ετοιμότητα και τη διαχείριση καταστάσεων κρίσης. Οι εθνικοί κανόνες και οι εθνικές πρακτικές τείνουν να εστιάζουν μόνο στο εθνικό πλαίσιο, παραβλέποντας τι συμβαίνει από την άλλη πλευρά των συνόρων. Η αξιολόγηση των εθνικών νομικών πλαισίων και των τρεχουσών πρακτικών ανά την Ευρώπη έχει δείξει ότι:

α)τα κράτη μέλη εκτιμούν διαφορετικούς κινδύνους·

β)τα κράτη μέλη λαμβάνουν διαφορετικές δέσμες μέτρων πρόληψης και διαχείρισης καταστάσεων κρίσης και ότι αυτά τα μέτρα ενεργοποιούνται σε διαφορετικές χρονικές στιγμές 1 ·

γ)οι ρόλοι και οι ευθύνες διαφέρουν· και ότι

δ)δεν υπάρχει κοινή αντίληψη για το τι αποτελεί κατάσταση κρίσης.

Επίσης, υπάρχει πολύ περιορισμένη ανταλλαγή πληροφοριών και διαφάνεια αναφορικά με την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση των καταστάσεων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας από τα κράτη μέλη. Για παράδειγμα, όταν συνειδητοποιούν ότι τα ηλεκτρικά τους συστήματα μπορεί να υποστούν σοβαρή καταπόνηση κατά τους μήνες που ακολουθούν, τα κράτη μέλη συχνά προβαίνουν σε ενέργειες από κοινού με τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς (ΔΣΜ), χωρίς να ενημερώνουν συστηματικά άλλους φορείς.

Αυτή η κατάσταση είναι αποτέλεσμα ρυθμιστικού κενού. Το τρέχον νομικό πλαίσιο της ΕΕ (οδηγίες 2005/89/ΕΚ 2 και 2009/72/ΕΚ 3 ) θέτει μόνο γενικούς στόχους για την ασφάλεια του εφοδιασμού, αφήνοντας ελεύθερα τα κράτη μέλη να αποφασίζουν πώς θα τους επιτυγχάνουν. Συγκεκριμένα, ενώ οι κανόνες επιτρέπουν στα κράτη μέλη να λαμβάνουν «μέτρα διασφάλισης» σε καταστάσεις κρίσης, δεν ορίζουν πώς τα κράτη μέλη θα πρέπει να προετοιμαστούν για να αντιμετωπίσουν τέτοιες καταστάσεις και πώς να τις διαχειριστούν.

Η τρέχουσα νομοθεσία δεν αντικατοπτρίζει πλέον την πραγματικότητα της σημερινής διασυνδεδεμένης αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, όπου αυξάνεται η πιθανότητα να επηρεαστούν από καταστάσεις κρίσης αρκετά κράτη μέλη ταυτόχρονα.

Τα προβλήματα τα οποία προσδιορίζονται στην εκτίμηση επιπτώσεων που συνοδεύει την παρούσα πρόταση συνοψίζονται ως εξής:

1)    τα σχέδια και οι ενέργειες αντιμετώπισης κρίσεων εξακολουθούν να έχουν αποκλειστικά εθνική βάση·

2)    υπάρχει έλλειψη ανταλλαγής πληροφοριών και διαφάνειας· και

3)    δεν υπάρχει κοινή προσέγγιση ως προς τον προσδιορισμό και την εκτίμηση των κινδύνων.

•Συνοχή με ισχύουσες διατάξεις στον τομέα πολιτικής

Ο προτεινόμενος κανονισμός συμπληρώνει τις διατάξεις της τρίτης δέσμης μέτρων 4 , η οποία αναθεωρείται παράλληλα. Η αναθεωρημένη τρίτη δέσμη μέτρων θα στοχεύει στη βελτίωση της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, μεταξύ άλλων παρέχοντας περισσότερη ευελιξία και περιορίζοντας το πεδίο εφαρμογής για επιδοτήσεις για επάρκεια ηλεκτροπαραγωγής, μέσω και μιας συντονισμένης ευρωπαϊκής εκτίμησης της μακροπρόθεσμης επάρκειας πόρων. Θα στοχεύει επίσης στη βελτίωση της ασφάλειας των συστημάτων με την καλύτερη συνεργασία μεταξύ των ΔΣΜ σε περιφερειακό επίπεδο, μέσω της δημιουργίας περιφερειακών επιχειρησιακών κέντρων.

Ο προτεινόμενος κανονισμός ορίζει τι θα πρέπει να κάνουν τα κράτη μέλη για την πρόληψη και τη διαχείριση καταστάσεων κρίσης και πώς θα πρέπει να συνεργάζονται μεταξύ τους για τον σκοπό αυτό, ιδίως με την παροχή κοινών μεθόδων για την εκτίμηση των κινδύνων, την εξασφάλιση περισσότερης συγκρισιμότητας και διαφάνειας στη φάση προετοιμασίας και κατά τη διάρκεια μιας κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας και τη διασφάλιση ότι, ακόμα και σε περίπτωση κρίσης, η ηλεκτρική ενέργεια θα διατίθεται εκεί όπου απαιτείται περισσότερο. Προσφέρει επίσης ένα πλαίσιο για την πιο συστηματική παρακολούθηση των προβλημάτων ασφάλειας του εφοδιασμού μέσω της ομάδας συντονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια. Συμβάλλει στην αναθεωρημένη τρίτη δέσμη μέτρων, εξασφαλίζοντας ότι, ακόμα και σε καταστάσεις κρίσης, δίνεται προτεραιότητα σε μέτρα με βάση την αγορά και ότι οι αγορές μπορούν να λειτουργήσουν για το μέγιστο χρονικό διάστημα.

Ο προτεινόμενος κανονισμός αντικαθιστά την οδηγία 2005/89/ΕΚ (οδηγία για τη διασφάλιση του εφοδιασμού), η οποία προσέφερε πολύ ευρύ πλαίσιο στόχων προς επίτευξη από τα κράτη μέλη στον τομέα της ασφάλειας του εφοδιασμού, αλλά είχε μικρή επιχειρησιακή αξία. Η οδηγία επομένως θα καταργηθεί, όπως και ορισμένες διατάξεις στην τρέχουσα τρίτη δέσμη μέτρων που συνδέονται με την ασφάλεια του εφοδιασμού, κυρίως το άρθρο 4 (το οποίο απαιτεί από τα κράτη μέλη να παρακολουθούν την ασφάλεια του εφοδιασμού μέσω εθνικών εκθέσεων) και το άρθρο 42 (το οποίο επιτρέπει στα κράτη μέλη να λαμβάνουν «μέτρα διασφάλισης» σε περίπτωση αιφνίδιας κρίσης στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας) της οδηγίας για την ηλεκτρική ενέργεια 5 .

Κώδικες δικτύου και κατευθυντήριες γραμμές που υιοθετήθηκαν σύμφωνα με το άρθρο 6 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 714/2009 6 καθορίζουν εναρμονισμένες αρχές για τον επιχειρησιακό σχεδιασμό και τις διαδικασίες προγραμματισμού που απαιτούνται για την πρόβλεψη δυσκολιών επιχειρησιακής ασφάλειας σε πραγματικό χρόνο. Το προσχέδιο του κανονισμού συμπληρώνει αυτούς τους τεχνικούς κανόνες, προσφέροντας διοικητικούς και πολιτικούς μηχανισμούς, για να βοηθήσει τις εθνικές αρχές στην πρόληψη και τη διαχείριση καταστάσεων κρίσης με τη μεταξύ τους συνεργασία, αποφεύγοντας παράλληλα την αδικαιολόγητη παρέμβαση στην αγορά και στα καθήκοντα των ΔΣΜ.

Ο προτεινόμενος κανονισμός βασίζεται συγκεκριμένα στις Κατευθυντήριες γραμμές για τη λειτουργία του συστήματος 7 και τον Κώδικα δικτύου για τις διαδικασίες έκτακτης ανάγκης και αποκατάστασης 8 , που προσφέρουν τεχνικούς κανόνες για τους ΔΣΜ αναφορικά με την εγγύηση της ασφάλειας του συστήματος, ακόμα και σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Οι εν λόγω κανόνες θα επιτρέπουν στους ΔΣΜ να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τα περισσότερα συμβάντα, αλλά δεν εγγυώνται από μόνοι τους ότι τα κράτη μέλη θα είναι επαρκώς προετοιμασμένα και ότι θα μπορούν να διαχειριστούν καταστάσεις κρίσης μεγάλης κλίμακας, ιδιαίτερα εκείνες που εκτείνονται πέραν των συνόρων και συχνά απαιτούν τη λήψη πολιτικά ευαίσθητων αποφάσεων (π.χ. για διακοπή της παροχής ηλεκτρικής ενέργειας).

Ο προτεινόμενος κανονισμός είναι συνεπής με την υπάρχουσα νομοθεσία στον τομέα της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο και των υποδομών ζωτικής σημασίας. Όσον αφορά την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, η οδηγία (ΕΕ) 2016/1148 (οδηγία ΑΔΠ) 9 θεσπίζει γενικούς κανόνες, ενώ συγκεκριμένοι κανόνες θα αναπτυχθούν κατά προτεραιότητα μέσω κώδικα δικτύου όπως προβλέπεται στον αναθεωρημένο κανονισμό για την ηλεκτρική ενέργεια, ο οποίος θα λαμβάνει υπόψη νέους κινδύνους που ανακύπτουν από την ψηφιοποίηση των ενεργειακών συστημάτων. Ο προτεινόμενος κανονισμός συμπληρώνει την οδηγία ΑΔΠ διασφαλίζοντας ότι τα περιστατικά ασφάλειας στον κυβερνοχώρο θα αναγνωρίζονται κατάλληλα ως κίνδυνοι και ότι τα μέτρα που θα λαμβάνονται για την αντιμετώπισή τους θα αντικατοπτρίζονται επαρκώς στα σχέδια ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων. Ο προτεινόμενος κανονισμός συμπληρώνει επίσης την οδηγία 2008/114/ΕΚ του Συμβουλίου 10 , η οποία καθιέρωσε κοινή διαδικασία για τον προσδιορισμό των ευρωπαϊκών υποδομών ζωτικής σημασίας («ΕΥΖΣ»), όπως π.χ. των υποδομών και των εγκαταστάσεων ηλεκτροπαραγωγής και διανομής, καθώς και για την προστασία τους από τρομοκρατικές επιθέσεις και άλλους φυσικούς κινδύνους. Ο προτεινόμενος κανονισμός εστιάζει ευρύτερα στον τρόπο διασφάλισης της αντοχής του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας συνολικά και στον τρόπο διαχείρισης των καταστάσεων κρίσης, όταν αυτές συμβαίνουν.

•Συνοχή με άλλες πολιτικές της Ένωσης

Ο προτεινόμενος κανονισμός επιδιώκει να εφαρμόσει τους στόχους-κλειδιά της Ενεργειακής Ένωσης, όπως καθορίζονται στη στρατηγική-πλαίσιο για μια ανθεκτική Ενεργειακή Ένωση με μακρόπνοη πολιτική για την κλιματική αλλαγή.

Ο προτεινόμενος κανονισμός είναι επίσης συνεπής με τον στόχο της Ένωσης να ενισχύσει την Ενεργειακή Κοινότητα. Καθώς οι καταστάσεις κρίσης της ηλεκτρικής ενέργειας μπορεί να εκτείνονται πέραν των συνόρων της Ένωσης και να περιλαμβάνουν επίσης χώρες της Ενεργειακής Κοινότητας, η Ένωση πρέπει να συνεργάζεται στενά με τα συμβαλλόμενα μέρη της Ενεργειακής Κοινότητας κατά την πρόληψη, την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας, προκειμένου να διασφαλίζεται η αποτελεσματική διαχείριση της κρίσης εντός της ευρύτερης ευρωπαϊκής επικράτειας.

2.ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ, ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ

•Νομική βάση

Ο προτεινόμενος κανονισμός προτείνει μέτρα για την πρόληψη, την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση καταστάσεων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ. Η νομική βάση του κανονισμού είναι το άρθρο 194 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ).

•Επικουρικότητα (σε περίπτωση μη αποκλειστικής αρμοδιότητας)

Το άρθρο 194 της ΣΛΕΕ αναγνωρίζει ότι ένας βαθμός συντονισμού, διαφάνειας και συνεργασίας στη χάραξη πολιτικής των κρατών μελών για την ασφάλεια του εφοδιασμού είναι απαραίτητος, προκειμένου να διασφαλιστεί η λειτουργία της αγοράς ενέργειας και η ασφάλεια του εφοδιασμού στην Ένωση.

Η ανάγκη ανάληψης δράσης σε επίπεδο ΕΕ βασίζεται σε στοιχεία ότι οι εθνικές προσεγγίσεις δεν οδηγούν μόνο σε μη βέλτιστα μέτρα, αλλά στην πραγματικότητα οξύνουν τις επιπτώσεις μιας κρίσης. Επίσης, οι καταστάσεις κρίσης συχνά δεν περιορίζονται στα εθνικά σύνορα και μπορεί να επηρεάζουν άμεσα ή έμμεσα αρκετά κράτη μέλη. Επομένως, η εθνική δράση όσον αφορά την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τον μετριασμό δεν θα πρέπει να καθορίζεται αμιγώς σε εθνικό επίπεδο, δεδομένων των πιθανών επιπτώσεων στην ασφάλεια του εφοδιασμού σε γειτονικό κράτος μέλος και/ή της διαθεσιμότητας μέτρων για την αντιμετώπιση πιθανών ελλείψεων.

Η αυξανόμενη διασύνδεση των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ απαιτεί συντονισμό των μέτρων ασφάλειας του εφοδιασμού. Όταν δεν υπάρχει τέτοιος συντονισμός, τα μέτρα που λαμβάνονται μόνο σε εθνικό επίπεδο είναι πιθανό να θέσουν σε κίνδυνο την ασφάλεια του εφοδιασμού σε άλλα κράτη μέλη ή σε επίπεδο ΕΕ. Καταστάσεις όπως το παρατεταμένο κύμα ψύχους του 2012 έχουν δείξει ότι η συντονισμένη δράση και η αλληλεγγύη είναι ζωτικής σημασίας ώστε να εξασφαλίζεται ότι η ηλεκτρική ενέργεια είναι διαθέσιμη όπου χρειάζεται περισσότερο. Η ανάληψη δράσης σε μία χώρα μπορεί να προκαλέσει κινδύνους διακοπής ρεύματος σε γειτονικές χώρες (για παράδειγμα, η μονομερής απόφαση μιας χώρας να επιβάλει απαγόρευση εξαγωγών είχε σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στους τομείς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου άλλων χωρών). Εξάλλου, ο συντονισμός ανάμεσα στα κράτη μέλη μπορεί να διανοίξει ένα ευρύτερο φάσμα λύσεων.

Η δυνατότητα εφαρμογής αποδοτικότερων και λιγότερο δαπανηρών μέτρων ως αποτέλεσμα του περιφερειακού συντονισμού δεν έχει αξιοποιηθεί πλήρως 11 , γεγονός επιζήμιο για τους καταναλωτές στην ΕΕ.

•Αναλογικότητα

Ο προτεινόμενος κανονισμός αποσκοπεί στην επίτευξη επαρκούς επιπέδου ετοιμότητας σε ολόκληρη την Ευρώπη, στη ενίσχυση της εμπιστοσύνης και της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών και στον μετριασμό των επιπτώσεων στους καταναλωτές σε περίπτωση τέτοιας κρίσης. Για την επίτευξη του ανωτέρω στόχου, θεσπίζει κοινούς κανόνες και αρχές που πρέπει να τηρούνται, καθώς και μηχανισμούς για τη διασυνοριακή συνεργασία. .

Η πρόταση δεν περιλαμβάνει πλήρη εναρμόνιση, ωστόσο όλα τα μέτρα θεσπίζονται σε επίπεδο ΕΕ.

Η περιφερειακή συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών είναι απαραίτητη προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι ανεπάρκειες του τρέχοντος συστήματος, στο οποίο η εθελοντική συνεργασία περιορίζεται στους ΔΣΜ, και προκειμένου τα προβλήματα να μπορούν να επιλύονται σε περιφερειακό επίπεδο.

•Επιλογή του νομικού μέσου

Ένας κανονισμός είναι καταλληλότερο μέσο για τη διασφάλιση μιας συνεκτικής και διαφανούς εφαρμογής μέτρων για την πρόληψη, την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση κρίσεων ηλεκτρικής ενέργειας.

3.ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΚ ΤΩΝ ΥΣΤΕΡΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΩΝ, ΤΩΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΚΤΙΜΗΣΕΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ

•Εκ των υστέρων αξιολογήσεις / έλεγχοι καταλληλότητας ισχύουσας νομοθεσίας

Η Επιτροπή αξιολόγησε την οδηγία για την ασφάλεια του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια, εξετάζοντας την απόδοσή της σε σχέση με πέντε κριτήρια: τη συνάφεια, την αποτελεσματικότητα, την αποδοτικότητα, τη συνοχή και την προστιθέμενη αξία της ΕΕ. Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης αντικατοπτρίζονται στον προσδιορισμό των προβλημάτων στην εκτίμηση επιπτώσεων. Τα κύρια συμπεράσματα συνοψίζονται ως εξής:

–η οδηγία υπήρξε αναποτελεσματική στην επίτευξη των στόχων της, ιδιαίτερα αυτού της συμβολής στη βελτίωση της ασφάλειας του εφοδιασμού στην Ευρώπη. Ορισμένες από τις διατάξεις της έχουν αντικατασταθεί από μεταγενέστερη νομοθεσία (κυρίως την τρίτη δέσμη μέτρων και τον κανονισμό ΔΕΔ-Ε 12 )· εξάλλου, υπάρχουν ακόμα ρυθμιστικά κενά, κυρίως όσον αφορά την πρόληψη και τη διαχείριση καταστάσεων κρίσης·

–η παρέμβαση στο πλαίσιο της οδηγίας δεν είναι πλέον συναφής, καθώς οι διατάξεις της δεν συμβαδίζουν πλέον με τις προκλήσεις οι οποίες σχετίζονται με την ασφάλεια του εφοδιασμού που αντιμετωπίζουμε σήμερα. Καθώς τα συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας είναι ολοένα και περισσότερο διασυνδεδεμένα, οι αμιγώς εθνικές προσεγγίσεις δεν μπορούν να θεωρούνται πλέον κατάλληλες· και

–η προστιθέμενη αξία της οδηγίας υπήρξε πολύ περιορισμένη, καθώς δημιούργησε ένα γενικό πλαίσιο, αλλά σε γενικές γραμμές άφησε τα κράτη μέλη να καθορίσουν τα δικά τους πρότυπα για την ασφάλεια του εφοδιασμού.

•Διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη

Σε δημόσια διαβούλευση για την ετοιμότητα αντιμετώπισης των κινδύνων στον τομέα της ασφάλειας του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια (15 Ιουλίου έως 9 Οκτωβρίου 2015), κατατέθηκαν 75 απαντήσεις, μεταξύ άλλων από δημόσιες αρχές, διεθνείς οργανισμούς (τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας), ευρωπαϊκούς φορείς (τον Οργανισμό Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER) και το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας)) και τα πιο σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη (εταιρείες και ενώσεις). Ο στόχος ήταν να συγκεντρωθούν οι απόψεις των ενδιαφερόμενων μερών, ιδιαίτερα όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο τα κράτη μέλη θα πρέπει να προετοιμαστούν και να συνεργαστούν με άλλους φορείς, με σκοπό τον προσδιορισμό και τη διαχείριση κινδύνων που σχετίζονται με την ασφάλεια του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια. Τα κύρια αποτελέσματα της διαβούλευσης και οι απαντήσεις που λήφθηκαν συνοψίζονται κατωτέρω και είναι επίσης διαθέσιμα στον ιστότοπο της Επιτροπής 13 . Οι διάφορες απόψεις αποτυπώθηκαν στην εκτίμηση επιπτώσεων.

Η διαβούλευση έδειξε ότι η πλειονότητα των ερωτηθέντων (εταιρείες, ενώσεις και κυβερνήσεις) θεωρούν ότι το ισχύον νομικό πλαίσιο (η οδηγία για την ασφάλεια του εφοδιασμού) δεν είναι επαρκές για να αντιμετωπίσει τις αλληλεξαρτήσεις μιας ενοποιημένης ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

•Συλλογή και χρήση εμπειρογνωσίας

Ο προτεινόμενος κανονισμός και η εκτίμηση επιπτώσεων προετοιμάστηκαν με βάση μεγάλο όγκο υλικού (βλ. υποσημειώσεις στην εκτίμηση επιπτώσεων). Επίσης, ειδικά για την εκτίμηση επιπτώσεων πραγματοποιήθηκε αναθεώρηση των τρεχόντων εθνικών κανόνων και των πρακτικών που συνδέονται με την ετοιμότητα αντιμετώπισης των κινδύνων στον τομέα της ασφάλειας του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια 14 .

Κατά τη διαδικασία κατάρτισης, συζητήθηκαν διάφορες πτυχές της παρούσας πρότασης με τα κράτη μέλη και τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ηλεκτρικής Ενέργειας (3-4 Μαρτίου 2016) και την ομάδα συντονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια (16 Νοεμβρίου 2015 και 3 Μαΐου 2016).

•Εκτίμηση επιπτώσεων

Η επιλογή 0+ δεν υιοθετήθηκε, επειδή η καλύτερη εφαρμογή και επιβολή θα ωφελούσαν ελάχιστα, καθώς το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο θεσπίζει μόνο γενικές αρχές και παρέχει τη διακριτική ευχέρεια στα κράτη μέλη όσον αφορά τον τρόπο εφαρμογής τους.

Η επιλογή 1 επιδιώκει να καθιερώσει μεγαλύτερη συγκρισιμότητα και διαφάνεια στα κράτη μέλη στο πεδίο της ετοιμότητας αντιμετώπισης των κινδύνων, αλλά δεν ικανοποιεί την ανάγκη ενίσχυσης της διασυνοριακής συνεργασίας.

Η επιλογή 2 αντιμετωπίζει πολλές από τις αδυναμίες της επιλογής 1 και προσφέρει ένα πιο αποτελεσματικό πακέτο λύσεων. Συγκεκριμένα, περιφερειακά συντονισμένα σχέδια διασφαλίζει ότι οι κίνδυνοι προσδιορίζονται σε περιφερειακό επίπεδο και ότι υιοθετούνται συνεκτικά μέτρα για την πρόληψη και τη διαχείριση καταστάσεων κρίσης.

Η επιλογή 3 αποτελεί εξαιρετικά παρεμβατική προσέγγιση η οποία επιδιώκει να αντιμετωπίσει πιθανούς κινδύνους καταφεύγοντας σε πλήρη εναρμόνιση των αρχών και υπαγορεύοντας συγκεκριμένες λύσεις.

Προτιμητέα είναι η επιλογή 2.

1.    Οικονομικές επιπτώσεις

Η ανάλυση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η επιλογή 2 θα οδηγήσει σε καλύτερη ετοιμότητα αντιμετώπισης καταστάσεων κρίσης με χαμηλότερο κόστος μέσω ενισχυμένου περιφερειακού συντονισμού. Τα αποτελέσματα προσομοιώσεων 15 δείχνουν ότι οι καλά ενοποιημένες αγορές και ο περιφερειακός συντονισμός κατά τη διάρκεια περιόδων ακραίων καιρικών συνθηκών έχουν ζωτική σημασία για την αντιμετώπιση των ωρών καταπόνησης του συστήματος (υψηλή ζήτηση) και την ελαχιστοποίηση της πιθανότητας διακοπής του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια.

Το σημαντικότερο είναι ότι μια προσέγγιση σε εθνικό επίπεδο παραγνωρίζει τη συμβολή των γειτονικών χωρών στις καταστάσεις κρίσης, ενώ μια περιφερειακή προσέγγιση οδηγεί σε καλύτερη αξιοποίηση των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και πιθανότερη αποφυγή της απώλειας φορτίου. Αυτό μετράται μέσω του δείκτη ασφάλειας εφοδιασμού «αναμενόμενη μη εξυπηρετούμενη ενέργεια» (EENS), που είναι η ηλεκτρική ενέργεια η οποία δεν παρέχεται στους καταναλωτές λόγω γενικής διακοπής ρεύματος εκφραζόμενη ως ποσοστό επί της ετήσιας ζήτησης. Όταν υπάρχει συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών, το ποσοστό της μη εξυπηρετούμενης ηλεκτρικής ενέργειας μειώνεται σημαντικά (ο δείκτης EENS μειώνεται από μια τιμή της τάξης του 0,36 % σε σενάριο μη συνεργασίας στο 0,02 % όταν υπάρχει περιφερειακή συνεργασία).

Ο ενισχυμένος συντονισμός θα μείωνε το συνολικό κόστος του συστήματος και αυτό θα μπορούσε να έχει θετική επίπτωση στις τιμές για τους καταναλωτές. Αντιθέτως, η έλλειψη συντονισμού όσον αφορά τον τρόπο πρόληψης και διαχείρισης καταστάσεων κρίσης θα συνεπαγόταν σημαντικό ευκαιριακό κόστος. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, η ενοποίηση της ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας θα μπορούσε να αποδώσει σημαντικά οφέλη (12,5-40 δισ. EUR στην περίοδο έως το 2030). Εντούτοις, αυτό το ποσό θα μειωνόταν κατά 3-7,5 δισ. EUR αν τα κράτη μέλη προχωρούσαν μεμονωμένα στην επιδίωξη στόχων ασφάλειας του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια 16 .

2.    Ποιος θα επηρεαζόταν και πώς;

Η επιλογή 2 θα έχει θετική επίδραση στην κοινωνία εν γένει και στους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας ειδικότερα, αφού βοηθά στην πρόληψη καταστάσεων κρίσης και περιττών και δυσανάλογων διακοπών. Η πρόληψη και η διαχείριση κρίσεων θα γίνει ακόμα πιο αποτελεσματική, καθώς θα απαιτείται από τα κράτη μέλη να συνεργαστούν αποτελεσματικά και να εφαρμόσουν εργαλεία για την παρακολούθηση της ασφάλειας του εφοδιασμού μέσω της ομάδας συντονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια.

Τα μέτρα θα έχουν επίσης θετική επίδραση στην επιχειρηματική κοινότητα, καθώς θα υπάρχει πολύ περισσότερη διαφάνεια και συγκρισιμότητα ως προς τον τρόπο με τον οποίο τα κράτη μέλη προετοιμάζονται να αντιμετωπίσουν και σκοπεύουν να διαχειριστούν καταστάσεις κρίσης. Αυτό θα αυξήσει τη νομική ασφάλεια για τους επενδυτές, τους παραγωγούς ενέργειας και τα χρηματιστήρια ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά και για τους ΔΣΜ που διαχειρίζονται βραχυπρόθεσμες καταστάσεις κρίσης.

Από τα ενδιαφερόμενα μέρη, περισσότερο θα επηρεαστούν οι αρμόδιες αρχές (π.χ. υπουργεία, εθνικές ρυθμιστικές αρχές) ως παράγοντες υπεύθυνοι για την εκπόνηση των σχεδίων ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων (βλ. την εκτίμηση επιπτώσεων σε δημόσιες αρχές κατωτέρω).

•Καταλληλότητα του κανονιστικού πλαισίου και απλούστευση

Η πρόταση μπορεί να προκαλέσει αύξηση του διοικητικού φόρτου αλλά μόνο σε περιορισμένο βαθμό. Συγκεκριμένα, οι εθνικές αρχές θα πρέπει να προσυμφωνήσουν σε μέρος των σχεδίων ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων σε περιφερειακό επίπεδο. Εντούτοις, η εμπειρία δείχνει ότι μια πιο περιφερειακή προσέγγιση στην εκτίμηση των κινδύνων και την ετοιμότητα αντιμετώπισης είναι τεχνικά και νομικά εφικτή και έχει σημαντικά οφέλη για τους καταναλωτές και την οικονομία συνολικά. Δεδομένου ότι τα περιφερειακά μέρη των σχεδίων θα καταρτίζονταν στην πράξη από περιφερειακά κέντρα συντονισμού μεταξύ ΔΣΜ, ο συνολικότερος επιπλέον φόρτος για τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών θα ήταν περιορισμένος και θα αντισταθμιζόταν σαφώς από τα πρακτικά οφέλη αυτής της συνεργασίας 17 .

Περισσότερη περιφερειακή συνεργασία θα επιτρέψει επίσης στα κράτη μέλη να δημιουργήσουν συνέργειες, να διδαχθούν το ένα από το άλλο και να αναπτύξουν από κοινού βέλτιστες πρακτικές. Με την πάροδο του χρόνου, αυτό αναμένεται να οδηγήσει σε μείωση των διοικητικών επιπτώσεων.

Ευρωπαϊκοί φορείς όπως η Επιτροπή και το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας θα παρέχουν καθοδήγηση και θα διευκολύνουν τη διαδικασία προετοιμασίας αντιμετώπισης και διαχείρισης κινδύνων. Αυτό θα βοηθήσει επίσης στη μείωση των επιπτώσεων στα κράτη μέλη.

Κανένας νέος φορέας δεν δημιουργείται και οι υπάρχουσες υποχρεώσεις εξορθολογίζονται. Για παράδειγμα, η ομάδα συντονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια είναι υπάρχων φορέας που συγκαλείται ήδη τακτικά· η πρόθεση είναι να καταστεί πιο αποτελεσματικός αποκτώντας συγκεκριμένα καθήκοντα. Περαιτέρω, οι εθνικές υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων θα μειωθούν (π.χ. μέσω της κατάργησης της υποχρέωσης σύμφωνα με το άρθρο 4 της οδηγίας για την ηλεκτρική ενέργεια) και η υποβολή εκθέσεων σε επίπεδο ΕΕ θα πραγματοποιείται στο πλαίσιο υφιστάμενων εκθέσεων και υποχρεώσεων υποβολής εκθέσεων (π.χ. η ετήσια έκθεση του ACER που παρακολουθεί τις εσωτερικές αγορές ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου).

4.ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ

Η μόνη επίπτωση που είναι συναφής με της παρούσα πρόταση αφορά τους πόρους του Οργανισμού Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER). Η εν λόγω επίπτωση περιγράφεται στο νομοθετικό δημοσιονομικό δελτίο που συνοδεύει την παράλληλη πρόταση της Επιτροπής για αναδιατύπωση του κανονισμού για την ίδρυση του ACER.

5.ΛΟΙΠΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

•Σχέδια εφαρμογής και ρυθμίσεις για την παρακολούθηση, την αξιολόγηση και την υποβολή εκθέσεων

Η Επιτροπή θα παρακολουθεί την εφαρμογή από τα κράτη μέλη των μέτρων που περιλαμβάνονται στον προτεινόμενο κανονισμό. Όπου απαιτείται, θα προσφέρεται να τα βοηθήσει να πραγματοποιήσουν τις απαιτούμενες αλλαγές στην εθνική τους νομοθεσία και θα διοργανώνει ημερίδες με τη συμμετοχή όλων των κρατών μελών (π.χ. μέσω της ομάδας συντονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια) ή διμερείς συναντήσεις για την κατάρτιση σχεδίων ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων. Αν κριθεί αναγκαίο, η Επιτροπή θα ακολουθήσει τη διαδικασία που αναφέρεται στο άρθρο 258 της ΣΛΕΕ, σε περίπτωση που κράτος μέλος δεν εκπληρώσει τα καθήκοντά του σχετικά με την εφαρμογή της ενωσιακής νομοθεσίας.

Η Επιτροπή θα παρακολουθεί επίσης την ασφάλεια του εφοδιασμού στην ΕΕ σε συνεχή βάση σε συνεργασία με την ομάδα συντονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια.

•Αναλυτική επεξήγηση των επιμέρους διατάξεων της πρότασης

Ο προτεινόμενος κανονισμός περιλαμβάνει τα ακόλουθα στοιχεία:

1.Κοινούς κανόνες για την πρόληψη κρίσεων και εργαλεία για τη διασφάλιση της διασυνοριακής συνεργασίας:

·Τα κράτη μέλη θα πρέπει να ορίσουν αρμόδια αρχή η οποία θα είναι υπεύθυνη για την εκτέλεση των καθηκόντων που καθορίζονται στον κανονισμό, ιδιαίτερα την κατάρτιση του σχεδίου ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων·

·Τα κράτη μέλη πρέπει να καταρτίσουν σχέδια ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων, αφού συμβουλευτούν τα ενδιαφερόμενα μέρη, προκειμένου να διασφαλίσουν τη μέγιστη ετοιμότητα αντιμετώπισης καταστάσεων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας και την αποτελεσματική διαχείριση τέτοιων καταστάσεων αν συμβούν. Τα σχέδια θα πρέπει να αναπτυχθούν με βάση σενάρια κρίσεων ηλεκτρικής ενέργειας που θα προσδιοριστούν από το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας και τα κράτη μέλη, αντίστοιχα, και να καθορίζουν τα μέτρα που έχουν σχεδιαστεί ή ληφθεί για την πρόληψη και τον μετριασμό των σεναρίων·

·Πριν από την υιοθέτηση ενός σχεδίου, η αρμόδια αρχή θα πρέπει να υποβάλει προσχέδιο στις αρμόδιες αρχές στην περιφέρεια και στην ομάδα συντονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια για διαβούλευση. Μετά τη διαβούλευση, το τελικό σχέδιο θα πρέπει να σταλεί στην Επιτροπή, να δημοσιευτεί και να επικαιροποιείται ανά τριετία, εκτός αν ενδείκνυται συχνότερη επικαιροποίηση λόγω των περιστάσεων·

·Τα σχέδια θα πρέπει να αποτελούνται από δύο μέρη, καθορίζοντας εθνικά μέτρα και συντονισμένα μέτρα συμφωνημένα μεταξύ των κρατών μελών σε κάθε περιφέρεια. Θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τα ειδικά χαρακτηριστικά κάθε κράτους μέλους και να καθορίζουν με σαφήνεια τους ρόλους και τις ευθύνες των αρμόδιων αρχών·

·Όλα τα μέτρα που περιλαμβάνονται στα σχέδια θα πρέπει να είναι σαφώς καθορισμένα, διαφανή, αναλογικά, επαληθεύσιμα και να μην εισάγουν διακρίσεις. Δεν θα πρέπει να θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια άλλων κρατών μελών ή της Ένωσης στο σύνολό της· και

·Τα σχέδια θα πρέπει να περιλαμβάνουν μέτρα για να διασφαλίζεται η επαρκής πρόληψη και διαχείριση καταστάσεων ταυτόχρονης κρίσης. Πρέπει να συμφωνούνται σε περιφερειακό πλαίσιο και να περιλαμβάνουν τουλάχιστον:

α)τον διορισμό διαχειριστή ή ομάδας περιφερειακής κρίσης·

β)μηχανισμούς ανταλλαγής, ενημέρωσης και συνεργασίας εντός μιας περιφέρειας·

γ)μέτρα για τον μετριασμό των επιπτώσεων μιας κρίσης, συμπεριλαμβανομένης μιας κατάστασης ταυτόχρονης κρίσης (π.χ. περιφερειακά σχέδια απόρριψης φορτίου ή άλλοι διακανονισμοί αμοιβαίας συνδρομής)·

δ)τυχόν σχέδια αντιστάθμισης κόστους που συνδέονται με τους διακανονισμούς συνδρομής· και

ε)διαδικασίες για την πραγματοποίηση ετήσιων δοκιμών των σχεδίων.

2.Διαχείριση καταστάσεων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας:

·Ο κανονισμός απαιτεί από τα κράτη μέλη να ενημερώνουν τα γειτονικά κράτη μέλη και την Επιτροπή χωρίς καθυστέρηση σε περίπτωση κατάστασης κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας. Πρέπει επίσης να παρέχουν πληροφορίες για τα αίτια της κρίσης, τα μέτρα που λήφθηκαν και έχουν σχεδιαστεί για τον μετριασμό της και την πιθανή ανάγκη συνδρομής από άλλα κράτη μέλη·

·Απαιτείται από τα κράτη μέλη να ενημερώνουν την Επιτροπή και την ομάδα συντονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια αν έχουν συγκεκριμένες, σοβαρές και αξιόπιστες πληροφορίες ότι μπορεί να επέλθει συμβάν πιθανό να οδηγήσει σε σημαντική υποβάθμιση του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια·

·Τα κράτη μέλη πρέπει να συνεργάζονται σε πνεύμα αλληλεγγύης για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση καταστάσεων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας, με στόχο να διασφαλίζεται ότι η ηλεκτρική ενέργεια θα διανέμεται εκεί όπου απαιτείται περισσότερο, έναντι αποζημίωσης· και

·Σε περίπτωση κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας, τα κράτη μέλη πρέπει να ενεργούν με πλήρη συμμόρφωση προς τους κανόνες της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Μη αγοραία μέτρα μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο ως έσχατη λύση και πρέπει να είναι απαραίτητα, αναλογικά, προσωρινά και να μην εισάγουν διακρίσεις.

3.Δείκτες ασφάλειας του εφοδιασμού και εκτιμήσεις κινδύνων:

·Η πρόταση απαιτεί από το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας να αναπτύξει μεθοδολογία για τον προσδιορισμό σεναρίων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας σε περιφερειακό επίπεδο, λαμβάνοντας υπόψη τουλάχιστον τους ακόλουθους κινδύνους:

α)σπάνιους και ακραίους φυσικούς κινδύνους·

β)κινδύνους ατυχημάτων που υπερβαίνουν το κριτήριο ασφάλειας (N-1) 18 ·

γ)επακόλουθους κινδύνους όπως ελλείψεις καυσίμων· και

δ)κακόβουλες επιθέσεις.

·Για την εκπόνηση του σχεδίου ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας και τα κράτη μέλη θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν αυτήν τη μεθοδολογία προκειμένου να προσδιορίσουν τα πιο συναφή σενάρια κρίσης· και

·Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει επίσης να αναπτύξει μεθοδολογία για την εκτίμηση της βραχυπρόθεσμης επάρκειας, δηλαδή της εποχικής επάρκειας, καθώς και προβλέψεις επάρκειας ηλεκτροπαραγωγής από επάρκεια επόμενης εβδομάδας έως ενδοημερήσια επάρκεια. Μόλις αυτό εγκριθεί από τον ACER, θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί από τα κράτη μέλη και το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας στις βραχυπρόθεσμες εκτιμήσεις τους. Η προτεινόμενη εκτίμηση βραχυπρόθεσμης επάρκειας συμπληρώνει την εκτίμηση μακροπρόθεσμης επάρκειας πόρων που προτείνεται στον αναθεωρημένο κανονισμό ηλεκτρικής ενέργειας, γεγονός που διασφαλίζει συντονισμένη ευρωπαϊκή εκτίμηση της επάρκειας με σκοπό την εκτίμηση της ανάγκης για μηχανισμούς δυναμικότητας.

4.Αξιολόγηση και παρακολούθηση:

·Προκειμένου να διασφαλίζεται η διαφάνεια μετά από κρίση ηλεκτρικής ενέργειας, τα επηρεαζόμενα κράτη μέλη θα πρέπει να πραγματοποιούν εκ των υστέρων αξιολόγηση της κρίσης και των επιπτώσεών της·

·Η πρόταση περιλαμβάνει συστηματική παρακολούθηση της ασφάλειας του ανεφοδιασμού στην ΕΕ μέσω της ομάδας συντονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια.

2016/0377 (COD)

Πρόταση

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με την ετοιμότητα αντιμετώπισης κινδύνων στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας και με την κατάργηση της οδηγίας 2005/89/ΕΚ

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 194,

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Κατόπιν διαβίβασης του σχεδίου νομοθετικής πράξης στα εθνικά κοινοβούλια,

Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής 19 ,

Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών 20 ,

Αποφασίζοντας σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)Ο τομέας της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ένωση υφίσταται βαθύ μετασχηματισμό, ο οποίος χαρακτηρίζεται από πιο αποκεντρωμένες αγορές με περισσότερους παίκτες, καλύτερα διασυνδεδεμένα συστήματα και υψηλότερη αναλογία ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Σε απάντηση, η οδηγία xxx/ ο κανονισμός xxx [Παραπομπή στην προτεινόμενη οδηγία για την ηλεκτρική ενέργεια και τον προτεινόμενο κανονισμό για την ηλεκτρική ενέργεια] στοχεύουν να αναβαθμίσουν το νομικό πλαίσιο που διέπει την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της Ένωσης, ώστε να διασφαλιστεί ότι η βέλτιστη λειτουργία αγορών και δικτύων, προς όφελος επιχειρήσεων και καταναλωτών.

(2)Οι αγορές και τα συστήματα που λειτουργούν καλά είναι η καλύτερη εγγύηση της ασφάλειας του εφοδιασμού. Εντούτοις, ακόμα και όπου οι αγορές και τα συστήματα λειτουργούν καλά, δεν μπορεί ποτέ να αποκλειστεί ο κίνδυνος μιας κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας (ως αποτέλεσμα ακραίων καιρικών συνθηκών, κακόβουλων επιθέσεων ή έλλειψης καυσίμων). Οι συνέπειες των καταστάσεων κρίσης συχνά υπερβαίνουν τα εθνικά σύνορα. Ακόμα και όταν τα συμβάντα ξεκινούν τοπικά, οι επιδράσεις τους μπορούν γρήγορα να εξαπλωθούν πέρα από τα σύνορα. Ορισμένες ακραίες συνθήκες, όπως ένα κύμα ψύχους, ένας καύσωνας ή μια κυβερνοεπίθεση, μπορούν να επηρεάσουν ολόκληρες περιφέρειες ταυτόχρονα.

(3)Σε ένα πλαίσιο διασυνδεδεμένων αγορών και συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας, η πρόληψη και η διαχείριση κρίσεων δεν μπορεί να θεωρηθεί καθαρά εθνική ευθύνη. Απαιτείται κοινό πλαίσιο κανόνων και συντονισμένων διαδικασιών, προκειμένου να διασφαλίζεται ότι τα κράτη μέλη και άλλοι παράγοντες συνεργάζονται αποτελεσματικά σε διασυνοριακό επίπεδο σε πνεύμα διαφάνειας και αλληλεγγύης.

(4)Η οδηγία 2005/89/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 21 καθορίζει τα απαραίτητα μέτρα που πρέπει να λάβουν τα κράτη μέλη προκειμένου να εγγυηθούν την ασφάλεια του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια εν γένει. Οι διατάξεις της εν λόγω οδηγίας έχουν σε μεγάλο βαθμό αντικατασταθεί από μεταγενέστερη νομοθεσία, ιδίως όσον αφορά το πώς πρέπει να είναι οργανωμένες οι αγορές ώστε να διασφαλίζεται ότι υπάρχει επαρκής δυναμικότητα, το πώς πρέπει να συνεργάζονται οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς για να εγγυώνται τη σταθερότητα του συστήματος 22 και όσον αφορά την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι υφίστανται κατάλληλες υποδομές 23 . Ο παρών κανονισμός αντιμετωπίζει το συγκεκριμένο ζήτημα της πρόληψης και της διαχείρισης κρίσεων στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας.

(5)Οι κατευθυντήριες γραμμές για τη λειτουργία του συστήματος 24 και ο κώδικας δικτύου για τις διαδικασίες έκτακτης ανάγκης και αποκατάστασης 25 αποτελούν αναλυτικό εγχειρίδιο των κανόνων που διέπουν τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να λειτουργούν και να συνεργάζονται οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και άλλοι σχετικοί παράγοντες, προκειμένου να εγγυώνται την ασφάλεια του συστήματος. Αυτοί οι τεχνικοί κανόνες πρέπει να διασφαλίζουν ότι τα περισσότερα περιστατικά ηλεκτρικής ενέργειας θα αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά σε επιχειρησιακό επίπεδο. Ο παρών κανονισμός εστιάζει σε καταστάσεις κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας που ενδέχεται να έχουν ευρύτερη κλίμακα και επιπτώσεις. Καθορίζει τι θα πρέπει να κάνουν τα κράτη μέλη για να προλαμβάνουν τέτοιες καταστάσεις και ποια μέτρα θα μπορούν να λάβουν σε περίπτωση που οι κανόνες λειτουργίας του συστήματος δεν αρκούν πλέον από μόνοι τους. Ωστόσο, οι κανόνες λειτουργίας του συστήματος θα πρέπει να γίνονται πλήρως σεβαστοί ακόμα και σε καταστάσεις κρίσης.

(6)Ο παρών κανονισμός διαμορφώνει κοινό πλαίσιο κανόνων για την πρόληψη, την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση καταστάσεων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας, εξασφαλίζοντας περισσότερη συγκρισιμότητα και διαφάνεια κατά τη φάση προετοιμασίας και κατά τη διάρκεια κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας και διασφαλίζοντας ότι, ακόμα και σε περίπτωση κρίσης, η ηλεκτρική ενέργεια θα διατίθεται εκεί όπου απαιτείται περισσότερο. Απαιτεί από τα κράτη μέλη να συνεργάζονται σε περιφερειακό επίπεδο, σε πνεύμα αλληλεγγύης. Θεσπίζει επίσης πλαίσιο για την αποτελεσματική παρακολούθηση της ασφάλειας του εφοδιασμού στην Ευρώπη μέσω της ομάδας συντονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια. Αυτό θα πρέπει να οδηγήσει σε καλύτερη ετοιμότητα αντιμετώπισης των κινδύνων με χαμηλότερο κόστος. Ο κανονισμός θα πρέπει επίσης να ενισχύσει την εσωτερική αγορά ενέργειας, βελτιώνοντας την εμπιστοσύνη μεταξύ των κρατών μελών και αποκλείοντας ακατάλληλες κρατικές παρεμβάσεις σε καταστάσεις κρίσης, αποφεύγοντας ιδίως την αδικαιολόγητη περικοπή των διασυνοριακών ροών.

(7)Η οδηγία σχετικά με την ασφάλεια των συστημάτων δικτύου και πληροφοριών (οδηγία ΑΔΠ) 26  παρέχει γενικούς κανόνες, ενώ συγκεκριμένοι κανόνες για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο θα αναπτυχθούν μέσω κώδικα δικτύου όπως προβλέπεται στον [προτεινόμενο κανονισμό για την ηλεκτρική ενέργεια]. Ο παρών κανονισμός συμπληρώνει την οδηγία ΑΔΠ, διασφαλίζοντας ότι τα περιστατικά ασφάλειας στον κυβερνοχώρο αναγνωρίζονται αποτελεσματικά ως κίνδυνοι και ότι τα μέτρα που λαμβάνονται για την αντιμετώπισή τους αντικατοπτρίζονται επαρκώς στα σχέδια ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων.

(8)Η οδηγία 2008/114/ΕΚ 27 του Συμβουλίου καθορίζει διαδικασία με σκοπό την ενίσχυση της ασφάλειας των ευρωπαϊκών υποδομών στην Ένωση που έχουν χαρακτηριστεί ζωτικής σημασίας, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων υποδομών ηλεκτρικής ενέργειας. Η οδηγία 2008/114/ΕΚ, μαζί με τον παρόντα κανονισμό, συμβάλλει στη διαμόρφωση συνολικής προσέγγισης για την ενεργειακή ασφάλεια της Ένωσης.

(9)Η απόφαση αριθ. 1313/2013/ΕΕ 28 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί μηχανισμού πολιτικής προστασίας της Ένωσης καθορίζει απαιτήσεις ώστε τα κράτη μέλη να αναπτύσσουν εκτιμήσεις κινδύνου σε εθνικό ή κατάλληλο υπο-εθνικό επίπεδο κάθε τρία χρόνια και να αναπτύξουν και να βελτιώσουν τον σχεδιασμό διαχείρισης κινδύνων από καταστροφές. Οι συγκεκριμένες δράσεις πρόληψης του κινδύνου, ετοιμότητας αντιμετώπισης και σχεδιασμού στον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να είναι συνεπείς με τις ευρύτερες εθνικές εκτιμήσεις πολλαπλών κινδύνων που απαιτούνται βάσει της απόφασης αριθ. 1313/2013/ΕΕ.

(10)Για να διευκολυνθεί η πρόληψη, η ανταλλαγή πληροφοριών και η εκ των υστέρων αξιολόγηση των κρίσεων ηλεκτρικής ενέργειας, τα κράτη μέλη θα πρέπει να ορίσουν μία αρμόδια αρχή ως σημείο επαφής. Αυτή μπορεί να είναι υφιστάμενη ή νέα οντότητα.

(11)Η κοινή προσέγγιση στην πρόληψη και τη διαχείριση κρίσεων απαιτεί, πάνω από όλα, τα κράτη μέλη να χρησιμοποιούν τις ίδιες μεθόδους και τους ίδιους ορισμούς για να προσδιορίζουν τους κινδύνους που συνδέονται με την ασφάλεια του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια και να είναι σε θέση να συγκρίνουν αποτελεσματικά το πόσο καλά τα ίδια και οι γείτονές τους αποδίδουν σε αυτόν τον τομέα. Ο κανονισμός προσδιορίζει δύο δείκτες για την παρακολούθηση της ασφάλειας του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια στην Ένωση: την «αναμενόμενη μη εξυπηρετούμενη ενέργεια» (EENS), που εκφράζεται σε GWh/έτος, και την «αναμενόμενη απώλεια φορτίου» (LOLE), που εκφράζεται σε ώρες/έτος. Αυτοί οι δείκτες αποτελούν μέρος της ευρωπαϊκής εκτίμησης επάρκειας πόρων που διενεργείται από το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας), δυνάμει του [άρθρου 19 του προτεινόμενου κανονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια]. Η ομάδα συντονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια διεξάγει τακτική παρακολούθηση της ασφάλειας του εφοδιασμού με βάση τα αποτελέσματα αυτών των δεικτών. Ο Οργανισμός Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (εφεξής «ο Οργανισμός») θα πρέπει επίσης να χρησιμοποιεί αυτούς τους δείκτες, όταν υποβάλλει αναφορές για την απόδοση των κρατών μελών στον τομέα της ασφάλειας του εφοδιασμού στις ετήσιες εκθέσεις παρακολούθησης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, δυνάμει του [άρθρου 16 του προτεινόμενου κανονισμού ACER].

(12)Για να διασφαλίζεται η συνέπεια των εκτιμήσεων κινδύνου που καλλιεργεί εμπιστοσύνη μεταξύ των κρατών μελών σε κατάσταση κρίσης, απαιτείται κοινή προσέγγιση στον προσδιορισμό των σεναρίων κινδύνων. Για τον λόγο αυτό, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να αναπτύξει κοινή μεθοδολογία για τον προσδιορισμό των κινδύνων σε συνεργασία με τον Οργανισμό, με το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας να προτείνει τη μεθοδολογία και τον Οργανισμό να την εγκρίνει.

(13)Με βάση αυτήν την κοινή μεθοδολογία, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να καταρτίζει και να ενημερώνει τα περιφερειακά σενάρια κρίσης τακτικά και να προσδιορίζει τους πιο συναφείς κινδύνους για κάθε περιφέρεια, όπως ακραίες καιρικές συνθήκες, φυσικές καταστροφές, ελλείψεις καυσίμων ή κακόβουλες επιθέσεις. Όσον αφορά το σενάριο κρίσης έλλειψης αέριων καυσίμων, ο κίνδυνος διατάραξης του εφοδιασμού με αέριο θα πρέπει να εκτιμάται με βάση τα σενάρια διατάραξης του εφοδιασμού με αέριο και των υποδομών που έχουν αναπτυχθεί από το Ευρωπαϊκό δίκτυο διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς αερίου δυνάμει του άρθρου 6.6 του κανονισμού για την ασφάλεια του εφοδιασμού με αέριο [προτεινόμενος κανονισμός ασφάλειας εφοδιασμού με αέριο]. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διαμορφώσουν και να ενημερώνουν τα εθνικά σενάρια κρίσης τους σε αυτήν τη βάση, κατ' αρχήν ανά τριετία. Τα σενάρια θα παρέχουν τη βάση για τα σχέδια ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων. Κατά τον προσδιορισμό των κινδύνων σε εθνικό επίπεδο, τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να περιγράφουν πιθανούς κινδύνους που εντοπίζουν σε σχέση με την κυριότητα των υποδομών που έχουν σημασία για την ασφάλεια του εφοδιασμού, καθώς και τα πιθανά μέτρα που έχουν ληφθεί, εφόσον υπάρχουν, για την αντιμετώπιση τέτοιων κινδύνων (παραδείγματος χάριν, γενικοί ή ειδικοί ανά τομέα νόμοι ελέγχου των επενδύσεων, ειδικά δικαιώματα για ορισμένα ενδιαφερόμενα μέρη κ.λπ.), υποδεικνύοντας γιατί κατά την άποψή τους τέτοια μέτρα είναι δικαιολογημένα.

(14)Μια περιφερειακή προσέγγιση για τον προσδιορισμό σεναρίων κινδύνων και την ανάπτυξη μέτρων πρόληψης και μετριασμού αναμένεται να έχει σημαντικά οφέλη ως προς την αποτελεσματικότητα των μέτρων και τη βέλτιστη χρήση των πόρων. Επιπλέον, σε περίπτωση ταυτόχρονης κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας, μια συντονισμένη και προσυμφωνημένη προσέγγιση θα διασφαλίσει τη συνεπή απόκριση και θα μειώσει τον κίνδυνο δυσμενών δευτερογενών επιπτώσεων σε γειτονικά κράτη μέλη, οι οποίες θα μπορούσαν να προκληθούν από τη λήψη αμιγώς εθνικών μέτρων. Επομένως, ο παρών κανονισμός απαιτεί από τα κράτη μέλη να συνεργάζονται σε περιφερειακό πλαίσιο.

(15)Όπως αναφέρεται στον [προτεινόμενο κανονισμό για την ηλεκτρική ενέργεια], τα περιφερειακά επιχειρησιακά κέντρα θα πρέπει να εκτιμούν τακτικά τους σχετικούς κινδύνους, καθώς τους έχει ανατεθεί η επιχειρησιακή διαχείριση αυτών των καταστάσεων. Για να διασφαλίζεται ότι θα μπορούν να εκτελούν τα καθήκοντά τους αποτελεσματικά και να συνεργάζονται στενά με τις αρμόδιες εθνικές αρχές με σκοπό την πρόληψη και τον μετριασμό συμβάντων μεγάλης κλίμακας, η περιφερειακή συνεργασία που απαιτείται δυνάμει του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να βασίζεται στις δομές περιφερειακής συνεργασίας που χρησιμοποιούνται σε τεχνικό επίπεδο, δηλαδή στις ομάδες των κρατών μελών που μοιράζονται το ίδιο περιφερειακό επιχειρησιακό κέντρο.

(16)Ο [προτεινόμενος κανονισμός για την ηλεκτρική ενέργεια] προβλέπει τη χρήση κοινής μεθοδολογίας για την ευρωπαϊκή εκτίμηση της μεσοπρόθεσμης έως μακροπρόθεσμης επάρκειας των πόρων (από τα επόμενα δέκα έτη έως το επόμενο έτος), με σκοπό να διασφαλίζεται ότι οι αποφάσεις των κρατών μελών σε σχέση με τις πιθανές ανάγκες επενδύσεων λαμβάνονται σε διαφανή και κοινά συμφωνημένη βάση. Αυτή η εκτίμηση έχει διαφορετικό σκοπό σε σχέση με τις εκτιμήσεις βραχυπρόθεσμης επάρκειας, οι οποίες χρησιμοποιούνται για τον εντοπισμό πιθανών προβλημάτων που σχετίζονται με την επάρκεια σε βραχέα χρονικά πλαίσια, δηλαδή τις εποχικές προβλέψεις (έξι επόμενοι μήνες) και τις εκτιμήσεις επάρκειας από εκτίμηση επάρκειας επόμενης εβδομάδας έως ενδοημερήσια επάρκεια. Όσον αφορά τις βραχυπρόθεσμες εκτιμήσεις, υπάρχει ανάγκη για κοινή προσέγγιση ως προς τον τρόπο εντοπισμού των πιθανών προβλημάτων που σχετίζονται με την επάρκεια. Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας θα εκδίδει χειμερινές και θερινές προβλέψεις, προκειμένου να προειδοποιεί τα κράτη μέλη και τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς για τους κινδύνους που σχετίζονται με την ασφάλεια του εφοδιασμού οι οποίοι είναι πιθανό να παρουσιαστούν κατά τους επόμενους έξι μήνες. Για να βελτιωθούν αυτές οι προβλέψεις, θα πρέπει να βασίζονται σε κοινή πιθανολογική μεθοδολογία που θα προταθεί από το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας και θα εγκριθεί από τον Οργανισμό. Προκειμένου να ενισχυθεί η περιφερειακή προσέγγιση για την εκτίμηση των κινδύνων, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να μπορεί να αναθέτει καθήκοντα που συνδέονται με τις εποχικές προβλέψεις στα περιφερειακά επιχειρησιακά κέντρα.

(17)Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και τα περιφερειακά επιχειρησιακά κέντρα θα πρέπει να εφαρμόζουν τη μεθοδολογία που χρησιμοποιείται για την κατάρτιση εποχικών προβλέψεων κατά τη διεξαγωγή οποιουδήποτε άλλου τύπου βραχυπρόθεσμης εκτίμησης των κινδύνων, δηλαδή των προβλέψεων επάρκειας ηλεκτροπαραγωγής από επάρκεια επόμενης εβδομάδας έως ενδοημερήσια επάρκεια, που προβλέπονται στον κανονισμό της Επιτροπής σχετικά με τον καθορισμό κατευθυντήριων γραμμών για τη λειτουργία του συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

(18)Για να διασφαλίζεται κοινή προσέγγιση στην πρόληψη και τη διαχείριση κρίσεων, η αρμόδια αρχή κάθε κράτους μέλους θα πρέπει να καταρτίσει σχέδιο ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων, μετά από διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη. Τα σχέδια θα πρέπει να περιγράφουν μέτρα αποτελεσματικά, αναλογικά και δεν εισάγουν διακρίσεις και τα οποία αντιμετωπίζουν όλα τα προσδιορισμένα σενάρια κρίσης. Τα σχέδια θα πρέπει να εξασφαλίζουν διαφάνεια, ειδικά όσον αφορά τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες θα μπορούν να ληφθούν μη αγοραία μέτρα για τον μετριασμό καταστάσεων κρίσης. Όλα τα προβλεπόμενα μη αγοραία μέτρα θα πρέπει να συμμορφώνονται με τους κανόνες που καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό.

(19)Τα σχέδια θα πρέπει να αποτελούνται από δύο μέρη, καθορίζοντας εθνικά μέτρα και περιφερειακά μέτρα συμφωνημένα μεταξύ των κρατών μελών στην περιφέρεια. Τα περιφερειακά μέτρα είναι απαραίτητα ειδικά σε περίπτωση ταυτόχρονης κρίσης, όπου μια συντονισμένη και προσυμφωνημένη προσέγγιση θα διασφαλίσει τη συνεπή απόκριση και θα μειώσει τον κίνδυνο δυσμενών δευτερογενών επιπτώσεων. Τα σχέδια θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τα ειδικά χαρακτηριστικά κάθε κράτους μέλους και να καθορίζουν με σαφήνεια τους ρόλους και τις ευθύνες των αρμόδιων αρχών. Τα εθνικά μέτρα θα πρέπει να λαμβάνουν πλήρως υπόψη τα συμφωνημένα περιφερειακά μέτρα και να αξιοποιούν πλήρως τις ευκαιρίες που παρέχονται από την περιφερειακή συνεργασία. Τα σχέδια θα πρέπει να έχουν τεχνικό ή επιχειρησιακό χαρακτήρα, προκειμένου να συμβάλουν στην πρόληψη εκδήλωσης ή κλιμάκωσης τυχόν κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας και να μετριάσουν τις επιπτώσεις της.

(20)Τα σχέδια θα πρέπει να ενημερώνονται τακτικά. Για να διασφαλίζεται ότι τα σχέδια θα είναι πάντα ενημερωμένα και αποτελεσματικά, οι αρμόδιες αρχές κάθε περιφέρειας θα πρέπει να διοργανώνουν ετήσιες προσομοιώσεις σε συνεργασία με τα περιφερειακά επιχειρησιακά κέντρα, ώστε να ελέγχουν την καταλληλότητά τους.

(21)Η χρήση υποδειγμάτων θα διευκολύνει την εκπόνηση των σχεδίων και τη διαβούλευση με άλλα κράτη μέλη στη σχετική περιφέρεια και την ομάδα συντονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια. Η διαβούλευση εντός της περιφέρειας και μέσω της ομάδας συντονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια θα διασφαλίσει ότι τα μέτρα που λαμβάνονται σε κράτος μέλος ή περιφέρεια δεν θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια του εφοδιασμού άλλων κρατών μελών ή περιφερειών.

(22)Η ανταλλαγή πληροφοριών σε περίπτωση κατάστασης κρίσης είναι ουσιαστική, προκειμένου να διασφαλίζεται η συντονισμένη δράση και η στοχοθετημένη συνδρομή. Για τον λόγο αυτό, ο παρών κανονισμός υποχρεώνει τα κράτη μέλη να ενημερώνουν τα γειτονικά κράτη μέλη και την Επιτροπή χωρίς καθυστέρηση όταν αντιμετωπίζουν κρίση ηλεκτρικής ενέργειας. Θα πρέπει επίσης να παρέχουν πληροφορίες για τα αίτια της κρίσης, τα μέτρα που λήφθηκαν και έχουν σχεδιαστεί για τον μετριασμό της και την πιθανή ανάγκη συνδρομής από άλλα κράτη μέλη. Όπου αυτή η συνδρομή υπερβαίνει την ασφάλεια του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια, ο μηχανισμός πολιτικής προστασίας της Ένωσης παραμένει το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο.

(23)Είναι σημαντικό να διευκολύνεται η επικοινωνία και η ευαισθητοποίηση μεταξύ των κρατών μελών, οποτεδήποτε έχουν συγκεκριμένες, σοβαρές και αξιόπιστες πληροφορίες ότι μπορεί να επέλθει συμβάν το οποίο είναι πιθανό να οδηγήσει σε σημαντική υποβάθμιση του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια. Σε τέτοιες περιπτώσεις, τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενημερώνουν την Επιτροπή και την ομάδα συντονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια χωρίς καθυστέρηση, παρέχοντας, συγκεκριμένα, πληροφορίες για τις αιτίες της υποβάθμισης, τα προγραμματισμένα μέτρα για την πρόληψη κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας και την πιθανή ανάγκη συνδρομής από άλλα κράτη μέλη.

(24)Σε περίπτωση κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας, τα κράτη μέλη θα πρέπει να συνδράμουν το ένα το άλλο σε πνεύμα αλληλεγγύης και να διασφαλίζουν ότι η ηλεκτρική ενέργεια είναι διαθέσιμη εκεί όπου υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη. Αυτή η συνεργασία θα πρέπει να βασίζεται σε προσυμφωνημένα μέτρα που καθορίζονται στα σχέδια ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων. Αναφορικά με τη συνεργασία, τα κράτη μέλη θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους κοινωνικούς και οικονομικούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της ασφάλειας των πολιτών και της αναλογικότητας. Ενθαρρύνονται να ανταλλάσσουν βέλτιστες πρακτικές και να χρησιμοποιούν την ομάδα συντονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια ως πλατφόρμα συζήτησης για τον προσδιορισμό διαθέσιμων επιλογών για συμφωνίες συνεργασίας και αλληλεγγύης, συμπεριλαμβανομένων μηχανισμών αποζημίωσης. Η Επιτροπή μπορεί να διευκολύνει την εκπόνηση των περιφερειακά συντονισμένων μέτρων στην εν λόγω περιοχή.

(25)Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να επιτρέψει στις επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενέργειας και τους πελάτες να βασίζονται όσο το δυνατόν περισσότερο στους μηχανισμούς της αγοράς, όπως καθορίζεται στην [προτεινόμενη οδηγία για την ηλεκτρική ενέργεια και τον κανονισμό για την ηλεκτρική ενέργεια], κατά την αντιμετώπιση καταστάσεων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας. Οι κανόνες που διέπουν την εσωτερική αγορά και οι κανόνες λειτουργίας του συστήματος θα πρέπει να τηρούνται ακόμα και σε καταστάσεις κρίσης. Αυτό σημαίνει ότι τα μη αγοραία μέτρα, όπως η αναγκαστική αποσύνδεση της ζήτησης ή η παροχή επιπρόσθετου εφοδιασμού πέραν της κανονικής λειτουργίας της αγοράς, θα πρέπει να λαμβάνονται μόνο ως έσχατη λύση, όταν έχουν εξαντληθεί όλες οι δυνατότητες που προσφέρονται από την αγορά. Για τον λόγο αυτό, αναγκαστική αποσύνδεση της ζήτησης μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο αφού έχουν εξαντληθεί όλες οι δυνατότητες για εθελοντική αποσύνδεση της ζήτησης. Επιπλέον, τα όποια μη αγοραία μέτρα θα πρέπει να είναι απαραίτητα, αναλογικά, να μην εισάγουν διακρίσεις και να είναι προσωρινά.

(26)Προκειμένου να διασφαλιστεί η διαφάνεια μετά από κρίση ηλεκτρικής ενέργειας, τα επηρεαζόμενα κράτη μέλη θα πρέπει να διενεργήσουν εκ των υστέρων αξιολόγηση της κρίσης και των επιπτώσεών της, εμπλέκοντας έτσι επαρκώς την εθνική τους ρυθμιστική αρχή. Μια τέτοια αξιολόγηση θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη, μεταξύ άλλων, την αποτελεσματικότητα και την αναλογικότητα των μέτρων που λαμβάνονται καθώς και το οικονομικό τους κόστος. Θα πρέπει επίσης να καλύπτει διασυνοριακούς παράγοντες, όπως τις επιπτώσεις των μέτρων σε άλλα κράτη μέλη και τον βαθμό συνδρομής που ελήφθη από αυτά.

(27)Οι υποχρεώσεις διαφάνειας θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι όλα τα μέτρα που λαμβάνονται για την πρόληψη ή τη διαχείριση καταστάσεων κρίσης τηρούν τους κανόνες της εσωτερικής αγοράς και είναι ευθυγραμμισμένα με τις αρχές της συνεργασίας και της αλληλεγγύης που διέπουν την Ενεργειακή Ένωση.

(28)Το 2012, δημιουργήθηκε η ομάδα συντονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια ως φόρουμ για την ανταλλαγή πληροφοριών και την καλλιέργεια της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών, ιδιαίτερα στον τομέα της ασφάλειας του εφοδιασμού 29 . Μέσω του παρόντος κανονισμού, ο ρόλος της ενισχύεται. Θα πρέπει να εκτελεί συγκεκριμένες εργασίες, κυρίως σε σχέση με την εκπόνηση των σχεδίων ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων και θα έχει διακεκριμένο ρόλο στην παρακολούθηση της απόδοσης των κρατών μελών στον τομέα της ασφάλειας του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια και στην ανάπτυξη βέλτιστων πρακτικών σε αυτή τη βάση.

(29)Μια κρίση ηλεκτρικής ενέργειας μπορεί να εκτείνεται πέραν των συνόρων της Ένωσης, περιλαμβάνοντας επίσης χώρες της Ενεργειακής Κοινότητας. Προκειμένου να διασφαλιστεί η αποδοτική διαχείριση της κρίσης στα σύνορα μεταξύ κρατών μελών και συμβαλλόμενων μερών, η Ένωση θα πρέπει να συνεργάζεται στενά με τα συμβαλλόμενα μέρη της Ενεργειακής Κοινότητας για την πρόληψη, την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μιας κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας.

(30)Για να είναι δυνατή η γρήγορη απόκριση της Ένωσης στις μεταβαλλόμενες συνθήκες όσον αφορά την ετοιμότητα αντιμετώπισης κινδύνων στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, θα πρέπει να ανατεθεί στην Επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 290 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης η αρμοδιότητα έκδοσης πράξεων σχετικά με την τροποποίηση των υποδειγμάτων για τα σχέδια ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων. Έχει ιδιαίτερη σημασία η Επιτροπή να διενεργεί, κατά το προπαρασκευαστικό της έργο, τις κατάλληλες διαβουλεύσεις, μεταξύ άλλων σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων. Όταν ετοιμάζει και συντάσσει κατ' εξουσιοδότηση πράξεις, θα πρέπει να διασφαλίζει ότι τα σχετικά έγγραφα διαβιβάζονται ταυτοχρόνως στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο εγκαίρως και καταλλήλως.

(31)Δρώντας μεμονωμένα, τα κράτη μέλη δεν μπορούν να επιτύχουν ικανοποιητικά τον στόχο του παρόντος κανονισμού, δηλαδή να κατοχυρώσουν την πιο αποτελεσματική και αποδοτική ετοιμότητα αντιμετώπισης κινδύνων εντός της Ένωσης. Δεδομένης της κλίμακας και των αποτελεσμάτων της δράσης, ο στόχος επιτυγχάνεται καλύτερα σε ενωσιακό επίπεδο. Ως εκ τούτου, η Ένωση ενδέχεται να λάβει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας του άρθρου 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας που διατυπώνεται στο εν λόγω άρθρο ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία για την επίτευξη του στόχου αυτού.

(32)Η οδηγία 2005/89/ΕΚ θα πρέπει να καταργηθεί,

ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ:

ΚΕΦΑΛΑΙΟ I
Γενικές διατάξεις

Άρθρο 1
Αντικείμενο

Ο παρών κανονισμός θεσπίζει κανόνες για τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών με σκοπό την πρόληψη, την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση κρίσεων ηλεκτρικής ενέργειας σε πνεύμα αλληλεγγύης και διαφάνειας και λαμβάνοντας πλήρως υπόψη τις απαιτήσεις μιας ανταγωνιστικής εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

Άρθρο 2
Ορισμοί

1.Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, θα ισχύουν οι ορισμοί που διατυπώνονται στο άρθρο 2 της οδηγίας για την ηλεκτρική ενέργεια [προτεινόμενη οδηγία για την ηλεκτρική ενέργεια] και το άρθρο 2 του κανονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια [προτεινόμενος κανονισμός για την ηλεκτρική ενέργεια].

2.Ισχύουν επίσης οι ακόλουθοι ορισμοί:

α)«ασφάλεια του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια»: η ικανότητα συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας να εγγυάται τον αδιάλειπτο εφοδιασμό με ηλεκτρική ενέργεια στους καταναλωτές με σαφώς καθορισμένο επίπεδο απόδοσης·

β)«κρίση ηλεκτρικής ενέργειας»: κατάσταση σημαντικής έλλειψης ηλεκτρικής ενέργειας ή αδυναμίας διάθεσης ηλεκτρικής ενέργειας στους τελικούς καταναλωτές, είτε υφιστάμενη είτε επικείμενη·

γ)«ταυτόχρονη κρίση»: κρίση ηλεκτρικής ενέργειας που επηρεάζει περισσότερα από ένα κράτη μέλη ταυτόχρονα·

δ)«διαχειριστής ή ομάδα κρίσης»: άτομο, ομάδα ατόμων ή οργανισμός που έχει ως καθήκον να ενεργεί ως σημείο επαφής και να συντονίζει τη ροή πληροφοριών κατά τη διάρκεια κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας·

ε)«μη αγοραίο μέτρο»: κάθε μέτρο από την πλευρά της προσφοράς ή της ζήτησης που αποκλίνει από τους κανόνες της αγοράς ή τις εμπορικές συμφωνίες, με σκοπό τον μετριασμό κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας·

στ)«περιφέρεια»: ομάδα κρατών μελών που μοιράζονται το ίδιο περιφερειακό επιχειρησιακό κέντρο, όπως αυτό έχει δημιουργηθεί δυνάμει του άρθρου 33 του κανονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια [προτεινόμενου κανονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια].

Άρθρο 3
Αρμόδια αρχή

1.Το συντομότερο δυνατό και το αργότερο έως [η ακριβής ημερομηνία εισάγεται από την Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης: τρεις μήνες μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού], κάθε κράτος μέλος καθορίζει εθνική κρατική ή ρυθμιστική αρχή ως αρμόδια αρχή του η οποία θα είναι υπεύθυνη να εκτελεί τις εργασίες που καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό. Οι αρμόδιες αρχές συνεργάζονται μεταξύ τους για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού.

2.Τα κράτη μέλη ενημερώνουν την Επιτροπή χωρίς καθυστέρηση για την ονομασία και τα στοιχεία επικοινωνίας της αρμόδιας αρχής, μόλις οριστεί.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙ
Εκτίμηση κινδύνου

Άρθρο 4
Εκτιμήσεις ασφάλειας εφοδιασμού

Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι όλοι οι κίνδυνοι που συνδέονται με την ασφάλεια του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια αξιολογούνται σύμφωνα με τους κανόνες που καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό και το άρθρο 18 του κανονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια [προτεινόμενος κανονισμός για την ηλεκτρική ενέργεια]. Για τον σκοπό αυτό, συνεργάζονται με το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας και τα περιφερειακά επιχειρησιακά κέντρα.

Άρθρο 5
Μεθοδολογία για τον προσδιορισμό σεναρίων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας σε περιφερειακό επίπεδο

1.Έως τις [η ακριβής ημερομηνία εισάγεται από την Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης : δύο μήνες μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού], το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας υποβάλλει στον Οργανισμό πρόταση για μεθοδολογία για τον προσδιορισμό των πιο συναφών σεναρίων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας σε περιφερειακό πλαίσιο.

2.Τα σενάρια κρίσης προσδιορίζονται με βάση τουλάχιστον τους ακόλουθους κινδύνους:

α)σπάνιοι και ακραίοι φυσικοί κίνδυνοι·

β)κίνδυνοι ατυχημάτων που υπερβαίνουν το κριτήριο ασφάλειας N-1·

γ)επακόλουθοι κίνδυνοι συμπεριλαμβανομένων ελλείψεων καυσίμων·

δ)κακόβουλες επιθέσεις.

3.Η προτεινόμενη μεθοδολογία περιλαμβάνει τουλάχιστον τα ακόλουθα στοιχεία:

α)εξέταση όλων των σχετικών εθνικών και περιφερειακών συνθηκών·

β)αλληλεπίδραση και συσχετισμός των κινδύνων σε διασυνοριακό επίπεδο·

γ)προσομοιώσεις σεναρίων ταυτόχρονης κρίσης·

δ)κατάταξη των κινδύνων ανάλογα με τις επιπτώσεις τους και την πιθανότητά τους.

Κατά την εξέταση των κινδύνων διατάραξης του εφοδιασμού με αέριο στο πλαίσιο του προσδιορισμού των κινδύνων σύμφωνα με την παράγραφο 2 στοιχείο γ), το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας χρησιμοποιεί τα σενάρια διατάραξης του εφοδιασμού με αέριο και των υποδομών που αναπτύχθηκαν από το Ευρωπαϊκό δίκτυο διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς αερίου σύμφωνα με το άρθρο 6.6 του κανονισμού για την ασφάλεια του εφοδιασμού με αέριο [προτεινόμενος κανονισμός για την ασφάλεια εφοδιασμού με αέριο].

4.Προτού υποβάλει την προτεινόμενη μεθοδολογία, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας πραγματοποιεί διαβούλευση τουλάχιστον με τους εκπροσώπους του κλάδου και τις οργανώσεις καταναλωτών, τους διαχειριστές συστημάτων διανομής, τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές και άλλες εθνικές αρχές. Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας λαμβάνει δεόντως υπόψη του τα αποτελέσματα της διαβούλευσης.

5.Εντός δύο μηνών από τη λήψη της προτεινόμενης μεθοδολογίας, ο Οργανισμός είτε εγκρίνει είτε τροποποιεί την πρόταση. Στη δεύτερη περίπτωση, συμβουλεύεται το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας προτού υιοθετήσει την τροποποιημένη έκδοση και τη δημοσιεύσει στον ιστότοπό του.

6.Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας ενημερώνει και βελτιώνει τη μεθοδολογία τακτικά σύμφωνα με τις παραγράφους 1 έως 5. Ο Οργανισμός ή η Επιτροπή δύνανται να ζητήσουν τέτοιες ενημερώσεις και βελτιώσεις αιτιολογώντας τις δεόντως. Εντός έξι μηνών από το αίτημα, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας υποβάλλει στον οργανισμό προσχέδιο των προτεινόμενων αλλαγών. Εντός περιόδου δύο μηνών από τη λήψη του προσχεδίου, ο Οργανισμός τροποποιεί ή εγκρίνει τις αλλαγές και τις δημοσιεύει στον ιστότοπό του.

Άρθρο 6
Προσδιορισμός σεναρίων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας σε περιφερειακό επίπεδο

1.Έως τις [η ακριβής ημερομηνία συμπληρώνεται από την Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης: δέκα μήνες μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού] και με βάση τη μεθοδολογία που εγκρίθηκε δυνάμει του άρθρου 5, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας προσδιορίζει τα πιο συναφή σενάρια κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας για κάθε περιφέρεια. Μπορεί να αναθέσει καθήκοντα που συνδέονται με τον προσδιορισμό περιφερειακών σεναρίων κρίσης στα περιφερειακά επιχειρησιακά κέντρα.

2.Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας υποβάλλει προς διαβούλευση τα προσδιορισμένα περιφερειακά σενάρια κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας στην ομάδα συντονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια.

3.Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας επικαιροποιεί τα σενάρια κάθε τρία χρόνια, εκτός αν ενδείκνυται συχνότερη επικαιροποίηση λόγω των περιστάσεων.

Άρθρο 7
Προσδιορισμός σεναρίων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας σε εθνικό επίπεδο

1.Έως τις [η ακριβής ημερομηνία συμπληρώνεται από την Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης: δέκα μήνες μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού], τα κράτη μέλη προσδιορίζουν τα πιο συναφή σενάρια κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας σε εθνικό επίπεδο.

2.Τα σενάρια κρίσης προσδιορίζονται με βάση τουλάχιστον τους κινδύνους που αναφέρονται στο άρθρο 5 παράγραφος 2) και είναι συνεπή με τα περιφερειακά σενάρια που προσδιορίζονται δυνάμει του άρθρου 6. Τα κράτη μέλη επικαιροποιούν τα σενάρια κάθε τρία χρόνια, εκτός αν ενδείκνυται συχνότερη επικαιροποίηση λόγω των περιστάσεων.

3.Έως τις [η ακριβής ημερομηνία συμπληρώνεται από την Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης: δέκα μήνες μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού], τα κράτη μέλη ενημερώνουν την ομάδα συντονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια και την Επιτροπή για τους πιθανούς κινδύνους που προβλέπουν σε σχέση με την κυριότητα των υποδομών αναφορικά με την ασφάλεια του εφοδιασμού, καθώς και τα πιθανά μέτρα που έχουν ληφθεί για την πρόληψη ή τον μετριασμό τέτοιων κινδύνων, υποδεικνύοντας γιατί αυτά τα μέτρα θεωρούνται απαραίτητα και αναλογικά.

Άρθρο 8
Μεθοδολογία για εκτιμήσεις της βραχυπρόθεσμης επάρκειας

1.Έως τις [η ακριβής ημερομηνία συμπληρώνεται από την Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης: δύο μήνες μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού], το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας υποβάλλει στον Οργανισμό πρόταση για μια μεθοδολογία για την εκτίμηση της βραχυπρόθεσμης επάρκειας, δηλαδή της εποχικής επάρκειας καθώς και της επάρκειας επόμενης εβδομάδας έως και ενδοημερήσιας επάρκειας, που καλύπτει τουλάχιστον τα ακόλουθα:

α)την αβεβαιότητα ενεργειακών εισροών, όπως την πιθανότητα διακοπής της δυναμικότητας μεταφοράς, την πιθανότητα μη προγραμματισμένης διακοπής της λειτουργίας των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, αντίξοες καιρικές συνθήκες, μεταβλητότητα της ζήτησης και μεταβλητότητα της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές·

β)την πιθανότητα εκδήλωσης κρίσιμης κατάστασης·

γ)ην πιθανότητα εκδήλωσης ταυτόχρονης κρίσης.

Η μεθοδολογία περιλαμβάνει πιθανολογική προσέγγιση και λαμβάνει υπόψη το περιφερειακό και το ενωσιακό πλαίσιο, συμπεριλαμβανομένων, στο μέτρο του δυνατού, χωρών εκτός ΕΕ εντός συγχρονισμένων περιοχών της Ένωσης.

2.Προτού υποβάλει την προτεινόμενη μεθοδολογία, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας πραγματοποιεί διαβούλευση τουλάχιστον με τον κλάδο και τους καταναλωτές, τους διαχειριστές συστημάτων διανομής, τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές και άλλες εθνικές αρχές. Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας λαμβάνει δεόντως υπόψη του τα αποτελέσματα της διαβούλευσης.

3.Εντός δύο μηνών από τη λήψη της προτεινόμενης μεθοδολογίας, ο Οργανισμός είτε εγκρίνει είτε τροποποιεί την πρόταση. Στη δεύτερη περίπτωση, συμβουλεύεται το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας προτού υιοθετήσει την τροποποιημένη έκδοση και τη δημοσιεύσει στον ιστότοπό του.

4.Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας ενημερώνει και βελτιώνει τη μεθοδολογία τακτικά σύμφωνα με τις παραγράφους 1 έως 3. Ο Οργανισμός ή η Επιτροπή δύνανται να ζητήσουν τέτοιες ενημερώσεις και βελτιώσεις κατόπιν κατάλληλης αιτιολόγησης. Εντός έξι μηνών από το αίτημα, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας υποβάλλει στον οργανισμό προσχέδιο των προτεινόμενων αλλαγών. Εντός περιόδου δύο μηνών από τη λήψη του προσχεδίου, ο Οργανισμός τροποποιεί ή εγκρίνει τις αλλαγές και τις δημοσιεύει στον ιστότοπό του.

Άρθρο 9
Εκτιμήσεις βραχυπρόθεσμης επάρκειας

1.Όλες οι εκτιμήσεις βραχυπρόθεσμης επάρκειας διενεργούνται σύμφωνα με τη μεθοδολογία που έχει αναπτυχθεί δυνάμει του άρθρου 8.

2.Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας καταρτίζει προβλέψεις εποχικής επάρκειας σύμφωνα με τη μεθοδολογία που έχει αναπτυχθεί δυνάμει του άρθρου 8. Δημοσιεύει τα αποτελέσματα το αργότερο έως την 1η Δεκεμβρίου κάθε έτους για τις χειμερινές προβλέψεις και έως την 1η Ιουνίου για τις θερινές προβλέψεις. Μπορεί να αναθέσει καθήκοντα που συνδέονται με τις προβλέψεις στα περιφερειακά επιχειρησιακά κέντρα. Παρουσιάζει τις προβλέψεις στην ομάδα συντονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια, η οποία μπορεί να κάνει συστάσεις για τα αποτελέσματα, όπου ενδείκνυται.

3.Τα περιφερειακά επιχειρησιακά κέντρα πραγματοποιούν εκτιμήσεις επάρκειας επόμενης εβδομάδας έως και εκτιμήσεις ενδοημερήσιας επάρκειας για τις αντίστοιχες περιφέρειες με βάση τη μεθοδολογία που εγκρίθηκε δυνάμει του άρθρου 8.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙΙ
Σχέδια ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων

Άρθρο 10
Καθιέρωση σχεδίων ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων

1.Με βάση τα περιφερειακά και εθνικά σενάρια κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας που έχουν προσδιοριστεί δυνάμει των άρθρων 6 και 7, η αρμόδια αρχή κάθε κράτους μέλους εκπονεί σχέδιο ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων, μετά από διαβούλευση με τις επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, τους αρμόδιους οργανισμούς που εκπροσωπούν τα συμφέροντα των οικιακών και των βιομηχανικών πελατών ηλεκτρικής ενέργειας και την εθνική ρυθμιστική αρχή (όπου δεν είναι η αρμόδια αρχή).

2.Το σχέδιο αποτελείται από εθνικά μέτρα και περιφερειακά μέτρα, όπως καθορίζεται στα άρθρα 11 και 12. Με την επιφύλαξη του άρθρου 15, όλα τα μέτρα που σχεδιάζονται ή λαμβάνονται για την πρόληψη, την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τον μετριασμό των καταστάσεων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας συμμορφώνονται πλήρως με τους κανόνες που διέπουν την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και τη λειτουργία του συστήματος. Τα μέτρα είναι σαφώς καθορισμένα, διαφανή, αναλογικά και δεν εισάγουν διακρίσεις.

3.Το σχέδιο εκπονείται σύμφωνα με το υπόδειγμα που περιλαμβάνεται στο παράρτημα. Η Επιτροπή εξουσιοδοτείται να εκδίδει κατ' εξουσιοδότηση πράξεις, σύμφωνα με το άρθρο 19, για την τροποποίηση του ανωτέρω υποδείγματος.

4.Πριν από την υιοθέτηση ενός σχεδίου, η αρμόδια αρχή υποβάλλει προσχέδιο στις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών στην εν λόγω περιφέρεια και στην ομάδα συντονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια για διαβούλευση.

5.Εντός τριών μηνών από την υποβολή του προσχεδίου, οι αρμόδιες αρχές των άλλων κρατών μελών στην περιφέρεια και η ομάδα συντονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια το εξετάζουν και μπορούν να εκδώσουν συστάσεις.

6.Εντός έξι μηνών από την υποβολή του προσχεδίου, το εν λόγω κράτος μέλος εγκρίνει το σχέδιο, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τα αποτελέσματα της διαβούλευσης και τις συστάσεις των αρμόδιων αρχών άλλων κρατών μελών και της ομάδας συντονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια. Υποβάλλει το εγκεκριμένο σχέδιο στην ομάδα συντονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια χωρίς καθυστέρηση.

7.Τα κράτη μέλη δημοσιοποιούν τα σχέδια, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι τηρείται η εμπιστευτικότητα των ευαίσθητων πληροφοριών, κυρίως των πληροφοριών για τα μέτρα που συνδέονται με την πρόληψη και τον μετριασμό κακόβουλων επιθέσεων.

8.Τα κράτη μέλη εγκρίνουν και δημοσιοποιούν το πρώτο σχέδιο έως τις [η ακριβής ημερομηνία συμπληρώνεται από την Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης: δύο έτη μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού] το αργότερο. Τα επικαιροποιούν κάθε τρία χρόνια, εκτός αν ενδείκνυται συχνότερη επικαιροποίηση λόγω των περιστάσεων.

Άρθρο 11
Περιεχόμενο των σχεδίων ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων όσον αφορά τα εθνικά μέτρα

1.Κάθε σχέδιο καθορίζει όλα τα μέτρα που έχουν σχεδιαστεί ή ληφθεί για την πρόληψη, την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τον μετριασμό καταστάσεων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας, όπως καθορίζεται δυνάμει των άρθρων 6 και 7. Πληροί τις εξής προϋποθέσεις:

α)περιλαμβάνει σύνοψη των προσδιορισμένων σεναρίων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας για τα σχετικά κράτη μέλη και την περιφέρεια, σύμφωνα με τη διαδικασία των άρθρων 6 και 7·

β)καθορίζει τον ρόλο και τις ευθύνες της αρμόδιας αρχής·

γ)περιγράφει τα μέτρα που έχουν σχεδιαστεί για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και την πρόληψη των προσδιορισμένων κινδύνων σύμφωνα με τα άρθρα 6 και 7·

δ)ορίζει διαχειριστή ή ομάδα εθνικής κρίσης και καθορίζει τα καθήκοντά του/της·

ε)καθορίζει λεπτομερείς διαδικασίες που πρέπει να εφαρμόζονται σε καταστάσεις κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των αντίστοιχων σχεδίων για τις ροές πληροφοριών·

στ)προσδιορίζει τη συμβολή αγοραίων μέτρων για την αντιμετώπιση των καταστάσεων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας·

ζ)προσδιορίζει πιθανά μη αγοραία μέτρα τα οποία πρόκειται να εφαρμοστούν σε καταστάσεις κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας, καθορίζοντας τις συνθήκες ενεργοποίησης, τις προϋποθέσεις και τις διαδικασίες για την εφαρμογή τους και υποδεικνύοντας πώς συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις που καθορίζονται στο άρθρο 15·

η)παρέχει αναλυτικό σχέδιο απόρριψης φορτίου, καθορίζοντας πότε τα φορτία πρέπει να απορρίπτονται, υπό ποιες περιστάσεις και ποιες τιμές φορτίου είναι προς απόρριψη. Το σχέδιο καθορίζει ποιες κατηγορίες χρηστών ηλεκτρικής ενέργειας χαίρουν ειδικής προστασίας έναντι αποσύνδεσης και αιτιολογεί την ανάγκη για τέτοια προστασία, ιδίως σε ό,τι αφορά τη δημόσια και την ατομική ασφάλεια·

θ)περιγράφει τους μηχανισμούς που χρησιμοποιούνται για την ενημέρωση του κοινού σχετικά με τυχόν κρίση ηλεκτρικής ενέργειας.

2.Όλα τα εθνικά μέτρα λαμβάνουν πλήρως υπόψη τα περιφερειακά μέτρα που συμφωνήθηκαν δυνάμει του άρθρου 12 και δεν θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια άλλων κρατών μελών ή της Ένωσης συνολικά.

Άρθρο 12
Περιεχόμενο των σχεδίων ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων όσον αφορά τα περιφερειακά συντονισμένα μέτρα

1.Επιπροσθέτως των μέτρων που αναφέρονται στο άρθρο 11, το σχέδιο κάθε κράτους μέλους περιλαμβάνει περιφερειακά μέτρα, ώστε να διασφαλίζεται ότι υπάρχει επαρκής πρόληψη και διαχείριση των καταστάσεων κρίσης που έχουν διασυνοριακές επιπτώσεις. Τα εν λόγω μέτρα συμφωνούνται εντός της σχετικής περιφέρειας και περιλαμβάνουν τουλάχιστον:

α)τον διορισμό διαχειριστή ή ομάδας περιφερειακής κρίσης·

β)μηχανισμούς για ανταλλαγή πληροφοριών και συνεργασία εντός περιφέρειας·

γ)μέτρα για τον μετριασμό των επιπτώσεων μιας κρίσης, συμπεριλαμβανομένης μιας κατάστασης ταυτόχρονης κρίσης. Αυτά περιλαμβάνουν περιφερειακά σχέδια απόρριψης φορτίου και τεχνικές, νομικές και οικονομικές διευθετήσεις αναφορικά με την αμοιβαία συνδρομή για να εξασφαλίζεται ότι η ηλεκτρική ενέργεια διατίθεται εκεί όπου υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη και με βέλτιστο τρόπο. Αυτές οι διευθετήσεις καθορίζουν, μεταξύ άλλων, τις συνθήκες ενεργοποίησης της συνδρομής, τον τύπο υπολογισμού ή το μέγεθος, τα καταβάλλοντα και τα εισπράττοντα μέρη και τους κανόνες διαιτησίας·

δ)διαδικασίες για τη διεξαγωγή ετήσιων δοκιμών των σχεδίων.

2.Τα περιφερειακά μέτρα που πρόκειται να συμπεριληφθούν στο σχέδιο συμφωνούνται από τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών εντός της εν λόγω περιφέρειας. Τουλάχιστον οκτώ μήνες πριν από την προθεσμία για την έγκριση ή την επικαιροποίηση του σχεδίου, οι αρμόδιες αρχές υποβάλλουν εκθέσεις για τις συμφωνίες που επιτεύχθηκαν στην ομάδα συντονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια. Εάν οι εν λόγω αρμόδιες αρχές δεν κατάφεραν να καταλήξουν σε συμφωνία, ενημερώνουν την Επιτροπή για τα αίτια αυτής της διαφωνίας. Σε μια τέτοια περίπτωση, η Επιτροπή δύναται να ζητήσει από τον Οργανισμό να διευκολύνει την επίτευξη συμφωνίας σε διαβούλευση με το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας.

3.Σε συνεργασία με τα περιφερειακά επιχειρησιακά κέντρα και με τη συμμετοχή των σχετικών ενδιαφερόμενων μερών, οι αρμόδιες αρχές κάθε περιφέρειας εκτελούν ετήσιες προσομοιώσεις καταστάσεων κρίσης, ιδίως ελέγχοντας τους μηχανισμούς επικοινωνίας που αναφέρονται στην παράγραφο 1 στοιχείο β).

ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV
Διαχείριση καταστάσεων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας

Άρθρο 13
Έγκαιρη προειδοποίηση και κήρυξη κατάστασης κρίσης

1.Όπου μια πρόβλεψη εποχικής επάρκειας ή άλλη πηγή προβλέπει συγκεκριμένες, σοβαρές και αξιόπιστες πληροφορίες ότι μπορεί να επέλθει συμβάν το οποίο είναι πιθανό να οδηγήσει σε σημαντική υποβάθμιση της κατάστασης του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια σε κράτος μέλος, η αρμόδια αρχή του εν λόγω κράτους μέλους προβαίνει, χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση, σε έγκαιρη προειδοποίηση της Επιτροπής και της ομάδας συντονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια. Παρέχει πληροφορίες για τα αίτια της υποβάθμισης, τα μέτρα που έχουν ληφθεί ή σχεδιαστεί για την πρόληψη κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας και την πιθανή ανάγκη συνδρομής από άλλα κράτη μέλη. Οι πληροφορίες περιλαμβάνουν τις πιθανές επιπτώσεις των μέτρων στην εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και σε άλλα κράτη μέλη.

2.Εάν αντιμετωπίσει κατάσταση κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας, η αρμόδια αρχή του εν λόγω κράτους μέλους κηρύσσει κατάσταση κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας και ενημερώνει τις αρμόδιες αρχές των γειτονικών κρατών μελών και την Επιτροπή χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση. Γνωστοποιεί τους λόγους για τους οποίους κηρύσσει κατάσταση κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας, τα μέτρα που έχουν ληφθεί ή σχεδιαστεί για τον μετριασμό της και την πιθανή ανάγκη συνδρομής από άλλα κράτη μέλη.

3.Σε περίπτωση που οι παρεχόμενες πληροφορίες κριθούν ανεπαρκείς, η Επιτροπή δύναται να ζητήσει από το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος να προσκομίσει πρόσθετες πληροφορίες.

4.Εάν αρμόδια αρχή εκδώσει έγκαιρη προειδοποίηση ή κηρύξει κατάσταση κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας, οι ενέργειες που καθορίζονται στο σχέδιο ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων τηρούνται στον μέγιστο δυνατό βαθμό.

Άρθρο 14
Συνεργασία και συνδρομή

1.Τα κράτη μέλη ενεργούν και συνεργάζονται σε πνεύμα αλληλεγγύης για την πρόληψη και τη διαχείριση καταστάσεων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε να διασφαλίζεται ότι η ηλεκτρική ενέργεια διατίθεται εκεί όπου απαιτείται περισσότερο, με σκοπό την προστασία της δημόσιας και της ατομικής ασφάλειας.

2.Όπου απαιτείται και είναι εφικτό, τα κράτη μέλη συνδράμουν το ένα το άλλο με σκοπό την πρόληψη και τον μετριασμό μιας κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας. Τέτοια συνδρομή υπόκειται σε αποζημίωση.

Άρθρο 15
Τήρηση των κανόνων της αγοράς

1.Τα μέτρα που λαμβάνονται για την πρόληψη ή τον μετριασμό των καταστάσεων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας συμμορφώνονται με τους κανόνες που διέπουν την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και τη λειτουργία του συστήματος.

2.Μη αγοραία μέτρα μπορούν να ενεργοποιηθούν σε κατάσταση κρίσης και μόνο εφόσον έχουν εξαντληθεί όλες οι επιλογές που παρέχονται από την αγορά. Δεν θα στρεβλώνουν υπερβολικά τον ανταγωνισμό και την αποτελεσματική λειτουργία της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Θα είναι απαραίτητα, αναλογικά, προσωρινά και δεν θα εισάγουν διακρίσεις.

3.Περικοπή των συναλλαγών, συμπεριλαμβανομένης της περικοπής της ήδη κατανεμημένης διαζωνικής δυναμικότητας, περιορισμός στην παροχή διαζωνικής δυναμικότητας για κατανομή δυναμικότητας ή περιορισμός στην παροχή χρονοδιαγραμμάτων θα ενεργοποιούνται μόνο σύμφωνα με τους κανόνες που καθορίζονται στο άρθρο 14 παράγραφος 2) του κανονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια [προτεινόμενος κανονισμός για την ηλεκτρική ενέργεια] και τους κανόνες που εγκρίθηκαν για να εξειδικευτεί η παρούσα διάταξη.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ V
Αξιολόγηση και παρακολούθηση

Άρθρο 16
Εκ των υστέρων αξιολόγηση

1.Το συντομότερο δυνατό και το αργότερο εντός έξι εβδομάδων μετά την κήρυξη της κατάστασης κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας, οι εν λόγω αρμόδιες αρχές, σε συνεννόηση με την εθνική ρυθμιστική τους αρχή (όπου δεν είναι η αρμόδια αρχή) υποβάλλουν στην ομάδα συντονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια και την Επιτροπή έκθεση αξιολόγησης.

2.Η έκθεση περιλαμβάνει τουλάχιστον τα ακόλουθα:

α)περιγραφή του συμβάντος που πυροδότησε την κρίση·

β)περιγραφή των μέτρων πρόληψης, ετοιμότητας αντιμετώπισης και μετριασμού που λήφθηκαν και εκτίμηση της αναλογικότητας και της αποτελεσματικότητάς τους·

γ)εκτίμηση των διασυνοριακών επιπτώσεων των μέτρων που λήφθηκαν·

δ)απολογισμό της συνδρομής που παρασχέθηκε σε ή λήφθηκε από γειτονικά κράτη μέλη και χώρες εκτός ΕΕ·

ε)τις οικονομικές επιπτώσεις της κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας και τις επιπτώσεις των μέτρων που λήφθηκαν στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, ιδιαίτερα τους όγκους της μη εξυπηρετούμενης ενέργειας και το επίπεδο χειροκίνητης αποσύνδεσης της ζήτησης (συμπεριλαμβανομένης μιας σύγκρισης μεταξύ του επιπέδου εθελοντικής και αναγκαστικής αποσύνδεσης της ζήτησης)·

στ)τυχόν πιθανές βελτιώσεις ή προτεινόμενες βελτιώσεις στο σχέδιο ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων.

3.Σε περίπτωση που οι πληροφορίες που παρέχονται στην έκθεση κριθούν ανεπαρκείς, η ομάδα συντονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια και η Επιτροπή δύνανται να ζητήσουν από το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος να προσκομίσει πρόσθετες πληροφορίες.

4.Οι εν λόγω αρμόδιες αρχές παρουσιάζουν τα αποτελέσματα της αξιολόγησης στην ομάδα συντονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια.

Άρθρο 17
Παρακολούθηση από την ομάδα συντονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια

1.Πέρα από την εκτέλεση άλλων συγκεκριμένων καθηκόντων όπως καθορίζεται στον παρόντα κανονισμό, η ομάδα συντονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια εξετάζει και αναθεωρεί:

α)τα αποτελέσματα του δεκαετούς σχεδίου ανάπτυξης δικτύου για την ηλεκτρική ενέργεια που έχει καταρτίσει το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας·

β)τη συνοχή των σχεδίων ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων τα οποία υιοθετήθηκαν από τα κράτη μέλη σύμφωνα με τη διαδικασία που αναφέρεται στο άρθρο 10·

γ)τα αποτελέσματα των ευρωπαϊκών εκτιμήσεων επάρκειας πόρων που έχει καταρτίσει το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας όπως αναφέρεται στο άρθρο 19 παράγραφος 3) του κανονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια [προτεινόμενος κανονισμός για την ηλεκτρική ενέργεια]·

δ)την απόδοση των κρατών μελών στον τομέα της ασφάλειας του εφοδιασμού, λαμβάνοντας υπόψη τουλάχιστον τους δείκτες που υπολογίζονται στην ευρωπαϊκή εκτίμηση επάρκειας πόρων, συγκεκριμένα την αναμενόμενη μη εξυπηρετούμενη ενέργεια (EENS) και την αναμενόμενη απώλεια φορτίου (LOLE)·

ε)τα αποτελέσματα των εποχικών προβλέψεων που αναφέρονται στο άρθρο 9·

στ)τις πληροφορίες που λαμβάνονται από τα κράτη μέλη σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 3)·

ζ)τα αποτελέσματα των εκθέσεων εκ των υστέρων αξιολόγησης όπως αναφέρονται στο άρθρο 16.

2.Η ομάδα συντονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια δύναται να εκδίδει προς τα κράτη μέλη συστάσεις που σχετίζονται με τα ζητήματα στα οποία γίνεται αναφορά στην παράγραφο 1, και τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη λαμβάνουν ιδιαιτέρως υπόψη τις εν λόγω συστάσεις.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ VI
Τελικές διατάξεις

Άρθρο 18
Συνεργασία με τα συμβαλλόμενα μέρη της Ενεργειακής Κοινότητας

Τα κράτη μέλη και τα συμβαλλόμενα μέρη της Ενεργειακής Κοινότητας καλούνται να συνεργάζονται στενά στη διαδικασία προσδιορισμού σεναρίων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας και την εκπόνηση σχεδίων ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων, ώστε να μη λαμβάνονται μέτρα που θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια του εφοδιασμού των κρατών μελών, των συμβαλλόμενων μερών ή της Ένωσης. Από αυτήν την άποψη, τα συμβαλλόμενα μέρη της Ενεργειακής Κοινότητας δύνανται να συμμετάσχουν στην ομάδα συντονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια μετά από πρόσκληση από την Επιτροπή σε σχέση με όλα τα θέματα που τα απασχολούν.

Άρθρο 19
Άσκηση της εξουσιοδότησης

1.Η εξουσία έκδοσης κατ' εξουσιοδότηση πράξεων ανατίθεται στην Επιτροπή σύμφωνα με τους όρους του παρόντος άρθρου.

2.Η Επιτροπή εξουσιοδοτείται να εκδίδει τις κατ' εξουσιοδότηση πράξεις που αναφέρονται στο άρθρο 10 παράγραφος 3 για αόριστη διάρκεια από την [η Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης να εισαγάγει την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού].

3.Η εξουσιοδότηση που αναφέρεται στο άρθρο 10 παράγραφος 3 μπορεί να ανακληθεί ανά πάσα στιγμή από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο. Η απόφαση ανάκλησης επιφέρει τη λήξη της εξουσιοδότησης που προσδιορίζεται σε αυτή. Αρχίζει να ισχύει την επομένη της δημοσίευσης της απόφασης στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή σε μεταγενέστερη ημερομηνία που ορίζεται σε αυτήν. Δεν επηρεάζει την εγκυρότητα των κατ' εξουσιοδότηση πράξεων που βρίσκονται ήδη σε ισχύ.

4.Πριν από την έκδοση κατ' εξουσιοδότηση πράξης, η Επιτροπή διεξάγει διαβουλεύσεις με εμπειρογνώμονες που ορίζουν τα κράτη μέλη σύμφωνα με τις αρχές της διοργανικής συμφωνίας για τη βελτίωση της νομοθεσίας της 13ης Απριλίου 2016 30 .

5.Η Επιτροπή, μόλις εκδώσει κατ' εξουσιοδότηση πράξη, την κοινοποιεί ταυτόχρονα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο.

6.Η κατ' εξουσιοδότηση πράξη που εκδίδεται δυνάμει του άρθρου 10 παράγραφος 3 τίθεται σε ισχύ εφόσον δεν έχει διατυπωθεί αντίρρηση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο εντός δύο μηνών από την ημέρα που η πράξη κοινοποιείται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή στο Συμβούλιο ή αν, πριν λήξει αυτή η περίοδος, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο ενημερώσουν αμφότερα την Επιτροπή ότι δεν θα προβάλλουν αντιρρήσεις. Η προθεσμία αυτή παρατείνεται κατά δύο μήνες κατόπιν πρωτοβουλίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ή του Συμβουλίου.

Άρθρο 20
Κατάργηση

Η οδηγία 2005/89/ΕΚ καταργείται.

Άρθρο 21
Έναρξη ισχύος

Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από την ημερομηνία της δημοσίευσής του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος.

Βρυξέλλες,

(1)    Βλ. ανάλυση στην ενδιάμεση έκθεση της τομεακής έρευνας για τους μηχανισμούς δυναμικότητας (C(2016) 2107 final) και το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής που συνοδεύει την παρούσα έκθεση (SWD(2016) 119 final).

(2)    Οδηγία 2005/89/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιανουαρίου 2006, περί μέτρων διασφάλισης του εφοδιασμού με ηλεκτρισμό και περί επενδύσεων υποδομής (ΕΕ L 33 της 4.2.2006, σ. 22).

(3)    Οδηγία 2009/72/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και την κατάργηση της οδηγίας 2003/54/ΕΚ (ΕΕ L 211 της 14.8.2009, σ. 55).

(4)

   Η τρίτη δέσμη μέτρων για την ηλεκτρική ενέργεια αποτελείται από την οδηγία (ΕΚ) αριθ. 2009/72/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 714/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, σχετικά με τους όρους πρόσβασης στο δίκτυο για τις διασυνοριακές ανταλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας και τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 713/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, για την ίδρυση Οργανισμού Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας.

(5)

   Οδηγία (ΕΚ) αριθ. 2009/72/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και την κατάργηση της οδηγίας 2003/54/ΕΚ (ΕΕ L 211 της 14.8.2009, σ. 55).

(6)

   Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 714/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, σχετικά με τους όρους πρόσβασης στο δίκτυο για τις διασυνοριακές ανταλλαγές ηλεκτρικής ενεργείας και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1228/2003 (ΕΕ L 211 της 14.8.2009, σ. 15).

(7)    Κανονισμός (ΕΕ) …/… της Επιτροπής, της XXX, σχετικά με τον καθορισμό κατευθυντήριων γραμμών για τη λειτουργία του συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας (ΕΕ [...]).

(8)    Κανονισμός (ΕΕ) …/… της Επιτροπής, της XXX, σχετικά με τον καθορισμό κώδικα δικτύου για τις διαδικασίες έκτακτης ανάγκης και αποκατάστασης (ΕΕ [...]).

(9)

   Οδηγία (ΕΕ) 2016/1148 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Ιουλίου 2016, σχετικά με μέτρα για υψηλό κοινό επίπεδο ασφάλειας συστημάτων δικτύου και πληροφοριών σε ολόκληρη την Ένωση (ΕΕ L 194 της 19.7.2016, σ. 1-30).

(10)

   Οδηγία 2008/114/ΕΚ του Συμβουλίου, της 8ης Δεκεμβρίου 2008, σχετικά με τον προσδιορισμό και τον χαρακτηρισμό των ευρωπαϊκών υποδομών ζωτικής σημασίας, και σχετικά με την αξιολόγηση της ανάγκης βελτίωσης της προστασίας τους (ΕΕ L 345 της 23.12.2008, σ. 75).

(11)    Οι υφιστάμενες μακροπεριφερειακές στρατηγικές της ΕΕ και η Ευρωπαϊκή Εδαφική Συνεργασία ενισχύουν την περιφερειακή συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών, εντούτοις, αυτή η περιφερειακή συνεργασία δεν περιλαμβάνει την πρόληψη και τη διαχείριση καταστάσεων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας.

(12)    Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 347/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Απριλίου 2013, σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις διευρωπαϊκές ενεργειακές υποδομές, την κατάργηση της απόφασης αριθ. 1364/2006/ΕΚ και την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 713/2009, (ΕΚ) αριθ. 714/2009 και (ΕΚ) αριθ. 715/2009 (ΕΕ L 115. της 25.4.2013. σ. 39).

(13)     https://ec.europa.eu/energy/en/consultations/public-consultation-risk-preparedness-area-security-electricity-supply

(14)     https://ec.europa.eu/energy/sites/ener/files/documents/DG%20ENER%20Risk%20preparedness%20final%20report%20May2016.pdf  

(15)    Artelys (2016): Study S16: Analysing revenue related risks for power producers.(Μελέτη S16: Ανάλυση κινδύνων που σχετίζονται με τα έσοδα για τους παραγωγούς ενέργειας) Artelys (2016): Study S4: Generation and System Adequacy Analysis.(Μελέτη S4: Ανάλυση επάρκειας ηλεκτροπαραγωγής και συστήματος.)

(16)    Benefits of an integrated European energy market (Οφέλη από την ενοποίηση της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας) (2013), BOOZ&CO.

(17)    Οι ΔΣΜ, οι ρυθμιστικές αρχές και οι αρχές ενέργειας της Σκανδιναβίας συνεργάζονται μέσω του Σκανδιναβικού φόρουμ αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών και διαχείρισης κρίσεων (NordBER). Αυτό περιλαμβάνει ανταλλαγή πληροφοριών, κοινές ομάδες εργασίας και σχέδια έκτακτης ανάγκης για ολόκληρο τον τομέα της ενέργειας της Σκανδιναβίας, ώστε να συμπληρώνει το εθνικό έργο έκτακτης ανάγκης και τη συνεργασία των ΔΣΜ ( www.nordber.org ).

(18)    Κατά την «Κατευθυντήρια γραμμή για τη λειτουργία του συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας», το «κριτήριο (N-1)» σημαίνει τον κανόνα σύμφωνα με τον οποίο τα στοιχεία που παραμένουν σε λειτουργία εντός περιοχής ελέγχου ΔΣΜ μετά την εμφάνιση απρόβλεπτου συμβάντος μπορούν να εξυπηρετούν τη νέα κατάσταση λειτουργίας χωρίς να παραβιάζονται τα όρια επιχειρησιακής ασφάλειας.

(19)    ΕΕ C της , σ. .

(20)    ΕΕ C , της , σ. .

(21)    Οδηγία 2005/89/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιανουαρίου 2006, περί μέτρων διασφάλισης του εφοδιασμού με ηλεκτρισμό και περί επενδύσεων υποδομής (ΕΕ L 33 της 4.2.2006, σ. 22).

(22)    Παραπομπή στην αναθεωρημένη τρίτη δέσμη μέτρων

(23)    Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 347/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Απριλίου 2013, σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις διευρωπαϊκές ενεργειακές υποδομές ΕΕ L 115 της 24.4.2013, σ. 39.

(24)    Κανονισμός (ΕΕ) …/… της Επιτροπής, της XXX, σχετικά με τον καθορισμό κατευθυντήριων γραμμών για τη λειτουργία του συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας (ΕΕ [...]).

(25)    Κανονισμός (ΕΕ) …/… της Επιτροπής, της XXX, σχετικά με τον καθορισμό κώδικα δικτύου για τις διαδικασίες έκτακτης ανάγκης και αποκατάστασης (ΕΕ [...]).

(26)    Οδηγία (ΕΕ) 2016/1148 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Ιουλίου 2016, σχετικά με μέτρα για υψηλό κοινό επίπεδο ασφάλειας συστημάτων δικτύου και πληροφοριών σε ολόκληρη την Ένωση, ΕΕ L 194, της 19.07.2016, σ. 1-30.

(27)    Οδηγία 2008/114/ΕΚ, της 8ης Δεκεμβρίου 2008, σχετικά με τον προσδιορισμό και τον χαρακτηρισμό των ευρωπαϊκών υποδομών ζωτικής σημασίας, και σχετικά με την αξιολόγηση της ανάγκης βελτίωσης της προστασίας τους (ΕΕ L 345 της 23.12.2008, σ. 75).

(28)    Απόφαση αριθ. 1313/2013/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, περί μηχανισμού πολιτικής προστασίας της Ένωσης (ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 24).

(29)    Απόφαση της Επιτροπής, της 15ης Νοεμβρίου 2012, για τη σύσταση της Συντονιστικής Ομάδας στον τομέα του Ηλεκτρισμού (2012/C 353/02), ΕΕ C 353 της 17.11.2012, σ. 2.

(30)    ΕΕ L 123 της 12.5.2016, σ. 1.

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Βρυξέλλες, 30.11.2016

COM(2016) 862 final

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

στον

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με την ετοιμότητα αντιμετώπισης κινδύνων στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας και με την κατάργηση της οδηγίας 2005/89/ΕΚ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

στον

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με την ετοιμότητα αντιμετώπισης κινδύνων στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας και με την κατάργηση της οδηγίας 2005/89/ΕΚ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Υπόδειγμα σχεδίου ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων

Τα ακόλουθα υποδείγματα συμπληρώνονται στην αγγλική γλώσσα.

Γενικές πληροφορίες

–Ονομασία της αρμόδιας αρχής που είναι υπεύθυνη για την εκπόνηση του παρόντος σχεδίου

–Κράτη μέλη στην περιφέρεια

1.Περίληψη των σεναρίων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας

Περιγράψτε εν συντομία τα σενάρια κινδύνων που προσδιορίστηκαν σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο σύμφωνα με τα άρθρα 6 και 7, συμπεριλαμβάνοντας περιγραφή των παραδοχών που χρησιμοποιήθηκαν.

2.Ρόλοι και αρμοδιότητες της αρμόδιας αρχής

Ορίστε τον ρόλο και τις αρμοδιότητες των αρμόδιων αρχών και των φορέων στους οποίους ανατίθενται καθήκοντα.

3.Διαδικασίες και μέτρα κατά την κρίση ηλεκτρικής ενέργειας

3.1.Εθνικές διαδικασίες και μέτρα

α)Περιγράψτε τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθούνται σε περιπτώσεις κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβάνοντας τα αντίστοιχα σχέδια για τις ροές πληροφοριών·

β)Περιγράψτε μέτρα πρόληψης και ετοιμότητας αντιμετώπισης·

γ)Περιγράψτε μέτρα για τον μετριασμό των καταστάσεων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας, ιδίως από την πλευρά της ζήτησης και την πλευρά της προσφοράς, αναφέροντας σε ποιες περιπτώσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα μέτρα αυτά, ιδίως πότε ενεργοποιείται κάθε μέτρο. Όταν εξετάζονται μέτρα που δεν στηρίζονται στην αγορά, πρέπει να είναι δεόντως αιτιολογημένα με βάση τις απαιτήσεις που καθορίζονται στο άρθρο 15·

δ)Υποβάλετε λεπτομερές σχέδιο απόρριψης φορτίου, αναφέροντας μεταξύ άλλων πότε θα απορρίπτονται τα φορτία, υπό ποιες προϋποθέσεις, τις τιμές του φορτίου προς απόρριψη και τον αποδέκτη του φορτίου. Προσδιορίστε ποιες κατηγορίες χρηστών ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να τυγχάνουν ειδικής προστασίας κατά της αποσύνδεσης, και εξηγήστε τους λόγους για τους οποίους η προστασία τους είναι απαραίτητη για την εγγύηση της προσωπικής ασφάλειας·

ε)Περιγράψτε τους μηχανισμούς που χρησιμοποιούνται για την ενημέρωση του κοινού σχετικά με την κρίση ηλεκτρισμού.

3.2.Περιφερειακές διαδικασίες και μέτρα

α)Περιγράψτε τους συμφωνημένους μηχανισμών για τη συνεργασία εντός της περιφέρειας και τη διασφάλιση κατάλληλου συντονισμού πριν και κατά τη διάρκεια κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων σχετικά με την κατάλληλη αντίδραση σε περιφερειακό επίπεδο·

β)Περιγράψτε μέτρα που συμφωνήθηκε να χρησιμοποιηθούν σε καταστάσεις ταυτόχρονης κρίσης, συμπεριλαμβάνοντας μεταξύ άλλων την ιεράρχηση των πελατών και τα περιφερειακά σχέδια απόρριψης φορτίου καθώς και τους οικονομικούς διακανονισμούς που διέπουν τη συνδρομή για την πρόληψη ή τον μετριασμό κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας. Κατά την περιγραφή των εν λόγω διακανονισμών, συμπεριλάβετε στοιχεία όπως ορισμό της ενεργοποίησης της συνδρομής, τύπο υπολογισμού ή ποσό, καταβάλλοντα και εισπράττοντα μέρη και κανόνες διαιτησίας. Προσδιορίστε πότε και πώς θα ενεργοποιούνται τα περιφερειακά σχέδια απόρριψης φορτίου·

γ)Περιγράψτε τους μηχανισμούς που εφαρμόζονται με σκοπό τη συνεργασία και τον συντονισμό των δράσεων πριν και κατά τη διάρκεια της κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας με άλλα κράτη μέλη εκτός της περιφέρειας, καθώς και με τρίτες χώρες εντός της οικείας συγχρονισμένης περιοχής.

4.Διαχειριστής κρίσης ή ομάδα κρίσης

Υποδείξτε τον διαχειριστή κρίσης ή την ομάδα κρίσης και προσδιορίστε τον ρόλο τους Αναφέρατε τα στοιχεία επικοινωνίας.

5.Διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη

Σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφος 1, περιγράψτε τον μηχανισμό που χρησιμοποιήθηκε και τα αποτελέσματά των διαβουλεύσεων για την κατάρτιση του παρόντος σχεδίου με:

α)τις επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου·

β)σημαντικές οργανώσεις που εκπροσωπούν τα συμφέροντα των οικιακών καταναλωτών·

γ)σημαντικές οργανώσεις που εκπροσωπούν τα συμφέροντα των βιομηχανικών καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων επιχειρήσεων φυσικού αερίου·

δ)τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές.

6.Δοκιμές έκτακτης ανάγκης

α)Προσδιορίστε το χρονοδιάγραμμα για τις ετήσιες περιφερειακές (κατά περίπτωση εθνικές) προσομοιώσεις ανταπόκρισης σε πραγματικό χρόνο στις καταστάσεις κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας·

β)Σύμφωνα με το άρθρο 12 παράγραφος 1 στοιχείο δ) προσδιορίστε τις διαδικασίες που έχουν συμφωνηθεί και τους εμπλεκόμενους παράγοντες.

Για τις επικαιροποιήσεις του σχεδίου: περιγράψτε συνοπτικά τις δοκιμές που διενεργήθηκαν από την έγκριση του τελευταίου σχεδίου και τα κύρια αποτελέσματα. Προσδιορίστε ποια μέτρα ελήφθησαν ως αποτέλεσμα των εν λόγω δοκιμών.