ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Βρυξέλλες, 30.6.2016

COM(2016) 314 final

Πρόταση

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για την κινητοποίηση του περιθωρίου για απρόβλεπτες ανάγκες το 2017

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Ο κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1311/2013 του Συμβουλίου της 2ας Δεκεμβρίου 2013 για τον καθορισμό του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για την περίοδο 2014-2020 1 («κανονισμός για το ΠΔΠ») επιτρέπει την αξιοποίηση του περιθωρίου για απρόβλεπτες ανάγκες έως το 0,03 % του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος της ΕΕ-28 ως έσχατου μέσου αντιμετώπισης απρόβλεπτων καταστάσεων. Στην τεχνική προσαρμογή του ΠΔΠ για το 2017 2 , βάσει του άρθρου 6 του κανονισμού για το ΠΔΠ, το απόλυτο ποσό του περιθωρίου για απρόβλεπτες ανάγκες για το έτος 2017 ορίζεται στα 4 496,8 εκατ. EUR.

Σύμφωνα με το άρθρο 13 του κανονισμού για το ΠΔΠ, και αφού εξέτασε όλες τις δυνατότητες για τη χρηματοδότηση των συμπληρωματικών και απρόβλεπτων αναγκών ανάληψης υποχρεώσεων, η Επιτροπή προτείνει την αξιοποίηση του περιθωρίου για απρόβλεπτες ανάγκες για το 2017 για ποσό ύψους 1 164,4 εκατ. EUR προκειμένου να συμπληρωθούν οι πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων που αφορούν τις δαπάνες του τομέα 3 του γενικού προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονομικό έτος 2017, πάνω από το ανώτατο όριο ανάληψης υποχρεώσεων ύψους 2 578 εκατ. EUR σε τρέχουσες τιμές.

Σύμφωνα με το σημείο 14 της διοργανικής συμφωνίας της 2ας Δεκεμβρίου 2013 μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση 3 , η Επιτροπή προέβη σε ανάλυση της δυνατότητας να ανακατανείμει σημαντικά ποσά στο πλαίσιο του υφιστάμενου προϋπολογισμού. Σύμφωνα με το άρθρο 13 παράγραφος 3 του κανονισμού για το ΠΔΠ, η Επιτροπή προτείνει να αντισταθμιστεί η αύξηση του ανώτατου ορίου δαπανών του τομέα 3 ως εξής: 650,0 εκατ. EUR από το αδιάθετο περιθώριο που είναι διαθέσιμο κάτω από το ανώτατο όριο δαπανών του τομέα 2 και 514,4 εκατ. EUR από το αδιάθετο περιθώριο που είναι διαθέσιμο στον τομέα 5 το 2017.

Η εν λόγω πρόταση συνοδεύεται από πρόταση της Επιτροπής να κινητοποιηθεί πλήρως, και για τον τομέα 3, το ποσό του μηχανισμού ευελιξίας 4 για το 2017 (530 εκατ. EUR).

2.ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ

2.1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η εσωτερική διάσταση της κρίσης στον τομέα της μετανάστευσης, των προσφύγων και της ασφάλειας χρηματοδοτείται από τον τομέα 3 μέσω του Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης (ΤΑΜΕ), του Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας (ΤΕΑ), καθώς και μέσω εξειδικευμένων οργανισμών όπως ο Frontex, η EASO, ο eu-LISA και η Ευρωπόλ. Το 2016 εγκρίθηκε από το Συμβούλιο ένα νέο μέσο για την παροχή στήριξης έκτακτης ανάγκης εντός της Ένωσης μέσω του οποίου θα εξακολουθήσει να παρέχεται και το 2017 στήριξη έκτακτης ανάγκης ανθρωπιστικού χαρακτήρα για την αντιμετώπιση της τρέχουσας εισροής προσφύγων και μεταναστών στην Ένωση.

Το ανώτατο όριο δαπανών του τομέα 3 το 2017 ανέρχεται σε 2 578 εκατ. EUR σε τρέχουσες τιμές. Οι εγκεκριμένες πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων για τον τομέα 3 στον προϋπολογισμό του 2016 ανέρχονται σε 4 052 εκατ. EUR, γεγονός που απαιτεί την αξιοποίηση όλου του διαθέσιμου ποσού του μηχανισμού ευελιξίας ύψους 1 506 εκατ. EUR, πάνω από το ανώτατο όριο του τομέα 3, σύμφωνα με το άρθρο 11 παράγραφος 2 του κανονισμού για το ΠΔΠ.

Η Επιτροπή προτείνει την πλήρη κινητοποίηση του ετήσιου ανώτατου ορίου του μηχανισμού ευελιξίας που είναι διαθέσιμο το 2017, ύψους 530 εκατ. EUR, ώστε να αυξηθούν οι δαπάνες πάνω από το ανώτατο όριο δαπανών του τομέα 3.

Ωστόσο, αναμένεται ότι το επίπεδο των δημοσιονομικών αναγκών για τη διαχείριση των επιπτώσεων της κρίσης στον τομέα της μετανάστευσης, των προσφύγων και της ασφάλειας θα είναι το 2017 αντίστοιχο τουλάχιστον με εκείνο του 2016. Ως πολιτική απόκριση, η Επιτροπή πρότεινε ευρύ φάσμα διαρθρωτικών ενεργειών σε σχέση με την ασφάλεια και τη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων, τη μεταρρύθμιση του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου, την ένταξη και την επιστροφή.

Οι δαπάνες που σχετίζονται με τη μετανάστευση, τους πρόσφυγες και την ασφάλεια στον τομέα 3 αντιπροσωπεύουν ποσοστό άνω του 70 % των συνολικών δαπανών κάτω από το ανώτατο όριο. Η Επιτροπή έχει εξετάσει προσεκτικά όλες τις δυνατότητες αναδιάταξης και προτείνει να μειωθεί το επίπεδο των πιστώσεων (σε σύγκριση με τον δημοσιονομικό προγραμματισμό) που αφορούν τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές, καθώς και τον μηχανισμό πολιτικής προστασίας. Ωστόσο, το περιθώριο ελιγμών είναι περιορισμένο λόγω του μικρού μεγέθους των προγραμμάτων και λόγω των νέων απαιτήσεων, όπως τα νέα μέτρα έκτακτης ανάγκης για την υγεία των φυτών που προβλέπονται στον κανονισμό για τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές για το 2017. Συνεπώς, η αναδιάταξη πιστώσεων εντός του τομέα 3 δύναται να καλύψει μικρό μόνο ποσοστό των πρόσθετων αναγκών σχετικά με τη μετανάστευση και τους πρόσφυγες.

Ως εκ τούτου, το μόνο πιθανό μέσο για την κάλυψη των δημοσιονομικών αναγκών είναι η κινητοποίηση του περιθωρίου για απρόβλεπτες ανάγκες. Διαθέσιμα περιθώρια σε άλλους τομείς επιτρέπουν την πλήρη αντιστάθμιση της εν λόγω κινητοποίησης εντός του 2017.

Οι αντίστοιχες πιστώσεις πληρωμών θα ενσωματωθούν στο ανώτατο όριο πληρωμών του 2017· δεν υπάρχει συνεπώς ανάγκη να κινητοποιηθεί το περιθώριο για απρόβλεπτες ανάγκες για πληρωμές.

2.2.ΤΟ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΓΙΑ ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΩΣ ΕΣΧΑΤΟ ΜΕΣΟ

Στο άρθρο 13 παράγραφος 1 του κανονισμού για το ΠΔΠ το περιθώριο για απρόβλεπτες ανάγκες ορίζεται ως έσχατο μέσο αντιμετώπισης απρόβλεπτων καταστάσεων. Στο σχέδιο προϋπολογισμού (ΣΠ) του 2017, η Επιτροπή, αφού εξέτασε όλες τις δυνατότητες ανακατανομής πιστώσεων στο πλαίσιο του τομέα 3, προτείνει να χρησιμοποιηθεί πλήρως το αδιάθετο περιθώριο κάτω από το ανώτατο όριο ανάληψης υποχρεώσεων του εν λόγω τομέα.

Δεδομένης της πλήρους αξιοποίησης του μέσου ευελιξίας στο ΣΠ 2017 (530 εκατ. EUR), η κινητοποίηση του περιθωρίου για απρόβλεπτες ανάγκες για το 2017 για ποσό ύψους 1 164,4 εκατ. EUR, είναι, επομένως, το μόνο διαθέσιμο μέσο για την αντιμετώπιση του χάσματος ανάμεσα στο ανώτατο όριο δαπανών του τομέα 3 το 2017 και στις εκτιμώμενες για το 2017 πρόσθετες απρόβλεπτες ανάγκες.

2.3.ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΟ 2017

Αν και η κρίση στον τομέα της μετανάστευσης, των προσφύγων και της ασφάλειας άρχισε το 2015, ο αντίκτυπος και οι συνέπειές της εξακολουθούν να εξελίσσονται καθημερινά. Οι πολιτικές αποφάσεις σε τρίτες χώρες σχετικά με την αποδοχή προσφύγων στο έδαφός τους και με το άνοιγμα και κλείσιμο των συνόρων καθιστούν εξαιρετικά δύσκολη την πρόβλεψη των μακροπρόθεσμων εξελίξεων στον συγκεκριμένο τομέα. Ο μεταβαλλόμενος και μη προβλέψιμος χαρακτήρας της κρίσης αιτιολογεί τη χρήση του περιθωρίου για απρόβλεπτες ανάγκες ως έσχατου μέσου για την αντιμετώπιση των απρόβλεπτων συνεπειών της κρίσης στον τομέα της μετανάστευσης, των προσφύγων και της ασφάλειας όσον αφορά τις ανάγκες για δαπάνες στον τομέα 3.

3.ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟΥ ΓΙΑ ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΜΕ ΤΑ ΑΝΩΤΑΤΑ ΟΡΙΑ ΤΟΥ ΠΔΠ

Το άρθρο 13 παράγραφος 3 του κανονισμού ΠΔΠ απαιτεί τα ποσά που διατίθενται μέσω της αξιοποίησης του περιθωρίου για απρόβλεπτες ανάγκες να αντισταθμίζονται εξ ολοκλήρου με τα περιθώρια για το τρέχον ή για τα μελλοντικά οικονομικά έτη.

Σύμφωνα με το άρθρο 13 παράγραφος 4 του κανονισμού ΠΔΠ, τα ποσά που αντισταθμίζονται με αυτόν τον τρόπο δεν αξιοποιούνται περαιτέρω στο πλαίσιο του ΠΔΠ, έτσι ώστε να μη σημειώνεται υπέρβαση των συνολικών ανώτατων ορίων των πιστώσεων ανάληψης υποχρεώσεων και πληρωμών που προβλέπει το ΠΔΠ για το τρέχον και για τα μελλοντικά οικονομικά έτη. Συνεπώς, η κινητοποίηση του περιθωρίου για απρόβλεπτες ανάγκες για πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων το 2017 στο πλαίσιο του τομέα 3 και η σχετική αντιστάθμιση πρέπει να τηρούν το συνολικό ανώτατο όριο ανάληψης υποχρεώσεων για τα έτη 2017 έως 2020.

Δεδομένου ότι υπάρχουν επαρκή διαθέσιμα περιθώρια κάτω από τα ανώτατα όρια δαπανών του τομέα 2 και του τομέα 5 για το 2017, η Επιτροπή προτείνει πλήρη συμψηφισμό το 2017 ώστε να μην προδικάζονται οι ανάγκες σε πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων για τα έτη 2018-2020. Το συμψηφιζόμενο ποσό στον τομέα 2 θα ανέλθει σε 650,0 εκατ. EUR, αφήνοντας περιθώριο 639,3 εκατ. EUR το 2017. Το υπόλοιπο της αντιστάθμισης (514,4 εκατ. EUR) χορηγείται από το περιθώριο του τομέα 5, αφήνοντας περιθώριο 81,9 εκατ. EUR το 2017. Το συνολικό ανώτατο όριο ανάληψης υποχρεώσεων για το 2017 και για το σύνολο του ΠΔΠ θα παραμείνει αμετάβλητο.

4.ΠΡΟΣΘΕΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Υπενθυμίζεται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο ότι η δημοσίευση της παρούσας απόφασης στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί μετά την ημερομηνία δημοσίευσης του προϋπολογισμού του 2017 της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με το άρθρο 13 παράγραφος 1 τελευταία περίοδος του κανονισμού για το ΠΔΠ.

Πρόταση

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για την κινητοποίηση του περιθωρίου για απρόβλεπτες ανάγκες το 2017

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

Έχοντας υπόψη τη διοργανική συμφωνία της 2ας Δεκεμβρίου 2013 μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση 5 , και ιδίως το σημείο 14 δεύτερο εδάφιο,

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

1) Το άρθρο 13 του κανονισμού αριθ. 1311/2013 του Συμβουλίου 6 καθιέρωσε περιθώριο για απρόβλεπτες ανάγκες ύψους έως 0,03 % του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος της Ένωσης.

2) Σύμφωνα με το άρθρο 6 του εν λόγω κανονισμού, η Επιτροπή υπολόγισε το απόλυτο ποσό αυτού του περιθωρίου για απρόβλεπτες ανάγκες για το 2017 7 .

3) Αφού εξετάστηκαν όλες οι άλλες δημοσιονομικές δυνατότητες αντιμετώπισης απρόβλεπτων συνθηκών εντός του ανώτατου ορίου δαπανών του 2017 για τον τομέα 3, και αφού προτάθηκε η κινητοποίηση του μέσου ευελιξίας για τον τομέα 3 για ολόκληρο το διαθέσιμο για το 2017 ποσό των 530 εκατ. EUR, η κινητοποίηση του περιθωρίου για απρόβλεπτες ανάγκες είναι απαραίτητη για την κάλυψη των αναγκών που προκύπτουν από την κρίση στον τομέα της μετανάστευσης, των προσφύγων και της ασφάλειας, με την αύξηση των πιστώσεων ανάληψης υποχρεώσεων του τομέα 3 του γενικού προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονομικό έτος 2017, πάνω από το ανώτατο όριο του εν λόγω τομέα.

4) Έχοντας υπόψη τη συγκεκριμένη εξαιρετικά ιδιάζουσα κατάσταση, πληρούται ο όρος του έσχατου μέσου αντιμετώπισης απρόβλεπτων καταστάσεων του άρθρου 13 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1311/2013.

5) Προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί ο χρόνος που χρειάζεται για την αξιοποίηση του περιθωρίου για απρόβλεπτες ανάγκες, η παρούσα απόφαση θα πρέπει να εφαρμοστεί από την 1η Ιανουαρίου 2017,

ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

Άρθρο 1

Στο πλαίσιο του γενικού προϋπολογισμού της Ένωσης για το οικονομικό έτος 2017, το περιθώριο για απρόβλεπτες ανάγκες κινητοποιείται για την παροχή 1 164,4 εκατ. EUR σε πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων πάνω από το ανώτατο όριο ανάληψης υποχρεώσεων του τομέα 3 (Ασφάλεια και ιθαγένεια) του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου.

Άρθρο 2

Το ποσό των 1 164,4 εκατ. EUR σε πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων που διατίθεται μέσω του περιθωρίου για απρόβλεπτες ανάγκες για το οικονομικό έτος 2017 αντισταθμίζεται με τα περιθώρια των ακόλουθων τομέων το 2017:

α)    τομέας 2 (Βιώσιμη ανάπτυξη – Φυσικοί πόροι): 650,0 εκατ. EUR,
   
β)    τομέας 5 (Διοίκηση): 514,4 εκατ. EUR.

Άρθρο 3

Η παρούσα απόφαση αρχίζει να ισχύει την ημέρα της δημοσίευσής της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Εφαρμόζεται από την 1η Ιανουαρίου 2017.

Βρυξέλλες,

(1) ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 884.

(2) COM(2016) 311 της 30.6.2016.

(3) ΕΕ C 373 της 20.12.2013, σ. 1.

(4) COM(2016) 313 της 30.6.2016.

(5) ΕΕ C 373 της 20.12.2013, σ. 1.

(6) ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 884.

(7) Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, της 30ής Ιουνίου 2016, για την τεχνική προσαρμογή του δημοσιονομικού πλαισίου για το 2017 σε συνάρτηση με την εξέλιξη του ΑΕΕ (COM(2016) 311 της 30.6.2016).