29.6.2012

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 191/129

---

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τροποποίηση της οδηγίας 2003/98/ΕΚ σχετικά με την περαιτέρω χρήση πληροφοριών του δημόσιου τομέα»

[COM(2011) 877 τελικό — 2011/0430 COD]

2012/C 191/22

Εισηγήτρια: η κα Isabel CAÑO AGUILAR

Στις 17 και 18 Ιανουαρίου 2012, και σύμφωνα με το άρθρο 114 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣλΕΕ), το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, αντιστοίχως, αποφάσισαν να ζητήσουν τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα την

Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τροποποίηση της οδηγίας 2003/98/ΕΚ σχετικά με την περαιτέρω χρήση πληροφοριών του δημόσιου τομέα

COM(2011) 877 τελικό — 2011/0430 (COD).

Το ειδικευμένο τμήμα «Μεταφορές, ενέργεια, υποδομές, κοινωνία των πληροφοριών», στο οποίο ανατέθηκαν οι σχετικές προπαρασκευαστικές εργασίες, υιοθέτησε την ενημερωτική του έκθεση στις 11 Απριλίου 2012.

Κατά την 480ή σύνοδο ολομέλειας, της 25ης και 26ης Απριλίου 2012 (συνεδρίαση της 25ης Απριλίου), η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υιοθέτησε την ακόλουθη γνωμοδότηση με 133 ψήφους υπέρ, 2 κατά και 2 αποχές.

1.   Συμπεράσματα

1.1   Η ΕΟΚΕ τάσσεται υπέρ της αναθεώρησης της οδηγίας 2003/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17ης Νοεμβρίου 2003 σχετικά με την περαιτέρω χρήση πληροφοριών του δημόσιου τομέα (1) (εφεξής «οδηγία ΠΔΤ») διότι διευκολύνει σε μεγάλο βαθμό την αποτελεσματικότερη χρήση πληροφοριών του δημόσιου τομέα και συνάδει προς τους στόχους της στρατηγικής «Ευρώπη 2020».

1.2   Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει ότι η τροποποίηση της οδηγίας ΠΔΤ είναι απαραίτητη για την ευόδωση της ψηφιακής επανάστασης, δεδομένου του ολοένα αυξανόμενου όγκου πληροφοριών που αποθησαυρίζουν οι αρχές, καθώς και της οικονομικής αξίας αυτών των στοιχείων, η οποία αποτιμάται συνολικά σε 140 δισ. ευρώ. Επίσης, με την προτεινόμενη αναθεώρηση επιδιώκεται η διόρθωση των ελλείψεων που παρουσιάζει η ισχύουσα οδηγία, καθώς και η ενσωμάτωση των αρχών που ενέκρινε ο ΟΟΣΑ το 2008.

1.3   Η νέα οδηγία –η οποία συμπεριλαμβάνει προτάσεις που υπέβαλε η ΕΟΚΕ σε προηγούμενη συναφή γνωμοδότησή της– αποτελεί μέρος της δέσμης μέτρων του Ψηφιακού θεματολογίου, μιας από τις θεμελιώδεις στρατηγικές της ΕΕ.

1.4   Χωρίς να καταργείται η αποκλειστική πρόσβαση των κρατών μελών στις πληροφορίες του δημόσιου τομέα, με τη νέα οδηγία εισάγεται μια ουσιώδης αλλαγή καθότι η περαιτέρω χρήση πληροφοριών ανάγεται, πλέον, σε υποχρέωση των κρατών μελών.

1.5   Κατά την ΕΟΚΕ, η περαιτέρω χρήση πληροφοριών του δημόσιου τομέα πρέπει να ρυθμίζεται από έναν κανονισμό για λόγους ομοιομορφίας του ρυθμιστικού πλαισίου των κρατών μελών και εξάλειψης των αποκλίσεων που έχουν επισημανθεί στην εφαρμογή της οδηγίας ΠΔΤ.

1.6   Με την αναθεώρηση της συγκεκριμένης οδηγίας διευρύνεται το πεδίο εφαρμογής της περαιτέρω χρήσης πληροφοριών σε μουσεία, βιβλιοθήκες και αρχεία, και αναβαθμίζονται τα πρακτικά εργαλεία αναζήτησης στοιχείων.

1.7   Κατά την ΕΟΚΕ, η αναθεώρηση της οδηγίας ΠΔΤ δικαιολογείται και από τις μεγάλες –και αναξιοποίητες – δυνατότητες που προσφέρουν οι πληροφορίες του δημόσιου τομέα ως προς τις τρεις ακόλουθες παραμέτρους:

—	Ενίσχυση της εσωτερικής αγοράς, ενδυνάμωση των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.

—	Συνέπεια σε σχέση με άλλες πολιτικές και στόχους της ΕΕ.

—	Ενίσχυση της διαφάνειας, της αποτελεσματικότητας και της υπευθυνότητας της εκάστοτε δημόσιας διοίκησης.

1.8   Στις νέες διατάξεις αποκλείεται η υποχρέωση μηδενικής χρέωσης για την παροχή πληροφοριών του δημόσιου τομέα. Η επιβολή ή μη χρεώσεων θα εναπόκειται στο κάθε κράτος μέλος. Η δε απόφαση δωρεάν παροχής αυτών των πληροφοριών, θα πρέπει να περιορίζει τη χρέωση στο οριακό κόστος, μολονότι υφίστανται εξαιρέσεις στις οποίες μπορεί να εφαρμόζεται μεγαλύτερη χρέωση. Η επί του παρόντος ισχύουσα αρχή ανάκτησης κόστους διατηρείται επικουρικά. Η ΕΟΚΕ κρίνει θετική την εν λόγω τροποποίηση.

1.9   Όσον αφορά στην ανεξάρτητη αρχή που προτείνεται να εγκαθιδρυθεί για την επίλυση προσφυγών κατά τυχόν αρνητικών αποφάσεων, η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι δεν είναι απαραίτητο να συσταθεί νέο όργανο εκ του μηδενός, αλλά θα μπορούσε να οριστεί μια ήδη υπάρχουσα αρχή, υπό την προϋπόθεση ότι αυτή θα διατηρεί την αμεροληψία και την αυτονομία της στη λήψη αποφάσεων.

1.10   Στην πρόταση οδηγίας γίνεται αναφορά στα οικονομικά και ηθικά δικαιώματα των δημοσίων υπαλλήλων προκειμένου να ρυθμιστούν δεόντως συγκεκριμένες περιπτώσεις που εντοπίζονται σε ορισμένα κράτη μέλη.

1.11   Η ΕΟΚΕ υπεραμύνεται της ανάγκης βελτίωσης της διατύπωσης του κειμένου ως προς την προστασία των προσωπικών δεδομένων, απαιτώντας τη σχολαστική αξιολόγηση κάθε περίπτωσης προκειμένου να επιτευχθεί η ιδανική ισορροπία μεταξύ των δικαιωμάτων στην ιδιωτική ζωή και στην πρόσβαση σε πληροφορίες που κατέχει ο δημόσιος τομέας.

2.   Ιστορικό

2.1   Η οδηγία 2003/98/ΕΚ αποτέλεσε ένα σημαντικό βήμα προόδου για την κατοχύρωση της περαιτέρω χρήσης του μεγάλου όγκου πληροφοριών που συγκεντρώνει ο δημόσιος τομέας καθότι έθεσε τις βάσεις για τη θέσπιση ενός ενωσιακού νομικού πλαισίου στο οποίο εναρμονίζονται οι οικείες βασικές διατάξεις και αίρονται τα εμπόδια που θα μπορούσαν να παρεμβληθούν σε αυτή την περαιτέρω χρήση.

2.2   Δυνάμει του άρθρου 13 της οδηγίας ΠΔΤ ανατίθεται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το καθήκον της διενέργειας επανεξέτασης έως την 1η Ιουλίου 2008 με αντικείμενο το πεδίο εφαρμογής και τον αντίκτυπο της οδηγίας, «συμπεριλαμβανομένου του βαθμού αύξησης της περαιτέρω χρήσης των εγγράφων του δημόσιου τομέα, των συνεπειών της εφαρμογής των αρχών που διέπουν τη χρέωση και της περαιτέρω χρήση επισήμων εγγράφων νομοθετικής και διοικητικής φύσεως, καθώς και (των) περαιτέρω δυνατοτήτων βελτίωσης της ορθής λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς και (της) ανάπτυξης της ευρωπαϊκής βιομηχανίας περιεχομένου». Τα πορίσματα της εν λόγω επανεξέτασης αποτυπώθηκαν στην ανακοίνωση COM(2009) 212 όπου επισημαίνεται ότι, παρά την πρόοδο που σημειώθηκε, εξακολουθούν να υφίστανται σημαντικά εμπόδια, όπως: προσπάθειες από φορείς του δημόσιου τομέα για μεγιστοποίηση της ανάκτησης του κόστους, αντί να δίνεται προτεραιότητα στα οφέλη για την ευρύτερη οικονομία· ανταγωνισμός μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα· πρακτικά ζητήματα που εμποδίζουν την περαιτέρω χρήση των δεδομένων, όπως η έλλειψη ενημέρωσης σχετικά με τη διαθέσιμη ΠΔΤ, καθώς και η νοοτροπία των φορέων του δημόσιου τομέα που δεν συνειδητοποιούν τις οικονομικές της δυνατότητες.

2.3   Άλλοι λόγοι που συνηγορούν υπέρ της επανεξέτασης, κατά την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, είναι οι εξής:

—	Η κατακόρυφη αύξηση του όγκου των δεδομένων.

—	Η συνεχιζόμενη ψηφιακή επανάσταση, η οποία οδηγεί στην άνοδο της αξίας των δεδομένων υπό την κυριότητα του δημόσιου τομέα.

—	Η αυξανόμενη οικονομική σημασία της οδηγίας ΠΔΤ ως προς τα συνολικά οικονομικά –άμεσα και έμμεσα– κέρδη από τις διάφορες εφαρμογές και την εφαρμογή της οδηγίας στην οικονομία της ΕΕ των 27· σημειωτέον ότι τα κέρδη αυτά αποτιμώνται σε 140 δισ. ευρώ ετησίως (2).

—

Η διαπίστωση ότι υπάρχουν ακόμη μεγάλες δυνατότητες από την περαιτέρω χρήση των πληροφοριών του δημόσιου τομέα. Μολονότι ορισμένα κράτη μέλη έχουν σημειώσει αξιόλογη πρόοδο, πρέπει να γίνουν ακόμα αρκετά, εάν αναλογιστούμε, μεταξύ άλλων, την ανάπτυξη, διεθνώς, της περαιτέρω χρήσης των πληροφοριών του δημόσιου τομέα σε ορισμένες περιπτώσεις.

2.4   Οι σημαντικότερες παράμετροι που εισηγείται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να τροποποιηθούν μέσω της πρότασης οδηγίας αφορούν στα ακόλουθα: το πεδίο εφαρμογής, τη γενική αρχή που θα διέπει την περαιτέρω χρήση πληροφοριών, τα οικονομικά και ηθικά δικαιώματα των δημοσίων υπαλλήλων, το σκεπτικό της χρέωσης και τα πρακτικά εργαλεία αναζήτησης πληροφοριών.

3.   Γενικές παρατηρήσεις

3.1   Η οδηγία ΠΔΤ και το Ψηφιακό θεματολόγιο

3.1.1   Η ΕΟΚΕ κρίνει σε γενικές γραμμές θετική την προτεινόμενη αναθεώρηση δεδομένου ότι αποσκοπεί στη διόρθωση των εμφανών ελλείψεων που παρουσιάζει η οδηγία ΠΔΤ. Πέραν της ικανοποίησης των αιτημάτων των άμεσα ενδιαφερομένων στην ΕΕ για την αντιμετώπιση των σοβαρών προβλημάτων της ισχύουσας οδηγίας, στην πρόταση οδηγίας έχουν συμπεριληφθεί βασικά στοιχεία της σύστασης που εξέδωσε στις 17-18 Ιουνίου 2008 στη Σεούλ ο ΟΟΣΑ (3) με σκοπό τη βελτίωση και την πιο αποτελεσματική χρήση πληροφοριών του δημόσιου τομέα.

3.1.2   Επίσης, η ΕΟΚΕ επισημαίνει ότι η επανεξέταση αποτελεί μέρος της δέσμης μέτρων του Ψηφιακού θεματολογίου και συνίσταται σε τρεις κατευθύνσεις: α) προσαρμογή του νομοθετικού πλαισίου για την περαιτέρω χρήση πληροφοριών του δημόσιου τομέα, β) ενεργοποίηση των χρηματοδοτικών μέσων και γ) καλύτερο συντονισμό των κρατών μελών (4).

3.2   Το δικαίωμα περαιτέρω χρήσης των πληροφοριών

3.2.1   Η πρόταση οδηγίας συνεπάγεται μια ουσιαστικότατη τροποποίηση υπό την έννοια ότι ανάγει την περαιτέρω χρήση πληροφοριών σε δικαίωμα. Βάσει του ισχύοντος συστήματος, η εξουσιοδότηση ή μη της περαιτέρω χρήσης πληροφοριών επαφίεται στο κάθε κράτος μέλος. Δεδομένου ότι η σύνδεση του δικαιώματος της περαιτέρω χρήσης πληροφοριών με το δικαίωμα πρόσβασης στα δημόσια έγγραφα είναι ρητή και σαφής μόνο σε ορισμένες εθνικές νομοθεσίες, επικρατούν ενίοτε συνθήκες νομικής ασάφειας.

3.2.2   Ως εκ τούτου, η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει και επιδοκιμάζει τις προτεινόμενες εν προκειμένω αλλαγές, οι οποίες αφορούν στα κατωτέρω:

—	Το δικαίωμα πρόσβασης σε πληροφορίες δημόσιων εγγράφων θα εξακολουθήσει να εμπίπτει αποκλειστικά στις αρμοδιότητες των κρατών μελών και δεν θα ενταχθεί στο πεδίο δράσης της οδηγίας ΠΔΤ (5).

—

Όταν μια πληροφορία θεωρείται δημόσια και προσπελάσιμη σύμφωνα με την οικεία εθνική νομοθεσία, θεσπίζεται –με ορισμένες ρητές εξαιρέσεις– η περαιτέρω χρήση δημόσιων πληροφοριών κερδοσκοπικού ή μη χαρακτήρα ως υποχρέωση των κρατών μελών, δυνάμει της νέας διατύπωσης του άρθρου 3, το οποίο ορίζει ότι τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε «τα έγγραφα (…) να είναι επαναχρησιμοποιήσημα». Πρόκειται για ένα απαραίτητο βήμα προόδου στην προσπάθεια καθορισμού ενός ομογενούς ευρωπαϊκού πλαισίου.

3.2.3   Η κατοχύρωση του δικαιώματος της περαιτέρω χρήσης πληροφοριών συνιστά πρόοδο προς την κατεύθυνση που επισήμανε η ΕΟΚΕ σε προηγούμενη γνωμοδότησή (6) υπό την έννοια ότι η υποχρέωση της περαιτέρω χρήσης πληροφοριών «δεν νοείται μόνο ως απλή παθητική διάθεση πληροφοριών, αλλά και ως υποχρέωση ενεργητικής προώθησης».

3.2.4   Δεδομένων των αποκλίσεων που σημειώθηκαν κατά την εφαρμογή της οδηγίας ΠΔΤ, η ΕΟΚΕ κρίνει αναγκαία τη μεγαλύτερη εναρμόνιση των εθνικών διατάξεων, η οποία θα μπορούσε να επιτευχθεί μέσω μιας πρότασης κανονισμού.

3.3   Διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής

3.3.1   Όπως έχει ήδη εισηγηθεί η ΕΟΚΕ στη γνωμοδότησή της με αντικείμενο την οδηγία ΠΔΤ, με τη νέα οδηγία διευρύνεται το πεδίο εφαρμογής σε έγγραφα προερχόμενα από μουσεία, βιβλιοθήκες και αρχεία. Αυτό ισχύει και για τις πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες, με εξαίρεση τα αρχεία που προστατεύονται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας (νέα διατύπωση του άρθρου 1 παράγραφος 2 εδάφιο ε). Με άλλα λόγια, ένας σημαντικός όγκος πληροφοριών εμπίπτει πλέον στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας, με αποτέλεσμα να ενισχύεται ακόμα περισσότερο η εμβέλειά της.

3.4   Βελτίωση των εργαλείων («Πρακτικές ρυθμίσεις»)

3.4.1   Η ΕΟΚΕ θεωρεί εύστοχη την προτεινόμενη ρύθμιση των πρακτικών εργαλείων για τη διευκόλυνση της αναζήτησης πληροφοριών (άρθρο 9) δεδομένου ότι σε αυτά περιλαμβάνονται μεταδεδομένα, η παροχή πληροφοριών «σε μηχαναγνώσιμη μορφή, καθώς και οι ιστότοποι των δικτυακών πυλών που συνδέονται με αποκεντρωμένους καταλόγους».

3.5   Αναγκαιότητα της αναθεώρησης λόγω των δυνατοτήτων που προσφέρουν οι πληροφορίες του δημόσιου τομέα

3.5.1   Τα έγγραφα που συγκεντρώνουν οι δημόσιες υπηρεσίες μπορούν να αξιοποιηθούν ποικιλοτρόπως σε αρκετά γνωστικά πεδία, κοινωνικές υπηρεσίες, στις επιστήμες, στην οικονομία, στον πολιτισμό κ.τ.λ. Ορισμένες από αυτές τις εφαρμογές είναι οι πληροφορίες γεωγραφικού, μετεωρολογικού, περιβαλλοντολογικού, οικονομικού, κυκλοφοριακού, συγκοινωνιακού, τουριστικού, γεωργικού ή στατιστικού χαρακτήρα, πληροφορίες σχετικές με νομοθετικές και νομολογικές δημοσιεύσεις, κοινωνικές συνθήκες κ.τ.λ. (7) Κατά συνέπεια, η αξιοποίησή τους συμβάλλει στην οικονομική πρόοδο, στην ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς, στην ενδυνάμωση των επιχειρήσεων και στην τόνωση της απασχόλησης.

3.5.2   Η περαιτέρω χρήση πληροφοριών του δημόσιου τομέα είναι συμβατή με άλλες ενωσιακές πολιτικές όπως η πολιτική ανταγωνισμού, η ολοκληρωμένη πολιτική για τη θάλασσα, η κοινή πολιτική μεταφορών, η προσπάθεια διευκόλυνσης της ελεύθερης πρόσβασης στην επιστημονική γνώση, καθώς και η πολιτική για την ψηφιοποίηση και την πολιτιστική κληρονομιά.

3.5.3   Χάρη στην περαιτέρω χρήση πληροφοριών ενισχύονται επίσης η διαφάνεια, η αποτελεσματικότητα και το αίσθημα ευθύνης που θα επιδεικνύει η εκάστοτε δημόσια διοίκηση.

4.   Ειδικές παρατηρήσεις

4.1   Χρέωση  (8)

4.1.1   Το πιο αμφιλεγόμενο σημείο της ισχύουσας οδηγίας είναι το αντίτιμο που πρέπει να καταβάλλουν όσοι ενδιαφέρονται να προσπελάζουν αυτές τις πληροφορίες. Η υπερτιμολόγηση και η αδιαφάνεια των υπηρεσιών αυτών έχουν προκαλέσει τις διαμαρτυρίες αρκετών χρηστών και συνιστούν σοβαρό εμπόδιο στην περαιτέρω χρήση πληροφοριών του δημόσιου τομέα.

4.1.2   Στην πρόταση οδηγίας απορρίπτεται η λύση της υποχρεωτικά δωρεάν παροχής πληροφοριών (μηδενικό κόστος) που είχαν εισηγηθεί ορισμένοι ενδιαφερόμενοι. Αντ’ αυτού, προτείνονται οι εξής νέες κατευθυντήριες γραμμές στις χρεώσεις:

—	Η επιβολή ή μη χρεώσεων θα εναπόκειται στο κάθε κράτος μέλος.

—	Σε περίπτωση που ζητείται η καταβολή αντιτίμου, θα πρέπει αυτό να περιορίζεται στο οριακό κόστος για την αναπαραγωγή και διάδοσή των πληροφοριών.

—

Η αρχή του οριακού κόστους μπορεί να μην εφαρμόζεται και, αντ’ αυτού, να επιβάλλεται μεγαλύτερη χρέωση στις εξαιρέσεις που προβλέπει το νέο άρθρο 6 παράγραφος 2, ήτοι: «ιδίως όταν σημαντικό μέρος του κόστους λειτουργίας των φορέων του δημόσιου τομέα που αφορά την εκτέλεση των καθηκόντων δημόσιας υπηρεσίας τους προκύπτει από την εκμετάλλευση των οικείων δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας τους». Πάντως, αυτές οι εξαιρέσεις υπόκεινται στις ακόλουθες αυστηρές απαιτήσεις: οι μεγαλύτερες χρεώσεις μπορούν να επιβάλλονται «σύμφωνα με αντικειμενικά, διαφανή και επαληθεύσιμα κριτήρια, και με την επιφύλαξη της έγκρισης της ανεξάρτητης αρχής», όπως προβλέπεται στην πρόταση οδηγίας.

—	Ομοίως μπορούν να χρεώνουν περισσότερο από το οριακό κόστος οι βιβλιοθήκες (συμπεριλαμβανομένων των πανεπιστημιακών βιβλιοθηκών), τα μουσεία και τα αρχεία.

—	Αυτός που φέρει του βάρος της απόδειξης της συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις χρέωσης της πρότασης οδηγίας είναι ο δημόσιος φορέας που παρέχει τις πληροφορίες στον χρήστη.

4.1.3   Κατ’ αυτόν τον τρόπο, εισάγεται ως γενική αρχή το οριακό κόστος και διατηρείται επικουρικά η ανάκτηση του κόστους δυνάμει του ισχύοντος άρθρου 6, παρά το γεγονός ότι «θεωρείται ανεπαρκές για την κινητροδότηση δραστηριοτήτων που βασίζονται στην περαιτέρω χρήση δεδομένων του δημόσιου τομέα» (3. ΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ - 3.2. Επικουρικότητα και αναλογικότητα, παράγραφος 5).

4.1.4   Κατά την ΕΟΚΕ, η εν λόγω τροποποίηση κρίνεται θετική. Επίσης, είναι απαραίτητη η διασάφηση της διατύπωσης του άρθρου 6 ως προς την τροποποίηση που προτείνεται στις αρχές τιμολόγησης, επισημαίνοντας ρητά τον κατ’ εξαίρεση χαρακτήρα της αρχής ανάκτησης του κόστους.

4.1.5   Η ΕΟΚΕ είναι της άποψης ότι η αρχή της απολύτως μηδενικής χρέωσης θα μπορούσε να εφαρμόζεται τουλάχιστον σε συγκεκριμένες περιπτώσεις μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα περαιτέρω χρήσης πληροφοριών.

4.2   Ανεξάρτητη αρχή

4.2.1   Σε περίπτωση απόρριψης αιτήματος περαιτέρω χρήσης πληροφοριών, η πρόταση οδηγίας ορίζει τα εξής: «Τα ένδικα μέσα περιλαμβάνουν τη δυνατότητα επανεξέτασης από ανεξάρτητη αρχή που διαθέτει ειδικές κανονιστικές εξουσίες όσον αφορά την περαιτέρω χρήση πληροφοριών του δημόσιου τομέα και της οποίας οι αποφάσεις είναι δεσμευτικές για τον οικείο φορέα του δημόσιου τομέα.» (τροποποίηση του άρθρου 4 παράγραφος 4.).

4.2.2   Στο κείμενο της πρότασης δεν διευκρινίζονται τα χαρακτηριστικά και η σύνθεση αυτής της «ανεξάρτητης αρχής», στοιχεία τα οποία ορθώς προβλέπεται να καθορίζονται από κάθε κράτος μέλος. Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι δεν είναι απαραίτητο αυτή η ανεξάρτητη αρχή να συσταθεί εκ του μηδενός, αλλά θα μπορούσε να οριστεί μια ήδη υπάρχουσα αρχή, υπό την προϋπόθεση ότι αυτή θα διατηρεί την αμεροληψία και την αυτονομία της στη λήψη αποφάσεων. Εντούτοις, βάσει της εμπειρίας της εφαρμογής της οδηγίας ΠΔΤ –σε ορισμένες περιπτώσεις ακολουθήθηκε μια περιοριστική ερμηνεία του καθεστώτος πρόσβασης και διάδοσης των πληροφοριών του δημόσιου τομέα– θα ήταν σκόπιμο να προστεθούν στη νέα παράγραφο μετά τη φράση «περαιτέρω χρήση πληροφοριών του δημόσιου τομέα» τα εξής:

4.2.3   Σε κάθε περίπτωση, η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει ότι θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι θέσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προς την έννοια της ανεξαρτησίας, η οποία αποκλείει όχι μόνο κάθε μορφή επιρροής που θα μπορούσαν να ασκήσουν οι οργανισμοί που υπόκεινται σε έλεγχο, αλλά και κάθε είδος –άμεσης ή έμμεσης– εξωτερικής επιρροής που θα μπορούσε να υπονομεύσει την εκπλήρωση των καθηκόντων των εν λόγω ανεξάρτητων αρχών (9).

4.3   Πνευματική ιδιοκτησία, οικονομικά και ηθικά δικαιώματα των εργαζομένων

4.3.1   Βάσει της εθνικής και διεθνούς νομοθεσίας περί πνευματικής ιδιοκτησίας, οι «διατάξεις της παρούσας οδηγίας δεν θίγουν τα οικονομικά ή ηθικά δικαιώματα που οι υπάλληλοι των φορέων του δημόσιου τομέα μπορούν να απολαύσουν βάσει των εθνικών κανόνων» (τροποποίηση του άρθρου 1.5). Πρόκειται για μια παράμετρο που δεν προβλέπεται στην οδηγία ΠΔΤ και η συμπερίληψή της στην πρόταση οδηγίας έρχεται να καλύψει ειδικές περιπτώσεις που εντοπίζονται σε ορισμένα κράτη μέλη ως προς την κυριότητα των δικαιωμάτων των δεδομένων που αποθησαυρίζει ο δημόσιος τομέας.

4.3.2   Η περιπλοκότητα των ζητημάτων της πνευματικής ιδιοκτησίας, των αρχών της επικουρικότητας και της ελάχιστης παρέμβασης συνηγορεί υπέρ της λύσης να εξακολουθήσει να επαφίεται η επίλυση των διαφορών που ανακύπτουν στο νομικό και δικαστικό σύστημα κάθε κράτους μέλους, όπως ορθώς υποστηρίζεται, άλλωστε, στην υπό εξέταση πρόταση οδηγίας.

4.4   Προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα

4.4.1   Στην οδηγία ΠΔΤ θίγεται το θέμα της διαχείρισης των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα (άρθρο 1 παράγραφος 4), και ορίζονται τα εξής: «Η παρούσα οδηγία αφήνει ανέπαφο και ουδόλως θίγει το επίπεδο προστασίας των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων βάσει των διατάξεων του κοινοτικού και του εθνικού δικαίου και ιδίως δεν μεταβάλλει τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα που καθορίζονται στην οδηγία 95/46/ΕΚ  (10).»

4.4.2   Πρόκειται για μια εύλογη διάταξη, αλλά η σημασία αυτής της παραμέτρου και οι συνεχείς τεχνολογικές εξελίξεις καθιστούν αναγκαίο να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση, δεδομένου ότι τίθεται πληθώρα ζητημάτων όπως η νομιμότητα της διάδοσης πληροφοριών του δημόσιου τομέα, η ειδική προστασία εμπιστευτικών δεδομένων, η διαβίβασή τους σε τρίτες χώρες και η σκοπιμότητα της χρήσης. Αναφορικά με την επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, η ΕΟΚΕ συμφωνεί με την επισήμανση της Ομάδας προστασίας των προσώπων ότι θα πρέπει να εισαχθεί η απαίτηση οι δημόσιοι οργανισμοί να προβαίνουν σε «μια σχολαστική αξιολόγηση κάθε περίπτωσης προκειμένου να επιτευχθεί η ιδανική ισορροπία μεταξύ των δικαιωμάτων στην ιδιωτική ζωή και στην πρόσβαση του κοινού στην πληροφόρηση» (11).

---

(1)  ΕΕ L 345 της 31.12.2003, σελ. 90

(2)  Η έκθεση Vickery περιλαμβάνει μια ενδελεχή ανάλυση του θέματος, βλ. «Review of Recent Studies on PSI Re-Use and Related Market Developments» - τελική έκδοση - Graham Vickery, 2010 http://ec.europa.eu/information_society/policy/psi/docs/pdfs/report/final_version_study_psi.docx

(3)  Υιοθετήθηκε στη Σεούλ στις 17-18 Ιουνίου 2008.

(4)  Ανακοίνωση της Επιτροπής «Ανοιχτά δεδομένα - Κινητήρας καινοτομίας, οικονομικής μεγέθυνσης και διακυβέρνησης με διαφάνεια», COM(2011) 882 τελικό, 12/12/2011.

(5)  άρθρο 1 παράγραφος 3

(6)  Γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ με θέμα «Πρόταση για οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την περαιτέρω χρήση και εμπορική εκμετάλλευση εγγράφων του δημόσιου τομέα», ΕΕ C 85, 08.04.2003, σελ. 25

(7)  Η έκθεση Vickery προσδιορίζει 13 πεδία, το καθένα από τα οποία περιλαμβάνει, με τη σειρά του, αρκετές υποκατηγορίες.

(8)  βλ. «Deloitte Pricing of PSI Study», Λουξεμβούργο 2011. http://ec.europa.eu/information_society/policy/psi/docs/pdfs/minutes_psi_group_meetings/presentations/15th/03_01_study_economic_deloitte.pdf

(9)  Απόφασης της 9ης Μαρτίου 2010 (C-518/07).

(10)  Οδηγία 95/46/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 24ης Οκτωβρίου 1995 για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών, ΕΕ L 281, της 25.04.2007, σ. 31.

(11)  Γνωμοδότηση 7/2003 με θέμα «Περαιτέρω χρήση πληροφοριών του δημόσιου τομέα κλιματική αλλαγή την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα – Αναζητώντας την ισορροπία», που υιοθετήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2003

---