Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο

12, rue Alcide De Gasperi, 1615 Luxembourg, LUXEMBOURG

1.1.

Στο παρόν κεφάλαιο της ετήσιας έκθεσης:

1.2.

Το Ελεγκτικό Συνέδριο προβαίνει σε δήλωση αξιοπιστίας προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (DAS) (5) σχετικά με την αξιοπιστία των λογαριασμών, καθώς και σχετικά με τη νομιμότητα και κανονικότητα των υποκειμένων πράξεων. Το Συνέδριο είναι δυνατό να συμπληρώνει τη δήλωση αυτή με ειδικές εκτιμήσεις για κάθε μείζονα τομέα δραστηριότητας της ΕΕ (6).

1.3.

Στόχος των εργασιών σχετικά με την αξιοπιστία των λογαριασμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η συγκέντρωση στοιχείων βάσει των οποίων να συνάγεται κατά πόσο τα έσοδα, οι δαπάνες και τα στοιχεία του ενεργητικού και του παθητικού έχουν καταχωριστεί δεόντως, καθώς και κατά πόσο οι ετήσιοι λογαριασμοί αντικατοπτρίζουν πιστά την οικονομική κατάσταση στις 31 Δεκεμβρίου 2010 και τα αποτελέσματα των πράξεών της καθώς και τις ταμειακές ροές της για το οικονομικό έτος που έληξε την ημερομηνία αυτή (βλέπε σημεία1.6 έως 1.8).

1.4.

Στόχος των εργασιών σχετικά με την κανονικότητα των υποκειμένων στους λογαριασμούς για το 2010 πράξεων είναι η συγκέντρωση στοιχείων βάσει των οποίων να συνάγεται, αφενός, κατά πόσο αυτές οι πράξεις είναι σύμφωνες με τους ισχύοντες κανονισμούς ή τις συμβατικές διατάξεις και, αφετέρου, κατά πόσο έχουν υπολογιστεί ορθά (βλέπε σημεία1.9 έως 1.14 για επισκόπηση των αποτελεσμάτων και κεφάλαια 2 έως 7 για περισσότερες λεπτομέρειες).

1.5.

Το Συνέδριο ανέλυσε την αξιοπιστία των θέσεων της Επιτροπής, συγκεκριμένα τις δηλώσεις των γενικών διευθυντών και τις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων των υπηρεσιών της Επιτροπής, καθώς και τη σχετική συγκεφαλαιωτική έκθεση, προκειμένου να αξιολογήσει κατά πόσο παρέχουν ορθή αξιολόγηση της ποιότητας της δημοσιονομικής διαχείρισης και κατά πόσο συμβάλλουν στο να αποκομίζει το Συνέδριο συνολική βεβαιότητα (βλέπε σημεία 1.17 έως 1.20 και 1.23 έως 1.25, καθώς και την «Αξιοπιστία των θέσεων της Επιτροπής» στα κεφάλαια 2 έως 7). Οι εργασίες αφορούσαν, επίσης, εξέταση της συνολικής γνώμης του εσωτερικού ελεγκτή, η οποία διατυπώθηκε για πρώτη φορά και καλύπτει τη δημοσιονομική διαχείριση της Επιτροπής για το οικονομικό έτος 2010 (βλέπε σημεία 1.21 έως 1.22).

1.6.

Οι παρατηρήσεις του Συνεδρίου αφορούν τους ετήσιους λογαριασμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης (εφεξής «οι λογαριασμοί») για το οικονομικό έτος 2010, οι οποίοι καταρτίστηκαν από τον υπόλογο της Επιτροπής και εγκρίθηκαν από την Επιτροπή, σύμφωνα με το άρθρο 129 του δημοσιονομικού κανονισμού της 25ης Ιουνίου 2002 (7) και περιήλθαν στο Συνέδριο στις 27 Ιουλίου 2011. Οι λογαριασμοί περιλαμβάνουν:

1.7.

Ο υπόλογος της Επιτροπής διαβίβασε στο Συνέδριο δήλωση πληρότητας με την οποία βεβαιώνεται ότι, εκτός από ορισμένους επουσιώδεις περιορισμούς (8), οι λογαριασμοί είναι πλήρεις και αξιόπιστοι.

1.8.

Με τον έλεγχο του Συνεδρίου σχετικά με τους λογαριασμούς του 2010 διαπιστώθηκε ότι αυτοί δεν περιείχαν ουσιώδεις ανακρίβειες (ωστόσο, βλέπε τα σημεία 1.26 έως 1.37 και τις πληροφορίες όσον αφορά την παρακολούθηση των παρατηρήσεων προηγούμενων ετών σχετικά με αξιοπιστία των λογαριασμών στο παράρτημα 1.2 ).

1.9.

Στο κεφάλαιο 2, το Συνέδριο διατυπώνει ειδικές εκτιμήσεις σχετικά με τα έσοδα και, στα κεφάλαια 3 έως 7, σχετικά με τις ομάδες των τομέων πολιτικής στο πλαίσιο των οποίων ο προϋπολογισμός καταρτίζεται βάσει δραστηριοτήτων (ΠΒΔ) (βλέπε πίνακα 1.1 ). Κάθε ειδική εκτίμηση περιλαμβάνει εισαγωγή, διαπιστώσεις και συμπεράσματα σχετικά με την κανονικότητα των πράξεων, την αποτελεσματικότητα των συστημάτων και την αξιοπιστία των θέσεων της Επιτροπής και αναφέρεται στην ανταπόκριση της Επιτροπής σε προγενέστερες συστάσεις του Συνεδρίου.

1.10.

Όσον αφορά την ετήσια έκθεση για το 2010, η ομάδα πολιτικής Έρευνα και λοιπές εσωτερικές πολιτικές που παρουσιάζεται στο κεφάλαιο 6, αποτελείται από ομάδες/τομείς πολιτικής οι οποίες αποτελούσαν αντικείμενο άλλων ειδικών αξιολογήσεων στην ετήσια έκθεση για το 2009 (9).

1.11.

Το Συνέδριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα έσοδα (127 795 εκατομμύρια ευρώ) (10) και οι πληρωμές της ομάδας πολιτικής Διοικητικές και λοιπές δαπάνες (9 264 εκατομμύρια ευρώ) δεν περιείχαν ουσιώδες σφάλμα και ότι τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου υπήρξαν αποτελεσματικά (βλέπε πίνακα 1.2 και σημεία 2.39 έως 2.40 και 7.33 έως 7.34). Οι αναλήψεις υποχρεώσεων σε όλες τις ομάδες πολιτικής επίσης δεν περιείχαν ουσιώδες σφάλμα.

1.12.

Το Συνέδριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η ομάδα πολιτικής Έρευνα και λοιπές εσωτερικές πολιτικές (8 953 εκατομμύρια ευρώ) δεν περιείχε ουσιώδες σφάλμα και ότι τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου υπήρξαν μερικώς αποτελεσματικά όσον αφορά τη διασφάλιση της κανονικότητας των πληρωμών. Εντούτοις, οι ενδιάμεσες και τελικές πληρωμές για τα προγράμματα-πλαίσια έρευνας (ΠΠ) περιείχαν ουσιώδες σφάλμα (βλέπε πίνακα 1.2 και σημεία 6.48 έως 6.49). Επίσης, το Συνέδριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η ομάδα πολιτικής Εξωτερική βοήθεια, ανάπτυξη και διεύρυνση (6 543 εκατομμύρια ευρώ) δεν περιείχε ουσιώδες σφάλμα και ότι τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου υπήρξαν μερικώς αποτελεσματικά όσον αφορά τη διασφάλιση της κανονικότητας των πληρωμών. Εντούτοις, οι ενδιάμεσες και τελικές πληρωμές περιείχαν ουσιώδες σφάλμα (βλέπε πίνακα 1.2 και σημεία 5.35 έως 5.36).

1.13.

Το Συνέδριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι ομάδες πολιτικής Γεωργία και φυσικοί πόροι (αποδοθείσες δαπάνες ύψους 55 990 εκατομμυρίων ευρώ) και Συνοχή, ενέργεια και μεταφορές (αποδοθείσες δαπάνες ύψους 37 556 εκατομμυρίων ευρώ) περιείχαν ουσιώδες σφάλμα. Ωστόσο, οι άμεσες πληρωμές προς τους γεωργούς στο πλαίσιο του ΟΣΔΕ (11) δεν περιείχαν ουσιώδες σφάλμα. Επίσης, το Συνέδριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα ελεγχθέντα συστήματα εποπτείας και ελέγχου της ομάδας πολιτικής Γεωργία και φυσικοί πόροι υπήρξαν μερικώς αποτελεσματικά. Επιπλέον, το Συνέδριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι αρχές ελέγχου, στο σύνολό τους, για την ομάδα πολιτικής Συνοχή, ενέργεια και μεταφορές υπήρξαν μερικώς αποτελεσματικές όσον αφορά τη διασφάλιση της κανονικότητας των πράξεων (βλέπε πίνακα 1.2 και σημεία 3.55 έως 3.56 και 4.47 έως 4.48).

1.13.

Η Επιτροπή εκτιμά ότι σε γενικές γραμμές το IACS είναι ένα αποτελεσματικό σύστημα ελέγχου όσον αφορά τον περιορισμό του κινδύνου σφάλματος ή παράτυπης δαπάνης. Όσον αφορά την αγροτική ανάπτυξη, η Επιτροπή εκτιμά ότι τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου βελτιώνονται διαρκώς.

Σε σχέση με τη συνοχή, η Επιτροπή επισημαίνει ότι, για δεύτερο συνεχές έτος, το επίπεδο σφάλματος παραμένει αισθητά χαμηλότερο από εκείνο που ανέφερε το Συνέδριο για την περίοδο 2006-2008. Η Επιτροπή εκτιμά ότι η θετική αυτή εξέλιξη αντανακλά τα μέτρα ενισχυμένου ελέγχου της περιόδου προγραμματισμού 2007-2013 και το σχέδιο δράσης του 2008 (βλ. επίσης απάντηση στο σημείο 4.24).

1.14.

Το Συνέδριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι πληρωμές, στο σύνολό τους, περιείχαν σημαντικό επίπεδο σφαλμάτων και ότι τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου για τις πληρωμές υπήρξαν, εν γένει, μερικώς αποτελεσματικά (βλέπε πίνακα 1.2 ).

1.15.

Τα αποτελέσματα του ελέγχου του Συνεδρίου για το 2010 καταδεικνύουν αύξηση των εκτιμήσεών του σχετικά με το πιθανότερο ποσοστό σφάλματος όσον αφορά τις πληρωμές για την ομάδα πολιτικής Συνοχή, ενέργεια και μεταφορές (12), σε σύγκριση με την ομάδα πολιτικής Συνοχή για το 2009 (13). Οι εκτιμήσεις του Συνεδρίου σχετικά με το πιθανότερο ποσοστό σφάλματος όσον αφορά τις πληρωμές για τις λοιπές ομάδες πολιτικής παρέμειναν σχετικά σταθερές.

1.15.-1.16.

Όσον αφορά τη συνοχή, η Επιτροπή επισημαίνει ότι το πιθανότερο ποσοστό σφάλματος για το 2010 είναι σαφώς χαμηλότερο από τα επίπεδα που ανακοινώθηκαν τα οικονομικά έτη 2006 έως 2008. Το χαμηλότερο όριο σφάλματος το 2010, ήτοι 4,7 %, συνιστά θετική εξέλιξη σε σύγκριση με το 11 % του 2008.

1.16.

Λαμβανομένων υπόψη όλων αυτών των στοιχείων, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Συνεδρίου, σημειώνεται αύξηση του πιθανότερου ποσοστού σφάλματος στο σύνολο των πληρωμών, από 3,3 % το 2009 σε 3,7 % το 2010 (βλέπε γράφημα 1.1 ) (14). Το Συνέδριο διαπίστωσε ότι το ένα τρίτο περίπου των πράξεων που ελέγχθηκαν περιείχε σφάλμα (2009: το ένα τέταρτο του συνολικού αριθμού πράξεων).

1.17.

Κάθε γενικός διευθυντής συντάσσει ετησίως έκθεση δραστηριοτήτων, στην οποία αναφέρεται στην εκτέλεση των καθηκόντων του. Κάθε ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων συνοδεύεται από δήλωση, μεταξύ άλλων, σχετικά με το κατά πόσο οι πόροι χρησιμοποιήθηκαν για τον προβλεπόμενο σκοπό, καθώς και σχετικά με το κατά πόσο οι ελεγκτικές διαδικασίες διασφαλίζουν τη νομιμότητα και κανονικότητα των πράξεων.

1.18.

Οι γενικοί διευθυντές δήλωσαν, στο σύνολό τους, ότι οι απαιτήσεις που προαναφέρθηκαν τηρήθηκαν. Δεκατρείς γενικές διευθύνσεις ή υπηρεσίες διατύπωσαν μία ή περισσότερες επιφυλάξεις (15), οι περισσότερες από τις οποίες αφορούν αδυναμίες σχετικά με την κανονικότητα των υποκειμένων πράξεων (βλέπε παραρτήματα x.3 των κεφαλαίων 2 έως 7).

1.19.

Οι δηλώσεις αξιοπιστίας που διατυπώνουν οι γενικοί διευθυντές περιλαμβάνουν επιφυλάξεις, οι οποίες βασίζονται στην εκτίμησή τους σχετικά με τη σημαντικότητα των αδυναμιών και/ή των παρατηρήσεων που αφορούν τις δομικές ενότητες των ετήσιων εκθέσεων δραστηριοτήτων τους. Ένα στοιχείο της εκτίμησης αυτής, το οποίο κατέστη σημαντικότερο ιδίως το 2010, είναι ο υπολογισμός του εναπομένοντος κινδύνου ή του εναπομένοντος ποσοστού σφάλματος (κατά γενικό κανόνα εκτίμηση του αντίκτυπου των μηχανισμών ελέγχου στο ποσοστό σφάλματος σε πολυετή βάση), το οποίο συγκρίνεται με το όριο σημαντικότητας του 2 % προκειμένου να προσδιορίζεται εάν είναι αναγκαία η διατύπωση επιφύλαξης.

1.19.-1.20.

Δεδομένου ότι τα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου ποικίλλουν σε σημαντικό βαθμό στους διαφόρους τομείς πολιτικής, οι υπηρεσίες της Επιτροπής εφαρμόζουν διαφορετικές προσεγγίσεις στην εξέταση και στον υπολογισμό του εναπομένοντος ποσοστού σφάλματος. Η Επιτροπή συμφωνεί ότι οι υφιστάμενες κατευθυντήριες γραμμές ενδέχεται να μην είναι επαρκώς αναλυτικές ώστε να εξασφαλίζεται η ενιαία χρησιμοποίηση ορολογίας και κριτηρίων από όλες τις υπηρεσίες. Εξάλλου, έχει θέσει σε εφαρμογή διαδικασία αξιολόγησης από ομοτίμους προκειμένου να διασφαλίσει τη συνοχή στις περιπτώσεις που διαφορετικές γενικές διευθύνσεις εφαρμόζουν παρόμοια προγράμματα.

Οι κατευθυντήριες γραμμές πρέπει να παρέχουν στον κύριο διατάκτη περιθώριο εκτίμησης σε κάθε επιμέρους υπόθεση.

Ενώ στόχος του ποσοτικού προσδιορισμού των κινδύνων στις ετήσιες εκθέσεις δραστηριότητας είναι να παρασχεθεί μια ένδειξη για τα διακυβευόμενα ποσά και να εκτιμηθούν οι ενδεχόμενες δημοσιονομικές διορθώσεις για τις πληρωμές κατά το έτος αναφοράς, ο γενικός διευθυντής έχει στη διάθεσή του άλλα εργαλεία για την προστασία των κονδυλίων της ΕΕ, όπως διακοπή και αναστολή των πληρωμών και δημοσιονομικές διορθώσεις. Ο ποσοτικός προσδιορισμός του κινδύνου στις ετήσιες εκθέσεις δραστηριότητες δεν έχει την ίδια λειτουργία με τον προσδιορισμό του ποσοστού σφάλματος από το Ελεγκτικό Συνέδριο, ως εκ τούτου η Επιτροπή εκτιμά ότι δεν είναι δυνατόν και δεν πρέπει να συγκρίνονται. Ο γενικός διευθυντής μπορεί να αξιολογήσει εάν υπάρχουν «μέτρα άμβλυνσης» που περιορίζουν τον κίνδυνο. Στον τομέα της συνοχής, οι υφιστάμενες νομικές απαιτήσεις συνιστούν πράγματι μέτρα άμβλυνσης και στην αξιολόγηση της έκθεσης σε κίνδυνο το 2010 πρέπει να ληφθούν υπόψη οι εν λόγω συμπληρωματικοί μηχανισμοί ελέγχου οι οποίοι μπορούν να επεκταθούν και πέραν του έτους αναφοράς των ελέγχων του Συνεδρίου [ετήσιοι έλεγχοι από τις εθνικές ελεγκτικές αρχές, συμπληρωματικοί έλεγχοι από τις Γενικές Διευθύνσεις Περιφερειακής Πολιτικής (ΓΔ REGIO) και Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Κοινωνικής Ένταξης (EMPL), έλεγχοι κλεισίματος στο τέλος των προγραμμάτων].

1.20.

Οι πάγιες οδηγίες σχετικά με την κατάρτιση των ετήσιων εκθέσεων δραστηριοτήτων, οι οποίες εκδίδονται από τη γενική γραμματεία και τη Γενική Διεύθυνση Προϋπολογισμού, δεν περιέχουν καθοδήγηση σχετικά με την εκτίμηση αυτού του εναπομένοντος κινδύνου ή του εναπομένοντος ποσοστού σφάλματος. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την ασυνεπή εφαρμογή αυτής της έννοιας από τις οικείες γενικές διευθύνσεις (π.χ. προβλέπονται οι αναμενόμενες ανακτήσεις χωρίς να συσχετίζονται με τα πραγματικά ποσά, για ορισμένα προγράμματα δεν προσδιορίζονται ποσοτικά οι κίνδυνοι σφάλματος μέχρι ποσοστού 5 %, λαμβανομένου υπόψη του ποσοστού παρακράτησης που προβλέπεται στον κανονισμό (16), αποκλείονται τα αρνητικά αποτελέσματα του ελέγχου σχετικά με τα προγράμματα ελέγχου που άρχισαν πρόσφατα και των οποίων η εμβέλεια είναι περιορισμένη).

1.21.

Ο εσωτερικός ελεγκτής της Επιτροπής εξέδωσε την πρώτη του συνολική γνώμη (17) σχετικά με την κατάσταση των συστημάτων εσωτερικού ελέγχου της Επιτροπής. Η εν λόγω γνώμη βασίζεται, ιδίως, στις διασφαλίσεις που παρασχέθηκαν στις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων και στις εργασίες που πραγματοποίησαν τόσο η υπηρεσία εσωτερικού ελέγχου της Επιτροπής όσο και τα κλιμάκια εσωτερικού ελέγχου των διαφόρων γενικών διευθύνσεων για την περίοδο 2008 έως 2010.

1.22.

Η εμβέλεια της συνολικής γνώμης περιορίζεται στο πλαίσιο του εσωτερικού ελέγχου της Επιτροπής αυτό καθεαυτό. Ωστόσο, πάνω από το 90 % του συνόλου των σφαλμάτων εντοπίζονται εκτός Επιτροπής, σε επίπεδο δικαιούχων. Ο εσωτερικός ελεγκτής της Επιτροπής εκτιμά ότι, στο σύνολό του, το εν λόγω πλαίσιο είναι επαρκές. Το Συνέδριο όμως επισημαίνει ότι τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου που έχουν τεθεί σε εφαρμογή δεν αποτρέπουν ούτε εντοπίζουν και διορθώνουν τα σφάλματα σε τέτοιο βαθμό ώστε οι υποκείμενες στον προϋπολογισμό πράξεις να είναι, συνολικά, νόμιμες και κανονικές.

1.22.

Όταν εξετάζει τα συστήματα ελέγχου της Επιτροπής, ο Εσωτερικός Ελεγκτής του εν λόγω οργάνου προσπαθεί να διασφαλίσει ότι κάθε υπηρεσία έχει θέσει σε εφαρμογή στρατηγική ελέγχου σύμφωνα με την οποία το κόστος των ελέγχων είναι αναλογικό προς τον κίνδυνο σφάλματος στις υποκείμενες πράξεις, και η οποία λειτουργεί αποτελεσματικά για την αποφυγή σφαλμάτων στα αιτήματα που υποβάλλονται από δικαιούχους και στην ανάκτηση αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών όταν πράγματι ανακύπτουν σφάλματα.

1.23.

Στην εισαγωγή της συγκεφαλαιωτικής έκθεσης (18) αναφέρεται ότι, η Επιτροπή αναλαμβάνει την πολιτική ευθύνη της (19) για την εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ από τα ανώτερα διοικητικά στελέχη της. Η Επιτροπή επισημαίνει ότι οι γενικοί διευθυντές της κατόρθωσαν να διορθώσουν τις αδυναμίες όσον αφορά το 25 % των επιφυλάξεων που είχαν διατυπωθεί το 2009. Θεωρεί ότι μεταξύ των σχετικών βελτιώσεων συγκαταλέγεται η καλύτερη συμμόρφωση με τους κανόνες επιλεξιμότητας όσον αφορά τις δαπάνες που είχαν δηλώσει οι δικαιούχοι,.

1.24.

Ωστόσο, η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι εξακολουθούν να υπάρχουν τομείς όπου απαιτούνται περαιτέρω βελτιώσεις, ιδίως στον τομέα της επιμερισμένης διαχείρισης, και προτείνει μέτρα για την αντιμετώπιση των εν λόγω προβλημάτων, όπως:

—

αναθεώρηση του δημοσιονομικού κανονισμού και των τομεακών ρυθμίσεων για την περίοδο κατόπιν του 2013, προκειμένου να βελτιωθεί ο σχεδιασμός των καθεστώτων χρηματοδότησης, να αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος σφαλμάτων, να περιοριστούν οι διοικητικές επιβαρύνσεις για τους δικαιούχους και λοιπούς ενδιαφερομένους και να μειωθούν τα λειτουργικά έξοδα των ελέγχων,

—

—

αυστηρή άσκηση του εποπτικού ρόλου της Επιτροπής και συστηματική και έγκαιρη εφαρμογή των διαδικασιών διακοπής και αναστολής των πληρωμών και των δημοσιονομικών διορθώσεων οσάκις εντοπίζονται σοβαρές ανεπάρκειες του ελέγχου,

—

—

καταβολή επιπλέον προσπαθειών στον τομέα της συνοχής για την αντιμετώπιση της σημαντικής αύξησης, σε σύγκριση με το 2009, του ποσοστού σφάλματος και του όγκου των εσφαλμένων πληρωμών που προκλήθηκαν δεδομένου ότι αυξήθηκε ο αριθμός των πράξεων και ότι δηλώθηκαν υψηλότερα ποσά δαπανών,

—

εκσυγχρονισμός των κανόνων της ΕΕ σχετικά με τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων οι οποίοι αποτελούν σημαντική πηγή σφαλμάτων, ιδίως στον τομέα της συνοχής (20),

—

περαιτέρω βελτίωση της αναγνωσιμότητας και της συγκρισιμότητας των ετήσιων εκθέσεων δραστηριοτήτων.

1.25.

Στη συγκεφαλαιωτική της έκθεση, η Επιτροπή έλαβε υπόψη τις εκθέσεις που υπέβαλαν οι αρμόδιοι για τη διαχείριση και ανέφερε ότι «καθησυχάζουν το Σώμα των Επιτρόπων όσον αφορά τις επιδόσεις της διακυβέρνησης και του εσωτερικού ελέγχου που έχουν τεθεί σε εφαρμογή στις υπηρεσίες της και παρέχουν εύλογη διαβεβαίωση όσον αφορά την ικανότητά της να επιτυγχάνει τους στόχους της» (21). Ωστόσο, το Συνέδριο τονίζει ότι, στο παρελθόν, έχει εντοπίσει προβλήματα (22) τα οποία παραμένουν ανεπίλυτα:

—

σε διάφορους τομείς, η εμβέλεια ή το εύρος των επιφυλάξεων πρέπει να αυξηθούν (βλέπε σημεία 1.20, 3.52 έως 3.54, 4.45 έως 4.46, 5.31 έως 5.34, 6.46 έως 6.47 και παραρτήματα x.3 των κεφαλαίων 2 έως 7),

—

—

τα στοιχεία από τα κράτη μέλη σχετικά με τις ανακτήσεις ή τις αποσύρσεις εξακολουθούν να είναι ελλιπή ή δεν έχουν ακόμη ελεγχθεί ή/και επικυρωθεί από την Επιτροπή (βλέπε παράρτημα 1.2 , σημείο 3),

—

Στον τομέα της συνοχής, η Επιτροπή επαληθεύει εάν οι πληροφορίες που υποβλήθηκαν για το κλείσιμο των προγραμμάτων κατά την περίοδο προγραμματισμού 2000-2006 είναι πλήρεις και αξιόπιστες. Για την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013, η Επιτροπή διενεργεί ειδική έρευνα ελέγχου σχετικά με τα συστήματα των κρατών μελών για ανακτήσεις, προκειμένου να διασφαλίσει την ποιότητα των δεδομένων που υποβλήθηκαν με τις ετήσιες δηλώσεις σχετικά με τις ανακτήσεις και τις αποσύρσεις. Τα πρώτα αποτελέσματα της εν λόγω έκθεσης αναμένεται να ληφθούν υπόψη στις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων του 2011.

—

η διαφορά μεταξύ των μηχανισμών δημοσιονομικών διορθώσεων και των ανακτήσεων (οι δημοσιονομικές διορθώσεις αποτελούν συνέπεια αδυναμιών που εντοπίζονται στα συστήματα εποπτείας και ελέγχου ενώ οι ανακτήσεις συνδέονται με παράτυπες πληρωμές) και του αντικτύπου τους (οι δημοσιονομικές διορθώσεις βαρύνουν τους φορολογουμένους ενώ τα ποσά των ανακτήσεων καταβάλλονται από τους επιμέρους δικαιούχους) εξακολουθεί να μην λαμβάνεται δεόντως υπόψη (βλέπε παράρτημα 1.2 , σημείο 3).

—

1.26.

Μια σημαντική συνιστώσα των πληρωμών που πραγματοποιούνται από την Επιτροπή παρέχει χρηματοδότηση εκ των προτέρων για δαπάνες που θα πραγματοποιηθούν μεταγενέστερα από εξωτερικούς οργανισμούς. Όταν επισημαίνεται ορθώς ότι οι πληρωμές αυτές είναι προχρηματοδοτήσεις, δεν θεωρούνται στους λογαριασμούς της Ένωσης ως οριστικές δαπάνες τη στιγμή που πραγματοποιούνται. Αντιθέτως, καταχωρίζονται στον ισολογισμό ως στοιχεία ενεργητικού μέχρις ότου αιτιολογηθούν τα πραγματοποιηθέντα έξοδα (ή, σπανιότερα, μέχρις ότου ολοκληρωθεί η προβλεπόμενη δραστηριότητα). Βάσει αυτού, η Επιτροπή καταχωρίζει τη σχετική δαπάνη στον λογαριασμό οικονομικού αποτελέσματος και προβαίνει σε εκκαθάριση του εγγεγραμμένου στον ισολογισμό ποσού.

1.27.

Εάν οι προπληρωμές καταχωρίζονται στους λογαριασμούς ως οριστικές δαπάνες, δεν υπάρχει κανένα λογιστικό έγγραφο που να αναφέρει ότι είναι αναγκαία η προσκόμιση αποδεικτικών στοιχείων της τελικής χρήσης των κεφαλαίων. Αυτό αυξάνει τον κίνδυνο να μην αιτιολογείται η χρήση των κεφαλαίων και οι παρατυπίες να μην εντοπίζονται ή να εντοπίζονται μόνον με μεγάλη καθυστέρηση. Αυτό ενδέχεται να καθιστά δυσχερέστερη την ανάκτηση των αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών.

1.27.

Ανεξαρτήτως της εγκυρότητας της αρχής που αναφέρεται στο δεύτερο μέρος του σχολίου του Συνεδρίου, πρέπει να επισημανθεί ότι, για παράδειγμα, στην περίπτωση μέσων χρηματοοικονομικής τεχνικής, η νομική βάση προβλέπει μόνο έναν έλεγχο επιλεξιμότητας των δαπανών που πραγματοποιήθηκαν, κατά το κλείσιμο του προγράμματος ή στη λήξη της περιόδου προγραμματισμού (όποιο προηγείται χρονικά). Συνεπώς, ανεξάρτητα από τη λογιστική μεταχείριση που εφαρμόζεται στις εκταμιεύσεις μετρητών από την Επιτροπή προς τα κράτη μέλη, οι ενδεχόμενες παρατυπίες δεν θα εντοπισθούν παρά μόνο τη χρονική εκείνη στιγμή.

1.28.

Η ακαθάριστη καταχωρισθείσα αξία των σωρευθεισών προχρηματοδοτήσεων υπερδιπλασιάστηκε κατά την τελευταία εξαετία (από 39 δισεκατομμύρια σε 84 δισεκατομμύρια ευρώ, βλέπε πρώτη σειρά του πίνακα 1.3 ). Κατά τη διαδικασία διαχωρισμού των οικονομικών ετών (23), η Επιτροπή εκτιμά, επίσης, τις δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν από τους δικαιούχους στο τέλος του έτους, σχετικά με τις οποίες δεν έλαβε ακόμη αιτήσεις πληρωμής. Αυτά τα δεδουλευμένα έξοδα (βλέπε πίνακα 1.3 , δεύτερη σειρά) αφαιρούνται από τα αντίστοιχα ακαθάριστα εκκρεμή ποσά των προχρηματοδοτήσεων. Το καθαρό ποσό των προχρηματοδοτήσεων που προκύπτει στον ισολογισμό (βλέπε πίνακα 1.3 , τρίτη σειρά) έχει επίσης αυξηθεί σημαντικά, αλλά με βραδύτερο ρυθμό (από 29 δισεκατομμύρια σε 49 δισεκατομμύρια ευρώ).

1.28.

1.29.

Μολονότι είναι πάντοτε πιθανό να είναι αναγκαίο κάποιο στοιχείο εκτίμησης για την εκκαθάριση των προχρηματοδοτήσεων, διάφορες γενικές διευθύνσεις στον τομέα των εσωτερικών πολιτικών και των εξωτερικών ενεργειών εξακολουθούν να καταχωρίζουν εκτιμήσεις στους λογαριασμούς, ακόμη και όταν έχουν αποδεχθεί ότι οι δηλώσεις δαπανών αποτελούν επαρκή βάση για την πραγματοποίηση των περαιτέρω πληρωμών στον δικαιούχο (24). Η χρήση εκτιμήσεων για τα δεδουλευμένα έξοδα αυξήθηκε σημαντικά με την πάροδο του χρόνου, από ποσό μικρότερο του ενός τετάρτου του ποσού που προκαταβλήθηκε το 2005, στο ήμισυ σχεδόν το 2010 (βλέπε πίνακα 1.3 , δεύτερη σειρά). Το Συνέδριο εξέφρασε την ανησυχία του για τη διεύρυνση της χρήσης αυτής της πρακτικής (25).

1.29.

Πρέπει να επισημανθεί ότι τόσο η Επιτροπή όσο και οι δικαιούχοι/αντισυμβαλλόμενοι (ιδίως στις εσωτερικές πολιτικές και στην εξωτερική βοήθεια) θα αντιμετωπίσουν μια πρόκληση όσον αφορά τον διοικητικό φόρτο εργασίας όταν οι τακτικές εκκαθαρίσεις προχρηματοδοτήσεων καταστούν πιο αποτελεσματικές.

1.30.

Από το 2009 και εξής σημειώθηκε σημαντική αύξηση των πληρωμών, κυρίως στον τομέα των μέσων χρηματοοικονομικής τεχνικής (ΜΧΤ), σχετικά με τις οποίες η αιτιολόγηση των δαπανών ή/και της δραστηριότητας δεν αναμένεται παρά μεταγενέστερα. Με τον έλεγχο αποκαλύφθηκε σημαντικός αριθμός περιπτώσεων κατά τις οποίες εξ αρχής η Επιτροπή δεν καταχώρισε ορθά τις πληρωμές ως στοιχεία ενεργητικού στον προϋπολογισμό. Κατά συνέπεια, με την ανάγνωση των λογαριασμών δινόταν η εντύπωση ότι οι δικαιούχοι είχαν προσκομίσει δικαιολογητικά για πλήρη αιτιολόγηση της χρήσης των κεφαλαίων, ενώ στην πράξη δεν συνέβαινε αυτό, γεγονός που αντιβαίνει στην αρχή της υπεροχής της ουσίας έναντι του τύπου (26).

1.30.

1.31.

Οι συνεισφορές στα μέσα χρηματοοικονομικής τεχνικής (ΜΧΤ) αποτελούν το σημαντικότερο στοιχείο αυτού του προβλήματος. Οι σχετικοί κανονισμοί στους τομείς της συνοχής και της αγροτικής ανάπτυξης (27) προβλέπουν ότι οι δηλώσεις δαπανών περιλαμβάνουν πληρωμές που έχουν πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο των επιχειρησιακών προγραμμάτων για τη σύσταση κεφαλαίων που προορίζονται για την εφαρμογή ΜΧΤ ή τη συνεισφορά σε αυτά. Η Επιτροπή υιοθέτησε την πρακτική λογιστικής καταχώρισης στο ακέραιο των ποσών που δηλώνουν τα κράτη μέλη ως δαπάνες στον λογαριασμό οικονομικού αποτελέσματος, σαν να επρόκειτο για οριστική τακτοποίηση απαίτησης.

1.31.

Με βάση τις πληροφορίες που ζήτησε και έλαβε από κράτη μέλη τον Ιούνιο του 2011, η Επιτροπή ενέγραψε τις πληρωμές προς τα μέσα χρηματοοικονομικής τεχνικής ως στοιχεία του ενεργητικού στους λογαριασμούς του 2010, συμπεριλαμβανομένων των συγκριτικών στοιχείων για το 2009. Βλ. σημεία 2.5, 2.9, 2.10 και 3.4 των ενοποιημένων λογαριασμών που περιλαμβάνουν όλα τα λεπτομερή στοιχεία. Βλ. επίσης απάντηση στο σημείο 1.32.

1.32.

Ωστόσο, σύμφωνα με τις τομεακές ρυθμίσεις, οι αρχές των κρατών μελών υποχρεούνται να υποβάλλουν τελική δήλωση σχετικά με τη χρήση των προπληρωμών αυτών, υπό μορφή δανείων ή εγγυήσεων που παρέχονται στους τελικούς δικαιούχους ή επενδύσεων μετοχικού κεφαλαίου υπέρ αυτών, μόνον μεταγενέστερα (συνήθως στο τέλος της περιόδου προγραμματισμού). Συνεπώς, το 2010 η Επιτροπή δεν διέθετε πλήρεις πληροφορίες σχετικά με τα ποσά που πράγματι χρησιμοποιήθηκαν από τα ΜΧΤ, και μόνον αφότου προέκυψε το εν λόγω πρόβλημα στις αρχές του 2011 μπόρεσε να συγκεντρώσεις τις αναγκαίες πληροφορίες από τα κράτη μέλη. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα 4,8 δισεκατομμύρια ευρώ περίπου να μην καταχωριστούν ως προχρηματοδοτήσεις στον ισολογισμό των προσωρινών λογαριασμών του 2010 (28).

1.32.

Τα στοιχεία του ενεργητικού που ανέρχονται συνολικά σε 4,8 δισεκατ. ευρώ θα αποσβεστούν εξ ολοκλήρου μέχρι τα τέλη του 2015, δυνάμει της εφαρμογής της τρέχουσας νομοθετικής βάσης.

Βλ. επίσης απάντηση στο σημείο 4.32.

1.33.

Επιπλέον, ορισμένα άλλα καθεστώτα ενισχύσεων επιτρέπουν τη χορήγηση ταμειακών προκαταβολών σε δικαιούχους πριν από την υποβολή των τελικών δηλώσεων δαπανών. Στην πράξη, ο χειρισμός και αυτών των δαπανών γίνεται επίσης σαν να επρόκειτο για οριστικές δαπάνες. Συνεπώς, ούτε καταχωρίζονται λογιστικά ούτε εγγράφονται στον ισολογισμό. Η Επιτροπή αντιμετωπίζει δυσχέρειες στον προσδιορισμό του σχετικού ποσού.

1.33.

Βλ. επίσης απάντηση στο σημείο 1.36.

1.34.

Η Επιτροπή επεδίωξε να συγκεντρώσει επαρκή πληροφοριακά στοιχεία για τους οριστικούς λογαριασμούς. Σύμφωνα με τα στοιχεία που διαβιβάστηκαν από τα κράτη μέλη στο τέλος Ιουνίου 2011, η συνεισφορά της ΕΕ στα ποσά των ΜΧΤ ανέρχεται σε 6,4 δισεκατομμύρια ευρώ. Βάσει της εκτίμησης των ποσών που δεν είχαν χρησιμοποιηθεί από τα ΜΧΤ στις 31.12.2010, οι σημαντικότερες προσαρμογές που έπρεπε να πραγματοποιηθούν ήταν αναταξινομήσεις από τις δαπάνες στα στοιχεία ενεργητικού για τους λογαριασμούς του 2009 και του 2010 (βλέπε σημειώσεις 2.5, 2.9, 2.10 και 3.4 των λογαριασμών για το 2010, προς επεξήγηση των προσαρμογών που πραγματοποιήθηκαν).

1.35.

Η Επιτροπή διόρθωσε σημαντικά προβλήματα που αφορούσαν την πληρότητα των προχρηματοδοτήσεων, μέσω λογιστικής καταχώρισης σε χωριστά οικονομικά έτη και προσαρμογών (βλέπε σημείο 1.34). Ωστόσο, η έλλειψη ενημερωμένων πληροφοριών σχετικά με τα κονδύλια της ΕΕ που πράγματι χρησιμοποιούνται από τα κράτη μέλη μειώνει σημαντικά τη χρησιμότητα των λογιστικών πληροφοριών για τους σκοπούς της διαχείρισης, ιδίως για την Επιτροπή στο πλαίσιο της άσκησης των αρμοδιοτήτων της σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού.

1.35.

1.36.

Η Επιτροπή πρέπει να λάβει περαιτέρω μέτρα προκειμένου να εξασφαλίζεται η διαθεσιμότητα των αναγκαίων πληροφοριών, ο συνεπής χειρισμός των πράξεων στους λογαριασμούς και η τήρηση, από όλες τις γενικές διευθύνσεις πλήρων, ακριβών και ενημερωμένων λογιστικών εγγραφών.

1.36.

Πρέπει να εξεταστεί η σχέση κόστους αποδοτικότητας καθώς η Επιτροπή πρέπει να φροντίσει ώστε η απαιτούμενη από τους δικαιούχους κοινοποίηση των προκαταβολών να μην καταστεί εξαιρετικά περίπλοκη και δαπανηρή για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη.

Η Επιτροπή έχει ήδη προτείνει κατάλληλη τροποποίηση της ισχύουσας τομεακής νομικής βάσης μέσω του κανονισμού για τα διαθρωτικά ταμεία. Εξάλλου, θα συμπεριλάβει κατάλληλες διατάξεις στις προτάσεις για τις μελλοντικές νομικές βάσεις.

1.37.

Λαμβανομένης υπόψη της αυξημένης χρήσης προχρηματοδοτήσεων στον προϋπολογισμό της ΕΕ και των νέων ειδών χρηματοπιστωτικών μέσων, επείγει η Επιτροπή να επανεξετάσει τον σχετικό λογιστικό κανόνα, προκειμένου να παράσχει κατάλληλη καθοδήγηση σχετικά με τη βεβαίωση και την εκκαθάριση των προχρηματοδοτήσεων. Η αναθεώρηση αυτή πρέπει να συνοδευθεί από ενίσχυση της εποπτείας (29).

1.37.

Η Επιτροπή υπογραμμίζει επίσης ότι η διευθέτηση της εκκαθάρισης των προχρηματοδοτήσεων πριν από τις τελικές πληρωμές, δεν αποτελεί απλά ζήτημα λογιστικής καθοδήγησης. Στην πράξη τούτο σημαίνει την επιστροφή των ποσών των ενδιάμεσων δηλώσεων δαπανών των οποίων πρέπει να επαληθευτεί αρχικά ο βαθμός συμμόρφωσης με περίπλοκους κανόνες επιλεξιμότητας. Τούτο δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς ουσιαστική αύξηση του διοικητικού φόρτου εργασίας, τόσο για τους δικαιούχους όσο και για τις υπηρεσίες της Επιτροπής.

Επιπλέον, θα απαιτούνταν αλλαγές στον δημοσιονομικό κανονισμό και στην τομεακή νομοθεσία που, επί του παρόντος, επιτρέπουν διαδοχικές προχρηματοδοτήσεις με βάση την πρόοδο που σημειώνεται στις επιχορηγούμενες ενέργειες. Η Επιτροπή έχει ήδη προτείνει στο πλαίσιο της αναθεώρησης του σχετικού άρθρου του δημοσιονομικού κανονισμού, να καταστεί υποχρεωτική η τακτική εκκαθάριση των προχρηματοδοτήσεων.

Τέλος, η Επιτροπή θα ήθελε να επισημάνει ότι κατά τη διάρκεια του 2010 και του 2011 οι υπηρεσίες λογιστικής του οργάνου παρείχαν καθοδήγηση, κατάρτιση και οργανωμένα εργαστήρια για την προχρηματοδότηση, και οι ενέργειες αυτές θα συνεχιστούν.

1.38.

Στο παρόν τμήμα παρουσιάζεται συνοπτικά η εκτέλεση του γενικού προϋπολογισμού της ΕΕ κατά το 2010.

1.39.

Οι συνολικές πιστώσεις που ήταν διαθέσιμες το 2010, λαμβανομένων υπόψη των πιστώσεων που είχαν μεταφερθεί (30), των εσόδων με ειδικό προορισμό (31) και των διορθωτικών προϋπολογισμών (32), ανέρχονται σε 147,3 δισεκατομμύρια ευρώ όσον αφορά τις αναλήψεις υποχρεώσεων και σε 130,5 δισεκατομμύρια ευρώ όσον αφορά τις πληρωμές, ήτοι αύξηση κατά 0,9 % και 4,8 % αντίστοιχα σε σύγκριση με τις συνολικές πιστώσεις που ήταν διαθέσιμες το 2009 (βλέπε διαγράμματα III και IV του παραρτήματος της παρούσας ετήσιας έκθεσης).

1.40.

Οι πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων του προϋπολογισμού για το οικονομικό έτος υπερέβησαν κατά 0,6 δισεκατομμύρια ευρώ το ανώτατο όριο του δημοσιονομικού πλαισίου, λόγω της χρησιμοποίησης κεφαλαίων σχετικά με τα οποία επιτρέπεται η υπέρβαση του είδους αυτού (33). Οι συνολικές πιστώσεις πληρωμών υπολείπονταν αυτού του ανωτάτου ορίου κατά 11,4 δισεκατομμύρια ευρώ.

1.41.

Η Επιτροπή εκδίδει σειρά εγγράφων που περιέχουν, μεταξύ άλλων, τις ακόλουθες πληροφορίες σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης (34):

—

Το πλεόνασμα του προϋπολογισμού ανερχόταν, στο τέλος του 2010, σε 4,5 δισεκατομμύρια ευρώ (το 2009: 2,3 δισεκατομμύρια ευρώ).

—

Τα ποσοστά χρησιμοποίησης των αναλήψεων υποχρεώσεων και των πληρωμών ήταν 99 % και 97 % αντίστοιχα.

—

Το 2010 αποδεσμεύθηκαν σωρευθείσες εκκρεμείς αναλήψεις υποχρεώσεων ύψους 3,3 δισεκατομμυρίων ευρώ (το 2009: 1,9 δισεκατομμύρια ευρώ). Η αύξηση των αποδεσμεύσεων απορρέει, κυρίως, από τον τίτλο 04 — Απασχόληση και κοινωνικές υποθέσεις (1,4 δισεκατομμύρια ευρώ).

—

—

Πιστώσεις πληρωμών που δεν είχαν χρησιμοποιηθεί, ύψους 1,5 δισεκατομμυρίων ευρώ, (εξαιρουμένων των εσόδων για ειδικό προορισμό (35)) μεταφέρθηκαν από το 2010 στο 2011.

—

Όσον αφορά τους τομείς πολιτικής Γεωργία και αγροτική ανάπτυξη (τίτλος 05), Συνοχή (τίτλοι 04 και 13) και Αλιεία και θαλάσσιες υποθέσεις (τίτλος 11), το συνολικό ποσοστό χρησιμοποίησης των πιστώσεων πληρωμών ανήλθε σε 98 %.

—

Στον τομέα πολιτικής Περιφερειακή πολιτική, οι πιστώσεις πληρωμών ήταν υψηλότερες από τις προβλεφθείσες (106 % του αρχικού προϋπολογισμού). Η υπέρβαση αυτή χρηματοδοτήθηκε από μεταφορές ανερχόμενες σε 1,8 δισεκατομμύρια ευρώ, κυρίως από τους τίτλους 04 (Απασχόληση και κοινωνικές υποθέσεις) και 05 (Γεωργία και αγροτική ανάπτυξη), σχετικά με τους οποίους το ποσό των πληρωμών ήταν χαμηλότερο από το αναμενόμενο, λόγω διακοπής και αναστολής των πληρωμών για το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ποσοστό εκτέλεσης 88 %), της αίτησης χαμηλότερων ποσών στον τομέα της Αγροτικής ανάπτυξης (ποσοστό εκτέλεσης 94 %) ή λόγω βραδύτητας κατά το κλείσιμο των προγραμμάτων (36).

—

1.42.

Κατά τη διάρκεια του οικονομικού έτους 2010 τροποποιήθηκαν οι σχετικοί κανονισμοί (37) προκειμένου να χορηγηθούν επιπλέον προχρηματοδοτήσεις για τις διαρθρωτικές ενέργειες σχετικά με την περίοδο 2007-2013. Βάσει της τροποποίησης των κανονισμών, πραγματοποιήθηκαν στα κράτη μέλη που επλήγησαν ιδιαίτερα από την οικονομική κρίση επιπλέον προπληρωμές, όσον αφορά το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο ύψους 371 εκατομμυρίων ευρώ, όσον αφορά το Ταμείο Συνοχής ύψους 404 εκατομμυρίων ευρώ και όσον αφορά το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας ύψους 0,8 εκατομμυρίων ευρώ. Όσον αφορά τον τομέα Γεωργία και αγροτική ανάπτυξη, κατά το οικονομικό έτος 2010 καταβλήθηκαν επιπλέον ποσά προχρηματοδοτήσεων στα κράτη μέλη, ύψους 401 εκατομμυρίων ευρώ, χωρίς να υπάρχει η κατάλληλη νομική βάση. Στο κεφάλαιο 3 αναφέρεται ότι υπάρχει σφάλμα νομιμότητας και κανονικότητας σχετικά με το ποσό αυτό (38).

1.42.

1.43.

Οι εκκρεμείς δημοσιονομικές αναλήψεις υποχρεώσεων, οι οποίες αντιστοιχούν στις ανοικτές αναλήψεις υποχρεώσεων που δεν έχουν ακόμη πληρωθεί ή/και αποδεσμευθεί (39), αυξήθηκαν κατά 17 δισεκατομμύρια ευρώ (9,7 %) για να φθάσουν τα 194 δισεκατομμύρια ευρώ, κυρίως στους τομείς πολιτικής που χρηματοδοτούνται με διαχωριζόμενες πιστώσεις (40), και αντιστοιχούν στο ισότιμο διαχωριζόμενων αναλήψεων υποχρεώσεων 2,2 ετών ή διαχωριζόμενων πληρωμών 2,8 ετών, βάσει του ποσοστού εκτέλεσης για το 2010, στους αντίστοιχους τομείς πολιτικής.

1.43.-1.44.

1.44.

Οι περισσότερες εκκρεμείς αναλήψεις υποχρεώσεων παρατηρούνται στην ομάδα πολιτικής Συνοχή (βλέπε γράφημα 1.2 ). Στον τομέα αυτό, οι εκκρεμείς αναλήψεις υποχρεώσεων ανήλθαν σε 128 δισεκατομμύρια ευρώ (41) (στο 66 % περίπου του συνολικού ποσού), και αντιστοιχούν σε αναλήψεις υποχρεώσεων 2,6 ετών ή σε πληρωμές 3,4 ετών με ποσοστό εκτέλεσης του 2010. Η μεγαλύτερη πλειονότητα αυτών των εκκρεμών αναλήψεων υποχρεώσεων (113,2 δισεκατομμύρια ευρώ ή το 88 % του συνολικού ποσού) αφορά την τρέχουσα περίοδο 2007-2013. Αυτό καταδεικνύει τον αντίκτυπο των προσπαθειών για την τακτοποίηση των εκκρεμών αναλήψεων υποχρεώσεων με πληρωμές πριν από την εφαρμογή του κανόνα της αυτόματης αποδέσμευσης [κανόνες του ν+ 2/ν+ 3 (42)].

2.1.

Στο παρόν κεφάλαιο παρουσιάζεται η ειδική εκτίμηση του Συνεδρίου σχετικά με τα έσοδα, τα οποία αποτελούνται από τους ιδίους πόρους και τα λοιπά έσοδα. Βασικά δημοσιονομικά πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με τα έσοδα το 2010 παρουσιάζονται στον πίνακα 2.1. Οι ίδιοι πόροι αποτελούν μακράν την κύρια πηγή χρηματοδότησης των δαπανών του προϋπολογισμού (93,8 %). Επίσης, το κεφάλαιο περιλαμβάνει σύνοψη των ενεργειών της Επιτροπής κατόπιν των διαπιστώσεων της ειδικής έκθεσης αριθ. 2/2008 του Συνεδρίου σχετικά με τις δεσμευτικές δασμολογικές πληροφορίες.

2.2.

Οι ίδιοι πόροι διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες (1): παραδοσιακοί ίδιοι πόροι (δασμοί που εισπράττονται επί των εισαγωγών και τέλη παραγωγής ζάχαρης — ΠΙΠ), ίδιοι πόροι που υπολογίζονται βάσει του φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) τον οποίο εισπράττουν τα κράτη μέλη και ίδιοι πόροι που προκύπτουν από το ακαθάριστο εθνικό εισόδημα (ΑΕΕ) των κρατών μελών.

2.3.

Τόσο η βεβαίωση όσο και η είσπραξη των ΠΙΠ πραγματοποιείται από τα κράτη μέλη. Τα τρία τέταρτα των ποσών αυτών καταβάλλονται στον προϋπολογισμό της Ένωσης, το δε υπόλοιπο 25 % παρακρατείται για την κάλυψη των δαπανών είσπραξης. Κάθε κράτος μέλος διαβιβάζει στην Επιτροπή μηνιαία κατάσταση των βεβαιωθέντων δικαιωμάτων («λογιστική A»), καθώς και τριμηνιαία κατάσταση των βεβαιωθέντων δικαιωμάτων που δεν περιλαμβάνονται στην πρώτη κατάσταση («λογιστική B») (2).

2.4.

Οι ίδιοι πόροι ΦΠΑ και ΑΕΕ είναι εισφορές που προκύπτουν από την εφαρμογή ενιαίων ποσοστών στις θεωρητικά εναρμονισμένες βάσεις υπολογισμού του ΦΠΑ των κρατών μελών ή στο ΑΕΕ αυτών αντίστοιχα.

2.5.

Ορισμένα κράτη μέλη τυγχάνουν μειωμένου συντελεστή καταβολής ΦΠΑ (3) και ακαθάριστης μείωσης της ετήσιας εισφοράς που βασίζεται στο ΑΕΕ τους (4) για τη χρονική περίοδο 2007-2013. Επιπλέον, στην περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου εφαρμόζεται διόρθωση των δημοσιονομικών ανισορροπιών («διόρθωση υπέρ του ΗΒ»), η οποία συνεπάγεται μείωση του ποσού των ιδίων πόρων που καταβάλλει βάσει του ΑΕΕ.

2.6.

Αφού ληφθεί υπόψη το σύνολο των ΠΙΠ, των ιδίων πόρων που προέρχονται από τον ΦΠΑ και των λοιπών εσόδων, οι ίδιοι πόροι που βασίζονται στο ΑΕΕ χρησιμοποιούνται για την ισοσκέλιση του προϋπολογισμού. Τυχόν υποεκτίμηση (ή υπερεκτίμηση) του ΑΕΕ για συγκεκριμένο κράτος μέλος, μολονότι δεν επηρεάζει το σύνολο του ιδίου πόρου που βασίζεται στο ΑΕΕ, συνεπάγεται αύξηση (ή μείωση) των εισφορών των λοιπών κρατών μελών, έως ότου διορθωθεί το πρόβλημα.

2.7.

Ο τρόπος προσέγγισης και η μεθοδολογία του ελέγχου του Συνεδρίου εν γένει περιγράφονται στο μέρος 2 του παραρτήματος 1.1 . Όσον αφορά τον έλεγχο των εσόδων, πρέπει να ληφθούν υπόψη τα εξής ειδικά σημεία:

2.8.

Ο έλεγχος του Συνεδρίου σχετικά με τις υποκείμενες στους λογαριασμούς πράξεις δεν είναι δυνατό να καλύπτει μη δηλωθείσες εισαγωγές ή εισαγωγές που διέλαθαν της τελωνειακής επιτήρησης.

2.9.

Το Συνέδριο προέβη σε αξιολόγηση των συστημάτων εποπτείας και ελέγχου στην Ιταλία, τις Κάτω Χώρες και το Ηνωμένο Βασίλειο, χώρες οι οποίες συνεισφέρουν το 38 % περίπου του συνόλου των ΠΙΠ. Εξέτασε τα λογιστικά συστήματα που εφαρμόζουν, καθώς και τη ροή των ΠΙΠ από τη βεβαίωση έως τη δήλωσή τους στην Επιτροπή, προκειμένου να αποκομίσει εύλογη βεβαιότητα σχετικά με την ακρίβεια και την πληρότητα των καταχωρισθέντων ποσών. Οι ελεγκτές διενήργησαν δοκιμαστικούς ελέγχους των βασικών ελέγχων σχετικά με την εφαρμογή προτιμησιακών δασμολογικών συντελεστών, τη χορήγηση της «υπεραπλούστευσης» στους χρήστες των διαδικασιών εκτελωνισμού στον οριζόμενο από τον εισαγωγέα τόπο (απαλλαγή από την υποχρέωση γνωστοποίησης) (6) και τον χειρισμό του κόστους ναύλου και ασφάλισης στα εν λόγω κράτη μέλη.

2.10.

Επιπλέον, στην περίπτωση των έξι ενταλμάτων είσπραξης ιδίων πόρων που περιλαμβάνονται στο δείγμα το οποίο αναφέρεται στο σημείο 2.7, το Συνέδριο πραγματοποίησε συμφωνία των επιλεγεισών μηνιαίων καταστάσεων με τα υποκείμενα λογιστικά έγγραφα του αντίστοιχου κράτους μέλους (7).

2.11.

Επίσης, το Συνέδριο αξιολόγησε τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου της Επιτροπής, συμπεριλαμβανομένων των επιθεωρήσεων που πραγματοποίησε η τελευταία στα κράτη μέλη.

2.12.

Οι ίδιοι πόροι ΦΠΑ και ΑΕΕ βασίζονται σε στατιστικά στοιχεία, των οποίων οι υποκείμενες πράξεις δεν μπορούν να υποβληθούν σε άμεσο έλεγχο. Ως εκ τούτου, αφετηρία του ελέγχου αποτέλεσε η παραλαβή από την Επιτροπή των μακροοικονομικών μεγεθών που είχαν καταρτίσει τα κράτη μέλη και, στη συνέχεια, πραγματοποιήθηκε αξιολόγηση των συστημάτων της Επιτροπής για την επεξεργασία των δεδομένων, προκειμένου να προσδιοριστούν τα ποσά που έπρεπε να περιληφθούν στους οριστικούς λογαριασμούς του προϋπολογισμού. Κατ' αυτό τον τρόπο, το Συνέδριο εξέτασε τόσο την κατάρτιση του προϋπολογισμού όσο και την ορθότητα των εισφορών των κρατών μελών.

2.13.

Το Συνέδριο πραγματοποίησε αξιολόγηση των συστημάτων εποπτείας και ελέγχου της Επιτροπής, τα οποία αποσκοπούν στην παροχή εύλογης διασφάλισης ότι οι εν λόγω πόροι υπολογίζονται και εισπράττονται ορθώς. Επίσης, ο έλεγχος κάλυψε τη διαχείριση, εκ μέρους της Επιτροπής, των επιφυλάξεων σχετικά με τα δεδομένα για τον ΦΠΑ και το ΑΕΕ, την επαλήθευση από την Επιτροπή των καταλόγων ΑΕΕ στα κράτη μέλη και την παρακολούθηση που αυτή πραγματοποίησε όσον αφορά την εφαρμογή των οδηγιών σχετικά με τον ΦΠΑ. Ο έλεγχος του Συνεδρίου δεν κρίνει την ποιότητα των δεδομένων για τον ΦΠΑ και το ΑΕΕ, τα οποία διαβιβάστηκαν στην Επιτροπή από τα κράτη μέλη.

2.14.

Τα αποτελέσματα του δοκιμαστικού ελέγχου των πράξεων συνοψίζονται στο παράρτημα 2.1 . Το Συνέδριο, με τον δοκιμαστικό έλεγχο που διενήργησε επί του δείγματος πράξεων, διαπίστωσε ότι δεν περιείχαν σημαντικό επίπεδο σφαλμάτων (8). Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Συνεδρίου, το πιθανότερο ποσοστό σφαλμάτων είναι 0 %. Ωστόσο, παρατηρήθηκαν ορισμένες αδυναμίες στα συστήματα που αφορούν τους δοκιμαστικούς ελέγχους πράξεων· οι αδυναμίες αυτές παρουσιάζονται κατωτέρω.

2.15.

Το Συνέδριο διαπίστωσε ότι, συνολικά, οι καταστάσεις της λογιστικής Α των κρατών μελών που διαβιβάστηκαν στην Επιτροπή δεν περιείχαν ουσιώδη σφάλματα. Εντούτοις, για μία (9) από τις έξι ελεγχθείσες πράξεις, δεν κατέστη δυνατή η συμφωνία του δηλωθέντος ποσού των ΠΙΠ με τα υποκείμενα λογιστικά έγγραφα.

2.15.

2.16.

Με τον έλεγχο του Συνεδρίου διαπιστώθηκε ότι τόσο ο υπολογισμός όσο και η καταβολή των εισφορών των κρατών μελών δεν περιείχαν ουσιώδη σφάλματα. Ωστόσο, το Συνέδριο εντόπισε ένα σφάλμα στον υπολογισμό της Επιτροπής όσον αφορά το οριστικό ποσό της διόρθωσης υπέρ του ΗΒ για το 2006 (10) που ενεγράφη στον προϋπολογισμό του 2010, με αποτέλεσμα το Ηνωμένο Βασίλειο να τύχει υπέρογκης διόρθωσης, ύψους 189 εκατομμυρίων ευρώ (3,5 % της διόρθωσης υπέρ του για το 2006) (βλέπε παράρτημα 2.5, ιδίως σημεία 6 και 7). Προκειμένου να διορθωθεί το σφάλμα, η Επιτροπή πρότεινε κατ’ εξαίρεση την τροποποίηση του προϋπολογισμού του 2011, σε συμφωνία με το σύνολο των κρατών μελών.

2.16.

2.17.

Το Συνέδριο διαπίστωσε ότι, συνολικά, οι πράξεις που ελέγχθηκαν σε σχέση με τα λοιπά έσοδα, δεν περιείχαν ουσιώδη σφάλματα.

2.18.

Τα αποτελέσματα της εξέτασης των συστημάτων συνοψίζονται στο παράρτημα 2.2 . Το Συνέδριο διαπίστωσε ότι, συνολικά, τα συστήματα ήταν αποτελεσματικά ως προς τη διασφάλιση της κανονικότητας των πράξεων.

2.19.

Όπως και κατά τα προηγούμενα έτη (11), το Συνέδριο επισήμανε προβλήματα στις διαδικασίες και τα συστήματα, τα οποία επηρεάζουν τα ποσά που περιλαμβάνουν οι καταστάσεις της λογιστικής B. Τα προβλήματα αυτά συνίστανται, ιδίως:

2.19.

2.20.

Οι εθνικές αρχές της Ιταλίας, των Κάτω Χωρών και του Ηνωμένου Βασιλείου δεν μπόρεσαν να δικαιολογήσουν πλήρως τα καταχωρισθέντα στις καταστάσεις λογιστικής Β ποσά, διότι δεν αντιστοιχούσαν στα στοιχεία των εγγράφων στα οποία βασίζονταν.

2.20.

2.21.

Επίσης, με τον έλεγχο του Συνεδρίου στα κράτη μέλη όπου πραγματοποιήθηκε επίσκεψη αποκαλύφθηκαν ανεπάρκειες στη διενέργεια των ελέγχων πριν από την παράδοση των εμπορευμάτων, ιδίως όσον αφορά την εφαρμογή προτιμησιακών δασμολογικών συντελεστών, τη χορήγηση της «υπεραπλούστευσης» στους χρήστες των διαδικασιών εκτελωνισμού στον οριζόμενο από τον εισαγωγέα τόπο και τον χειρισμό του κόστους ναύλου και ασφάλισης. Η μερικώς αποτελεσματική εθνική τελωνειακή επιτήρηση αυξάνει τον κίνδυνο είσπραξης εσφαλμένων ποσών ΠΙΠ.

2.21.

2.22.

Οι επιφυλάξεις αποτελούν μέσο που καθιστά εφικτή την πραγματοποίηση τυχόν διορθώσεων στα αμφισβητούμενα στοιχεία που περιλαμβάνουν οι καταστάσεις ΦΠΑ τις οποίες υποβάλλουν τα κράτη μέλη, μετά την παρέλευση της τετραετούς προθεσμίας που ορίζεται από την κανονιστική ρύθμιση. Το 2010 διατυπώθηκαν 52 επιφυλάξεις και ήρθησαν 67. Στο τέλος του έτους, οι εκκρεμείς επιφυλάξεις ανέρχονταν συνολικά σε 152 (βλέπε πίνακα 2.2 ). Το καθαρό αποτέλεσμα της άρσης των 67 επιφυλάξεων ήταν η αύξηση των ιδίων πόρων που προέρχονται από τον ΦΠΑ σχεδόν κατά 90 εκατομμύρια ευρώ (15).

2.23.

Το Συνέδριο παρατήρησε ικανοποιητική πρόοδο όσον αφορά την άρση επιφυλάξεων ΦΠΑ που εκκρεμούσαν από μακρού. Οκτώ εξ αυτών, που αφορούν έτη πριν από το 2000, εξακολουθούσαν να εκκρεμούν στο τέλος του 2010, έναντι 20 στο τέλος του 2009. Το Συνέδριο φρονεί ότι οι επιφυλάξεις που εκκρεμούν από μακρού πρέπει να ορίζονται ως επιφυλάξεις που αφορούν οικονομικό έτος τουλάχιστον προ δεκαετίας. Ως εκ τούτου, προστίθενται οκτώ επιπλέον επιφυλάξεις που αφορούν το 2001.

2.23.

2.24.

Η Επιτροπή είναι υπεύθυνη για τη διασφάλιση της ορθής εφαρμογής των οδηγιών σχετικά με τον ΦΠΑ και οφείλει να παρακολουθεί τη μεταφορά τους στην εθνική νομοθεσία, καθώς και τη συμμόρφωση των εθνικών εκτελεστικών μέτρων που θεσπίζουν τα κράτη μέλη. Τυχόν λανθασμένη ή ελλιπής μεταφορά τους θα μπορούσε να επηρεάσει το ποσό του ΦΠΑ που εισπράττεται και, ως εκ τούτου, το καταβλητέο ποσό του ιδίου πόρου που προέρχεται από τον ΦΠΑ. Το 2010 τέθηκαν σε ισχύ τρεις οδηγίες σχετικά με τον ΦΠΑ: δύο από αυτές αφορούσαν τη «δέσμη μέτρων για τον ΦΠΑ» (16) και μία το κοινό σύστημα ΦΠΑ για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής που συνδέεται με τις ενδοκοινοτικές πράξεις (17).

2.25.

Για επτά κράτη μέλη, η αξιολόγηση της Επιτροπής όσον αφορά τα εθνικά εκτελεστικά μέτρα της «δέσμης μέτρων για τον ΦΠΑ» εξακολουθούσε να πραγματοποιείται στο τέλος του 2010, 12 μήνες μετά τη θέση των οδηγιών σε ισχύ. Κατά την ίδια χρονική περίοδο, η διαδικασία αξιολόγησης της Επιτροπής όσον αφορά την εφαρμογή της οδηγίας ΦΠΑ για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής είχε αρχίσει μόνο για δύο κράτη μέλη.

2.25.

Όσον αφορά την οδηγία σχετικά με τον ΦΠΑ για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, η Επιτροπή κίνησε, τον Μάρτιο 2010, τη διαδικασία επί παραβάσει για 9 κράτη μέλη ώστε να είναι σε θέση να προβεί σε ορθή αξιολόγηση.

Κατά την διάρκεια των ετών 2009 και 2010 η Επιτροπή έθεσε και συζήτησε το πρόβλημα άλλων δύο κρατών μελών ενώπιον της ομάδας εμπειρογνωμόνων της στρατηγικής για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής (ATFS) και της μόνιμης επιτροπής διοικητικής συνεργασίας (SCAC). Ως εκ τούτου, πλήρης αξιολόγηση θα έχει καταστεί διαθέσιμη μέχρι το τέλος του 2011.

2.26.

Στο τέλος του 2010 εκκρεμούσαν γενικές επιφυλάξεις (18) σχετικά με τα δεδομένα για το ΑΕΕ της ΕΕ των 15 που αφορούν την περίοδο 2002 έως 2006, καθώς και σχετικά με τα δεδομένα για το ΑΕΕ της ΕΕ των 10 που αφορούν την περίοδο 2004 έως 2006, εν αναμονή της ολοκλήρωσης της ανάλυσης των ενημερωμένων ή των νέων καταλόγων ΑΕΕ (19).

2.27.

Στις αρχές του 2010, εξακολουθούσαν να εκκρεμούν τέσσερις (20) συγκεκριμένες επιφυλάξεις σχετικά με τα δεδομένα για το ΑΕΠ (21), που αφορούσαν την περίοδο 1995 έως 2001. Κατά το 2010, η Επιτροπή δεν ήρε καμία από αυτές. Δεδομένου ότι δεν υπήρξαν πρόσθετες συγκεκριμένες επιφυλάξεις, ο αριθμός των εκκρεμών συγκεκριμένων επιφυλάξεων στο τέλος του έτους παραμένει αμετάβλητος.

2.27.

2.28.

Το 2010 η Επιτροπή πραγματοποίησε επισκέψεις σε έξι κράτη μέλη προκειμένου να επαληθεύσει τους καταλόγους ΑΕΕ και διενήργησε άμεσους ελέγχους σε τέσσερα εξ αυτών, περιορισμένους ωστόσο σε ελάχιστο αριθμό συνιστωσών του ΑΕΕ. Όπως επισημαίνεται στις κατευθυντήριες οδηγίες της Eurostat, ο εν λόγω τρόπος προσέγγισης που βασίζεται σε άμεσους ελέγχους δεν θεωρείται γενικώς ότι μπορεί να οδηγήσει σε συμπεράσματα σχετικά με το σύνολο των εκτιμήσεων του ΑΕΕ.

2.28.

2.29.

Στο τέλος του 2010, η Eurostat δεν είχε καταρτίσει εκθέσεις αξιολόγησης των δεδομένων για το ΑΕΕ των κρατών μελών για το χρονικό διάστημα από το 2002 και εξής· κατά συνέπεια, δεν μπορούσε να αντικαταστήσει τυχόν γενικές επιφυλάξεις (βλέπε σημείο 2.26) με συγκεκριμένες επιφυλάξεις όσον αφορά τα εν λόγω έτη.

2.29.

2.30.

Τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου στις εθνικές στατιστικές υπηρεσίες (ΕΣΥ) των κρατών μελών πρέπει να βοηθούν στη διασφάλιση της συγκρισιμότητας, της αξιοπιστίας και της πληρότητας των δεδομένων για το ΑΕΕ (22). Εντούτοις, η Eurostat δεν έχει ολοκληρώσει ακόμη την αξιολόγηση των συστημάτων εποπτείας και ελέγχου που εφαρμόζουν οι ΕΣΥ, και δεν έχει θεσπίσει ακόμη κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την εφαρμογή των εν λόγω συστημάτων για την κατάρτιση των εθνικών λογαριασμών στα κράτη μέλη.

2.30.

2.31.

Η Επιτροπή, στον υπολογισμό που πραγματοποίησε για τη διόρθωση υπέρ του ΗΒ για τα έτη αναφοράς από το 2007 έως το 2009, δεν συμπεριέλαβε το 2 % περίπου των συνολικών πληρωμών κονδυλίων της ΕΕ στο αριθμητικό στοιχείο που εκφράζει το σύνολο των κατανεμημένων δαπανών, μολονότι αποτελεί βασικό στοιχείο για τον υπολογισμό της διόρθωσης. Η Επιτροπή απέκλεισε τα ποσά αυτά διότι δεν υπήρχαν διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τον τόπο πραγματοποίησης των εν λόγω δαπανών. Η Επιτροπή δεν ήλεγξε εάν οι δαπάνες αυτές θα μπορούσαν να είχαν κατανεμηθεί για τους σκοπούς του υπολογισμού (βλέπε παράρτημα 2.5, ιδίως σημεία 3 έως 5 και 10 έως 11).

2.31.

2.32.

Επίσης, το Συνέδριο σημείωσε ότι η Επιτροπή, στον ορισμό της για τις «πραγματικές καταβολές» για τον υπολογισμό του συνόλου των κατανεμημένων δαπανών:

α)

δεν περιλαμβάνει τις δαπάνες που χρηματοδοτήθηκαν από έσοδα για ειδικό προορισμό (δαπάνες που διατίθενται για ειδικό προορισμό), οι οποίες αυξήθηκαν σημαντικά μεταξύ 2007 και 2009, ήτοι από το 1 % στο 5 % του συνόλου των πληρωμών του προϋπολογισμού·

α)

β)

δεν αφαιρεί από τις κατανεμηθείσες δαπάνες ποσά που καλύπτονται από εισπραχθέντα εντάλματα είσπραξης, ιδίως συνδεόμενα με τον τίτλο 6 του προϋπολογισμού «Συνεισφορές και επιστροφές στο πλαίσιο των κοινοτικών συμφωνιών και προγραμμάτων»: τα έσοδα από την πηγή αυτή κυμάνθηκαν μεταξύ του 3 % και του 5 % των πληρωμών κατά την ίδια χρονική περίοδο.

β)

2.33.

Οι παραλείψεις που επισημάνθηκαν στα δύο προηγούμενα σημεία μειώνουν την ακρίβεια του υπολογισμού της διόρθωσης υπέρ του ΗΒ. Δεν είναι δυνατό να εξαχθεί συμπέρασμα σχετικά με την κατεύθυνση προς την οποία επηρεάζουν το αποτέλεσμα του υπολογισμού.

2.34.

Σύμφωνα με τους κανόνες εφαρμογής του δημοσιονομικού κανονισμού (23), μπορεί να υπάρξει παραίτηση από την είσπραξη ενταλμάτων είσπραξης όταν το προβλέψιμο κόστος της είσπραξης υπερβαίνει το ποσό της προς είσπραξη απαίτησης, όταν είναι αδύνατη η είσπραξη της απαίτησης λόγω της παλαιότητάς της ή της αφερεγγυότητας του οφειλέτη και όταν η είσπραξη θίγει την αρχή της αναλογικότητας. Η απόφαση παραίτησης πρέπει να είναι αιτιολογημένη.

2.35.

Με τον έλεγχο των συστημάτων για τις παραιτήσεις αποκαλύφθηκε ότι, κατά γενικό κανόνα, η Επιτροπή εφάρμοσε τις καθιερωμένες διαδικασίες για την παραίτηση από την είσπραξη ενταλμάτων είσπραξης και αιτιολόγησε τις ληφθείσες αποφάσεις. Ωστόσο, το Συνέδριο διαπίστωσε αδυναμίες στη διαχείριση της Επιτροπής κατά την περίοδο 1995-2008, οι οποίες αύξησαν τον κίνδυνο μη είσπραξης των απαιτήσεων. Σε καθεμία από τις κατωτέρω περιπτώσεις παραίτησης εντοπίστηκαν μία ή περισσότερες αδυναμίες (παραδείγματα 2.1, 2.2 και 2.3).

2.35.

2.36.

Τα αποτελέσματα της εξέτασης των θέσεων της Επιτροπής συνοψίζονται στο παράρτημα 2.3 . Το Συνέδριο περιγράφει λεπτομερέστερα κατωτέρω τις σημαντικότερες παρατηρήσεις.

2.37.

Η σημαντική αδυναμία του συστήματος που αποκαλύφθηκε με τον έλεγχο του Συνεδρίου σχετικά με την αξιοπιστία των λογαριασμών για τους ΠΙΠ σε ένα κράτος μέλος (βλέπε σημείο 2.15) διαπιστώθηκε επίσης με τις εργασίες επιθεώρησης της Επιτροπής. Το Συνέδριο φρονεί ότι η εν λόγω αδυναμία έπρεπε να είχε αναφερθεί στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων της ΓΔ BUDG.

2.37.

2.38.

Το σφάλμα που εντόπισε το Συνέδριο στον υπολογισμό της Επιτροπής όσον αφορά το οριστικό ποσό της διόρθωσης υπέρ του ΗΒ για το 2006 (βλέπε σημείο 2.16) περιγράφεται στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων της ΓΔ BUDG, η οποία παρουσιάζει τα πρόσθετα μέτρα ελέγχου που θεσπίστηκαν στη συνέχεια. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη τα κριτήρια σημαντικότητας της ίδιας της Επιτροπής, το Συνέδριο είναι της άποψης ότι έπρεπε να είχε διατυπωθεί επιφύλαξη στη δήλωση αξιοπιστίας του γενικού διευθυντή της ΓΔ BUDG.

2.38.

2.39.

Το Συνέδριο, βάσει των ελεγκτικών εργασιών του (24), συμπεραίνει ότι:

για το οικονομικό έτος που έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2010, δεν περιείχαν ουσιώδη σφάλματα.

2.40.

Το Συνέδριο, βάσει των ελεγκτικών εργασιών του, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου ήταν αποτελεσματικά ως προς τη διασφάλιση της κανονικότητας των εσόδων. Ωστόσο, το Συνέδριο εφιστά την προσοχή στις αδυναμίες που αναφέρονται κατωτέρω:

α)

Οι έλεγχοι του Συνεδρίου εξακολουθούν να αποκαλύπτουν προβλήματα σχετικά με τη χρήση της λογιστικής Β (σημείο 2.19) και με την αξιοπιστία των καταστάσεων τόσο της λογιστικής Α όσο και της λογιστικής Β (σημεία 2.15 και 2.20). Επίσης, διαπιστώθηκαν αδυναμίες όσον αφορά την εθνική τελωνειακή επιτήρηση (σημείο 2.21). Το Συνέδριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα ελεγχθέντα συστήματα εποπτείας και ελέγχου των κρατών μελών είναι εν μέρει μόνον αποτελεσματικά όσον αφορά τη διασφάλιση της πληρότητας και της ακρίβειας της καταχώρισης των ΠΙΠ.

α)

β)

Εξακολουθούν να υφίστανται επιφυλάξεις που εκκρεμούν από μακρού (σημείο 2.23). Επίσης, το Συνέδριο, στο πλαίσιο της εξέτασης που διενήργησε, διαπίστωσε αδυναμίες στην παρακολούθηση που ασκεί η Επιτροπή της εφαρμογής, εκ μέρους των κρατών μελών, των οδηγιών σχετικά με τον ΦΠΑ (σημείο 2.25).

β)

Όσον αφορά τη δέσμη μέτρων για τον ΦΠΑ, η αξιολόγηση των 5 υπολειπόμενων κρατών μελών συνεχίζεται ακόμα και η Επιτροπή αναμένει ότι θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι τον Σεπτέμβριο 2011. Σχετικά με την οδηγία ΦΠΑ για την πάταξη της φοροδιαφυγής, η Επιτροπή, μετά τις τελευταίες κοινοποιήσεις από κράτη μέλη, είναι τώρα σε θέση να οριστικοποιήσει την πλήρη παρακολούθηση της εφαρμογής μέχρι το τέλος του 2011 με έκθεση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο (βλ. 2.25).

γ)

Η Επιτροπή δεν έχει ολοκληρώσει ακόμη την επαλήθευση των καταλόγων ΑΕΕ που καλύπτουν τα δεδομένα για το ΑΕΕ των κρατών μελών για το χρονικό διάστημα από το 2002 και εξής (σημείο 2.29)· επίσης δεν έχει άρει ακόμη τις λοιπές τέσσερις εκκρεμείς συγκεκριμένες επιφυλάξεις όσον αφορά το ΑΕΠ για το χρονικό διάστημα 1995-2001 (σημείο 2.27).

γ)

δ)

Υπήρχε σφάλμα στον οριστικό υπολογισμό της διόρθωσης υπέρ του ΗΒ για το 2006 (25) (σημείο 2.16). Εντοπίστηκαν αδυναμίες στον υπολογισμό της διόρθωσης για τα ακόλουθα έτη (σημεία 2.31 έως 2.33). Το Συνέδριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου της Επιτροπής είναι μερικώς αποτελεσματικά όσον αφορά τη διασφάλιση της ορθότητας του υπολογισμού της διόρθωσης υπέρ του ΗΒ.

δ)

Η Επιτροπή θεωρεί ότι η μεθοδολογία για τον υπολογισμό των κατανεμημένων δαπανών είναι επαρκώς ικανή για να υπολογιστεί το μερίδιο του ΗΒ σε αυτές. Η ύπαρξη των «αδυναμιών» που αναφέρει το Ελεγκτικό Συνέδριο είναι προϊόν της αξιολόγησης κατά την οποία διαπιστώθηκε ότι το οριακό κόστος για λεπτομερέστερους υπολογισμούς δεν θα ήταν οικονομικά αποδοτικό.

ε)

Οι ζημίες του προϋπολογισμού λόγω των παραιτήσεων από την είσπραξη απαιτήσεων ενδέχεται να είχαν αποφευχθεί ή τουλάχιστον μειωθεί εάν η Επιτροπή είχε διαδραματίσει ενεργότερο ρόλο (σημείο 2.35).

ε)

2.41.

Στο παράρτημα 2.4 παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της εξέτασης, εκ μέρους του Συνεδρίου, της προόδου όσον αφορά την εφαρμογή των συστάσεων που διατυπώθηκαν σε προγενέστερες ετήσιες εκθέσεις. Πρέπει να σημειωθούν τα ακόλουθα σημεία:

—

Στον τομέα των ΠΙΠ, η Επιτροπή πραγματοποίησε αξιολόγηση των αδυναμιών όσον αφορά τις απλουστευμένες τελωνειακές διαδικασίες εισαγωγής. Το Συνέδριο εμμένει στην άποψή του όσον αφορά την καταχώριση στη λογιστική B των τελωνειακών οφειλών που γεννώνται σε περίπτωση κατάσχεσης εμπορευμάτων.

—

Η θέση της Επιτροπής σχετικά με την εγγραφή στη λογιστική B των τελωνειακών οφειλών που ανέκυψαν από κατασχεθέντα προϊόντα διαφέρει από τη θέση του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Η Επιτροπή εξέτασε τις αποφάσεις του Δικαστηρίου σχετικά με τις υποθέσεις Elshani (υπόθεση C-459/07) και Dansk Logistik (υπόθεση C-230/08) και κατέληξε ότι η σημερινή θέση της πρέπει να διατηρηθεί.

Βλ. απάντηση της Επιτροπής στο παράρτημα 2.4.

—

Όσον αφορά τους ιδίους πόρους που βασίζονται στο ΑΕΕ, οι κατευθυντήριες οδηγίες σχετικά με την κοινοποίηση μειζόνων στατιστικών αναθεωρήσεων δεν εφαρμόζονται πάντοτε από τα κράτη μέλη και δεν πραγματοποιήθηκε πρόοδος όσον αφορά την εφαρμογή κοινής πολιτικής αναθεώρησης στην ΕΕ.

—

—

Να εξακολουθήσει να καταβάλλει προσπάθειες προκειμένου να διασφαλίζει ότι η λογιστική B χρησιμοποιείται ορθά, ότι τα λογιστικά συστήματα καθιστούν δυνατό να είναι αποδεδειγμένα πλήρεις και ορθές οι καταστάσεις της λογιστικής A και B των κρατών μελών, καθώς και ότι ενισχύεται περαιτέρω η εθνική τελωνειακή επιτήρηση (ΠΙΠ).

—

—

Να παρουσιάσει στην επιτροπή ΑΕΕ τις εκθέσεις αξιολόγησης σχετικά με τα δεδομένα των κρατών μελών για το ΑΕΕ, ούτως ώστε να μπορέσει να αντικαταστήσει το 2011 όλες τις εκκρεμείς γενικές επιφυλάξεις με συγκεκριμένες επιφυλάξεις για το χρονικό διάστημα από το 2002 και εξής. Στο πλαίσιο της αξιολόγησης του ΑΕΕ των κρατών μελών, πρέπει να λαμβάνει υπόψη την αξιολόγηση των συστημάτων εποπτείας και ελέγχου που εφαρμόζουν οι ΕΣΥ για την κατάρτιση των εθνικών λογαριασμών και να καθιστά σαφή την εμβέλεια της γνώμης που διατυπώνει (ίδιοι πόροι βάσει του ΑΕΕ).

—

2.42.

Το 2008 το Συνέδριο δημοσίευσε την ειδική έκθεσή του αριθ. 2/2008 σχετικά με τις δεσμευτικές δασμολογικές πληροφορίες (ΔΔΠ) (26). Η δεσμευτική δασμολογική πληροφορία είναι απόφαση δασμολογικής κατάταξης η οποία παρέχεται εγγράφως από τις τελωνειακές αρχές ενός κράτους μέλους, κατόπιν σχετικού αιτήματος οικονομικού φορέα. Είναι νομικά δεσμευτική για όλες τις τελωνειακές αρχές εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης έναντι του δικαιούχου της έως και έξι χρόνια από την ημερομηνία έκδοσής της.

2.43.

Συνολικά, διαπιστώθηκε ότι το σύστημα ΔΔΠ λειτουργεί ικανοποιητικά. Ωστόσο, ήταν αναγκαίες ορισμένες βελτιώσεις.

2.44.

Στην απόφασή του σχετικά με τη χορήγηση απαλλαγής για το 2007 (27), το Κοινοβούλιο κάλεσε την Επιτροπή να μεριμνήσει για την αντιμετώπιση των αδυναμιών που εκκρεμούν και την επίλυση των συναφών με τη δασμολογική κατάταξη διαφορών. Το Συνέδριο κάλεσε την Επιτροπή να βελτιώσει περαιτέρω το σύστημα ΔΔΠ και να παρακολουθήσει την υλοποίηση και την εφαρμογή του στα κράτη μέλη, αλλά τόνισε ότι το ζήτημα της τυχόν οικονομικής ευθύνης των κρατών μελών πρέπει να εξεταστεί με τη μέγιστη δυνατή σύνεση (28).

α)

Σύσταση: Η Επιτροπή πρέπει να μειώσει τις καθυστερήσεις στην αντιμετώπιση περιπτώσεων ανομοιόμορφης δασμολογικής κατάταξης (σημεία 43 και 44 της ειδικής έκθεσης αριθ. 2/2008).

β)

Σύσταση: Η Επιτροπή πρέπει να αξιολογεί τον πλήρη οικονομικό αντίκτυπο των εσφαλμένων ΔΔΠ και να ενημερώνει τη βάση δεδομένων ευρωπαϊκών δεσμευτικών δασμολογικών πληροφοριών (European Binding Tariff Information, EBTI-3) (σημεία 45 και 46 της ειδικής έκθεσης αριθ. 2/2008).

γ)

Σύσταση: Πρέπει να ενισχυθεί η νομοθεσία, συνοδευόμενη από τις διοικητικές κατευθυντήριες οδηγίες της Επιτροπής (σημείο 47 της ειδικής έκθεσης αριθ. 2/2008).

δ)

Σύσταση: Η Επιτροπή πρέπει να ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να διορθώνουν τις εντοπιζόμενες αδυναμίες (σημείο 48 της ειδικής έκθεσης αριθ. 2/2008).

δ)

2.45.

Η Επιτροπή βελτίωσε το σύστημα ΔΔΠ και προέβη σε παρακολούθηση της υλοποίησης και της εφαρμογής του στα κράτη μέλη. Ωστόσο, τα βασικά διορθωτικά μέτρα θα καταστούν αποτελεσματικά μόνον μετά τη θέση σε ισχύ των διατάξεων εφαρμογής του εκσυγχρονισμένου τελωνειακού κώδικα. Η Επιτροπή πρέπει να εξακολουθήσει να καταβάλλει προσπάθειες μείωσης του χρόνου που δαπανάται για την επίλυση ζητημάτων κατάταξης.

2.45.

3.1.

Στο παρόν κεφάλαιο παρατίθεται η ειδική εκτίμηση του Συνεδρίου σχετικά με την ομάδα πολιτικής Γεωργία και φυσικοί πόροι, η οποία περιλαμβάνει τους εξής τομείς πολιτικής: 05-Γεωργία και αγροτική ανάπτυξη, 07-Περιβάλλον, 11-Αλιεία και θαλάσσιες υποθέσεις και 17-Υγεία και προστασία των καταναλωτών. Στον πίνακα 3.1 παρέχονται βασικές πληροφορίες σχετικά με τις καλυπτόμενες δραστηριότητες και τις δαπάνες του οικονομικού έτους 2010.

3.2.

Οι στόχοι (1) της κοινής γεωργικής πολιτικής, όπως παρατίθενται στη Συνθήκη, αποσκοπούν στην αύξηση της γεωργικής παραγωγικότητας, κατά συνέπεια στην εξασφάλιση για τον γεωργικό πληθυσμό δίκαιου βιοτικού επιπέδου, τη σταθεροποίηση των αγορών, την εξασφάλιση του εφοδιασμού και τη διασφάλιση λογικών τιμών κατά την προσφορά των αγαθών στους καταναλωτές.

3.3.

Οι δαπάνες της κοινής γεωργικής πολιτικής χρηματοδοτούνται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, κυρίως μέσω δύο ταμείων (2): το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων («ΕΓΤΕ»), το οποίο χρηματοδοτεί πλήρως τις άμεσες ενισχύσεις και τα μέτρα στήριξης της αγοράς της ΕΕ (3), και το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης («ΕΓΤΑΑ»), το οποίο συγχρηματοδοτεί, κατά διάφορα ποσοστά, προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης.

3.4.

Τα κύρια μέτρα που χρηματοδοτούνται από το ΕΓΤΕ (43 990 εκατομμύρια ευρώ) είναι τα εξής:

3.5.

Οι δαπάνες για την αγροτική ανάπτυξη συγχρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) και καλύπτουν μεγάλο αριθμό μέτρων, όπως τα γεωργοπεριβαλλοντικά καθεστώτα, τα αντισταθμιστικά ποσά για τη γεωργία σε μειονεκτικές περιοχές, τις επενδύσεις σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις και τις υποδομές σε αγροτικές περιοχές (11 497 εκατομμύρια ευρώ) (6).

3.6.

Όλα τα καθεστώτα άμεσης ενίσχυσης στο πλαίσιο του ΕΓΤΕ (7) και ορισμένα καθεστώτα ενίσχυσης υπαγόμενα στο ΕΓΤΑΑ επιβάλλουν στους δικαιούχους ενίσχυσης από την ΕΕ τη νομική υποχρέωση συμμόρφωσης προς τις απαιτήσεις «πολλαπλής συμμόρφωσης», όσον αφορά την προστασία του περιβάλλοντος, τη δημόσια υγεία, την υγεία των ζώων και των φυτών, την καλή μεταχείριση των ζώων (κανονιστικές απαιτήσεις διαχείρισης) και τη διατήρηση της γης σε καλή γεωργική και περιβαλλοντική κατάσταση (ΚΓΠΚ) (8). Η νομοθεσία της ΕΕ ορίζει ότι, σε περίπτωση που επισημαίνεται μη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις αυτές, εφαρμόζεται μείωση ή αποκλεισμός (9) επί του συνολικού ποσού των άμεσων ενισχύσεων που καταβλήθηκαν σχετικά με τις αιτήσεις που υποβλήθηκαν κατά τη διάρκεια του ημερολογιακού έτους του ευρήματος.

3.6.

3.7.

Επιλέξιμοι για τη χορήγηση στρεμματικής ενίσχυσης από την ΕΕ είναι μόνον οι γεωργοί. Ως γεωργός ορίζεται το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που ασκεί γεωργική δραστηριότητα. Ως γεωργική δραστηριότητα νοείται η παραγωγή, η εκτροφή ή η καλλιέργεια γεωργικών προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων της συγκομιδής, της άμελξης, της αναπαραγωγής και της εκτροφής ζώων για γεωργική εκμετάλλευση, ή η διατήρηση της γης σε καλή γεωργική και περιβαλλοντική κατάσταση (ΚΓΠΚ) (10). Η διατήρηση της γης σε ΚΓΠΚ αποτελεί την ελάχιστη απαιτούμενη γεωργική δραστηριότητα προκειμένου ο αιτών να είναι επιλέξιμος για ενίσχυση.

3.8.

Οι δαπάνες στο πλαίσιο αμφοτέρων των ταμείων διοχετεύονται μέσω 80 (11) περίπου εθνικών ή περιφερειακών οργανισμών πληρωμών στα 27 κράτη μέλη. Αυτοί οι οργανισμοί πληρωμών είναι υπεύθυνοι για την πραγματοποίηση πληρωμών στους δικαιούχους, προηγουμένως όμως οφείλουν, είτε αμέσως είτε μέσω εξουσιοδοτημένων φορέων, να εξακριβώνουν την επιλεξιμότητα των αιτήσεων ενίσχυσης. Τόσο οι λογαριασμοί όσο και τα αρχεία πληρωμών των οργανισμών πληρωμών εξετάζονται από ανεξάρτητους φορείς ελέγχου (τους οργανισμούς πιστοποίησης), οι οποίοι συντάσσουν έκθεση προς την Επιτροπή τον Φεβρουάριο του έτους που έπεται του οικονομικού έτους.

3.8.

3.9.

Η πολιτική της Ένωσης για το Περιβάλλον αποσκοπεί να συμβάλει στην προστασία και τη βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος, της ανθρώπινης υγείας και της ορθολογικής χρήσης των φυσικών πόρων και σε διεθνές επίπεδο. Το χρηματοδοτικό μέσο για το Περιβάλλον (LIFE) (12) αποτελεί το σημαντικότερο χρηματοδοτικό μέσο (δαπάνες ύψους 205 εκατομμυρίων ευρώ το 2010), το οποίο καλύπτει τη συμβολή της ΕΕ σε έργα πραγματοποιούμενα στα κράτη μέλη για τη φύση και τη βιοποικιλότητα, καθώς και για την περιβαλλοντική πολιτική, τη διακυβέρνηση, την πληροφόρηση και την επικοινωνία.

3.10.

Το Ευρωπαϊκό Αλιευτικό Ταμείο (13) (ΕΑΤ) αποτελεί το κύριο μέσο (δαπάνες ύψους 395 εκατομμυρίων ευρώ (14) το 2010) στον τομέα πολιτικής Αλιεία και θαλάσσιες υποθέσεις. Η κοινή αλιευτική πολιτική επιδιώκει τους ίδιους στόχους στον τομέα της με εκείνους της κοινής γεωργικής πολιτικής (βλέπε σημείο 3.2).

3.11.

Όσον αφορά την Υγεία και προστασία των καταναλωτών, η ΕΕ συμβάλλει, αφενός, στην προστασία της υγείας των ανθρώπων, των ζώων και των φυτών και, αφετέρου, στην ευημερία των καταναλωτών (δαπάνες ύψους 478 εκατομμυρίων ευρώ το 2010).

3.12.

Όσον αφορά το ΕΓΤΕ, οι δαπάνες συνίστανται, κυρίως, στην απόδοση εκ μέρους της ΕΕ (ενδιάμεσες/τελικές πληρωμές) επιδοτήσεων που είχαν καταβληθεί σε γεωργούς και σε άλλους δικαιούχους από τα κράτη μέλη.

3.13.

Όσον αφορά το ΕΓΤΑΑ, όλες οι πληρωμές που καταλογίστηκαν στο 2010 αφορούσαν προπληρωμές και ενδιάμεσες πληρωμές. Όσον αφορά το ΕΑΤ, πραγματοποιήθηκαν μόνο ενδιάμεσες πληρωμές.

3.14.

Όσον αφορά την Υγεία και Προστασία των Καταναλωτών, οι πληρωμές δεν περιλαμβάνουν προπληρωμές, οι δε αποδόσεις στα κράτη μέλη πραγματοποιούνται βάσει των δηλωθεισών δαπανών τους. Όσον αφορά το Περιβάλλον, προβλέπεται προχρηματοδότηση η οποία μπορεί να ανέλθει μέχρι το 40 % της συνεισφοράς της ΕΕ για ένα σχέδιο LIFE, όπως προβλέπει η σύμβαση επιχορήγησης.

3.15.

Όσον αφορά το ΕΓΤΑΑ, οι πιστώσεις πληρωμών μειώθηκαν κατά 1 160 εκατομμύρια ευρώ (περίπου 9 % των αρχικών πιστώσεων πληρωμών) στο τέλος του 2010 (15), πρωτίστως συνεπεία της επιβράδυνσης που σημειώθηκε σχετικά με τις δαπάνες των κρατών μελών, λόγω δυσχερειών στη χορήγηση εθνικών συγχρηματοδοτήσεων υπό τις παρούσες οικονομικές συνθήκες.

3.16.

Στο μέρος 2 του παραρτήματος 1.1 περιγράφεται ο συνολικός τρόπος προσέγγισης και η μεθοδολογία ελέγχου του Συνεδρίου. Όσον αφορά τον έλεγχο της ομάδας πολιτικής Γεωργία και φυσικοί πόροι, πρέπει να επισημανθούν τα εξής:

3.17.

Στο παράρτημα 3.1 συνοψίζονται τα αποτελέσματα του δοκιμαστικού ελέγχου των πράξεων. Το Συνέδριο, με τον δοκιμαστικό έλεγχο δείγματος πράξεων που διενήργησε, διαπίστωσε ότι το 37 % των πράξεων εμφανίζει σφάλματα. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Συνεδρίου, το πιθανότερο ποσοστό σφάλματος, όπως προκύπτει από τον δοκιμαστικό έλεγχο των πράξεων, ανέρχεται σε 2,3 % (17). Το Συνέδριο εντόπισε, επίσης, παράτυπες προπληρωμές σε κράτη μέλη εκ μέρους της Επιτροπής (βλέπε σημείο 3.22) (18), ύψους 401 εκατομμυρίων ευρώ (οι οποίες αντιστοιχούν στο 0,7 % του συνόλου των πληρωμών για το οικονομικό έτος).

3.17.

Επί πλέον, ο κίνδυνος για τον προϋπολογισμό της ΕΕ καλύπτεται επαρκώς από τη διαδικασία εκκαθάρισης της συμμόρφωσης.

Οι προπληρωμές ύψους 401 εκατ. ευρώ δεν αποτελούν παράτυπες πληρωμές προς τελικούς δικαιούχους. Εξάλλου, η ανάκτηση των εν λόγω ποσών εξακολουθεί και δεν πρόκειται να ολοκληρωθεί πριν από το τέλος του 2011.

3.18.

Με τον έλεγχο του Συνεδρίου επιβεβαιώθηκαν τα αποτελέσματα των προηγούμενων ετών, ήτοι ότι η συχνότητα και ο αντίκτυπος των σφαλμάτων στις πληρωμές δεν παρουσίαζαν ομοιογένεια για όλους τους τομείς πολιτικής. Το Συνέδριο διαπιστώνει ότι οι δαπάνες για την αγροτική ανάπτυξη ενέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο εμφάνισης σφαλμάτων. Αντιθέτως, οι άμεσες ενισχύσεις που καλύπτονται από το ΟΣΔΕ διαπιστώθηκε ότι δεν εμφάνιζαν ουσιώδες σφάλμα.

3.18.

3.19.

Όσον αφορά το ΕΓΤΕ, από τις 146 πράξεις του δείγματος, οι 39 (το 27 %) εμφάνιζαν σφάλματα και 29 (το 74 %) από αυτές τις πράξεις εμφάνιζαν προσδιορίσιμα ποσοτικώς σφάλματα. Όσον αφορά τις δαπάνες για την Αγροτική ανάπτυξη, από τις 80 πράξεις του δείγματος, οι 40 (το 50 %) εμφάνιζαν σφάλματα και 21 (το 52 %) από αυτές τις πράξεις εμφάνιζαν προσδιορίσιμα ποσοτικώς σφάλματα. Όσον αφορά τους τομείς Περιβάλλον, Αλιεία και θαλάσσιες υποθέσεις, καθώς και Υγεία και προστασία των καταναλωτών, από τις 12 πράξεις του δείγματος, οι 8 (το 67 %) εμφάνιζαν σφάλματα και 4 από αυτές τις πράξεις (το 50 %) εμφάνιζαν προσδιορίσιμα ποσοτικώς σφάλματα.

3.19.

3.20.

Το 2010, από τις πράξεις που εμφάνιζαν σφάλματα, 54 (το 62 %) εμφάνιζαν προσδιορίσιμα ποσοτικώς σφάλματα επιλεξιμότητας και, ως επί το πλείστον, ακρίβειας (το 97 % για το ΕΓΤΕ και το 52 % για το ΕΓΤΑΑ), ιδίως εξαιτίας της δήλωσης επιλέξιμων εκτάσεων μεγαλύτερων των πραγματικών.

3.21.

Κατωτέρω περιγράφονται παραδείγματα σφαλμάτων που διαπίστωσε το Συνέδριο (βλέπε παράδειγμα 3.1):

3.22.

Από το 2007 έως το 2009, το Συμβούλιο έλαβε αρκετές αποφάσεις για την αύξηση του προϋπολογισμού που αφορά την αγροτική ανάπτυξη κατά 5,43 δισεκατομμύρια ευρώ, κυρίως προκειμένου να ανταποκριθεί σε «νέες προκλήσεις» (π.χ. κλιματική αλλαγή, προστασία της βιοποικιλότητας κ.λπ.). Από το ποσό αυτό, 3 δισεκατομμύρια ευρώ αντιστοιχούσαν σε μεταφορά κονδυλίων από μέτρα άμεσων ενισχύσεων σε μέτρα αγροτικής ανάπτυξης («διαφοροποίηση»). Ως αποτέλεσμα, τα κράτη μέλη προσάρμοσαν προς τα άνω τα προγράμματά τους για την αγροτική ανάπτυξη και, το 2010, η Επιτροπή προέβη σε προπληρωμές για αυτά τα επιπρόσθετα προγράμματα, ύψους 401 εκατομμυρίων ευρώ. Ωστόσο, τέτοιες επιπρόσθετες προπληρωμές δεν προβλέπονται στη νομοθεσία (η προχρηματοδότηση επιτρέπεται μόνον όταν τα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης εγκρίνονται στην αρχή της περιόδου προγραμματισμού, ήτοι το 2007-2008, και όχι όταν αναθεωρούνται). Πέραν αυτού, η νομοθεσία απαγορεύει ρητώς την προχρηματοδότηση κονδυλίων διαφοροποίησης. Κατά συνέπεια, η εν λόγω πληρωμή, ύψους 401 εκατομμυρίων ευρώ, στερούνταν νομικής βάσης.

3.22.