52011DC0870

1. ΜΜΕ - Μοχλοί ανάπτυξησ

Η οικονομική επιτυχία της Ευρώπης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ανάπτυξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) που αξιοποιούν το δυναμικό τους. Οι ΜΜΕ συνεισφέρουν περισσότερο από το ήμισυ της συνολικής προστιθέμενης αξίας στην εμπορική μη χρηματοοικονομική οικονομία και παρείχαν το 80% του συνόλου των νέων θέσεων απασχόλησης στην Ευρώπη την τελευταία πενταετία[1].

Οι ΜΜΕ αντιμετωπίζουν συχνά σημαντικές δυσκολίες να εξασφαλίσουν τη χρηματοδότηση που έχουν ανάγκη για να αναπτυχθούν και να καινοτομήσουν.

Μία από τις βασικές προτεραιότητες που καθορίζονται στη στρατηγική «Ευρώπη 2020», που αποτελεί την αναπτυξιακή στρατηγική της ΕΕ για την επόμενη δεκαετία, καθώς και στην Πράξη για την Ενιαία Αγορά[2] της Επιτροπής και στην Πράξη για τις Μικρές Επιχειρήσεις[3] είναι να διευκολυνθεί η πρόσβαση των ΜΜΕ στη χρηματοδότηση. Η Ετήσια Επισκόπηση της Ανάπτυξης[4] επισήμανε τον καθοριστικό ρόλο ενός υγιούς χρηματοπιστωτικού συστήματος για τη στήριξη της ανάπτυξης και καθόρισε προτεραιότητες για τη βραχυπρόθεσμη δράση.

Σε αυτό το πλαίσιο, το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων στις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, που εφαρμόζεται για την αντιμετώπιση της χρηματοπιστωτικής κρίσης, μπορεί να αποφέρει ρυθμίσεις προς όφελος των ΜΜΕ. Επιπλέον, η Επιτροπή προτείνει τη διάθεση νέας στοχευμένης χρηματοδότησης σε επίπεδο ΕΕ για την αντιμετώπιση των κυριότερων ελλείψεων της αγοράς που περιορίζουν την ανάπτυξη των ΜΜΕ.

Η Επιτροπή παρουσιάζει στο παρόν σχέδιο δράσης τις διάφορες πολιτικές τις οποίες προωθεί για να διευκολύνει την πρόσβαση των 23 εκατομμυρίων ΜΜΕ της Ευρώπης στη χρηματοδότηση και να συνεισφέρει σημαντικά στην ανάπτυξη[5].

2. Αντιμετώπιση των προβλημάτων

Οι δυσκολίες πρόσβασης στη χρηματοδότηση είναι ένα από τα κυριότερα εμπόδια που δυσχεραίνουν την ανάπτυξη των ΜΜΕ, όπως αναλύεται διεξοδικότερα στο παράρτημα[6]. Τα εμπόδια αυτά οφείλονται σε πολλές αιτίες, ορισμένες από τις οποίες είναι κυκλικού χαρακτήρα[7] και ορισμένες διαρθρωτικού χαρακτήρα. Η ασύμμετρη πληροφόρηση μεταξύ των χρηματοδοτών και αυτών που αναζητούν χρηματοδότηση αποτελεί σημαντικό παράγοντα.

Οι ΜΜΕ εξαρτώνται σε πολύ μεγάλο βαθμό από τραπεζικά δάνεια για την εξωτερική χρηματοδότησή τους, και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να τεθούν στη διάθεσή τους οι κατάλληλες εναλλακτικές δυνατότητες.

Η Επιτροπή θα χρησιμοποιήσει τη ρύθμιση για να προβάλει περισσότερο τις ΜΜΕ στους επενδυτές και να καταστήσει τις αγορές πιο ελκυστικές και πιο προσιτές στις ΜΜΕ. Οι κανονιστικές αλλαγές θα τηρούν τη σωστή ισορροπία ανάμεσα στη ρύθμιση της προληπτικής εποπτείας και τη χρηματοδότηση των ΜΜΕ και ανάμεσα στην προστασία των επενδυτών και σε μέτρα ειδικά επεξεργασμένα για τις ανάγκες των ΜΜΕ.

Δεύτερον, η Επιτροπή προτίθεται να συνεχίσει να χρησιμοποιεί τον προϋπολογισμό της ΕΕ για να διευκολύνει την πρόσβαση των ΜΜΕ στη χρηματοδότηση, για να καλύψει τις βασικές ελλείψεις της αγοράς (δηλ. την ασύμμετρη πληροφόρηση και τον κατακερματισμό της αγοράς επιχειρηματικών κεφαλαίων) που περιορίζουν την ανάπτυξη των ΜΜΕ. Η παρέμβαση της ΕΕ πρέπει να έχει σαφή προστιθέμενη αξία συμπληρώνοντας τους διαθέσιμους σε εθνικό επίπεδο χρηματοδοτικούς πόρους και να αντλεί συμπληρωματική χρηματοδότηση (παρουσία «πολλαπλασιαστικού οικονομικού αποτελέσματος»)[8].

Τρίτον, η Επιτροπή θα χρησιμοποιήσει τον συντονιστικό ρόλο της, συνεργαζόμενη ιδίως με τα κράτη μέλη, για την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και τη δημιουργία συνεργειών μεταξύ των δράσεων που αναλαμβάνονται σε εθνικό επίπεδο και στο επίπεδο της ΕΕ.

Ενώ τα περισσότερα μέτρα θα είναι μεσομακροπρόθεσμης προοπτικής, είναι επίσης σημαντικό να επισημανθεί ότι η Ευρώπη λαμβάνει ήδη ορισμένα μέτρα για την αντιμετώπιση των άμεσων δυσκολιών.

Βασικός στόχος είναι θα σταθεροποιηθεί η οικονομική και χρηματοπιστωτική κατάσταση. Στα τέλη Οκτωβρίου, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων συμφώνησαν σε ένα περιεκτικό σύνολο μέτρων για την αντιμετώπιση των σημερινών εντάσεων στις χρηματοπιστωτικές αγορές, διασφαλίζοντας επίσης τη ροή πιστώσεων προς την πραγματική οικονομία και αποτρέποντας την υπερβολική απομόχλευση.

Ειδικότερα για τις ΜΜΕ, η Ευρώπη παρέχει ένα ισορροπημένο μίγμα ευέλικτων χρηματοδοτικών μέσων κατά την τρέχουσα περίοδο προγραμματισμού (2007-2013) που έχει καθοριστική σημασία για την αντιμετώπιση των διάφορων χρηματοδοτικών αναγκών των ΜΜΕ. Τα χρηματοδοτικά μέσα του προγράμματος πλαισίου για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία (CIP/ΠΑΚ) με προϋπολογισμό 1,1 δισ. ευρώ αναμένεται ότι θα επιτρέψουν στους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς να χορηγήσουν νέα χρηματοδότηση ύψους περίπου 30 δισ. ευρώ[9] για περισσότερες από 315.000 ΜΜΕ. Την περίοδο 2008-2011, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) χορήγησε δάνεια ύψους περίπου 40 δισ. ευρώ σε ΜΜΕ, από τα οποία επωφελήθηκαν περισσότερες από 210.000 ΜΜΕ.

Στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής, η Επιτροπή έχει ήδη εγκρίνει μέτρα για τη χορήγηση επενδυτικών ενισχύσεων για ΜΜΕ σε 15 κράτη μέλη μέσω μηχανισμών χρηματοοικονομικής τεχνικής που έχουν σχεδιαστεί από τα Διαρθρωτικά Ταμεία. Η περαιτέρω ενίσχυση αυτών των μέτρων επιτρέπει την πραγματοποίηση επενδύσεων σε ΜΜΕ σε όλα τα κράτη μέλη σε κάθε στάδιο της συνήθους επιχειρηματικής δραστηριότητάς τους∙ τα μέτρα αυτά αποτελούν, συνεπώς, σημαντική εναλλακτική πηγή χρηματοδότησης για την πρόσβαση στην πίστωση. Η βοήθεια που χορηγείται σε επιχειρήσεις μέσω συμμετοχών σε ίδια κεφάλαια, εγγυήσεων και δανείων εκτιμάται ότι ανέρχεται τουλάχιστον σε 3 δισ. ευρώ κατά την τρέχουσα δημοσιονομική περίοδο.

Τέλος, για να εξασφαλιστεί καλύτερη πρόσβαση στη δανειακή χρηματοδότηση, δημιουργείται ένα ειδικό μέσο επιμερισμού του κινδύνου (RSI) βάσει της χρηματοδοτικής διευκόλυνσης καταμερισμού του κινδύνου του Έβδομου Προγράμματος Πλαισίου της ΕΕ για την Έρευνα (FP7) από το 2012. Το RSI θα παρέχει μερικές εγγυήσεις σε χρηματοπιστωτικούς ενδιάμεσους μέσω ενός μηχανισμού επιμερισμού των κινδύνων, μειώνοντας με τον τρόπο αυτό τους χρηματοοικονομικούς κινδύνους που διατρέχουν και ενθαρρύνοντάς τους να χορηγούν δάνεια από 25.000 ευρώ έως 7,5 εκατ. ευρώ σε ΜΜΕ που υλοποιούν δραστηριότητες έρευνας, ανάπτυξης ή καινοτομίας.

3. Κανονιστικά μέτρα 3.1. Βελτίωση του κανονιστικού πλαισίου για τα επιχειρηματικά κεφάλαια 3.1.1. Νέα νομοθεσία για τα επιχειρηματικά κεφάλαια

Τα ταμεία επιχειρηματικών κεφαλαίων είναι οικονομικοί φορείς που παρέχουν κυρίως χρηματοδότηση σε ίδια κεφάλαια κατά κανόνα σε πολύ μικρές εταιρείες στα αρχικά στάδια της εταιρικής ανάπτυξής τους. Στην ΕΕ, η χρηματοδότηση με επιχειρηματικά κεφάλαια παρουσιάζει μεγάλη, αλλά σε μεγάλο βαθμό αναξιοποίητη, δυναμική για την ανάπτυξη των ΜΜΕ. Παρά το τεράστιο μέγεθος του κλάδου διαχείρισης στοιχείων ενεργητικού στην ΕΕ, δεν έχουν σχεδιαστεί ειδικές διατάξεις στην ισχύουσα νομοθεσία της ΕΕ για τη διοχέτευση ιδίων κεφαλαίων σε ΜΜΕ. Οι διαχειριστές ταμείων επιχειρηματικού κεφαλαίου σπάνια ωφελούνται από το διαβατήριο που έχει θεσπίσει η οδηγία για τους διαχειριστές οργανισμών εναλλακτικών επενδύσεων (ΔΟΕΕ), διότι το κατώτατο όριο των 500 εκατ. ευρώ είναι υψηλότερο από το μέγεθος των περισσότερων χαρτοφυλακίων επιχειρηματικών κεφαλαίων της ΕΕ.

Η Επιτροπή[10] προτείνει ένα νέο ευρωπαϊκό καθεστώς ευρωπαϊκών κεφαλαίων που θα επιτρέπει στα ταμεία επιχειρηματικού κεφαλαίου της ΕΕ να διαθέτουν στην αγορά τα κεφάλαιά τους και να αντλούν κεφάλαια σε πανευρωπαϊκή κλίμακα στην ενιαία αγορά. Το νέο καθεστώς θα περιορίσει τον κατακερματισμό των αγορών επιχειρηματικού κεφαλαίου με βάση εθνικά όρια που εμποδίζουν τις διασυνοριακές συναλλαγές και την προσφορά επιχειρηματικού κεφαλαίου.

Το νέο πλαίσιο θα είναι απλό και αποτελεσματικό, με μία ενιαία καταχώριση στο οικείο κράτος μέλος και με απλουστευμένες υποχρεώσεις αναφοράς, με προσαρμοσμένους κανόνες οργάνωσης και επιχειρηματικής δεοντολογίας.

Όταν τεθεί σε λειτουργία αυτό το πλαίσιο, θα αυξήσει την κλίμακα της αγοράς επιχειρηματικών κεφαλαίων και θα συμβάλει στη δημιουργία: (i) μεγαλύτερων, αποτελεσματικότερων ταμείων επιχειρηματικών κεφαλαίων, με περισσότερες δυνατότητες εξειδίκευσης ανάλογα με τον τύπο της επένδυσης· (ii) αυξημένου ανταγωνισμού μεταξύ των ταμείων και καλύτερης διαφοροποίησης των επενδύσεών τους και (iii) περισσότερης διασυνοριακής χρηματοδότησης για τις ΜΜΕ.

Μαζί με το παρόν σχέδιο δράσης, η Επιτροπή υποβάλλει ένα νέο πλαίσιο επιχειρηματικού κεφαλαίου της ΕΕ, δημιουργώντας μια πραγματική εσωτερική αγορά για ταμεία ΕΚ. Η Επιτροπή καλεί το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να εγκρίνουν την παρούσα νομοθετική πρόταση μέχρι τουν Ιούνιο του 2012.

3.1.2. Κανονιστικό πλαίσιο για επενδύσεις σε επιχειρηματικό κεφάλαιο

Οι θεσμικοί επενδυτές, ιδίως οι ασφαλιστικές εταιρείες, αλλά σε σχετικό βαθμό και οι τράπεζες, είναι δυνητικοί επενδυτές σε ταμεία επιχειρηματικών κεφαλαίων. Σε ορισμένα κράτη μέλη, υπάρχουν ήδη σημαντικοί επενδυτές.

Τα νέα πλαίσια προληπτικής εποπτείας για τις ασφάλειες (Φερεγγυότητα II[11]) και τις τράπεζες (κανονισμός και οδηγία για τις κεφαλαιακές απαιτήσεις[12]) δημιούργησαν ανησυχίες ότι θα μπορούσαν να αποθαρρύνουν τις επενδύσεις σε ταμεία ΕΚ, που αντιμετωπίζονται ως μη απαριθμούμενες επενδύσεις ή στοιχεία ενεργητικού υψηλού κινδύνου (παράλληλα με τα αγαθά και τα αμοιβαία κεφάλαια αντιστάθμισης κινδύνου) στους υπολογισμούς για τις απαιτήσεις προληπτικής εποπτείας[13].

Με αυτό τον τρόπο αντιμετωπίζονται οι ανησυχίες ως προς τις απαιτήσεις εποπτείας. Ωστόσο, ένα καλά σχεδιασμένο νομοθετικό πλαίσιο για τα επιχειρηματικά κεφάλαια, που αναγνωρίζει ιδίως τα οφέλη της διαφοροποίησης, μπορεί να επιτρέψει ένα συγκεκριμένο ποσό επενδύσεων ΕΚ με τρόπο που δεν θα προκαλεί ανησυχίες όσον αφορά την προληπτική εποπτεία.

Το 2012, στο πλαίσιο ενός ευρύτερου προβληματισμού για τις μακροπρόθεσμες επενδύσεις, βάσει των τεχνικών εργασιών που θα υλοποιήσουν από κοινού η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή και η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων, η Επιτροπή θα εκπονήσει μελέτη για τη σχέση ανάμεσα στις απαιτήσεις προληπτικής εποπτείας και τις επενδύσεις επιχειρηματικού κεφαλαίου από τις τράπεζες και τις ασφαλιστικές εταιρείες.

3.1.3. Μεταρρυθμίσεις της φορολογίας προς όφελος των ΜΜΕ

Η Επιτροπή εργάστηκε από κοινού με εθνικούς εμπειρογνώμονες και εμπειρογνώμονες του κλάδου για την εξεύρεση τρόπων να αρθούν τα κανονιστικά και φορολογικά εμπόδια στις διασυνοριακές επενδύσεις επιχειρηματικών κεφαλαίων. Μια ομάδα εμπειρογνωμόνων σε φορολογικά θέματα[14] έχει εντοπίσει τα σηματικότερα φορολογικά προβλήματα για τις διασυνοριακές επενδύσεις ΕΚ, τα οποία μπορούν να οδηγήσουν, λόγω έλλειψης συνοχής ανάμεσα στα 27 φορολογικά συστήματα στην ΕΕ, σε διπλή φορολόγηση, σε αβεβαιότητες ως προς τη φορολογική μεταχείριση και διοικητικά εμπόδια[15]. Μολονότι οι διμερείς συμβάσεις μεταξύ κρατών μελών σχετικά με τη διπλή φορολόγηση θα έπρεπε φυσιολογικά να αποτρέπουν παρόμοιες δυσκολίες, ενδέχεται να μην προβλέπουν πάντοτε τους σύνθετους εμπορικούς μηχανισμούς που χρησιμοποιούνται στις επενδύσες ΕΚ.

Το ευρωπαϊκό καθεστώς για το επιχειρηματικό κεφάλαιο θα άρει τα εμπόδια στη διασυνοριακή άντληση κεφαλαίων, αλλά δεν θα επιλύσει τα προβλήματα φορολόγησης των διασυνοριακών επενδύσεων κεφαλαίων. Εν τούτοις, μια κοινή έννοια επιχειρηματικού κεφαλαίου θα αποτελούσε καλό σημείο εκκίνησης για την περαιτέρω αναζήτηση λύσεων με τα κράτη μέλη για τα φορολογικά προβλήματα που ενδέχεται να εμποδίσουν τις διασυνοριακές επενδύσεις παρόμοιων κεφαλαίων.

To 2012, Η Επιτροπή θα συμπληρώσει την εξέταση των φορολογικών εμποδίων στις διασυνοριακές επενδύσεις σε κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών, με στόχο να παρουσιάσει λύσεις το 2013 που θα αποσκοπούν στην εξάλειψη των εμποδίων και ταυτόχρονα θα αποτρέπουν τη φοροαποφυγή και τη φοροδιαφυγή.

3.2. Kανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις όσον αφορά την πρόσβαση των ΜΜΕ στη χρηματοδότηση

Η πολιτική για τις κρατικές ενισχύσεις μπορεί να στηρίξει την πρόσβαση των ΜΜΕ στη χρηματοδότηση με διάφορους τρόπους, επιτρέποντας τη χορήγηση ενίσχυσης σε τράπεζες για λόγους ο χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και παρέχοντας στα κράτη μέλη οδηγίες για τον σχεδιασμό των καθεστώτων ενίσχυσης που προωθούν τους τους στόχους της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» (E&A και καινοτομία, περιφερειακή και κοινωνική συνοχή, κ.λπ.) και τη συνεκτίμηση των ειδικών αναγκών των ΜΜΕ.

Οι κατευθυντήριες γραμμές για τα επιχειρηματικά κεφάλαια[16] επιτρέπουν τη στήριξη της έγκαιρης χρηματοδότησης των ΜΜΕ, συμβάλλοντας στη μόχλευση ιδιωτικών κεφαλαίων και περιορίζοντας τις ελλείψεις της αγοράς. Η Επιτροπή έχει αναγνωρίσει τη γενική έλλειψη ιδίων κεφαλαίων και αύξησε το όριο συμμετοχής σε ίδια κεφάλαια σε μια νεοσύστατη στην εταιρία από 1,5 σε 2.5 εκατ. ευρώ. Οι κανόνες και τις κρατικές ενισχύσεις επιτρέπουν την παρέμβαση και πέρα από αυτό το όριο, σε ειδικές περιστάσεις.

Μέχρι το 2013, η Επιτροπή θα επανεξετάσει τον γενικό κανονισμό απαλλαγής κατά κατηγορία και ορισμένες κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις, που περιλαμβάνουν τα επιχειρηματικά κεφάλαια, για την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και την ικανοποίηση των αναγκών των ΜΜΕ.

3.3. Βελτίωση της πρόσβασης των ΜΜΕ στις αγορές

Για να βελτιωθεί η πρόσβαση των ΜΜΕ[17] στις κεφαλαιαγορές, η Επιτροπή προτείνει ορισμένες κανονιστικές αλλαγές που αποσκοπούν στη βελτίωση της διαφάνειας των αγορών για τις ΜΜΕ και μειώνουν, όταν είναι εφικτό, το κόστος και την κανονιστική επιβάρυνση για τις ΜΜΕ, διατηρώντας παράλληλα ικανοποιητικό επίπεδο προστασίας των επενδυτών.

3.3.1. Περισσότερο διαφανείς αγορές για τις ΜΜΕ

Η επιτροπή επιθυμεί να διευκολύνει την ανάπτυξη ομοιογενών αγορών ΜΜΕ που θα είναι ελκυστικές για τους επενδυτές. Στην πρόταση οδηγίας για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων (MIFID)[18], πρότεινε να αποδοθεί το σύστημα της αγοράς ανάπτυξης ΜΜΕ στους πολυμερείς μηχανισμούς διαπραγμάτευσης (ΠΜΔ) που θα μπορούσαν να ανταποκριθούν σε ένα κοινό σύνολο χαρακτηριστικών. Επιδιώκεται η εξεύρεση της σωστής ισορροπίας ανάμεσα στις αναλογικές ανάγκες των ΜΜΕ και σε ένα υψηλό επίπεδο προστασίας των επενδυτών[19].

Το εν λόγω σήμα θα επιτρέψει σε αυτές τις αγορές να αποκτήσουν περισσότερη αξιοπιστία, να προσελκύουν επενδυτές καθώς και να διαθέτουν μεγαλύτερη ρευστότητα. Το σήμα θα είναι εθελοντικό και θα βασίζεται στις απαιτήσεις που πρέπει να εγκρίνονται από την Επιτροπή βάσει πρότασης της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών (ΕΑΚΑΑ). Το σήμα θα χορηγείται από τις εθνικές αρμόδιες αρχές. Το σήμα θα επιτρέπει στις αγορές να αναπτύξουν πιο τυποποιημένα εργαλεία (δείκτες, επένδυση ειδικευμένων κεφαλαίων σε αυτές τις αγορές), για τη δημιουργία δικτύων μεταξύ των ΠΜΔ και την τήρηση βέλτιστων πρακτικών.

Τον Οκτώβριο του 2011, η νομοθεσία της ΕΕ για τις κεφαλαιαγορές (MIFID) πρότεινε ένα σήμα αγοράς ανάπτυξης ΜΜΕ. Η Επιτροπή καλεί το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να εγκρίνουν την παρούσα νομοθετική πρόταση το συντομότερο δυνατό.

3.3.2. Καλύτερη ενημέρωση για τις εισηγμένες ΜΜΕ

Η πρόταση τροποποίησης της οδηγίας περί διαφάνειας[20] αποσκοπεί στη βελτίωση της πρόσβασης στην πληροφόρηση η οποία υπόκειται σε ρύθμιση στην Ευρώπη. Σήμερα, είναι χωρίς λόγο δύσκολη η πρόσβαση σε πληροφορίες για τα οικονομικά δεδομένα των εισηγμένων εταιρειών: οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να ανατρέχουν σε 27 διαφορετικές εθνικές βάσεις δεδομένων για να αναζητήσουν αυτά τα στοιχεία.

Η παροχή συγκρίσιμων πληροφοριών υψηλής ποιότητας σε ευρεία κλίμακα από ένα κεντρικό σημείο πρόσβασης στο επίπεδο της ΕΕ θα διευκόλυνε την μεγαλύτερη χρήση πληροφοριών από τους επενδυτές σχετικά με τις εισηγμένες ΜΜΕ. Ένα κεντρικό σημείο πρόσβασης θα μπορούσε να μειώσει τα εμπόδια και το κόστος εισόδου για νέους φορείς παροχής εμπορικών πληροφοριών, οι οποίοι ενδεχομένως επιθυμούν να εισέλθουν στην αγορά, για να αντιμετωπιστεί η έλλειψη παροχής πληροφοριών για τις μικρότερες επιχειρήσεις. Επίσης, οι μικρότεροι εκδότες μπορεί να ενθαρρυνθούν να επενδύσουν στην παραγωγή βελτιωμένων πληροφοριών και μορφότυπων εγγράφων με αποδέκτες διασυνοριακούς επενδυτές.

Η Επιτροπή, με τη συνδρομή της ΕΑΚΑΑ, θα αναβαθμίσει το υφιστάμενο σύστημα αποθήκευσης και θα αναπτύξει ένα ενιαίο σημείο πρόσβασης σε πληροφορίες που υπόκεινται σε ρύθμιση στο επίπεδο της ΕΕ. Η Επιτροπή θα διευκολύνει την πρόσβαση σε πληροφόρηση υψηλής ποιότητας σχετικά με τις εισηγμένες ΜΜΕ. Η Επιτροπή καλεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να εγκρίνουν την παρούσα νομοθετική πρόταση πριν από τα τέλη του 2012.

3.3.3. Μείωση των επιβαρύνσεων αναφοράς για τις εισηγμένες ΜΜΕ

Για να απλουστεύσει τους λογιστικούς κανόνες για τις ΜΜΕ και να μειώσει περισσότερο τη διοικητική επιβάρυνσή τους, η Επιτροπή ενέκρινε πρόταση οδηγίας για τις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις, τις ενοποιημένες οικονομικές δηλώσεις και τις συναφείς εκθέσεις ορισμένων τύπων επιχειρήσεων.[21] Αυτό θα επιτρέψει τις ΜΜΕ να εξοικονομήσουν ποσό μέχρι 1,7 δισ. ευρώ ετησίως. Η βελτίωση της συγκρισιμότητας των χρηματοοικονομικών καταστάσεων και η μεγαλύτερη εστίαση σε βασικές πληροφορίες θα συμβάλει στη λήψη καλύτερων επενδυτικών αποφάσεων και την καλύτερη κατανομή κεφαλαίων.

Η Επιτροπή προτείνει επίσης να μειωθούν οι απαιτήσεις και τα έξοδα για τους μικρούς εκδότες, κυρίως με την κατάργηση της τριμηνιαίας αναφοράς και μέσω της ευρύτερης χρήσης υποδειγμάτων που συντάσσει η ΕΑΚΑΑ, τα οποία θα διευκολύνουν τη συγκρισιμότητα των πληροφοριών για τους επενδυτές. Η προστασία των επενδυτών είναι ήδη επαρκώς εγγυημένη μέσω της υποχρεωτικής γνωστοποίησης των εξαμηνιαίων και των ετήσιων οικονομικών αποτελεσμάτων, καθώς και μέσω των γνωστοποιήσεων που απαιτούνται βάσει των οδηγιών για την κατάχρηση αγοράς και το ενημερωτικό δελτίο. Οι επιχειρήσεις θα είναι ασφαλώς ελεύθερες να συνεχίσουν να παρέχουν περισσότερες πληροφορίες σε επενδυτές.

Η πρόσφατη τροποποίηση της οδηγίας για τα ενημερωτικό δελτίο[22] θέσπισε ένα ανάλογο καθεστώς γνωστοποίησης για τις ΜΜΕ και τις εταιρείες με περιορισμένη χρηματιστηριακή αξία. Το καθεστώς αυτό θα περιορίσει τον όγκο των γνωστοποιούμενων στοιχείων και θα μειώσει τις διοικητικές επιβαρύνσεις για τις ΜΜΕ και τους μικρούς εκδότες, με την επιφύλαξη της προστασίας των επενδυτών.

Τον Οκτώβριο του 2011, υποβλήθηκε νομοθετική πρόταση για την τροποποίηση των λογιστικών οδηγιών, με στόχο να απλουστευθούν και να βελτιωθούν οι κανόνες λογιστικής για τις ΜΜΕ.

Συγχρόνως, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση για την αναθεώρηση της οδηγίας περί διαφάνειας, με στόχο να μειωθεί η κανονιστική επιβάρυνση για τους μικρούς εκδότες.

Η Επιτροπή καλεί το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να εκδώσουν αυτές τις νομοθετικές προτάσεις μέχρι τα τέλη του 2012.

Μέχρι τον Ιούλιο του 2012, θα προταθούν κατ' εξουσιοδότηση πράξεις στο πλαίσιο της οδηγίας για το ενημερωτικό δελτίο οι οποίες θα προσδιορίσουν το περιεχόμενο ενός ανάλογου καθεστώτος γνωστοποίησης για τις ΜΜΕ και τους μικρούς εκδότες.

3.4. Επανεξέταση του αντίκτυπου των των κεφαλαιακών απαιτήσεων των τραπεζών στις ΜΜΕ

Το υφιστάμενο πλαίσιο κεφαλαιακών απαιτήσεων για τις τράπεζες που ανέπτυξε η Επιτροπή τραπεζικής εποπτείας της Βασιλείας, το οποίο έχει ενσωματωθεί και στο δίκαιο της ΕΕ μέσω δύο προσαρμογών της οδηγίας σχετικά με τις κεφαλαιακές απαιτήσεις (της ΟΚΑ III[23] και της προταθείσας ΟΚΑ IV και του ΚΚΑ) αποσκοπεί στην ενίσχυση των των κανόνων εποπτείας των τραπεζών. Εκτός από το ότι απαιτεί μεγαλύτερο και καλύτερης ποιότητας κεφάλαιο, επιβάλλει υψηλότερες κεφαλαιακές απαιτήσεις για δραστηριότητες της αγοράς και ενισχύει τους κανόνες για τη διαχείριση του κίνδυνο ρευστότητας. Με τον τρόπο αυτό θα υπάρξουν μεγαλύτερη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, περισσότερα πρότυπα ισχυρών τραπεζικών επιχειρήσεων και ισχυρότεροι ισολογισμοί.

Στην ΟΚΑ IV, η τρέχουσα προληπτική μεταχείριση των δανείων για τις ΜΜΕ θα εξακολουθήσει να ωφελείται από τις διατάξεις της Βασιλείας II (έναν προτιμησιακό συντελεστή στάθμισης κινδύνου 75% για ανοίγματα έναντι ΜΜΕ βάσει της τυποποιημένης μεθόδου). Ένα ακόμη ευνοϊκότερο καθεστώς για ανοίγματα έναντι ΜΜΕ θα απαιτούσε αναθεώρηση του διεθνούς πλαισίου της Βασιλείας. Θα απαιτούσε ειδικότερα να αποδειχθεί ότι η ισχύουσα προσέγγιση είναι υπερβολικά αυστηρή. Γι’ αυτό τον λόγο, η πρόταση της Επιτροπής περιέχει ρήτρα αναθεώρησης της στάθμισης κινδύνου για για ανοίγματα έναντι ΜΜΕ.

Η Επιτροπή, σε συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΑΤ), θα υποβάλει έκθεση για τη δανειοδότηση των ΜΜΕ και των φυσικών προσώπων εντός 24 μηνών από την έναρξη της ισχύος του νέου κανονισμού. Θα υποβάλει την έκθεσή της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, μαζί με κάθε άλλη κατάλληλη πρόταση σχετικά με την αναθεώρηση της στάθμισης κινδύνου έναντι των ΜΜΕ. Σε αυτό το πλαίσιο, ζητείται από την ΕΑΤ να αναλύσει και να υποβάλει έκθεση έως την 1η Σεπτεμβρίου του 2012 σχετικά με τους τρέχοντες συντελεστές στάθμισης, στην οποία θα ελέγχονται οι δυνατότητες μείωσης και θα λαμβάνεται υπόψη ένα σενάριο μείωσης κατά ένα τρίτο σε σύγκριση με την τρέχουσα κατάσταση.

Βάσει της έκθεσης της ΕΑΤ και των συστάσεων της, η Επιτροπή θα εξετάσει το ενδεχόμενο λήψης των αναγκαίων μέτρων για την αντιμετώπιση του ζητήματος της στάθμισης κινδύνου έναντι ΜΜΕ στο πλαίσιο της ΟΚΑ IV και του ΚΚΑ.

3.5. Επιτάχυνση της εφαρμογής της οδηγίας για τις καθυστερήσεις πληρωμών

Πολλές πληρωμές για εμπορικές συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων ή ανάμεσα σε επιχειρήσεις και δημόσιες αρχές πραγματοποιούνται με μεγάλη καθυστέρηση σε σχέση με τα συμφωνηθέντα. Αυτό κοστίζει στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις περίπου 1,1 τρισ. ευρώ σε όρους καθυστέρησης κύκλου εργασιών.[24] Οι ταμειακές ροές για τις ΜΜΕ εκτιμάται ότι θα βελτιωθούν με τη μείωση του χρόνου πληρωμής ως αποτέλεσμα των διατάξεων της αναθεωρημένης οδηγίας για τις καθυστερήσεις πληρωμών[25] Αυτό θα περιορίσει τις ανάγκες βραχυπρόθεσμης εξωτερικής χρηματοδότησης.

Η Επιτροπή ενθαρρύνει έντονα τα κράτη μέλη να επιταχύνουν την εφαρμογή της οδηγίας για τις καθυστερήσεις πληρωμών πριν από την προθεσμία ενσωμάτωσης του Μαρτίου 2013.

3.6. Ένα καινοτόμο καθεστώς για τα ευρωπαϊκά ταμεία κοινωνικής επιχειρηματικότητας

Οι κοινωνικές επιχειρήσεις είναι ένας αναδυόμενος τομέας στην ΕΕ. Είναι επιχειρήσεις με πρωταρχικό στόχο την παραγωγή κοινωνικών αποτελεσμάτων και όχι τη δημιουργία κερδών για τους μετόχους τους ή για άλλους εμπλεκόμενους φορείς.

Ως κοινωνικά καινοτόμες και συχνά νεοσύστατες επιχειρήσεις, συνήθως αποτελούνται από ένα μεγάλο αριθμό ΜΜΕ που αντιμετωπίσουν προβλήματα πρόσβασης στη χρηματοδότηση, όπως όλες οι μικρές επιχειρήσεις.

Η Επιτροπή παρουσιάζει ένα νέο καθεστώς ευρωπαϊκών ταμείων κοινωνικής επιχειρηματικότητας, το οποίο θα επιτρέψει την εξειδίκευση των κεφαλαίων της ΕΕ σε αυτόν τον τομέα και την εμπορική αξιοποίησή τους στην ΕΕ με ένα ειδικό και διακριτό σήμα. Η Επιτροπή καλεί το ΕΚ και το Συμβούλιο να εγκρίνουν αυτόν τον νέο κανονισμό πριν από το τέλος του 2012.

4. Μέτρα τησ ΕΕ για τη χρηματοδότηση των ΜΜΕ

Η Επιτροπή έχει προτείνει ορισμένα νέα χρηματοδοτικά μέσα για να διευκολύνει την πρόσβαση των ΜΜΕ στη χρηματοδότηση και στο μέλλον (2014-2020). Είναι σημαντικό να εξασφαλισθεί μεγαλύτερη απλούστευση και καλύτερη συνοχή ανάμεσα στα διάφορα χρηματοδοτικά καθεστώτα της ΕΕ. Η Επιτροπή θέσπισε τους κανόνες για τις πλατφόρμες χρέους και ιδίων κεφαλαίων που θα τυποποιήσουν τους κοινούς μηχανισμούς των μέσων, θα απλουστεύσουν τις σχέσεις με τους χρηματοδοτικούς εταίρους και θα ενισχύσουν τη διοικητική επάρκεια.[26] Σύμφωνα με την πολιτική συνοχής της περιόδου 2014-2020, το πεδίο των χρηματοδοτικών μέσων θα ενισχυθεί, μέσω της επέκτασης τους και ενός περισσότερο ευέλικτου και αποτελεσματικού πλαισίου εφαρμογής τους.

4.1. Μέτρα για τη βελτίωση της δανειοδότησης ΜΜΕ

Η Επιτροπή έχει προτείνει ένα μέσο δανειακής χρηματοδότησης της ΕΕ υπέρ της ανάπτυξης των επιχειρήσεων και της έρευνας και καινοτομίας, το οποίο θα παρέχει εγγυήσεις και άλλες μορφές επιμερισμού των κινδύνων για τη βελτίωση της δανειοδότησης ΜΜΕ, περιλαμβανομένων των ΜΜΕ που βασίζονται στην έρευνα και την καινοτομία.

Το χρηματοδοτικό μέσο θα είναι ένας ολοκληρωμένος μηχανισμός που συνίσταται σε διάφορες διευκολύνσεις με ειδικούς στόχους πολιτικής, σύμφωνα με την ανακοίνωση της Επιτροπής με θέμα «Πλαίσιο για την επόμενη γενιά καινοτόμων χρηματοδοτικών μέσων – τις πλατφόρμες ιδίων κεφαλαίων και χρέους»[27]. Θα χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα για την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και μικρομεσαίων επιχειρήσεων 2014-2020[28] (COSME), το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020»[29] και το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη».

Μέσω του προγράμματος COSME[30], η Επιτροπή θα παρέχει σε επιχειρήσεις, και ιδίως σε ΜΜΕ, διευκόλυνση εγγύησης δανείων, η οποία θα παρέχει εγγυήσεις για:

(i) χρηματοδότηση με δανειακά κεφάλαια, με δάνεια μειωμένης εξασφάλισης και συμμετοχικά δάνεια ή με μορφή χρηματοδοτικής μίσθωσης, για να μειωθούν οι ειδικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι ΜΜΕ να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση για την ανάπτυξη η τους∙

(ii) τιτλοποίηση χαρτοφυλακίων πιστώσεων που έχουν χορηγηθεί σε ΜΜΕ, η οποία στοχεύει στην άντληση πρόσθετων χρηματοδοτήσεων με δανειακά κεφάλαια για τις ΜΜΕ.

Η διευκόλυνση δανειακής εγγύησης, εκτός από δάνεια που περιλαμβάνονται στο χαρτοφυλάκιο τιτλοποίησης, καλύπτει δάνεια μέχρι 150.000 ευρώ και με ελάχιστη διάρκεια 12 μηνών.

Επιπλέον, η Επιτροπή μέσω του προγράμματος «Ορίζοντας 2020»,[31] παρέχει ταμειακή διευκόλυνση με μια «Θυρίδα ΜΜΕ» για τη στήριξη των ΜΜΕ που βασίζονται στην έρευνα και την καινοτομία (Ε&Κ). Η «Θυρίδα ΜΜΕ» θα στοχεύει σε ΜΜΕ που βασίζονται στην έρευνα και την καινοτομία με δανειακά κεφάλαια που συμπληρώνουν τη χρηματοδότηση ΜΜΕ από τη διευκόλυνση εγγύησης δανείων βάσει του προγράμματος COSME.

Επιπλέον, η Επιτροπή προτείνει τη δημιουργία μιας διευκόλυνσης εγγυήσεων που στοχεύει ιδίως σε ΜΜΕ οι οποίες δραστηριοποιούνται στους τομείς του πολιτισμού και της ψυχαγωγίας. Η εν λόγω διευκόλυνση θα εφαρμόζεται επίσης και στο πλαίσιο του μέσου χρηματοδότησης με δανειακά κεφάλαια.

Τέλος, βάσει του Προγράμματος για την κοινωνική αλλαγή και την καινοτομία, η Επιτροπή προτείνει τη χρηματοδοτική στήριξη της μικροχρηματοδότησης μικροεπιχειρήσεων και της χρηματοδότησης κοινωνικών επιχειρήσεων.

Η Επιτροπή και οι ενδιαφερόμενοι φορείς θα οργανώσουν ομάδες εργασίας με τα κράτη μέλη που παρουσιάζουν ακόμη υστέρηση στη χρήση των χρηματοδοτικών μέσων της ΕΕ, με στόχο να διευκολυνθεί η δημιουργία θεσμών και να προωθηθεί η χρήση των εγγυήσεων και επιχειρηματικού κεφαλαίου της ΕΕ.

Η Επιτροπή θα συνεχίσει να ενισχύει τη χορήγηση δανείων σε μικροεπιχειρήσεις και να προωθεί την υιοθέτηση του ευρωπαϊκού κώδικα δεοντολογίας για τη χορήγηση μικροπιστώσεων.

Η Επιτροπή έχει προτείνει:

1. Ένα ενισχυμένο και διευρυμένο μέσο της ΕΕ για χρηματοδότηση με δανειακά κεφάλαια για τη βελτίωση της δανειοδότησης των ΜΜΕ, περιλαμβανομένων των ΜΜΕ που βασίζονται στην Ε&Κ. Το μέσο περιλαμβάνει μια διευκόλυνση εγγύησης δανείων στο πλαίσιο του προγράμματος COSME (2014-2020) και μια «Θυρίδα ΜΜΕ» για δανειακή διευκόλυνση στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζοντας 2020».

Το μέσο χρηματοδότησης με δανειακά κεφάλαια της ΕΕ θα περιλαμβάνει και διευκόλυνση για τους τομείς του πολιτισμού και της ψυχαγωγίας στο πλαίσιο του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη» (2014-2020), με στόχο να βελτιωθεί η πρόσβαση των ΜΜΕ στη χρηματοδότηση για τον ευρωπαϊκό τομέα του πολιτισμού και της ψυχαγωγίας.

2. Στο πλαίσιο του προγράμματος «Κοινωνική αλλαγή και καινοτομία» (2014-2020), ειδικό άξονα μικροχρηματοδότησης και κοινωνικής επιχειρηματικότητας που θα στηρίζει ιδίως τη μικροχρηματοδότηση μικροεπιχειρήσεων, τη δημιουργία θεσμικής ικανότητας για τη χορήγηση μικροπιστώσεων και τη χρηματοδότηση για την ανάπτυξη κοινωνικών επιχειρήσεων∙

Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων θα διατηρήσει τη δραστηριότητα δανειοδότησης ΜΜΕ με σταθερό ρυθμό παραπλήσιο με το επίπεδο του 2011, με την επιφύλαξη των συνθηκών της αγοράς και σύμφωνα με τη χρηματοδοτική της ικανότητα. Η ΕΤΕπ θα συνεχίσει να συμβάλει στη βελτίωση των όρων δανειοδότησης με μεγαλύτερη ευελιξία και τη διασφάλιση ταχείας χορήγησης. Η ΕΤΕπ και το ΕΤΕ θα συνεχίσουν να αναπτύσσουν συνέργειες μέσω πράξεων επιμερισμού των κινδύνων, συμπεριλαμβανομένης της τιτλοποίησης των χαρτοφυλακίων πιστώσεων που έχουν χορηγηθεί σε ΜΜΕ, εν μέρει σε συνεργασία με την Επιτροπή.

4.2. Μέτρα για τη βελτίωση της πρόσβασης σε επιχειρηματικό κεφάλαιο και σε άλλη χρηματοδότηση με άλλα κεφάλαια επιχειρηματικού κινδύνου

Η Επιτροπή έχει προτείνει ένα μέσο κεφαλαιακής χρηματοδότησης για την ανάπτυξη των επιχειρήσεων της ΕΕ και της έρευνας και καινοτομίας, το οποίο θα χορηγεί επιχειρηματικά κεφάλαια και ενδιάμεση χρηματοδότηση σε επιχειρήσεις από τα πρώτα στάδια (συμπεριλαμβανομένου του κεφαλαίου εκκίνησης) μέχρι το στάδιο της ανάπτυξης.

Το χρηματοδοτικό μέσο θα είναι ένας ολοκληρωμένος μηχανισμός που θα περιλαμβάνει διάφορες διευκολύνσεις με ειδικούς στόχους πολιτικής, σύμφωνα με το πλαίσιο για τα καινοτόμα χρηματοδοτικά μέσα της επόμενης γενιάς. Θα χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων και των ΜΜΕ (COSME) και το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020».

Το πρόγραμμα COSME περιλαμβάνει διευκόλυνση κεφαλαιακής χρηματοδότησης που θα καλύπτει επιχειρήσεις στα στάδια της επέκτασης και και της ανάπτυξής τους. Η διευκόλυνση παρέχει επίσης τη δυνατότητα πραγματοποίησης επενδύσεων σε έγαιρο στάδιο, σε συνδυασμό με το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020».

Το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020» θα περιλαμβάνει διευκόλυνση κεφαλαιακής χρηματοδότησης επιχειρήσεων στα πρώτα στάδια τους. Η διευκόλυνση θα έχει επίσης τη δυνατότητα να πραγματοποιεί επενδύσεις στα στάδια της επέκτασης και της ανάπτυξης σε συνδυασμό με το πρόγραμμα COSME.

Ο όμιλος της ΕΤΕπ θα συνεχίσει να χρηματοδοτεί την ανάπτυξη των ΜΜΕ μέσω του μεγάλου φάσματος ιδίων κεφαλαίων, και ιδίως της διευρυμένης εντολής της ΕΤΕπ για τη χορήγηση κεφαλαίων επιχειρηματικού κινδύνου. Θα αναπτυχθεί περαιτέρω συνεργασία μεταξύ του ομίλου της ΕΤΕπ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και μέσω ρυθμίσεων επιμερισμού κινδύνων, για να διευκολύνει την συγκέντρωση συμπληρωματικών δημοσίων και ιδιωτικών πόρων.

Η Επιτροπή έχει προτείνει:

1. Ένα ενισχυμένο και διευρυμένο μέσο κεφαλαιακής χρηματοδότησης για τη βελτίωση της πρόσβασης των ΜΜΕ σε επιχειρηματικά κεφάλαια και σε άλλα κεφάλαια επιχειρηματικού κινδύνου, από τα πρώτα στάδια (περιλαμβανομένων των κεφαλαίων εκκίνησης) μέχρι το στάδιο της ανάπτυξής τους. Το μέσο κεφαλαιακής χρηματοδότησης θα χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα για την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και των ΜΜΕ και από το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020».

2. Τη δημιουργία οργανισμών επενδύσεων σε μερίδια άλλων οργανισμών, στο εσωτερικό του μέσου κεφαλαιακής χρηματοδότησης της ΕΕ, για τη χορήγηση κεφαλαίου σε ταμεία επιχειρηματικών κεφαλαίων που στοχεύουν ιδίως σε επενδύσεις σε περισσότερα από ένα κράτη μέλη. Θα κληθούν να συμμετάσχουν στο ταμείο εθνικά δημόσια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και ιδιώτες επενδυτές.

Ο όμιλος της ΕΤΕπ θα συνεχίσει να στηρίζει την ανάπτυξη των ΜΜΕ μέσω του μεγάλου φάσματος προϊόντων ιδίων κεφαλαίων, και ιδίως της διευρυμένης εντολής χρηματοδότησης με επιχειρηματικά κεφάλαια της ΕΤΕπ. Θα αναπτυχθεί περαιτέρω συνεργασία μεταξύ του ομίλου της ΕΤΕπ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και μέσω ρυθμίσεων επιμερισμού κινδύνων, για να διευκολυνθεί η συγκέντρωση συμπληρωματικών δημοσίων και ιδιωτικών πόρων.

5. Αλλα μέτρα για τη βελτίωση του περιβάλλοντος για τις ΜΜΕ 5.1.1. Βελτίωση της πληροφόρησης για τις ΜΜΕ

Οι ΜΜΕ θα ωφεληθούν σε μεγάλο βαθμό από την ευκολότερη πρόσβαση τους στην πληροφόρηση σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Οι αρχές των κρατών μελών ενθαρρύνονται να βελτιώσουν την πρόσβαση των ΜΜΕ σε διάφορες εθνικές και περιφερειακές πηγές χρηματοδότησης και, σε αυτό το πλαίσιο, να αξιολογήσουν τη δυνατότητα δημιουργίας μιας ενιαίας εθνικής επιγραμμικής βάσης δεδομένων για τις πηγές χρηματοδότησης που βασίζονται σε βέλτιστες πρακτικές.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο όμιλος της ΕΤΕπ, σε συνεργασία με ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, θα επεκτείνουν την πρόσβαση των ΜΜΕ στην πληροφόρηση σχετικά με τα διάφορα χρηματοδοτικά μέσα της ΕΕ και τη δανειακή διευκόλυνση των ΜΜΕ. Θα βελτιωθεί επίσης η πληροφόρηση των διαμεσολαβητών, περιλαμβανομένων των μικρότερων τραπεζών. Θα καταβληθούν προσπάθειες να περιοριστεί η διοικητική επιβάρυνση και να διευρυνθεί το γλωσσικό πεδίο.

Οι τράπεζες και άλλοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί ενθαρρύνονται να παρέχουν σε πελάτες πληροφορίες σχετικά με τα εναλλακτικά μέσα χρηματοδότησης και να στηρίζουν έμπρακτα τα δίκτυα χορηγών, συμβούλων και επιχειρηματικών αγγέλων.

Η Επιτροπή πρόκειται να:

1. Ενισχύσει την ικανότητα παροχής συμβουλών σε θέματα χρηματοδότησης του ευρωπαϊκού δικτύου επενδύσεων, με στόχο την καλύτερη πληροφόρηση των ΜΜΕ σχετικά με τις διάφορες πηγές χρηματοδότησης, συμπληρώνοντας τους υφιστάμενους εθνικούς μηχανισμούς πληροφόρησης.

2. Εξασφαλίσει τη συγκέντρωση όλων των πληροφοριών σχετικά με τη χρηματοδότηση της ΕΕ και την πρόσβαση σε αυτές μέσω μίας ενιαίας, πολυγλωσσικής επιγραμμικής πύλης που θα καλύπτει τις διάφορες διαθέσιμες πηγές χρηματοδότησης της ΕΕ για τις ΜΜΕ.

Οι τράπεζες και άλλοι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί έχουν δηλώσει ότι θα προωθούν δράσεις των μελών τους για να ενισχύσουν την πληροφόρηση σχετικά με τα χρηματοδοτικά μέσα της ΕΕ και τις δημόσιες επιχορηγήσεις σε ΜΜΕ.

5.1.2. Βελτίωση της παρακολούθησης της αγοράς δανειοδότησης των ΜΜΕ

Προς το παρόν, δεν συλλέγονται ακριβείς στατιστικές για τα δάνεια σε ΜΜΕ. Από τα διαθέσιμα κατά προσέγγιση στοιχεία, όπως τα δάνεια ποσού χαμηλότερου από 1 εκατ. ευρώ ή χαμηλότερου από €250.000 συνάγεται ότι το ποσοστό των ΜΜΕ επί του συνόλου των νέων δανείων στη ζώνη του ευρώ είναι περίπου 20%.[32]

Η καλύτερη παρακολούθηση της αγοράς δανειοδότησης των ΜΜΕ θα επιτρέψει τη διαμόρφωση πολιτικής με καλύτερο και πιο τεκμηριωμένο τρόπο. θα συμβάλει επίσης στην εκτίμηση αντίκτυπου των μέτρων για τη στήριξη της χρηματοδότησης των ΜΜΕ καθώς και των νέων κεφαλαιακών απαιτήσεων που εφαρμόζονται στους πιστωτικούς οργανισμούς.

Η Επιτροπή θα συνεργαστεί με τις ομοσπονδίες τραπεζών και θα λάβει συμβουλές από άλλους συναφείς οργανισμούς (ΕΤΕπ, ΕΤΕ) για να ενισχύσει το αναλυτικό πλαίσιο της δανειοδότησης των ΜΜΕ, επιδιώκοντας την καλύτερη σύγκριση και μια πιο συνεκτική μεθοδολογία.

5.1.3. Προώθηση ποιοτικής αξιολόγησης

Οι ποιοτικοί δείκτες επιδόσεων - επιδόσεις του επιχειρηματία, ανταγωνιστική θέση της εταιρίας στην αγορά ή άλλα άυλα στοιχεία ενεργητικού - είναι καθοριστικά για τη συμπλήρωση της τυποποιημένες αποτίμησης των ΜΜΕ.

Η υποβολή ποιοτικών ερωτηματολογίων αποτελεί ήδη κοινή πρακτική μεταξύ των ευρωπαϊκών τραπεζών. Εντούτοις, η διαδικασία στατιστικής μοντελοποίησης παρόμοιων πληροφοριών δεν είναι άμεση, και τα περισσότερα μοντέλα αντιμετωπίζουν τη δυσκολία απώλειας πληροφοριών κατά τη μετατροπή ποιοτικών δεδομένων σε ποσοτικά μοντέλα.

Επιπλέον, υπάρχουν ήδη διατάξεις που επιτρέπουν στις ΜΜΕ να ζητούν από τις τράπεζες να λαμβάνουν υπόψη την αξιολόγηση και τη βαθμολογία τους[33]. Αυτό θα είναι σημαντικό για την πλήρη εφαρμογή αυτών των διατάξεων στην πράξη.

Η Επιτροπή θα προωθήσει την ανταλλαγή ορθών πρακτικών και ενθαρύνει τον τραπεζικό τομέα και τις ομοσπονδίες των ΜΜΕ να προωθούν τη χρήση ποιοτικής αξιολόγησης ως εργαλείο για να συμπληρώνουν την τυποποιημένη ποσοτική αξιολόγηση της φερεγγυότητας των ΜΜΕ.

5.1.4. Ενθάρυνση της δραστηριότητας «επιχειρηματικών αγγέλων» και των διασυνοριακών επενδύσεων

Οι επιχειρηματικοί άγγελοι παρέχουν χρηματοδότηση και διαχειριστική εμπειρία, γεγονός που αυξάνει την πιθανότητα επιβίωσης νεοσύστατων επιχειρήσεων. Συχνά αποτελούν για τις νεοσύστατες επιχειρήσεις τη μεγαλύτερη πηγή εξωτερικής χρηματοδότησης, μετά την οικογένεια και τους φίλους. Λόγω του άτυπου χαρακτήρα τους, είναι δύσκολο να εκτιμηθεί ποσοτικά η δραστηριότητά τους.

Η Επιτροπή θα μελετήσει την ευρωπαϊκή αγορά επιχειρηματικών αγγέλων και θα διερευνήσει ιδέες για να την ενθαρρύνει, στηρίζοντας προγράμματα επενδύσεων και ετοιμότητας επενδυτών, ενθαρρύνοντας ομάδες δυνητικών επενδυτών να γίνουν επιχειρηματική άγγελοι, και στηρίζοντας την ανάπτυξη ικανότητας διαχείρισης  δικτύου επιχειρηματικών αγγέλων.

Το 2011, ο όμιλος της ΕΤΕπ αύξησε το ποσό της εντολής χορήγησης κεφαλαίων επιχειρηματικού κινδύνου σε 5 δισ. ευρώ και επεκτείνει το πεδίο για να περιλάβει κοινές επενδύσεις με επιχειρηματικούς αγγέλους.  

Η Επιτροπή πρόκειται να:

1. Ενθαρρύνει περαιτέρω τις κοινές επενδύσεις με επιχειρηματικούς αγγέλους με διάφορες μορφές, σε συνεργασία με το ΕΤΕ και τα κράτη μέλη εντός των δυνατοτήτων των Διαρθρωτικών Ταμείων.

2. Εξετάσει μέτρα για την περαιτέρω ανάπτυξη της αντιστοίχισης μεταξύ επιχειρήσεων και επενδυτών, ιδίως επιχειρηματικών αγγέλων, σε διασυνοριακό επίπεδο, βάσει προτάσεων ομάδας εμπειρογνωμόνων το 2012.

3. Βελτιώσει την αντιστοίχιση προσφοράς και ζήτησης για κεφάλαια επιχειρηματικού κινδύνου στο πλαίσιο του δικτύου «Enterprise Europe Network».

5.1.5. Προώθηση της πληροφόρησης σχετικά με την πρόσβαση των ΜΜΕ στις κεφαλαιαγορές

Απαιτούνται σημαντικά μέτρα για τη δημιουργία ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος για τις ΜΜΕ που αναζητούν κεφάλαιο ανάπτυξης, με έμφαση στους τρόπους προσέλκυσης ενός μεγαλύτερου φάσματος επενδυτών και συμβολής στη μείωση του κόστους του κεφαλαίου για τις ΜΜΕ. Είναι αναγκαίο να αυξηθεί η πληροφόρηση μεσαίων επιχειρήσεων σχετικά με τα πλεονεκτήματα και τα έξοδα εισαγωγής στο χρηματιστήριο. Η Επιτροπή θα εξετάσει επίσης με ποιο τρόπο μπορεί να προωθήσει την πρόσβαση στις αγορές ομολόγων και τιτλοποίησης ΜΜΕ. Η Επιτροπή, μαζί με τους συμμετέχοντες στο φόρουμ χρηματοδότησης των ΜΜΕ, θα εξακολουθήσει[34] να συνεισφέρει σε εκστρατείες πληροφόρησης και θα καταρτίσει έναν ευρωπαϊκό ενημερωτικό οδηγό για εταιρείες που επιθυμούν να εισαχθούν. Η Επιτροπή θα πραγματοποιήσει επίσης διαφημιστικές δραστηριότητες, όπως η απονομή βραβείου της χρονιάς για την εισαγωγή ΜΜΕ στο χρηματιστήριο.

Ενθαρρύνονται οι ενδιαφερόμενοι φορείς και ιδίως τα χρηματιστήρια να αυξήσουν την πληροφόρηση που παρέχουν στις ΜΜΕ σχετικά με τα πλεονεκτήματα της εισαγωγής στο χρηματιστήριο.

Η Επιτροπή θα προωθήσει τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου ιδρύματος για την προώθηση αναλύσεων και έρευνας για τις εισηγμένες μεσαίες επιχειρήσεις, αυξάνοντας το ενδιαφέρον των επενδυτών σε αυτό το τμήμα της αγοράς.

5.1.6. Συντονισμός και εφαρμογή πολιτικής

Η Επιτροπή θα συνεχίσει να εργάζεται στο πλαίσιο του φόρουμ χρηματοδότησης ΜΜΕ για τη διερεύνηση νέων στρατηγικών που θα διευκολύνουν την πρόσβαση των ΜΜΕ στη χρηματοδότηση. Η αμοιβαία ενημέρωση για θέματα πολιτικής είναι καθοριστική για τη βελτίωση των επιδόσεων του ευρωπαϊκού χρηματοδοτικού συστήματος. Διάφορα κράτη μέλη έχουν ήδη δημιουργήσει εθνικά φόρουμ χρηματοδότησης ΜΜΕ σε συνεργασία με οργανώσεις επιχειρήσεων, τράπεζες και άλλους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, για να παρέχουν πρακτικές λύσεις όσον αφορά τη βελτίωση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση.

Οι εθνικές εμπειρίες έχουν ιδιαίτερη σημασία για τις πρακτικές και τη διαδικασία δανειοδότησης. Σε διάφορα κράτη μέλη έχουν αναληφθεί διάφορες δράσεις για να υπάρξει μεγαλύτερη διαφάνεια της διαδικασίας δανειοδότησης, περιλαμβανομένης της ενημέρωσης των ΜΜΕ για την απόρριψη αιτήσεων δανειοδότησης.

Σε ορισμένα κράτη μέλη έχουν θεσπιστεί εθνικοί κώδικες δανειοδότησης ή διαμεσολαβητές πιστώσεων για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της ασύμμετρης πληροφόρησης σχετικά με τη διαδικασία εκτίμησης κινδύνου των ΜΜΕ και για τη βελτίωση της διαδικασίας δανειοδότησης. Σε ορισμένα κράτη μέλη, η οδηγία καταναλωτικής πίστης έχει επεκταθεί στις μικρές επιχειρήσεις. Ενώ αυτά τα διάφορα μοντέλα ενδέχεται να αντανακλούν διαφορετικές εθνικές καταστάσεις, υπάρχει πεδίο για συνολική βελτίωση της λειτουργίας τους.

Η Επιτροπή ενθαρρύνει:

Τα κράτη μέλη και ενώσεις ενδιαφερόμενων φορέων να δημιουργήσουν εθνικά φόρουμ χρηματοδότησης ΜΜΕ με στόχο την εξεύρεση λύσεων για τη βελτίωση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση.

Τις τράπεζες, άλλους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς και ομοσπονδίες ΜΜΕ να θεσπίσουν εθνικούς κώδικες δεοντολογίας και κατευθυντήριες γραμμές για τη βελτίωση της διαφάνειας κατά τη διαδικασία δανειοδότησης και, εάν είναι απαραίτητο, να στηρίξουν τις λειτουργίες διαμεσολαβητή πιστώσεων.

Το 2012, η Επιτροπή προτίθεται να επανεξετάσει τις ισχύουσες πρακτικές δανειοδότησης, συμπεριλαμβανομένων των μηχανισμών διαφάνειας.

Βάσει του αποτελέσματος αυτής της επανεξέτασης, η Επιτροπή μπορεί να εξετάσει το ενδεχόμενο να λάβει κανονιστικά μέτρα για να ενθαρρύνει την υπεύθυνη και διαφανή δανειοδότηση των ΜΜΕ.

6. Συμπέρασμα

Οι ΜΜΕ θα αποτελέσουν πηγή ανάπτυξης και απασχόλησης στην Ευρώπη μόνο εάν βελτιωθεί η πρόσβασή τους στη χρηματοδότηση. Βραχυπρόθεσμα αυτό συνεπάγεται σταθεροποίηση των χρηματοπιστωτικών αγορών και ενίσχυση των τραπεζών, με παράλληλη διασφάλιση της συνέχισης της ροής πιστώσεων προς τις ΜΜΕ.

Μεσοπρόθεσμα, η Επιτροπή προτίθεται να βελτιώσει σημαντικά το κανονιστικό πλαίσιο για τις ΜΜΕ, ενισχύοντας μια ενιαία αγορά για επιχειρηματικά κεφάλαια, βελτιώνοντας τις κεφαλαιαγορές και μειώνοντας τις δαπάνες και την επιβάρυνση για τις ΜΜΕ. Η Επιτροπή προτίθεται να ενισχύσει τις εγγυήσεις της και τις διευκολύνσεις επιχειρηματικού κεφαλαίου, συμπληρώνοντας τις προσπάθειες της ΕΤΕπ και των κρατών μελών. Τέλος, η Επιτροπή προτίθεται να προωθήσει την πληροφόρηση για τις ΜΜΕ, προς τις ΜΜΕ και σχετικά με τις ΜΜΕ προκειμένου να βελτιωθεί η πρόσβασή τους στα χρηματοδοτικά μέσα, να μειωθεί η έλλειψη ενημέρωσης που αντιμετωπίζουν οι ΜΜΕ για την πρόσβαση στη χρηματοδότηση και να διευκολυνθεί η πρόσβασή τους στις κεφαλαιαγορές.

Η ΕΕ και τα κράτη μέλη πρέπει να εργάζονται από κοινού με στόχο να βελτιωθεί η πρόσβαση των ΜΜΕ στη χρηματοδότηση. Η Επιτροπή αναλαμβάνει το μερίδιο της προσπάθειας που της αναλογεί με τα μέτρα που προβλέπονται στο παρόν σχέδιο δράσης και να συνεργαστεί με τα κράτη μέλη, τον χρηματοπιστωτικό τομέα και τις ομοσπονδίες ΜΜΕ, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι δράσεις είναι καρποφόρες και συμβάλλουν στην οικονομική ανάπτυξη.

[1]               Διαρθρωτικές στατιστικές για τις επιχειρήσεις (Eurostat)

                http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/population/data/database

[2]               COM (2011) 206

[3]               COM (2011) 78

[4]               COM (2011) 815 τελικό

[5]               Οι μελλοντικές πρωτοβουλίες βάσει αυτού του σχεδίου δράσης θα σχεδιαστούν προσεκτικά και θα περιλαμβάνουν τις αναγκαίες εκτιμήσεις επιπτώσεων, κατά περίπτωση.

[6]               ΕΚΤ, Έρευνα για την πρόσβαση των ΜΜΕ στη χρηματοδότηση, Φεβρουάριος 2010.

[7]               EIM, Cyclicality of SME Finance, March 2009

[8]               Οι δράσεις είναι συνεπείς με το τρέχον και το μελλοντικό δημοσιονομικό πλαίσιο. Κάθε δράση που προβλέπεται στο παρόν σχέδιο δράσης είναι συνεπής με την πρόταση τόσο του προγράμματος ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων και των ΜΜΕ όσο και του προγράμματος «Ορίζοντας 2020». Το κόστος για τους οργανισμούς και το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Επιχειρήσεων θα καλυφθεί με πιστώσεις που έχουν ήδη προβλεφθεί στον επίσημο προγραμματισμό της Επιτροπής.

[9]               Δηλ. για κάθε ευρώ που επενδύεται μέσω του CIP, ο δικαιούχος λαμβάνει τελικά περίπου 30 ευρώ.

[10]             Η πρόταση της Επιτροπής του 2007 για την αμοιβαία αναγνώριση ταμείων επιχειρηματικού κεφαλαίου, αν και στηρίχθηκε από τα κράτη μέλη το 2008, δεν έχει μειώσει τον κατακερματισμό των κανονιστικών ρυθμίσεων σε εθνικό επίπεδο.

[11]             Οδηγία 2009/138/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Νοεμβρίου 2009, σχετικά με την ανάληψη και την άσκηση δραστηριοτήτων ασφάλισης και αντασφάλισης (Φερεγγυότητα II).

[12]             Στις 20 Ιουλίου 2011, η Επιτροπή εξέδωσε δέσμη νομοθετικών πράξεων για την ενίσχυση της ρύθμισης του τραπεζικού τομέα. Η πρόταση αντικαθιστά τις σημερινές οδηγίες περί κεφαλαιακών απαιτήσεων (2006/48 και 2006/49) με μία οδηγία και έναν κανονισμό και αποτελεί ένα ακόμη σημαντικό βήμα προς τη δημιουργία ενός υγιέστερου και ασφαλέστερου χρηματοπιστωτικού συστήματος. Η οδηγία διέπει την πρόσβαση στις δραστηριότητες καταθέσεων - αναλήψεων, ενώ ο κανονισμός θεσπίζει τις απαιτήσεις εποπτείας τις οποίες οφείλουν να τηρούν οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί. Βλ. COM(2011) 453 τελικό, COM(2011) 452 τελικό, που προτάθηκαν από την Επιτροπή το 2011 και βρίσκονται στο στάδιο της διαπραγμάτευσης στο Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο.

[13]             Βλ. παραδείγματος χάρη άρθρο 123 του προταθέντος κανονισμού σχετικά με τις απαιτήσεις προληπτικής εποπτείας για πιστωτικά ιδρύματα και επιχειρήσεις επενδύσεων, COM(2011) 452 τελικό της 20.7.2011.

[14] http://ec.europa.eu/taxation_customs/resources/documents/taxation/company_tax/initiatives_small_business/venture_capital/tax_obstacles_venture_capital_en.pdf

[15]             Οι αποκλίνοντες ορισμοί της μόνιμης εγκατάστασης υποχρεώνουν συχνά τα ταμεία ΕΚ να συστήνουν θυγατρικές και να αντιμετωπίζουν αυξημένη διοικητική και φορολογική επιβάρυνση.

[16]             Κοινοτικές κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις που χορηγούνται για την προώθηση των επενδύσεων επιχειρηματικών κεφαλαίων σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ΕΕ C 194 της 18.8.2006, σ. 2.

[17]             Στο πλαίσιο των χρηματοπιστωτικών αγορών, στις ΜΜΕ περιλαμβάνονται επίσης εταιρείες με περιορισμένη κεφαλαιοποίηση αγοράς (κάτω των 100 εκατ. ευρώ).

[18]             Οδηγία για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων που καταργεί την οδηγία 2004/39/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, COM(2011) 656 τελικό, που εκδόθηκε στις 20.10.2011.

[19]             Η προταθείσα επέκταση του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας για την κατάχρηση της αγοράς στους ΠΜΔ θα ενισχύσει περαιτέρω το επίπεδο της προστασίας του επενδυτή.

[20]             Οδηγία για την τροποποίηση της οδηγίας 2004/109/ΕΚ για την εναρμόνιση των προϋποθέσεων διαφάνειας αναφορικά με την πληροφόρηση σχετικά με εκδότες των οποίων οι κινητές αξίες έχουν εισαχθεί προς διαπραγμάτευση σε ρυθμιζόμενη αγορά και για την τροποποίηση της οδηγίας 2007/14/ΕΚ της Επιτροπής, COM(2011) 683 τελικό, που εκδόθηκε στις 25.10.2011.

[21]             COM (2011) 684 τελικό.

[22]             Οδηγία 2010/73/ΕΚ, ΕΕ L 327 της 11.12.2010).

[23]             Οδηγία 2010/76/ΕΕ, έχει τεθεί ήδη σε ισχύ.

[24]             SEC(2009)315.

[25]             Οδηγία 2011/7/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για την καταπολέμηση των καθυστερήσεων πληρωμών στις εμπορικές συναλλαγές. Θα πρέπει να ενσωματωθεί στο εθνικό δίκαιο το αργότερο μέχρι τις 16 Μαρτίου 2013.

[26]             COM (2011) 662.

[27]             COM (2011) 662.

[28]             COM(2011) 834/2.

[29]             COM (2011) 808 τελικό

[30]             Ο ενδεικτικός προϋπολογισμός για τις διευκολύνσεις χρέους και ιδίων κεφαλαίων βάσει του προγράμματος COSME είναι 1,4 δισ. ευρώ.

[31]             Ο ενδεικτικός προϋπολογισμός για τις διευκολύνσεις χρέους και ιδίων κεφαλαίων βάσει του προγράμματος «Ορίζοντας 2020» είναι 3,8 δισ. ευρώ.

[32]             ECB MFI Interest Rate Statistics, Euro area new loans to NFC volumes, μέσος όρος για το διάστημα Αύγουστος 2010 – Ιούλιος 2011.

[33]             Άρθρο 145 παράγραφος 4 της οδηγίας σχετικά με τις κεφαλαιακές απαιτήσεις και άρθρο 418 παράγραφος 4 της πρότασης κανονισμού για τις κεφαλαιακές απαιτήσεις.

[34]             «Ημερίδες της ΕΕ για τη χρηματοδότηση ΜΜΕ» σχετικά με τη χρηματοδότηση των ΜΜΕ οργανώθηκαν το 2008/10 σε όλες τις πρωτεύουσες της ΕΕ.