15.6.2012   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

CE 169/29

—

έχοντας υπόψη τη Συνθήκη της Λισαβόνας για την τροποποίηση της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, ιδίως δε τον Τίτλο I και τον Τίτλο XVIII,

—

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 25ης και 26ης Μαρτίου 2010,

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών, με τίτλο «Η Ευρώπη στον κόσμο: η συμμετοχή της στον παγκόσμιο ανταγωνισμό – Συμβολή στη Στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ανάπτυξη και την απασχόληση» (COM(2006)0567),

—

έχοντας υπόψη την Ετήσια Έκθεση του ΟΟΣΑ για το 2009,

—

έχοντας υπόψη το έγγραφο «Successful partnerships: a guide» («Επιτυχείς εταιρικές σχέσεις: ένας οδηγός») του Φόρουμ Οικονομικής Ανάπτυξης και Δημιουργίας Απασχόλησης σε Τοπικό Επίπεδο (LEED) για τις Εταιρικές Σχέσεις και την Τοπική Διακυβέρνηση, ΟΟΣΑ, 2006,

—

έχοντας υπόψη την Έκθεση για την Παγκόσμια Ανταγωνιστικότητα 2009-2010, Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, Γενεύη, Ελβετία, 2009,

—

έχοντας υπόψη την «Ατζέντα για μια μεταρρύθμιση της πολιτικής συνοχής – Μια εδαφική προσέγγιση για την αντιμετώπιση των προκλήσεων και προσδοκιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης», ανεξάρτητη έκθεση που εκπονήθηκε, κατόπιν αιτήματος της Danuta Hübner, Επιτρόπου Περιφερειακής Πολιτικής, από τον Fabrizio Barca, τον Απρίλιο 2009,

—

έχοντας υπόψη το έγγραφο πολιτικής του Συμβουλίου των Ευρωπαϊκών Δήμων και Περιφερειών με θέμα «Το μέλλον της πολιτικής συνοχής της ΕΕ», Βρυξέλλες, Δεκέμβριος 2009,

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμα της Συνέλευσης Ευρωπαϊκών Περιφερειών (ΣΕΠ) σχετικά με την περιφερειακή πολιτική μετά το 2013, που ενέκρινε η Γενική Συνέλευση της ΣΕΠ στις 8 Νοεμβρίου 2007 στο Ούντινε της Ιταλίας,

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών για τα αποτελέσματα των διαπραγματεύσεων σχετικά με τις στρατηγικές και τα προγράμματα της πολιτικής της συνοχής για την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013 (COM(2008)0301),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 24ης Μαρτίου 2009 σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού για τα διαρθρωτικά ταμεία 2007-2013: αποτελέσματα των διαπραγματεύσεων για τις εθνικές στρατηγικές συνοχής και τα επιχειρησιακά προγράμματα (1),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 24ης Μαρτίου 2009 για τις βέλτιστες πρακτικές στον τομέα της περιφερειακής πολιτικής και τα εμπόδια στη χρήση των διαρθρωτικών ταμείων (2),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 21ης Οκτωβρίου 2008 σχετικά με τη διακυβέρνηση και την εταιρική σχέση σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο και μια βάση για σχέδια στον τομέα της περιφερειακής πολιτικής (3),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 24ης Μαρτίου 2009 σχετικά με την Πράσινη Βίβλο για την Εδαφική Συνοχή και το στάδιο της συζήτησης σχετικά με την μελλοντική μεταρρύθμιση της πολιτικής συνοχής (4),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 16ης Ιουνίου 2010 σχετικά με την ΕΕ 2020 (5),

—

έχοντας υπόψη την τέταρτη έκθεση σχετικά με την οικονομική και κοινωνική συνοχή (COM(2007)0273),

—

έχοντας υπόψη την εικοστή ετήσια έκθεση της Επιτροπής για την υλοποίηση των διαρθρωτικών ταμείων (2008) (COM(2009)0617),

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών, με τίτλο «Κινητοποίηση των ιδιωτικών και δημόσιων επενδύσεων για την ανάκαμψη και τη μακροπρόθεσμη διαρθρωτική αλλαγή: ανάπτυξη συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα» (COM(2009)0615),

—

έχοντας υπόψη την παράγραφο 37 του ψηφίσματός του της 14ης Φεβρουαρίου 2006 σχετικά με τη μεταρρύθμιση των κρατικών ενισχύσεων 2005 – 2009 (6),

—

έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του,

—

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης (A7-0309/2010),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η προαγωγή της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής, καθώς και της αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών, αποτελεί έναν από τους στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως ορίζεται στο άρθρο 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση,

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η παγκόσμια ανταγωνιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορεί να υλοποιηθεί μόνο εφόσον οι εσωτερικές πολιτικές στηρίζουν την ικανότητά της να απαντά στις παγκόσμιες προκλήσεις εφαρμόζοντας μία βιώσιμη οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που προστατεύει τη βιοποικιλότητα, ενώ οι περίοδοι ύφεσης έχουν δείξει πόσο μειωμένη ικανότητα ανάκαμψης έχουν οι λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες,

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανταγωνιστικότητα και η συνοχή δεν είναι ούτε αντιφατικές ούτε ασυμβίβαστες έννοιες, αλλά, αντιθέτως, διαθέτουν στοιχεία συμπληρωματικότητας,

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, μολονότι έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος όσον αφορά τη σύγκλιση εντός της Ένωσης, παρατηρείται τάση περαιτέρω όξυνσης των εδαφικών αποκλίσεων μεταξύ των περιφερειών της ΕΕ, για παράδειγμα, στον τομέα της προσβασιμότητας, ιδίως για τις διαρθρωτικά μειονεκτούσες περιφέρειες, αλλά επίσης σε ενδοπεριφερειακό επίπεδο και εντός των εδαφών της ΕΕ, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε χωροταξικό διαχωρισμό, σε αύξηση των διαφορών ως προς το επίπεδο ευημερίας των περιφερειών της ΕΕ και σε αποδυνάμωση της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας της ΕΕ,

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στην έκθεσή του για το 2009, ο ΟΟΣΑ απηύθυνε σύσταση για μακροπρόθεσμη ανάπτυξη, εστιάζοντας στη σημασία της φορολογίας, στις επενδύσεις στην υποδομή, στην εκπαίδευση και στην αγορά εργασίας, καθώς και στη ρύθμιση των αγορών παραγωγής, υπογραμμίζοντας έτσι το ρόλο τους,

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, στην έκθεσή του σχετικά με την παγκόσμια ανταγωνιστικότητα το 2009, όπως και σε άλλες εκθέσεις του, τονίζει τον καθοριστικό ρόλο που διαδραματίζει η υποδομή ως 2ος από τους 12 πυλώνες επί τη βάσει των οποίων αναλύεται η παγκόσμια ανταγωνιστικότητα, διευκρινίζοντας ότι η υποδομή ποιότητας αποτελεί ουσιώδη προϋπόθεση για τη μείωση των συνεπειών της απόστασης, την προσέλκυση ξένων επενδύσεων και την εξασφάλιση δυνατοτήτων οικονομικής ανάπτυξης,

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανταγωνιστικότητα μπορεί εντέλει να επιτευχθεί μόνο εφόσον η οικονομική ανάπτυξη καταστεί πραγματικά βιώσιμη σε ολόκληρη την ΕΕ,

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η έκθεση της ανεξάρτητης ομάδας εμπειρογνωμόνων για την Ε&Α και την καινοτομία, η οποία συγκροτήθηκε ως επακόλουθο της διάσκεψης κορυφής του Hampton Court υπό την προεδρία του κ. Esko Aho, με τίτλο «Δημιουργία μια καινοτόμου Ευρώπης», προσδιορίζει τους καίριους τομείς –ηλεκτρονικές υπηρεσίες υγείας, φαρμακευτικά προϊόντα, μεταφορές και εφοδιαστική, περιβάλλον, ψηφιακό περιεχόμενο, ενέργεια και ασφάλεια– στους οποίους μπορεί να λειτουργήσει μία αγορά για την καινοτομία και να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο η δημόσια πολιτική,

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, για την επίτευξη των στόχων της ΕΕ 2020, πρέπει να αναγνωρίσουμε το σημείο αφετηρίας των διαφορών όσον αφορά το επίπεδο ανάπτυξης και τους περιορισμούς και ότι θα πρέπει να καθοριστούν στόχοι σύμφωνοι με την πραγματική κατάσταση, καθώς και με τις ανάγκες που εντοπίζονται, μέσω διαβούλευσης με όλους τους ενδιαφερομένους που βρίσκονται στα διάφορα επίπεδα διακυβέρνησης,

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου 2010 επεσήμανε ότι είναι σημαντικό να προωθηθεί η οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή, μεταξύ άλλων μέσω της ανάπτυξης υποδομών, ως συμβολή στην επιτυχία της στρατηγικής ΕΕ 2020, σε ένα πλαίσιο στο οποίο η νέα στρατηγική θα αντιμετωπίζει τα εμπόδια της οικονομικής ανάπτυξης,

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η πολιτική συνοχής έχει αποδειχθεί αποτελεσματικό μέσο ευέλικτης ανταπόκρισης στις κοινωνικοοικονομικές προκλήσεις που εγείρει η χρηματοπιστωτική κρίση,

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, επιπλέον των ικανοποιητικών υποδομών, οι κύριες προϋποθέσεις της ανταγωνιστικότητας είναι η προώθηση της έρευνας, της καινοτομίας και της τεχνολογικής ανάπτυξης, καθώς και η παροχή αντίστοιχης κατάρτισης υψηλής ποιότητας για τους κατοίκους των περιφερειών,

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περιφέρειες θα διαδραματίσουν σημαντικότατο ρόλο στον περιορισμό των επιπτώσεων της κρίσης στον πληθυσμό και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν την αρχή των συμπράξεων και να αναπτύξουν κατάλληλα μέσα για την εκ των προτέρων αξιολόγηση του εδαφικού αντικτύπου των διαφόρων πολιτικών ώστε να αντιμετωπιστούν μείζονες προκλήσεις, όπως προσαρμογή στην παγκοσμιοποίηση, δημογραφικές αλλαγές και η συνακόλουθη πληθυσμιακή ερήμωση των περιφερειών, κλιματική αλλαγή, ενεργειακά προβλήματα και προστασία της βιοποικιλότητας, καθώς και νέες προκλήσεις που έχει δημιουργήσει η παγκόσμια κρίση,

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, όπως έχουν δείξει τα αποτελέσματα των διαπραγματεύσεων για τις στρατηγικές και τα προγράμματα στον τομέα της πολιτικής συνοχής για την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013, η ποιότητα των προγραμμάτων αλλά και η συμμετοχή των ενδιαφερομένων παραγόντων σε κάθε επίπεδο διακυβέρνησης αυξήθηκε, συνιστώντας ένα βήμα προόδου προς την επίτευξη των στόχων της Λισαβόνας για οικονομική ανταγωνιστικότητα και απασχόληση,

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η μεταρρύθμιση της πολιτικής συνοχής πρέπει να οδηγήσει στη βελτίωσή της μέσω καλύτερου συσχετισμού και καλύτερου συντονισμού και συνεργειών των ευρωπαϊκών πολιτικών, χωρίς να φτάσουμε σε μια κατάσταση στην οποία η μία πολιτική θα υποτάσσεται στην άλλη, σύμφωνα με τις ανάγκες και τους στόχους της Ένωσης σε ό,τι αφορά την αειφόρο ανάπτυξη,

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών παραγόντων στον τομέα της πολιτικής συνοχής αποτυπώνεται στις περιφερειακές και τοπικές στρατηγικές τους για την αύξηση της οικονομικής ανάπτυξης και της κοινωνικής ενσωμάτωσης,

ΙΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η οικονομική ανταγωνιστικότητα των περιφερειών που παρουσιάζουν υστέρηση στηρίζεται από την ανάπτυξη των ικανοτήτων τους, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης υποδομής κάθε είδους, κατά τρόπο ώστε να καθίσταται δυνατή η πρόσβαση στην εκπαίδευση, την έρευνα και την καινοτομία,

ΙΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά το γεγονός ότι ορισμένα στοιχεία της αρχιτεκτονικής των εν λόγω μέσων, όπως π.χ. ένα κοινό χρονοδιάγραμμα και η ευθυγράμμιση με το πρόγραμμα της Λισαβόνας, επιτρέπουν τη δημιουργία συνεργειών, εξακολουθούν να υπάρχουν διαφορές, όπως π.χ. διαφορετικές νομικές βάσεις, θεματική εστίαση έναντι εδαφικής, και επιμερισμένη διαχείριση έναντι κεντρικής,

1.

τονίζει τα επιτεύγματα της πολιτικής συνοχής της ΕΕ και το γεγονός ότι η εφαρμογή της είναι απαραίτητη για την επιτυχία της στρατηγικής ΕΕ 2020 ως μέσο για την εξάλειψη των ανισοτήτων μεταξύ των περιφερειών, αυξάνοντας κατά τον τρόπο αυτόν την ανταγωνιστικότητά τους, διευκολύνοντας την έναρξη διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και αυξάνοντας την προσαρμοστικότητα των περιφερειών στο παγκόσμιο οικονομικό πλαίσιο·

2.

επικροτεί τη διάθεση εκ μέρους όλων των κρατών μελών, για την περίοδο 2007-2013, σημαντικού μέρους των συνολικών τους κονδυλίων στην Ε&Α, στην καινοτομία και στην ανάπτυξη μιας οικονομίας της γνώσης, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα 246 εθνικά ή περιφερειακά επιχειρησιακά προγράμματα με περίπου 86 δισεκατομμύρια ευρώ διαθέσιμα στην έρευνα και στην καινοτομία, εκ των οποίων 50 δισεκατομμύρια ευρώ έχουν ήδη διατεθεί για βασική Ε&Α και για δραστηριότητες καινοτομίας· υπογραμμίζει ότι, καθόσον η έρευνα και η καινοτομία είναι ουσιώδεις για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ έναντι των διεθνών προκλήσεων, πρέπει να συνεχιστούν οι επενδύσεις στους εν λόγω τομείς και να διενεργούνται τακτικές, προσανατολισμένες προς τα αποτελέσματα αξιολογήσεις προόδου· ως εκ τούτου, συνιστά στα κράτη μέλη και την Επιτροπή να διαθέσουν επαρκείς πόρους από τα διαρθρωτικά ταμεία για την έρευνα και την καινοτομία, και ειδικότερα τη βιώσιμη καινοτομία, και να ενισχύσουν το ερευνητικό δυναμικό· τονίζει την ανάγκη προώθησης και εφαρμογής επιτυχημένων προτύπων στο τρίγωνο της γνώσης ώστε να διασφαλιστεί η αειφόρος ανάπτυξη της περιφερειακής έρευνας και των στρατηγικών πλαισίων για την καινοτομία, σε συνεργασία με τις επιχειρήσεις, τα ερευνητικά κέντρα, τα πανεπιστήμια και τις δημόσιες αρχές· επισημαίνει το δυναμικό που ενυπάρχει στους περιφερειακούς συνεργατικούς σχηματισμούς (clusters) έντασης γνώσεων όσον αφορά την κινητοποίηση περιφερειακής ανταγωνιστικότητας και ζητεί καλύτερο συντονισμό των διαρθρωτικών ταμείων και του Έβδομου Προγράμματος Πλαισίου έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης·

3.

υπογραμμίζει ότι η αύξηση της συγκέντρωσης πόρων για την πολιτική συνοχής μπορεί να διασφαλίσει τη σημαντική συμβολή της εν λόγω πολιτικής στην τόνωση της ανταγωνιστικότητας, της καινοτομίας και της απασχόλησης στην ΕΕ·

4.

υπογραμμίζει τον ουσιώδη ρόλο που διαδραματίζουν τόσο ο δημόσιος τομέας, σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης, όσο και ο ιδιωτικός τομέας στην εφαρμογή της πολιτικής συνοχής, στην ανάκτηση της εμπιστοσύνης και της αλληλεγγύης κατά την περίοδο ύφεσης και μετά, μέσω της εξασφάλισης ίσων ευκαιριών όσον αφορά την πρόσβαση στις δημόσιες επενδύσεις, ιδίως στις υποδομές, τις νέες τεχνολογίες και το ανθρώπινο κεφάλαιο, και της διασφάλισης της αειφόρου ανάπτυξης·

5.

υπογραμμίζει το γεγονός ότι η οικονομική ανταγωνιστικότητα των περιφερειών της ΕΕ συνδέεται στενά με την ύπαρξη επαρκούς επιπέδου απασχόλησης, καταρτισμένου και ειδικευμένου εργατικού δυναμικού, κοινωνικής ασφάλισης και πρόσβασης σε δημόσιες υπηρεσίες· σε αυτό το πλαίσιο, επισημαίνει ότι η στήριξη της κοινωνικής συνοχής που παρέχεται από την πολιτική συνοχής εντείνει τη σημασία της εν λόγω πολιτικής για τη συνολική περιφερειακή ανταγωνιστικότητα σε παγκόσμια κλίμακα·

6.

θεωρεί ότι, σύμφωνα με το πνεύμα των Συνθηκών, μια πολιτική συνοχής που στοχεύει στη μείωση των αποκλίσεων στα επίπεδα ανάπτυξης των περιφερειών και τις προετοιμάζει για να αντιμετωπίσουν τις μακροπρόθεσμες και βραχυπρόθεσμες προκλήσεις (παγκοσμιοποίηση, δημογραφική μεταβολή, απερήμωση των αγροτικών περιοχών, κλιματική αλλαγή και προστασία της βιοποικιλότητας), λαμβάνοντας υπόψη τα ιδιαίτερα ισχυρά σημεία και τις αδυναμίες τους, έχει αποδειχθεί απαραίτητη για τη διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης·

7.

επισημαίνει ότι, με την ενίσχυση των συνεργειών μεταξύ των πολιτικών έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας και των πολιτικών συνοχής, είναι δυνατόν να αντιμετωπιστούν καλύτερα οι προκλήσεις της στρατηγικής ΕΕ 2020· τονίζει ότι η πολιτική συνοχής πρέπει να διαδραματίσει σημαίνοντα ρόλο στην εφαρμογή της στρατηγικής ΕΕ 2020, διότι η εν λόγω πολιτική προωθεί διαρθρωτικές αλλαγές σε ολόκληρη την Ευρώπη και στηρίζει στρατηγικές επενδυτικές προτεραιότητες σε όλα τα επίπεδα, τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και διασυνοριακό, διασφαλίζοντας κοινωνική, οικονομική και εδαφική συνοχή· επισημαίνει, εντούτοις, ότι, παρόλο που οι προτεραιότητες της πολιτικής συνοχής χρειάζεται να ευθυγραμμίζονται με τους στόχους της στρατηγικής ΕΕ 2020, η πολιτική συνοχής πρέπει να διατηρηθεί ως ανεξάρτητη πολιτική που να μπορεί να λάβει υπόψη τις περιφερειακές ιδιαιτερότητες και να ενισχύσει τις πιο αδύναμες και ενδεείς περιφέρειες, προκειμένου να υπερβούν τις κοινωνικοοικονομικές δυσχέρειες και τα φυσικά μειονεκτήματά τους και να μειωθούν οι ανισότητες· είναι της άποψης ότι η διασφάλιση της συνέχειας των κατευθυντηρίων γραμμών της πολιτικής συνοχής που έχουν ήδη τεθεί σε εφαρμογή θα διαφυλάξει την περιφερειακή διάσταση της ΕΑΚ (έρευνα-ανάπτυξη-καινοτομία) και θα δημιουργήσει θέσεις απασχόλησης σε καινοτόμους κλάδους δραστηριότητας·

8.

στηρίζει τις απόψεις που εκφράζονται στην Πράσινη Βίβλο για την Εδαφική Πολιτική σχετικά με την ανταγωνιστικότητα, η οποία «εξαρτάται από την οικοδόμηση σχέσεων με άλλα εδάφη ώστε να εξασφαλιστεί ότι τα κοινά θετικά στοιχεία αξιοποιούνται κατά συντονισμένο και βιώσιμο τρόπο», με στόχο την πλήρη αξιοποίηση του εγγενούς δυναμικού της εδαφικής διαφορετικότητας της ΕΈ· επισημαίνει, σε αυτό το πλαίσιο, ότι η ομαλή και συντονισμένη λειτουργία των υπηρεσιών μεταφορών, η επαρκής πρόσβαση στις τηλεπικοινωνίες και ο συμμερισμός, εφόσον ενδείκνυται, ενέργειας, υγειονομικής περίθαλψης, έρευνας, εκπαίδευσης, προστασίας του περιβάλλοντος και υποδομής, αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για την περαιτέρω ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας· καλεί την Επιτροπή να διατυπώσει συγκεκριμένες προτάσεις για τον καθορισμό και τη συνεπή εφαρμογή του στόχου της εδαφικής συνοχής·

9.

θεωρεί ότι τα κράτη μέλη πρέπει να στηρίξουν μια εδαφική προσέγγιση για το σχεδιασμό και την εφαρμογή της πολιτικής συνοχής· αναγνωρίζει ότι ο ρόλος των περιφερειών διαφέρει από το ένα κράτος μέλος στο άλλο, ανάλογα με την πολιτική και διοικητική του δομή· ζητεί να εφαρμοσθεί δεόντως η αρχή της επικουρικότητας με την ενισχυμένη και διευρυμένη έννοιά της, όπως ορίζεται στη ΣλΕΕ, και να εξεταστούν οι δυνατότητες βελτιώσεων έναντι της τρέχουσας περιόδου προγραμματισμού, μέσω της προώθησης της αρχής της αποκέντρωσης έως το επίπεδο των τοπικών αρχών, με στόχο τη βελτίωση της απορρόφησης χρηματοδοτικών πόρων· στο πλαίσιο αυτό, θεωρεί ότι είναι αντιπαραγωγικό οι περιφέρειες να διαχειρίζονται κατά μέσο όρο μόνον το 30,5 % του συνολικού προϋπολογισμού που διατίθεται στην πολιτική συνοχής, ενώ το υπόλοιπο ποσό τελεί υπό τη διαχείριση των κεντρικών κυβερνήσεων· εκτιμά, ωστόσο, ότι στο μέλλον πρέπει να ενισχυθεί σημαντικά η αρχή των συμπράξεων·

10.

είναι της άποψης ότι οι παραμεθόριες ιδίως περιφέρειες αναδεικνύουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ΕΕ σε σχέση με τις προκλήσεις του ανοίγματος των συνόρων, της πλήρους πραγμάτωσης της εσωτερικής αγοράς και της παγκοσμιοποίησης· επισημαίνει ότι η ανταγωνιστικότητα των εν λόγω περιφερειών ενδέχεται να υπονομεύεται από την ανάγκη τους να αντεπεξέλθουν σε ανταγωνιστικά φορολογικά συστήματα και συστήματα κοινωνικής πρόνοιας, σε πολύπλοκες διοικητικές ρυθμίσεις και σε μεταναστευτικά ρεύματα μεταξύ περιφερειών και κρατών· τονίζει τη σημασία της ανάπτυξης των απαιτούμενων μέσων διασυνοριακής συνεργασίας και πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, και απευθύνει έκκληση στην Επιτροπή να ενθαρρύνει τις ανταλλαγές πληροφοριών και βέλτιστης πρακτικής·

11.

τονίζει ότι η εδαφική συνοχή έχει οριζόντιο, πολυτομεακό χαρακτήρα και ότι, ως εκ τούτου, οι πολιτικές της Ένωσης πρέπει να συμβάλλουν στην επίτευξή της· επαναλαμβάνει ότι η έννοια αυτή δεν περιορίζεται μόνο στα αποτελέσματα της περιφερειακής πολιτικής, αλλά επιπλέον προϋποθέτει τον συντονισμό με άλλες πολιτικές της Ένωσης που στοχεύουν στην αειφόρο ανάπτυξη και παρέχουν απτά αποτελέσματα σε περιφερειακό επίπεδο, προκειμένου να αναπτυχθούν και να αξιοποιηθούν πλήρως οι ειδικές μορφές περιφερειακού δυναμικού και να αυξηθεί η επιτόπια επίδρασή τους, να τονωθεί η ανταγωνιστικότητα και η ελκυστικότητα των περιφερειών και να επιτευχθεί η εδαφική συνοχή· είναι της άποψης ότι «η συγκέντρωση, η συνεργασία και η σύνδεση» είναι οι βασικές συντεταγμένες της εδαφικής συνοχής προκειμένου να επιτευχθεί μια πιο ισόρροπη εδαφική ανάπτυξη στην ΕΕ·

12.

τονίζει ότι η πολυεπίπεδη διακυβέρνηση προϋποθέτει τη μεταβίβαση αρμοδιοτήτων στο πλαίσιο προγραμμάτων, επιτρέποντας την καλύτερη αξιοποίηση των δυνατοτήτων της εδαφικής συνεργασίας, και ότι, κατά συνέπεια, κρίνεται αναγκαία η εφαρμογή των αρχών της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, προκειμένου η Ένωση να είναι σε θέση να επιδιώξει κοινούς στόχους με τη χρήση συνεκτικών και προσανατολισμένων στα αποτελέσματα μέτρων, καθορίζοντας ταυτόχρονα συγκεκριμένες περιφερειακές και τοπικές προτεραιότητες·

13.

επιδοκιμάζει τα αποτελέσματα των πρωτοβουλιών URBAN και LEADER και τονίζει την ανάγκη αξιοποίησης της προηγούμενης εμπειρίας και των συναφών παραδειγμάτων βέλτιστης πρακτικής για τη δημιουργία πλαισίου ολοκληρωμένης, ισορροπημένης αγροτικής-αστικής ανάπτυξης, σε συνάρτηση με τις ανάγκες κάθε περιφέρειας· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει και να προτείνει μεθόδους εργασίας οι οποίες να ενθαρρύνουν τις αγροτικές-αστικές συμπράξεις, να καταπολεμούν την απερήμωση των αγροτικών περιοχών και, συγχρόνως, να τονώνουν την αειφόρο αστική ανάπτυξη, δεδομένου ότι το 80 % σχεδόν του πληθυσμού της ΕΕ διαμένει σε αστικές περιοχές· επισημαίνει ότι αμφότερες οι αστικές και αγροτικές περιοχές διαδραματίζουν δυναμικό ρόλο στην περιφερειακή οικονομική ανάπτυξη και, εν όψει της προσεχούς περιόδου προγραμματισμού, τονίζει την ανάγκη επενδύσεων τόσο σε αστικά όσο και σε προ-αστικά έργα και καλύτερου συντονισμού με τα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης·

14.

θεωρεί ότι η σύμπραξη αποτελεί βασική αρχή στον καθορισμό του περιεχομένου της πολιτικής συνοχής, καθώς η προσέγγιση «από κάτω προς τα πάνω» («bottom-up») ενισχύει τη διοικητική ικανότητα και την ποιότητα της διαδικασίας προγραμματισμού· θεωρεί ότι όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης πρέπει να έχουν συνεκτική, συμπληρωματική και παραγωγική παρέμβαση στην τόνωση της οικονομικής ανταγωνιστικότητας της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να προβεί σε σαφέστερο προσδιορισμό της αρχής των συμπράξεων, προκειμένου να διασφαλιστεί η σύναψη πραγματικών συμπράξεων με περιφερειακές και τοπικές αρχές και να ευνοηθούν οι ανταλλαγές βέλτιστων πρακτικών μεταξύ περιφερειών·

15.

επισημαίνει ότι η συγχρηματοδότηση συνιστά θεμελιώδη αρχή για την υγιή διαχείριση της πολιτικής συνοχής· απευθύνει έκκληση για την συνέχιση της εφαρμογής της, παρά τους περιορισμούς επί των δημοσίων δαπανών που έχει επιβάλει η οικονομική κρίση·

16.

επισημαίνει την ανάγκη προώθησης της επιχειρηματικότητας και στήριξης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ), αναγνωρίζοντας τον καίριο ρόλο που έχουν διαδραματίσει οι τελευταίες στην τόνωση της οικονομικής ανταγωνιστικότητας και στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης· τονίζει την ανάγκη αναθεώρησης και εδραίωσης του ρόλου των μέσων της ΕΕ που στηρίζουν την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα, με σκοπό τον εξορθολογισμό των διοικητικών διαδικασιών, τη διευκόλυνση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση, ιδίως για τις ΜΜΕ, και την εισαγωγή καινοτόμων μηχανισμών παροχής κινήτρων βάσει της επίτευξης στόχων που θα συνδέονται με την ευφυή, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, καθώς και την προώθηση στενότερης συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα· στο πλαίσιο αυτό, εκτιμά την προστιθέμενη αξία που προσδίδουν τα μέσα χρηματοδοτικής οργάνωσης και ενθαρρύνει τη χρήση τους, καθώς και τη χρήση ανανεούμενων κεφαλαίων και συνολικών ενισχύσεων, σε όσο το δυνατόν ευρύτερη κλίμακα, με στόχο την επίτευξη θετικών συνεργειών και τη μεγιστοποίηση των αποτελεσμάτων· προτρέπει επίσης για μια απλουστευμένη πρόσβαση στα κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών και στη μικροχρηματοδότηση·

17.

επιπλέον τονίζει ότι η αποδοτική εφαρμογή της πολιτικής συνοχής εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από τον τρόπο σχεδιασμού της και, ως εκ τούτου, είναι ζωτικής σημασίας η συμμετοχή, σε πρώιμο στάδιο, των τοπικών και περιφερειακών αρχών, στο πλαίσιο της διαμόρφωσης και της εφαρμογής της μελλοντικής πολιτικής συνοχής· ομοίως, τονίζει την ανάγκη να αναπτυχθούν οριζόντιες και κάθετες συμπράξεις μεταξύ δημοσίων αρχών σε όλα τα επίπεδα, με στόχο την επίτευξη όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερης διακυβέρνησης σε πολλά επίπεδα· υπενθυμίζει ότι η πολυεπίπεδη διακυβέρνηση αποτελεί μία από τις βασικές αρχές της πολιτικής συνοχής και ότι είναι θεμελιώδες να εξασφαλιστεί η ποιότητα της διαδικασίας λήψης αποφάσεων· στο πλαίσιο αυτό, τονίζει επίσης τη σημασία της σύμπραξης που έχουν οι περιφερειακές αρχές με την Επιτροπή των Περιφερειών·

18.

επικροτεί την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1083/2006 του Συμβουλίου, η οποία απλοποιεί τις διαδικασίες χρησιμοποίησης των διαρθρωτικών ταμείων και του Ταμείου Συνοχής, και καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει την περαιτέρω απλοποίηση διαδικασιών αυτού του είδους προκειμένου να εξασφαλισθεί η ευελιξία τους και η μείωση του διοικητικού φόρτου που επιβαρύνει τους αποδέκτες χρηματοδότησης, έτσι ώστε οι αρχές να μπορούν να διαχειριστούν τις μείζονες προκλήσεις εγκαίρως και με τους κατάλληλους πόρους· θεωρεί ότι οι συμπράξεις δημοσίου-ιδιωτικού τομέα μπορούν να καταστούν πραγματικό στήριγμα, συμπληρώνοντας τις προσπάθειες που καταβάλλονται σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, και καλεί την Επιτροπή να διατυπώσει συγκεκριμένες προτάσεις για την εδραίωση των συμπράξεων δημοσίου-ιδιωτικού τομέα εντός του πλαισίου της πολιτικής συνοχής·

19.

τονίζει ότι, για την εξάλειψη των ανισοτήτων, είναι σημαντικό να συνεχιστεί πρωτίστως η στήριξη των σχεδίων που απευθύνονται στις περιφέρειες που παρουσιάζουν υστέρηση, έτσι ώστε ο αναμενόμενος αντίκτυπος κατά την παρούσα περίοδο προγραμματισμού να είναι διαρκής και σύμφωνος με τις αρχικές εκτιμήσεις· επισημαίνει ότι η βελτίωση της προσβασιμότητας και των υποδομών θα συμβάλει στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας των περιφερειών που παρουσιάζουν υστέρηση στην εσωτερική αγορά, και, επομένως, στην εξωτερική ανταγωνιστικότητα της ΕΕ συνολικά· θεωρεί ότι ο τερματισμός αυτής της στήριξης θα μείωνε τον αντίκτυπο των αρχικών θετικών αποτελεσμάτων·

20.

υπογραμμίζει ότι, παρόλο που η πολιτική συνοχής επικεντρώνεται κατά παράδοση στις λιγότερο ευημερούσες περιφέρειες, αφορά όλες τις ευρωπαϊκές περιφέρειες, ανεξαρτήτως του επιπέδου ανάπτυξής τους· ως εκ τούτου, τονίζει την ανάγκη να ενθαρρυνθεί ο στόχος της περιφερειακής ανταγωνιστικότητας και απασχόλησης· επαναλαμβάνει ότι μία ισχυρή και επαρκώς χρηματοδοτούμενη πολιτική συνοχής, με προϋπολογισμό τουλάχιστον ισοδύναμο προς τον τρέχοντα προϋπολογισμό, τόσο σε απόλυτα όσο και σε σχετικά μεγέθη, συνιστά προϋπόθεση για την υλοποίηση των στόχων της στρατηγικής ΕΕ 2020 προκειμένου να εξασφαλιστεί ευφυής, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς οικονομία, να καταστεί την ΕΕ ανταγωνιστική σε παγκόσμια κλίμακα και να εξασφαλιστεί αρμονική ανάπτυξη όλων των περιοχών, επιτυγχάνοντας τον στόχο της κοινωνικής, οικονομικής και εδαφικής συνοχής·

21.

θεωρεί ότι το ΑΕγχΠ πρέπει να παραμείνει το βασικό κριτήριο προσδιορισμού της επιλεξιμότητας των περιοχών για παροχή βοηθείας στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής, ενώ θα μπορούσαν να προστεθούν άλλοι μετρήσιμοι δείκτες, στην περίπτωση που αποδειχθούν χρήσιμοι, αφήνοντας το περιθώριο στις εθνικές αρχές να εφαρμόζουν, στο κατάλληλο επίπεδο της διαδικασίας λήψης αποφάσεων, άλλους δείκτες που θα λαμβάνουν υπόψη τις ιδιομορφίες των περιφερειών και των πόλεων·

22.

υπογραμμίζει τη σημασία να ληφθούν υπόψη, κατά την κατανομή των πόρων, οι ιδιαιτερότητες των περιφερειών, π.χ., παράκτιες περιφέρειες, ορεινές εξόχως απόκεντρες περιφέρειες, περιφέρειες που πλήττονται από συρρίκνωση του πληθυσμού ή απομακρυσμένες μεθοριακές περιφέρειες και πόλεις· ενθαρρύνει τις περιφέρειες να προωθήσουν πρωτοβουλίες σχετικά με την αξιοποίηση της περιφερειακής τους ιδιαιτερότητας· ζητεί από την Επιτροπή να προσαρμόσει καταλλήλως τα διάφορα χρηματοδοτικά μέσα για τη δημιουργία προστιθέμενης αξίας βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα, συνεκτιμώντας τις συνέπειες της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης·

23.

καλεί την Επιτροπή να μελετήσει τρόπους μέσω των οποίων νέες τεχνικές στο πεδίο της χρηματοοικονομικής μηχανικής μπορούν να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα και τον αντίκτυπο της πολιτικής συνοχής, με στόχο την επίτευξη των καλύτερων δυνατών αποτελεσμάτων στα επιλεχθέντα προγράμματα·

24.

προσδίδει έμφαση στον θετικό αντίκτυπο της ισότητας των φύλων όσον αφορά την οικονομική ανάπτυξη, την κοινωνική συνοχή και, επομένως, την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ·

25.

τονίζει τον αποφασιστικό ρόλο που διαδραματίζουν, λόγω της ευρωπαϊκής προστιθέμενης αξίας τους, η περιφερειακή ανάπτυξη και η εξασφάλιση εδαφικής συνοχής σε όλη την Ευρώπη στην αύξηση της οικονομικής ανταγωνιστικότητας της ΕΕ και στην εκπλήρωση των στόχων της στρατηγικής ΕΕ 2020, καθόσον η εδαφική προσέγγιση αποτελεί έναν από τους βασικούς τρόπους για την επίτευξη οικονομικής ισορροπίας·

26.

υπογραμμίζει την ανάγκη να υιοθετηθεί ολοκληρωμένη προσέγγιση όσον αφορά την εφαρμογή των διαρθρωτικών ταμείων, διότι πρόκειται για σημαντικό μέσο υποβοήθησης των περιφερειών για την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης, απασχόλησης και ευημερίας·

27.

υπογραμμίζει την ανάγκη εφαρμογής μεταβατικών ρυθμίσεων για την εδραίωση και βελτίωση του υφιστάμενου επιπέδου ανάπτυξης, το οποίο ενδέχεται να παρουσιάσει πτώση σε περίπτωση σημαντικής μείωσης της χρηματοδότησης αμέσως μετά την εκπλήρωση ενός δεδομένου στόχου· επισημαίνει ότι τούτο θα εξασφάλιζε ισότιμη μεταχείριση των περιφερειών που βρίσκονται σε παρόμοιες καταστάσεις, η οποία θα μπορούσε, με τη σειρά της, να οδηγήσει στην αποτελεσματική οργάνωση προγραμμάτων·

28.

υπενθυμίζει στην Επιτροπή και στα κράτη μέλη ότι οι προσδοκίες των ευρωπαίων πολιτών βασίζονται στις ανάγκες τους, ιδίως δε στην επιθυμία τους να έχουν πρόσβαση στη δέουσα υποδομή και σε δημόσιες υπηρεσίες ποιότητας, που πρέπει να παρέχονται ισότιμα και σε προσιτές τιμές για όλους τους ευρωπαίους πολίτες, ανεξαρτήτως του τόπου στον οποίο ζουν και εργάζονται· εμμένει στο γεγονός ότι πρέπει να γίνεται σεβαστό το δικαίωμα ίσων ευκαιριών και τονίζει την ανάγκη των ατόμων με αναπηρία να έχουν πρόσβαση στο σύνολο των υποδομών και των προγραμμάτων που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο των διαρθρωτικών ταμείων·

29.

επισημαίνει ότι, προκειμένου να εδραιωθούν η γνώση και η καινοτομία ως κινητήριες δυνάμεις της μελλοντικής οικονομικής ανάπτυξης και της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας, είναι απαραίτητο να βελτιωθεί η ποιότητα της εκπαίδευσης, να αξιοποιηθούν τα αποτελέσματα της έρευνας, να προωθηθεί η καινοτομία και η μεταφορά της γνώσης σε ολόκληρη την Ένωση, να αξιοποιηθούν στο έπακρο οι ΤΠΕ, να διασφαλισθεί ότι οι καινοτόμες ιδέες αντικατοπτρίζονται σε νέα προϊόντα και υπηρεσίες που δημιουργούν ανάπτυξη και ποιοτικές θέσεις εργασίας και συμβάλλουν στην αντιμετώπιση των προκλήσεων της κοινωνικής αλλαγής στην Ευρώπη και τον κόσμο, να ενθαρρυνθεί η επιχειρηματικότητα, να δοθεί προτεραιότητα στις ανάγκες των χρηστών και τις ευκαιρίες της αγοράς, και να διασφαλισθεί προσιτή και επαρκής χρηματοδότηση στη βάση ενός κεντρικού ρόλου των διαρθρωτικών ταμείων·

30.

τονίζει το γεγονός ότι η οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή παρέχει την ευκαιρία χρήσης του πλήρους δυναμικού της έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας, και δίνει στους ευρωπαίους πολίτες τη δυνατότητα να έχουν καλύτερο επίπεδο ζωής και μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στην ΕΕ· οι επιλεκτικές και συνδυασμένες επενδύσεις στην έρευνα, ανάπτυξη και καινοτομία θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις ικανότητες και το δυναμικό που υπάρχουν σε επίπεδο περιφερειών και πόλεων και να συμβάλλουν στην ανάπτυξη καίριων τομέων, όπως οι ηλεκτρονικές υπηρεσίες υγείας, τα φαρμακευτικά προϊόντα, οι μεταφορές και η εφοδιαστική, το περιβάλλον, το ψηφιακό περιεχόμενο, η ενέργεια και η ασφάλεια, μέσω προγραμμάτων για την ανάπτυξη των θεσμικών μηχανισμών και την οικοδόμηση ικανοτήτων·

31.

είναι της άποψης ότι ορισμένοι πόροι από τη χρηματοδότηση που χορηγείται για την έρευνα, την ανάπτυξη και την καινοτομία δυνάμει της πολιτικής συνοχής θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την επίτευξη και τη διατήρηση παγκόσμιου ηγετικού ρόλου σε τομείς όπου η Ευρώπη διαθέτει ήδη ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και σε τομείς στους οποίους παρέχεται στην Ευρώπη νέα δυνατότητα να πρωταγωνιστήσει σε παγκόσμιο επίπεδο·

32.

είναι της άποψης ότι, προκειμένου να εδραιωθεί η εσωτερική αγορά, απαιτείται η λήψη ειδικών μέτρων για την προώθηση του ανταγωνισμού σε ευρωπαϊκό επίπεδο, χωρίς, ωστόσο, να δημιουργηθεί ανισορροπία μεταξύ των κρατών μελών· φρονεί ότι, με τον τρόπο αυτόν, είναι δυνατή η επίτευξη επαρκέστατου επιπέδου σταθερότητας και οικονομικής ευημερίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο·

33.

συνιστά στα κράτη μέλη και στην Επιτροπή να εστιάσουν περισσότερο στην υποστήριξη μειζόνων έργων που να καλύπτουν δύο ή περισσότερα επιχειρησιακά προγράμματα με σημαντικό αντίκτυπο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, κάτι που θα παραγάγει προστιθέμενη αξία, θα δημιουργήσει θέσεις απασχόλησης υψηλής ποιότητας και θα διαφυλάξει τη βιώσιμη ανάπτυξη των περιφερειών·

34.

είναι της άποψης ότι η πολιτική συνοχής θα πρέπει να συνεχιστεί με την προώθηση μέτρων που θα δημιουργήσουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερο αριθμό θέσεων απασχόλησης, καθιστώντας δυνατή την αξιοποίηση των τοπικών ανθρώπινων πόρων και τη διασφάλιση της συνεχιζόμενης ανάπτυξής τους, προκειμένου να εξασφαλιστεί υψηλό επίπεδο παραγωγικότητας·

35.

υποστηρίζει ότι η επίτευξη οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής συνιστά μεν απαραίτητη προϋπόθεση, αλλά δεν επαρκεί για τη διασφάλιση οικονομικής ανταγωνιστικότητας σε παγκόσμιο επίπεδο, για την οποία απαιτούνται, επιπλέον, σημαντικές επενδύσεις σε καίριους τομείς, όπως η ενέργεια, το περιβάλλον, οι υποδομές, η εκπαίδευση, η έρευνα και ανάπτυξη, οι κλάδοι και οι υπηρεσίες δημιουργικής παραγωγής, η εφοδιαστική και οι μεταφορές·

36.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.