52010DC0411

[pic] | ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ |

Βρυξέλλες, 30.7.2010

COM(2010)411 τελικό

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

σχετικά με τον αντίκτυπο των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου που τροποποιούν τις νομικές βάσεις των ευρωπαϊκών προγραμμάτων στους τομείς της διά βίου μάθησης, του πολιτισμού, της νεολαίας και της συμμετοχής του πολίτη στα κοινά

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

σχετικά με τον αντίκτυπο των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου που τροποποιούν τις νομικές βάσεις των ευρωπαϊκών προγραμμάτων στους τομείς της διά βίου μάθησης, του πολιτισμού, της νεολαίας και της συμμετοχής του πολίτη στα κοινά

Εισαγωγή

Στις 16 Δεκεμβρίου 2008, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο εξέδωσαν τέσσερις αποφάσεις που τροποποιούν τις νομικές βάσεις των προγραμμάτων στον τομέα της διά βίου μάθησης, του πολιτισμού, της νεολαίας και της συμμετοχής του πολίτη στα κοινά[1].

Οι αποφάσεις αυτές εξάλειψαν από τη διαδικασία της συμβουλευτικής επιτροπής που περιγράφεται στην απόφαση 1999/468/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Ιουνίου 1999, ορισμένες αποφάσεις επιλογής που έλαβε η Επιτροπή για τη χορήγηση επιδοτήσεων στο πλαίσιο των εν λόγω προγραμμάτων. Σκοπός ήταν η απλοποίηση των διαδικασιών και η συντόμευση του χρόνου που απαιτείται για τη λήψη αποφάσεων που επηρεάζουν άμεσα τους δικαιούχους, προς όφελος της ταχύτερης και πιο αποτελεσματικής υλοποίησης των προγραμμάτων.

Σύμφωνα με τις αρχικές νομικές βάσεις, η εντός περιοριστικών προθεσμιών διαβούλευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τις επιτροπές των προγραμμάτων ήταν υποχρεωτική πριν από τη λήψη των επίσημων αποφάσεων χορήγησης εκ μέρους της Επιτροπής. Ορισμένες φορές στις περιόδους ελέγχου προσετίθεντο και οι περίοδοι διακοπής δραστηριοτήτων, με αποτέλεσμα να προκαλούνται περαιτέρω καθυστερήσεις στην υλοποίηση.

Με την έναρξη ισχύος των τροποποιητικών αποφάσεων, η διαδικασία της συμβουλευτικής επιτροπής αντικαταστάθηκε από μια διαδικασία ενημέρωσης. Η Επιτροπή υποχρεούται πλέον να ενημερώνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τις επιτροπές των προγραμμάτων εντός δύο εργάσιμων ημερών σχετικά με τις αποφάσεις επιλογής που έλαβε. Η ενημέρωση πρέπει να περιλαμβάνει περιγραφή και ανάλυση των αιτήσεων που ελήφθησαν, περιγραφή της διαδικασίας αξιολόγησης και επιλογής, καθώς και καταλόγους των προτεινόμενων προς χρηματοδότηση σχεδίων και των σχεδίων των οποίων έχει απορριφθεί η χρηματοδότηση.

Οι τροποποιητικές αποφάσεις επιβάλλουν στην Επιτροπή να υποβάλλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με τον αντίκτυπό τους εντός 18 μηνών από την έναρξη ισχύος τους.

Εκτός των αποφάσεων αυτών, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο εξέδωσαν επίσης στις 16 Δεκεμβρίου 2008 την απόφαση αριθ. 1298/2008/ΕΚ σχετικά με τη θέσπιση του προγράμματος δράσης Erasmus Mundus 2009-2013, η οποία προβλέπει για την Επιτροπή την ίδια υποχρέωση να ενημερώνει εντός δύο εργάσιμων ημερών το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την επιτροπή του προγράμματος σχετικά με τις αποφάσεις επιλογής που έλαβε.

Παρότι η απόφαση γιατη θέσπιση του προγράμματος δράσης Erasmus Mundus δεν προβλέπει υποχρέωση υποβολής εκθέσεων, η Επιτροπή αποφάσισε, προς όφελος της διαφάνειας, να συμπεριλάβει στην παρούσα έκθεση και τον αντίκτυπο της νέας διαδικασίας ενημέρωσης σχετικά με την υλοποίηση του εν λόγω προγράμματος. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, σε μια και μόνο έκθεση καλύπτεται ο αντίκτυπος και των πέντε αποφάσεων.

Μεθοδολογία

Η παρούσα έκθεση παρουσιάζει για κάθε πρόγραμμα τη διαδικασία ενημέρωσης που εφαρμόσθηκε το 2009 και την συγκρίνει με τη διαδικασία της συμβουλευτικής επιτροπής που ίσχυε προηγουμένως. Η έκθεση εξετάζει τον αντίκτυπο της νέας διαδικασίας ενημέρωσης στη διαχείριση των επιδοτήσεων, ιδίως όσον αφορά το χρόνο που απαιτείται για τη διαδικασία επιλογής, από την προθεσμία υποβολής έως τη γνωστοποίηση στους δικαιούχους. Επίσης, η έκθεση λαμβάνει υπόψη τον αντίκτυπο στη διοικητική επιβάρυνση και τις αντιδράσεις ή τις καταγγελίες σχετικά με τις πληροφορίες που διαβιβάζονται ή την ίδια τη διαδικασία ενημέρωσης.

Αποφάσεις επιλογής που ελήφθησαν σύμφωνα με τη νέα διαδικασία ενημέρωσης

Η διαδικασία ενημέρωσης εφαρμόσθηκε σε 30 αποφάσεις επιλογής το 2009, εκ των οποίων οι 27 μπορούν να συγκριθούν με τις αποφάσεις που ελήφθησαν σύμφωνα με τη διαδικασία της συμβουλευτικής επιτροπής, όπως απεικονίζεται στους πίνακες του παραρτήματος[2].

Το 2009 ελήφθησαν επτά αποφάσεις επιλογής στο πλαίσιο του προγράμματος διά βίου μάθησης . Εξ αυτών, οι πέντε είναι απολύτως συγκρίσιμες με αυτές που ελήφθησαν το 2007 και το 2008. Δεν είναι δυνατόν να γίνει σύγκριση για τις επιδοτήσεις που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο της βασικής δραστηριότητας 1 του εγκαρσίου προγράμματος (ECET), δεδομένου ότι η πρώτη επιλογή το 2009 πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με τη νέα διαδικασία, ενώ οι επιδοτήσεις που χορηγήθηκαν για την ανάπτυξη και την υλοποίηση του ευρωπαϊκού πλαισίου επαγγελματικών προσόντων μπορούν να συγκριθούν μόνο με αυτές που χορηγήθηκαν το 2008 (το 2007 δεν πραγματοποιήθηκε επιλογή).

Στο πρόγραμμα «Πολιτισμός» η νέα διαδικασία ενημέρωσης εφαρμόσθηκε το 2009 για επιλογές σε τέσσερις δράσεις, οι οποίες μπορούν να συγκριθούν με αυτές που ελήφθησαν το 2008 και το 2006[3] σύμφωνα με το προηγούμενο πρόγραμμα «Πολιτισμός». Το 2007 δεν ελήφθησαν αποφάσεις επιλογής μέσω της διαδικασίας της συμβουλευτικής επιτροπής.

Για το πρόγραμμα «Νεολαία εν δράσει» συνολικά επτά διαδικασίες επιλογής διενεργήθηκαν το 2009. Δεν υπάρχουν συγκρίσιμα στοιχεία για τις επιδοτήσεις που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο της δράσης 4.6 «Συμπράξεις», διότι η πρώτη επιλογή πραγματοποιήθηκε το 2009. Οι επιδοτήσεις που χορηγήθηκαν για τη δράση 4.4 «Σχέδια που ενθαρρύνουν τη δημιουργικότητα και την καινοτομία στον τομέα της νεολαίας» μπορούν να συγκριθούν μόνο με αυτές που χορηγήθηκαν το 2007 (το 2008 δεν πραγματοποιήθηκε διαδικασία επιλογής), ενώ όσες χορηγήθηκαν για τη δράση 4.1 «Υποστήριξη των φορέων που δραστηριοποιούνται σε ευρωπαϊκό επίπεδο στον τομέα της νεολαίας» και για τον πρώτο γύρο συγκεντρωτικής επιλογής μπορούν να συγκριθούν μόνο με το 2008, διότι η διαδικασία διαβούλευσης δεν εφαρμοζόταν για τις επιδοτήσεις που χορηγήθηκαν το 2007.

Η νέα διαδικασία ενημέρωσης εφαρμόσθηκε επίσης το 2009 σε δέκα δράσεις του προγράμματος «Ευρώπη για τους πολίτες» (αναφορικά με τη δράση 1.1 «Αδελφοποίηση πόλεων» – Φάση 2 και τη δράση 2.7 «Στήριξη σχεδίων που προτείνονται από οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών», δεν εφαρμόσθηκε διαδικασία επιτροπολογίας το 2007, γεγονός που καθιστά αδύνατη τη σύγκριση) και στις επιδοτήσεις που χορηγήθηκαν για τις υποτροφίες και τα προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών του Erasmus Mundus . Στην περίπτωση των τελευταίων, η σύγκριση είναι δυνατή μόνο με το 2007, καθώς δεν πραγματοποιήθηκε επιλογή το 2008 λόγω της μετάβασης στο νέο πρόγραμμα.

Ο αντίκτυπος της νέας διαδικασίας ενημέρωσης στην υλοποίηση των προγραμμάτων

Ο απαιτούμενος χρόνος για τη διαδικασία επιλογής από την προθεσμία υποβολής έως την έκδοση της απόφασης χορήγησης της επιδότησης και τη γνωστοποίηση στους δικαιούχους μειώθηκε σημαντικά για όλα τα προγράμματα.

Επιπροσθέτως, πρέπει να σημειωθεί ότι για όλα τα προγράμματα – εξαιρουμένου του Erasmus Mundus – και πριν από την έναρξη ισχύος της διαδικασίας ενημέρωσης, είχε επιτευχθεί συμφωνία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για μια συντετμημένη εκδοχή του δικαιώματος ελέγχου για τις αποφάσεις επιλογής που ενέπιπταν στη διαδικασία της συμβουλευτικής επιτροπής κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2008. Ωστόσο, σε καμία περίπτωση τα οφέλη από τη συντετμημένη εκδοχή του δικαιώματος ελέγχου δεν υπερέβαιναν τα αντίστοιχα από τη θέσπιση της διαδικασίας ενημέρωσης.

Όσο για το πρόγραμμα διά βίου μάθησης , το 2009 οι αποφάσεις χορήγησης επιδοτήσεων στις συγκρίσιμες δράσεις γνωστοποιήθηκαν στους δικαιούχους κατά μέσο όρο 123 ημέρες μετά την προθεσμία υποβολής, ενώ το μέσο όφελος ανήλθε σε 37 ημέρες σε σύγκριση με το 2008 και σε 32 ημέρες σε σύγκριση με το 2007. Σε μία περίπτωση (Leonardo de Vinci – Μεταφορά καινοτομίας), το 2009 το χρονικό διάστημα ήταν ελαφρώς μεγαλύτερο από το 2008 λόγω της ανάγκης για διεξοδική εξέταση μιας συγκεκριμένης υπόθεσης που αφορούσε την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ.

Στην περίπτωση του προγράμματος «Πολιτισμός» , η γνωστοποίηση για το 2009 πραγματοποιήθηκε κατά μέσο όρο 152 ημέρες μετά την προθεσμία υποβολής, ενώ το μέσο όφελος ανήλθε σε 54,5 ημέρες σε σύγκριση με το 2008 και σε 117 ημέρες σε σύγκριση με το 2007.

Στο πλαίσιο του προγράμματος «Νεολαία εν δράσει» , το μέσο χρονικό όφελος ξεπέρασε τις 40 ημέρες σε σύγκριση με το 2008 και τις 75 ημέρες σε σύγκριση με το 2007. Οι αποφάσεις χορήγησης επιδοτήσεων και η επακόλουθη γνωστοποίηση στους δικαιούχους έλαβαν χώρα το αργότερο 3,5 μήνες μετά την προθεσμία υποβολής, ενώ σύμφωνα με τη διαδικασία διαβούλευσης ο μέσος χρόνος επιλογής ήταν 5,5 μήνες.

Στην περίπτωση του προγράμματος «Ευρώπη για τους πολίτες», το όφελος ανήλθε, κατά μέσο όρο, σε 22 ημέρες σε σύγκριση με το 2008 και σε 12 ημέρες σε σύγκριση με το 2007. Ωστόσο, δύο δράσεις παρουσιάζουν μια εξαίρεση: δεν εξοικονομήθηκε χρόνος για τις δράσεις 1.4 και 1.5 ανάμεσα στο 2009 και το 2008. Τα σχέδια αυτά («Σχέδια πολιτών» και «Μέτρα στήριξης») εμφανίζουν περισσότερη πολυπλοκότητα και είναι μεγαλύτερα σε μέγεθος από άλλα πιο παραδοσιακά σχέδια, όπως η αδελφοποίηση πόλεων. Αυτό, εντούτοις, δεν είχε αντίκτυπο στους δικαιούχους, διότι το αποτέλεσμα της επιλογής τούς γνωστοποιήθηκε εγκαίρως, ώστε να αρχίσει η υλοποίηση των σχεδίων κατά τα προβλεπόμενα.

Όσον αφορά τις υποτροφίες του Erasmus Mundus , η μείωση ανήλθε σε 27 ημέρες σε σύγκριση με τις υποτροφίες του 2007 και σε 10 ημέρες σε σύγκριση με το 2008. Για τα κοινά προγράμματα η μείωση ανήλθε σε 74 ημέρες, παρά το γεγονός ότι το 2009 ήταν η πρώτη χρονιά κατά την οποία, εκτός από τα προγράμματα Μάστερ, στο πρόγραμμα εντάχθηκε και η χρηματοδότηση των διδακτορικών (PhD). Σε όλες τις περιπτώσεις η ενημέρωση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τις επιτροπές των προγραμμάτων πραγματοποιήθηκε εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας των δύο εργάσιμων ημερών. Η ποσότητα των πληροφοριών που διαβιβάζονται δεν μεταβλήθηκε σε σύγκριση με τη διαδικασία της επιτροπολογίας, όμως η κατάργηση των διατυπώσεων που συνδέονται με τη διαδικασία της συμβουλευτικής επιτροπής, για παράδειγμα, αναφορικά με τη δρομολόγηση των γραπτών διαδικασιών και τη διαβίβαση δεδομένων στο μητρώο, είχε, παρόλ’ αυτά, ως αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση της διοικητικής επιβάρυνσης.

Συμπέρασμα

Η διαδικασία ενημέρωσης που αντικατέστησε την επίσημη διαδικασία της συμβουλευτικής επιτροπής, σύμφωνα με την απόφαση περί επιτροπολογίας, εφαρμόσθηκε με επιτυχία και στα πέντε προγράμματα. Όλες οι απαραίτητες πληροφορίες που απαιτούνται για τις αποφάσεις διαβιβάσθηκαν συστηματικά από την Επιτροπή στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τις επιτροπές των προγραμμάτων εντός της υποχρεωτικής προθεσμίας των δύο εργάσιμων ημερών.

Η Επιτροπή δεν έλαβε αντιδράσεις ή καταγγελίες από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή τις επιτροπές των προγραμμάτων σχετικά με τις πληροφορίες που διαβιβάζονται ή την ίδια τη διαδικασία. Αντιθέτως, πολλοί δικαιούχοι εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για τη μείωση που επήλθε στο χρόνο λήψης των αποφάσεων επιλογής.

Αναφορικά με τον αντίκτυπο των αποφάσεων στη διαχείριση των προγραμμάτων και τις επιδοτήσεις που χορηγήθηκαν στους δικαιούχους, ο σημαντικός περιορισμός των καθυστερήσεων ενίσχυσε την αποδοτικότητα των προγραμμάτων, δίδοντας τη δυνατότητα στους αιτούντες να ενημερώνονται ακόμα νωρίτερα για τις αποφάσεις επιλογής, γεγονός το οποίο είχε θετικά αποτελέσματα στη βιωσιμότητα των συμπράξεων για την υλοποίηση των σχεδίων και, συνεπώς, στην ποιότητα των ίδιων των σχεδίων. Η νέα διαδικασία οδήγησε στην αύξηση της αποτελεσματικότητας της διαχείρισης των σχεδίων σε όλα τα προγράμματα.

Ως εκ τούτου, μπορεί να εξαχθεί το συμπέρασμα ότι η νέα διαδικασία ενημέρωσης ανταποκρίνεται στην αρχή της απλοποίησης και της εγγύτητας που πρέπει να διέπει την υλοποίηση των προγραμμάτων προς όφελος των ευρωπαίων πολιτών.

Υπό αυτό το πρίσμα, η Επιτροπή δεσμεύθηκε να εξακολουθήσει να ενισχύει την αποδοτικότητα της διαχείρισης των προγραμμάτων της, συντομεύοντας τη διαδικασία για τις αποφάσεις επιλογής, ιδίως μειώνοντας κατά το δυνατόν τον απαιτούμενο χρόνο για την αξιολόγηση των αιτήσεων.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Πρόγραμμα διά βίου μάθησης |

Πρόγραμμα «Νεολαία εν δράσει» |

Αποφάσεις επιλογής | Ημέρες που απαιτούνται για τη διαδικασία επιλογής - 2007 | Ημέρες που απαιτούνται για τη διαδικασία επιλογής - 2008 | Ημέρες που απαιτούνται για τη διαδικασία επιλογής - 2009 | Διαφορά 2009-2008 | Διαφορά 2009-2007 |

Αποφάσεις επιλογής | Ημέρες που απαιτούνται για τη διαδικασία επιλογής - 2007 | Ημέρες που απαιτούνται για τη διαδικασία επιλογής - 2008 | Ημέρες που απαιτούνται για τη διαδικασία επιλογής - 2009 | Διαφορά 2009-2008 | Διαφορά 2009-2007 |

Δράση 1.1 Υποτροφίες σχετικά με το ακαδημαϊκό έτος 2009/2010 | 85 |68 |58 |10 |27 | | | | | | | | | Δράση 1.2 Κοινά προγράμματα | 151 |/ |77 |/ |74 | |

[1] Απόφαση αριθ. 1357/2008/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2008, σχετικά με την τροποποίηση της απόφασης αριθ. 1720/2006/ΕΚ για τη θέσπιση προγράμματος δράσης στον τομέα της διά βίου μάθησης

Απόφαση αριθ. 1352/2008/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2008, σχετικά με την τροποποίηση της απόφασης αριθ. 1855/2006/ΕΚ για τη θέσπιση του προγράμματος «Πολιτισμός» (2007-2013)

Απόφαση αριθ. 1349/2008/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2008, σχετικά με την τροποποίηση της απόφασης αριθ. 1719/2006/ΕΚ για τη θέσπιση του προγράμματος «Νεολαία εν δράσει» για την περίοδο 2007-2013

Απόφαση αριθ. 1358/2008/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2008, σχετικά με την τροποποίηση της απόφασης αριθ. 1904/2006/ΕΚ για τη θέσπιση του προγράμματος «Ευρώπη για τους πολίτες» για την περίοδο 2007-2013 με σκοπό την προώθηση της ενεργού συμμετοχής του ευρωπαίου πολίτη στα κοινά

[2] Οι πίνακες περιέχονται στο παράρτημα για τα προγράμματα διά βίου μάθησης, «Πολιτισμός», «Νεολαία εν δράσει», «Ευρώπη για τους πολίτες» και Erasmus Mundus.

[3] Σύμφωνα με το προηγούμενο πρόγραμμα: Απόφαση αριθ. 508/2000/EKτου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Φεβρουαρίου 2000, για τη θέσπιση του προγράμματος «Πολιτισμός 2000»