6.5.2010   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

CE 117/176

A.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η υπεργολαβία μπορεί να θεωρηθεί αναπόσπαστο μέρος της οικονομικής δραστηριότητας,

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πρωτοφανείς ρυθμοί της οικονομικής δραστηριότητας κατά την τελευταία 25ετία έχουν διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην άνοδο του ποσοστού απασχόλησης στις περισσότερες οικονομίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και ότι η εξέλιξη αυτή έχει ωφελήσει τις μεγάλες και τις μικρές επιχειρήσεις και έχει ενθαρρύνει επίσης την επιχειρηματικότητα,

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η παγκοσμιοποίηση και η επακόλουθη αύξηση του ανταγωνισμού επιφέρουν αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο οργανώνονται οι επιχειρήσεις, περιλαμβανομένης της ανάθεσης μη στρατηγικών δραστηριοτήτων σε τρίτους, της δημιουργίας δικτύων και της εκτενέστερης χρήσης της υπεργολαβίας,

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η συνεπαγόμενη πολυπλοκότητα των σχέσεων μεταξύ των μητρικών εταιρειών και των θυγατρικών τους και μεταξύ των βασικών εργολάβων και των υπεργολάβων τους καθιστούν πιο δύσκολη την απόκτηση σαφούς εικόνας για τις διάφορες δομές, λειτουργίες και πολιτικές, καθώς και τις αρμοδιότητες ή τις ευθύνες των διαφόρων παραγόντων στην αλυσίδα παραγωγής,

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αλλαγές αυτές έχουν εκτεταμένες συνέπειες στις εργασιακές σχέσεις και ότι ορισμένες φορές καθιστούν δύσκολο τον σαφή καθορισμό του κλάδου του δικαίου που ισχύει για τις σχέσεις μεταξύ των διαφόρων κρίκων μιας αλυσίδας παραγωγής, και ότι κατά συνέπεια η τιμολόγηση και κατανομή της εργασίας δεν διέπεται πλέον από το ρυθμιστικό πλαίσιο του κλάδου,

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η παραγωγική διαδικασία σε διάφορους κλάδους λαμβάνει σήμερα τη μορφή μιας κατακερματισμένης αλυσίδας παραγωγής που έχει επιμηκυνθεί και διευρυνθεί, μιας αλυσίδας που συνιστά υλικοτεχνική αλυσίδα (τόσο οριζόντια όσο και κάθετη), καθώς και αξιακής αλυσίδας οικονομικής και παραγωγικής φύσης με επιμέρους ειδικεύσεις ή καθήκοντα που συχνά ανατίθενται σε μικρές επιχειρήσεις ή αυτοαπασχολούμενους, και λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αντίκτυπος στους εταιρικούς λογαριασμούς είναι η υποκατάσταση του άμεσου κόστους εργασίας από το κόστος υπεργολαβίας, υπηρεσιών ή προμηθευτών βάσει τιμολογίων και «εμπορικών συμβάσεων παροχής υπηρεσιών»,

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επιχειρήσεις υπεργολαβίας συχνά λειτουργούν ανταγωνιστικά μεταξύ τους και ότι οι εργαζόμενοι τόσο στους κυρίους των έργων όσο και στις επιχειρήσεις υπεργολαβίας δέχονται πιέσεις σε επίπεδο συνθηκών απασχόλησης,

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο και στο παρελθόν είχε επισημάνει προβλήματα με οιονεί αυτοαπασχολούμενους και ότι αυτά τα προβλήματα ισχύουν και στην περίπτωση των επιχειρήσεων υπεργολαβίας,

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η υπεργολαβία και η ανάθεση εργασίας σε νομικά ανεξάρτητες επιχειρήσεις δεν συνεπάγεται ανεξαρτησία και ότι οι εταιρείες που βρίσκονται σε χαμηλότερο επίπεδο στην αξιακή αλυσίδα, με την εξαίρεση εξειδικευμένων επιχειρήσεων εργολαβίας που ασκούν δραστηριότητες υψηλής τεχνολογίας ή άλλες περίπλοκες δραστηριότητες, συχνά δεν είναι σε θέση να ενεργούν ισότιμα με τους κύριους εργολάβους,

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, αν και η υπεργολαβία έχει πολλές θετικές πτυχές και έχει επιτρέψει την αύξηση της παραγωγικής ικανότητας, προκαλεί επίσης ορισμένες οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες μεταξύ των εργαζομένων και θα μπορούσε να προκαλέσει υποβάθμιση των συνθηκών εργασίας, γεγονός που προκαλεί ανησυχία,

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η υπεργολαβία μπορεί επίσης να εκτελείται από καθαρούς διαμεσολαβητές, εταιρείες προμήθειας εργατικού δυναμικού ή πρακτορεία προσωρινής εργασίας, που μερικές φορές λειτουργούν ως “εταιρείες ταχυδρομικής θυρίδας”, όπως αποκαλούνται, και ότι συχνά ανατίθεται μία και μοναδική σύμβαση ή οι εργαζόμενοι προσλαμβάνονται μόνο για το συγκεκριμένο σκοπό· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πρακτικές αυτές καταδεικνύουν την ταχέως μεταβαλλόμενη φύση της κατασκευαστικής βιομηχανίας και άλλων τομέων στους οποίους οι σχέσεις εργασίας είναι πολλές φορές επισφαλείς,

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε διασυνοριακό επίπεδο, τα προβλήματα που σχετίζονται με αυτή την επισφαλή κατάσταση προκύπτουν εντονότερα όταν, για παράδειγμα, αποσπώνται εργαζόμενοι σε ένα τρίτο κράτος μέλος,

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι σχέσεις εργασίας στον κατασκευαστικό τομέα έχουν επανακαθοριστεί και, ταυτοχρόνως, έχουν περιορίσει την άμεση κοινωνική ευθύνη του «κύριου εργολάβου», καθώς η εργασία ανατίθεται σε τρίτους με τη χρήση υπεργολάβων και γραφείων εύρεσης εργασίας, καθιστώντας την προμήθεια φθηνού και συχνά ανειδίκευτου εργατικού δυναμικού αναπόσπαστο μέρος της υπεργολαβίας στις χαμηλότερες βαθμίδες,

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένοι τομείς, ιδίως ο κατασκευαστικός, έχουν φανεί ιδιαίτερα ευάλωτοι σε καταχρήσεις στο πλαίσιο των συχνά περιπεπλεγμένων αλυσίδων υπεργολαβίας,

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η βασική αρχή της ίσης αμοιβής για ίση εργασία στον ίδιο χώρο πρέπει να ισχύει για όλους τους εργαζόμενους, ανεξάρτητα από το καθεστώς τους και το είδος της σύμβασής τους, και ότι η αρχή αυτή πρέπει να επιβάλλεται στην πράξη,

1.

καλεί τις δημόσιες αρχές και όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για την ενίσχυση της ενημέρωσης των εργαζομένων σχετικά με τα δικαιώματά τους που απορρέουν από τις διάφορες νομικές πράξεις (όπως το εργατικό δίκαιο, οι συλλογικές συμβάσεις, οι κώδικες συμπεριφοράς) που ρυθμίζουν τις εργασιακές σχέσεις και τις συνθήκες εργασίας τους στις επιχειρήσεις για τις οποίες εργάζονται και τις συμβατικές σχέσεις στις αλυσίδες υπεργολαβίας·

2.

καλεί την Επιτροπή να φροντίσει για την ενημέρωση των επιχειρήσεων σχετικά με τις ορθές πρακτικές, τις υφιστάμενες κατευθυντήριες γραμμές, καθώς και τους κανόνες και τις πρακτικές κοινωνικής ευθύνης, είτε είναι βασικοί εργολάβοι είτε υπεργολάβοι·

3.

επαναλαμβάνει την πρόσκλησή του προς τη Επιτροπή να παρουσιάσει πρόταση για την εφαρμογή της ατζέντας για την αξιοπρεπή εργασία στους εργαζομένους σε επιχειρήσεις υπεργολαβίας και ιδιαίτερα για την τήρηση βασικών κανόνων εργασίας, τον σεβασμό των κοινωνικών δικαιωμάτων, την παροχή κατάρτισης στους εργαζομένους και την ίση μεταχείριση τους·

4.

υπογραμμίζει τη σημασία της χρήσης νέων τεχνολογιών από τις επιχειρήσεις υπεργολαβίας σε αλυσίδες παραγωγής για την ενίσχυση της ποιότητας τόσο της παραγωγής όσο και των θέσεων εργασίας·

5.

καλεί τις εθνικές δημόσιες αρχές να εγκρίνουν ή να αναπτύξουν περαιτέρω νομικές διατάξεις που θα αποκλείουν από τους δημόσιους διαγωνισμούς επιχειρήσεις που έχουν αποδεδειγμένα παραβεί το εργατικό δίκαιο, συλλογικές συμφωνίες ή κώδικες συμπεριφοράς·

6.

χαιρετίζει την έγκριση ενός διακρατικού νομικού πλαισίου κατόπιν συμφωνίας μεταξύ μεμονωμένων πολυεθνικών επιχειρήσεων και παγκόσμιων συνδικαλιστικών ομοσπονδιών, το οποίο αποσκοπεί στην προστασία των κανόνων εργασίας στις πολυεθνικές επιχειρήσεις και στους υπεργολάβους και στις θυγατρικές τους στις διάφορες χώρες, καθορίζει το καθεστώς των εξαρτημένων εργαζομένων και παρέχει κοινωνική προστασία ανεξαρτήτως των ειδικών συνθηκών απασχόλησης·

7.

σημειώνει την απόφαση στην υπόθεση Wolff & Müller, στο πλαίσιο της οποίας το Δικαστήριο απεφάνθη ότι το γερμανικό εθνικό σύστημα ευθύνης δεν παραβίασε το κοινοτικό δίκαιο αλλά αντιθέτως είχε στόχο τη διασφάλιση της προστασίας των εργαζομένων που αποσπώνται στο εξωτερικό·

8.

σημειώνει τα αποτελέσματα της δημόσιας διαβούλευσης για την Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής με τίτλο «Εκσυγχρονισμός του εργατικού δικαίου για την αντιμετώπιση των προκλήσεων του 21ου αιώνα» (COM(2006)0708)· επικροτεί εν προκειμένω την πρόθεση της Επιτροπής να λάβει τα απαραίτητα μέτρα για τη διασαφήνιση των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων των μερών που συμμετέχουν σε αλυσίδες υπεργολαβίας, ώστε να αποτραπεί το ενδεχόμενο στέρησης από τους εργαζομένους της δυνατότητάς τους να ασκούν τα δικαιώματά τους·

9.

χαιρετίζει το γεγονός ότι οκτώ κράτη μέλη (Αυστρία, Βέλγιο, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ισπανία, Ιταλία και Κάτω Χώρες) έχουν αναλάβει δράση για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που σχετίζονται με τα καθήκοντα των υπεργολάβων ως εργοδοτών θεσπίζοντας εθνικά συστήματα ευθύνης· ενθαρρύνει τα λοιπά κράτη μέλη να εξετάσουν τη δυνατότητα θέσπισης παρόμοιων συστημάτων· τονίζει, ωστόσο, το γεγονός ότι η επιβολή των κανόνων σε διασυνοριακές διαδικασίες υπεργολαβίας είναι ιδιαίτερα δύσκολη όταν τα κράτη μέλη εφαρμόζουν διαφορετικά συστήματα·

10.

τονίζει ότι η μελέτη του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας αναφέρει ότι η ύπαρξη περιορισμένου πεδίου ευθύνης, όπως είναι ο περιορισμός σε έναν μόνο κρίκο της αλυσίδας, είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους οι ρυθμίσεις δεν είναι αποτελεσματικές·

11.

τονίζει τις ιδιαίτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι μικρές επιχειρήσεις, και καλεί τους φορείς χάραξης πολιτικών να αναπτύξουν τα απαραίτητα μέσα για την αύξηση της ευαισθητοποίησης μεταξύ των μικρών επιχειρήσεων·

12.

υπενθυμίζει σε όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς ότι, στο ψήφισμά του της 26ης Οκτωβρίου 2006 σχετικά με την απόσπαση εργαζομένων, το Κοινοβούλιο κάλεσε την Επιτροπή να ρυθμίσει τα ζητήματα αλληλέγγυας και εις ολόκληρον ευθύνης των γενικών ή κύριων επιχειρήσεων με σκοπό την αντιμετώπιση των καταχρήσεων κατά την υπεργολαβία και την ανάθεση εργασίας σε διασυνοριακούς εργαζόμενους, καθώς και να δημιουργήσει μια διαφανή και ανταγωνιστική εσωτερική αγορά για όλες τις εταιρείες·

13.

επαναλαμβάνει το μήνυμά του καλώντας την Επιτροπή να θεσπίσει μια σαφή κοινοτική νομική πράξη που θα θεσπίζει την αλληλέγγυα και εις ολόκληρον ευθύνη σε κοινοτικό επίπεδο, σεβόμενη παράλληλα τα διαφορετικά νομικά συστήματα που υφίστανται στα κράτη μέλη και τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας·

14.

καλεί την Επιτροπή να εκπονήσει μελέτη εκτίμησης των επιπτώσεων στην προστιθέμενη αξία και στη σκοπιμότητα μιας κοινοτικής νομικής πράξης σχετικά με την ευθύνη της αλυσίδας ως μέσο αύξησης της διαφάνειας στις διαδικασίες υπεργολαβίας και διασφάλισης καλύτερης εφαρμογής της κοινοτικής και της εθνικής νομοθεσίας· τονίζει ότι μια τέτοια μελέτη θα πρέπει να είναι διατομεακής φύσεως·

15.

είναι πεπεισμένο ότι μια κοινοτική νομική πράξη σχετικά με την ευθύνη της αλυσίδας θα ωφελούσε όχι μόνο τους εργαζομένους, αλλά και τις αρχές των κρατών μελών, τους εργοδότες και ιδίως τις ΜΜΕ στον αγώνα τους για την καταπολέμηση της παραοικονομίας, καθώς σαφείς και διαφανείς κοινοτικοί κανόνες θα οδηγούσαν εκτός της αγοράς επιχειρήσεις που εφαρμόζουν αμφισβητήσιμες πρακτικές, βελτιώνοντας έτσι τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς·

16.

σημειώνει ότι όλα τα μέτρα για την ενημέρωση των εργαζομένων σχετικά με τα δικαιώματά τους και για την ενίσχυση της άσκησης των δικαιωμάτων συμβάλλουν στην προαγωγή της κοινωνικής ευθύνης των εταιρειών· καλεί τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν σε διαρθρωτικό επίπεδο την ενημέρωση των εργαζομένων σχετικά με τα δικαιώματά τους και θεωρεί ότι εν προκειμένω ιδιαίτερη ευθύνη αναλογεί στους κοινωνικούς εταίρους·

17.

καλεί την Επιτροπή να εντείνει τις προσπάθειές της για την προώθηση της διεύρυνσης και της βελτίωσης της συνεργασίας και του συντονισμού μεταξύ των εθνικών διοικητικών φορέων, των επιθεωρήσεων, των κρατικών αρχών επιβολής του νόμου, των αρχών κοινωνικής ασφάλισης και των φορολογικών αρχών· καλεί, επιπλέον, τα κράτη μέλη να θεσπίσουν πιο αυστηρές διαδικασίες επιθεώρησης και να προωθήσουν στενότερες σχέσεις μεταξύ των εθνικών επιθεωρήσεων εργασίας, επιτρέποντας έτσι την ενίσχυση της συνεργασίας και του συντονισμού μεταξύ τους· καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει πρότυπα ποιότητας για τις επιθεωρήσεις εργασίας και να εκπονήσει μια μελέτη σκοπιμότητας σχετικά με τις λεπτομέρειες εφαρμογής ενός κοινοτικού δικτύου επιθεωρήσεων εργασίας·

18.

τονίζει την ανάγκη να προωθηθούν κίνητρα ώστε οι εταιρείες να καταβάλλουν κάθε δυνατή και καλή τη πίστει προσπάθεια για την εξάλειψη των παραβάσεων του εργατικού δικαίου από τους υπεργολάβους, όπως είναι τα συστήματα πιστοποίησης και οι κώδικες συμπεριφοράς, μεταξύ άλλων με την καταγγελία στις αρχές και με τη λύση μιας σύμβασης με υπεργολάβο που εφαρμόζει παράνομη πρακτική, ώστε να αποφεύγουν το ενδεχόμενο να κριθούν αλληλέγγυα και εις ολόκληρον υπεύθυνες για την αντίστοιχη παράβαση·

19.

καλεί τους κοινωνικούς εταίρους να ηγηθούν στην προώθηση της συνεταιρικής υπεργολαβίας για ειδικές επιμέρους δραστηριότητες, αφενός, και για τον περιορισμό του πολλαπλασιασμού των εργολαβιών, αφετέρου, και χαιρετίζει τη διαμόρφωση συμφωνιών πλαισίου που καθορίζουν την κοινωνική ευθύνη και την αστική ευθύνη στην αλυσίδα ως συμπλήρωμα της απαραίτητης ρυθμιστικής εποπτείας·

20.

προειδοποιεί επίσης για το ενδεχόμενο συγκρούσεων, αλληλεπικάλυψης και επανάληψης διατάξεων που περιέχονται σε κώδικες συμπεριφοράς και στο εργατικό δίκαιο, σε κώδικες συμπεριφοράς, κανόνες και κατευθυντήριες γραμμές που εγκρίνονται από εθνικές αρχές, καθώς και στις ισχύουσες συλλογικές συμβάσεις· για τον λόγο αυτό, τονίζει πως οι επιχειρήσεις οφείλουν κατά προτεραιότητα να συμμορφώνονται με τους κώδικες συμπεριφοράς, τους κανόνες και τις κατευθυντήριες γραμμές που ορίζονται στο επίπεδο υπερεθνικών οργανισμών (ΟΟΣΑ, ΔΟΕ), καθώς και σε εθνικό ή τομεακό επίπεδο·

21.

υπενθυμίζει σε όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς, και ιδίως στους εργοδότες, τις υποχρεώσεις τους όσον αφορά την ενημέρωση, τη διαβούλευση και τη συμμετοχή των εργαζομένων, κυρίως εκείνες που προβλέπονται από κοινοτικές και εθνικές νομικές πράξεις·

22.

προτείνει τη νομική κατοχύρωση, σε εθνικό επίπεδο, της δυνατότητας συνδυασμού οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής των εργαζομένων σε επιχειρήσεις υπεργολαβίας σε αλυσίδες παραγωγής και την αποτελεσματική εφαρμογή των οδηγιών για άδεια μητρότητας και γονική άδεια·

23.

καλεί την Επιτροπή να εξασφαλίσει την αποτελεσματική συμμόρφωση με την οδηγία 96/71/ΕΚ, μεταξύ άλλων και μέσω της κίνησης διαδικασιών επί παραβάσει, εάν απαιτείται· επιπλέον, καλεί τόσο την Επιτροπή όσο και τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν μέτρα για τη βελτίωση της πρόσβασης των αποσπασμένων εργαζομένων στην ενημέρωση, για την ενίσχυση του συντονισμού και της διοικητικής συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών, περιλαμβανομένης και της αποσαφήνισης του ρόλου των υπηρεσιών διασύνδεσης των κρατών μελών, καθώς και για την επίλυση προβλημάτων διασυνοριακής επιβολής του νόμου τα οποία εμποδίζουν την αποτελεσματική εφαρμογή της οδηγίας 96/71/ΕΚ·

24.

τονίζει ότι η καταπολέμηση των δυνητικών αρνητικών κοινωνικών συνεπειών της υπεργολαβίας μπορεί να ενισχυθεί μέσω της αναβάθμισης του κοινωνικού διαλόγου μεταξύ των οργανώσεων των εργοδοτών και των συνδικαλιστικών οργανώσεων·

25.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών.