11.9.2009   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 218/65

1.1

Η ΕΟΚΕ επιδοκιμάζει την πρόταση της Επιτροπής, που αποτελεί ένα αποφασιστικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, μέσω του οποίου μπορεί να βελτιωθεί η καλή μεταχείριση των ζώων κατά τη θανάτωσή τους.

1.2

Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της όσον αφορά την πρόταση να αναλάβει ο φορέας εκμετάλλευσης του σφαγείου την πλήρη ευθύνη για την καλή μεταχείριση των ζώων κατά τη σφαγή, την απαίτηση εφαρμογής προτύπων διαδικασιών λειτουργίας, τη χορήγηση πιστοποιητικών ικανότητας και την ανάγκη διορισμού ενός ειδικευμένου ατόμου ως υπεύθυνου για την καλή μεταχείριση των ζώων.

1.3

Η ΕΟΚΕ τονίζει ότι ο επίσημος κτηνίατρος πρέπει να έχει κεντρικό εποπτικό ρόλο προκειμένου να διασφαλίζει την πλήρη εφαρμογή των ορθών διαδικασιών μεταχείρισης των ζώων κατά το στάδιο της θανάτωσης. Ο επίσημος κτηνίατρος θα πρέπει να ενημερώνεται πάραυτα για τυχόν αλλαγές στις πρότυπες διαδικασίες λειτουργίας.

1.4

Ειδικότερα, ο επίσημος κτηνίατρος θα πρέπει να είναι υπεύθυνος για τον τακτικό έλεγχο που θα διασφαλίζει την παρακολούθηση της ορθής εφαρμογής των διαδικασιών θανάτωσης.

1.5

Η πρόταση να επιτραπεί μία παρέκκλιση για την περίπτωση σφαγής ζώων στο πλαίσιο θρησκευτικών εθίμων δεν συνάδει διόλου με τους στόχους που περιέχονται στον προτεινόμενο κανονισμό για καλή μεταχείριση των ζώων κατά τη διαδικασία θανάτωσης.

1.6

Η ΕΟΚΕ επιδοκιμάζει με έμφαση τις νέες διαδικασίες αποπληθυσμού και θανάτωσης εκτάκτου ανάγκης. Μεγάλης σημασίας είναι ιδιαίτερα η απαίτηση κατάρτισης πριν από την έναρξη της διαδικασίας, ενός σχεδίου δράσης, ώστε να διασφαλίζεται η συμμόρφωση με τους κανόνες του παρόντος κανονισμού. Επικροτείται, επίσης, η πρόταση δημοσίευσης, εντός ενός έτους από την ημερομηνία περάτωσης της διαδικασίας αποπληθυσμού, μίας έκθεσης αξιολόγησης.

2.1

Τα ζητήματα της καλής μεταχείρισης των ζώων έχουν αποκτήσει μεγάλη βαρύτητα στην ΕΕ, γεγονός που είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε μία κοινωνία που ισχυρίζεται ότι είναι προηγμένη και πολιτισμένη.

2.2

Το 2004 και το 2006 σε δύο επιστημονικές γνωμοδοτήσεις της, η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (ΕΑΑΤ) πρότεινε την αναθεώρηση της υφιστάμενης οδηγίας 93/119/ΕΚ.

2.3

Σε ό,τι αφορά τη νομοθεσία της ΕΕ, έχουν εντοπιστεί συγκεκριμένα προβλήματα, όπως η έλλειψη εναρμονισμένης προσέγγισης όσον αφορά τις νέες μεθόδους αναισθητοποίησης, καθώς και η έλλειψη σαφήνειας ως προς τις αρμοδιότητες των φορέων εκμετάλλευσης σφαγείων και τους διαχειριστές τους. Επίσης υφίσταται ανάγκη ορθής κατάρτισης του προσωπικού που ασχολείται με τη θανάτωση των ζώων.

2.4

Απαιτείται σαφήνεια αναφορικά με τις συνθήκες καλής μεταχείρισης των ζώων κατά τη θανάτωσή τους για σκοπούς καταπολέμησης των επιδημιών. Οι κανόνες καλής μεταχείρισης θα πρέπει να ισχύουν στον βαθμό του δυνατού σε περιπτώσεις θανάτωσης έκτακτης ανάγκης, ούτως ώστε να αποφεύγονται οι καθυστερήσεις και η περιττή ταλαιπωρία των ζώων.

2.5

Είναι αναγκαίο να γίνει καλύτερα κατανοητή η έννοια της καλής μεταχείρισης των ζώων και να ενσωματωθεί στην προετοιμασία και τη μεταχείριση των ζώων πριν τη θανάτωση.

2.6

Η οδηγία 93/119/ΕΚ θα καταργηθεί και θα αντικατασταθεί από τον προτεινόμενο κανονισμό, αλλά το πεδίο εφαρμογής της νομοθετικής πράξης θα παραμείνει ως έχει.

2.7

Με τη μετατροπή του νομοθετικού μέσου από οδηγία σε κανονισμό επιτυγχάνεται η ομοιόμορφη και ταυτόχρονη εφαρμογή της πρότασης στο σύνολο της ΕΕ, κατά τρόπο που συνάδει με την ενιαία αγορά.

3.1

Ο υπό εξέταση κανονισμός θεσπίζει κανόνες για τη θανάτωση των ζώων που προορίζονται για παραγωγή τροφίμων, μαλλιού, δέρματος, γούνας ή άλλων προϊόντων, καθώς και για συναφείς λειτουργίες.

3.2

Θα επιτρέπεται παρέκκλιση σε περιπτώσεις θανάτωσης εκτάκτου ανάγκης προς αποφυγήν περιττής ταλαιπωρίας και οδύνης στο ζώο ή στην περίπτωση που η πλήρης συμμόρφωση ενδέχεται να οδηγήσει σε άμεσο κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία και ασφάλεια.

3.3

Ο υπό εξέταση κανονισμός δεν θα ισχύει όταν τα ζώα θανατώνονται:

3.4

Τα ζώα πρέπει να προφυλάσσονται από κάθε είδους πόνο, αγωνία ή ταλαιπωρία που μπορεί να αποφευχθεί, κατά τη θανάτωση και τις σχετικές διαδικασίες. Οι φορείς εκμετάλλευσης πρέπει να λαμβάνουν όλα τα απαραίτητα μέτρα ώστε να διασφαλίζουν ότι τα ζώα τυγχάνουν της δέουσας φροντίδας και μεταχείρισης που εγγυώνται την ελάχιστη δυνατή αγωνία πριν τη θανάτωση.

3.5

Σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 1, τα ζώα πρέπει να θανατώνονται μόνον με μέθοδο που διασφαλίζει ακαριαίο θάνατο ή μετά από αναισθητοποίηση.

3.6

Παρέκκλιση δύναται να υπάρξει σε περιπτώσεις θανάτωσης ζώων χωρίς προηγούμενη αναισθητοποίηση όταν οι σχετικές μέθοδοι υπαγορεύονται από θρησκευτικά έθιμα, υπό την προϋπόθεση ότι η θανάτωση γίνεται σε σφαγείο. Τα κράτη μέλη μπορούν να αποφασίσουν να μην εφαρμόσουν τη συγκεκριμένη παρέκκλιση.

3.7

Στο παράρτημα 1 περιλαμβάνεται κατάλογος των μεθόδων αναισθητοποίησης και λεπτομερής περιγραφή των τεχνικών προδιαγραφών, η δε αναισθητοποίηση πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τις εν λόγω μεθόδους. Οι έλεγχοι για την αποτελεσματικότητα της διαδικασίας αναισθητοποίησης πρέπει να διενεργούνται σε επαρκώς αντιπροσωπευτικό δείγμα ζώων ώστε να διασφαλίζεται ότι η διαδικασία λειτουργεί ορθά και με συνέπεια.

3.8

Κοινοτικοί κώδικες ορθών πρακτικών σχετικά με τις μεθόδους αναισθητοποίησης που ορίζονται στο παράρτημα 1 μπορούν να εκδίδονται σύμφωνα με τη διαδικασία που αναφέρεται στο άρθρο 22 παράγραφος 2. Η εν λόγω διαδικασία καθιερώθηκε δυνάμει μίας απόφασης του Συμβουλίου του 1999, με την οποία καθορίζονται οι όροι άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων που ανατίθενται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω μίας ρυθμιστικής επιτροπής. Κάθε κράτος μέλος θα έχει έναν εκπρόσωπο στην επιτροπή, στην οποία θα προεδρεύει εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

3.9

Οι φορείς εκμετάλλευσης καταρτίζουν και εφαρμόζουν πρότυπες διαδικασίες λειτουργίας, ώστε να διασφαλίζουν ότι η θανάτωση ζώων και οι σχετικές διαδικασίες εκτελούνται σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 1. Οι πρότυπες αυτές διαδικασίες λειτουργίας θα γνωστοποιούνται στην αρμόδια αρχή κατόπιν αιτήσεώς της. Όσον αφορά την αναισθητοποίηση, οι πρότυπες διαδικασίες λειτουργίας λαμβάνουν υπόψη τις συστάσεις των κατασκευαστών και τις οδηγίες για τη χρήση του εξοπλισμού. Επιπλέον, θα πρέπει να υπάρχει άμεσα διαθέσιμη εφεδρική εγκατάσταση σε περίπτωση προβλήματος με τον εξοπλισμό αναισθητοποίησης.

3.10

Πιστοποιητικό ικανότητας απαιτείται για τα άτομα που συμμετέχουν στη θανάτωση και στις σχετικές διαδικασίες στο σφαγείο:

3.11

Τα προϊόντα που κυκλοφορούν ή διαφημίζονται ως εξοπλισμός ακινητοποίησης ή αναισθητοποίησης πρέπει να συνοδεύονται από τις κατάλληλες οδηγίες χρήσης και συντήρησής τους, κατά τρόπο που να διασφαλίζονται οι βέλτιστες συνθήκες μεταχείρισης των ζώων με ιδιαίτερη αναφορά στις κατηγορίες ή το βάρος των ζώων, καθώς και στην κατάλληλη μέθοδο παρακολούθησης της αποτελεσματικότητας του εξοπλισμού.

3.12

Στο παράρτημα II παρατίθενται με σαφήνεια οι απαιτήσεις σχετικά με την κατασκευή, τη διαρρύθμιση και τον εξοπλισμό των σφαγείων. Για τους σκοπούς του υπό εξέταση κανονισμού, η αρμόδια αρχή στο κράτος μέλος (η οποία προσδιορίζεται στο άρθρο 4 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 853/2004), εγκρίνει κάθε σφαγείο που πληροί τα σχετικά κριτήρια.

3.13

Οι φορείς εκμετάλλευσης διασφαλίζουν τη συμμόρφωση με τους κανόνες λειτουργίας που ορίζονται στο παράρτημα ΙΙΙ. Με την επιφύλαξη των διατάξεων που προβλέπει το άρθρο 3 παράγραφος 1, απαγορεύονται οι ακόλουθες μέθοδοι ακινητοποίησης:

Ωστόσο, τα σημεία α) και β) δεν ισχύουν για τις γραμμές ανάρτησης που χρησιμοποιούνται για τα πουλερικά.

3.14

Οι φορείς εκμετάλλευσης πρέπει να εφαρμόζουν μια διαδικασία παρακολούθησης κατά τη σφαγή προκειμένου να ελέγχουν και να επιβεβαιώνουν ότι τα ζώα που προορίζονται για σφαγή είναι όντως αναισθητοποιημένα στο διάστημα μεταξύ του τέλους της διαδικασίας αναισθητοποίησης και της επιβεβαίωσης του θανάτου τους ·η διαδικασία αυτή πρέπει να περιλαμβάνει το ονοματεπώνυμο του υπεύθυνου. Χωριστή διαδικασία παρακολούθησης πρέπει να εφαρμόζεται για κάθε γραμμή σφαγής στην οποία χρησιμοποιείται διαφορετικός εξοπλισμός αναισθητοποίησης.

3.15

Οι φορείς εκμετάλλευσης διορίζουν έναν υπεύθυνο για την καλή μεταχείριση των ζώων σε κάθε σφαγείο, ο οποίος αναλαμβάνει να διασφαλίζει τη συμμόρφωση με τους κανόνες που καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό. Παρέκκλιση ισχύει για τα σφαγεία όπου θανατώνονται λιγότερες από 1 000 μονάδες θηλαστικών ζώων ή 150 000 μονάδες πουλερικών ετησίως.

3.16

Για λόγους καταπολέμησης των επιδημιών (όπως η γρίπη των πτηνών ή ο αφθώδης πυρετός), η πρόταση έχει ως στόχο να καταστεί υπεύθυνη για τη θανάτωση αρχή περισσότερο υπόλογη έναντι του κοινού αναφορικά με την καλή μεταχείριση των ζώων που θυσιάζονται. Συγκεκριμένα, η πρόταση απαιτεί καλύτερο σχεδιασμό, καθώς και καλύτερη παρακολούθηση και ενημέρωση.

3.17

Σε περίπτωση θανάτωσης εκτάκτου ανάγκης, ο υπεύθυνος για τα ζώα προς θανάτωση λαμβάνει όλα τα απαραίτητα μέτρα για την όσο το δυνατόν συντομότερη θανάτωσή τους.

3.18

Κάθε κράτος μέλος θεσπίζει ένα εθνικό κέντρο αναφοράς που περιλαμβάνει την παροχή διαρκούς και εξειδικευμένης υποστήριξης προς τους επίσημους επιθεωρητές και την παροχή τεχνικής και επιστημονικής εμπειρογνωμοσύνης.

4.1

Η παρέκκλιση για τα μικρά σφαγεία του άρθρου 14 είναι επαρκής και αναγκαία προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα μικρά σφαγείων μπορούν να συνεχίσουν τη λειτουργία τους ώστε να εξυπηρετούν τις τοπικές αγορές.

4.2

Ο ρόλος των επίσημων κτηνιάτρων θα πρέπει να διευρυνθεί ώστε να διαθέτουν και εποπτικό ρόλο επί των κανόνων για την προστασία των ζώων που περιέχονται στον υπό εξέταση κανονισμό, με ιδιαίτερη αναφορά στην εποπτεία του ρόλου του υπεύθυνου για την καλή μεταχείριση των ζώων. Τυχόν αλλαγές στις πρότυπες διαδικασίες λειτουργίας θα πρέπει να κοινοποιούνται αμελλητί στον επίσημο κτηνίατρο.

4.3

Πρέπει να συσταθεί επιστημονική ομάδα εμπειρογνωμόνων για την εξέταση και κατάρτιση κωδίκων ορθών πρακτικών για τις μεθόδους αναισθητοποίησης που περιλαμβάνονται στο παράρτημα 1.

4.4

Η πρόταση στο άρθρο 4 παράγραφος 2 για πρόβλεψη παρέκκλισης σχετικά με τη θανάτωση ζώων στο πλαίσιο θρησκευτικών εθίμων δεν συνάδει με τον ευρύτερο στόχο του κανονισμού, που είναι η βελτίωση της προστασίας των ζώων κατά τη θανάτωση. Η καινοτόμος τεχνολογία με την οποία λειτουργεί η συσκευή «Stun Assurance Monitor» (ελεγκτής διασφάλισης αναισθητοποίησης) δίνει τη δυνατότητα σε αυτούς που επιθυμούν να προβούν σε θανάτωση ζώων με προηγούμενη ηλεκτρική αναισθησία, σύμφωνα με τους κανόνος Halal, να ελέγχουν με ακρίβεια το ηλεκτρικό φορτίο που διοχετεύεται στο ζώο. Με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται ότι το ζώο έχει αναισθητοποιηθεί ορθά, αλλά είναι ακόμη ζωντανό πριν τη σφαγή. Η συσκευή καταγράφει κάθε αναισθητοποίηση και την τάση που διοχετεύεται στο ζώο. Μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στη καλή μεταχείριση των ζώων. Επιπλέον, η θέσπιση συστήματος επισήμανσης που θα αναφέρει τη μέθοδο θανάτωσης θα ενθαρρύνει τη χρήση της συσκευής «Stun Assurance Monitor». Είναι σημαντικό η Επιτροπή να υποστηρίζει ενεργά την έρευνα για την εισαγωγή συστημάτων αναισθητοποίησης που θα είναι αποδεκτά από θρησκευτικές ομάδες και κατά συνέπεια θα εγγυώνται την καλή μεταχείριση των ζώων κατά τη θανάτωση.

4.5

Είναι σημαντικό να θεσπισθούν κώδικες ορθών πρακτικών, κατόπιν συμφωνίας με τα διάφορα ενδιαφερόμενα μέρη, οι οποίοι θα υπόκεινται στην έγκριση της Επιτροπής.

4.6

Τα μικρά σφαγεία υπεβλήθησαν πρόσφατα σε σημαντικές δαπάνες για να αναβαθμισθούν οι εγκαταστάσεις τους προκειμένου να συμμορφωθούν με τη δέσμη μέτρων υγιεινής. Για να μην απειληθεί η βιωσιμότητα τους, θα πρέπει να χρηματοδοτηθούν οι δαπάνες στις οποίες θα υποβληθούν, προκειμένου να συμμορφωθούν με τον εν λόγω κανονισμό.

4.7

Η θέσπιση κέντρων αναφοράς θα πρέπει να είναι συμβατή και να συνδέεται με τις υφιστάμενες επιστημονικές και ερευνητικές εγκαταστάσεις στο εκάστοτε κράτος μέλος. Είναι σημαντικό να αποφευχθεί η αλληλεπικάλυψη και να παρέχονται επαρκείς οικονομικοί πόροι ώστε να διασφαλισθεί η αποτελεσματική λειτουργίας του συστήματος. Τα προγράμματα κατάρτισης θα πρέπει να εναρμονισθούν σε επίπεδο ΕΕ.

4.8

Κατά την κατάρτιση κωδίκων πρακτικής για τη μεταχείριση και τη φροντίδα των ζώων, πρέπει να δοθεί η δέουσα προσοχή στις απόψεις ατόμων με τουλάχιστον πενταετή αδιάλειπτη πρακτική εμπειρία στη μεταχείριση και φροντίδα των ζώων, σε συνδυασμό με τη θεωρητική άποψη σχετικά με τη δέουσα μεταχείριση και φροντίδα των ζώων. Αυτή η άποψη θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και στους κύκλους μαθημάτων για την απόκτηση πιστοποιητικών ικανότητας.

4.9

Μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2014 τα κράτη μέλη οφείλουν να εκδώσουν, χωρίς επίσημη εξέταση, πιστοποιητικά ικανότητας στα άτομα που μπορούν να αποδείξουν αδιάλειπτη πενταετή εμπειρία, κατόπιν θετικής αξιολόγησης εκ μέρους επίσημου κτηνιάτρου.

4.10

Η ΕΟΚΕ χαιρετίζει ιδιαιτέρως το άρθρο 4 παράγραφος 1 ως εξαιρετικά σημαντικό. Στο εν λόγω άρθρο διευκρινίζεται ότι τα ζώα πρέπει να θανατώνονται μόνον με μέθοδο που διασφαλίζει ακαριαίο θάνατο ή μετά από αναισθητοποίηση.

4.11

Η ΕΟΚΕ χαιρετίζει την πρόταση στο άρθρο 8, σύμφωνα με την οποία ο εξοπλισμός αναισθητοποίησης δεν θα μπορεί να διατίθεται στην αγορά χωρίς τις κατάλληλες οδηγίες χρήσης και συντήρησης, προκειμένου να διασφαλίζονται οι βέλτιστες συνθήκες μεταχείρισης των ζώων. Θα πρέπει να διεξαχθούν έρευνες ώστε να εξασφαλισθεί ένα αυτόματο σύστημα παρακολούθησης. Ο κανονισμός δεν προσδιορίζει τον τρόπο χορήγησης αδειών που θα εφαρμόζεται προκειμένου να διασφαλίζεται ότι ο εξοπλισμός αναισθητοποίησης που διατίθεται στην αγορά πιστοποιείται από ανεξάρτητους φορείς ώστε να ανταποκρίνεται στους ισχυρισμούς του εκάστοτε κατασκευαστή.

4.12

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι οι εισαγωγές από τρίτες χώρες θα πρέπει να πληρούν τις αντίστοιχες προδιαγραφές ώστε να αποφεύγονται οι στρεβλώσεις του ανταγωνισμού. Το ζήτημα αυτό θίγεται μεν στο άρθρο 10, αλλά θα πρέπει να καλυφθεί κατά τρόπο κατηγορηματικότερο και σαφέστερο. Επίσης θα πρέπει να υπάρχει μια δήλωση προθέσεων περί της αναγκαιότητας εφαρμογής της εν λόγω πολιτικής.

4.13

Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίηση της για τις βασικές αρχές που περιλαμβάνονται στην πρόταση κανονισμού.