18.8.2006   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 195/104

—

Μία διακυβέρνηση που να ανταποκρίνεται στην ανθρώπινη ανάπτυξη της εν λόγω ηπείρου, η οποία και θα πρέπει να πληροί τους ακόλουθους όρους:

Για να γίνει αυτό, η ΕΟΚΕ συνιστά να διευρυνθεί και να διευκολυνθεί η πρόσβαση των οργανώσεων της αφρικανικής κοινωνίας των πολιτών στα κοινοτικά μέσα χρηματοδότησης, καθώς και τη συστηματοποίηση της συμμετοχής τους στον προσδιορισμό και την εφαρμογή των πολιτικών και στρατηγικών συνεργασίας.

—

Η καταπολέμηση του AIDS

1.1

Στις 12 Οκτωβρίου 2005, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε ανακοίνωση προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή με τίτλο «Η στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Αφρική: ευρωαφρικανικό σύμφωνο για την επιτάχυνση της ανάπτυξης στην Αφρική».

1.2

Η ΕΟΚΕ είναι σύμφωνη με τον γενικό προσανατολισμό και τον στόχο της συνοχής αυτού του φιλόδοξου ευρωαφρικανικού σχεδίου, το οποίο όμως αντιμετωπίστηκε διαφοροτρόπως από τις μη κυβερνητικές οργανώσεις της Αφρικής. Απογοητευμένες, οι εν λόγω οργανώσεις διερωτώνται για ποιο λόγο το νέο πρόγραμμα θα επιτύχει τη στιγμή κατά την οποία απέτυχαν όλα τα προηγούμενα.

1.3

Καρπός μακρόπνοης εργασίας που ανέλαβε ο Επίτροπος κ. Louis MICHEL, αμέσως μόλις διορίστηκε στο εκτελεστικό ευρωπαϊκό σώμα τον Νοέμβριο 2004, το έγγραφο προτείνει στα 25 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης μία κοινή πολιτική συνεργασίας με την Αφρική, λαμβάνοντας υπόψη τα πολλαπλά πολιτικά πλαίσια και αναπτυξιακά επίπεδα που οφείλονται σε βαθύρριζες σχέσεις και για τα οποία απαιτείται η χάραξη νέας κατεύθυνσης.

1.4

Η στρατηγική αυτή είναι πράγματι φιλόδοξη διότι περιγράφει, χωρίς ωστόσο να τους εξαντλεί, τους πολυάριθμους τομείς προτεραιότητας που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ανάπτυξη της ηπείρου.

1.5

Κι ενώ από την άποψη αυτή είναι ενθαρρυντική, ταυτοχρόνως θέτει και πάλι το πολιτικό ζήτημα στο κέντρο της ανάπτυξης παρέχοντας στην Ευρωπαϊκή Ένωση τη δυνατότητα να παραμείνει ο πιο έγκυρος εταίρος στην Αφρική.

1.6

Η προτεινόμενη μέθοδος αποβλέπει επίσης στον καλύτερο ευρωπαϊκό συντονισμό και στην κοινοτικοποίηση των πρακτικών, πράγμα που συνάδει με το πνεύμα εμβάθυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τη στιγμή μάλιστα που πολλοί εκφράζουν δυσαρέσκεια για την έλλειψη εμβάθυνσης.

2.1

Από παντού ακούγονται προειδοποιήσεις ότι εάν η Ευρώπη και ο υπόλοιπος κόσμος παραμείνουν αδρανείς, το κακό στην Αφρική θα φτάσει στο απροχώρητο.

2.2

Εάν δεν υπάρξει αυτόνομη ανάπτυξη στην Αφρική, οι συνέπειες των μεταναστεύσεων, των ασθενειών και των περιβαλλοντικών προβλημάτων θα συνεχίσουν να επιδεινώνονται.

2.3

Το συμπέρασμα είναι προφανές: πρέπει να τεθεί επί τάπητος και πάλι το ζήτημα της ενίσχυσης της Αφρικής από τις βιομηχανικές χώρες. Δεν είναι η πρώτη φορά που κρούεται ο κώδων κινδύνου, πολλοί δε πολιτικοί ή οικονομικοί υπεύθυνοι μιλούν άνευ περιστροφών για την «υποκρισία» των βιομηχανικών χωρών.

2.4

Διαπιστώνεται ότι η συνεχής αύξηση των μεταναστεύσεων προκαλεί αυτήν την «πίεση η οποία και θα επιταθεί κατά τα επόμενα χρόνια. Ο πληθυσμός της Αφρικής θα αυξηθεί πάρα πολύ ενώ οι προοπτικές οικονομικής ανάπτυξης παραμένουν ζοφερές». Οι πληθυσμοί, για να ανταποκριθούν στις ανάγκες τους, έχουν το δικαίωμα να αναζητούν την ευημερία όσο δεν επιλύεται στις χώρες αυτές το πρόβλημα της ύδρευσης, της υγείας, της εκπαίδευσης και της επισιτιστικής ασφάλειας. Και ο ίδιος ο Πρόεδρος της Επιτροπής συμμερίζεται τις ανησυχίες αυτές, όταν δηλώνει ότι: «πρέπει να αντιμετωπισθούν τα διαρθρωτικά αίτια της αφρικανικής υπανάπτυξης». Η εξαγγελία της νέας στρατηγικής που αναμενόταν από πολλούς μήνες και συνέπεσε με την κρίση της Ceuta και Melilla.

2.5

Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή σημειώνει τους στόχους της Ανακοίνωσης:

2.6

Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή διερωτάται κατά πόσον αυτό δεν είναι υπερβολικά φιλόδοξο και μάλιστα μη πραγματοποιήσιμο. Ας υπενθυμισθούν εδώ τα εξής:

2.7

Για να διατηρηθούν οι αρχικές φιλοδοξίες, τρεις προϋποθέσεις είναι απαραίτητες:

2.8

Πρέπει να σημειωθεί ότι οι συσσωρευμένοι πόροι της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των G8 παρουσιάζουν εντονότατη αύξηση. Εντός 10 ετών θα έχουν διπλασιασθεί, το δε ήμισυ της αύξησης αυτής θα διοχετευθεί στην Αφρική. Οι πολλές υποσχέσεις που δόθηκαν και δεν τηρήθηκαν στο παρελθόν, ίσως και από τις δύο πλευρές, επιβάλλει μια φρόνιμη στάση. Μολονότι δίνονται όλο και περισσότερες υποσχέσεις. διαπιστώνεται ότι το πραγματικό ποσό των ενισχύσεων εκ μέρους ορισμένων βιομηχανικών χωρών μειώνεται τα τελευταία χρόνια!

2.9

Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή συμφωνεί με το πνεύμα της Ανακοίνωσης όσον αφορά την πολιτική των Δικαιωμάτων του ανθρώπου. Από το 2001, σημειώθηκε μεν πρόοδος όσον αφορά τα κριτήρια των δικαιωμάτων του ανθρώπου και τις διαδικασίες εκδημοκρατισμού ορισμένων χωρών, πρέπει όμως να τονισθεί και πάλι ότι χρειάζεται να θωρακισθούν τα δικαιώματα του ανθρώπου και η δημοκρατία. Για να εξασφαλισθεί η προαγωγή της δικαιοσύνης και του κράτους δικαίου, πρέπει να υποστηριχθεί η ενδυνάμωση και η οργάνωση της κοινωνίας του πολίτη, και συγκεκριμένα να διασφαλισθεί ο θεσμός των κοινωνικών εταίρων σύμφωνα με τους κανόνες του ΠΟΕ.

2.10

Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή διαπιστώνει ότι χρειάζεται ορισμός προτεραιοτήτων, πράγμα που απαιτεί την εμβάθυνση των σημαντικών θεμάτων που τίθενται:

2.11

Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υπενθυμίζει επίσης ότι απόλυτη προτεραιότητα έχει το θέμα της ανάπτυξης της υπαίθρου που συχνά υποτιμήθηκε και για το οποίο πρέπει να επιδειχθεί ιδιαίτερη προσοχή. Η σημασία της γεωργίας στην Αφρική είναι προφανής, διότι από αυτήν εξαρτάται η επισιτιστική αυτάρκεια, η ανάπτυξη και η σταθεροποίηση των πληθυσμών. Ένα πολύ μεγάλο τμήμα της συμμετοχικής κοινωνίας των πολιτών αποτελείται από γεωργούς και κτηνοτρόφους: πρέπει επομένως να ληφθεί σοβαρά υπόψη η γνώμη τους για τη χάραξη της γεωργικής πολιτικής και να εξασφαλισθεί η συμμετοχή τους στην εφαρμογή της για να αυξηθούν οι πιθανότητες επιτυχίας.

2.12

Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υπενθυμίζει ότι το ζήτημα των έργων υποδομής παραμένει κρίσιμο λόγω της ανυπαρξίας τους ή της έλλειψης φαντασίας στον τομέα αυτό, τόσο στον τομέα της εθνικής ή διαπεριφερειακής επικοινωνίας όσο και στον τομέα της ύδρευσης, η σημασία της οποίας από γεωπολιτικής σκοπιάς είναι προφανής.

2.13

Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή ζητεί τέλος να παύσει κάθε μορφή άμεσης δημοσιονομικής υποστήριξης.

2.14

Αυτό δεν θα είναι δυνατό χωρίς την ενισχυμένη συμμετοχή των φορέων της κοινωνίας των πολιτών, στα πλαίσια μίας βελτιωμένης παγκόσμιας διακυβέρνησης, που ενδιαφέρει όλες τις δημόσιες, οικονομικές και κοινωνικές αρχές.

—

ασφαλώς και η Αφρική είναι ζήτημα προτεραιότητας, με την προϋπόθεση όμως ότι θα διασφαλισθεί, στα πλαίσια της νέας διακυβέρνησης, ευρεία πρόσβαση της κοινωνίας των πολιτών καθ' όλη την ποικιλία και την πραγματικότητά της·

—

η καταπολέμηση του AIDS πρέπει να αποτελέσει κατεπείγουσα ανάγκη διότι σήμερα μία νέα «τραγωδία» εκτυλίσσεται μπροστά μας σε ένα κλίμα σχετικής αδιαφορίας.

3.1.1

Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υποστηρίζει τη βούληση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να καταστήσει την υποσαχάρια Αφρική ζώνη προτεραιότητας όσον αφορά την αναπτυξιακή ενίσχυση της Ενωμένης Ευρώπης. Ωστόσο, για να τελεσφορήσει, το εγχείρημα αυτό πρέπει να συνοδεύεται από μία καλύτερη διακυβέρνηση της Αφρικής, τόσο σε εθνικό όσο και περιφερειακό επίπεδο: αυτό αφορά εξίσου τις ενδοκρατικές αφρικανικές οργανώσεις, τα κράτη και τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών. Οι τελευταίες, ένεκα της ανεξαρτησίας τους — που απαιτείται να ενισχυθεί -, της εγγύτητάς τους προς τον πληθυσμό και της αλληλεπίδραση που ασκούν, μπορούν να ευνοήσουν την υιοθέτηση των αναπτυξιακών πολιτικών από τους άμεσα ενδιαφερόμενους πληθυσμούς. Οι λόγοι για τους οποίους η Αφρική έχει μείνει πίσω είναι ασφαλώς πολλοί και διάφοροι, οπωσδήποτε όμως η έλλειψη αυτονομίας της κοινωνίας των πολιτών και η ανεπαρκής ισχυροποίησή της έχουν ιδιαίτερο βάρος. Αν και προβλέπεται ρητά από τη Συμφωνία της Κοτονού, η έννοια της αντιπροσωπείας που επινοήθηκε για την επίλυση του προβλήματος αυτού, δεν αποδίδει διότι η άμεση ενίσχυση των ενώσεων -αν και βεβαίως υπό όρους- που προβλέπεται από τη Συμφωνία Κοτονού, δύσκολα εφαρμόζεται.

3.1.2

Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή προτείνει συνεπώς τα εξής:

3.1.3

Στο πλαίσιο της διαδικασίας των δύο αξιολογήσεων, η Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρεί ότι οι αξίες των δικαιωμάτων του ανθρώπου είναι απαραβίαστες. Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή ζητεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση να καταστήσει πραγματικότητα την υποστήριξή της στην κοινωνία των πολιτών και με βάση την προβληματική όσον αφορά τα δικαιώματα του ανθρώπου:

3.1.4

Οι ίδιες δυσκολίες θα προκύψουν και όσον αφορά την υλοποίηση των συμφωνιών οικονομικής εταιρικής σχέσης (APE). Για την υλοποίηση ενός πραγματικού προγράμματος ενιαίας αγοράς, για την εφαρμογή ενός αληθινού μεταρρυθμιστικού προγράμματος, πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη ότι:

3.1.5

Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή είναι ενήμερη σχετικά με την έναρξη των διαπραγματεύσεων για τη σύναψη συμφωνιών APE με διάφορους περιφερειακούς φορείς και ευελπιστεί ότι η διαδικασία αυτή θα επιφέρει εμπορική άνθηση που θα ευνοήσει τη βιώσιμη ανάπτυξη και την καταπολέμηση της φτώχειας. Εντούτοις, προκειμένου οι συμφωνίες αυτές να αποβούν πραγματικά ωφέλιμες για τον πληθυσμό, η ΕΟΚΕ ζητεί να ληφθούν υπόψη τα εξής:

3.1.6

Προκειμένου η οικονομική ανάπτυξη να ωφελήσει τον μεγαλύτερο δυνατό αριθμό και για να αποφευχθούν οι καταχρήσεις, η ΕΟΚΕ εύχεται οι δράσεις ενίσχυσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ανάπτυξη της Αφρικής να λαμβάνουν υπόψη τις αρχές της κοινωνικής συνοχής και της αξιοπρεπούς εργασίας για όλους. Οι αρχές αυτές θα διασφαλισθούν αποτελεσματικότερα, εάν υπάρξει αληθινός κοινωνικός διάλογος και μάλιστα διάλογος μεταξύ των φορέων της κοινωνίας των πολιτών.

3.1.7

Συνεπώς η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή προτείνει: όπως συνιστάται στην ανακοίνωση (2) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τη συνεργασία της με τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Συμβούλια της Αφρικής ως προς την ανταλλαγή εμπειριών και γνώσεων, κυρίως προκειμένου αυτά να καταστούν αποτελεσματικοί εταίροι για τον κλαδικό ή γεωγραφικό προσανατολισμό των επενδύσεων και των ενισχύσεων ·

Η ΕΕ συνειδητοποιεί μάλλον ότι η εμπλοκή της κοινωνίας των πολιτών δεν είναι ικανοποιητική και ότι πρέπει να γίνει σεβαστή στο πλαίσιο της νέας στρατηγικής.

3.2.1

Όσον αφορά το ζήτημα του AIDS, η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή καλεί όλους τους πολιτικούς, οικονομικούς και κοινωνικούς υπεύθυνους να ενώσουν τις προσπάθειές τους. Χαιρετίζει την πρόσφατη επίσκεψη στην έδρα της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής των βασικών υπευθύνων της Διεθνούς Οργάνωσης Εργοδοτών και της Διεθνούς Συνομοσπονδίας Ελεύθερων Συνδικάτων, που ζήτησαν τη συνεργασία της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για τα διάφορα προγράμματα καταπολέμησης που εφαρμόστηκαν το 2003 σε οκτώ χώρες της νοτίου Αφρικής.

3.2.2

Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή οφείλει να είναι ο εκπρόσωπος του αγώνα αυτού στους κόλπους όλων των αρχών, των περιφερειακών και τοπικών σεμιναρίων, των συνόδων ολομέλειας. Χάρη στο εκπαιδευτικό σύστημα και στην κινητοποίηση της οικογένειας από τους φορείς της κοινωνίας των πολιτών, διαφαίνεται μία ακτίνα ελπίδας, διότι για πρώτη φορά διαπιστώνεται ύφεση της ασθένειας AIDS στη Σενεγάλη, την Ουγκάντα και τη Ζιμπάμπουε και αρχίζει να αυξάνεται πάλι το προσδόκιμο ζωής. Δεν πρέπει όμως να αδρανήσουν οι προσπάθειες, η δε Επιτροπή μάλιστα εξαγγέλλει τη δημοσίευση οδηγών για τον προγραμματισμό της καταπολέμησης του AIDS που θα ανατεθούν στους εθνικούς εταίρους.

3.2.3

Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή επιβεβαιώνει ότι για τον αγώνα αυτόν χρειάζεται να διατεθούν σημαντικότατα οικονομικά μέσα προκειμένου να εφαρμοστούν πολιτικές μόνιμης προλήψεως και θεραπείας χάρη στις υπάρχουσες αποτελεσματικές και απλοποιημένες αγωγές το κόστος των οποίων πρέπει να αναληφθεί πλήρως στο πλαίσιο των συμφωνιών ADPIC (Συμφωνία σχετικά με τις πτυχές του δικαιώματος διανοητικής ιδιοκτησίας που αφορούν στο εμπόριο) στα πλαίσια της Παγκόσμιας Οργάνωσης Εμπορίου και να υποστηριχθεί επίσης η έρευνα για την παρασκευή αξιόπιστου και καθολικού εμβολίου.

3.2.4

Οι ανάγκες των αναπτυσσομένων χωρών ως προς την αντιμετώπιση των μεγάλων επιδημιών και συγκεκριμένα του AIDS στην υποσαχάρια Αφρική είναι τεράστιες λόγω των καταστροφικών ανθρώπινων, κοινωνικών και οικονομικών συνεπειών τους. Υπάρχει απόλυτος επείγουσα ανάγκη, διότι σε ορισμένες χώρες, όπου το ποσοστό κρουσμάτων από το AIDS είναι τεράστιο (45-49 %), αρχίζουν να διαφαίνονται καταστάσεις λιμού. Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή συνιστά την παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε δύο επίπεδα:

3.2.5

Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή θεωρεί ότι πρέπει να διευρυνθεί η κινητοποίηση όλων: ΜΚΟ, κοινωνικοί εταίροι, πολιτικοί υπεύθυνοι και ότι πρέπει να αναλάβουν τον ρόλο του συντονιστή στην καθοριστικής σημασίας αυτή πάλη. Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή επιθυμεί να επιστατήσει στην πρωταρχικής σημασίας αυτή ουσιαστική μάχη που είναι κρίσιμη για όλες τις προσβεβλημένες χώρες, διότι δεν πρέπει να λησμονείται ότι μαζί με το AIDS εμφανίζονται ήδη και καταστάσεις λιμού εξαιτίας ελλείψεως σχετικών φορέων δράσης.

3.2.6

Η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να εγκύψει στο πρόβλημα της μείωσης του φαρμακευτικού κόστους, μέσω ειδικής εταιρικής σχέσης με τον ΠΟΕ. Η ΕΟΚΕ καλεί τα κράτη μέλη και την Ένωση να συμμετάσχουν στην πρωτοβουλία μαζικών και μόνιμων χρηματοδοτήσεων για φάρμακα (Διάσκεψη του Παρισιού, Φεβρουάριος 2006). Αναγνωρίζει ότι η εφαρμογή της πρωτοβουλίας αυτής αναμένεται να ενισχύσει τη συμμετοχή των εθνικών ΟΚΣ, μεριμνώντας για την ενεργό ανάμιξή τους στην εφαρμογή, την αξιολόγηση, αλλά και τον έλεγχο, προκειμένου να συμβάλουν ώστε να εξασφαλιστεί η ουσιαστική ανιχνευσιμότητα του νέου αυτού μηχανισμού.