22.12.2004   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 318/12

1.1

ότι η Επιτροπή των Περιφερειών ανέκαθεν εξέφρασε, ακόμη και σε πρόσφατες γνωμοδοτήσεις της, την ικανοποίησή της για την διαδικασία που κινήθηκε στη Λισσαβόνα, η οποία αναγνώρισε τους στενούς δεσμούς που υφίστανται μεταξύ οικονομικής πολιτικής, πολιτικής απασχόλησης και κοινωνικής πολιτικής

1.2

ότι η ανακοίνωση της Επιτροπής αποτελεί σημαντική πρόοδο στον δρόμο που διάνοιξε η σύνοδος κορυφής της Λισσαβόνας με σκοπό την προάσπιση της κοινωνικής διάστασης των ευρωπαϊκών πολιτικών

1.3

ότι από το έγγραφο που συνέταξε η Επιτροπή καταδεικνύεται η βούληση να επιδιωχθούν οι στόχοι που σκιαγραφούνται στην ατζέντα για την κοινωνική πολιτική, σχετικά με τους οποίους η ΕΤΠ έχει ήδη εκφράσει την ικανοποίησή της, ακόμη και στο πλαίσιο της ετήσιας αξιολόγησης της προόδου που σημειώθηκε ως προς την εφαρμογή της

1.4

ότι εκτιμά το γεγονός ότι το περιεχόμενο του εγγράφου της επιτροπής είναι πλήρες και ότι χάρη σε αυτό υιοθετήθηκε μια σημαντική γενική προσέγγιση της υπό εξέταση προβληματικής

1.5

ότι εκτιμά τις προσπάθειες που καταβάλλει η Επιτροπή για την αντιμετώπιση των διαφόρων πτυχών της κοινωνικής πολιτικής και, κατ' επέκταση, για την κατάρτιση προτάσεων που να αφορούν τους διάφορους τομείς, με όλες τις αναρίθμητες πτυχές που αυτό συνεπάγεται, καθώς και μέτρων που θα πρέπει να υιοθετηθούν σε όλα τα επίπεδα — το ευρωπαϊκό, το εθνικό, περιφερειακό και το τοπικό — προκειμένου να διασφαλισθεί ότι όλοι οι Ευρωπαίοι πολίτες θα έχουν ένα καλό επίπεδο ποιότητας ζωής

1.6

ότι είναι πεπεισμένη, όπως εξάλλου προκύπτει από πολυάριθμα έγγραφο της Επιτροπής, ότι είναι απαραίτητο να συσταθούν τα πλέον κατάλληλα μέσα προκειμένου να αξιοποιηθεί και να αποδώσει το ευρωπαϊκό εργατικό δυναμικό, το οποίο αποδεικνύεται ότι είναι αρκετά υψηλό

1.7

ότι αναγνωρίζει και υπογραμμίζει την προστιθέμενη αξία της ποιότητας ζωής κάθε πολίτη, η οποία προκύπτει από τη δυνατότητά του να αντλεί ικανοποίηση από την εργασία του, είτε από οικονομική άποψη, είτε από επαγγελματική άποψη

1.8

ότι εκτιμά ιδιαίτερα την αντίληψη για την κοινωνική προστασία που απορρέει από την ανακοίνωση, σύμφωνα με την οποία το σύστημα κοινωνικής προστασίας δεν έχει την έννοια να υποκαθιστά την δυνατότητα κάθε πολίτη να είναι υπεύθυνος για την ποιότητα της ζωής του, αλλά να του παρέχει προσωρινή στήριξη, ενισχύοντάς τον ώστε να μπορεί να αποκτήσει εκ νέου εμπιστοσύνη στον εαυτό του και δημιουργώντας τις κατάλληλες κοινωνικές συνθήκες ώστε να είναι εκ νέου σε θέση να αναλάβει πλήρως, το συντομότερο δυνατό, τον ρόλο του ευρωπαίου πολίτη και να αποφευχθεί, με τον τρόπο αυτό, το ενδεχόμενο παραμονής του σε κατάσταση φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού

1.9

ότι υπογραμμίζει, σε συμφωνία με την Επιτροπή, την ανάγκη να προληφθεί η φτώχεια και ο κοινωνικός αποκλεισμός των πλέον αδύναμων ομάδων του πληθυσμού μέσω αποτελεσματικών μέτρων πρόληψης και αποκατάστασης

1.10

ότι συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής ότι για να μπορεί ο ευρωπαίος πολίτης να εξασφαλίζει μία εργασία που να του παρέχει ικανοποίηση έχει θεμελιώδη σημασία να υπάρχουν διαθέσιμες υπηρεσίες προς τον πολίτη, ιδιαίτερα δε αυτές που παρέχουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, όπως είναι οι υπηρεσίες φύλαξης ανηλίκων και οι υπηρεσίες παροχής βοήθειας στους ηλικιωμένους·

1.11

ότι εκτιμά ιδιαίτερα το γεγονός ότι υπογραμμίστηκε η ανάγκη να αναπτυχθούν υπηρεσίες για τους ηλικιωμένους και ότι, εξάλλου, υποστηρίζει ότι είναι σκόπιμο να τονιστεί ότι οι υπηρεσίες αυτές δεν πρέπει να περιορίζονται αποκλειστικά σε υπηρεσίες υποδοχής έξω από την οικογένεια, δεδομένου ότι, με βάση εμπειρίες που αποκομίστηκαν σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, οι πλέον χρήσιμες υπηρεσίες και αυτές που μπορούν να συμβάλλουν στη βελτίωση της ποιότητας διαβίωσης των ηλικιωμένων και της οικογένειάς τους φαίνεται να είναι οι υπηρεσίες που παρέχονται κατ' οίκον

1.12

ότι αποδέχεται τον λόγο για τον οποίο δεν γίνεται νύξη στο έγγραφο για τις υποψήφιες χώρες, ο οποίος είναι ότι για την σύνταξη του εγγράφου η Επιτροπή έκανε χρήση ερωτηματολογίων τα οποία διαβιβάστηκαν μεν και στις υποψήφιες χώρες, δυστυχώς όμως δεν επεστράφησαν πλήρως συμπληρωμένα και συνεπώς οι απαντήσεις τους δεν μπόρεσαν να συμπεριληφθούν στην αξιολόγηση των διαφόρων στρατηγικών που υιοθετήθηκαν για την προώθηση της απασχόλησης.

2.1

Σε ό,τι αφορά τα μέτρα αποκατάστασης για τα οποία κάνει λόγο η Επιτροπή, και πιο συγκεκριμένα σε ό,τι αφορά τα μέτρα που αποβλέπουν στην επανένταξη στον κόσμο της εργασίας των κοινωνικά αδύναμων ομάδων, όπως είναι π.χ. τα άτομα με αναπηρία, παρατηρεί ότι πρόκειται για παρεμβάσεις καθαρά κοινωνικού χαρακτήρα και όχι μόνον ιατρικού, όπως αντίθετα φαίνεται να είναι η πρόθεση της ανακοίνωσης της Επιτροπής. Πράγματι, σε πολλές περιπτώσεις εκείνο που εμποδίζει την επανένταξη στην αγορά εργασίας δεν είναι πάντα ιατρικά αίτια, αντικειμενικά φυσικά εμπόδια, αλλά και κυρίως αίτια καθαρά ψυχολογικού χαρακτήρα. Συνεπώς, η Επιτροπή θα έπρεπε να είχε δώσει μεγαλύτερη έμφαση, και μάλιστα όχι μόνον στα συμπεράσματα, στον ρόλο που οι τοπικές και περιφερειακές αρχές διαδραματίζουν σε ό,τι αφορά την εφαρμογή, στις περιπτώσεις αυτές, πιο μεγαλόπνοων κοινωνικών παρεμβάσεων, οι οποίες φυσικά θα πρέπει να συνδυάζονται με παρεμβάσεις με σαφή στόχο την αποκατάσταση, με την ιατρική έννοια του όρου, οι οποίες θα πρέπει τίθενται σε εφαρμογή στο κρατικό κυρίως επίπεδο.

2.2

Θεωρεί ότι είναι αναγκαίο, πράγμα που έχει ήδη καταδειχθεί σε άλλες γνωμοδοτήσεις, να εξορθολογιστούν και να συντονιστούν οι παρεμβάσεις που προβλέπονται στον τομέα της κοινωνικής προστασίας με τις παρεμβάσεις που σχετίζονται με την οικονομική πολιτική και την πολιτική απασχόλησης, και να προβλέπεται πάντοτε η διαβούλευση με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές καθώς και η συμμετοχή τους, δεδομένου ότι αντιπροσωπεύουν τους συνομιλητές που μπορούν να προσεγγίσουν ευκολότερα τις πλέον αδύναμες ομάδες του πληθυσμού.

2.3

Καλεί την Επιτροπή να δώσει μεγαλύτερη έμφαση στον ρόλο των ΜΚΟ, για τις οποίες δεν γίνεται μεν λόγος στην ανακοίνωση, είναι ωστόσο απαραίτητοι συνεργάτες των τοπικών και περιφερειακών αρχών, καθώς παρέχουν σαφείς απαντήσεις στα προβλήματα κοινωνικού χαρακτήρα, κυρίως προσφέροντας συχνά στους πολίτες που απειλούνται με αποκλεισμό ευκαιρίες να αποκτήσουν εκ νέου επαφή με τον κόσμο της εργασίας, ακόμη και μέσω των ίδιων των τοπικών και περιφερειακών αρχών.

2.4

Συνιστά στην Επιτροπή να εξακολουθήσει να λαμβάνει πάντοτε υπόψη, όπως έκανε ήδη στο έγγραφο που αποτελεί αντικείμενο της παρούσας γνωμοδότησης, τα καίρια σημεία που αναφέρθηκαν σχετικά με τον εκσυγχρονισμό της κοινωνικής προστασίας, στόχους που αναγνωρίζει το ίδιο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο: ποιότητα της εργασίας, ασφάλεια των συστημάτων συνταξιοδότησης, κοινωνική ένταξη, προστασία της υγείας.

2.5

Λαμβάνοντας υπόψη την τρίτη έκθεση για την Κοινωνική και Οικονομική Συνοχή, που υποβλήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 18 Φεβρουαρίου 2004, στην οποία αναφέρεται ότι «ιδιαίτερα γεωγραφικά ή φυσικά μειονεκτήματα μπορούν να επιτείνουν τα προβλήματα ανάπτυξης, κυρίως στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες της ένωσης και σε πολλές νησιωτικές περιοχές», θα επιχειρήσει να αντιμετωπίσει τα μειονεκτήματα αυτά με την υποστήριξη ή την καθιέρωση μέτρων όπως η παροχή εκπαίδευσης και κινήτρων προς τις νησιωτικές και εξόχως απόκεντρες περιφέρειες προκειμένου να εκσυγχρονίσουν την κοινωνική προστασία για τη δημιουργία περισσότερων και καλύτερων θέσεων εργασίας για τους πολίτες τους, ιδιαίτερα δε εκείνους που δυσκολεύονται να εξεύρουν εργασία μακριά από τον τόπο όπου γεννήθηκαν.

2.6

Διατυπώνει εκ νέου την πεποίθησή της ότι η απαίτηση να προσεγγίσει η Ευρώπη περισσότερο τους πολίτες και να είναι πιο δημοκρατική και πιο διαφανής καθιστά επιβεβλημένη την στενότερη συμμετοχή αφενός των τοπικών και περιφερειακών αρχών και αφετέρου της κοινωνίας των πολιτών, ακόμη και μέσω των ΜΚΟ, κατά την κατάρτιση, εφαρμογή και αξιολόγηση της οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής και της πολιτικής απασχόλησης.

2.7

Επαναλαμβάνει σχετικά με την υπό εξέταση ανακοίνωση τα όσα έχει αναφέρει στη γνωμοδότησή της (CdR 15/2003) για την «Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών — Απολογισμός πέντε ετών ευρωπαϊκής στρατηγικής για την απασχόληση» (COM(2002) 416 τελικό) και την «Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών — Το μέλλον της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την απασχόληση (ΕΣΑ): Μια στρατηγική για την πλήρη απασχόληση και καλύτερες θέσεις εργασίας για όλους» (COM(2003) 6 τελικό), ότι δηλαδή:

2.8

Καλεί την Επιτροπή να δίνει πάντοτε έμφαση, στο πλαίσιο ανακοινώσεων που ενδεχομένως θα αφορούν προβληματικές σχετικές με την ανάγκη να υπάρχει μεγαλύτερη ευελιξία στην εργασία, στην απαίτηση να υποστηρίζονται οι εργαζόμενοι που αποφασίζουν να ακολουθήσουν νέο επαγγελματικό προσανατολισμό· χωρίς τα κατάλληλα μέτρα κοινωνικής προστασίας τίθεται σε κίνδυνο ακόμη και η ίδια η ευελιξία του κόσμου της εργασίας, η οποία είναι, εξάλλου, πλέον απαραίτητη λόγω των φαινομένων που χαρακτηρίζουν την παγκόσμια αγορά.

2.9

Φρονεί ότι η βασική οικονομική ασφάλεια είναι σημαντική τόσο για τους χαμηλόμισθους εργαζόμενους όσο και για τους εργαζόμενους που κατέχουν θέσεις ενδιάμεσων και υψηλών ευθυνών. Εξάλλου, η στήριξη πρέπει να εστιάζεται στην κατάρτιση και την αναπροσαρμογή των επαγγελματικών τους ικανοτήτων.

2.10

Σημειώνει ότι στα συστήματα κοινωνικής προστασίας, ειδικότερα στα συστήματα οικονομικής φύσης, πρέπει να εμπλέκονται οι εργοδότες οι οποίοι βρίσκονται σε πλεονεκτικότερη θέση να παρακολουθούν μεμονωμένες περιπτώσεις και, κατά συνέπεια, είναι καταλληλότεροι για την εφαρμογή μέτρων με στόχο να ενθαρρύνουν την επανένταξη στην εργασία ατόμων όπως, π.χ., αναπήρων εργαζομένων και, ενδεχομένως, να τους βοηθούν να εξεύρουν νέα απασχόληση στην ίδια ή σε άλλη επιχείρηση.

2.11

Συνιστά τα ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα ώστε, ενώ θα διατηρείται η πλήρης νομοθετική αυτονομία κάθε κράτους μέλους σε ό,τι αφορά τις κοινωνικές πολιτικές, τα κράτη μέλη της ΕΕ θα αποκτήσουν συνείδηση της σημασίας των κατευθυντήριων γραμμών που προτείνει η Επιτροπή στα συμπεράσματα της ανακοίνωσης και του στρατηγικού ρόλου που έχουν διαδραματίζουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές.