52002DC0661

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΖΩΝΗΣ "ΠΡΟΣ ΒΕΛΤΙΩΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΔΕΙΚΤΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΖΩΝΗΣ"

ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΩΝ

Συνοψη..

I. Εισαγωγη

II. Προς καλυτερης ποιοτητας και βελτιωμενης επικαιροτητας υποετησιες μακροοικονομικες στατιστικες για την Ευρωζωνη

A. Ισχυουσα κατασταση

B. Κυριοι στοχοι και στρατηγικες για τις υποετησιες μακροοικονομικες στατιστικες

1. Κυριοι στοχοι

2. Οι εφαρμοζομενες στρατηγικες

2.1. Το σχεδιο δρασης της Ευρωπαϊκης Νομισματικης Ενωσης (ΕΝΕ)

2.2 Στατιστικες σχετικα με τις υπηρεσιες

2.3. Οι διαδικασιες συγκριτικης αξιολογησης

Γ. Συνεκτικη προσεγγιση για τους ΚΕΟΔ

1. Ευρωδεικτες

2. Καταρτιση καταλογου ΚΕΟΔ

3. Καταρτιση των ΚΕΟΔ

4. Εκδοση των δεδομένων

5. Διαδοση των δεδομενων

6. Προωθηση των βελτιστων πρακτικων

Δ. Βελτιωσεις των ΚΕΟΔ και δεσμευσεις των κρατων μελων

E. Εκθεσεις επιδοσεων

ΣΤ. Πλαισιο των δεσμευσεων των κρατων μελων

III. Η υποβολη και επικυρωση στοιχειων γενικου δημοσιονομικου ελλειμματος και δημοσιου χρεους στο πλαισιο της διαδικασιας υπερβολικου ελλειμματος

A. Προσφατες βελτιωσεις και δυνατα σημεια του συστηματος

B. Εναπομειναντα αδυναμα σημεια και προτεινομενες προσεγγισεις

Γ. Επικειμενες απειλες και προτεινομενες στρατηγικες

IV. Περιγραφη των στοχων και των στρατηγικων βελτιωσης και αναμενομενες δεσμευσεις και υποστηριξη

A. Περιγραφη των στοχων και των στρατηγικων

B. Αναμενομενες δεσμευσεις

Γ. Η αναγκη περαιτερω πολιτικης στηριξης και καθοδηγησης από το Ευρωπαϊκο Συμβουλιο

Συνοψη

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Βαρκελώνης που διεξήχθη στις 15 και 16 Μαρτίου 2002 κάλεσε την Επιτροπή και το Συμβούλιο να υποβάλουν συγκεφαλαιωτική έκθεση σχετικά με τις στατιστικές της Ευρωζώνης κατά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που θα πραγματοποιηθεί το Μάρτιο του 2003. Εφόσον η Ευρωζώνη συνιστά νομισματική ένωση που λειτουργεί στο πλαίσιο ενιαίας και ανεξάρτητης νομισματικής πολιτικής και αποκεντρωμένων αλλά συντονισμένων δημοσιονομικών πολιτικών, κρίνεται αναγκαία η επίτευξη περαιτέρω προόδου, με τη βελτίωση και την εναρμόνιση των μεθοδολογιών που χρησιμοποιούνται για την κατάρτιση στατιστικών και δεικτών της Ευρωζώνης.

Οι σύγχρονες δημοκρατίες μπορούν να λειτουργήσουν αποτελεσματικά μόνο εάν οι αρμόδιοι για τη χάραξη πολιτικής και το ευρύ κοινό είναι άρτια ενημερωμένοι για τις οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις. Δεν υπάρχει σημαντικότερο στοιχείο για τη νομισματική και τη δημοσιονομική πολιτική από τις αξιόπιστες στατιστικές. Συνοψίζουν τις συνολικές εξελίξεις και αποτελούν τη μόνη αξιόπιστη πηγή για την αξιολόγηση των μακροοικονομικών εξελίξεων όπως ο πληθωρισμός, η οικονομική ανάπτυξη και η οικονομική συγκυρία.

Οι βελτιωμένες μεθοδολογίες για τις στατιστικές και τους δείκτες της Ευρωζώνης συνεπάγονται απόλυτη τήρηση των αρχών της αμεροληψίας, της αξιοπιστίας, της σχετικότητας, της συνέπειας, του κόστους-αποτελεσματικότητας, της στατιστικής εμπιστευτικότητας, και της διαφάνειας. Το ευρύ κοινό πρέπει να είναι σε θέση να πιστεύει ότι πράγματι το μοναδικό συμφέρον που εξυπηρετείται από τις επίσημες στατιστικές είναι η παροχή της όσο το δυνατόν καλύτερης ενημέρωσης σχετικά με την επικρατούσα κατάσταση.

Για την Ευρωπαϊκή Ένωση ως σύνολο και ειδικότερα για την Ευρωζώνη, οι επίσημες στατιστικές υψηλής ποιότητας είναι ουσιώδεις για το χειρισμό της νομισματικής πολιτικής και το συντονισμό των οικονομικών, και ιδίως των δημοσιονομικών, πολιτικών. Η κατάρτιση επαρκώς λεπτομερούς και συγκεντρωτικής σειράς επίκαιρων και αξιόπιστων μηνιαίων και τριμηνιαίων στατιστικών για την ΕΕ και την Ευρωζώνη είναι απαραίτητη για το σχεδιασμό ανεξάρτητης και φερέγγυας νομισματικής πολιτικής. Ομοίως, οι αξιόπιστες στατιστικές σχετικά με το δημοσιονομικό έλλειμμα και το δημόσιο χρέος, καθώς και το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στο συντονισμό των οικονομικών πολιτικών των κρατών μελών.

Έχει ήδη συντελεστεί αξιόλογη πρόοδος. Ωστόσο, απαιτείται δραστική βελτίωση ώστε το Ευρωπαϊκό Στατιστικό Σύστημα να καταστεί κέντρο αριστείας. Τούτο θα επιτευχθεί καλύτερα εάν εφαρμοστεί η αρχή "Πρώτα για την Ευρώπη" και εάν τα κράτη μέλη εστιαστούν στην παροχή των απαιτούμενων πληροφοριών για την κατάρτιση επίκαιρων και υψηλής ποιότητας ευρωπαϊκών στατιστικών.

Οι πόροι για τις στατιστικές και ο ρόλος των θεσμικών φορέων που τις καταρτίζουν πρέπει να συνάδουν με τις νέες ευρωπαϊκές απαιτήσεις.

Η Επιτροπή (και το Συμβούλιο) καλούν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο:

- να διασφαλίσει ότι θα ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα για τη διαφύλαξη και την ενίσχυση αξιόπιστων επίσημων στατιστικών, συμπεριλαμβανομένης της επιστημονικής ανεξαρτησίας του Ευρωπαϊκού Στατιστικού Συστήματος που περικλείει τη Eurostat και τις εθνικές στατιστικές υπηρεσίες.

- να υποστηρίξει τον αυστηρό έλεγχο της συμμόρφωσης των στατιστικών της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος και του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, κυρίως βάσει της απόλυτης διαφάνειας των εννοιών, των δεδομένων και των μεθόδων που διέπουν την κατάρτιση των εν λόγω δεδομένων. και

- να στηρίξει τη δημιουργία μηνιαίων και τριμηνιαίων κύριων ευρωπαϊκών οικονομικών δεικτών που απαιτούνται για την κατάρτιση νομισματικών και οικονομικών πολιτικών και οι οποίοι διατίθενται πρώτα για την Ευρώπη, με επικαιρότητα και ποιότητα που συνάδει προς τα παγκόσμια πρότυπα.

-

I. Εισαγωγη

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Βαρκελώνης που διεξήχθη το Μάρτιο του 2002 εξέφρασε την ανάγκη περαιτέρω προόδου όσον αφορά τις στατιστικές της Ευρωζώνης και κάλεσε την Επιτροπή και το Συμβούλιο να εκπονήσουν συγκεφαλαιωτική έκθεση σχετικά με τις εν λόγω στατιστικές για την εαρινή σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου το 2003.

Πράγματι, η δυνατότητα παροχής καλής ποιότητας στατιστικών της Ευρωζώνης είναι ουσιώδης για το συντονισμό των οικονομικών πολιτικών, την εκτίμηση της σύγκλισης και το χειρισμό της νομισματικής πολιτικής. για τις μακροοικονομικές στατιστικές που καλύπτουν περίοδο μικρότερη του έτους (εφεξής "υποετήσιες μακροοικονομικές στατιστικές"), οι οποίες συνιστούν νευραλγικό μέσο για την ανάλυση της οικονομικής συγκυρίας και την κατάρτιση βραχυπρόθεσμων οικονομικών πολιτικών. Το ίδιο αληθεύει ιδίως για τον επιτυχή έλεγχο του δημοσιονομικού ελλείμματος και του δημοσίου χρέους στο πλαίσιο της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Η εν λόγω έκθεση επικεντρώνεται σε αυτές τις δύο πτυχές οι οποίες έχουν εξαιρετική σημασία για τη νομισματική ένωση.

Κατά τα τελευταία χρόνια, η Επιτροπή, το Συμβούλιο, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Ευρωπαϊκό Στατιστικό Σύστημα (ΕΣΣ) ως σύνολο βελτίωσαν σε πολύ ουσιαστικό βαθμό την ποιότητα των στατιστικών, ιδίως όσον αφορά τη συγκρισιμότητα, την κάλυψη, την επικαιρότητα και τη συνοχή των δεδομένων. Ειδικότερα, από την υπογραφή της συνθήκης του Μάαστριχτ το 1992, ανελήφθησαν αρκετές σημαντικές πρωτοβουλίες με σκοπό την τόνωση των ευρωπαϊκών μακροοικονομικών στατιστικών. Έτσι, το Ευρωπαϊκό Σύστημα Ολοκληρωμένων Οικονομικών Λογαριασμών, που χρονολογείται από το 1979, αντικαταστάθηκε με νέο, πιο περιεκτικό σύστημα (γνωστό ως ΕΣΟΛ 95). Από τον Απρίλιο του 1999 το ΕΣΟΛ 95 υποχρέωσε τα κράτη μέλη να υποβάλλουν τα δεδομένα εθνικών λογαριασμών εντός σαφώς καθορισμένου χρονοδιαγράμματος, τόσο σε ετήσια όσο και σε τριμηνιαία βάση. Επιπλέον, από τον Ιανουάριο του 1997, παρέχονται στοιχεία υψηλής ποιότητας για τους εναρμονισμένους δείκτες τιμών καταναλωτή (ΕΔΤΚ) στα κράτη μέλη. Επιπροσθέτως, το Μάιο του 1998, το Συμβούλιο ενέκρινε κανονισμό για τη διαμόρφωση κοινού πλαισίου για την παραγωγή βραχυπρόθεσμων κοινοτικών στατιστικών σχετικά με την οικονομική συγκυρία. Τέλος, από το 1994, τα κράτη μέλη είναι υποχρεωμένα να υποβάλλουν τα στοιχεία για το προβλεπόμενο και το πραγματικό δημοσιονομικό έλλειμμα και δημόσιο χρέος κατ' εφαρμογήν του πρωτοκόλλου για τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος. Ωστόσο, παρά τη σημαντική πρόοδο που έχει συντελεστεί μέχρι σήμερα, εξακολουθούν να κρίνονται απαραίτητες περαιτέρω βελτιώσεις.

Όσον αφορά τις υποετήσιες μακροοικονομικές στατιστικές, οι βελτιώσεις κρίνονται απαραίτητες ιδίως ως προς τον έγκαιρο χαρακτήρα, τη συχνότητα και την κάλυψη δεδομένων, την ανάλυση στατιστικών μεταξύ Ευρωζώνης και μη Ευρωζώνης, την περαιτέρω εναρμόνιση των μεθοδολογιών και τη δυνατότητα πρόσβασης στις στατιστικές πληροφορίες. Η εν λόγω πρόοδος συνιστά ουσιώδη προϋπόθεση ώστε το ΕΣΣ να είναι σε θέση, αφενός, να ικανοποιεί πλήρως τις ανάγκες των σημαντικότερων χρηστών, συμπεριλαμβανομένων των κρατικών φορέων και των πολιτικών αρχών, των οικονομικών παραγόντων και των χρηματοοικονομικών αγορών και, αφετέρου, να θεωρείται πάροχος αναφοράς υποετησίων μακροοικονομικών στατιστικών πληροφοριών για την Ευρωζώνη και την ΕΕ.

Όσον αφορά τις στατιστικές της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος, οι πρακτικές υποβολής εκθέσεων και οι διαδικαστικές διευθετήσεις χρήζουν βελτίωσης. Το σύστημα ελέγχου της συμμόρφωσης πρέπει να αναβαθμιστεί. Η επιστημονική ανεξαρτησία των στατιστικών αρχών πρέπει να επιβεβαιωθεί εκ νέου και να εδραιωθεί. Η διαφάνεια των χρησιμοποιούμενων στατιστικών πηγών και μεθόδων πρέπει να βελτιωθεί. Τα ζητήματα αυτά είναι υψίστης σημασίας, καθώς ενισχύουν την αξιοπιστία της επιτήρησης της ποιότητας και τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των δημοσίων οικονομικών στην Ευρωζώνη.

Ανταποκρινόμενη στην πρόσκληση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Βαρκελώνης, η υπό εξέταση έκθεση παραθέτει τις πρόσφατες βελτιώσεις που συντελέστηκαν στις στατιστικές της Ευρωζώνης, τα εναπομείναντα αδύναμα σημεία και τις προσεγγίσεις που ακολουθήθηκαν για την αντιμετώπισή τους, τις επικείμενες απειλές και τις στρατηγικές που εφαρμόστηκαν για την εξουδετέρωσή τους. Επιπλέον, επισημαίνει την υποστήριξη που αναμένεται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και την απαιτούμενη πολιτική καθοδήγηση. Η έκθεση πραγματεύεται πρωτίστως τις στατιστικές της Ευρωζώνης και όχι τις στατιστικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως συνόλου. Ωστόσο, δεδομένων των ιδιαίτερα στενών δεσμών μεταξύ των στατιστικών της Ευρωζώνης και των άλλων κοινοτικών στατιστικών, γίνεται αναφορά στις τελευταίες και σε ορισμένα σημεία της έκθεσης.

Στο τμήμα II της έκθεσης μελετώνται οι υποετήσιες μακροοικονομικές στατιστικές, και κυρίως σκιαγραφούνται οι προσεγγίσεις που αποβλέπουν στη βελτίωση της επικαιρότητας των στατιστικών και άλλων ποιοτικών στοιχείων. Στο τμήμα III της έκθεσης εξετάζονται οι διατάξεις τις διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος, και ιδίως οι επιλογές για την ενίσχυση της αξιοπιστίας της. Στο τμήμα IV συνοψίζονται οι στόχοι και οι στρατηγικές όσον αφορά τις στατιστικές της Ευρωζώνης, εξετάζονται οι δεσμεύσεις που αναμένονται από τους διάφορους φορείς και τονίζεται η ανάγκη υποστήριξης στο υψηλότερο πολιτικό επίπεδο.

II. Προσ καλυτερησ ποιοτητασ και βελτιωμενησ επικαιροτητασ υποετησιεσ μακροοικονομικεσ στατιστικεσ για την ευρωζωνη

A. Ισχύουσα κατάσταση

Οι υποετήσιες μακροοικονομικές στατιστικές συνιστούν νευραλγικό εργαλείο για το σχεδιασμό οικονομικής και νομισματικής πολιτικής και για την ανάλυση της οικονομικής συγκυρίας. Βεβαίως, η αίτηση επίκαιρων και καλής ποιότητας υποετησίων μακροοικονομικών στατιστικών για την Ευρωζώνη αυξήθηκε δραστικά από τη δημιουργία της νομισματικής ένωσης το 1999.

Παρά το γεγονός ότι έχει επιτευχθεί αξιοσημείωτη πρόοδος τα τελευταία χρόνια στον συγκεκριμένο τομέα, πολλές στατιστικές της ΕΕ/Ευρωζώνης στερούνται επικαιρότητας. Η σύγκριση με τα καλύτερα κράτη μέλη της ΕΕ και τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακή. Επιπλέον, η ποιότητα ορισμένων από αυτές τις στατιστικές έχει γίνει στόχος επικρίσεων. Τούτο αποτελεί αιτία προβληματισμού για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Στατιστικό Σύστημα (ΕΣΣ) και το Συμβούλιο, καθώς και για τους κυριότερους χρήστες όπως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), οι οικονομικοί φορείς και οι αναλυτές χρηματαγορών.

Κατά συνέπεια, το Συμβούλιο Οικονομικών και Δημοσιονομικών Θεμάτων (Συμβούλιο ECOFIN) στα συμπεράσματα που εξέδωσε τον Οκτώβριο του 2001 σχετικά με τις στατιστικές απαιτήσεις εντός της Ευρωζώνης επισήμανε ότι πρέπει να υπάρξει περαιτέρω βελτίωση όσον αφορά την επικαιρότητα νευραλγικών δεικτών. Ειδικότερα, το Συμβούλιο ECOFIN ανέφερε ότι, εντός της προσεχούς πενταετίας, οι στατιστικές της Ευρωζώνης θα πρέπει να συναγωνίζονται τα πρότυπα των Ηνωμένων Πολιτειών όσον αφορά τη διαθεσιμότητα και την επικαιρότητα. Για να βελτιωθούν οι υποετήσιες μακροοικονομικές στατιστικές, η Επιτροπή ενέκρινε πολιτικές που αποβλέπουν πρωτίστως στην ικανοποίηση των αναγκών των χρηστών με την παροχή υποετησίων μακροοικονομικών στατιστικών της ΕΕ/Ευρωζώνης οι οποίες να πληρούν τα πρότυπα επικαιρότητας και άλλα μέτρα ποιότητας τα οποία είναι συγκρίσιμα με τα καλύτερα στην Ευρώπη, στις Ηνωμένες Πολιτείες και στον υπόλοιπο κόσμο.

B. Κύριοι στόχοι και στρατηγικές για τις υποετήσιες μακροοικονομικές στατιστικές

1. Κύριοι στόχοι

Ο βασικός στόχος της Επιτροπής είναι να επιταχύνει την έκδοση μιας σειράς νευραλγικών υποετησίων μακροοικονομικών στατιστικών για την ΕΕ/Ευρωζώνη και να βελτιώσει άλλα στοιχεία ποιότητας. Σε αυτά περιλαμβάνονται κυρίως η πλήρης στατιστική κάλυψη, η συνέπεια μεταξύ των διαφόρων σειρών δεδομένων, η διαφάνεια των εφαρμοζόμενων μεθόδων, ο αποτελεσματικός έλεγχος και η παροχή λεπτομερών εξηγήσεων σχετικά με τις αναθεωρήσεις δεδομένων και, τέλος, η προσπελασιμότητα των στατιστικών στοιχείων.

Τούτο θα βελτιώσει την ποιότητα της υπηρεσίας προς τις διάφορες κατηγορίες χρηστών. Επιπλέον, η Επιτροπή και το ΕΣΣ θα θεωρηθούν, σε τελευταία ανάλυση, σημείο αναφοράς και κέντρο αριστείας για υποετήσιες μακροοικονομικές στατιστικές της ΕΕ/Ευρωζώνης. Οι επιδιωκόμενες βελτιώσεις θα παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον για τους αρμοδίους χάραξης της κοινοτικής πολιτικής και για την ΕΚΤ, η οποία είναι υπεύθυνη για τη νομισματική πολιτική της ΕΕ και για τη σταθερότητα του ευρώ.

2. Οι εφαρμοζόμενες στρατηγικές

2.1. Το σχέδιο δράσης της Ευρωπαϊκής Νομισματικής Ένωσης (ΕΝΕ)

Το σχέδιο δράσης που παρουσιάστηκε στο Συμβούλιο ECOFIN το Σεπτέμβριο του 2000 συνιστά σημαντικό βήμα προς τη βελτίωση των υποετησίων μακροοικονομικών στατιστικών της ΕΕ/Ευρωζώνης. Το σχέδιο δράσης της ΕΝΕ καλύπτει τους τριμηνιαίους εθνικούς λογαριασμούς, τους τριμηνιαίους λογαριασμούς του δημοσίου τομέα, τις στατιστικές για τις αγορές εργασίας, τις βραχυπρόθεσμες στατιστικές επιχειρήσεων και τις στατιστικές του εξωτερικού εμπορίου. Για κάθε κράτος μέλος εντοπίστηκαν τομείς όπου απαιτείται πρόοδος όσον αφορά τη συγκρότηση εθνικών δεικτών. Καταρτίστηκε κατάλογος σημείων δράσης για τη Eurostat και για κάθε κράτος μέλος (εθνικό σχέδιο δράσης), προκειμένου να εστιαστούν οι προσπάθειες στις απαιτούμενες βελτιώσεις. Το σχέδιο δράσης καλεί τα κράτη μέλη να επιταχύνουν την παραγωγή σειρών εθνικών δεδομένων, ώστε να καταστεί εφικτή η εκ μέρους της Επιτροπής επίκαιρη συγκρότηση αξιόπιστων δεικτών της ΕΕ/Ευρωζώνης. Επιπροσθέτως, το σχέδιο δράσης προβλέπει τη βελτίωση άλλων πτυχών ποιότητας. Η πρόοδος που συντελείται ως προς την εφαρμογή του σχεδίου δράσης αναφέρεται τακτικώς στο Συμβούλιο ECOFIN.

Το σχέδιο δράσης έδωσε ισχυρή ώθηση για την υλοποίηση στατιστικών βελτιώσεων και έχει ήδη αποφέρει θετικά αποτελέσματα. Τα περισσότερα κράτη μέλη διαβιβάζουν ήδη τους τριμηνιαίους εθνικούς λογαριασμούς τους στη Eurostat εντός 70 ημερών, έναντι 90 ημερών που ήταν η προηγούμενη προθεσμία. Επιπλέον, οι τριμηνιαίες στατιστικές του Δημοσίου, οι οποίες δεν ίσχυαν στο παρελθόν, καταρτίζονται πλέον από τα κράτη μέλη.

Τα βασικά στοιχεία της πέμπτης έκθεσης προόδου για την εφαρμογή του σχεδίου δράσης της ΕΝΕ ενδέχεται να προσαρτηθούν στη συγκεφαλαιωτική έκθεση που θα υποβληθεί στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

2.2 Στατιστικές σχετικά με τις υπηρεσίες

Οι υπηρεσίες συμβάλλουν στο περίπου 70% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της Ευρωζώνης και της ΕΕ, αλλά τα μηνιαία και τα τριμηνιαία στατιστικά δεδομένα είναι ελάχιστα, με εξαίρεση το λιανικό εμπόριο. Για να βελτιωθεί η συγκεκριμένη κατάσταση, το Συμβούλιο ECOFIN ζήτησε να υποβληθούν προτάσεις που να αποβλέπουν στην καλύτερη διαθεσιμότητα των μηνιαίων και των τριμηνιαίων δεδομένων. Ως ανταπόκριση στο εν λόγω αίτημα, προτεραιότητες για την ανάπτυξη υποετησίων μακροοικονομικών στατιστικών καθορίστηκαν στην πέμπτη έκθεση προόδου για την εφαρμογή του σχεδίου δράσης της ΕΝΕ.

2.3. Οι διαδικασίες συγκριτικής αξιολόγησης

Παράλληλα προς το σχέδιο δράσης, το Σεπτέμβριο του 2000 διενεργήθηκε μελέτη συγκριτικής αξιολόγησης εντός της ΕΕ και μεταξύ ΕΕ και Ηνωμένων Πολιτειών. Η εν λόγω μελέτη επιβεβαίωσε ότι το σχέδιο δράσης, αν και είναι ιδιαίτερα σημαντικό, ενδέχεται να μην αποβεί επαρκές για την εξίσωση, αφενός, με τις Ηνωμένες Πολιτείες ως προς την επικαιρότητα και, αφετέρου, με τις βέλτιστες πρακτικές παγκοσμίως. Για το λόγο αυτό, καταρτίστηκε κατάλογος πιο εστιασμένων υποετησίων μακροοικονομικών δεικτών (κύριοι ευρωπαϊκοί οικονομικοί δείκτες ή ΚΕΟΔ), με προθεσμίες έκδοσης δεικτών για την ΕΕ/Ευρωζώνη που να αποτελούν μεγαλύτερη πρόκληση, καθώς και άλλους ποιοτικούς στόχους και ορόσημα (βλ. παρακάτω πίνακα 1: "Κατάλογος ΚΕΟΔ: Περιοδικότητα και καθυστερήσεις σε ημερολογιακές ημέρες").

Γ. Συνεκτική προσέγγιση για τους ΚΕΟΔ

Για να επιτευχθούν τα υψηλότερα ποιοτικά πρότυπα και να παρασχεθεί η καλύτερη δυνατή στατιστική υπηρεσία στους διάφορους χρήστες, η ΕΕ χρειάζεται αρραγή και αποτελεσματικό συντονισμό σχετικά με τις στατιστικές πληροφορίες γενικώς και τους ΚΕΟΔ ειδικότερα. Η Επιτροπή μπορεί να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στο συγκεκριμένο ζήτημα, ως φορέας αρμόδιος για την κατάρτιση και την έκδοση στατιστικών δεδομένων και δεικτών σε επίπεδο ΕΕ/Ευρωζώνης. Ο εν λόγω συντονιστικός ρόλος θα προσλάβει μεγαλύτερη σημασία ενόψει της επικείμενης διεύρυνσης, προκειμένου να ενσωματωθούν δεόντως οι υποετήσιες μακροοικονομικές στατιστικές των μελλοντικών κρατών μελών, ώστε να μην πληγεί ούτε η επικαιρότητα ούτε η ποιότητα των δεικτών της ΕΕ/Ευρωζώνης.

Όσον αφορά τους ΚΕΟΔ, η Επιτροπή ενέκρινε λύσεις που καλύπτουν αρκετές πτυχές. σχετικές λεπτομέρειες παρέχονται στις ακόλουθες παραγράφους. Ο κατάλογος των ΚΕΟΔ και οι συναφείς στόχοι θα χρειαστεί να αναθεωρηθούν με την πάροδο του χρόνου, ιδίως προκειμένου να αντικατοπτρίζουν τις εξελίξεις των στατιστικών σχετικά με τις υπηρεσίες.

1. Ευρωδείκτες

Το φθινόπωρο του 1998, η Επιτροπή εγκαινίασε με τους δείκτες ευρώ μια ειδική υπηρεσία διάδοσης η οποία εστιάζεται στις στατιστικές πληροφορίες που αφορούν ιδιαίτερα τη νομισματική ένωση. Το καλοκαίρι του 2001, η εν λόγω υπηρεσία επεκτάθηκε με τη δημιουργία του ιστοχώρου για τους ευρωδείκτες, ο οποίος παρέχει πρόσβαση σε ολόκληρη σειρά μεταδεδομένων και σε βάση δεδομένων προσανατολισμένη στις ανάγκες των αναλυτών των οικονομικών συγκυριών.

Παρά την αξιοσημείωτη βελτίωση που συντελέστηκε σε σχέση με την κατάσταση που επικρατούσε προηγουμένως, αυτές οι νέες υπηρεσίες απέδειξαν εξίσου την ανάγκη περαιτέρω βελτίωσης. Τούτο οδήγησε την Επιτροπή στη διεύρυνση της πολιτικής που ακολουθεί για την επίτευξη των κύριων στόχων της.

2. Κατάρτιση καταλόγου ΚΕΟΔ

Οι ΚΕΟΔ του καταλόγου επιλέχθηκαν βάσει, αφενός, των απόψεων της ΕΚΤ και της Γενικής Διεύθυνσης Γενικών και Χρηματικών Υποθέσεων της Επιτροπής και, αφετέρου, των αποτελεσμάτων από τις συγκριτικές αξιολογήσεις, ώστε να αντανακλώνται πλήρως οι τρέχουσες ανάγκες των χρηστών. Ο υπό εξέταση κατάλογος θα ενημερώνεται βάσει των υποδείξεων της Επιτροπής οι οποίες θα εξετάζονται κυρίως από την ΕΚΤ και τα κράτη μέλη.

Η Επιτροπή και το ΕΣΣ συνεργάζονται στενά με την ΕΚΤ για τα ζητήματα που αφορούν χρηματικούς και χρηματοοικονομικούς δείκτες, καθώς και δείκτες ισοζυγίου πληρωμών.

3. Κατάρτιση των ΚΕΟΔ

Η Επιτροπή θα καταρτίζει και θα εκδίδει τους ΚΕΟΔ βάσει των συμβολών των κρατών μελών. Τούτο δεν συνεπάγεται ότι όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει να παράγουν αντιπροσωπευτικούς δείκτες σε εθνική κλίμακα με την ίδια επικαιρότητα. Αλλά τα κράτη μέλη, ιδίως εκείνα των οποίων η οικονομία επηρεάζει σημαντικότερα τα οικονομικά μεγέθη της ΕΕ/Ευρωζώνης, αναμένεται ότι θα παράσχουν τις πληροφορίες που θα χρειαστούν για την παραγωγή και την έκδοση επίκαιρων και αντιπροσωπευτικών δεικτών σε επίπεδο ΕΕ/Ευρωζώνης (αρχή "Πρώτα για την Ευρώπη"). Άλλα κράτη μέλη καλούνται να καταβάλουν όσο το δυνατόν περισσότερες προσπάθειες προκειμένου να παράσχουν και αυτά τα στοιχεία. Ασφαλώς, παραμένει στη διακριτική ευχέρεια των κρατών μελών να εκδώσουν τους δείκτες σε εθνικό επίπεδο, εάν το επιθυμούν.

Στην ισχύουσα διαδικασία κατάρτισης και έκδοσης, η εκτίμηση των οικονομικών μεγεθών της ΕΕ/Ευρωζώνης (σε περίπτωση ελλιπών στοιχείων) δεν είναι ούτε γενικευμένη ούτε βασίζεται σε κοινές αρχές. η δε αναθεώρηση των δεικτών της ΕΕ/Ευρωζώνης συντελείται λίγο ως πολύ ανεξέλεγκτα από τις αναθεωρήσεις σε εθνικό επίπεδο. Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο, η Επιτροπή ενέκρινε προσφάτως σαφή πολιτική για την εκτίμηση και την αναθεώρηση των δεικτών της ΕΕ/Ευρωζώνης.

Η Επιτροπή θα αποκαλύπτει όλες τις πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο κατάρτισης κάθε ΚΕΟΔ στον ιστοχώρο για τους ευρωδείκτες.

4. Έκδοση των δεδομένων

Η Επιτροπή επιδιώκει να εκδώσει τους δείκτες της ΕΕ/Ευρωζώνης εντός των προβλεπόμενων στον πίνακα 1 ημερομηνιών. Η επίτευξη του συγκεκριμένου στόχου εξαρτάται, σε μεγάλο βαθμό, από το κατά πόσον τα κράτη μέλη θα τηρήσουν τις δεσμεύσεις που ανέλαβαν οικειοθελώς (δηλαδή με συμφωνίες κυρίων) όσον αφορά τη βελτίωση των ΚΕΟΔ. Οι δεσμεύσεις αυτές προβλέπουν ιδίως ότι τα κράτη μέλη θα υποβάλλουν, στην Επιτροπή, τις συμβολές τους στις απαιτούμενες πληροφορίες για την κατάρτιση δεικτών σε επίπεδο ΕΕ/Ευρωζώνης, εντός καθορισμένων χρονικών πλαισίων, ώστε να τηρούνται οι προθεσμίες που θέτει η ΕΕ για την έκδοσή τους.

5. Διάδοση των δεδομένων

Η Επιτροπή πρόκειται να δημιουργήσει κοινή πλατφόρμα διάδοσης με τα κράτη μέλη όσον αφορά τους ΚΕΟΔ. Η εν λόγω πλατφόρμα θα αποτελεί ειδικό τομέα προσπελάσιμο μέσω του ιστοχώρου για τους ευρωδείκτες και θα καλύπτει τόσο τους δείκτες της ΕΕ/Ευρωζώνης όσο και τους εθνικούς δείκτες (που καταρτίζονται βάσει κοινοτικών προτύπων). Η υπό εξέταση προσέγγιση συνεπάγεται μεγαλύτερη ευθύνη για τα κράτη μέλη όσον αφορά την ποιότητα και την εύρυθμη λειτουργία του συστήματος. Τα κράτη μέλη θα είναι άμεσα υπεύθυνα για την έκδοση και την ενημέρωση των εθνικών δεικτών τους μέσω του ιστοχώρου, αλλά οι ενέργειες αυτές πρέπει να συντελούνται κατά τέτοιον τρόπο ώστε να θεωρούνται συνεπείς και συντονισμένες από τους χρήστες. Επιπλέον, τα κράτη μέλη πρέπει να παρέχουν εξηγήσεις σχετικά με το καθεστώς των εθνικών δεικτών τους και τις εφαρμοζόμενες μεθοδολογίες.

Ο γενικός στόχος είναι να καταστεί εφικτή η χρήση τεχνολογιών στάθμης της τεχνικής, προκειμένου να ενισχυθεί η συνεργασία, λαμβάνοντας υπόψη τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας.

6. Προώθηση των βέλτιστων πρακτικών

Η διαδικασία συγκριτικής αξιολόγησης (συγκρίσεις εντός ΕΕ) που διενεργήθηκε το 2001 απέδειξε μεταξύ άλλων ότι οι εθνικές στατιστικές ποικίλλουν σημαντικά ως προς την επικαιρότητα και άλλες ποιοτικές πτυχές. Τούτο κατέδειξε ότι υπάρχει σαφώς περιθώριο βελτίωσης στα κράτη μέλη. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή προτρέπει τα κράτη μέλη να εγκρίνουν βέλτιστες πρακτικές και διευκολύνει το δρόμο προς την κατεύθυνση αυτή μέσω ειδικών σεμιναρίων και συζητήσεων στο πλαίσιο ομάδων εργασίας.

Δ. Βελτιώσεις των ΚΕΟΔ και δεσμεύσεις των κρατών μελών

Για κάθε ΚΕΟΔ έχουν τεθεί φιλόδοξοι στόχοι όσον αφορά την επικαιρότητα και άλλες ποιοτικές πτυχές. Οι δεσμεύσεις των κρατών μελών στο πλαίσιο του εν λόγω προγράμματος περιλαμβάνουν τη διαβίβαση συνεισφορών πριν από ειδικές προθεσμίες. Οι πληροφορίες που πρέπει να προσκομίζονται έγκεινται σε δεδομένα παραγωγής που συμβάλλουν στους διάφορους ΚΕΟΔ, παράλληλα με ποιοτική αξιολόγηση, συνοπτικά μεταδεδομένα (πηγές, μέθοδοι και τύποι) και εξηγήσεις για σημαντικές αναθεωρήσεις. Τα κράτη μέλη καλούνται επίσης να συμμετέχουν ενεργά στις μελέτες και στις άλλες εργασίες σχετικά με τους ΚΕΟΔ, και ιδίως να λαμβάνουν μέρος στις ειδικές ομάδες όπου κρίνεται σκόπιμο και να εξετάζουν το ενδεχόμενο χρησιμοποίησης των μεθοδολογιών που προτείνονται από την Eurostat όπου ενδείκνυται.

E. Εκθέσεις επιδόσεων

Η Επιτροπή (Eurostat) θα παρακολουθεί την πρόοδο που συντελείται στο υπό εξέταση πρόγραμμα εργασίας. Θα εκπονεί τακτικές εκθέσεις οι οποίες θα καλύπτουν κυρίως την πρόοδο που έχει σημειωθεί όσον αφορά τους στόχους των ΚΕΟΔ και την εφαρμογή της αρχής "Πρώτα για την Ευρώπη" στους ΚΕΟΔ. Οι εν λόγω εκθέσεις θα αξιολογούν τη συμβολή της Eurostat στις βελτιώσεις που σχετίζονται με την επικαιρότητα και άλλους ποιοτικούς στόχους για τους ΚΕΟΔ. Επίσης θα αναλύουν τη βελτίωση που συντελείται όσον αφορά την επικαιρότητα των συμβολών των κρατών μελών, καθώς και τις προσπάθειες που καταβάλλουν για την τήρηση των εν λόγω δεσμεύσεων. Επιπροσθέτως, οι εκθέσεις θα καλύπτουν την ποιότητα της συμμετοχής των κρατών μελών στην κοινή πλατφόρμα διάδοσης, καθώς και το κόστος που συνεπάγεται η συμμετοχή αυτή και η λειτουργία της πλατφόρμας.

ΣΤ. Πλαίσιο των δεσμεύσεων των κρατών μελών

Οι δεσμεύσεις που προβλέπονται στο πλαίσιο της εν λόγω συνεκτικής προσέγγισης για τους ΚΕΟΔ πραγματοποιούνται σε εθελοντική βάση. Τούτο συνεπάγεται ότι δεν απαιτείται κανένα νέο κανονιστικό μέσο, εφόσον τα αιτήματα προς τα κράτη μέλη βασίζονται είτε σε ήδη ισχύουσα κοινοτική νομοθεσία είτε σε εθελοντικές συμφωνίες (γενικώς αναφέρονται στο χώρο της στατιστικής ως "συμφωνίες κυρίων"). Ασφαλώς, τα κράτη μέλη θα εξακολουθήσουν να πρέπει να συμμορφώνονται προς την κοινοτική νομοθεσία που αφορά δεδομένα σχετικά με τους δείκτες. Στις περιπτώσεις όπου ο στόχος επικαιρότητας τον οποίo θέτει η κοινοτική νομοθεσία είναι λιγότερο δεσμευτικός από το στόχο των ΚΕΟΔ, ο τελευταίος πρέπει να εφαρμόζεται βάσει "συμφωνίας κυρίων".

III. Η υποβολη και επικυρωση στοιχειων γενικου δημοσιονομικου ελλειμματοσ και δημοσιου χρεουσ στο πλαισιο τησ διαδικασιασ υπερβολικου ελλειμματοσ

A. Πρόσφατες βελτιώσεις και δυνατά σημεία του συστήματος

Η διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος εφαρμόζεται από το 1994 και έχει δώσει αξιοσημείωτη ώθηση για τη βελτίωση των δημοσιονομικών θέσεων των κρατών μελών της ΕΕ. Επιπλέον, χάρη στις συντονισμένες εκ μέρους της Eurostat προσπάθειες για την εναρμόνιση των λογιστικών κανόνων και τον έλεγχο της εφαρμογής τους, η ποιότητα, η επικαιρότητα και η συγκρισιμότητα των δεδομένων της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος για τα διάφορα κράτη μέλη έχουν βελτιωθεί σημαντικά.

Κατόπιν αρκετών βελτιώσεων, η υποβολή στοιχείων και οι διαδικαστικές διευθετήσεις στο πλαίσιο της υπό εξέταση διαδικασίας λειτουργούν αποτελεσματικά. Παρατίθενται ακολούθως τα δυνατά σημεία του συστήματος.

Πρώτον, τα μακροοικονομικά μεγέθη που καλύπτονται από τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος (κυρίως, οι λόγοι γενικού δημοσιονομικού ελλείμματος και δημοσίου χρέους) βασίζονται πλέον στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Ολοκληρωμένων Οικονομικών Λογαριασμών του 1995 (ΕΣΟΛ 95). Το εν λόγω σύστημα αποτελεί σημαντική βελτίωση όσον αφορά τους εθνικούς λογαριασμούς. Το ΕΣΟΛ 95 συνιστά κοινό εθνικό λογιστικό πλαίσιο που διαθέτει αρραγή βάση με τη μορφή κανονισμού του Συμβουλίου και το οποίο είναι δεσμευτικό για όλα τα κράτη μέλη. Τούτο παρέχει τη δυνατότητα στη Eurostat να διασφαλίζει την αυστηρή τήρηση των ίδιων βασικών εννοιών και λογιστικών κανόνων από όλους.

Δεύτερον, για την εγγραφή συναλλαγών που εξετάζονται ανεπαρκώς στο ΕΣΟΛ 95, ή δεν εξετάζονται καθόλου, εγκρίνονται ειδικοί κανονισμοί και κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής (Eurostat) προς συμπλήρωση του ΕΣΟΛ 95 ή προς ερμηνεία και αποσαφήνιση των κανόνων του. Αυτές οι συγκεκριμένες λύσεις συνάδουν προς τις βασικές αρχές του ΕΣΟΛ 95.

Επιπροσθέτως, η αναζήτηση κατάλληλων λύσεων διενεργείται με σαφώς καθορισμένη και διαφανή διαδικασία διαβούλευσης, η οποία ξεκινά με ενδελεχή τεχνική εξέταση των συναλλαγών από εμπειρογνώμονες της Eurostat και των κρατών μελών στο πλαίσιο των ομάδων εργασίας της Eurostat για τους εθνικούς λογαριασμούς και τους χρηματοοικονομικούς λογαριασμούς.

Στη συνέχεια, η Eurostat συμβουλεύεται την Επιτροπή στατιστικών για θέματα νομισματικά, χρηματοπιστωτικά και ισοζυγίου πληρωμών (την ΕΝΧΙ, η οποία φέρνει σε επαφή ιδιαίτερα πεπειραμένους εκπροσώπους των εθνικών στατιστικών υπηρεσιών, των εθνικών κεντρικών τραπεζών, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της Eurostat) σχετικά με τις προτεινόμενες λύσεις.

Η ΕΝΧΙ είναι συμβουλευτική επιτροπή και η γνώμη της δεν δεσμεύει τη Eurostat, η οποία είναι η μόνη υπεύθυνη για τη λήψη της τελικής απόφασης. Ωστόσο, στην τελική απόφασή της η Eurostat συνυπολογίζει απόλυτα τις απόψεις που διατυπώθηκαν από την ΕΝΧΙ και τις ομάδες εμπειρογνωμόνων σχετικά με τη λογιστική αντιμετώπιση μιας συναλλαγής. Η Eurostat αποφασίζει εν πλήρει ανεξαρτησία και ουδετερότητα, βάσει αμιγώς τεχνικών κριτηρίων.

Επιπροσθέτως, η ίδια αντιμετώπιση ακολουθείται σε ανάλογες περιπτώσεις σε όλα τα κράτη μέλη, διασφαλίζοντας, ως εκ τούτου, τη συγκρισιμότητα των οικονομικών μεγεθών.

Εν πάση περιπτώσει, οι λύσεις που προκρίνονται, καθώς και οι τεχνικές αιτιολογήσεις τους και τα αποτελέσματα των διαβουλεύσεων με την ΕΝΧΙ κοινοποιούνται στις εθνικές στατιστικές υπηρεσίες και σε άλλους ενδιαφερόμενους φορείς, και δημοσιεύονται μέσω δελτίων τύπου. Τούτο αυξάνει τη διαφάνεια της διαδικασίας.

Τέλος, η Eurostat εξετάζει τακτικά τα δεδομένα της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος που υποβάλλονται από τα κράτη μέλη, προκειμένου να διασφαλίζει ότι οι λογιστικοί κανόνες εφαρμόζονται δεόντως από όλες τις χώρες.

Η εν λόγω προσέγγιση επέτρεψε στη Eurostat να επιλύσει σειρά περίπλοκων ζητημάτων από την έναρξη εφαρμογής της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος το 1994.

B. Εναπομείναντα αδύναμα σημεία και προτεινόμενες προσεγγίσεις

Παρά τα ανωτέρω δυνατά σημεία, έχουν ανακύψει περιστασιακά αρκετές αδυναμίες του συστήματος, όπως εκτεταμένες αναθεωρήσεις δεδομένων για ορισμένες χώρες, γεγονός που εγείρει ερωτήματα σχετικά με την ποιότητα των δεδομένων. έλλειψη πληροφοριών και διαφάνειας όσον αφορά ορισμένα αριθμητικά στοιχεία και συναλλαγές και, τέλος, καθυστερημένη διαβίβαση κοινοποιήσεων σχετικά με τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος από ορισμένα κράτη μέλη. Έχουν ήδη καταβληθεί προσπάθειες για τη θεραπεία και την αποτροπή τέτοιων ελαττωμάτων, οι οποίες ωστόσο πρέπει να συνεχιστούν με μεγαλύτερη ένταση.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η συμμετοχή ορισμένων εθνικών στατιστικών υπηρεσιών στην κατάρτιση στατιστικών για το γενικσ δημοσιονομικό έλλειμμα και το δημόσιο χρέος είναι πολύ πρόσφατη. Σε αρκετές χώρες, το έργο αυτό διεκπεραιωνόταν (και εξακολουθεί να διεκπεραιώνεται) κυρίως από τις δημοσιονομικές υπηρεσίες των υπουργείων Oικονομικών. Οι εθνικές στατιστικές υπηρεσίες έχουν τη δυνατότητα να συμβάλλουν στον συγκεκριμένο τομέα και να αποσαφηνίζουν τις μεθόδους, τις πρακτικές και τις διαδικασίες, αλλά η εν λόγω ικανότητα δεν έχει ακόμη αξιοποιηθεί πλήρως και καταλλήλως.

Σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, κάθε κράτος μέλος καθορίζει τις δικές του εσωτερικές διαδικασίες και υποχρεώσεις για τη διαβίβαση δεδομένων σχετικά με τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος. Παρόλα αυτά, οι εθνικές υποχρεώσεις για την κατάρτιση και την υποβολή δεδομένων πρέπει να είναι σαφείς στη Eurostat. Επιπροσθέτως, οι εν λόγω διαδικασίες αναμένεται να διευκολύνουν το διάλογο σε εθνικό επίπεδο και με την Επιτροπή, προκειμένου να διασφαλίσουν τη διαφάνεια των συναλλαγών και των δεδομένων, καθώς και της εφαρμοζόμενης λογιστικής επεξεργασίας.

Ως προς την αναθεώρηση δεδομένων, η Eurostat θα εξακολουθήσει να συνεργάζεται με τα κράτη μέλη για την ενίσχυση των στατιστικών συστημάτων, πηγών και μεθόδων βάσει των οποίων παράγονται τα δεδομένα της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος, και για τη βελτίωση των αρχικών εκτιμήσεων, περιορίζοντας έτσι το εύρος των επακόλουθων αναθεωρήσεων. Επιπλέον, η προηγούμενη διαβούλευση της Eurostat σχετικά με ειδικές συναλλαγές των κρατών μελών πρέπει να επεκταθεί ώστε όλα τα λογιστικά ζητήματα να εξετάζονται εγκαίρως για τις κοινοποιήσεις. Επιπροσθέτως, ενώ η Eurostat έχει, μέχρι στιγμής, επιτελέσει τις εργασίες επαλήθευσης σε ιστορικά δεδομένα, απαιτούνται περισσότερες πληροφορίες για ορισμένες εθνικές προβλέψεις και σχετική ανάλυση. Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1221/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, ο οποίος εγκρίθηκε προσφάτως και αφορά τους τριμηνιαίους μη χρηματοπιστωτικούς λογαριασμούς του Δημοσίου, αναμένεται ότι θα καταστήσει ευχερέστερη την προηγούμενη ενημέρωση της Επιτροπής ως προς ορισμένες συναλλαγές που επηρεάζουν τη δημόσια διοίκηση στα κράτη μέλη. Τέλος, προσλαμβάνει πρωταρχική σημασία για τα κράτη μέλη να συνοδεύουν στο μέλλον τις κοινοποιήσεις τους με ένα έγγραφο που να εξηγεί πλήρως και σαφώς οποιαδήποτε αξιόλογη αναθεώρηση προηγούμενων δεδομένων και ειδικών συναλλαγών.

Ως προς την έλλειψη πληροφοριών και διαφάνειας, προτείνεται, όπου κρίνεται σκόπιμο και κατόπιν αιτήματος της Eurostat, για ελεγκτικούς σκοπούς, τα κράτη μέλη να παρέχουν περισσότερες λεπτομέρειες (καθώς και, ενδεχομένως, αναλυτικότερους πίνακες με δεδομένα για τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος) σχετικά με τα αριθμητικά στοιχεία και τις συναλλαγές τους. Τούτο αφορά πρωτίστως τις λεπτομερείς πληροφορίες για τα αριθμητικά στοιχεία που καταρτίζονται, εν πρώτοις, από τα υπουργεία Οικονομικών ή άλλους κρατικούς φορείς και διαβιβάζονται ακολούθως στις εθνικές στατιστικές υπηρεσίες.

Ως προς τις καθυστερημένες κοινοποιήσεις, υπενθυμίζεται ότι τα στοιχεία για το δημοσιονομικό έλλειμμα και το δημόσιο χρέος πρέπει να υποβάλλονται από τα κράτη μέλη πριν από την 1η Μαρτίου και την 1η Σεπτεμβρίου κάθε έτους. Οι εν λόγω προθεσμίες πρέπει να τηρούνται απαρέγκλιτα, ώστε να είναι σε θέση η Eurostat να ελέγχει τα δεδομένα, να ζητεί διευκρινίσεις από τα κράτη μέλη εάν κρίνεται σκόπιμο, να δημοσιεύει τα δεδομένα και να εκδίδει τα δελτία τύπου της εντός της οριζόμενης προθεσμίας των δεκαπέντε ημερών. Τούτο συνιστά καίρια προϋπόθεση για τη διατήρηση της διαφάνειας με τους χρήστες, ιδίως τις χρηματοπιστωτικές αγορές και το ευρύ κοινό.

Η Επιτροπή θα αναφέρει στην Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή (ΟΔΕ) οποιαδήποτε σημαντική έλλειψη ως προς τα δεδομένα που κοινοποιούνται από τα κράτη μέλη στο πλαίσιο της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος, με σκοπό την ανάληψη κατάλληλης δράσης και εκ μέρους της ΟΔΕ.

Δυνάμει της Συνθήκης, τα δεδομένα για τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος πρέπει να παρέχονται από την Επιτροπή. Ωστόσο, εφόσον η Επιτροπή δεν καταρτίζει δεδομένα απευθείας από τις βασικές πηγές κάθε χώρας, είναι αναγκασμένη να βασίζεται σε δεδομένα που προσκομίζονται από τις εθνικές στατιστικές αρχές. Για το λόγο αυτό, οι συντονισμένες προσπάθειες από όλες τις πλευρές - συμπεριλαμβανομένων ιδίως των υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών - προς την επίτευξη μεγαλύτερης διαφάνειας και συνεργασίας, άρτιας τεκμηρίωσης και επικαιρότητας καθίστανται ουσιαστικές προκειμένου ο έλεγχος να είναι πλήρως αποτελεσματικός και επιτυχής. Τούτο προσλαμβάνει ζωτική σημασία, ιδίως εάν τα σημερινά κράτη μέλη προτίθενται να δώσουν το καλό παράδειγμα για τη διευρυμένη ΕΕ, με ορισμένες χώρες να συμμετέχουν στη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος για πρώτη φορά στο εγγύς μέλλον.

Γ. Επικείμενες απειλές και προτεινόμενες στρατηγικές

Μία από τις σημαντικότερες επικείμενες απειλές για τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος είναι η υποψία πολιτικών παρεμβάσεων όσον αφορά τις μεθοδολογίες και τα δεδομένα για το γενικό δημοσιονομικό έλλειμμα και το δημόσιο χρέος που υποβάλλονται από τα κράτη μέλη. Τούτο εγείρει το ζήτημα της επιστημονικής ανεξαρτησίας των στατιστικών υπηρεσιών που καταρτίζουν αυτά τα δεδομένα στα κράτη μέλη (ΕΣΥ, εθνικές κεντρικές τράπεζες ή άλλοι φορείς). Ενώ οι πολιτικές αρχές, και όχι οι στατιστικές υπηρεσίες, πρέπει αναμφισβήτητα να καθορίζουν τις δημοσιονομικές πολιτικές και προτεραιότητες, οι στατιστικές υπηρεσίες πρέπει να ασκούν πλήρη και αδιαφιλονίκητο έλεγχο και να διαθέτουν ανάλογη υπευθυνότητα όσον αφορά τις στατιστικές μεθοδολογίες και την κατάρτιση δεδομένων. Οι εν λόγω φορείς πρέπει να καταρτίζουν αριθμητικά στοιχεία τηρώντας αυστηρά τις έννοιες και τις μεθόδους του ΕΣΟΛ 95, άλλες συναφείς κοινοτικές νομοθετικές πράξεις και κατευθυντήριες γραμμές της Eurostat.

Κρίνεται ουσιώδης η επιβεβαίωση και η ενίσχυση της επιστημονικής ανεξαρτησίας των στατιστικών φορέων τόσο σε εθνικό όσο και σε κοινοτικό επίπεδο, προκειμένου να τονωθεί η αξιοπιστία της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος και του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης.

Προς το σκοπό αυτό, οι πολιτικές αρχές πρέπει να απέχουν από οποιαδήποτε μορφή παρέμβασης στις στατιστικές μεθοδολογίες και στην κατάρτιση δεδομένων. Επιπλέον, πρέπει να καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για την προώθηση της διαφάνειας των εν λόγω δεδομένων. Επιπροσθέτως, πρέπει να ενθαρρύνουν περαιτέρω την ισχύουσα διαδικασία διαβούλευσης η οποία είναι επικεντρωμένη στην ΕΝΧΙ και παρουσιάζεται στο ανωτέρω τμήμα IIΙ. A.

Η έννοια της επιστημονικής ανεξαρτησίας των στατιστικολόγων πρέπει να οριστεί περαιτέρω και να βασιστεί σε κοινή κατανόηση κοινοτικής εμβέλειας. Επιπλέον, η δημιουργία κατάλληλου συστήματος αξιολόγησης από ομότιμους ειδικούς ("peer review") σε ευρωπαϊκό επίπεδο που να στοχεύει στην πλήρη διαφάνεια των δεδομένων θα συμβάλει στην ενίσχυση της ανεξαρτησίας.

Οι πόροι συνιστούν ένα ακόμη σημαντικό ζήτημα. Οι ελλιπείς πόροι, σε συνδυασμό με τις διαρκώς αυξανόμενες νέες στατιστικές απαιτήσεις, δημιουργούν αστάθεια η οποία εμποδίζει τη βελτίωση των πλέον σημαντικών στατιστικών τόσο για εθνικούς όσο και για κοινοτικούς σκοπούς. Προτείνεται η αναθεώρηση των στατιστικών προτεραιοτήτων στα κράτη μέλη και στην ΕΕ με σκοπό την εφαρμογή της αρχής "Πρώτα για την Ευρώπη". Τούτο συνεπάγεται ειδικότερα ότι, στις περιπτώσεις όπου δεν ζητούνται δεδομένα κάθε χώρας για κοινοτικούς σκοπούς, τα κράτη μέλη θα προσκομίζουν απλώς τις πληροφορίες που απαιτούνται για την κατάρτιση κοινοτικών στατιστικών, χωρίς να είναι υποχρεωμένα να παράγουν τις ίδιες στατιστικές σε εθνικό επίπεδο. Η συγκεκριμένη προσέγγιση θα διευκολύνει την ανακατανομή των πόρων στις σημαντικότερες στατιστικές, συμπεριλαμβανόμενων των δεδομένων της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος.

Επί του παρόντος εκπονείται ειδική ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με την αναγκαιότητα και τα μέσα για την αναβάθμιση της ποιότητας των δημοσιονομικών στατιστικών. Η εν λόγω ανακοίνωση θα προτείνει έναν κώδικα συμπεριφοράς όσον αφορά την υποβολή και την επικύρωση στοιχείων γενικού δημοσιονομικού ελλείμματος και δημοσίου χρέους στο πλαίσιο της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος.

Ο προτεινόμενος κώδικας συμπεριφοράς, ο οποίος θα πρέπει να συμφωνηθεί με τα κράτη μέλη και να εγκριθεί από το Συμβούλιο ECOFIN, εστιάζεται σε τεχνικές λεπτομέρειες που αποβλέπουν στη βελτίωση κανόνων και διαδικασιών σχετικά με τα δεδομένα της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος. Από την άλλη πλευρά, στόχος της παρούσας ανακοίνωσης είναι να ανταποκριθεί στο αίτημα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Βαρκελώνης που διεξήχθη το Μάρτιο του 2002 αποδίδοντας έμφαση, και ζητώντας την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στις αρχές που πρέπει να διέπουν την κατάρτιση και την υποβολή δεδομένων της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος, καθώς και το ρόλο των αρμόδιων για τις εν λόγω διαδικασίες φορέων. Ως εκ τούτου, ο προτεινόμενος κώδικας συμπεριφοράς συμπληρώνει απολύτως την παρούσα ανακοίνωση σχετικά με τις στατιστικές της Ευρωζώνης και, σε τελευταία ανάλυση, τα βασικά στοιχεία της μπορεί να εξεταστούν στην τελική συγκεφαλαιωτική έκθεση που θα υποβληθεί στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου 2003.

IV. Περιγραφη των στοχων και των στρατηγικων βελτιωσησ και αναμενομενεσ δεσμευσεισ και υποστηριξη

A. Περιγραφή των στόχων και των στρατηγικών

Η Επιτροπή, το Συμβούλιο, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Ευρωπαϊκό Στατιστικό Σύστημα ως σύνολο έχουν ήδη επιτύχει ιδιαίτερα αξιόλογα αποτελέσματα σχετικά με τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος και τις υποετήσιες μακροοικονομικές στατιστικές για την Ευρωζώνη. Ωστόσο, κρίνεται απαραίτητη η περαιτέρω βελτίωση και η αντιμετώπιση ορισμένων σημαντικών αδυναμιών και κινδύνων που απομένουν.

Ως προς τις υποετήσιες μακροοικονομικές στατιστικές, η επικαιρότητα και άλλες ποιοτικές πτυχές πρόκειται να βελτιωθούν. Για να βελτιωθεί η επικαιρότητα, θα εφαρμοστούν η αρχή "Πρώτα για την Ευρώπη" και άλλες πολιτικές σχετικά με τους ΚΕΟΔ που αφορούν την κατάρτισή τους, τις ημερομηνίες έκδοσης και διάδοσης (όπως περιγράφεται στο σημείο III, Γ, παράγραφοι 3 έως 6). Επιπροσθέτως, η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ κρατών μελών για τις στατιστικές μεθοδολογίες, η συλλογή δεδομένων και οι οργανωτικές πτυχές μεταξύ των κρατών μελών θα προωθηθούν. Ιδιαίτερη έμφαση θα αποδοθεί στην καλύτερη κάλυψη των δραστηριοτήτων υπηρεσιών, του κόστους εργασίας και των τιμών εισαγωγών/εξαγωγών, καθώς και στην ανάλυση ορισμένων στατιστικών μεταξύ Ευρωζώνης και μη Ευρωζώνης. Ασφαλώς, η εφαρμογή των εθνικών σχεδίων δράσης θα πρέπει να συνεχιστεί με ένταση.

Όσον αφορά τις στατιστικές για τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος, η επιστημονική ανεξαρτησία των στατιστικολόγων απαιτεί ενίσχυση, η διαφάνεια των δεδομένων πρέπει να ενταθεί και η επικαιρότητα πρέπει να διατηρηθεί προκειμένου να διασφαλιστεί περαιτέρω η αξιοπιστία της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος και του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης.

Η πάγια δέσμευση των πολιτικών αρχών για την τόνωση της επιστημονικής ανεξαρτησίας κρίνεται ουσιώδης. Οι στρατηγικές για την επίτευξη των άλλων στόχων περιλαμβάνουν περαιτέρω συνεργασία με τα κράτη μέλη για τη βελτίωση των στατιστικών συστημάτων και την προηγούμενη διενέργεια διαβουλεύσεων μεταξύ των κρατών μελών και της Επιτροπής σχετικά με δύσκολα ζητήματα. Επιπροσθέτως, τα κράτη μέλη θα κληθούν να παράσχουν ταχύτερα λεπτομερέστερες πληροφορίες. Τούτο θα καταστήσει εφικτή τη στενότερη παρακολούθηση της συμμόρφωσης από την Επιτροπή.

Για την επίτευξη των συγκεκριμένων στόχων αναμένεται οι διάφοροι φορείς να αναλάβουν σοβαρές δεσμεύσεις.

B. Αναμενόμενες δεσμεύσεις

Η Επιτροπή είναι αποφασισμένη να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να εφαρμόσει τις πολιτικές που παρουσιάζονται στην παρούσα έκθεση και να επιτύχει τις ταχθείσες βελτιώσεις όσον αφορά τις υποετήσιες μακροοικονομικές στατιστικές για την ΕΕ/Ευρωζώνη και τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος.

Η επιτυχία της εν λόγω προσέγγισης θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την πλήρη συνεργασία και την ενεργό συμμετοχή των κρατών μελών. Ομοίως, η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη να τηρήσουν τις υποχρεώσεις που έχουν αναλάβει ως προς την παράδοση των απαιτούμενων δεδομένων και την πλήρη συμμετοχή στις βελτιώσεις των υποετησίων μακροοικονομικών στατιστικών. Επιπροσθέτως, η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη να δεσμευθούν ότι θα προσπαθήσουν για την επίτευξη πλήρους διαφάνειας όσον αφορά τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος.

Προτείνεται στο Συμβούλιο Υπουργών και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να στηρίξουν την προσέγγιση της Επιτροπής και να παροτρύνουν τα κράτη μέλη να συμβάλουν πλήρως στην υλοποίηση των στόχων που θέτει η Επιτροπή, εκπληρώνοντας τις υποχρεώσεις για την παροχή των απαιτούμενων δεδομένων και πληροφοριών.

Γ. Η ανάγκη περαιτέρω πολιτικής στήριξης και καθοδήγησης από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο

Η Επιτροπή (και το Συμβούλιο) αναζητούν την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για το συγκεκριμένο έργο, το οποίο διενεργείται εντός του ΕΣΣ. Προτείνεται στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο:

- να εκφράσει την εμπιστοσύνη του στο έργο των ευρωπαίων στατιστικολόγων, να επισημάνει τη σημασία της επιστημονικής ανεξαρτησίας τους και να ενθαρρύνει την ανάληψη των κατάλληλων ενεργειών προκειμένου να προσδιοριστεί περαιτέρω η εν λόγω έννοια σε κοινοτικό επίπεδο.

- να υποστηρίξει τον αυστηρό έλεγχο της συμμόρφωσης των στατιστικών της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος, κυρίως βάσει της απόλυτης διαφάνειας των συναλλαγών, των δεδομένων και των μεθόδων που διέπουν την κατάρτιση των κοινοποιημένων αριθμητικών στοιχείων, και να ενθαρρύνει τις εθνικές στατιστικές υπηρεσίες να εγκρίνουν βέλτιστες πρακτικές για τη συλλογή δεδομένων και για την κατάρτιση υποετησίων μακροοικονομικών στατιστικών.

- να παροτρύνει την Επιτροπή για το σχεδιασμό συνεκτικής προσέγγισης η οποία, αφενός, να αποδίδει προτεραιότητα στην κατάρτιση οικονομικών μεγεθών της ΕΕ/Ευρωζώνης όπως υποδηλώνεται στην αρχή "Πρώτα για την Ευρώπη" και, αφετέρου, να δεσμεύει τα κράτη μέλη στην παροχή υποστήριξης κατά την εφαρμογή της εν λόγω πολιτικής. Τούτο συνεπάγεται την ανακατανομή των πόρων σε εθνικό επίπεδο με σκοπό την ενίσχυση του Ευρωπαϊκού Στατιστικού Συστήματος.

- να καλέσει τους εθνικούς στατιστικούς φορείς να εμπλακούν πιο ενεργά στη διαδικασία συγκριτικής αξιολόγησης προκειμένου να βελτιωθούν οι στατιστικές, πολιτικές και οργανωτικές πτυχές, καθώς και ο έλεγχος της συμμόρφωσης.

- να επισημάνει τη σημασία ενός μόνιμου και ανοικτού διαλόγου μεταξύ παραγωγών και χρηστών στατιστικών στα κατάλληλα φόρα, καθώς τούτο αναμένεται ότι, αφενός, θα επιτρέψει στους παραγωγούς να παρέχουν καλύτερες υπηρεσίες που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των χρηστών και, αφετέρου, θα ενισχύσει τη διαφάνεια, την αξιοπιστία και το κύρος των στατιστικών.

-

Πινακασ 1

Καταλογοσ Κυριων Ευρωπαϊκων Οικονομικων Δεικτων: Περιοδικοτητα και Καθυστερησεισ σε Ημερολογιακεσ Ημερεσ

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

ΜΔ: μη διαθέσιμη (δεν έχει ακόμη δημοσιευθεί σε επίπεδο ΕΕ)