52001PC0388

Πρόταση ΟΔΗΓΙΑΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες υπήκοοι τρίτων χωρών δύνανται να ταξιδεύουν ελεύθερα εντός του εδάφους των κρατών μελών για χρονική περίοδο που δεν υπερβαίνει τους τρεις μήνες, με τη θέσπιση ειδικής άδειας ταξιδίου και με τον καθορισμό των προϋποθέσεων εισόδου ενόψει μετακίνησης που δεν υπερβαίνει τους έξι μήνες

(υποβληθείσα από την Επιτροπή)

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

1. Γενικά

2. Δίκαιο που απορρέει από τη διακυβερνητική συνεργασία στο πλαίσιο του Σένγκεν

3. Γιατί υποβάλλεται νέα πρόταση οδηγίας και ποιο είναι το περιεχόμενό της;

4. Μια νέα οδηγία - Για ποια κράτη;

4.1. Η Δανία:

4.2. Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιρλανδία:

4.3. Η Νορβηγία και η Ισλανδία:

5. Νομική βάση

6. Επικουρικότητα και αναλογικότητα

7. Σχολιασμός των άρθρων

8. Πρόταση οδηγιας του Συμβουλιου

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

1. ΓΕΝΙΚΑ

Το άρθρο 62 σημείο 3) της ΣΕΚ προβλέπει ότι το Συμβούλιο θεσπίζει, εντός πέντε ετών από την έναρξη ισχύος της Συνθήκης του Άμστερνταμ, «μέτρα που καθορίζουν τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες υπήκοοι τρίτων χωρών δύνανται να ταξιδεύουν ελεύθερα εντός του εδάφους των κρατών μελών, για χρονική περίοδο που δεν υπερβαίνει τους τρεις μήνες ». Εντούτοις, ανάλογα μέτρα για την εφαρμογή του άρθρου 62 σημείο 3), πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις ισχύουσες διατάξεις του κεκτημένου Σένγκεν που έχει ενσωματωθεί στην Ένωση, οι οποίες αφορούν την ελεύθερη κυκλοφορία των υπηκόων τρίτων χωρών για μικρό χρονικό διάστημα (Κεφάλαιο 4 του Τίτλου ΙΙ της Σύμβασης εφαρμογής της Συμφωνίας του Σένγκεν, άρθρα 19-24).

Ο « Πίνακας Αποτελεσμάτων για την παρακολούθηση της προόδου όσον αφορά τη δημιουργία χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης στην Ευρωπαϊκή Ένωση» μνημονεύει την υποβολή προτάσεων και τη θέσπιση μέτρων σχετικά με την ελεύθερη κυκλοφορία στο έδαφος των κρατών μελών κατά το τρέχον έτος 2001. Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη διαθέτουν δικαίωμα πρωτοβουλίας για το θέμα.

Παρόλο που τα κράτη μέλη ανέλαβαν συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για το θέμα οι οποίες αφορούν ορισμένες πτυχές της «ελεύθερης κυκλοφορίας των υπηκόων τρίτων χωρών » [1], εκ των οποίων η μία, η γαλλική πρωτοβουλία, εγκρίθηκε από το Συμβούλιο ΔΕΥ στις 28/29 Μαΐου [2], η Επιτροπή έκρινε και τόνισε, με δήλωση κατά την έγκριση της εν λόγω πρωτοβουλίας, ότι θα ήταν σκόπιμο να υποβληθεί πρόταση που να συνδυάζει, στο ίδιο νομικό μέσο, όλα τα αποσπασματικά στοιχεία που καθορίζουν τις προϋποθέσεις αυτής της ελεύθερης κυκλοφορίας που δεν υπερβαίνει τους τρεις μήνες ανά εξάμηνο, καθώς και της ελεύθερης κυκλοφορίας που δεν υπερβαίνει τους έξι μήνες εντός του εδάφους των κρατών μελών, χωρίς η παραμονή στο έδαφος ενός και μόνο κράτους μέλους να υπερβαίνει τους τρεις μήνες σε περίοδο δώδεκα μηνών. Μια τέτοια πρόταση :

[1] Πρωτοβουλία της Πορτογαλικής Δημοκρατίας ενόψει της έκδοσης του κανονισμού του Συμβουλίου περί της περιόδου κατά την οποία οι υπήκοοι τρίτων χωρών χωρίς υποχρέωση θεώρησης μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα στο έδαφος των κρατών μελών (ΕΕ C 164 της 14.6.2000, σελ. 6).

[2] ΕΕ L 150 της 6.6.2001, σελ. 4, κανονισμός αριθ. 1091/2001 του Συμβουλίου.

- ανταποκρίνεται, μεταξύ άλλων, στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Τάμπερε (σημείο 22) στο μέτρο που συμβάλλει στην «υλοποίηση μιας κοινής ενεργού πολιτικής σχετικά με τις θεωρήσεις », και

- αποτελεί « κοινοτικοποίηση » και προσαρμογή στην οικονομία της συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, καθώς και ανάπτυξη ενός ουσιώδους στοιχείου του κεκτημένου Σένγκεν,

- αποτελεί μια λύση, που βασίζεται στο κοινοτικό δίκαιο, για τους υπηκόους τρίτων χωρών οι οποίοι έχουν έννομο συμφέρον εισόδου με σκοπό να μετακινούνται για περίοδο που δεν υπερβαίνει τους έξι μήνες, χωρίς να παραμένουν περισσότερο από τρεις μήνες στο έδαφος ενός και μόνο κράτους μέλους.

2. δικαιο που απορρεει απο τη διακυβερνητικη συνεργασια στο πλαισιο του σενγκεν

Τα κράτη μέλη, ενεργώντας στο πλαίσιο της συμφωνίας του Σένγκεν, έχουν αναπτύξει ευρεία συνεργασία σχετικά με τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες υπήκοοι τρίτων χωρών δύνανται να ταξιδεύουν στο εσωτερικό ενός χώρου χωρίς εσωτερικά σύνορα στο πλαίσιο διαμονής σύντομης διαρκείας.

Κατ' αρχήν, το κεκτημένο Σένγκεν αναγνωρίζει δύο κατηγορίες ρυθμίσεων όσον αφορά τη διαμονή στο χώρο χωρίς εσωτερικά σύνορα :

α) Η πρώτη κατηγορία αφορά τις ρυθμίσεις για διαμονή που δεν υπερβαίνει τους τρεις μήνες. Η περίπτωση αυτή αφορά τρεις κατηγορίες υπηκόων τρίτων χωρών, και συγκεκριμένα :

- τους αλλοδαπούς που έχουν δικαίωμα διαμονής σύντομης διαρκείας και υπόκεινται σε υποχρέωση θεώρησης (άρθρο 19),

- τους αλλοδαπούς που έχουν δικαίωμα διαμονής σύντομης διαρκείας και δεν υπόκεινται σε υποχρέωση θεώρησης (άρθρο 20 παράγραφος 1),

- τους αλλοδαπούς κατόχους τίτλου διαμονής που έχει εκδοθεί από κράτος Σένγκεν (άρθρο 21).

β) Η δεύτερη κατηγορία αφορά τη διαμονή για διάστημα μεγαλύτερο των τριών μηνών.

Σύμφωνα με το άρθρο 18 της Σύμβασης εφαρμογής της συμφωνίας του Σένγκεν, οι θεωρήσεις για διαμονή άνω των τριών μηνών είναι εθνικές θεωρήσεις που εκδίδονται από ένα από τα συμβαλλόμενα μέρη σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία του.

Όσον αφορά τους υπηκόους τρίτων χωρών που δεν υπόκεινται σε υποχρέωση θεώρησης, η διάταξη του άρθρου 20 παράγραφος 2 της Σύμβασης εφαρμογής της συμφωνίας του Σένγκεν προβλέπει το δικαίωμα κάθε συμβαλλομένου μέρους να παρατείνει την διαμονή αλλοδαπού (μη υποκειμένου στην υποχρέωση θεώρησης) στο έδαφός του πέραν των τριών μηνών, κάτω από ειδικές συνθήκες ή κατ' εφαρμογή των διατάξεων διμερούς συμφωνίας η οποία έχει συναφθεί πριν από την έναρξη ισχύος της Σύμβασης εφαρμογής της συμφωνίας του Σένγκεν.

Ορισμένες τρίτες χώρες έχουν πράγματι συνάψει διμερείς συμφωνίες με όλα ή μερικά από τα κράτη Σένγκεν. Συνακόλουθα, οι υπήκοοι των τρίτων αυτών χωρών μπορούν πρακτικά, αν δεν εξέλθουν από το χώρο Σένγκεν, να απολαμβάνουν του δικαιώματος διαμονής σύντομης διαρκείας που τους χορηγεί κάθε κράτος μέλος κατ' εφαρμογή των διμερών ρυθμίσεων βάσει του καθεστώτος απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης και, με τον τρόπο αυτό, να σωρεύουν διαδοχικά πολλαπλές διαμονές σύντομης διαρκείας. Έτσι, μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα επί μέγιστη περίοδο διαμονής (Δ) ίση προς τρεις μήνες πολλαπλασιαζόμενους επί τον αριθμό των κρατών μελών (ΚΜ) με τα οποία έχει συναφθεί ανάλογη διμερής συμφωνία απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης (Δ = ΚΜ x 3 μήνες).

3. ΓΙΑΤΙ ΥΠΟΒΑΛΛΕΤΑΙ ΝΕΑ ΠΡΟΤΑΣΗ ΟΔΗΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΗΣ;

Η Επιτροπή είναι της γνώμης ότι οι διάφορες ισχύουσες διατάξεις σχετικά με την ελεύθερη κυκλοφορία των υπηκόων τρίτων χωρών εντός του εδάφους των κρατών μελών χρήζουν σφαιρικής προσέγγισης, ούτως ώστε να αποτελέσουν ένα συνεκτικό σύνολο και να εξασφαλίσουν ενιαία ερμηνεία των προϋποθέσεων που απαιτούνται για τις διάφορες κατηγορίες υπηκόων τρίτων χωρών.

Όσον αφορά το άρθρο 20 παράγραφος 2, το οποίο επιτρέπει σε ορισμένους υπηκόους τρίτων χωρών διαμονή απεριόριστης διαρκείας (Δ = ΚΜ x 3 μήνες) στο πλαίσιο διμερών συμφωνιών, πρέπει να σημειωθεί ότι τα κράτη Σένγκεν έκριναν πως μια τέτοια κατάσταση δεν ήταν συμβατή με το πνεύμα ενός χώρου χωρίς σύνορα: η εκτελεστική επιτροπή είχε εκδώσει απόφαση για την εναρμόνιση των συμφωνιών που αφορούν την κατάργηση της υποχρέωσης θεώρησης (SCH/Com-ex (98) 24 [3] της 23.6.1998), ούτως ώστε να εναρμονιστούν ορισμένες διατάξεις. Η εν λόγω απόφαση της εκτελεστικής επιτροπής υποχρεώνει τα κράτη μέλη να εισαγάγουν ορισμένες τυποποιημένες ρήτρες στις διμερείς συμφωνίες κατάργησης των θεωρήσεων που θα διαπραγματευτούν και ιδίως μια ρήτρα που περιορίζει σε τρεις μήνες ανά εξάμηνο τη συνολική διάρκεια επιτρεπόμενης διαμονής χωρίς θεώρηση, υπολογιζόμενη για το σύνολο του χώρου Σένγκεν.

[3] Η εν λόγω απόφαση περιλαμβάνεται στον κατάλογο των στοιχείων του κεκτημένου Σένγκεν που έχουν ενταχθεί το πλαίσιο της ΕΕ, το Συμβούλιο όμως δεν την περιέλαβε μεταξύ των διατάξεων για τις οποίες καθόρισε ως νομική βάση τον πρώτο ή τον τρίτο πυλώνα, λόγω του ότι «η διάταξη αφορά τομέα, ο οποίος δεν υπάγεται ούτε στις δραστηριότητες της Κοινότητας ούτε συγκαταλέγεται μεταξύ των στόχων της ΕΕ και ως εκ τούτου αφορά ένα εκ των τομέων εκείνων για τους οποίους τα κράτη μέλη επιφυλάσσονται να είναι ελεύθερα να ενεργούν μεμονωμένα » (βλ. παράρτημα Β 3ο μέρος και αιτιολογική σκέψη 4στ της απόφασης αριθ. 1999/435 του Συμβουλίου).

Από τα προαναφερθέντα, προκύπτει ότι μετά την έναρξη ισχύος της Συνθήκης του Άμστερνταμ, οι διμερείς συμφωνίες απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης δεν δικαιολογούν πλέον δυνατότητα de facto κυκλοφορίας επί χρονική περίοδο άνω των τριών μηνών στο χώρο χωρίς σύνορα. Κάτι τέτοιο θα προσέκρουε στην ιδέα της εγκαθίδρυσης ενός ενιαίου χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης και δεν θα ήταν συμβατό προς τον περιορισμό της διαμονής σύντομης διαρκείας για όσους δεν υπόκεινται σε υποχρέωση θεώρησης, τον οποίο τάσσει το άρθρο 62 σημείο 3) της ΣΕΚ. Ένας χώρος χωρίς σύνορα απαιτεί κοινή πολιτική όσον αφορά την ελεύθερη κυκλοφορία εντός του εδάφους των κρατών μελών.

Πάντως, πολλές κατηγορίες προσώπων ενδέχεται να έχουν έννομο συμφέρον να παραμείνουν για χρονική περίοδο μεταξύ τριών και έξι μηνών στο χώρο χωρίς σύνορα (τουρίστες, σπουδαστές, μουσικοί σε περιοδεία, οικογενειακή επίσκεψη...), χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η περίπτωσή τους μπορεί να εξομοιωθεί με μετανάστευση. Η παρούσα οδηγία έχει ως στόχο να ρυθμίσει τις προϋποθέσεις εισόδου ενόψει μιας τέτοιου είδους μετακίνησης.

Δεδομένης αυτής της κατάστασης, επιβάλλεται να εξαχθούν τα ακόλουθα συμπεράσματα :

Κατά πρώτον, προκύπτει ότι πρέπει να καθοριστούν οι προϋποθέσεις υπό τις οποίες οι υπήκοοι τρίτων χωρών δύνανται να ταξιδεύουν ελεύθερα εντός του εδάφους των κρατών μελών για χρονική περίοδο που δεν υπερβαίνει τους τρεις μήνες.

Κατά δεύτερον, πρέπει να διαπιστωθεί ότι, βάσει του άρθρου 62 σημείο 3) της Συνθήκης, αποκλείεται η δυνατότητα σύναψης διμερών συμφωνιών που παρέχεται στα κράτη μέλη από το άρθρο 20 παράγραφος 2 της Σύμβασης εφαρμογής του Σένγκεν.

Υπό τις περιστάσεις αυτές, πρέπει να προβλεφθεί μια κοινοτική διάταξη σχετική με τα πρόσωπα που προτίθενται να μετακινηθούν στο χώρο χωρίς σύνορα επί χρονική περίοδο μεταξύ τριών και έξι μηνών, χωρίς η παραμονή τους στο έδαφος ενός και μόνον κράτους μέλους να υπερβαίνει τους τρεις μήνες.

Κατά τρίτον, είναι αναγκαίο να θεσπιστεί νομοθεσία - και να τηρηθεί η προθεσμία των πέντε ετών που επιβάλλεται από τη Συνθήκη του Άμστερνταμ για τη μετατροπή του κεκτημένου του Σένγκεν σε ένα «κλασικό» νομικό μέσο της Συνθήκης. Η πορτογαλική πρωτοβουλία, η οποία αναφέρεται στο σημείο 1, αφορά το διάστημα κατά το οποίο οι υπήκοοι τρίτων χωρών που δεν υπόκεινται σε υποχρέωση θεώρησης μπορούν να ταξιδεύουν ελεύθερα εντός του εδάφους των κρατών μελών [4]. Περιορίζεται αποκλειστικά στους υπηκόους τρίτων χωρών που δεν υπόκεινται σε υποχρέωση θεώρησης και παραβλέπει ορισμένες πτυχές που είναι κοινές για όλες τις κατηγορίες οι οποίες έχουν πρόσβαση στο «χώρο Σένγκεν» ενόψει διαμονής σύντομης διαρκείας.

[4] ΕΕ C 164 της 14.6.2000, σελ. 6.

Η γαλλική πρόταση που αφορά τον κανονισμό σχετικά με την ελεύθερη κυκλοφορία με θεώρηση για διαμονή μακράς διαρκείας, ο οποίος εκδόθηκε από το Συμβούλιο στις 28/29 Μαΐου 2001 [5], από την πλευρά της, αποσκοπεί να δώσει στη θεώρηση για διαμονή μακράς διαρκείας, την παράλληλη ισχύ τίτλου διαμονής επί τρίμηνο, εν αναμονή της έκδοσης τίτλου διαμονής. Πράγματι, προηγουμένως, ο κάτοχος θεώρησης για διαμονή μακράς διαρκείας μπορούσε απλώς και μόνον να διέλθει από το έδαφος των λοιπών κρατών Σένγκεν για να μεταβεί στη χώρα που του χορήγησε τη θεώρηση. Προκειμένου να εξασφαλισθεί σφαιρική προσέγγιση, η παρούσα οδηγία υιοθετεί το στόχο του κανονισμού, δηλαδή την παροχή της δυνατότητας στους κατόχους θεώρησης μακράς διαρκείας να ταξιδεύουν ελεύθερα για χρονική περίοδο τριών μηνών.

[5] ΕΕ L 150 της 6.6.2001, σελ. 4.

Όλα τα προαναφερθέντα στοιχεία οδήγησαν την Επιτροπή να κρίνει ότι έπρεπε να εντάξει τις διατάξεις που αφορούν την κυκλοφορία των υπηκόων τρίτων χωρών στο χώρο χωρίς σύνορα σε ένα μόνο νομικό μέσο, ούτως ώστε να εξασφαλιστεί η απαραίτητη διαφάνεια και ασφάλεια δικαίου.

Η παρούσα πρόταση οδηγίας προβλέπει συνθετικά τα ακόλουθα μέτρα:

α) να καθοριστούν οι προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούν, προκειμένου να δύνανται να ταξιδεύουν ελεύθερα επί τρεις μήνες κατ' ανώτατο όριο εντός περιόδου έξι μηνών, οι υπήκοοι τρίτων χωρών οι οποίοι ευρίσκονται νομίμως στο έδαφος κράτους μέλους και οι οποίοι

- υπόκεινται στην υποχρέωση θεώρησης,

- απαλλάσσονται από την υποχρέωση θεώρησης,

- είναι κάτοχοι άδειας διαμονής η οποία έχει εκδοθεί από κράτος μέλος (για τα άτομα αυτά, η άδεια διαμονής έχει ισχύ θεώρησης σύντομης διαρκείας, στην περίπτωση που υπόκεινται στο καθεστώς θεώρησης)

- είναι κάτοχοι θεώρησης για διαμονή μακράς διαρκείας η οποία έχει εκδοθεί από κράτος μέλος εν αναμονή της έκδοσης τίτλου διαμονής,

β) να θεσμοθετηθεί ειδική άδεια ταξιδίου για τους υπηκόους τρίτων χωρών που προτίθενται να μετακινηθούν στο έδαφος των κρατών μελών επί έξι μήνες κατ' ανώτατο όριο εντός περιόδου δώδεκα μηνών, καθώς και να καθοριστούν οι σχετικές προϋποθέσεις και διοικητικές διαδικασίες. Οι δικαιούχοι της εν λόγω ειδικής αδείας ταξιδίου δεν μπορούν να παραμείνουν στο έδαφος του ίδιου κράτους μέλους επί περίοδο μεγαλύτερη των τριών μηνών,

γ) να δοθεί απάντηση στην ανάγκη μετατροπής των διατάξεων που αφορούν την απομάκρυνση σε «κλασικό» νομικό μέσο της Συνθήκης, στην περίπτωση που ο υπήκοος τρίτης χώρας δεν πληροί πλέον τις προϋποθέσεις ώστε να μπορεί να ταξιδεύει ελεύθερα στο έδαφος των κρατών μελών ή ώστε να είναι δικαιούχος ειδικής άδειας ταξιδίου,

δ) να ληφθεί υπόψη η διάταξη σχετικά με τη δήλωση της παρουσίας των υπηκόων τρίτων χωρών την οποία προβλέπει το άρθρο 22 της Σύμβασης εφαρμογής της συμφωνίας του Σένγκεν μεταβάλλοντάς την σε διάταξη ενδοτικού δικαίου. Πράγματι, τα κράτη μέλη είναι τα πλέον αρμόδια για να αξιολογήσουν αν είναι σκόπιμο ή όχι να επιβληθεί στους υπηκόους τρίτων χωρών να δηλώνουν την παρουσία τους, και σε καταφατική περίπτωση, να προσδιορίσουν τις προϋποθέσεις εφαρμογής του εν λόγω μέτρου,

ε) να υιοθετηθεί ο στόχος του κανονισμού του Συμβουλίου σχετικά με την ελεύθερη κυκλοφορία με θεώρηση για διαμονή μακράς διαρκείας,

στ) να ληφθούν υπόψη οι τροποποιήσεις που πρέπει να επέλθουν στην κοινή προξενική εγκύκλιο και στο κοινό εγχειρίδιο.

Από την άποψη αυτή, πρέπει να υπογραμμιστούν τα εξής δύο στοιχεία :

Κατά πρώτον, ενόψει της φύσης της ειδικής άδειας ταξιδίου, είναι απαραίτητο να ενταχθούν στο παρόν νομικό μέσο τα βασικά στοιχεία που αφορούν τις διαδικασίες και την έκδοση της ειδικής άδειας ταξιδίου, και ιδίως να καταστούν εφαρμοστέες mutatis mutandis οι οδηγίες σχετικά με τις διαδικασίες και την έκδοση θεώρησης σύντομης διάρκειας που τάσσει η κοινή προξενική εγκύκλιος.

Κατά δεύτερον, προκύπτει ότι είναι απαραίτητο να προσαρμοστεί η κοινή προξενική εγκύκλιος και το κοινό εγχειρίδιο στις αναγκαστικού δικαίου διατάξεις που αφορούν την ειδική άδεια ταξιδίου. Οι τροποποιήσεις αυτές επέρχονται με τις διατάξεις που περιλαμβάνονται στα παραρτήματα.

Στα ανωτέρω προστίθεται η ανάγκη να προσαρμοστούν τα δύο αυτά μέσα στις διατάξεις που αφορούν το δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας των υπηκόων τρίτων χωρών κατόχων θεώρησης για διαμονή μακράς διαρκείας και που έχουν χαρακτήρα αναγκαστικού δικαίου.

Τέλος, η Επιτροπή υπογραμμίζει την ανάγκη να ληφθούν υπόψη οι στόχοι που καθορίστηκαν στο Τάμπερε και συγκεκριμένα, αφενός, η βούληση να δοθούν στους υπηκόους τρίτων χωρών που κατοικούν νομίμως στο έδαφος των κρατών μελών δικαιώματα και υποχρεώσεις ανάλογα με εκείνα των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, αφετέρου, η ανάγκη να καθοριστεί μακροπρόθεσμα ενιαίο καθεστώς για τα άτομα στα οποία χορηγείται άσυλο [6].

[6] Βλ. ανακοίνωση της Επιτροπής COM (2000) 755 τελικό της 22.11.2000 και ιδίως σημείο 3.3.

4. ΜΙΑ ΝΕΑ ΟΔΗΓΙΑ - ΓΙΑ ΠΟΙΑ ΚΡΑΤΗ-

Οι νομικές βάσεις της παρούσας πρότασης υπάγονται στον τίτλο IV της Συνθήκης και αποτελούν ανάπτυξη του κεκτημένου «Σένγκεν». Συνεπώς, η πρόταση πρέπει να υποβληθεί και να εγκριθεί με τήρηση των πρωτοκόλλων που προσαρτώνται στη Συνθήκη του Άμστερνταμ.

Συνέπειες που απορρέουν από τα διάφορα πρωτόκολλα :

4.1. Η Δανία:

Η Δανία, κατ' αρχήν, δυνάμει του πρωτοκόλλου για τη θέση της Δανίας που προσαρτάται στη Συνθήκη του Άμστερνταμ, δεν συμμετέχει στην έγκριση μέτρων που υπάγονται στον τίτλο IV της Συνθήκης ΕΚ από το Συμβούλιο. Εντούτοις, εφόσον πρόκειται για πρόταση ή πρωτοβουλία που αποσκοπεί στην ανάπτυξη του κεκτημένου του Σένγκεν κατ' εφαρμογή των διατάξεων του τίτλου IV, η Δανία μπορεί, σύμφωνα με το άρθρο 5 του προαναφερομένου πρωτοκόλλου, να αποφασίσει να μεταφέρει την εν λόγω απόφαση στο εθνικό της δίκαιο. Μια τέτοια απόφαση θα δημιουργήσει ενοχική σχέση δημοσίου διεθνούς δικαίου μεταξύ της Δανίας και των λοιπών κρατών μελών που αναφέρονται στο άρθρο 1 του πρωτοκόλλου για την ενσωμάτωση του κεκτημένου του Σένγκεν στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Όσον αφορά την ειδική άδεια ταξιδίου για τους υπηκόους τρίτων χωρών που προτίθενται να μετακινηθούν στο έδαφος δύο ή περισσοτέρων κρατών μελών επί χρονική περίοδο που δεν υπερβαίνει τους έξι μήνες, πρέπει να σημειωθεί ότι στόχος του εν λόγω μέτρου είναι να ρυθμιστούν οι περιπτώσεις του άρθρου 20 παράγραφος 2 της Σύμβασης εφαρμογής της συμφωνίας του Σένγκεν σύμφωνα με τις διατάξεις της συνθήκης ΕΚ (άρθρο 62 σημείο 2) και άρθρο 63 σημείο 3)). Όπως έχει ήδη αναφερθεί, οι περιπτώσεις αυτές υφίστανται πρακτικά στο πλαίσιο του καθεστώτος Σένγκεν. Πράγματι, πολλές τρίτες χώρες έχουν συνάψει διμερείς συμφωνίες με όλα τα κράτη Σένγκεν προς το σκοπό αυτό. Οι υπήκοοι των τρίτων αυτών χωρών μπορούν συνεπώς, προς το παρόν, να παραμένουν στο χώρο Σένγκεν επί πρακτικά απεριόριστο χρόνο (Δ = ΚΜ x 3 μήνες) στο πλαίσιο του καθεστώτος απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης σύντομης διαρκείας, απολαμβάνοντας διαμονής σύντομης διαρκείας σε καθένα από τα κράτη μέλη αυτά και, με τον τρόπο αυτό, σωρεύοντας διαδοχικά περισσότερες διαμονές σύντομης διαρκείας.

Συνεπώς, η παρούσα πρόταση αποτελεί μέτρο που αποσκοπεί στην ανάπτυξη του κεκτημένου του Σένγκεν.

4.2. Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιρλανδία:

Ο τίτλος IV της Συνθήκης ΕΚ δεν εφαρμόζεται στο Ηνωμένο Βασίλειο και στην Ιρλανδία, εκτός αν οι δύο αυτές χώρες αποφασίσουν άλλως σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπει το πρωτόκολλο για τη θέση του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιρλανδίας το οποίο προσαρτάται στις συνθήκες.

4.3. Η Νορβηγία και η Ισλανδία :

Δυνάμει του άρθρου 6 πρώτο εδάφιο του πρωτοκόλλου του Σένγκεν, το Συμβούλιο συνήψε, στις 17 Μαΐου 1999, συμφωνία με την Ισλανδία και τη Νορβηγία για τη σύνδεση των δύο αυτών κρατών με τη θέση σε ισχύ, την εφαρμογή και την ανάπτυξη του κεκτημένου του Σένγκεν [7]. Σύμφωνα με το άρθρο 1 της εν λόγω συμφωνίας, η Ισλανδία και η Νορβηγία συνδέονται με τις δραστηριότητες της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης στους τομείς που καλύπτουν οι διατάξεις οι οποίες απαριθμούνται στα παραρτήματα Α και Β της συμφωνίας, καθώς και όσες πρόκειται να ακολουθήσουν. Το παράρτημα Α μνημονεύει τις διατάξεις της Σύμβασης εφαρμογής της συμφωνίας του Σένγκεν που αφορούν τις προϋποθέσεις κυκλοφορίας των υπηκόων τρίτων χωρών. Έτσι, η παρούσα οδηγία πρέπει να εξεταστεί στο πλαίσιο της μικτής επιτροπής σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφος 3 της συμφωνίας. Πρέπει να σημειωθεί ότι, κατά την έγκρισή της από το Συμβούλιο, θα εφαρμοστούν τα άρθρα 4 και 8 της εν λόγω συμφωνίας.

[7] ΕΕ L 176 της 10.07.1999, σελ. 35

5. ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ

Με την απόφασή του για τον καθορισμό ως νομικής βάσης για το κεκτημένο του Σένγκεν του πρώτου και του τρίτου πυλώνα (απόφαση αριθ. 1999/436/ΕΚ), το Συμβούλιο προσδιόρισε ως πρόσφορη νομική βάση των συνθηκών για τις διατάξεις του Κεφαλαίου "Όροι κυκλοφορίας των αλλοδαπών", το άρθρο 62 σημείο 3) και το άρθρο 63 σημείο 3) της ΣΕΚ [8].

[8] Σημειωτέον ότι δεν προσδιορίστηκε νομική βάση για το άρθρο 19 παράγραφος 2 το οποίο περιελάμβανε διάταξη μεταβατικής φύσης και είχε καταστεί στο μεταξύ άνευ αντικειμένου.

Το άρθρο 62 σημείο 3) αποτελεί συνεπώς τη νομική βάση των μέτρων που αφορούν την ελεύθερη κυκλοφορία των υπηκόων τρίτων χωρών εντός του εδάφους των κρατών μελών για χρονική περίοδο που δεν υπερβαίνει τους τρεις μήνες.

Όσον αφορά την πρόταση που επιτρέπει στον υπήκοο τρίτης χώρας να εισέρχεται και να μετακινείται ελεύθερα στο έδαφος των κρατών μελών για ανώτατο διάστημα έξι μηνών εντός περιόδου δώδεκα μηνών, χωρίς να παραμένει περισσότερο από τρεις μήνες στο έδαφος του ίδιου κράτους μέλους, πρέπει να εξεταστεί λεπτομερέστερα ο στόχος που επιδιώκει η Επιτροπή.

Το άρθρο 20 παράγραφος 1 της Σύμβασης εφαρμογής της συμφωνίας του Σένγκεν αναφέρει σαφώς ότι η ανώτατη διάρκεια των τριών μηνών εντός περιόδου έξι μηνών εφαρμόζεται για το σύνολο του "εδάφους Σένγκεν", κατά τρόπο που να αθροίζεται ο χρόνος που διανύεται στα διάφορα κράτη μέλη. Ωστόσο, το άρθρο 20 παράγραφος 2 επιτρέπει σε ένα κράτος μέλος να "παρατείνει την παραμονή αλλοδαπού στο έδαφός του πέραν των τριών μηνών, κάτω από ειδικές συνθήκες ή κατ' εφαρμογή των διατάξεων διμερούς συμφωνίας.... ". Το Συμβούλιο καθόρισε το άρθρο 62 σημείο 3) ως νομική βάση στη συνθήκη του Άμστερνταμ, άρθρο το οποίο προβλέπει περίοδο που δεν υπερβαίνει τους τρεις μήνες. Συνάγεται συνεπώς ότι :

- το Συμβούλιο δεν μπορεί να θεσπίσει νέα μέτρα που επιτρέπουν σε υπηκόους τρίτων χωρών να ταξιδεύουν ελεύθερα στο έδαφος των κρατών Σένγκεν για περίοδο ανώτερη των τριών μηνών.

- οι διμερείς συμφωνίες που αναφέρονται στο άρθρο 20 της Σύμβασης εφαρμογής της συμφωνίας του Σένγκεν πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο καταγγελίας/νέας διαπραγμάτευσης, προκειμένου να ληφθούν υπόψη οι υποχρεώσεις που απορρέουν από το κοινοτικό δίκαιο, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 307 της συνθήκης ΕΚ.

Ενόψει των προαναφερθέντων, η Επιτροπή σημείωσε την επιθυμία ορισμένων κρατών μελών και ορισμένων τρίτων χωρών να επιτρέπουν στους υπηκόους τρίτων χωρών να εισέρχονται και να μετακινούνται για περίοδο ανώτερη των τριών μηνών, μέχρι έξι μήνες εντός περιόδου δώδεκα μηνών, ως δικαιούχοι υπηρεσιών (π,χ, τουρίστες ή υποβαλλόμενοι σε λουτροθεραπεία) και ως παρέχοντες υπηρεσίες (π.χ. περιοδεία καλλιτεχνών, μουσικών).

Το άρθρο 62 σημείο 3) δεν αντιτίθεται καταρχήν σε αυτό το στόχο, ο οποίος επιτυγχάνεται με τη θέσπιση ειδικής άδειας εισόδου με σκοπό τη διακίνηση, εφόσον ο υπήκοος τρίτης χώρας δεν παραμένει στο έδαφος ενός και μόνο κράτους μέλους για διάστημα άνω των τριών μηνών.

Ωστόσο, δεδομένου ότι πρόκειται για διάστημα άνω των τριών μηνών, πρέπει να χρησιμοποιηθεί άλλη νομική βάση, δηλαδή το άρθρο 63 σημείο 3) της συνθήκης ΕΚ, το οποίο ρυθμίζει τη διαμονή στο έδαφος των κρατών μελών για διάστημα ανώτερο των τριών μηνών, και ειδικότερα, στο ίδιο κράτος. Αυτό το άρθρο αφορά κυρίως τα μέτρα περί μεταναστευτικής πολιτικής όταν ο μετανάστης προτίθεται να κατοικήσει σε ένα κράτος μέλος για μεγάλο διάστημα και, συνήθως, να ενταχθεί σε αυτό. Αποκλείει όμως τη δυνατότητα ρύθμισης της ενδιάμεσης « sui generis » κατάστασης που μας απασχολεί; Πράγματι, σκοπός είναι να ρυθμιστεί κατάσταση που συνεπάγεται την είσοδο προσώπου για να ταξιδεύσει επί διάστημα άνω των τριών μηνών που μπορεί να φθάσει μέχρι έξι μήνες, χωρίς ωστόσο να παραμείνει στο ίδιο κράτος μέλος πάνω από τρεις μήνες. Το άρθρο 63 σημείο 3) δεν αντιτίθεται σε αυτή την έννοια της εισόδου, στο έδαφος των κρατών μελών, υπηκόων τρίτων χωρών ως αποδεκτών υπηρεσιών, και ειδικότερα για λόγους τουρισμού, και, εξάλλου, αποτελεί τη μόνη διαθέσιμη νομική βάση για την ειδική άδεια ταξιδίου, όπως αυτή προβλέπεται. Εξάλλου, θα ήταν περίεργο να μην είναι σε θέση η Κοινότητα να ρυθμίσει κατάσταση όπως η περιγραφόμενη παραπάνω, ενώ μπορεί να ρυθμίσει την είσοδο και τη διαμονή μακράς διαρκείας στο ίδιο κράτος μέλος.

Εφόσον το άρθρο 63 σημείο 3) αποτελεί τη νομική βάση για τη θέσπιση τίτλου διαμονής μακράς διαρκείας, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι επιτρέπει επίσης να ρυθμιστεί η είσοδος υπηκόων τρίτων χωρών με σκοπό τη μετακίνηση μεταξύ των κρατών μελών επί διάστημα έξι μηνών, είσοδος που υλοποιείται με τη θέσπιση ειδικής άδειας.

Όσον αφορά τις διατάξεις σχετικά με την απομάκρυνση των αλλοδαπών οι οποίοι δεν πληρούν ή δεν πληρούν πλέον τις προϋποθέσεις για να ταξιδεύει ελεύθερα, δηλαδή το άρθρο 23 παράγραφοι 2 έως 5 της Σύμβασης εφαρμογής της συμφωνίας του Σένγκεν, το Συμβούλιο επέλεξε διπλή νομική βάση : το άρθρο 62 σημείο 3) και το άρθρο 63 σημείο 3) (τα οποία παραπέμπουν στην ίδια διαδικασία λήψης αποφάσεων).

Από όλα τα προαναφερθέντα, προκύπτει ότι η παρούσα οδηγία πρέπει να υπαχθεί και στις δύο νομικές βάσεις.

6. ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ

Συμφώνως προς το άρθρο 67 παράγραφος 1, η Κοινότητα είναι αρμόδια να θεσπίζει ένα νομικό μέσο βασιζόμενο στο άρθρο 62 σημείο 3) με αντικείμενο τον καθορισμό των προϋποθέσεων υπό τις οποίες οι υπήκοοι τρίτων χωρών δύνανται να ταξιδεύουν ελεύθερα εντός του εδάφους των κρατών μελών για χρονική περίοδο που δεν υπερβαίνει τους τρεις μήνες. Τα μέτρα αυτά πρέπει να ληφθούν εντός πέντε ετών από την έναρξη ισχύος της συνθήκης του Άμστερνταμ.

Το άρθρο 63, σημείο 3) περιλαμβάνεται στις διατάξεις που δεν εμπίπτουν στο χρονικό περιορισμό των πέντε ετών. Εντούτοις, υπάρχει στενός σύνδεσμος μεταξύ

- αφενός, των διατάξεων που διέπουν τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες οι υπήκοοι τρίτων χωρών δύνανται να ταξιδεύουν ελεύθερα εντός του εδάφους των κρατών μελών για χρονική περίοδο που δεν υπερβαίνει τους τρεις μήνες και

- αφετέρου, της θεσμοθέτησης ειδικής άδειας ταξιδίου για τους υπηκόους τρίτων χωρών που προτίθενται να μετακινηθούν στο έδαφος δύο ή περισσότερων κρατών μελών για χρονική περίοδο που δεν υπερβαίνει τους έξι μήνες.

Ο σύνδεσμος μεταξύ των δύο αυτών περιπτώσεων δικαιολογεί, για λόγους σφαιρικής προσέγγισης του αντικειμένου της παρούσας οδηγίας, την ανάληψη δράσης ήδη από τώρα και για τα μέτρα που πρέπει να βασιστούν στο άρθρο 63, σημείο 3).

Τα κράτη μέλη συμφώνησαν ότι η στενή μεταξύ τους συνεργασία είναι απαραίτητη σε ένα χώρο χωρίς σύνορα και θέσπισαν, συνακόλουθα, κοινές διατάξεις για την εναρμόνιση της κυκλοφορίας των υπηκόων τρίτων χωρών.

Το άρθρο 5 της συνθήκης ΕΚ ορίζει ότι "η δράση της Κοινότητας δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη των στόχων της παρούσας συνθήκης".

Η μορφή της κοινοτικής δράσης πρέπει να είναι η απλούστερη δυνατή για την υλοποίηση του στόχου της πρότασης και την κατά το δυνατόν αποτελεσματικότερη εφαρμογή της. Σε αυτό το πνεύμα, επελέγη το νομικό μέσο της οδηγίας, η οποία αφήνει στα κράτη μέλη στα οποία απευθύνεται την επιλογή της καταλληλότερης μορφής και μέσων για την εφαρμογή των στόχων της λαμβανομένου υπόψη του νομικού τους πλαισίου και της εθνικής συγκυρίας.

Η πρόταση θα διευκολύνει τόσο την ελεύθερη κυκλοφορία στο εσωτερικό του χώρου χωρίς σύνορα όσο και τους ελέγχους στα εξωτερικά σύνορα. Η ανάληψη καθαρά εθνικών δράσεων δεν θα επέτρεπε τη θέσπιση κανόνων εφαρμοστέων σε όλα τα κράτη μέλη, όπως είναι επιθυμητό.

7. ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ

Άρθρο 1 :

Το άρθρο 1 στοιχείο α) ορίζει το στόχο της οδηγίας, δηλαδή τον καθορισμό των προϋποθέσεων υπό τις οποίες οι υπήκοοι τρίτων χωρών δύνανται να ταξιδεύουν ελεύθερα εντός του εδάφους των κρατών μελών, για χρονική περίοδο που δεν υπερβαίνει τους τρεις μήνες.

Παρόλο που το άρθρο 62 σημείο 3) της συνθήκης αναφέρει απλώς χρονική περίοδο που δεν υπερβαίνει τους τρεις μήνες χωρίς να την εντάσσει σε μια περίοδο έξι μηνών, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι, σύμφωνα με τις εφαρμοστέες διατάξεις του κεκτημένου Σένγκεν και του διεθνούς δικαίου, ως διαμονή σύντομης διαρκείας νοείται η διαμονή τριών μηνών ανά εξάμηνο. Έτσι, αυτός ο περιορισμός για περίοδο έξι μηνών ανευρίσκεται στο δίκαιο των περισσότερων κρατών μελών.

Αν δεν ετίθετο αυτός ο περιορισμός, θα μπορούσε να παρουσιαστεί η ακραία περίπτωση υπηκόου τρίτης χώρας που εγκαταλείπει το έδαφος των κρατών μελών για μερικές ώρες και επιστρέφει για διαμονή σύντομης διαρκείας ή έχοντας λάβει ειδική άδεια ταξιδίου, πράγμα που θα οδηγούσε ουσιαστικά σε μετανάστευση, την οποία δεν προβλέπει το παρόν νομικό μέσο.

Το άρθρο 1 στοιχείο α) διευκρινίζει ότι μόνον τα άτομα, των οποίων η παρουσία εντός του εδάφους είναι νόμιμη, δύνανται να ταξιδεύουν ελεύθερα. Τα άτομα που εισήλθαν παράνομα ή διαμένουν παράνομα εντός του εδάφους των κρατών μελών της Ένωσης δεν έχουν αυτή τη δυνατότητα.

Το στοιχείο β) αφορά τη θέσπιση ειδικής άδειας ταξιδίου για τους υπηκόους τρίτων χωρών οι οποίοι προτίθενται να εισέλθουν με σκοπό τη μετακίνηση στο έδαφος των κρατών μελών για χρονική περίοδο που δεν υπερβαίνει τους έξι μήνες.

Η μετακίνηση με ειδική άδεια υπόκειται στις προϋποθέσεις που τάσσει η οδηγία.

Άρθρο 2 :

Το άρθρο 2 προσδιορίζει τις διάφορες χρησιμοποιούμενες έννοιες :

Κάθε άτομο που δεν είναι πολίτης της Ένωσης κατά την έννοια του άρθρου 17 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ, είναι « υπήκοος τρίτης χώρας ». Συνεπώς, ο ορισμός αυτός καλύπτει και τους απάτριδες.

Το άρθρο 10 της Σύμβασης εφαρμογής της συμφωνίας του Σένγκεν θεσπίζει μια ενιαίου τύπου θεώρηση, η ισχύς της οποίας καλύπτει το σύνολο των κρατών μελών. Το άρθρο 11 ορίζει τις δύο μορφές ενιαίας θεώρησης : θεώρηση ταξιδίου (στοιχείο α) και θεώρηση διέλευσης (στοιχείο β). Από αυτές, μόνον η θεώρηση ταξιδίου επιτρέπει τα ελεύθερα ταξίδια. Ισχύει για μία ή για πολλαπλές εισόδους, αλλά η διάρκεια συνεχούς διαμονής, όπως και η συνολική διάρκεια των αλλεπαλλήλων διαμονών, δεν μπορούν να υπερβαίνουν τους τρεις μήνες ανά εξάμηνο, από την ημερομηνία της πρώτης εισόδου.

Ως « τίτλος διαμονής » νοείται κάθε τίτλος ή άδεια που εκδίδεται από τις αρχές κράτους μέλους και επιτρέπει σε ένα άτομο την διαμονή στο έδαφός του.

Αυτοί οι τίτλοι διαμονής μπορούν να λάβουν πολλές μορφές. Έτσι, η εκτελεστική επιτροπή Σένγκεν κατήρτισε ανακεφαλαιωτικό πίνακα τον οποίο προσήρτησε στην κοινή προξενική εγκύκλιο (Παράρτημα 4) και στο κοινό εγχειρίδιο (Παράρτημα 11), τα οποία μνημονεύει η παρούσα διάταξη. Συνεπώς, οι τροποποιήσεις των εν λόγω παραρτημάτων θα ισχύουν και στο πλαίσιο της παρούσας οδηγίας.

Άρθρο 3 :

Μόνον οι υπήκοοι τρίτων χωρών που δεν διαθέτουν ήδη δικαίωμα εισόδου και διαμονής (σύντομης ή μακράς διαρκείας) εντός του εδάφους άλλου κράτους μέλους μπορούν να απολαμβάνουν της εφαρμογής της παρούσας οδηγίας.

Συνεπώς, η οδηγία δεν θίγει τα δικαιώματα των μελών της οικογενείας πολιτών της Ένωσης, ανεξαρτήτως ιθαγενείας, τα οποία διαθέτουν ήδη δικαίωμα εισόδου και διαμονής εφόσον συνοδεύουν τον πολίτη της Ένωσης του οποίου είναι συγγενείς. Ο συγγενικός δεσμός καθορίζεται από το άρθρο 10 του κανονισμού αριθ. 1612/68 [9].

[9] ΕΕ L 257 της 19.10.1968, σελ 2

Δεν θίγει επίσης τα δικαιώματα που παρέχονται σε άλλους υπηκόους τρίτων χωρών, καθώς και στα μέλη της οικογενείας τους, βάσει συμφωνιών που έχει συνάψει η Ευρωπαϊκή Κοινότητα και τα κράτη μέλη της με τρίτες χώρες (π.χ. συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο).

Θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι οι υπήκοοι τρίτων χωρών που έχουν συγγενικό δεσμό με πολίτες της Ένωσης μπορούν να εισέρχονται αυτοτελώς, δυνάμει του ισχύοντος για το θέμα κεκτημένου Σένγκεν και συνεπώς, και δυνάμει της παρούσας οδηγίας, για διαμονή σύντομης διαρκείας, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις της παρούσας οδηγίας.

Η παράγραφος 2 αναφέρει ρητά ότι η παρούσα οδηγία δεν επηρεάζει το καθεστώς διαμονής μακράς διαρκείας ούτε το καθεστώς πρόσβασης στην άσκηση οικονομικών δραστηριοτήτων που εφαρμόζονται στους υπηκόους τρίτων χωρών. Ανάλογα με την κατηγορία των ενδιαφερομένων υπηκόων, τα καθεστώτα αυτά διέπονται από το εθνικό ή από το κοινοτικό δίκαιο.

Άρθρο 4 :

Αυτή η τυποποιημένη διάταξη αναφέρεται στο σεβασμό της αρχής της απαγόρευσης των διακρίσεων κατά την εφαρμογή των υποχρεώσεων που προβλέπει η παρούσα οδηγία. Είναι σύμφωνη προς το άρθρο 21 του Χάρτη των θεμελιωδών δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Άρθρο 5 :

Το άρθρο αυτό είναι ευθυγραμμισμένο προς το άρθρο 19 της Σύμβασης εφαρμογής της συμφωνίας του Σένγκεν, το οποίο διέπει την ελεύθερη κυκλοφορία των υπηκόων τρίτων χωρών οι οποίοι υπόκεινται στην υποχρέωση θεώρησης. Η παρούσα πρόταση αφορά την ελεύθερη κυκλοφορία των υπηκόων τρίτων χωρών που ευρίσκονται ήδη νομίμως στο έδαφος κράτους μέλους. Έτσι, η μνεία της νόμιμης εισόδου στο άρθρο 19 δεν χρειάζεται να επαναληφθεί.

Υπογραμμίζεται επίσης ότι υπήκοος τρίτης χώρας χαίρει της ελεύθερης κυκλοφορίας μόνον αν πληροί κατά τη διάρκεια της διαμονής το σύνολο των προϋποθέσεων που προβλέπει η παράγραφος 1 στοιχεία α) έως ε). Οι προϋποθέσεις αυτές είναι οι προϋποθέσεις εισόδου που τάσσει το άρθρο 5 παράγραφος 1 στοιχεία α) έως ε) της Σύμβασης εφαρμογής της συμφωνίας του Σένγκεν, οι οποίες επαναλαμβάνονται στις παρούσες διατάξεις για λόγους σαφήνειας και διαφάνειας προς εξυπηρέτηση όσων αρύονται δικαιώματα από την παρούσα οδηγία.

Τα ταξιδιωτικά έγγραφα που επιτρέπουν τη διέλευση των συνόρων προσδιορίζονται στην απόφαση της εκτελεστικής επιτροπής Σένγκεν SCH/Com-ex (98) 56 της 16.12.1998 [10]. Υπήκοος τρίτης χώρας κάτοχος ταξιδιωτικού εγγράφου που δεν αναγνωρίζεται από όλα τα κράτη μέλη, μπορεί να ταξιδεύει μόνον εντός του εδάφους των κρατών μελών που έχουν αναγνωρίσει το εν λόγω ταξιδιωτικό έγγραφο ως έγκυρο για τη διέλευση των συνόρων.

[10] ΕΕ L 239 της 22.9.2000, σελ. 207

Εξαλείφεται η πολυπλοκότητα που υφίστατο για τους υπηκόους τρίτων χωρών οι οποίοι υποβάλλοντο στην υποχρέωση θεώρησης για μερικά μόνον κράτη μέλη (γκρίζος κατάλογος), αλλά όχι για όλα, και οι οποίοι έπρεπε συνεπώς να είναι κάτοχοι θεώρησης για να εισέλθουν στο έδαφος ορισμένων κρατών μελών, αν και προήρχοντο από κράτος μέλος το οποίο δεν τους υπέβαλε σε αυτή την υποχρέωση. Πράγματι, η έγκριση της πρότασης της Επιτροπής για « Κανονισμό του Συμβουλίου για τον καθορισμό του καταλόγου τρίτων χωρών οι υπήκοοι των οποίων υπόκεινται σε υποχρέωση θεώρησης για τη διέλευση των εξωτερικών συνόρων και του καταλόγου τρίτων χωρών των οποίων οι υπήκοοι απαλλάσσονται από αυτή την υποχρέωση» εναρμόνισε οριστικά τον κατάλογο των απαιτήσεων που τάσσουν τα κράτη μέλη για το θέμα.

Η παράγραφος 2 λαμβάνει υπόψη το άρθρο 11 παράγραφος 2 της Σύμβασης εφαρμογής της συμφωνίας του Σένγκεν, το οποίο τάσσει ότι σε περίπτωση ανάγκης, ένα κράτος μέλος μπορεί να χορηγήσει νέα θεώρηση κατά τη διάρκεια του υπό εξέταση εξαμήνου, η ισχύς της οποίας θα περιορίζεται στο έδαφός του.

Άρθρο 6 :

Το εν λόγω άρθρο επαναλαμβάνει τις προϋποθέσεις ελεύθερης κυκλοφορίας των υπηκόων τρίτων χωρών που δεν υπόκεινται σε υποχρέωση θεώρησης, όπως προβλέπει το άρθρο 20 παράγραφος 1 της Σύμβασης εφαρμογής της συμφωνίας του Σένγκεν.

Υπογραμμίζεται ότι υπήκοος τρίτης χώρας ο οποίος δεν υπόκειται σε υποχρέωση θεώρησης χαίρει της ελεύθερης κυκλοφορίας μόνον εφόσον πληροί κατά τη διαμονή του εντός του εδάφους των κρατών μελών το σύνολο των προϋποθέσεων που προβλέπει η Σύμβαση εφαρμογής της συμφωνίας του Σένγκεν και που περιλαμβάνονται στην παράγραφο 5 στοιχεία α), γ), δ) και ε).

Η παράγραφος 2 προβλέπει ότι κάθε κράτος μέλος μπορεί να παρατείνει το δικαίωμα του υπηκόου τρίτης χώρας να παραμένει στο έδαφός του, κάτω από ειδικές συνθήκες. Θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι η εν λόγω παράταση δεν μπορεί να επιφέρει παράταση της ελεύθερης κυκλοφορίας εντός του εδάφους των λοιπών κρατών μελών. Η διάταξη αυτή είναι ταυτόσημη με τη διάταξη του άρθρου 20 παράγραφος 2 της Σύμβασης εφαρμογής της συμφωνίας του Σένγκεν που προβλέπεται για τις εν λόγω περιπτώσεις.

Η διάταξη του άρθρου 20 παράγραφος 2 της Σύμβασης εφαρμογής της συμφωνίας του Σένγκεν σχετικά με τις διμερείς συμφωνίες δεν επαναλαμβάνεται, στο μέτρο που η διαμονή επί χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των τριών μηνών στο χώρο χωρίς σύνορα επί τη βάσει διμερών συμφωνιών που έχουν συνάψει τα κράτη μέλη με τρίτες χώρες δεν έχει πλέον λόγο υπάρξεως μετά την έναρξη ισχύος της Συνθήκης του Άμστερνταμ (βλ. σημείο 3).

Άρθρο 7 :

Το άρθρο αυτό αποβλέπει στη ρύθμιση όλων των θεμάτων που συνδέονται με την ελεύθερη κυκλοφορία των υπηκόων τρίτων χωρών, κατόχων τίτλου διαμονής. Επαναλαμβάνει τις διατάξεις των άρθρων 21 και 25 της Σύμβασης εφαρμογής της συμφωνίας του Σένγκεν. Οι κάτοχοι τίτλου διαμονής δύνανται να ταξιδεύουν ελεύθερα για χρονική περίοδο τριών μηνών εντός του εδάφους των λοιπών κρατών μελών. Αυτή η περίοδος των τριών μηνών είναι η μέγιστη επιτρεπομένη και μπορεί να περικοπεί αν η ισχύς του τίτλου διαμονής εκπνέει ενωρίτερα.

Η παράγραφος 3 επιτρέπει στον κάτοχο θεώρησης για διαμονή μακράς διαρκείας να ταξιδεύει ελεύθερα για μέγιστη χρονική περίοδο τριών μηνών. Οι εν λόγω θεωρήσεις είναι εθνικές θεωρήσεις για διαμονή μακράς διαρκείας που εκδίδονται σύμφωνα με το άρθρο 18 της Σύμβασης εφαρμογής της συμφωνίας του Σένγκεν (Θεωρήσεις Δ). Συμφώνως προς τις διατάξεις του άρθρου 18 - όπως αυτό είχε διατυπωθεί κατά την ενσωμάτωση του κεκτημένου του Σένγκεν στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και το οποίο θα αποκατασταθεί από το άρθρο 17 της παρούσας οδηγίας - ο κάτοχος θεώρησης για διαμονή μακράς διαρκείας δύναται απλώς να διέλθει από το έδαφος των λοιπών κρατών μελών προκειμένου να εισέλθει στο έδαφος του κράτους μέλους που χορήγησε τη θεώρηση για διαμονή μακράς διαρκείας. Για να αποφευχθεί ενδεχόμενη σύγκρουση, υπογραμμίζεται ότι η παρούσα πρόταση δεν θίγει το άρθρο 18 της Σύμβασης εφαρμογής της συμφωνίας του Σένγκεν.

Στόχος της παρούσας διάταξης είναι να θέσει επί ίσοις όροις, αφενός, τους κατόχους θεώρησης για διαμονή μακράς διαρκείας που ευρίσκονται ήδη στο έδαφος των κρατών μελών και αναμένουν τη χορήγηση του τίτλου διαμονής τους και, αφετέρου, όσους είναι ήδη κάτοχοι τίτλου διαμονής. Η πρόταση προβλέπει συνεπώς τη δυνατότητα ελεύθερης κυκλοφορίας για χρονική περίοδο τριών μηνών. Από τα προαναφερθέντα, προκύπτει ότι είναι απαραίτητο να διευκρινιστεί το ότι η ελεύθερη κυκλοφορία παρέχεται μόνον από την κατάθεση της αίτησης χορήγησης τίτλου διαμονής στην αρχή του κράτους που εξέδωσε τη θεώρηση για διαμονή μακράς διαρκείας. Η εν λόγω διάταξη διακηρύσσει ότι η ελεύθερη κυκλοφορία με θεώρηση για διαμονή μακράς διαρκείας είναι μεταβατικής φύσεως και παρέχεται εν αναμονή της χορήγησης του τίτλου διαμονής.

Η κατάθεση της αίτησης πρέπει να αποδεικνύεται με τη θέση σφραγίδας στο ταξιδιωτικό έγγραφο του υπηκόου τρίτης χώρας από την αρχή στην οποία κατατέθηκε η αίτηση.

Το ισχύον κοινοτικό δίκαιο περί ελεύθερης κυκλοφορίας των πολιτών της Ένωσης επιτρέπει στα κράτη μέλη να επιβάλλουν την υποχρέωση θεώρησης στα μέλη της οικογένειας που είναι υπήκοοι τρίτης χώρας. Συμφώνως προς τις διατάξεις του κεκτημένου του Σένγκεν, και συνεπώς σύμφωνα με την παρούσα πρόταση, τα κράτη μέλη δεν δύνανται πλέον να επιβάλλουν την υποχρέωση θεώρησης σύντομης διαρκείας στα μέλη της οικογένειας πολίτη της Ένωσης τα οποία είναι κάτοχοι τίτλου διαμονής ή θεώρησης για διαμονή μακράς διαρκείας που έχει χορηγηθεί από κράτος μέλος. Για λόγους συνεκτικότητας με τις διατάξεις περί ελεύθερης κυκλοφορίας, και ιδίως με τις διατάξεις που αφορούν τους κατόχους τίτλου διαμονής, οι παράγραφοι 4 και 5 επαναλαμβάνουν τις διατάξεις του άρθρου 25 της Σύμβασης εφαρμογής της συμφωνίας του Σένγκεν για να επισημάνουν την ευθύνη κράτους μέλους που χορηγεί τίτλο διαμονής ο οποίος επιτρέπει την ελεύθερη κυκλοφορία στο έδαφος των λοιπών κρατών μελών.

Η μνεία του κοινοτικού δικαίου γίνεται για να ληφθούν υπόψη οι τρέχουσες εξελίξεις, και συγκεκριμένα τα μέτρα σχετικά με την επανένωση των οικογενειών.

Άρθρο 8 :

Η πρώτη παράγραφος καθορίζει τις προϋποθέσεις εισόδου εντός του εδάφους των κρατών μελών με σκοπό τη μετακίνηση επί έξι μήνες κατ' ανώτατο όριο εντός περιόδου δώδεκα μηνών από την ημερομηνία πρώτης εισόδου, χωρίς παραμονή επί χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των τριών μηνών στο έδαφος του ίδιου κράτους μέλους. Ο δικαιούχος πρέπει να φέρει την άδεια ταξιδίου του. Επιβεβαιώνεται έτσι σαφώς ότι απαραίτητη προϋπόθεση για την είσοδο εντός του εδάφους των κρατών μελών αποτελεί η προηγούμενη κατοχή της άδειας.

Η παράγραφος επαναλαμβάνει τις προϋποθέσεις εισόδου της Σύμβασης εφαρμογής της συμφωνίας του Σένγκεν που μνημονεύονται στο άρθρο 5 παράγραφος 1, στοιχεία α), γ), δ) και ε) της παρούσας οδηγίας.

Συμφώνως προς την παράγραφο 2, οι διατάξεις της παραγράφου 1 δεν παρακωλύουν το δικαίωμα κάθε κράτους μέλους να παρατείνει την διαμονή υπηκόου τρίτης χώρας στο έδαφός του πέραν των τριών μηνών κάτω από ειδικές συνθήκες. Η διάταξη αυτή επαναλαμβάνει τη διάταξη του άρθρου 20 παράγραφος 2 της Σύμβασης εφαρμογής της συμφωνίας του Σένγκεν για την κατηγορία προσώπων την οποία αφορά το παρόν άρθρο.

Άρθρο 9 :

Το άρθρο 9 προβλέπει τις προϋποθέσεις έκδοσης της ειδικής άδειας ταξιδίου. Λαμβανομένης υπόψη της πρόβλεψης κατοχής ειδικής άδειας ταξιδίου και της φύσης της άδειας αυτής, οι διαδικασίες και οι προϋποθέσεις έκδοσης είναι ευθυγραμμισμένες προς τις διατάξεις περί έκδοσης της θεώρησης σύντομης διάρκειας, όπως προβλέπονται στη Σύμβαση εφαρμογής της συμφωνίας του Σένγκεν.

Η παράγραφος 1 ορίζει τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία έκδοσης της ειδικής άδειας ταξιδίου. Η άδεια εκδίδεται πριν από την είσοδο εντός του εδάφους των κρατών μελών από τις διπλωματικές και προξενικές αρχές των κρατών μελών.

Η παράγραφος 2 προβλέπει, ανάλογα με τις ανάγκες του υπηκόου τρίτης χώρας, τη δυνατότητα έκδοσης άδειας ταξιδίου για μία ή για πολλαπλές εισόδους, όπως ισχύει και για τη θεώρηση σύντομης διαρκείας.

Η παράγραφος 3 αποκλείει τη χορήγηση της ειδικής άδειας ταξιδίου στα σύνορα. Αντιθέτως, η δυνατότητα χορήγησης της θεώρησης σύντομης διάρκειας στα σύνορα υφίσταται, αλλά μόνον σε εξαιρετικές περιπτώσεις που δικαιολογούνται από λόγους έκτακτης ανάγκης και όταν, λόγω έλλειψης χρόνου, δεν ήταν δυνατόν να υποβληθεί αίτηση προηγουμένως. Στις περιπτώσεις αυτές, υπάρχει η δυνατότητα έκδοσης θεώρησης σύντομης διάρκειας, πράγμα που κρίνεται επαρκές για την κάλυψη των αναγκών σε περιπτώσεις αυτού του τύπου. Η παράγραφος 4 ακολουθεί τα κριτήρια καθορισμού του κράτους μέλους που είναι αρμόδιο για την έκδοση της θεώρησης σύντομης διάρκειας.

Η παράγραφος 5 υπογραμμίζει ότι, όσον αφορά τους υπηκόους τρίτων χωρών που υπόκεινται σε υποχρέωση θεώρησης σύντομης διάρκειας και για τους οποίους τα κράτη μέλη έχουν προβλέψει διαδικασία προηγουμένων διαβουλεύσεων πριν την έκδοση θεώρησης, η ίδια διαδικασία ισχύει και σε περίπτωση αίτησης χορήγησης ειδικής άδειας ταξιδίου.

Άρθρο 10 :

Η παράγραφος 1 αποκλείει την καταχώρηση της ειδικής άδειας ταξιδίου σε ταξιδιωτικό έγγραφο η ισχύς του οποίου έχει λήξει. Εξάλλου, η παράγραφος 2 ορίζει ότι η διάρκεια ισχύος του ταξιδιωτικού εγγράφου πρέπει να υπερβαίνει τη διάρκεια ισχύος της ειδικής άδειας. Σε περίπτωση που το έγγραφο δεν αναγνωρίζεται από όλα τα κράτη μέλη, η παράγραφος 3 ορίζει ότι πρέπει να αναγνωρίζεται από δύο τουλάχιστον κράτη μέλη. Αν το ταξιδιωτικό έγγραφο αναγνωρίζεται από δύο ή περισσότερα κράτη μέλη, η δυνατότητα μετακίνησης περιορίζεται στο έδαφος των εν λόγω κρατών μελών. Πράγματι, η καταχώρηση της άδειας ταξιδίου σε ταξιδιωτικό έγγραφο που αναγνωρίζεται από ένα μόνον κράτος μέλος δεν έχει έννοια στην προκειμένη περίπτωση. Λαμβανομένων υπόψη των περιορισμών μέγιστης διαρκείας παρουσίας εντός του εδάφους του ίδιου κράτους μέλους που επιβάλλει η ειδική άδεια ταξιδίου, θα πρέπει να εκδοθεί μάλλον θεώρηση σύντομης διάρκειας.

Οι εν λόγω παράγραφοι ακολουθούν τα κριτήρια που έχουν θεσπιστεί για την έκδοση θεώρησης σύντομης διάρκειας.

Άρθρο 11 :

Η ειδική άδεια ταξιδίου θεσπίζεται υπό τη μορφή ενιαίου τύπου (αυτοκόλλητο) ανάλογου με εκείνο που χρησιμοποιείται για την έκδοση θεωρήσεων, σύμφωνα με τους κανόνες (mutatis mutandis) και τις προδιαγραφές που τάσσει ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1683/95 της 29ης Μαΐου 1995 για την καθιέρωση θεώρησης ενιαίου τύπου [11]. Κατ' αυτόν τον τρόπο, εξασφαλίζεται υψηλό επίπεδο προστασίας από την πλαστογράφηση. Όλες οι διατάξεις και οι τροποποιήσεις της θεώρησης ενιαίου τύπου σύντομης διάρκειας, τις οποίες θεσπίζει η επιτροπή που προβλέπεται από τον προαναφερόμενο κανονισμό, θα εφαρμόζονται και στην ειδική άδεια ταξιδίου.

[11] ΕΕ L 164 της 14.7.1995, σελ. 1.

Όσον αφορά την εμφάνιση του αυτοκόλλητου, πρέπει να σημειωθούν μόνον οι ακόλουθες διαφορές σε σχέση με τον ενιαίο τύπο θεώρησης :

Στη θέση με τίτλο «είδος θεώρησης», η εκδίδουσα αρχή καταχωρεί το γράμμα « E » ακολουθούμενο από την ένδειξη « ταξίδι ». Κατ' αυτόν τον τρόπο, μπορεί να διακριθεί αμέσως η διαφορά σε σχέση με μια θεώρηση για διαμονή σύντομης ή μακράς διαρκείας.

Άρθρο 12 :

Ενόψει της φύσης της ειδικής άδειας ταξιδίου, οι οδηγίες σχετικά με τη διαδικασία έκδοσής της πρέπει να είναι κατ' αρχήν οι ίδιες με τις διατάξεις που προβλέπει η κοινή προξενική εγκύκλιος για την έκδοση θεώρησης σύντομης διαρκείας. Κατ' αυτόν τον τρόπο, χρησιμοποιείται ένας ήδη ισχύων μηχανισμός για τη ρύθμιση των πρακτικών ζητημάτων της αίτησης και της χορήγησης της άδειας. Αρκεί συνεπώς να καταστούν εφαρμοστέες mutatis mutandis οι διατάξεις της κοινής προξενικής εγκυκλίου, καθώς και ορισμένων συναφών παραρτημάτων.

Άρθρο 13 :

Η παρούσα οδηγία αφορά δύο διαφορετικούς τύπους κυκλοφορίας : την ελεύθερη κυκλοφορία για χρονική περίοδο που δεν υπερβαίνει τους τρεις μήνες και τη μετακίνηση για χρονική περίοδο που δεν υπερβαίνει τους έξι μήνες εντός του εδάφους των κρατών μελών. Κάθε τύπος κυκλοφορίας υπόκειται σε ορισμένες προϋποθέσεις, και ιδίως στην προϋπόθεση περιορισμένης διαρκείας η οποία εντάσσεται σε μια συγκεκριμένη περίοδο. Πρέπει, συνεπώς, να ρυθμιστεί η σχέση μεταξύ των δύο αυτών πτυχών.

Σύμφωνα με τη γενική αρχή του Σένγκεν και του διεθνούς δικαίου για το θέμα αυτό, υπήκοος τρίτης χώρας μπορεί να παραμείνει στο έδαφος των κρατών μελών για συνολική χρονική περίοδο έξι μηνών κατά τη διάρκεια περιόδου δώδεκα μηνών. Η εισαγωγή της ειδικής άδειας ταξιδίου δεν επιδιώκει να τροποποιήσει αυτή τη συνολική διάρκεια. Συνεπώς ένας υπήκοος τρίτης χώρας που ταξίδεψε με ειδική άδεια ταξιδίου δεν μπορεί να επιστρέψει στο έδαφος των κρατών μελών αμέσως μετά το ταξίδι αυτό βάσει των διατάξεων περί σύντομης διαμονής και αντίστροφα. Η μέγιστη διάρκεια των έξι μηνών πρέπει να τηρείται πάντα.

Άρθρο 14 :

Η παρούσα πρόταση προβλέπει ότι τα κράτη μέλη δύνανται να επιβάλλουν στα πρόσωπα που αρύονται δικαιώματα από την παρούσα οδηγία να δηλώνουν την παρουσία τους εντός του εδάφους τους. Το συναφές άρθρο 22 της Σύμβασης εφαρμογής της συμφωνίας του Σένγκεν έθετε διάταξη αναγκαστικού δικαίου. Εντούτοις, η παρούσα διάταξη είναι ενδοτικού δικαίου, δεδομένου ότι, σύμφωνα με τις πληροφορίες της Επιτροπής, τα κράτη μέλη διατηρούν αμφιβολίες για τη σκοπιμότητα του συστήματος αυτού, ιδίως λόγω των δυσχερειών της πρακτικής εφαρμογής του και του ελέγχου τήρησης της εν λόγω υποχρέωσης. Εξάλλου, η πρακτική δυνατότητα δήλωσης της παρουσίας κατά την είσοδο εντός του εδάφους κράτους μέλους όταν κανείς προέρχεται από άλλο κράτος μέλος, δεν είναι συμβατή με την αρχή της κατάργησης των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα.

Η πρόταση προβλέπει υποβολή της δήλωσης εντός προθεσμίας 7 εργασίμων ημερών, αποφεύγοντας έτσι να υποβάλλονται οι υπήκοοι τρίτων χωρών που πραγματοποιούν ταξίδια κατά τη διάρκεια ενός Σαββατοκύριακου ή ενός παρατεταμένου Σαββατοκύριακου σε υποχρεώσεις των οποίων τα πρακτικά εμπόδια θα ήσαν δυσανάλογα μεγάλα. Πράγματι, θεωρείται ότι αρκεί να απαιτείται αυτή η δήλωση παρουσίας από τους υπηκόους τρίτων χωρών που παραμένουν στο έδαφος κράτους μέλους για αρκετά μακρά διαμονή.

Αρμόδια να κρίνουν τη σκοπιμότητα εισαγωγής ενός τέτοιου καθεστώτος δήλωσης της παρουσίας είναι τα κράτη μέλη. Εφόσον αποφασίσουν να την εισαγάγουν, τα κράτη μέλη υποχρεούνται να κοινοποιήσουν στην Επιτροπή τις λεπτομέρειες της διαδικασίας υποβολής της εν λόγω δήλωσης (π.χ. την αρμόδια αρχή). Η Επιτροπή θα τις δημοσιεύσει στην Επίσημη Εφημερίδα, ούτως ώστε να καθίστανται διαφανείς οι υποχρεώσεις των δικαιούχων ελεύθερης κυκλοφορίας.

Άρθρο 15 :

Το άρθρο 15 επαναλαμβάνει τις διατάξεις του άρθρου 23 της Σύμβασης εφαρμογής της συμφωνίας του Σένγκεν προσθέτοντας σε αυτές τη θεώρηση για διαμονή μακράς διαρκείας.

Κάθε πρόσωπο που αρύεται δικαιώματα από την παρούσα οδηγία οφείλει να εγκαταλείψει χωρίς υπαίτια καθυστέρηση το έδαφος των κρατών μελών, εφόσον δεν πληροί ή δεν πληροί πλέον τις προϋποθέσεις ελεύθερης κυκλοφορίας ή πραγματοποίησης ταξιδίων δυνάμει ειδικής άδειας. Το εδάφιο 2 της παραγράφου 1 υπογραμμίζει την αρχή σύμφωνα με την οποία το κράτος μέλος που εξέδωσε τον τίτλο διαμονής ή τη θεώρηση για διαμονή μακράς διαρκείας είναι ο κύριος υπεύθυνος της παρουσίας του κατόχου του εν λόγω τίτλου ή θεώρησης εντός του εδάφους των κρατών μελών.

Αν, επ' ευκαιρία ελέγχου στο εσωτερικό του εδάφους κράτους μέλους, οι αρμόδιες αρχές διαπιστώσουν ότι ένα πρόσωπο δεν πληροί μία ή περισσότερες από αυτές τις προϋποθέσεις, μπορούν να το απομακρύνουν από το έδαφος του εν λόγω κράτους μέλους, εφόσον μπορεί να εκληφθεί ότι δεν θα αναχωρήσει, ή δεν θα αναχωρήσει αυτοβούλως από το έδαφος του κράτους μέλους.

Όσον αφορά τους λόγους που μπορούν να δικαιολογούν την απομάκρυνση προσώπου που αρύεται δικαιώματα από την παρούσα οδηγία, πρέπει να υπενθυμιστεί ότι δυνάμει του άρθρου 3, η παρούσα οδηγία δεν θίγει τα δικαιώματα που αναγνωρίζει το κοινοτικό δίκαιο στους υπηκόους τρίτων χωρών οι οποίοι είναι μέλη της οικογένειας πολιτών της Ένωσης.

Πρέπει να τονιστεί ότι η αποδοχή υπηκόου τρίτης χώρας για διαμονή στο έδαφος κράτους μέλους, στην περίπτωση που δεν επιτρέπεται η απομάκρυνση σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο του εν λόγω κράτους μέλους, δεν συνιστά μέτρο μεταναστευτικής πολιτικής.

Η παράγραφος 4 μνημονεύει την υποχρέωση μη απαγόρευσης της εισόδου, ούτως ώστε να ληφθεί υπόψη η νομολογία που έχει αναπτυχθεί στο πλαίσιο του άρθρου 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών και επαναλαμβάνει τη διάταξη της Σύμβασης του Δουβλίνου η οποία αντικατέστησε το άρθρο 33 παράγραφος 1 της Σύμβασης εφαρμογής της συμφωνίας του Σένγκεν.

Άρθρο 16 :

Πρόκειται για τυποποιημένη διάταξη που προβλέπει ουσιαστικές, ανάλογες και αποτρεπτικές κυρώσεις. Αφήνει στα κράτη μέλη τη διακριτική ευχέρεια να καθορίσουν τις επιβαλλόμενες κυρώσεις σε περίπτωση παραβίασης των εθνικών διατάξεων που θα θεσπιστούν κατ' εφαρμογή της οδηγίας.

Άρθρο 17 :

Το άρθρο αυτό καταργεί τα άρθρα της Σύμβασης εφαρμογής της συμφωνίας του Σένγκεν που καθίστανται ανενεργά λόγω της παρούσας πρότασης.

Η κατάργηση του κανονισμού του Συμβουλίου αριθ. 1091/2001, όπως αυτή προβλέπεται από το άρθρο 20 της παρούσας πρότασης, έχει ως συνέπεια ότι πρέπει να αποκατασταθεί το άρθρο 18 της Σύμβασης εφαρμογής της συμφωνίας του Σένγκεν, όπως είχε διατυπωθεί κατά την ενσωμάτωση του κεκτημένου του Σένγκεν στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την κατάλληλη προσαρμογή στο κοινοτικό γλωσσικό ιδίωμα.

Άρθρο 18 :

Το άρθρο αυτό θεσπίζει μηχανισμό παραπομπής στο παράρτημα Ι της οδηγίας όπου παρατίθεται το σύνολο των αναγκαστικού δικαίου τροποποιήσεων της κοινής προξενικής εγκυκλίου οι οποίες καθίστανται απαραίτητες λόγω της παρούσας οδηγίας.

Άρθρο 19 :

Το άρθρο αυτό θεσπίζει μηχανισμό παραπομπής στο παράρτημα ΙΙ της οδηγίας όπου παρατίθεται το σύνολο των αναγκαστικού δικαίου τροποποιήσεων του κοινού εγχειριδίου οι οποίες καθίστανται απαραίτητες λόγω της παρούσας οδηγίας.

Άρθρο 20 :

Η κατάργηση του κανονισμού αριθ. 1091/2001 του Συμβουλίου έχει καθαρά τεχνική φύση και δεν θέτει υπό αμφισβήτηση το στόχο του κανονισμού αυτού, ο οποίος επαναλαμβάνεται στην παρούσα οδηγία.

Άρθρα 21, 21, 23 :

Πρόκειται για τυποποιημένες διατάξεις.

Παράρτημα I :

Το παράρτημα I απαριθμεί τις αναγκαστικού δικαίου τροποποιήσεις που πρέπει να επέλθουν στην κοινή προξενική εγκύκλιο λόγω της έγκρισης της παρούσας οδηγίας.

Παράρτημα II :

Το παράρτημα II απαριθμεί τις αναγκαστικού δικαίου τροποποιήσεις που πρέπει να επέλθουν στο κοινό εγχειρίδιο λόγω της έγκρισης της παρούσας οδηγίας.

2001/0155 (CNS)

Πρόταση

ΟΔΗΓΙΑΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες υπήκοοι τρίτων χωρών δύνανται να ταξιδεύουν ελεύθερα εντός του εδάφους των κρατών μελών για χρονική περίοδο που δεν υπερβαίνει τους τρεις μήνες, με τη θέσπιση ειδικής άδειας ταξιδίου και με τον καθορισμό των προϋποθέσεων εισόδου ενόψει μετακίνησης που δεν υπερβαίνει τους έξι μήνες

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και ιδίως το άρθρο 62 σημείο 3) και το άρθρο 63 σημείο 3),

την πρόταση της Επιτροπής [12],

[12] ΕΕ C της , σελ..

τη γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου [13],

[13] ΕΕ C της , σελ..

Εκτιμώντας τα εξής :

(1) Για την προοδευτική εγκαθίδρυση ενός χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, το άρθρο 61 της συνθήκης προβλέπει τη θέσπιση μέτρων για την εξασφάλιση της ελεύθερης κυκλοφορίας των προσώπων σύμφωνα με το άρθρο 14 της συνθήκης σε συνδυασμό με άμεσα συνδεόμενα με αυτήν συνοδευτικά μέτρα, ιδίως, για τους ελέγχους στα εξωτερικά σύνορα, το άσυλο και τη μετανάστευση.

(2) Το άρθρο 61 στοιχείο α) της συνθήκης αναφέρεται ιδίως στα μέτρα που καθορίζουν τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες υπήκοοι τρίτων χωρών δύνανται να ταξιδεύουν ελεύθερα εντός του εδάφους των κρατών μελών, για χρονική περίοδο που δεν υπερβαίνει τους τρεις μήνες.

(3) Ορισμένες προϋποθέσεις κυκλοφορίας των υπηκόων τρίτων χωρών περιλαμβάνονται ήδη στο κεκτημένο του Σένγκεν που έχει ενταχθεί στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

(4) Τα μέτρα που προβλέπονται στο άρθρο 62 σημείο 3) της συνθήκης υποκαθιστούν τα αντίστοιχα στοιχεία του κεκτημένου Σένγκεν που έχει ενταχθεί στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η παρούσα οδηγία προβλέπει τη συνολική εναρμόνιση των προϋποθέσεων κυκλοφορίας των υπηκόων τρίτων χωρών. Συνεπώς, πρέπει να αντικατασταθούν οι ισχύουσες διατάξεις του κεκτημένου του Σένγκεν για το θέμα.

(5) Είναι σκόπιμο, συνεπώς, να καθορίσει η παρούσα οδηγία τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες οι υπήκοοι τρίτων χωρών, ανεξαρτήτως του αν υπόκεινται ή όχι σε υποχρέωση θεώρησης ή είναι κάτοχοι τίτλου διαμονής, δύνανται να ταξιδεύουν ελεύθερα για χρονική περίοδο που δεν υπερβαίνει τους τρεις μήνες.

(6) Η Σύμβαση εφαρμογής της συμφωνίας του Σένγκεν προβλέπει επίσης τη δυνατότητα παράτασης της παραμονής στο έδαφος ενός κράτους μέλους πέραν των τριών μηνών, κάτω από ειδικές συνθήκες ή κατ' εφαρμογή των διατάξεων διμερούς συμφωνίας η οποία έχει συναφθεί πριν από την έναρξη ισχύος της εν λόγω Σύμβασης.

(7) Μετά την έναρξη ισχύος της Συνθήκης του Άμστερνταμ, οι διμερείς συμφωνίες απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης τις οποίες προβλέπει το άρθρο 20 παράγραφος 2 της Σύμβασης εφαρμογής της συμφωνίας του Σένγκεν δεν δικαιολογούν πλέον την διαμονή για περίοδο μεγαλύτερη των τριών μηνών εντός του χώρου χωρίς σύνορα επί τη βάσει του καθεστώτος απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης για διαμονή σύντομης διαρκείας.

(8) Πρέπει, εντούτοις, να καθοριστούν οι προϋποθέσεις υπό τις οποίες οι υπήκοοι τρίτων χωρών δύνανται να μεταβαίνουν στο χώρο χωρίς σύνορα για χρονική περίοδο μεταξύ τριών και έξι μηνών, χωρίς να παραμένουν επί περισσότερους από τρεις μήνες στο έδαφος ενός από τα επισκεπτόμενα κράτη μέλη.

(9) Είναι σκόπιμο, συνεπώς, να θεσπιστεί ειδική άδεια ταξιδίου για τους υπηκόους τρίτων χωρών - ανεξαρτήτως του αν υπόκεινται σε υποχρέωση θεώρησης ή όχι - οι οποίοι προτίθενται να μετακινηθούν στο έδαφος δύο ή περισσοτέρων κρατών μελών επί έξι μήνες κατ' ανώτατο όριο εντός περιόδου δώδεκα μηνών από την ημερομηνία της πρώτης εισόδου, χωρίς να παραμείνουν επί περίοδο μεγαλύτερη των τριών μηνών στο έδαφος του ίδιου κράτους μέλους.

(10) Όσον αφορά τη Δανία, η παρούσα οδηγία αποτελεί ανάπτυξη του κεκτημένου Σένγκεν κατά την έννοια του πρωτοκόλλου για τη θέση της Δανίας το οποίο προσαρτάται στη Συνθήκη του Άμστερνταμ. Όσον αφορά τη Δημοκρατία της Ισλανδίας και το Βασίλειο της Νορβηγίας, η παρούσα οδηγία αποτελεί ανάπτυξη του κεκτημένου Σένγκεν κατά την έννοια της συμφωνίας που συνήφθη στις 17 Μαΐου 1999 μεταξύ του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των δύο αυτών κρατών [14]. Μετά την ολοκλήρωση των διαδικασιών τις οποίες προβλέπει η συμφωνία, τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις που απορρέουν από την παρούσα οδηγία θα ισχύουν και για τα δύο εν λόγω κράτη.

[14] Δυνάμει του άρθρου 1 της συμφωνίας που συνήψε το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη Δημοκρατία της Ισλανδίας και το Βασίλειο της Νορβηγίας για τη σύνδεση των δύο αυτών κρατών με τη θέση σε ισχύ, την εφαρμογή και την ανάπτυξη του κεκτημένου Σένγκεν, η παρούσα πρόταση πρέπει να εξεταστεί στο πλαίσιο της μικτής επιτροπής σύμφωνα με το άρθρο 4 της εν λόγω συμφωνίας.

(11) Η παρούσα οδηγία σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και ακολουθεί τις αρχές που αναγνωρίζονται, μεταξύ άλλων, από το Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

(12) Σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας και την αρχή της αναλογικότητας, όπως ορίζονται στο άρθρο 5 της συνθήκης, ο στόχος της προβλεπόμενης δράσης, δηλαδή ο καθορισμός των προϋποθέσεων υπό τις οποίες οι υπήκοοι τρίτων χωρών δύνανται να ταξιδεύουν ελεύθερα εντός του εδάφους των κρατών μελών, είναι αδύνατον να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη και δύναται συνεπώς, λόγω των διαστάσεων ή των αποτελεσμάτων της δράσης, να επιτευχθεί καλύτερα σε κοινοτικό επίπεδο. Η παρούσα οδηγία περιορίζεται στο ελάχιστο απαιτούμενο για την επίτευξη αυτού του στόχου και δεν υπερβαίνει τα αναγκαία προς τούτο όρια,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΟΔΗΓΙΑ:

Κεφάλαιο I

Γενικές διατάξεις

Άρθρο 1

Αντικείμενο

Η παρούσα οδηγία έχει ως αντικείμενο να καθορίσει τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες

α) οι υπήκοοι τρίτων χωρών, οι οποίοι ευρίσκονται νομίμως στο έδαφος κράτους μέλους, δύνανται να ταξιδεύουν ελεύθερα εντός του εδάφους των κρατών μελών για χρονική περίοδο που δεν υπερβαίνει τους τρεις μήνες,

β) οι υπήκοοι τρίτων χωρών οι οποίοι προτίθενται να μετακινηθούν στο έδαφος δύο ή περισσοτέρων κρατών μελών για χρονική περίοδο που δεν υπερβαίνει τους έξι μήνες, δύνανται να λάβουν ειδική άδεια ταξιδίου που τους επιτρέπει να εισέρχονται ενόψει μετακίνησης εντός του εδάφους των κρατών μελών.

Άρθρο 2

Ορισμοί

Κατά την έννοια της παρούσας οδηγίας, νοείται ως :

« υπήκοος τρίτης χώρας »: κάθε πρόσωπο που δεν είναι πολίτης της Ένωσης κατά την έννοια του άρθρου 17 παράγραφος 1 της συνθήκης.

« θεώρηση ενιαίου τύπου »: η θεώρηση που προβλέπεται από τα άρθρα 10 και 11 παράγραφος 1 στοιχείο α) της Σύμβασης εφαρμογής της συμφωνίας του Σένγκεν.

« τίτλος διαμονής »: κάθε τίτλος ή άδεια που εκδίδεται από τις αρχές κράτους μέλους και επιτρέπει την διαμονή στο έδαφός του, ο οποίος περιλαμβάνεται στον πίνακα του παραρτήματος 4 της Κοινής Προξενικής Εγκυκλίου [15] και στο παράρτημα 11 του Κοινού Εγχειριδίου [16].

[15] ΕΕ L 239 της 22.9.2000, σελ. 317, όπως τροποποιήθηκε τελευταία από την απόφαση 2001/329/ΕΚ του Συμβουλίου της 24ης Απριλίου 2001, ΕΕ L 116 της 26.4.2001.

[16] ΕΕ [...] της [...], σ. [...].

Άρθρο 3

Πεδίο εφαρμογής

1. Η παρούσα οδηγία δεν θίγει τα δικαιώματα :

α) στον τομέα της ελεύθερης κυκλοφορίας των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των υπηκόων τρίτων χωρών που είναι μέλη της οικογένειας πολίτη της Ένωσης,

β) που παρέχονται στους υπηκόους τρίτων χωρών και στα μέλη της οικογενείας τους ανεξαρτήτως ιθαγενείας, οι οποίοι, βάσει συμφωνιών που έχουν συναφθεί μεταξύ της Κοινότητας και των κρατών μελών της, αφενός, και των εν λόγω χωρών, αφετέρου, χαίρουν των ίδιων δικαιωμάτων με τους πολίτες της Ένωσης όσον αφορά την είσοδο και τη διαμονή σε κράτος μέλος.

2. Η παρούσα οδηγία δεν θίγει τις διατάξεις κοινοτικού ή εθνικού δικαίου που εφαρμόζονται στους υπηκόους τρίτων χωρών και αφορούν :

α) τη διαμονή μακράς διαρκείας και

β) την πρόσβαση στις οικονομικές δραστηριότητες καθώς και την άσκησή τους.

Άρθρο 4

Απαγόρευση διακρίσεων

Τα κράτη μέλη θέτουν σε εφαρμογή τις διατάξεις της παρούσας οδηγίας χωρίς να εισάγουν διακρίσεις ιδίως λόγω φύλου, φυλής, χρώματος, εθνοτικής καταγωγής ή κοινωνικής προέλευσης, γενετικών χαρακτηριστικών, γλώσσας, θρησκείας ή πεποιθήσεων, πολιτικών φρονημάτων ή κάθε άλλης γνώμης, ιδιότητας μέλους εθνικής μειονότητας, περιουσίας, γέννησης, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού

Κεφάλαιο II

Προϋποθέσεις προς πλήρωση για πραγματοποίηση ταξιδίων επί χρονική περίοδο που δεν υπερβαίνει τους τρεις μήνες

Άρθρο 5

Υπήκοοι τρίτων χωρών υποκείμενοι στην υποχρέωση θεώρησης

1. Υπήκοοι τρίτων χωρών που είναι κάτοχοι θεώρησης ενιαίου τύπου μπορούν να ταξιδεύουν ελεύθερα εντός του εδάφους του συνόλου των κρατών μελών κατά τη διάρκεια ισχύος της θεώρησης, εφόσον πληρούν τις ακόλουθες προϋποθέσεις :

α) είναι κάτοχοι εγκύρου ταξιδιωτικού εγγράφου ή εγγράφων που επιτρέπουν τη διέλευση των εξωτερικών συνόρων,

β) είναι κάτοχοι έγκυρης θεώρησης ισχύος τουλάχιστον ίσης με τη διάρκεια της προβλεπόμενης διαμονής τους,

γ) προσκομίζουν, αν παραστεί ανάγκη, έγγραφα που δικαιολογούν το σκοπό και καθορίζουν τις συνθήκες της προβλεπόμενης διαμονής τους, διαθέτουν δε τα αναγκαία μέσα διαβίωσης, τόσο για την προβλεπόμενη διαμονή τους όσο και για την επιστροφή τους στη χώρα προέλευσής τους ή τη διέλευση προς τρίτο κράτος στο οποίο είναι εξασφαλισμένη η είσοδος, ή είναι σε θέση να εξασφαλίσουν νομίμως τα μέσα διαβίωσής τους,

δ) δεν είναι καταχωρημένοι στους καταλόγους ανεπιθύμητων,

ε) δεν θεωρούνται ικανοί να διαταράξουν τη δημόσια τάξη, την εθνική ασφάλεια ή τις διεθνείς σχέσεις ενός από τα κράτη μέλη.

2. Η παράγραφος 1 δεν εφαρμόζεται στους υπηκόους τρίτων χωρών κατόχους θεώρησης της οποίας έχει περιοριστεί η εδαφική ισχύς σύμφωνα με τις διατάξεις του κεφαλαίου 3 της Σύμβασης εφαρμογής της συμφωνίας του Σένγκεν.

Άρθρο 6

Υπήκοοι τρίτων χωρών μη υποκείμενοι στην υποχρέωση θεώρησης

1. Υπήκοοι τρίτων χωρών που δεν υπόκεινται στην υποχρέωση θεώρησης μπορούν να ταξιδεύουν ελεύθερα εντός του εδάφους του συνόλου των κρατών μελών επί τρεις μήνες κατ' ανώτατο όριο εντός περιόδου έξι μηνών, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις που προβλέπει το άρθρο 5 παράγραφος 1 στοιχεία α), γ), δ) και ε).

2. Οι διατάξεις της παραγράφου 1 δεν παρακωλύουν το δικαίωμα κάθε κράτους μέλους να παρατείνει την διαμονή υπηκόου τρίτης χώρας στο έδαφός του πέραν των τριών μηνών κάτω από ειδικές συνθήκες.

Άρθρο 7

Υπήκοοι τρίτων χωρών κάτοχοι τίτλου διαμονής

1. Υπήκοοι τρίτων χωρών που είναι κάτοχοι τίτλου διαμονής ο οποίος έχει χορηγηθεί από ένα των κρατών μελών και η ισχύς του οποίου δεν έχει λήξει, μπορούν να ταξιδεύουν ελεύθερα εντός του εδάφους των λοιπών κρατών μελών για χρονική περίοδο που δεν υπερβαίνει τους τρεις μήνες, εφόσον είναι εφοδιασμένοι με τον τίτλο διαμονής τους, πληρούν τις προϋποθέσεις που προβλέπει το άρθρο 5 παράγραφος 1 στοιχεία α), γ) και ε) και δεν περιλαμβάνονται στους εθνικούς καταλόγους ανεπιθύμητων του οικείου κράτους μέλους.

2. Η παράγραφος 1 έχει επίσης εφαρμογή σε υπηκόους τρίτων χωρών κατόχους προσωρινής άδειας διαμονής που έχει εκδοθεί από ένα των κρατών μελών και ενός ταξιδιωτικού εγγράφου που έχει εκδοθεί από το ίδιο κράτος μέλος.

3. Με επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 18 της Σύμβασης εφαρμογής της συμφωνίας του Σένγκεν, η παράγραφος 1 έχει επίσης εφαρμογή σε υπηκόους τρίτων χωρών κατόχους θεώρησης για διαμονή μακράς διαρκείας που έχει εκδοθεί από ένα κράτος μέλος. Οι υπήκοοι αυτοί μπορούν να ταξιδεύουν ελεύθερα μόνον από την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης χορήγησης τίτλου διαμονής από το κράτος που εξέδωσε τη θεώρηση για διαμονή μακράς διαρκείας. Η κατάθεση αυτή αποδεικνύεται με τη θέση σφραγίδας στο ταξιδιωτικό έγγραφο από την αρχή στην οποία κατατέθηκε η αίτηση.

4. Όταν ένα κράτος μέλος πρόκειται να χορηγήσει τίτλο διαμονής σε υπήκοο τρίτης χώρας που έχει καταχωρηθεί ως ανεπιθύμητος, συμβουλεύεται προηγουμένως το καταχωρούν κράτος μέλος και λαμβάνει υπόψη του τα συμφέροντα του τελευταίου. Ο τίτλος διαμονής θα εκδοθεί μόνο για σοβαρούς λόγους, κυρίως ανθρωπιστικούς, ή λόγους που απορρέουν από διεθνείς υποχρεώσεις ή από το κοινοτικό δίκαιο.

Εάν ο τίτλος διαμονής χορηγηθεί, το καταχωρούν κράτος μέλος προβαίνει στην ανάκληση της καταχώρησης, αλλά μπορεί ωστόσο να εγγράψει τον εν λόγω υπήκοο τρίτης χώρας στον εθνικό του κατάλογο ανεπιθύμητων.

5. Όταν προκύπτει ότι υπήκοος τρίτης χώρας κάτοχος τίτλου διαμονής που έχει εκδοθεί από ένα εκ των κρατών μελών και η ισχύς του δεν έχει λήξει, έχει καταχωρηθεί ως ανεπιθύμητος, το καταχωρούν κράτος μέλος συνεννοείται με το κράτος μέλος που εξέδωσε τον τίτλο διαμονής, προκειμένου να αποφασισθεί αν υφίστανται επαρκείς λόγοι για να ανακληθεί ο τίτλος διαμονής.

Εάν ο τίτλος διαμονής δεν ανακληθεί, το καταχωρούν κράτος μέλος προβαίνει στην ανάκληση της καταχώρησης, αλλά μπορεί ωστόσο να εγγράψει τον εν λόγω υπήκοο τρίτης χώρας στον εθνικό του κατάλογο ανεπιθύμητων.

Κεφάλαιο III

Ειδική άδεια ταξιδίου

Άρθρο 8

Προϋποθέσεις

1. Οι υπήκοοι τρίτων χωρών μπορούν να εισέρχονται στο έδαφος των κρατών μελών ενόψει μετακίνησης που δεν υπερβαίνει τους έξι μήνες εντός περιόδου δώδεκα μηνών, από την ημερομηνία της πρώτης εισόδου, χωρίς να παραμένουν άνω των τριών μηνών στο έδαφος του ίδιου κράτους μέλους, εφόσον πληρούν τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

- είναι εφοδιασμένοι με ειδική άδεια ταξιδίου, η ισχύς της οποίας δεν έχει λήξει και η οποία εκδόθηκε από κράτος μέλος,

- πληρούν τις προϋποθέσεις που προβλέπει το άρθρο 5 παράγραφος 1 στοιχεία α), γ), δ) και ε).

2. Οι διατάξεις της παραγράφου 1 δεν παρακωλύουν το δικαίωμα κάθε κράτους μέλους να παρατείνει την διαμονή υπηκόου τρίτης χώρας στο έδαφός του πέραν των τριών μηνών κάτω από ειδικές συνθήκες.

Άρθρο 9

Έκδοση

1. Η ειδικά άδεια ταξιδίου εκδίδεται μετά από αίτηση υπηκόου τρίτης χώρας, από τις διπλωματικές και προξενικές αρχές των κρατών μελών πριν από την είσοδο στο έδαφος των κρατών μελών και εφόσον ο υπήκοος αυτός πληροί τις προϋποθέσεις που προβλέπει το άρθρο 5 παράγραφος 1, στοιχεία α), γ), δ) και ε).

2. Η ειδική άδεια ταξιδίου μπορεί να χορηγηθεί για μία ή περισσότερες εισόδους στο έδαφος των κρατών μελών.

3. Η ειδική άδεια ταξιδίου δεν μπορεί να εκδοθεί στα σύνορα.

4. Αρμόδιο για τη χορήγηση της ειδικής άδειας ταξιδίου είναι το κράτος μέλος του κύριου προορισμού. Εάν ο προορισμός αυτός δεν μπορεί να καθοριστεί επακριβώς, η χορήγηση της ειδικής άδειας ταξιδίου εμπίπτει στην αρμοδιότητα του διπλωματικού ή προξενικού γραφείου του κράτους μέλους πρώτης εισόδου.

5. Η αίτηση χορήγησης ειδικής άδειας ταξιδίου υπόκειται στη διαδικασία προηγουμένων διαβουλεύσεων με τα κράτη μέλη την οποία προβλέπει το άρθρο 17 παράγραφος 2 της Σύμβασης εφαρμογής της συμφωνίας του Σένγκεν, εφόσον η αίτηση χορήγησης θεώρησης που υπέβαλε το ίδιο πρόσωπο υποβλήθηκε σε αυτή τη διαδικασία προηγουμένων διαβουλεύσεων.

Άρθρο 10

Διαδικασία έκδοσης

1. Δεν μπορεί να καταχωρηθεί ειδική άδεια ταξιδίου σε ταξιδιωτικό έγγραφο, η ισχύς του οποίου έχει λήξει.

2. Η διάρκεια ισχύος του ταξιδιωτικού εγγράφου πρέπει να υπερβαίνει τη διάρκεια ισχύος της ειδικής άδειας ταξιδίου, λαμβάνοντας υπόψη την προθεσμία χρησιμοποίησής της. Η διάρκεια ισχύος του ταξιδιωτικού εγγράφου πρέπει να επιτρέπει την επιστροφή του υπηκόου τρίτης χώρας στη χώρα καταγωγής του ή την είσοδό του σε τρίτη χώρα.

3. Δεν μπορεί να καταχωρηθεί ειδική άδεια ταξιδίου σε ταξιδιωτικό έγγραφο το οποίο δεν ισχύει για κανένα από τα κράτη μέλη ή το οποίο ισχύει για ένα μόνον κράτος μέλος. Αν το ταξιδιωτικό έγγραφο ισχύει μόνο για δύο ή περισσότερα κράτη μέλη, η καταχωρούμενη ειδική άδεια ταξιδίου περιορίζεται σε αυτά τα κράτη μέλη.

Άρθρο 11

Τύπος

1. Η ειδική άδεια ταξιδίου που χορηγούν τα κράτη μέλη έχει τη μορφή ενιαίου τύπου αυτοκόλλητου, σύμφωνου, mutatis mutandis, με τους κανόνες και τις προδιαγραφές του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1683/95 του Συμβουλίου [17].

[17] ΕΕ L 164 της 14.7.1995, σελ. 1.

2. Ο ενιαίος τύπος άδειας που εκδίδεται προς το σκοπό αυτό περιέχει, στη θέση 11 « είδος θεώρησης», το διακριτικό γράμμα « E » ακολουθούμενο από την ένδειξη « ταξίδι».

Άρθρο 12

Εφαρμογή της Κοινής Προξενικής Εγκυκλίου

1. Με την επιφύλαξη του άρθρου 11 παράγραφος 2 και του άρθρου 18 της παρούσας οδηγίας, οι διατάξεις της Κοινής Προξενικής Εγκυκλίου καθώς και τα παραρτήματά της αριθ. 1, 5, 7, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 εφαρμόζονται mutatis mutandis στην έκδοση της ειδικής άδειας ταξιδίου.

2. Τα εισπρακτέα τέλη για τη χορήγηση ειδικής άδειας ταξιδίου είναι ισόποσα με το εισπρακτέο ποσό για τη χορήγηση « θεώρησης για πολλαπλές εισόδους, ισχύος ενός έτους », όπως προβλέπεται στο παράρτημα 12 της Κοινής Προξενικής Εγκυκλίου.

Κεφάλαιο IV

Κοινές διατάξεις

Άρθρο 13

Συσχετισμός μεταξύ « προϋποθέσεων προς πλήρωση για την πραγματοποίηση ταξιδίων επί χρονική περίοδο που δεν υπερβαίνει τους τρεις μήνες » και « ειδικής άδειας ταξιδίου ».

Η ειδική άδεια ταξιδίου δεν είναι δυνατόν να σωρεύεται με την άσκηση της ελεύθερης κυκλοφορίας σύμφωνα με το κεφάλαιο ΙΙ, προκειμένου να αποφεύγεται συνολική παρουσία στο έδαφος των κρατών μελών που να υπερβαίνει την μέγιστη περίοδο των έξι μηνών εντός περιόδου δώδεκα μηνών.

Άρθρο 14

Δήλωση της παρουσίας

1. Τα κράτη μέλη δύνανται να επιβάλλουν στα πρόσωπα που αρύονται δικαιώματα από την παρούσα οδηγία, να δηλώνουν την παρουσία τους εντός 7 εργασίμων ημερών σε αρχή που εδρεύει στο έδαφός τους.

2. Τα κράτη μέλη ανακοινώνουν στην Επιτροπή τους όρους και τη διαδικασία υποβολής της δήλωσης της παραγράφου 1, καθώς και κάθε μεταγενέστερη μεταβολή. Η Επιτροπή δημοσιεύει τις εν λόγω ανακοινώσεις στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Άρθρο 15

Απομάκρυνση

1. Υπήκοος τρίτης χώρας που δεν πληροί, ή δεν πληροί πλέον, τις κατά περίπτωση προβλεπόμενες προϋποθέσεις σύντομης διαμονής ή άδειας ταξιδίου, πρέπει να εγκαταλείψει χωρίς υπαίτια καθυστέρηση το έδαφος των κρατών μελών.

2. Αν ο υπήκοος αυτός διαθέτει τίτλο διαμονής, προσωρινή άδεια διαμονής ή εθνική θεώρηση για διαμονή μακράς διαρκείας, που έχουν εκδοθεί από άλλο κράτος μέλος και των οποίων η ισχύς δεν έχει λήξει, οφείλει να κατευθυνθεί χωρίς υπαίτια καθυστέρηση στο έδαφος του εν λόγω κράτους μέλους.

3. Όταν η αναχώρηση υπηκόου τρίτης χώρας ο οποίος εμπίπτει στις ανωτέρω περιπτώσεις δεν πραγματοποιείται αυτοβούλως, ή όταν μπορεί να εκληφθεί ότι η αναχώρηση αυτή δεν θα πραγματοποιηθεί, ή εάν η άμεση αναχώρηση του υπηκόου τρίτης χώρας επιβάλλεται για λόγους εθνικής ασφάλειας ή δημόσιας τάξης, ο εν λόγω υπήκοος πρέπει να απομακρύνεται από το έδαφος του κράτους μέλους στο οποίο συλλαμβάνεται, υπό τους όρους που προβλέπει η εθνική νομοθεσία αυτού του κράτους μέλους. Εάν η εφαρμογή της νομοθεσίας αυτής δεν επιτρέπει την απομάκρυνση, τότε το οικείο κράτος μέλος μπορεί να επιτρέψει στον ενδιαφερόμενο την παραμονή στο έδαφός του.

4. Η απομάκρυνση του προσώπου αυτού μπορεί να γίνει προς τη χώρα καταγωγής του, ή προς κάθε άλλο κράτος στο οποίο είναι δυνατή η είσοδός του, κατ' εφαρμογή κυρίως των σχετικών διατάξεων των συμφωνιών επανεισδοχής που έχουν συναφθεί μεταξύ της Κοινότητας ή των κρατών μελών και της οικείας τρίτης χώρας.5. Οι διατάξεις της παραγράφου 3 δεν θίγουν την εφαρμογή των διατάξεων της παραγράφου 1, δεύτερο εδάφιο, των διατάξεων περί ασύλου, των υποχρεώσεων των κρατών μελών στον τομέα της μη απαγόρευσης της εισόδου, ούτε την εφαρμογή της Σύμβασης της Γενεύης της 28ης Ιουλίου 1951 περί του καθεστώτος των προσφύγων, όπως τροποποιήθηκε από το Πρωτόκολλο της Νέας Υόρκης της 31ης Ιανουαρίου 1967, των υποχρεώσεων των κρατών μελών στον τομέα της επανεισδοχής ή της ανάληψης, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, του αιτούντος άσυλο του οποίου η αίτηση εξετάζεται και ο οποίος βρίσκεται σε άλλο κράτος μέλος, χωρίς να διαθέτει σχετική άδεια.

Κεφάλαιο V

Τελικές διατάξεις

Άρθρο 16

Κυρώσεις

Τα κράτη μέλη καθορίζουν το καθεστώς των κυρώσεων οι οποίες επιβάλλονται σε περίπτωση παραβίασης των εθνικών διατάξεων που θεσπίζονται κατ' εφαρμογή της παρούσας οδηγίας και λαμβάνουν κάθε απαραίτητο μέτρο για την εξασφάλιση της εφαρμογής τους. Οι ούτω προβλεπόμενες κυρώσεις πρέπει να είναι αποτελεσματικές, ανάλογες και αποτρεπτικές. Τα κράτη μέλη κοινοποιούν τις εν λόγω διατάξεις στην Επιτροπή το αργότερο έως την ημερομηνία που αναφέρεται στο άρθρο 21, ενώ κοινοποιούν και κάθε μεταγενέστερη τροποποίησή τους αμελλητί.

Άρθρο 17

Τροποποίηση της Σύμβασης εφαρμογής της συμφωνίας του Σένγκεν

Η Σύμβαση εφαρμογής της συμφωνίας του Σένγκεν τροποποιείται ως εξής:

1. Το άρθρο 18 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

« Άρθρο 18

1. Οι θεωρήσεις για διαμονή άνω των τριών μηνών, είναι εθνικές θεωρήσεις που εκδίδονται από ένα από τα κράτη μέλη σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία του. Παρόμοια θεώρηση επιτρέπει στον κάτοχό της να διέλθει από το έδαφος των άλλων κρατών μελών προκειμένου να εισέλθει στο έδαφος του κράτους μέλους που χορήγησε τη θεώρηση, εκτός αν δεν πληροί τις προϋποθέσεις εισόδου που προβλέπει το άρθρο 5 παράγραφος 1 στοιχεία α), δ) και ε), ή αν αναγράφεται στον εθνικό κατάλογο ανεπιθυμήτων του κράτους μέλους, από το έδαφος του οποίου επιθυμεί να διέλθει. »

2. Τα άρθρα 19 έως 23 και 25 καταργούνται και αντικαθίστανται.

Άρθρο 18

Τροποποίηση της Κοινής Προξενικής Εγκυκλίου

Η Κοινή Προξενική Εγκύκλιος τροποποιείται σύμφωνα με το παράρτημα Ι της παρούσας οδηγίας.

Άρθρο 19

Τροποποίηση του Κοινού Εγχειριδίου

Το Κοινό Εγχειρίδιο τροποποιείται σύμφωνα με το παράρτημα ΙΙ της παρούσας οδηγίας.

Άρθρο 20

Κατάργηση

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1091/2001 του Συμβουλίου καταργείται.

Άρθρο 21

Μεταφορά στο εθνικό δίκαιο

Τα κράτη μέλη θεσπίζουν και δημοσιεύουν πριν από τις [...] τις αναγκαίες διατάξεις για να συμμορφωθούν με την παρούσα οδηγία. Ενημερώνουν αμέσως την Επιτροπή σχετικά.

Εφαρμόζουν τις εν λόγω διατάξεις από τις [...]

Όταν τα κράτη μέλη θεσπίζουν τις εν λόγω διατάξεις, οι τελευταίες αυτές περιέχουν παραπομπή στην παρούσα οδηγία ή συνοδεύονται από παρόμοια παραπομπή κατά την επίσημη δημοσίευσή τους. Ο τρόπος της παραπομπής καθορίζεται από τα κράτη μέλη.

Άρθρο 22

Έναρξη ισχύος

Η παρούσα οδηγία αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Άρθρο 23

Αποδέκτες

Η παρούσα οδηγία απευθύνεται στα κράτη μέλη, σύμφωνα με τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.

Βρυξέλλες,

Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I

Η Κοινή Προξενική Εγκύκλιος τροποποιείται ως εξής :

1) Στο μέρος Ι, σημείο 1, προστίθεται η ακόλουθη παράγραφος :

« Ωστόσο, ο κάτοχος θεώρησης για διαμονή μακράς διαρκείας δύναται να κυκλοφορεί ελεύθερα για διάστημα έως τριών μηνών κατ' ανώτατο όριο εντός του εδάφους των κρατών μελών μετά την κατάθεση αίτησης χορήγησης τίτλου διαμονής από το κράτος που εξέδωσε τη θεώρηση για διαμονή μακράς διαρκείας. »

2) Στο μέρος Ι, το σημείο 2.2 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο :

« Η θεώρηση για διαμονή άνω των τριών μηνών είναι εθνική θεώρηση η οποία χορηγείται από κάθε κράτος μέλος σύμφωνα με την εθνική του νομοθεσία.

Η εν λόγω θεώρηση θα ισχύει και ως ομοιόμορφη θεώρηση διέλευσης επιτρέπουσα στον κάτοχό της να μεταβαίνει στην επικράτεια του κράτους μέλους το οποίο τη χορήγησε, υπό τον όρο ότι η διάρκεια της διέλευσης δεν θα υπερβαίνει τις πέντε ημέρες από την ημερομηνία εισόδου, εκτός εάν ο κάτοχός της δεν πληροί τις προϋποθέσεις εισόδου ή εάν είναι καταχωρημένος στον κατάλογο ανεπιθύμητων του ή των κρατών μελών από τα οποία επιθυμεί να διέλθει

Ωστόσο, ο κάτοχος θεώρησης για διαμονή μακράς διαρκείας δύναται να κυκλοφορεί ελεύθερα για διάστημα έως τριών μηνών κατ' ανώτατο όριο εντός του εδάφους των κρατών μελών μετά την κατάθεση της αίτησης χορήγησης τίτλου διαμονής από το κράτος που εξέδωσε τη θεώρηση για διαμονή μακράς διαρκείας. Η κατάθεση αυτή αποδεικνύεται με τη θέση σφραγίδας στο ταξιδιωτικό έγγραφο του υπηκόου τρίτης χώρας από την αρχή στην οποία κατατέθηκε η αίτηση ».

3) Στο μέρος I, σημείο 2, προστίθεται το ακόλουθο σημείο :

« 2.5. Ειδική άδεια ταξιδίου : Ειδική άδεια ταξιδίου που επιτρέπει σε υπήκοο τρίτης χώρας να αιτηθεί την είσοδο στο έδαφος των κρατών μελών για λόγους άλλους εκτός της μετανάστευσης, ενόψει συνεχούς διαμονής ή πολλαπλών διαμονών των οποίων η συνολική διάρκεια δεν δύναται να υπερβαίνει τους έξι μήνες εντός περιόδου δώδεκα μηνών από την ημερομηνία της πρώτης εισόδου, χωρίς να επιτρέπεται η παραμονή στο έδαφος του ίδιου κράτους μέλους για χρονική περίοδο μεγαλύτερη των τριών μηνών.

Οι διατάξεις της Κοινής Προξενικής Εγκυκλίου, καθώς και τα παραρτήματά της αριθ. 1, 5, 7, 9, 10, 11, 12, 13, 14, και 15 εφαρμόζονται mutatis mutandis στην έκδοση της ειδικής άδειας ταξιδίου.

Η εν λόγω άδεια μπορεί να εκδίδεται για μία ή για πολλαπλές εισόδους.

4) Στο μέρος IV προστίθεται το ακόλουθο κείμενο :

Η ειδική άδεια ταξιδίου εκδίδεται μόνον αν πληρούνται οι προϋποθέσεις που προβλέπονται από τα ακόλουθα άρθρα :

Άρθρο 9

1. Η ειδική άδεια ταξιδίου εκδίδεται, μετά από αίτηση υπηκόου τρίτης χώρας, από τις διπλωματικές και προξενικές αρχές των κρατών μελών πριν από την είσοδο στο έδαφος των κρατών μελών και εφόσον ο εν λόγω υπήκοος πληροί τις προϋποθέσεις που προβλέπει το άρθρο 5 παράγραφος 1, στοιχεία α), γ), δ) και ε).

Άρθρο 5

1. Υπήκοοι τρίτων χωρών που είναι κάτοχοι θεώρησης ενιαίου τύπου μπορούν να ταξιδεύουν ελεύθερα εντός του εδάφους του συνόλου των κρατών μελών κατά τη διάρκεια ισχύος της θεώρησης, εφόσον πληρούν τις ακόλουθες προϋποθέσεις :

α) είναι κάτοχοι εγκύρου ταξιδιωτικού εγγράφου ή εγγράφων που επιτρέπουν τη διέλευση των εξωτερικών συνόρων,

β) είναι κάτοχοι έγκυρης θεώρησης ισχύος τουλάχιστον ίσης με τη διάρκεια της προβλεπόμενης διαμονής τους,

γ) προσκομίζουν, αν παραστεί ανάγκη, έγγραφα που δικαιολογούν το σκοπό και καθορίζουν τις συνθήκες της προβλεπόμενης διαμονής τους, διαθέτουν δε τα αναγκαία μέσα διαβίωσης, τόσο για την προβλεπόμενη διαμονή τους όσο και για την επιστροφή τους στη χώρα προέλευσής τους ή τη διέλευση προς τρίτο κράτος στο οποίο είναι εξασφαλισμένη η είσοδος, ή είναι σε θέση να εξασφαλίσουν νομίμως τα μέσα διαβίωσής τους,

δ) δεν είναι καταχωρημένοι στους καταλόγους ανεπιθύμητων,

ε) δεν θεωρούνται ικανοί να διαταράξουν τη δημόσια τάξη, την εθνική ασφάλεια ή τις διεθνείς σχέσεις ενός από τα κράτη μέλη.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II

Το Κοινό Εγχειρίδιο τροποποιείται ως εξής :

1. Στο μέρος I σημείο 1.1 προστίθεται η ακόλουθη παράγραφος :

« Κάθε πρόσωπο το οποίο φέρει ειδική άδεια ταξιδίου και έχει εισέλθει νομίμως εντός του εδάφους των κρατών μελών από τα εξωτερικά σύνορα, δύναται να μετακινείται ελεύθερα εντός του εδάφους όλων των κρατών μελών επί έξι μήνες κατ' ανώτατο όριο εντός περιόδου δώδεκα μηνών, χωρίς να παραμένει στο έδαφος του ίδιου κράτους μέλους για χρονική περίοδο μεγαλύτερη των τριών μηνών. »

2. Στο σημείο 3 του μέρους Ι προστίθεται μια παύλα στην τελευταία παράγραφο :

« ειδική άδεια ταξιδίου »

3. Στο σημείο 3.3.1 του μέρους I προστίθεται η ακόλουθη παράγραφος :

« Ωστόσο, ο κάτοχος θεώρησης για διαμονή μακράς διαρκείας δύναται να κυκλοφορεί ελεύθερα για διάστημα έως τριών μηνών κατ' ανώτατο όριο εντός του εδάφους των κρατών μελών μετά την κατάθεση της αίτησης χορήγησης τίτλου διαμονής από το κράτος που εξέδωσε τη θεώρηση για διαμονή μακράς διαρκείας. Η κατάθεση αυτή αποδεικνύεται με τη θέση σφραγίδας στο ταξιδιωτικό έγγραφο του υπηκόου τρίτης χώρας από την αρχή στην οποία κατατέθηκε η αίτηση. »

4. Στο μέρος Ι, προστίθεται το ακόλουθο σημείο :

« 3.4. Ειδική άδεια ταξιδίου :

Η εν λόγω ειδική άδεια ταξιδίου επιτρέπει στον κάτοχό της να μετακινείται ελεύθερα εντός του εδάφους των κρατών μελών επί έξι μήνες κατ' ανώτατο όριο, χωρίς να παραμένει στο έδαφος του ίδιου κράτους μέλους για χρονική περίοδο μεγαλύτερη των τριών μηνών, υπό τον όρο ότι πληροί τις προϋποθέσεις που ορίζει το άρθρο 8 της οδηγίας σχετικά με τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες οι υπήκοοι τρίτων χωρών δύνανται να ταξιδεύουν ελεύθερα εντός του εδάφους των κρατών μελών για χρονική περίοδο που δεν υπερβαίνει τους τρεις μήνες, με τη θέσπιση ειδικής άδειας ταξιδίου και με τον καθορισμό των προϋποθέσεων εισόδου ενόψει μετακίνησης που δεν υπερβαίνει τους έξι μήνες.

Άρθρο 8

1. Οι υπήκοοι τρίτων χωρών μπορούν να εισέρχονται στο έδαφος των κρατών μελών ενόψει μετακίνησης που δεν υπερβαίνει τους έξι μήνες εντός περιόδου δώδεκα μηνών, από την ημερομηνία της πρώτης εισόδου, χωρίς να παραμένουν άνω των τριών μηνών στο έδαφος του ίδιου κράτους μέλους, εφόσον πληρούν τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

- είναι εφοδιασμένοι με ειδική άδεια ταξιδίου, η ισχύς της οποίας δεν έχει λήξει και η οποία εκδόθηκε από κράτος μέλος,

- πληρούν τις προϋποθέσεις που προβλέπει το άρθρο 5 παράγραφος 1 στοιχεία α), γ), δ) και ε).

2. Οι διατάξεις της παραγράφου 1 δεν παρακωλύουν το δικαίωμα κάθε κράτους μέλους να παρατείνει την διαμονή υπηκόου τρίτης χώρας στο έδαφός του πέραν των τριών μηνών κάτω από ειδικές συνθήκες.

Άρθρο 5

1. Υπήκοοι τρίτων χωρών που είναι κάτοχοι θεώρησης ενιαίου τύπου μπορούν να ταξιδεύουν ελεύθερα εντός του εδάφους του συνόλου των κρατών μελών κατά τη διάρκεια ισχύος της θεώρησης, εφόσον πληρούν τις ακόλουθες προϋποθέσεις :

α) είναι κάτοχοι εγκύρου ταξιδιωτικού εγγράφου ή εγγράφων που επιτρέπουν τη διέλευση των εξωτερικών συνόρων,

β) είναι κάτοχοι έγκυρης θεώρησης ισχύος τουλάχιστον ίσης με τη διάρκεια της προβλεπόμενης διαμονής τους,

γ) προσκομίζουν, αν παραστεί ανάγκη, έγγραφα που δικαιολογούν το σκοπό και καθορίζουν τις συνθήκες της προβλεπόμενης διαμονής τους, διαθέτουν δε τα αναγκαία μέσα διαβίωσης, τόσο για την προβλεπόμενη διαμονή τους όσο και για την επιστροφή τους στη χώρα προέλευσής τους ή τη διέλευση προς τρίτο κράτος στο οποίο είναι εξασφαλισμένη η είσοδος, ή είναι σε θέση να εξασφαλίσουν νομίμως τα μέσα διαβίωσής τους,

δ) δεν είναι καταχωρημένοι στους καταλόγους ανεπιθύμητων,

ε) δεν θεωρούνται ικανοί να διαταράξουν τη δημόσια τάξη, την εθνική ασφάλεια ή τις διεθνείς σχέσεις ενός από τα κράτη μέλη.

5) Στο μέρος ΙΙ σημείο 5 προστίθεται το σημείο 5.7 :

« 5.7 Ειδική άδεια ταξιδίου δεν μπορεί να εκδοθεί στα σύνορα.»