52001PC0056

Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την κατάρτιση των επαγγελματιών οδηγών οδικών εμπορευματικών ή επιβατικών μεταφορών

(2001/C 154 E/23)

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

COM(2001) 56 τελικό - 2001/0033(COD)

(Υποβλήθηκε από την Επιτροπή στις 2 Φεβρουαρίου 2001)

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη ίδρυσης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 71,

την πρόταση της Επιτροπής,

τη γνώμη της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής,

τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών,

αποφασίζοντας σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 251 της συνθήκης,

Εκτιμώντας τα εξής:

(1) Η οδηγία 76/914/EOK του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 1976 για το ελάχιστο επίπεδο κατάρτισης ορισμένων οδηγών οδικών μεταφορών(1) και ο κανονισμός (EOK) αριθ. 3820/85 του Συμβουλίου της 20ης Δεκεμβρίου 1985 για την εναρμόνιση ορισμένων κοινωνικών διατάξεων στον τομέα των οδικών μεταφορών(2) επέτρεψαν να σημειωθεί πρόοδος στο θέμα της εναρμόνισης των κανόνων σχετικά με την επαγγελματική κατάρτιση.

(2) Υφίστανται ωστόσο αποκλίσεις μεταξύ των νομοθεσιών των κρατών μελών, οι οποίες απαιτούν περαιτέρω εναρμόνιση επί του θέματος έτσι ώστε να υλοποιηθούν οι κοινοτικές πολιτικές που αφορούν την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων, την ελευθερία εγκατάστασης και την ελεύθερη παροχή υπηρεσιών, όπως επίσης για να υλοποιηθεί η κοινή πολιτική μεταφορών.

(3) Υπό την έννοια του κανονισμού (EOK) αριθ. 3820/85, η υποχρεωτική επαγγελματική κατάρτιση ισχύει μέχρι σήμερα μόνο για ένα μικρό αριθμό επαγγελματιών οδηγών. Η πλειονότητα των επαγγελματιών οδηγών ασκούν το επάγγελμά τους με βάση την άδεια οδήγησης.

(4) Η πλήρης αρχική επαγγελματική κατάρτιση, προσαρμοσμένη στις υποχρεώσεις του κλάδου των οδικών μεταφορών σήμερα, όπως προβλέπεται από την οδηγία 96/914/EOK και από τον κανονισμό (EOK) αριθ. 3820/85 παραμένει το πρότυπο αναφοράς που πρέπει να επιτευχθεί μακροπρόθεσμα. Με αυτήν την προοπτική, πρέπει να ενισχυθούν τα πλεονεκτήματα που παραχωρούνται στους κατόχους της κατάρτισης αυτής για την πρόσβασή τους σε ορισμένες κατηγορίες οχημάτων σε πιο νεαρά ηλικία.

(5) Η επιβολή ενός τόσο υψηλού προτύπου για κάθε νέο οδηγό μπορεί, τουλάχιστον, σε ένα πρώτο χρονικό διάστημα, να δημιουργήσει στρεβλώσεις στην αγορά εργασίας. Είναι λοιπόν σκόπιμο να προβλεφθεί μία ελάχιστη αρχική κατάρτιση που θα επιτρέπει την επιβολή μιας μειωμένης αλλά ενδεδειγμένης και αποτελεσματικής κατάρτισης σε όλους τους νέους οδηγούς χωρίς να λαμβάνεται υπόψιν η ηλικία τους ή η κατηγορία του οχήματος που οδηγούν.

(6) Η υποχρεωτική επαγγελματική κατάρτιση, σύμφωνα με μια μεθοδική αντιμετώπιση, πρέπει να επικεντρώνεται στους κανόνες ασφαλείας που πρέπει να τηρούνται κατά τη διάρκεια της οδήγησης και των στάσεων. Η ανάπτυξη της αμυντικής οδήγησης - πρόβλεψη των κινδύνων, συνυπολογισμός των υπόλοιπων χρηστών της οδού - η οποία συμβαδίζει με την ορθολογική οργάνωση της κατανάλωσης καυσίμων, θα έχουν θετικά αποτελέσματα τόσο στην κοινωνία όσο και στον ίδιο τον κλάδο των μεταφορών. Η επαγγελματική κατάρτιση πρέπει να ενισχύσει την εφαρμογή των ρυθμίσεων για τις μεταφορές, την κυκλοφορία και την εργασία, όπως είναι οι κανόνες σχετικά με την ελάχιστη διάρκεια ανάπαυσης και τη μέγιστη διάρκεια οδήγησης και εργασίας. Η επαγγελματική κατάρτιση πρέπει τέλος να συμπεριλαμβάνει ουσιαστικές και σοβαρές έννοιες για τους επαγγελματίες οδηγούς όπως είναι η υγεία, η ασφάλεια, η εξυπηρέτηση και η υλικοτεχνική υποστήριξη. Στην εφαρμογή και την υλοποίηση αυτού του προγράμματος κατάρτισης πρέπει να συμμετέχουν οι επιχειρήσεις και οι διάφοροι κλάδοι.

(7) Οι επαγγελματίες οδηγοί που ασκούσαν ήδη το επάγγελμά τους πριν την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας πρέπει να διατηρήσουν τα κεκτημένα δικαιώματά τους. Η συνεχής κατάρτιση προβλέπεται για να τους επιτρέψει ιδίως, όπως και στους νέους οδηγούς στη συνέχεια, να επικαιροποιούν τις γνώσεις τους και να τελειοποιούν την πρακτική εξάσκησή τους σε θέματα ασφάλειας και επαγγελματικών ρυθμίσεων.

(8) Η παρούσα οδηγία εφαρμόζεται με την επιφύλαξη της οδηγίας 91/439/EOK του Συμβουλίου για την άδεια οδήγησης(3), όπως τροποποιήθηκε τελευταία από την οδηγία 2000/56/EK της Επιτροπής(4), της οδηγίας 94/55/EK του Συμβουλίου, για τις οδικές μεταφορές επικίνδυνων εμπορευμάτων(5), όπως τροποποιήθηκε τελευταία από την οδηγία 2000/61/EK του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(6) και από την οδηγία 96/26/EK του Συμβουλίου σχετικά με την πρόσβαση στο επάγγελμα του οδικού μεταφορέα εμπορευμάτων και επιβατών(7), όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία 98/76/EK του Συμβουλίου(8).

(9) Για να μη θιγεί η αρμοδιότητα που έχουν οι κοινωνικοί εταίροι να ορίζουν, ιδίως στο πλαίσιο συλλογικών συμβάσεων εργασίας, διατάξεις πιο ευνοϊκές για τους εργαζόμενους, το παράρτημα της παρούσας οδηγίας θέτει ελάχιστες απαιτήσεις για την επαγγελματική κατάρτιση.

(10) Επειδή τα μέτρα που είναι αναγκαία για την προσαρμογή του παραρτήματος της παρούσας οδηγίας στην τεχνική πρόοδο είναι μέτρα γενικής φύσεως υπό την έννοια του άρθρου 2 της απόφασης 1999/468/EK του Συμβουλίου της 28ης Ιουνίου 1999 για τον καθορισμό των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων που ανατίθενται στην Επιτροπή(9), είναι σκόπιμο τα εν λόγω μέτρα να ληφθούν σύμφωνα με την κανονιστική διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 5 της απόφασης που προαναφέρθηκε.

(11) Είναι σκόπιμο να τροποποιηθούν τα παραρτήματα I και Ια της οδηγίας 91/439/EOK του Συμβουλίου προκειμένου να προστεθούν οι κωδικοί που αντιστοιχούν στην ακολουθούμενη υποχρεωτική κατάρτιση.

(12) Η οδηγία 76/914/EK πρέπει να καταργηθεί,

ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΟΔΗΓΙΑ:

Άρθρο 1

Πεδίο εφαρμογής

Η άσκηση του επαγγέλματος του οδηγού οδικών μεταφορών διέπεται από τις διατάξεις που θεσπίζουν τα κράτη μέλη σύμφωνα με τους κοινούς κανόνες της παρούσας οδηγίας.

Άρθρο 2

Ορισμοί

Για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας, νοείται ως:

α) "επαγγελματίας οδηγός οδικών επαγγελματικών μεταφορών", ο οδηγός ο οποίος πραγματοποιεί μεταφορές εμπορευμάτων επ' αμοιβή,

β) "επαγγελματίας οδηγός οδικών επιβατικών μεταφορών", ο οδηγός ο οποίος πραγματοποιεί μεταφορές επιβατών επ' αμοιβή,

γ) "κατηγορίες άδειας οδήγησης C1, C1E, C, CE, D1, D1E, D, DE", οι κατηγορίες, όπως αυτές ορίζονται στην οδηγία 91/439/EOK,

δ) "κανονικός τόπος διαμονής", ο τόπος διαμονής, όπως αυτός που ορίζεται στο άρθρο 9 της οδηγίας 91/439/EOK.

Άρθρο 3

Εξαιρέσεις

1. Η παρούσα οδηγία δεν ισχύει στις μεταφορές που πραγματοποιούνται με:

α) οχήματα, των οποίων η μέγιστη επιτρεπόμενη ταχύτητα δεν υπερβαίνει τα 30 χιλιόμετρα την ώρα,

β) οχήματα που χρησιμοποιούνται στα δρομολόγια των ενόπλων δυνάμεων, της πυροσβεστικής και των δυνάμεων που είναι αρμόδιες για τη διατήρηση της δημόσιας τάξης ή που έχουν τεθεί υπό τον έλεγχο των δυνάμεων αυτών,

γ) οχήματα που υποβάλλονται σε δοκιμές επί οδοστρώματος για λόγους τεχνικής βελτίωσης, επισκευής ή συντήρησης, και νέα μεταποιημένα οχήματα που δεν έχουν ακόμα τεθεί σε κυκλοφορία,

δ) οχήματα που χρησιμοποιούνται σε μη εμπορικές μεταφορές αγαθών για ιδιωτικούς σκοπούς,

ε) οχήματα που μεταφέρουν υλικό ή εξοπλισμό, ο οποίος πρόκειται να χρησιμοποιηθεί στην άσκηση του επαγγέλματος του οδηγού, σε ακτίνα 50 χιλιομέτρων από τη συνήθη βάση του οχήματος, με την προϋπόθεση ότι η οδήγηση του οχήματος δεν αποτελεί την κύρια δραστηριότητα του οδηγού και ότι η παρέκκλιση δεν θίγει τους στόχους που επιδιώκονται με την παρούσα οδηγία. Τα κράτη μέλη μπορούν να υποβάλουν την παρέκκλιση αυτή στην προϋπόθεση απόκτησης ατομικής αδείας.

2. Οι διατάξεις της παρούσας οδηγίας που καθορίζουν απαιτήσεις κοινές με εκείνες της οδηγίας 96/26/EK δεν ισχύουν για τους υποψηφίους της αρχικής κατάρτισης, οι οποίοι την ημέρα έναρξης ισχύος της παρούσας οδηγίας πληρούσαν ήδη τις απαιτήσεις της οδηγίας 96/26/EK.

Άρθρο 4

Υποχρέωση κατάρτισης

Προϋπόθεση για την άσκηση του επαγγέλματος του οδηγού οδικών εμπορευματικών ή επιβατικών μεταφορών, είναι η επιτυχία στις αρχικές καταρτίσεις και η παρακολούθηση της συνεχούς κατάρτισης όπως αυτές προβλέπονται στην παρούσα οδηγία.

Η επιτυχία στις καταρτίσεις αυτές επισφραγίζεται με την έκδοση διπλώματος ή αντίστοιχου πιστοποιητικού, βάσει των οποίων, οι αρμόδιες αρχές εναποθέτουν στην άδεια οδήγησης τον κοινοτικό κωδικό που αντιστοιχεί στην κατάρτιση που παρακολούθησε ο ενδιαφερόμενος.

Άρθρο 5

Κεκτημένα δικαιώματα

Οι επαγγελματίες οδηγοί οδικών εμπορευματικών ή επιβατικών μεταφορών που ήταν εν ενεργεία κατά την έναρξη ισχύος της παρούσα οδηγίας ή ασκούσαν το επάγγελμα επί τρία έτη εντός της πενταετίας πριν την έναρξη ισχύος της παρούσα οδηγίας απαλλάσσονται της υποχρέωσης παρακολούθησης της αρχικής κατάρτισης με την επιφύλαξη των κοινοτικών και εθνικών διατάξεων σχετικά με το όριο ηλικίας και τις κατηγορίες άδειας οδήγησης.

Άρθρο 6

Αρχική κατάρτιση

1. Τα πρόσωπα που επιθυμούν να ασκήσουν το επάγγελμα του οδηγού οδικών εμπορευματικών ή επιβατικών μεταφορών μετά την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας, οφείλουν να παρακολουθήσουν μία αρχική επαγγελματική κατάρτιση, όπως αυτή ορίζεται στο παράρτημα της παρούσας οδηγίας.

2. Η αρχική επαγγελματική κατάρτιση συνίσταται είτε σε μία πλήρη αρχική κατάρτιση είτε σε μία ελάχιστη αρχική κατάρτιση, αναλόγως της ελάχιστης ηλικίας του οδηγού και των κατηγοριών των οδηγούμενων οχημάτων. Αυτά τα δύο είδη αρχικής κατάρτισης, τα οποία καθορίζονται στο παράρτημα της παρούσας οδηγίας, διαφοροποιούνται μόνον ως προς τη διάρκεια της κατάρτισης και ως προς το βαθμό ανάλυσης των διδασκόμενων γνώσεων.

3. Για την πρόσβαση στην αρχική κατάρτιση, ο υποψήφιος οφείλει να είναι κάτοχος της αντίστοιχης άδειας οδήγησης. Ωστόσο, η πρόσβαση στην πλήρη αρχική κατάρτιση, η οποία παρέχεται στο πλαίσιο της επαγγελματικής κατάρτισης των νέων κάτω των 18 ετών, δεν απαιτεί εκ των προτέρων κατοχή της αντίστοιχης άδειας οδήγησης.

4. Ο επαγγελματίας οδηγός οδικών εμπορευματικών μεταφορών μπορεί να ασκήσει το επάγγελμά του:

α) Από ηλικίας 18 ετών:

i) με όχημα των κατηγοριών C και CE υπό τον όρο ότι θα έχει παρακολουθήσει πλήρη αρχική κατάρτιση,

ii) με όχημα των κατηγοριών C1 και C1E υπό τον όρο ότι έχει παρακολουθήσει ελάχιστη αρχική κατάρτιση.

β) Από ηλικίας 21 ετών με όχημα των κατηγοριών C και CE υπό τον όρο ότι θα έχει παρακολουθήσει ελάχιστη αρχική κατάρτιση.

5. Ο επαγγελματίας οδηγός οδικών επιβατικών μεταφορών μπορεί να ασκήσει το επάγγελμά του:

α) Από ηλικίας 18 ετών:

i) με όχημα των κατηγοριών D και DE που χρησιμοποιείται για τις μεταφορές επιβατών σε τακτικές γραμμές των οποίων η διαδρομή δεν υπερβαίνει τα 50 χιλιόμετρα, υπό τον όρο ότι θα έχει παρακολουθήσει πλήρη αρχική κατάρτιση,

ii) με όχημα των κατηγοριών D1 και D1E υπό τον όρο ότι θα έχει παρακολουθήσει πλήρη αρχική κατάρτιση.

β) Από ηλικίας 21 ετών:

i) με όχημα των κατηγοριών D και DE υπό τον όρο ότι θα έχει παρακολουθήσει πλήρη αρχική κατάρτιση,

ii) με όχημα των κατηγοριών D1 και D1E υπό τον όρο ότι θα έχει παρακολουθήσει ελάχιστη αρχική κατάρτιση.

γ) Από ηλικίας 24 ετών με όχημα των κατηγοριών D και DE υπό τον όρο ότι θα έχει παρακολουθήσει ελάχιστη αρχική κατάρτιση.

6. Οι επαγγελματίες οδηγοί οδικών εμπορευματικών ή επιβατικών μεταφορών που έχουν παρακολουθήσει πλήρη αρχική κατάρτιση για μια από τις κατηγορίες που προβλέπονται στις παραγράφους 4 και 5 απαλλάσσονται της παρακολούθησης αρχικής κατάρτισης για κάποια άλλη των υπολοίπων κατηγοριών οχημάτων που προβλέπονται στις παραγράφους αυτές.

Οι επαγγελματίες οδηγοί εμπορευματικών μεταφορών, οι οποίοι διευρύνουν ή αλλάζουν τις δραστηριότητές τους προκειμένου να πραγματοποιούν επιβατικές μεταφορές, ή αντιστρόφως, δεν οφείλουν πλέον να επαναλάβουν τα κοινά τμήματα των προβλεπόμενων καταρτίσεων.

Άρθρο 7

Έλεγχος των γνώσεων

1. Ο κοινός κορμός της ελάχιστης αρχικής κατάρτισης κυρούται με τελική εξέταση. Μετά την εν λόγω εξέταση, ο υποψήφιος επαγγελματίας οδηγός παρακολουθεί την ειδική κατάρτιση σε επιχείρηση ή σε εγκεκριμένο κέντρο κατάρτισης. Μετά την ολοκλήρωση αυτών των δύο τμημάτων κατάρτισης, του κοινού κορμού και της ειδικής κατάρτισης, χορηγείται στον οδηγό δίπλωμα ελάχιστης αρχικής κατάρτισης.

2. Ο κοινός κορμός της πλήρους αρχικής κατάρτισης κυρούται με τελική εξέταση. Μετά την εν λόγω εξέταση, ο υποψήφιος επαγγελματίας οδηγός παρακολουθεί την ειδική κατάρτιση σε επιχείρηση ή σε εγκεκριμένο κέντρο κατάρτισης. Μετά την ολοκλήρωση αυτών των δύο τμημάτων κατάρτισης, του κοινού κορμού και της ειδικής κατάρτισης, χορηγείται στον οδηγό πιστοποιητικό επαγγελματικής ικανότητας.

Άρθρο 8

Συνεχής κατάρτιση

1. Η συνεχής κατάρτιση συνίσταται σε μία κατάρτιση που επιτρέπει στους επαγγελματίες οδηγούς, οι οποίοι ασκούσαν ήδη το επάγγελμα την ημέρα έναρξης ισχύος της παρούσας οδηγίας, να επικαιροποιούν τις βασικές γνώσεις που απαιτούνται για την άσκηση του επαγγέλματός τους με ιδιαίτερη έμφαση στην οδική ασφάλεια και την ορθολογική οργάνωση της κατανάλωσης καυσίμων.

Η συνεχής κατάρτιση παρέχεται σε μία ομαδοποιημένη περίοδο.

2. Οι επαγγελματίες οδηγοί οδικών εμπορευματικών ή επιβατικών μεταφορών παρακολουθούν τη συνεχή κατάρτιση που ορίζεται στο παράρτημα της παρούσας οδηγίας. Μετά από ακρόαση αξιολόγησης, η συνεχής κατάρτιση προσανατολίζεται αναλόγως των προσόντων του επαγγελματία οδηγού. Σκοπός της είναι η εμβάθυνση και η επανάληψη ορισμένων σημείων του προγράμματος της αρχικής κατάρτισης που εντοπίσθηκαν κατά την ακρόαση αξιολόγησης.

3. Μετά την ολοκλήρωση της κατάρτισης χορηγείται στον οδηγό βεβαίωση συνεχούς κατάρτισης.

4. Οι επαγγελματίες οδηγοί οδικών εμπορευματικών ή επιβατικών μεταφορών, οι οποίοι ήταν εν ενεργεία κατά την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας ή ασκούσαν το επάγγελμα επί τρία έτη εντός της πενταετίας πριν την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας, παρακολουθούν τη συνεχή κατάρτιση επ' ευκαιρία της πρώτης ανανέωσης της άδειας οδήγησης και ούτως ή άλλως εντός της πενταετίας που ακολουθεί την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας.

Άρθρο 9

Τόπος της κατάρτισης και ισχύς των εγγράφων που πιστοποιούν την κατάρτιση

1. Οι επαγγελματίες οδηγοί παρακολουθούν την αρχική και συνεχή επαγγελματική κατάρτιση στο κράτος μέλος όπου έχουν τον κανονικό τόπο κατοικίας τους ή εκεί όπου μπορούν να αποδείξουν την ιδιότητά τους ως σπουδαστές επί μία περίοδο τουλάχιστον έξι μηνών.

2. Το δίπλωμα ελάχιστης αρχικής κατάρτισης, το πιστοποιητικό επαγγελματικής ικανότητας, το δίπλωμα συνεχούς κατάρτισης και η βεβαίωση συνεχούς κατάρτισης αναγνωρίζονται από όλα τα κράτη μέλη. Η διάρκεια ισχύος της βεβαίωσης συνεχούς κατάρτισης δεν μπορεί να υπερβαίνει τα πέντε έτη.

Τα πιστοποιητικά, τα διπλώματα και οι βεβαιώσεις που εκδίδουν τα κράτη μέλη με βάση τις υπάρχουσες εθνικές διατάξεις έως την ημερομηνία θέσεως σε εφαρμογή της παρούσας οδηγίας, αναγνωρίζονται ως πιστοποιητικά, διπλώματα και βεβαιώσεις κατάρτισης υπό την έννοια της παρούσας οδηγίας.

Άρθρο 10

Κοινοτικοί Κωδικοί

Στον πίνακα των εναρμονισμένων κοινοτικών κωδικών που ορίζονται στο παράρτημα I και Ια της οδηγίας 91/439/EOK προστίθενται οι κάτωθι κωδικοί:

95. Κάτοχος διπλώματος ελάχιστης αρχικής κατάρτισης.

96. Κάτοχος πιστοποιητικού επαγγελματικής ικανότητας.

97. Κάτοχος βεβαίωσης συνεχούς κατάρτισης.

Άρθρο 11

Προσαρμογή στην τεχνική πρόοδο

Οι τροποποιήσεις που είναι αναγκαίες για την προσαρμογή του παραρτήματος στην επιστημονική και τεχνική πρόοδο αποφασίζονται σύμφωνα με την διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 12.

Άρθρο 12

Επιτροπή

1. Η Επιτροπή επικουρείται από την "επιτροπή για την άδεια οδήγησης" που έχει συγκροτηθεί από το άρθρο 7β της οδηγίας 91/439/EOK σχετικά με την άδεια οδήγησης.

2. Σε περίπτωση παραπομπής στην παρούσα παράγραφο, εφαρμόζεται η κανονιστική διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 5 της απόφασης 1999/468/EK, τηρουμένων των διατάξεων του άρθρου 7 παράγραφος 3 και του άρθρου 8 αυτής.

3. Η περίοδος που προβλέπεται στο άρθρο 5 παράγραφος 6 της απόφασης 1999/468/EK είναι διάρκειας τριών μηνών.

Άρθρο 13

Θέση σε εφαρμογή

Τα κράτη μέλη θεσπίζουν και δημοσιεύουν τις νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις που είναι αναγκαίες για να συμμορφωθούν προς την παρούσα οδηγία πριν την 1η Ιανουαρίου 2004. Ενημερώνουν αμέσως επ' αυτού την Επιτροπή.

Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε οι διατάξεις που θεσπίζουν σχετικά να περιέχουν ή να συνοδεύονται κατά την επίσημη δημοσίευσή τους από παραπομπή στην παρούσα οδηγία. Ο τρόπος της παραπομπής αποφασίζεται από τα κράτη μέλη.

Άρθρο 14

Κατάργηση

Η οδηγία 76/914/EOK καταργείται από 1ης Ιανουαρίου 2004.

Άρθρο 15

Έναρξη ισχύος

Η παρούσα οδηγία τίθεται σε ισχύ την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Άρθρο 16

Παραλήπτες

Η παρούσα οδηγία απευθύνεται στα κράτη μέλη.

(1) ΕΕ L 357 της 29.12.1976, σ. 36.

(2) ΕΕ L 370 της 31.12.1985, σ. 1.

(3) ΕΕ L 237 της 24.8.1991, σ. 1.

(4) ΕΕ L 237 της 21.9.2000, σ. 45.

(5) ΕΕ L 319 της 12.12.1994, σ. 7.

(6) ΕΕ L 279 της 1.11.2000, σ. 40.

(7) ΕΕ L 124 της 23.5.1996, σ. 1.

(8) ΕΕ L 277 της 14.10.1998, σ. 17.

(9) ΕΕ L 184 της 17.7.1999, σ. 23.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

ΕΛΑΧΙΣΤΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ

ΤΜΗΜΑ 1 - ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ

1. Πρόγραμμα κατάρτισης

1.1. Τελειοποίηση της ορθολογικής οδήγησης επικεντρωμένης στους κανόνες ασφαλείας

1.1.1. τεχνικά χαρακτηριστικά: μηχανισμός μετάδοσης της κίνησης, καμπύλες ροπής στρέψεως, ισχύος, ειδικής κατανάλωσης του κινητήρα, περιοχή βέλτιστης χρήσης του στροφόμετρου, διαγράμματα κλιμάκωσης της ταχύτητας ανάλογα με τη σχέση μετάδοσης του κιβωτίου·

1.1.2. πέδηση, ABS, επιβραδυντής, μηχανισμός περιορισμού της ταχύτητας: αρχές λειτουργίας, ιδιαιτερότητες του κυκλώματος του σερβόφρενου με υδραυλική υποπίεση, όρια χρήσης των φρένων και των επιβραδυντών, συνδυασμένη χρήση φρένων και επιβραδυντή, χρήση των συστημάτων πέδησης σε διαφόρους τύπους οδοστρώματος και υπό διάφορες κλιματικές συνθήκες, μήκος στάσης και απόσταση πέδησης, επιδίωξη του καλύτερου συνδυασμού ταχύτητας και των σχέσεων του κιβωτίου, χρήση της αδράνειας του οχήματος, χρήση των μέσων επιβράδυνσης και πέδησης σε κατωφέρεια, επιπτώσεις των βαρών και διαστάσεων του οχήματος, επαληθεύσεις και έλεγχοι που εναπόκεινται στον οδηγό, στάση που πρέπει να υιοθετείται σε περίπτωση βλάβης·

1.1.3. πρόληψη ατυχημάτων: πρόνοια κατά την οδήγηση, συμπεριφορά και επαγρύπνηση του οδηγού, παράγοντες οδικών ατυχημάτων, επιβαρυντικοί παράγοντες που σχετίζονται με τα βαρέα οχήματα, κίνδυνοι οδήγησης σχετιζόμενοι με την κατάσταση του οδοστρώματος και ιδίως με τις διακυμάνσεις των κλιματικών συνθηκών, της ώρας κατά την ημέρα ή τη νύκτα, οδήγηση σε ανηφορικούς/κατηφορικούς δρόμους και σε σήραγγες, στάθμευση, επιπτώσεις της ταχύτητας στο όχημα·

1.1.4. σεβασμός των υπολοίπων χρηστών: συνυπολογισμός των προθέσεων των άλλων χρηστών, ιδιαιτερότητες των άλλων χρηστών (αργά οχήματα, ελαφρά οχήματα, δίτροχα, πεζοί), μέτρα υπέρ της οδικής ασφάλειας·

1.1.5. επαγγελματικοί ελιγμοί: εντοπισμός εμποδίων, προετοιμασία του ελιγμού, ορατότητα, νεκρές γωνίες, σάρωση χώρου, συμπεριφορά και ασφάλεια κατά τον ελιγμό, πραγματοποίηση επαγγελματικών ελιγμών·

1.1.6. περιβάλλον: βελτιστοποίηση της κατανάλωσης καυσίμων με την εφαρμογή της τεχνογνωσίας σε καθένα από τα προαναφερθέντα σημεία·

1.1.7. φόρτωση: δυνάμεις που ασκούνται στα εν κινήσει οχήματα, χρήση των σχέσεων μετάδοσης του κιβωτίου συναρτήσει του φορτίου του οχήματος και των χαρακτηριστικών της οδού, υπολογισμός του ωφέλιμου φορτίου ενός οχήματος ή ενός συνόλου, υπολογισμός του ωφέλιμου όγκου, κατανομή του φορτίου, συνέπειες της υπερφόρτωσης επί του άξονα, ευστάθεια του οχήματος και κέντρο βάρους, τύποι συσκευασίας και υποστηρίγματα φορτίου, χειρισμός της θύρας - αναβατορίου του οχήματος (κατηγορίες C1, C1E, C, CE μόνον)·

1.1.8. στοιβασία: κύριες κατηγορίες εμπορευμάτων που απαιτούν στοιβασία, τεχνικές σφήνωσης και στοιβασίας, χρήση ιμάντων στοιβασίας, επαλήθευση των διατάξεων στοιβασίας, χρήση των μέσων διακίνησης, κάλυψη του φορτίου και το αντίστροφο (κατηγορίες C1, C1E, C, CE μόνο)·

1.1.9. ασφάλεια και άνεση επιβατών: ευθύνες του οδηγού, μεταφορά παιδιών, έλεγχοι αναγκαίοι πριν την αναχώρηση (κατηγορίες D1, D1E, D, DE μόνο)·

1.2. εφαρμογή κανονιστικών ρυθμίσεων

1.2.1. κανονιστική ρύθμιση της μεταφοράς και των βοηθητικών δραστηριοτήτων: οργάνωση του επαγγέλματος, τίτλοι εκμετάλλευσης της μεταφοράς, υποχρεώσεις των συνήθως συμβάσεων μεταφοράς εμπορευμάτων, σύνταξη των εγγράφων που υλοποιούν τη σύμβαση μεταφοράς, άδειες διεθνούς μεταφοράς, υποχρεώσεις της CMR, (Σύμβαση σχετικά με το συμβόλαιο διεθνούς οδικής μεταφοράς εμπορευμάτων), σύνταξη της διεθνούς φορτωτικής, διέλευση συνόρων, εντολοδόχοι μεταφοράς, ιδιαίτερα συνοδευτικά έγγραφα εμπορεύματος·

1.2.2. κανόνες οδικής κυκλοφορίας: οδική σήμανση, περιορισμοί και απαγορεύσεις κυκλοφορίας, στάθμευση και στάση, χρήση ειδικών υποδομών, απόσταση ασφαλείας και μήκος στάσης, ειδικοί περιορισμοί της ταχύτητας για τα βαρέα οχήματα/πούλμαν, έλεγχοι και κυρώσεις·

1.2.3. κοινωνικές ρυθμίσεις: μέγιστη διάρκεια εργασίας ειδικά για τις μεταφορές, αρχές, εφαρμογή και συνέπειες των κανονισμών (EOK) αριθ. 3820/85 και 3821/85, κυρώσεις σε περίπτωση μη χρήσης, κακής χρήσης ή παραποίησης του χρονοταχυγράφου·

1.3. υγεία, ασφάλεια, εξυπηρέτηση, υλικοτεχνική υποστήριξη

1.3.1. ευαισθητοποίηση στα εργασιακά ατυχήματα: τυπολογία των ατυχημάτων εργασίας στον κλάδο των μεταφορών, στατιστικές κυκλοφοριακών ατυχημάτων, συμμετοχή των βαρέων οχημάτων/πούλμαν στα ατυχήματα, συνέπειες στον άνθρωπο, υλικές, δημοσιονομικές συνέπειες·

1.3.2. κυκλοφορία λαθρομεταναστών και λαθρομετανάστευση: γενική ενημέρωση, συνέπειες για τους οδηγούς, προληπτικά μέτρα, κατάλογος σημείων επαλήθευσης, νομοθεσία σχετική με την ευθύνη των μεταφορέων·

1.3.3. εργονομικές αρχές: επικίνδυνες χειρονομίες και σωματικές στάσεις, τοποθέτηση του σώματος στο χώρο, φυσική κατάσταση (σημασία κίνησης των μυών), σωματικές στάσεις και συντονισμός των χειρονομιών, ασκήσεις διακίνησης, ατομική προστασία·

1.3.4. υγιεινή διαβίωση: επιλογή διατροφής, επιπτώσεις της κατανάλωσης οινοπνεύματος, φαρμάκων ή κάθε άλλης ουσίας που μπορεί να μεταβάλει την συμπεριφορά, συμπτώματα, αιτίες, αποτελέσματα της κόπωσης και του άγχους, θεμελιώδης ρόλος του βασικού κύκλου εργασίας/ανάπαυσης·

1.3.5. συμπεριφορά σε κατάσταση ανάγκης: αξιολόγηση της κατάστασης, αποτροπή πολλαπλασιασμού του ατυχήματος, ειδοποίησης των πρώτων βοηθειών, συνδρομή των τραυματιών, αντίδραση σε περίπτωση φωτιάς, βασικές αρχές σύνταξης του πρακτικού κοινή συναινέσει·

1.3.6. γνώση του οικονομικού περιβάλλοντος των οδικών μεταφορών: κλάδος των μεταφορών ως προς τους υπόλοιπους οικονομικούς κλάδους, οδικές μεταφορές ως προς τους άλλους τρόπους μεταφοράς, διάφορες δραστηριότητες των οδικών μεταφορών (μεταφορές για λογαριασμό τρίτου, για ίδιο λογαριασμό, βοηθητικές δραστηριότητες των μεταφορών), οργάνωση των κύριων τύπων μεταφορικών επιχειρήσεων ή των βοηθητικών δραστηριοτήτων των μεταφορών, διάφορες εξειδικεύσεις των μεταφορών (δεξαμενές, κατευθυνόμενη θερμοκρασία, κλπ.), εξελίξεις των κλάδων (διαφοροποιήσεις των παρεχόμενων υπηρεσιών, συνδυασμένες σιδηροδρομικές - οδικές μεταφορές, υπεργολαβία, κλπ.)·

1.3.7. γνώση του κοινωνικού περιβάλλοντος των οδικών μεταφορών: αρχική και συνεχής κατάρτιση των οδηγών, επαγγελματική κατάρτιση·

1.3.8. επιχείρηση και ποιότητα: η επιχείρηση και το περιβάλλον της (ανταγωνισμός, φορτωτές), συνέπειες μιας διαφοράς σε εμπορικό και δημοσιονομικό επίπεδο, διαδικασία πιστοποίησης των μεταφορικών επιχειρήσεων·

1.3.9. στάση του οδηγού και κύρος: σημασία για την επιχείρηση της ποιότητας εργασίας του οδηγού, διάφοροι ρόλοι του οδηγού, διάφοροι συνομιλητές του οδηγού, συντήρηση του οχήματος, οργάνωση της εργασίας, θέματα σχέσεων.

ΤΜΗΜΑ 2 - ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΑΡΧΙΚΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ

Η αρχική επαγγελματική κατάρτιση αποτελείται από δύο μέρη: έναν κορμό κοινό για όλους τους επαγγελματίες οδηγούς, με μία ενότητα διαφορετική για τις εμπορευματικές διαφορές ή τις επιβατικές μεταφορές, και μία ειδική κατάρτιση παρεχόμενη μέσα σε μία επιχείρηση του κλάδου όπου θα εργαστεί ο επαγγελματίας οδηγός ή σε εγκεκριμένο κέντρο κατάρτισης.

Ο κοινός κορμός αφορά ιδίως την τελειοποίηση της ορθολογικής οδήγησης επικεντρωμένης στους κανόνες ασφαλείας, την εφαρμογή όλων των ρυθμίσεων μεταφοράς, της κυκλοφορίας και της εργασίας, και τις έννοιες της υγείας, της ασφάλειας, της εξυπηρέτησης και της υλικοτεχνικής υποστήριξης, όπως ορίζεται στο παράρτημα της παρούσας οδηγίας.

Η ειδική κατάρτιση επιτρέπει συγκεκριμένη εφαρμογή του παιδαγωγικού εργαλείου της κατάρτισης, το οποίο είναι ακριβώς το ίδιο με εκείνο που χρησιμοποιείται στο άμεσο περιβάλλον εργασίας του επαγγελματία οδηγού. Η κατάρτιση αυτή πραγματεύεται τα ίδια θέματα που διδάσκονται στον κοινό κορμό, προσαρμοσμένα όμως στις ιδιαιτερότητες μιας δεδομένης επιχείρησης ή του κλάδου. Κατ' αυτόν το τρόπο, ο νέος επαγγελματίας οδηγός θα ακολουθήσει ένα μέρος της κατάρτισής του στον τύπο οχήματος που θα χρησιμοποιήσει στη συνέχεια, θα μάθει την ειδική νομοθεσία, τις ειδικές συμβάσεις και έγγραφα και θα γνωρίσει τις ειδικές αλυσίδες υλικοτεχνικής υποστήριξης. Η εν λόγω ειδική κατάρτιση θα εξασφαλίσει επομένως τη συμμετοχή των επιχειρήσεων του δεδομένου κλάδου στην αρχική κατάρτιση των επαγγελματιών οδηγών.

ΤΜΗΜΑ 3 - ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ

Η διάρκεια της ελάχιστης αρχικής επαγγελματικής κατάρτισης είναι 140 ώρες για τον κοινό κορμό και 70 ώρες για την ειδική κατάρτιση.

Η διάρκεια της πλήρους αρχικής κατάρτισης είναι 420 ώρες για τον κοινό κορμό και 210 ώρες για την ειδική κατάρτιση.

Σε κάθε αρχική κατάρτιση, το 30 % τουλάχιστον του διαθέσιμου χρόνου αφιερώνεται σε καθένα από τα σημεία 1.1, 1.2 και 1.3, το δε υπόλοιπο του χρόνου κατανέμεται αναλόγως των επαγγελματικών προσόντων του οδηγού.

Τουλάχιστον το ήμισυ της αρχικής κατάρτισης που αναφέρεται στο σημείο 1.1 πραγματοποιείται με πραγματική οδήγηση, με όχημα της αντίστοιχης κατηγορίας, το οποίο ανταποκρίνεται στα κριτήρια των οχημάτων εξέτασης όπως αυτά ορίζονται στην οδηγία 91/439/EOK. Δεδομένου ότι είναι δυνατόν να συμμετέχουν ταυτόχρονα πολλά άτομα στην πραγματική οδήγηση σε ένα και μόνο όχημα, αρμόζει να προδιαγραφεί ότι κάθε οδηγός οφείλει να πραγματοποιήσει τουλάχιστον δέκα ώρες ατομικής οδήγησης.

Η διάρκεια της συνεχούς επαγγελματικής εκπαίδευσης είναι 35 ώρες κάθε πέντε έτη. Η κατεύθυνση της κατάρτισης εξαρτάται από τα επαγγελματικά προσόντα του οδηγού.

ΤΜΗΜΑ 4 - ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ

Η ελάχιστη αρχική επαγγελματική κατάρτιση λήγει με έλεγχο των γνώσεων που αποκτήθηκαν κατά τη διάρκεια της κατάρτισης αυτής. Η εξέταση αυτή επιτρέπει να επαληθευθεί η κατάκτηση των κύριων σημείων της κατάρτισης αυτής από όσους συμμετείχαν στην παρακολούθησή της.

Η πλήρης αρχική επαγγελματική κατάρτιση λήγει με εξέταση των γνώσεων που αποκτήθηκαν κατά τη διάρκεια της εν λόγω κατάρτισης. Εξετάζεται κάθε ουσιαστικό σημείο που αποτέλεσε το αντικείμενο της κατάρτισης αυτής, με τουλάχιστον μία ερώτηση ανά παράγραφο των σημείων 1.1, 1.2 και 1.3.

ΤΜΗΜΑ 5 - ΕΓΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ

5.1. Τα μαθήματα της κατάρτισης που αφορούν τον κοινό κορμό της αρχικής κατάρτισης και εκείνα της συνεχούς κατάρτισης πρέπει να εγκριθούν από την αρμόδια αρχή. Η εν λόγω έγκριση χορηγείται μόνο με γραπτή αίτηση. Η αίτηση έγκρισης πρέπει να συνοδεύεται από τα εξής έγγραφα:

5.1.1. λεπτομερές πρόγραμμα κατάρτισης, όπου διευκρινίζονται τα διδασκόμενα μαθήματα και αναφέρεται το σχέδιο εκτέλεσης και οι προτεινόμενες μέθοδοι διδασκαλίας·

5.1.2. τα προσόντα και τα πεδία δραστηριότητας των διδασκόντων·

5.1.3. πληροφορίες σχετικά με τους χώρους όπου πραγματοποιούνται τα μαθήματα, το παιδαγωγικό υλικό, τα μέσα που διατίθενται για την πρακτική εξάσκηση, το στόλο των χρησιμοποιούμενων οχημάτων·

5.1.4. οι όροι συμμετοχής στα μαθήματα (αριθμός ατόμων που παρακολουθούν τα μαθήματα).

5.2. Η αρμόδια αρχή οφείλει να χορηγήσει την έγκριση γραπτώς και με την επιφύλαξη των κάτωθι όρων:

5.2.1. η κατάρτιση πρέπει να παρέχεται σύμφωνα με τα έγγραφα που συνοδεύουν την αίτηση·

5.2.2. η αρμόδια αρχή διατηρεί το δικαίωμα να αποστέλλει εξουσιοδοτημένα άτομα για να παρευρίσκονται στα μαθήματα κατάρτισης και στις εξετάσεις·

5.2.3. η αρμόδια αρχή οφείλει να ενημερώνεται σε εύθετο χρόνο για τις ημερομηνίες και τον τόπο κάθε μαθήματος της κατάρτισης·

5.2.4. η έγκριση μπορεί να ανακληθεί εφόσον οι όροι έγκρισης δεν πληρούνται.

Ο οργανισμός κατάρτισης οφείλει να εγγυάται ότι οι διδάσκοντες γνωρίζουν καλά και λαμβάνουν υπόψη τις τελευταίες εξελίξεις στις κανονιστικές ρυθμίσεις και τις προδιαγραφές κατάρτισης που αφορούν την επαγγελματική κατάρτιση. Οι διδάσκοντες πρέπει να έχουν πενταετή πείρα ως επαγγελματίες οδηγοί, να έχουν παρακολουθήσει οι ίδιοι πλήρη αρχική κατάρτιση και συνεχή κατάρτιση και να έχουν διδακτικές και παιδαγωγικές γνώσεις. Το πρόγραμμα διδασκαλίας πρέπει να καθορίζεται σύμφωνα με την έγκριση, με βάση τα θέματα που αναφέρονται στα σημεία 1.1, 1.2 και 1.3.