51998IP0409(01)

A4-0409/98

Ψήφισμα επί της ανακοίνωσης της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με θέμα «Η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι εξωτερικές όψεις της πολιτικής για τα δικαιώματα του ανθρώπου: από τη Ρώμη στο Μάαστριχτ και επέκεινα» (COM(95)0567 - C4-0568/95)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

- έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής (COM(95)0567 - C4-0568/95),

- έχοντας υπόψη τα Άρθρα 3, 6, 7 και 11 της αναθεωρημένης Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα Άρθρα 177 και 300 της αναθεωρημένης Συνθήκης για την Ίδρυση των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων,

- έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του και, κυρίως, το ψήφισμα της 12ης Δεκεμβρίου 1996 για τα δικαιώματα του ανθρώπου στον κόσμο κατά την περίοδο 1995 - 1996 και την πολιτική της Ένωσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα ((ΕΕ C 20 της 20.1.1997, σελ. 161.)),

- έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 3ης Δεκεμβρίου 1998 σχετικά με τη διαχείριση και την χρηματοδότηση των προγραμμάτων που αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα και τον εκδημοκρατισμό ((ΣΠ της ημερομηνίας αυτής, Μέρος ΙΙ, σημείο 8)),

- έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων, Ασφάλειας και Αμυντικής Πολιτικής και τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Εξωτερικών Οικονομικών Σχέσεων, της Επιτροπής Ανάπτυξης και Συνεργασίας, της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών και Εσωτερικών Υποθέσεων, της Επιτροπής Θεσμικών Θεμάτων και της Επιτροπής για τα Δικαιώματα της Γυναίκας (A4-0409/98),

Α. εκτιμώντας ότι οι αρχές της δημοκρατίας, των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών είναι οικουμενικές αρχές,

Β. εκτιμώντας ότι τα δικαιώματα που εκτίθενται στην Οικουμενική Διακήρυξη είναι όντως οικουμενικά και δεν αποτελούν προϊόν μιας και μόνης κουλτούρας που επιχειρεί να επιβληθεί στον υπόλοιπο κόσμο,

Γ. εκτιμώντας ότι οι σημαντικότερες παγκόσμιες διασκέψεις του ΟΗΕ των τελευταίων χρόνων -για τα δικαιώματα του ανθρώπου (Βιέννη 1993), για τη δημογραφία (Κάιρο 1994), για την κοινωνική ανάπτυξη (Κοπεγχάγη 1995) και για τις γυναίκες (Πεκίνο 1995)- υποστήριξαν κοινούς στόχους,

1. θεωρεί ότι η βαθμιαία εξέλιξη της πολιτικής σε θέματα δικαιωμάτων του ανθρώπου από τη Συνθήκη της Ρώμης έως τη Συνθήκη του Μάαστριχτ υπήρξε σαφώς θετική και ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες του κοινού, και ότι σήμερα πρέπει να θεωρείται ως τμήμα του κοινοτικού κεκτημένου[semigr ]

2. εκφράζει την ικανοποίησή του για τα άρθρα 6 και 7 της Συνθήκης του Άμστερνταμ που ενισχύουν τις προηγούμενες διατάξεις σε θέματα δικαιωμάτων του ανθρώπου, αλλά τονίζει εκ νέου ότι η λήψη αποφάσεων στο Συμβούλιο για ενέργειες στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων πρέπει να λαμβάνουν χώρα με ειδική πλειοψηφία ούτως ώστε η υλοποίησή τους να μπορεί να γίνεται με αποτελεσματικότερο τρόπο[semigr ]

3. πιστεύει ότι μια από τις καθοριστικές στιγμές για τη χάραξη της πολιτικής της ΕΕ στον τομέα των δικαιωμάτων του ανθρώπου συνέπεσε με την Παγκόσμια Διάσκεψη για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου που πραγματοποιήθηκε στη Βιέννη το 1993[semigr ]

4. συμμερίζεται την έμφαση που αποδίδει πλέον η ΕΕ στις «θετικές δράσεις», στο διάλογο και στη στήριξη προγραμμάτων προώθησης των δικαιωμάτων του ανθρώπου, της καλής διακυβέρνησης και του εκδημοκρατισμού, αλλά επιμένει ότι αυτές μπορούν να λειτουργήσουν μόνο συμπληρωματικά στην πολιτική της «εξάρτησης από την εκπλήρωση κάποιων όρων»[semigr ]

5. σημειώνει ότι η αρχή της «εξάρτησης από την εκπλήρωση κάποιων όρων» έχει ακόμα να διαδραματίσει κάποιο ρόλο εντός της αρχής της «εταιρικής σχέσης με αμοιβαίες υποχρεώσεις» όπως προτείνεται στη νέα διαπραγματευτική εντολή της Λομέ[semigr ]

6. επικροτεί την περιεχόμενη στην ανωτέρω διαπραγματευτική εντολή της Λομέ πρόταση «Ενεργός και οργανωμένη κοινωνία των πολιτών» καθώς και «δικαιοσύνη και κοινωνική ανάπτυξη» να θεωρηθούν αναπόσπαστα στοιχεία του «ασφαλούς και δημοκρατικού πολιτικού περιβάλλοντος» και επομένως τμήμα της «ρήτρας περί ουσιωδών στοιχείων»[semigr ]

7. επισημαίνει εντός της προοπτικής αυτής ότι οι χρηματοδοτήσεις από τον προϋπολογισμό για τα προγράμματα αυτά έχουν αυξηθεί σημαντικά από το 1993 και ύστερα, αλλά ότι όμως χρειάζεται και περαιτέρω σημαντική αύξηση[semigr ]

8. αναγνωρίζει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δρομολογήσει μια φιλόδοξη σειρά δραστηριοτήτων για την προώθηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου σε ευρύ μέτωπο[semigr ]

9. επισημαίνει ότι η σημερινή πολιτική και διοικητική διάρθρωση και οι διαθέσιμοι στο πλαίσιο της Επιτροπής πόροι για την υλοποίηση των δραστηριοτήτων αυτών καθιστούν δύσκολη την επίτευξη όλων αυτών των φιλόδοξων στόχων κατά τρόπο συνεπή[semigr ]

10. πιστεύει ότι ωρίμασε ο χρόνος για μια αναθεώρηση των εξελίξεων της τελευταίας δεκαετίας προκειμένου να εφαρμοστεί ένα καλύτερα εδραιωμένο σύστημα για τη στήριξη των ετήσιων προγραμμάτων σε θέματα δικαιωμάτων του ανθρώπου στο κατώφλι της νέας χιλιετίας[semigr ]

11. πιστεύει ότι το ισχύον σύστημα διαχείρισης των δραστηριοτήτων που αφορούν τα δικαιώματα του ανθρώπου, το οποίο συνδυάζει ένα μείγμα κεντρικής διοίκησης με κάποια προσφυγή σε «οργανώσεις», δεν είναι ικανοποιητικό και πρέπει να επανεξεταστεί[semigr ]

12. πιστεύει ότι η απαιτούμενη από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μεταρρύθμιση των διοικητικών δομών δεν έχει πραγματοποιηθεί έως τώρα σε ικανοποιητικό βαθμό και ότι για την εξασφάλιση μιας συνεκτικής και σταθερής πολιτικής για τα δικαιώματα του ανθρώπου είναι ανάγκη οι διοικητικές δομές και οι δομές λήψης των αποφάσεων να οργανωθούν από την Επιτροπή ως αναπόσπαστη ενότητα[semigr ]

13. ζητεί τη σύσταση ενός Φόρουμ Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το οποίο θα εξουσιοδοτηθεί να προβαίνει σε συστάσεις σχετικά με τη διάσταση των πολιτικών της ΕΕ από πλευράς ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να αξιολογεί τις σχετικές δράσεις της ΕΕ[semigr ] το Φόρουμ θα πρέπει να περιλαμβάνει εμπειρογνώμονες από διεθνείς οργανισμούς, ΜΚΟ, ακαδημαϊκούς, καθώς και εκπροσώπους του Κοινοβουλίου, της Επιτροπής και του Συμβουλίου[semigr ] επαναδιατυπώνει τις προτάσεις του για τη δημιουργία μιας μονάδας συνοχής σε ανώτερο επίπεδο στο πλαίσιο της Επιτροπής[semigr ]

14. ζητεί και πάλι κατά το διορισμό της νέας Επιτροπής να ανατεθεί σε έναν αντιπρόεδρο ο συντονισμός των εξωτερικών σχέσεων και σε έναν Επίτροπο η αρμοδιότητα για θέματα που αφορούν τα δικαιώματα του ανθρώπου[semigr ]

15. επαναδιατυπώνει το αίτημά του για τη βελτίωση της διαφάνειας, της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας κατά την επιλογή, εφαρμογή και έλεγχο σχεδίων που αποσκοπούν στην προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και συνηγορεί να επαναμελετηθεί το θέμα της διαθεσιμότητας προσωπικού στην Επιτροπή, όσον αφορά τον εν λόγω τομέα[semigr ]

16. επισημαίνει ότι η πλήρης υλοποίηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου, πέραν των πολιτικών και αστικών δικαιωμάτων, εξαρτάται άμεσα από οικονομικούς, κοινωνικούς και πολιτιστικούς παράγοντες[semigr ]

17. επιμένει ότι το πρώτιστο μέλημα της Ένωσης πρέπει να είναι τα πολιτικά και ατομικά δικαιώματα[semigr ] ωστόσο, υποστηρίζει επίσης να ληφθούν περισσότερο υπόψη στο πλαίσιο της Επιτροπής τα προγράμματα που συνδέονται με οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα προκειμένου να καταστεί σαφής ο συσχετισμός όλων των δικαιωμάτων του ανθρώπου[semigr ]

18. αποφασίζει να παρακολουθήσει με μεγάλη προσοχή τη δημιουργία της Μονάδας Έγκαιρης Προειδοποίησης και Σχεδιασμού Πολιτικής που προβλέπεται από τη Συνθήκη του Άμστερνταμ, της οποίας το έργο θα πρέπει να διέπεται από την υποχρέωση της Ένωσης να προάγει τα δικαιώματα του ανθρώπου και τη δημοκρατία[semigr ]

19. θεωρεί ότι η μονάδα θα πρέπει να συνεργάζεται στενά με το Δίκτυο Πρόληψης των Συγκρούσεων[semigr ]

20. θεωρεί ότι στο πλαίσιο της πρόληψης των συγκρούσεων είναι απαραίτητο να δημιουργηθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση ένας κατάλληλος μηχανισμός επιτήρησης, ένα από τα καθήκοντα του οποίου θα είναι η παρακολούθηση της κατάστασης των δικαιωμάτων του ανθρώπου ανά τον κόσμο[semigr ]

21. πιστεύει ότι η εντολή της μονάδας αυτής περιλαμβάνει την επισήμανση των σημαντικότερων προβλημάτων σε θέματα δικαιωμάτων του ανθρώπου κάθε φορά που θα διαπιστώνονται[semigr ]

22. ζητεί τη συγκρότηση Ομάδας Εργασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Επιτροπής, όπως προβλέπεται στον προϋπολογισμό ΕΕ για το 1998, προκειμένου να βελτιωθεί η διοργανική συνεργασία όσον αφορά τις δραστηριότητες σε θέματα δικαιωμάτων του ανθρώπου και δημοκρατίας[semigr ]

23. εκφράζει τη λύπη του γιατί η Κοινή Εξωτερική Πολιτική και η Πολιτική Ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ) εξακολουθεί να αποτελεί ξεχωριστό πυλώνα της Ένωσης, πράγμα που αποτελεί εμπόδιο στη διαμόρφωση συνεκτικής και συνεπούς πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα των δικαιωμάτων του ανθρώπου[semigr ]

24. συνιστά οΎπατος Εκπρόσωπος της ΚΕΠΠΑ να μετέχει τακτικώς στις συνεδριάσεις της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων, Ασφάλειας και Αμυντικής Πολιτικής, και να υποβάλλει γραπτώς ετήσια λεπτομερή έκθεση σχετικά με τις δραστηριότητές του[semigr ]

25. συνιστά να συμμετέχει ο Ύπατος Εκπρόσωπος στην Ώρα των Ερωτήσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στην ίδια βάση που συμμετέχουν ο ασκών την Προεδρία του Συμβουλίου και τα μέλη της Επιτροπής[semigr ]

26. ζητεί, στο πλαίσιο των άρθρων 300 και 310 της ΣΕΚ (ενοποιημένη έκδοση), τα οποία επιτρέπουν στην Κοινότητα τη σύναψη συμφωνιών με τρίτες χώρες, να προστίθενται συστηματικώς σταθερές ρήτρες για τα δικαιώματα του ανθρώπου όχι μόνο στα προοίμια όλων των συμφωνιών αλλά και στα άρθρα τους. ώστε να δημιουργείται μια στέρεα και δεσμευτική νομική βάση[semigr ]

27. επιμένει ότι πρέπει να αναπτυχθούν σαφή και λειτουργικά κριτήρια για τη λήψη απόφασης σχετικά με την αναστολή της συμφωνίας, όχι μόνο για τη σύμβαση της Λομέ στο άρθρο 366 α, αλλά και για όλες τις διεθνείς συμφωνίες[semigr ]

28. επαναλαμβάνει την πεποίθησή του ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να προσχωρήσει, χωρίς περαιτέρω χρονοτριβή, στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου[semigr ]

29. ζητεί περαιτέρω να συναφθούν διοργανικές συμφωνίες για την εξάλειψη του δημοκρατικού ελλείμματος, ώστε να εξασφαλισθεί η ορθότερη ενημέρωση και συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στη σύναψη οιουδήποτε τύπου συμφωνιών με τρίτες χώρες, συμπεριλαμβανομένων και των συμφωνιών που στηρίζονται στο άρθρο 133 της ΣΕΚ (ενοποιημένη έκδοση)[semigr ]

30. ζητεί τη δημιουργία ενός ενοποιημένου συστήματος αξιολόγησης και παρακολούθησης των δικαιωμάτων του ανθρώπου, που πρέπει να καταρτίζεται προτού υλοποιηθούν οποιεσδήποτε πρωτοβουλίες, να χαρακτηρίζεται από συνέπεια, αναλογικότητα και συνοχή και να αποτελεί τη βάση για τη μεταγενέστερη παρακολούθηση της κατάστασης των δικαιωμάτων του ανθρώπου[semigr ] επιπλέον πρέπει να ιδρυθεί το ζητούμενο στο ψήφισμα του Κοινοβουλίου της 19ης Δεκεμβρίου 1997 ((ΕΕ C 14 της 19.1.1998, σελ. 402.)) Ευρωπαϊκό Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και τον Εκδημοκρατισμό, το οποίο πρέπει να δίδει δυνατότητα για μια σύγχρονη και ολοκληρωμένη πρόσβαση στην πληροφόρηση[semigr ]

31. ζητεί αυτό το σύστημα αξιολόγησης να περιέχει τα ακόλουθα:

- μια γενική ανάλυση της κατάστασης των δικαιωμάτων του ανθρώπου στην υπό εξέταση χώρα ή χώρες[semigr ]

- μια αξιολόγηση της συμμόρφωσης κάθε τρίτης χώρας προς τις διεθνώς αναγνωρισμένες νομικές πράξεις και τους συνδεόμενους με αυτές μηχανισμούς επιβολής, ιδίως εκείνους του ΟΗΕ, του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), και του Συμβουλίου της Ευρώπης[semigr ]

- μια εξέταση των καταγγελιών για παραβιάσεις που διατυπώνουν αξιόπιστες πηγές, συμπεριλαμβανομένων των σπουδαιότερων μη κυβερνητικών οργανώσεων[semigr ]

- μια αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της πολιτικής της Ένωσης όσον αφορά την επίτευξη καλύτερης προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου, συμπεριλαμβανομένης μιας ανάλυσης των συνεπειών της αποστολής στρατιωτικών και αστυνομικών δυνάμεων καθώς και δυνάμεων ασφαλείας από την Ένωση[semigr ]

- μια λεπτομερή ανάλυση ως προς τις συνέπειες, σε σχέση με τα δικαιώματα του ανθρώπου, των υπό εξέταση πολιτικών επιλογών[semigr ]

32. αναμένει ότι το ενοποιημένο σύστημα αξιολόγησης στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων θα διέπεται από τις θεμελιώδεις αρχές που έχουν γίνει αποδεκτές από την Ένωση στις Συνθήκες, μέσω ψηφισμάτων και δηλώσεων, και μέσω του ρόλου της στη Διεθνή Κοινότητα, αρχές οι οποίες δεν πρέπει να αναιρούνται για λόγους οικονομικών, στρατηγικών ή πολιτικών συμφερόντων της Ένωσης ή ενός των μελών της[semigr ]

33. ζητεί τα αποτελέσματα της αξιολόγησης να δημοσιεύονται ούτως ώστε να επιτρέπουν σχολιασμό και εξέταση εκ μέρους των διεθνών και εθνικών οργανισμών καθώς και των μη κυβερνητικών οργανώσεων[semigr ]

34. εκφράζει έντονη θλίψη για τη διακοπή των προγραμμάτων σε θέματα δικαιωμάτων του ανθρώπου και δημοκρατίας που ήταν αποτέλεσμα της απόφασης που εξέδωσε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο στις 12 Μαΐου 1998 (C-106/96)[semigr ]

35. επισημαίνει ότι η αντίδραση της Επιτροπής στην απόφαση αυτή δείχνει ότι τα προγράμματα σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δημοκρατίας εξακολουθούν να είναι εκτεθειμένα σε διοικητικές και νομοθετικές επιπλοκές[semigr ]

36. χαιρετίζει τη διοργανική συμφωνία για χρηματοδότηση από τον προϋπολογισμό η οποία προέκυψε από τον τριμερή διάλογο της 17ης Ιουλίου 1998 και προτρέπει όλα τα όργανα της ΕΕ να καταβάλουν προσπάθειες για μια μακροπρόθεσμη λύση πριν από το τέλος της παρούσας κοινοβουλευτικής περιόδου[semigr ]

37. επιμένει ότι η διοργανική συμφωνία της 17ης Ιουλίου 1998 πρέπει να οδηγήσει στη διαμόρφωση μιας έγκυρης νομικής βάσης για τη μελλοντική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα των δικαιωμάτων του ανθρώπου και τα σχετικά προγράμματα[semigr ]

38. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, τις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, το Συμβούλιο της Ευρώπης και τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών.