(1)

Στις 30 Ιανουαρίου 2020 το Συμβούλιο συνήψε τη συμφωνία για την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας (3) («συμφωνία αποχώρησης»). Η εν λόγω συμφωνία άρχισε να ισχύει την 1η Φεβρουαρίου 2020.

(2)

Στις 29 Απριλίου 2021 το Συμβούλιο συνήψε, εξ ονόματος της Ένωσης, τη συμφωνία εμπορίου και συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας, αφενός, και του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας, αφετέρου (4) («συμφωνία εμπορίου και συνεργασίας»). Η εν λόγω συμφωνία εφαρμόστηκε προσωρινά από την 1η Ιανουαρίου 2021 και άρχισε να ισχύει την 1η Μαΐου 2021.

(3)

Τόσο η συμφωνία αποχώρησης όσο και η συμφωνία εμπορίου και συνεργασίας προβλέπουν ότι ένα Μέρος μπορεί να θεσπίζει ορισμένα μέτρα στις ειδικές περιπτώσεις και με την επιφύλαξη των όρων και των διαδικασιών που καθορίζονται σε αυτήν. Τα εν λόγω μέτρα ενδέχεται να συνεπάγονται την αναστολή ορισμένων υποχρεώσεων που απορρέουν από τη σχετική συμφωνία.

(4)

H Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο μπορούν να συνάπτουν άλλες διμερείς συμφωνίες μεταξύ τους, οι οποίες συνιστούν συμπληρωματικές συμφωνίες της συμφωνίας εμπορίου και συνεργασίας. Οι εν λόγω συμπληρωματικές συμφωνίες αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των συνολικών διμερών σχέσεων που διέπονται από την εν λόγω συμφωνία και συνιστούν τμήμα του συνολικού πλαισίου. Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με το άρθρο 774 παράγραφος 3 της συμφωνίας εμπορίου και συνεργασίας, η εν λόγω συμφωνία δεν εφαρμόζεται στο Γιβραλτάρ και δεν έχει έννομα αποτελέσματα στο εν λόγω έδαφος.

(5)

Σε περίπτωση που προκύψει ανάγκη να εγκρίνει μονομερή μέτρα όπως προβλέπεται στη συμφωνία αποχώρησης, συμπεριλαμβανομένου του πρωτοκόλλου για τις Ιρλανδία/Βόρεια Ιρλανδία, και στη συμφωνία εμπορίου και συνεργασίας, η Ένωση θα πρέπει, υπό το φως των γενικών συμφερόντων της Ένωσης, να είναι σε θέση να προβεί σε κατάλληλη χρήση των μέσων που έχει στη διάθεσή της γρήγορα και με αναλογικό, αποτελεσματικό και ευέλικτο τρόπο, με πλήρη συμμετοχή των κρατών μελών. Η Ένωση θα πρέπει επίσης να είναι σε θέση να λαμβάνει κατάλληλα μέτρα αν δεν είναι δυνατή η αποτελεσματική προσφυγή σε δεσμευτική επίλυση διαφορών στο πλαίσιο της συμφωνίας αποχώρησης ή της συμφωνίας εμπορίου και συνεργασίας, επειδή το Ηνωμένο Βασίλειο δεν συνεργάζεται για να καταστήσει δυνατή την εν λόγω προσφυγή. Ως εκ τούτου, είναι αναγκαίο να θεσπιστούν κανόνες και διαδικασίες που θα διέπουν τη θέσπιση των εν λόγω μέτρων.

(6)

Υπενθυμίζεται ότι η διαδικασία θέσπισης αυτόνομων μέτρων σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (5) δυνάμει του παρόντος κανονισμού δεν θίγει τη συνεχή και μόνιμη άσκηση από το Συμβούλιο των καθηκόντων χάραξης πολιτικών, συντονισμού και λήψης αποφάσεων που του ανατίθενται από τις Συνθήκες όσον αφορά την εφαρμογή των συμφωνιών μεταξύ της Ένωσης και του Ηνωμένου Βασιλείου.

(7)

Για την άσκηση των εξουσιών που ορίζονται στο άρθρο 16 παράγραφος 1 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ) και στο άρθρο 218 παράγραφος 9 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), η εσωτερική διαδικασία λήψης αποφάσεων σε σχέση με την εφαρμογή της συμφωνίας αποχώρησης και της συμφωνίας εμπορίου και συνεργασίας ρυθμίζεται στις αποφάσεις (ΕΕ) 2020/135 (6) και (ΕΕ) 2021/689 (7) του Συμβουλίου. Προκειμένου να είναι σε θέση να ασκεί πλήρως τα σχετικά καθήκοντα χάραξης πολιτικών, συντονισμού και λήψης αποφάσεων, το Συμβούλιο θα πρέπει να ενημερώνεται συνεχώς, σε μόνιμη και τακτική βάση, για την εφαρμογή των εν λόγω συμφωνιών, μεταξύ άλλων και για όλες τις δυσκολίες που ενδέχεται να ανακύψουν, ιδίως δε για πιθανές παραβιάσεις των εν λόγω συμφωνιών και για άλλες καταστάσεις που ενδέχεται να οδηγήσουν στη λήψη μέτρων δυνάμει του παρόντος κανονισμού. Εν προκειμένω, το Συμβούλιο θα πρέπει να ενημερώνεται δεόντως και εγκαίρως για τους πιθανούς τρόπους αντίδρασης που έχει στη διάθεσή της η Ένωση ώστε να εξασφαλίζεται η πλήρης και ορθή εφαρμογή των εν λόγω συμφωνιών, καθώς και για τη συνέχεια που δίνεται στα όποια μέτρα ληφθούν.

(8)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει να ενημερώνεται αμέσως και πλήρως, όπως προβλέπεται στο άρθρο 218 παράγραφος 10 ΣΛΕΕ, γεγονός που θα του επιτρέπει να ασκεί πλήρως τα προνόμιά του σύμφωνα με τις Συνθήκες. Η Επιτροπή θα πρέπει να ενημερώνει εγκαίρως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για όλες τις δυσκολίες που ενδέχεται να ανακύψουν, ιδίως για πιθανές παραβιάσεις της συμφωνίας αποχώρησης και της συμφωνίας εμπορίου και συνεργασίας και άλλες καταστάσεις που ενδέχεται να οδηγήσουν στη λήψη μέτρων δυνάμει του παρόντος κανονισμού.

(9)

Οι κανόνες και οι διαδικασίες που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να υπερισχύουν των διατάξεων του δικαίου της Ένωσης που θεσπίζονται βάσει της ΣΛΕΕ και αφορούν το ίδιο αντικείμενο.

(10)

Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι ο παρών κανονισμός παραμένει κατάλληλος για τον επιδιωκόμενο σκοπό, η Επιτροπή θα πρέπει να προβεί, εντός τριών ετών από την έναρξη ισχύος του, σε επανεξέταση του πεδίου και της εφαρμογής του και να υποβάλει έκθεση με τα πορίσματά της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών. Η εν λόγω έκθεση, θα πρέπει να συνοδεύεται, κατά περίπτωση, από σχετικές νομοθετικές προτάσεις.

(11)

Προκειμένου να διασφαλιστούν ενιαίες προϋποθέσεις για την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, και ιδίως προκειμένου να διασφαλιστεί η ταχεία, αποτελεσματική και ευέλικτη άσκηση των αντίστοιχων δικαιωμάτων της Ένωσης στο πλαίσιο της συμφωνίας αποχώρησης και της συμφωνίας εμπορίου και συνεργασίας, θα πρέπει να ανατεθούν στην Επιτροπή εκτελεστικές αρμοδιότητες για τη θέσπιση των μέτρων που λαμβάνονται δυνάμει του παρόντος κανονισμού και για τη θέσπιση, κατά περίπτωση, μέτρων που περιορίζουν το εμπόριο ή άλλες δραστηριότητες. Οι εν λόγω αρμοδιότητες θα πρέπει επίσης να καλύπτουν την τροποποίηση, την αναστολή ή την κατάργηση των θεσπισθέντων μέτρων. Θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011. Δεδομένου ότι τα προβλεπόμενα μέτρα συνεπάγονται την έκδοση πράξεων γενικής εμβέλειας και ότι τα περισσότερα από τα προβλεπόμενα μέτρα αφορούν τους τομείς που αναφέρονται στο άρθρο 2 παράγραφος 2 στοιχείο β) του εν λόγω κανονισμού, θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί η διαδικασία εξέτασης για την έγκριση των εν λόγω μέτρων. Η Επιτροπή θα πρέπει να εκδίδει εκτελεστικές πράξεις άμεσης εφαρμογής όταν, σε δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις, επιτακτικοί λόγοι επείγουσας ανάγκης το επιβάλλουν για την κατάλληλη προστασία των συμφερόντων της Ένωσης.

(12)

Όταν το Συμβούλιο αποφασίζει σύμφωνα με το άρθρο 43 παράγραφος 3 ΣΛΕΕ να αναστείλει, εν όλω ή εν μέρει, την πρόσβαση σκαφών του Ηνωμένου Βασιλείου στα ύδατα της Ένωσης για αλιευτικούς σκοπούς δυνάμει του πέμπτου τομέα της συμφωνίας εμπορίου και συνεργασίας, θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη την αποτελεσματικότητα της εν λόγω αναστολής για την προώθηση της συμμόρφωσης του Ηνωμένου Βασιλείου με τη σχετική συμφωνία και τυχόν ειδικά κριτήρια που καθορίζονται σε αυτήν. Η αναστολή αυτή θα πρέπει να εφαρμοστεί σε μεμονωμένα σκάφη του Ηνωμένου Βασιλείου σύμφωνα με τον Τίτλο III του κανονισμού (ΕΕ) 2017/2403 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (8).

(13)

Δεδομένου ότι ο στόχος του παρόντος κανονισμού, ήτοι η θέσπιση κανόνων και διαδικασιών που διέπουν την άσκηση των δικαιωμάτων της Ένωσης στο πλαίσιο της συμφωνίας αποχώρησης και της συμφωνίας εμπορίου και συνεργασίας, και η εξουσιοδότηση της Επιτροπής για τη θέσπιση των αναγκαίων μέτρων συμπεριλαμβανομένων, κατά περίπτωση, περιορισμών στο εμπόριο, τις επενδύσεις ή άλλων δραστηριοτήτων που εμπίπτουν στο πεδίο της συμφωνίας εμπορίου και συνεργασίας, δεν μπορεί να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη, μπορεί όμως, λόγω της κλίμακας και των αποτελεσμάτων του, να επιτευχθεί καλύτερα σε επίπεδο Ένωσης, η Ένωση δύναται να λάβει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 ΣΕΕ. Επιπλέον, δεδομένου ότι μόνο η Ένωση είναι Μέρος της συμφωνίας αποχώρησης και της συμφωνίας εμπορίου και συνεργασίας, μόνο η Ένωση μπορεί να αναλάβει δράση σε επίπεδο διεθνούς δικαίου όσον αφορά τις εν λόγω συμφωνίες. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, που διατυπώνεται στο εν λόγω άρθρο, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία για την επίτευξη αυτών των στόχων,