6.5.2011   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 118/9

(1)

Στα τέλη του 2008, η Επιτροπή πληροφορήθηκε από τα μέσα ενημέρωσης σχετικά με τα μέτρα που σχεδίαζε να εγκρίνει η Ουγγαρία υπέρ της Péti Nitrogénművek Zrt. (εφεξής: «Nitrogénművek»). Κατόπιν επανειλημμένης ανταλλαγής πληροφοριών, η Επιτροπή κίνησε στις 29 Απριλίου 2009 την επίσημη διαδικασία έρευνας σχετικά με εικαζόμενα μέτρα κρατικής ενίσχυσης.

(2)

Στις 3 και 17 Αυγούστου 2009, η Ουγγαρία υπέβαλε τις παρατηρήσεις της στην Επιτροπή σχετικά με την απόφαση κίνησης της διαδικασίας.

(3)

Η απόφαση κίνησης της διαδικασίας δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 17 Ιουλίου 2009 (3). Ελήφθησαν παρατηρήσεις από τέσσερα ενδιαφερόμενα μέρη: από την Nitrogénművek, δικαιούχο των εικαζόμενων μέτρων κρατικής ενίσχυσης, στις 18 Αυγούστου 2009, από δύο ενδιαφερόμενα μέρη που ζήτησαν να παραμείνει μυστική η ταυτότητά τους, στις 17 και 18 Αυγούστου 2009, και από την ZAK SA στις 19 Αυγούστου 2009.

(4)

Η Επιτροπή διαβίβασε τις παρατηρήσεις στην Ουγγαρία μέσω επιστολής στις 21 Σεπτεμβρίου 2009. Η Ουγγαρία απάντησε στις παρατηρήσεις των ενδιαφερόμενων τρίτων μέσω επιστολής της 20ής Οκτωβρίου 2009.

(5)

Στις 3 Νοεμβρίου 2009, η Επιτροπή υπέβαλε στις ουγγρικές αρχές αίτημα παροχής πρόσθετων πληροφοριών στο οποίο η Ουγγαρία απάντησε μέσω επιστολής στις 4 Δεκεμβρίου 2009. Τον Ιούνιο του 2010, η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των υπηρεσιών της Επιτροπής και των ουγγρικών αρχών συνεχίστηκε ανεπισήμως μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.

(6)

Η Nitrogénművek είναι παραγωγός χημικών λιπασμάτων. Τα κεντρικά της γραφεία βρίσκονται στο Pétfürdő, στην επαρχία Veszprém της Ουγγαρίας, η οποία αποτελεί ενισχυόμενη περιοχή δυνάμει του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο α) της ΣΛΕΕ. Η επιχείρηση είναι ο κύριος παραγωγός λιπασμάτων της χώρας και ο βασικός προμηθευτής της ουγγρικής αγοράς.

(7)

Το 2008 η Nitrogénművek σημείωσε κύκλο εργασιών ύψους 64,8 δισεκατ. ουγγρικών φιορινιών (HUF) (περίπου 232 εκατ. ευρώ), εκ των οποίων το 74 % αφορούσε την Ουγγαρία και το 26 % προερχόταν από εξαγωγές (κυρίως στις αγορές της ΕΕ). Το 2008 απασχολούσε 508 εργαζομένους. Το εγγεγραμμένο κεφάλαιο της εταιρείας ανέρχεται σε 528 εκατ. ουγγρικά φιορίνια (περίπου 1,92 εκατ. ευρώ). Το 2008 το μετοχικό κεφάλαιο αντιστοιχούσε σε 11 δισεκατ. ουγγρικά φιορίνια (περίπου 40 εκατ. ευρώ).

Πίνακας 1

Βασικά χρηματοοικονομικά στοιχεία της Nitrogénművek

(8)

Στις 18 Οκτωβρίου 2008, η Nitrogénművek διέκοψε την παραγωγική της δραστηριότητα.

(9)

Στις 18 Δεκεμβρίου 2008, η ουγγρική κυβέρνηση ανακοίνωσε (4) ότι προκειμένου να διασφαλίσει τη συνέχιση της παραγωγής λιπασμάτων στην Ουγγαρία καθώς και για λόγους διασφάλισης της απασχόλησης, το ουγγρικό κράτος θα «διέσωζε» τη Nitrogénművek παρέχοντάς της κεφάλαια για την επανέναρξη της παραγωγής και την κάλυψη των λειτουργικών της εξόδων.

(10)

Στις 20 Δεκεμβρίου 2008, η κυβέρνηση ενέκρινε (5) δύο ξεχωριστές κρατικές εγγυήσεις εξασφάλισης για δύο δάνεια που επρόκειτο να χορηγηθούν από την Ουγγρική Τράπεζα Ανάπτυξης (Magyar Fejlesztési Bank Zrt., εφεξής: «MFB»), που ανήκει κατά 100 % στο κράτος. Αμφότερες οι εγγυήσεις χορηγήθηκαν έναντι προκαταβλητέας άπαξ προμήθειας της τάξεως του 2 % επί του εγγυηθέντος ποσού.

(11)

Με τη στήριξη των ως άνω κρατικών εγγυήσεων, στις 26 Ιανουαρίου 2009, η MFB και Nitrogénművek συνήψαν δύο δανειακές συμφωνίες:

Πίνακας 2

Σύνοψη των μέτρων κρατικής ενίσχυσης υπέρ της Nitrogénművek

(12)

Η Nitrogénművek επανεκκίνησε την παραγωγή της στις 26 Φεβρουαρίου 2009.

(13)

Στην απόφαση κίνησης της διαδικασίας της 29ης Απριλίου 2009, η Επιτροπή εξέτασε κατά πόσο η Nitrogénművek ήταν προβληματική επιχείρηση σύμφωνα με τις κοινοτικές κατευθυντήριες γραμμές αναφορικά με τις κρατικές ενισχύσεις για τη διάσωση και αναδιάρθρωση προβληματικών επιχειρήσεων (10) (εφεξής: «κατευθυντήριες γραμμές διάσωσης και αναδιάρθρωσης») και, σε περίπτωση θετικής απάντησης, κατά πόσο θα επιτύχαινε στην αγορά ίδιους όρους χρηματοδότησης με εκείνους που της παρείχαν οι ουγγρικές αρχές. Η Επιτροπή διατύπωσε την προκαταρκτική εκτίμηση ότι τα ακόλουθα μέτρα που εγκρίθηκαν υπέρ της επιχείρησης συνιστούν πιθανώς κρατική ενίσχυση διότι προδήλως χορηγήθηκαν υπό όρους ευνοϊκότερους από εκείνους της αγοράς:

(14)

Η Επιτροπή έκρινε επίσης ότι η κρατική εγγύηση 100 % για την εξασφάλιση του επενδυτικού δανείου συνιστά ενδεχομένως ενίσχυση υπέρ της MFB στον βαθμό που πρόκειται για εγγύηση υφιστάμενου δανείου.

(15)

Η Ουγγαρία υποστηρίζει γενικότερα ότι τα μέτρα δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως κρατική ενίσχυση διότι ήταν σύμφωνα με τους κανόνες της αγοράς και, άρα, δεν παρείχαν κανένα πλεονέκτημα στον δικαιούχο. Η Ουγγαρία δεν αμφισβητεί τα υπόλοιπα σωρευτικά κριτήρια ύπαρξης κρατικής ενίσχυσης, ήτοι τη μεταφορά κρατικών πόρων, την επιλεκτικότητα, τη στρέβλωση του ανταγωνισμού και τον επηρεασμό των συναλλαγών.

(16)

Συγκεκριμένα, η Ουγγαρία αντικρούει την άποψη ότι η Nitrogénművek θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως προβληματική επιχείρηση κατά την έννοια των κατευθυντήριων γραμμών διάσωσης και αναδιάρθρωσης. Οι ουγγρικές αρχές ισχυρίζονται ότι η επιχείρηση ήταν κερδοφόρα και ότι είχε σταθερές επιχειρηματικές προβλέψεις για το 2008. Η Ουγγαρία υποστηρίζει ότι η πιστοληπτική ικανότητα της επιχείρησης θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως «ικανοποιητική» τη στιγμή υλοποίησης των μέτρων, η οποία αντιστοιχεί στη βαθμολογία «ΒΒ» σύμφωνα με τις κατηγορίες αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας που προβλέπονται στην ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την αναθεώρηση της μεθόδου καθορισμού των επιτοκίων αναφοράς και προεξόφλησης (11) (εφεξής: «ανακοίνωση περί επιτοκίων αναφοράς»).

(17)

Σε ό,τι αφορά τη διακοπή της παραγωγής της επιχείρησης το φθινόπωρο του 2008, οι ουγγρικές αρχές εξηγούν ότι ο κλάδος της βιομηχανίας λιπασμάτων χαρακτηρίζεται γενικότερα από έντονη εποχικότητα. Επίσης, λόγω της συνεχιζόμενης χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης, η ζήτηση μειώθηκε. Η επιχείρηση αποφάσισε να διακόψει την παραγωγή της εξαιτίας των υψηλών τιμών φυσικού αερίου (που αποτελούν μείζον κόστος στην παραγωγή λιπασμάτων και οι οποίες αναμενόταν να μειωθούν) και των σημαντικών σωρευμένων αποθεμάτων. Η Ουγγαρία επισημαίνει επίσης ότι η διακοπή αυτή δεν αποτέλεσε μεμονωμένο φαινόμενο στην ευρωπαϊκή αγορά καθότι πολλές μονάδες παραγωγής διέκοψαν ή περιόρισαν την παραγωγή τους κατά την ίδια περίοδο.

(18)

Σε ό,τι αφορά το καταβληθέν επιτόκιο και την προμήθεια της εγγύησης, η Ουγγαρία υποστηρίζει ότι αυτά συμμορφώνονται προς τους κανόνες της αγοράς: i) στην περίπτωση του δανείου B δεν ικανοποιούν τα κριτήρια της ενίσχυσης κατά την έννοια της ανακοίνωσης περί επιτοκίων αναφοράς, και ii) στην περίπτωση του δανείου A, το επιτόκιο είναι χαμηλότερο από αυτό που θα θεωρείτο ως σύμφωνο με τους κανόνες της αγοράς κατά την έννοια της ανακοίνωσης περί επιτοκίων αναφοράς, όμως, δεδομένης της υψηλής αξίας των εξασφαλίσεων, μπορεί να θεωρηθεί ως σύμφωνο με τους κανόνες της αγοράς. Η Ουγγαρία θεωρεί επίσης ότι είχαν συναφθεί διάφορες δανειακές συμβάσεις και συμβάσεις πιστωτικών ορίων μεταξύ της επιχείρησης και ιδιωτικών τραπεζών κατά το πρώτο εξάμηνο του 2008 υπό παρόμοιους όρους, οι οποίες –όπως υποστηρίζει– καταδεικνύουν ότι τα ασφάλιστρα και οι όροι των δανείων Α και Β δεν παρείχαν στην επιχείρηση κανένα πλεονέκτημα ως προς τους όρους χρηματοδότησης που ισχύουν στην αγορά.

(19)

Η Επιτροπή έλαβε παρατηρήσεις επί της απόφασης κίνησης διαδικασίας από τρεις ανταγωνιστές (12). Και οι τρεις ενδιαφερόμενοι υποστήριξαν την έρευνα της Επιτροπής και εξέφρασαν την άποψη ότι τα δάνεια πράγματι συνιστούν κρατική ενίσχυση.

(20)

Ο δικαιούχος σχολίασε επ’ αυτού αντικρούοντας τους ισχυρισμούς ότι τα μέτρα συνιστούν παράνομη κρατική ενίσχυση. Τα επιχειρήματά του συμπίπτουν σε μεγάλο βαθμό με εκείνα των ουγγρικών αρχών.

(21)

Στην απάντησή της σχετικά με τις παρατηρήσεις των ενδιαφερομένων, η Ουγγαρία απορρίπτει τις παρατηρήσεις αυτών και επαναδιατυπώνει το επιχείρημά της ότι η Nitrogénművek δεν έλαβε κρατική ενίσχυση.

(22)

Για να διαπιστώσει κατά πόσο ένα μέτρο συνιστά κρατική ενίσχυση, η Επιτροπή πρέπει να εκτιμήσει αν το αμφισβητούμενο μέτρο πληροί τις προϋποθέσεις του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ, το οποίο προβλέπει τα ακόλουθα: «Ενισχύσεις που χορηγούνται υπό οποιαδήποτε μορφή από τα κράτη μέλη ή με κρατικούς πόρους και που νοθεύουν ή απειλούν να νοθεύσουν τον ανταγωνισμό διά της ευνοϊκής μεταχειρίσεως ορισμένων επιχειρήσεων ή ορισμένων κλάδων παραγωγής είναι ασυμβίβαστες με την εσωτερική αγορά, κατά το μέτρο που επηρεάζουν τις μεταξύ κρατών μελών συναλλαγές, εκτός αν οι Συνθήκες ορίζουν άλλως».

(23)

Βάσει της ως άνω διάταξης, η Επιτροπή θα αξιολογήσει στη συνέχεια κατά πόσο τα αμφισβητούμενα μέτρα υπέρ της Nitrogénművek συνιστούν κρατική ενίσχυση.

(24)

Οι κανόνες που διέπουν τη λειτουργία της MFB έχουν αλλάξει από την εποχή έγκρισης των μέτρων. Η παρούσα αξιολόγηση αναφέρεται λεπτομερώς στο νομικό καθεστώς που ίσχυε κατά τη στιγμή σύναψης των υπό εξέταση συμφωνιών χορήγησης των δανείων.

(25)

Η MFB είναι εξειδικευμένο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα κρατικής ιδιοκτησίας το οποίο ιδρύθηκε και λειτουργούσε τη στιγμή της έγκρισης των μέτρων δυνάμει νομοθετικής πράξης (ειδικού σκοπού) (εφεξής: «η Πράξη για την ΜFB») (13). Δυνάμει της εν λόγω πράξης, η τράπεζα επιδιώκει ορισμένους στόχους δημόσιας πολιτικής και, συγκεκριμένα, κύρια λειτουργία της είναι η προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης και η αποτελεσματική συνεισφορά στην υλοποίηση της κρατικής πολιτικής για την οικονομία και την ανάπτυξη. Μέρος των κανόνων προληπτικής εποπτείας που ισχύουν για τις εμπορικές τράπεζες δεν εφαρμόζονται στην MFB, καθότι υπόκειται σε ειδικούς κανόνες προληπτικής εποπτείας δυνάμει της Πράξης για την MFB.

(26)

Το μετοχικό κεφάλαιο της MFB ύψους 60 δισεκατ. ουγγρικών φιορινιών ανήκει σε ποσοστό 100 % στο ουγγρικό κράτος και οι μετοχές της δεν υπόκεινται σε διαπραγμάτευση, σύμφωνα με όσα προβλέπει η Πράξη για την MFB. Ορισμένες από τις υποχρεώσεις της MFB καλύπτονται από τον κεντρικό προϋπολογισμό του κράτους, ενώ το μέγιστο όριο δανειοδότησης και τα ποσά που δύναται να εγγυηθεί ορίζονται από τη νομοθεσία περί προϋπολογισμού. Επιπλέον, τα μερίσματα που καταβάλλονται εισρέουν στον κεντρικό προϋπολογισμό. Συνεπώς, η Επιτροπή κρίνει ότι τα μέτρα που ενέκρινε η MFB εμπλέκουν κρατικούς πόρους.

(27)

Το κράτος ενασκεί δικαιώματα κυριότητας επί της MFB μέσω του αρμόδιου υπουργού. Η MFB υποβάλλει στον αρμόδιο υπουργό ετήσιες εκθέσεις σχετικά με τις δραστηριότητές της, ο δε ελεγκτής διορίζεται επίσης από τον αρμόδιο υπουργό. Ο υπουργός διορίζει και παύει επίσης τα μέλη και τον πρόεδρο του διοικητικού και του εποπτικού συμβουλίου, καθώς και τον γενικό διευθυντή.

(28)

Μολονότι ο κρατικός έλεγχος ενός ιδρύματος δεν καθιστά αυτομάτως όλες τις ενέργειες αυτού καταλογιστέες στο κράτος (14), στην προκείμενη περίπτωση συντρέχουν οι απαραίτητες προϋποθέσεις που ορίζει το ΔΕΚ (15), οι οποίες υποδεικνύουν ότι οι ενέργειες της MFB είναι καταλογιστέες στο κράτος. Η MFB επιδιώκει στόχους δημόσιας πολιτικής, το νομικό καθεστώς της διέπεται από ειδική νομοθεσία, εξαιρείται εν μέρει από κανονισμούς χρηματοοικονομικής εποπτείας και η διοίκησή της τελεί σε μεγάλο βαθμό υπό την εποπτεία των κρατικών αρχών. Συγκεκριμένα, από το πλαίσιο στο οποίο αποφασίστηκαν τα μέτρα (ήτοι κυβερνητική απόφαση για την έκδοση της εγγύησης που προορίζεται ρητά για δάνεια χορηγούμενα από την MFB και η οποία ορίζει ότι η MFB δύναται, χάριν ανταλλάγματος, να διορίζει δύο μέλη του διοικητικού συμβουλίου της Nitrogénművek, ενώ της απόφασης προηγήθηκαν δημόσιες δηλώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου ο οποίος ανακοίνωσε την επικείμενη έγκριση των μέτρων) συνάγεται ότι οι ουγγρικές αρχές ενεπλάκησαν στην έγκριση των μέτρων.

(29)

Βάσει των προαναφερθέντων, η Επιτροπή κρίνει ότι οι ενέργειες της MFB είναι καταλογιστέες στο κράτος.

(30)

Καθότι τα ίδια τα δάνεια είναι απευθείας καταλογιστέα στο κράτος, οι επιπρόσθετες κρατικές εγγυήσεις δεν αυξάνουν το χρηματοοικονομικό βάρος που επωμίζεται το κράτος ούτε το πλεονέκτημα υπέρ της Nitrogénművek. Συνεπώς, κρίνεται πρόσφορη η ένταξη των υπό εξέταση δανείων και εγγυήσεων σε δύο μέτρα που θα αξιολογηθούν ως άμεσα δάνεια χορηγούμενα από το κράτος (για τα οποία το κόστος που αναλαμβάνει η Nitrogénművek είναι το επιτόκιο του δανείου πλέον του ασφαλίστρου για την εγγύηση).

(31)

Συνεπώς, η αξιολόγηση της κρατικής ενίσχυσης θα πραγματοποιηθεί βάσει της ανακοίνωσης περί επιτοκίων αναφοράς που ισχύει για τα δάνεια.

(32)

Η Ουγγαρία εμμένει στο ότι η Nitrogénművek δεν αποτελούσε τη στιγμή έγκρισης των μέτρων προβληματική επιχείρηση κατά την έννοια των κατευθυντήριων γραμμών διάσωσης και αναδιάρθρωσης. Σε ό,τι αφορά τη διακοπή της παραγωγής της επιχείρησης τον Οκτώβριο του 2008, οι ουγγρικές αρχές ισχυρίστηκαν ότι επρόκειτο για στρατηγική και εποχική απόφαση, καθώς και ότι υπήρχαν και άλλοι παράγοντες της αγοράς που διέκοψαν την παραγωγή τους το φθινόπωρο του 2008. Η Ουγγαρία ισχυρίζεται ότι η πιστοληπτική ικανότητα της επιχείρησης τη δεδομένη στιγμή αντιστοιχούσε ορθώς στην κατηγορία BB.

(33)

Η Επιτροπή επισημαίνει ότι παρά τα εμφανή προβλήματα ρευστότητας της επιχείρησης, όπως άλλωστε υποδεικνύουν τα στοιχεία που υπέβαλε η Ουγγαρία, το συνολικό μετοχικό κεφάλαιο της επιχείρησης υπερέβαινε το εγγεγραμμένο κεφάλαιο αυτής, δεν πληρούσε τα κριτήρια υπαγωγής σε συλλογική πτωχευτική διαδικασία σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία, είχε δε θετικό αποτέλεσμα εκμετάλλευσης καθώς και θετικά καθαρά αποτελέσματα για όλο το 2008. Συνεπώς, είναι προφανές ότι δεν πληρούνται τα σημεία 9-11 των κατευθυντήριων γραμμών διάσωσης και αναδιάρθρωσης.

(34)

Ωστόσο, από την έρευνα, και ιδίως από τις οικονομικές καταστάσεις της επιχείρησης για το 2008, είναι σαφές ότι η Nitrogénművek χρειαζόταν τους κρατικούς πόρους για την επανέναρξη της λειτουργίας της. Πράγματι, στις οικονομικές καταστάσεις του 2008 επισημαίνεται ότι: «Κατά το δεύτερο εξάμηνο του [2008] η χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση έπληξε την επιχείρηση. Οι πελάτες της αντιμετώπισαν οικονομικές δυσκολίες και, κατά συνέπεια, η εμπορική προώθηση των προϊόντων της Nitrogénművek έπεσε στο χαμηλότερο επίπεδο. Στις 18 Οκτωβρίου 2008 η επιχείρηση διέκοψε την παραγωγή για χρηματοπιστωτικούς και οικονομικούς λόγους. Για την επανέναρξη της παραγωγής, ο ιδιοκτήτης της επιχείρησης ξεκίνησε διαβουλεύσεις με την κυβέρνηση. Κατόπιν τούτου, η κυβέρνηση εξέδωσε την εγγύηση με στόχο τη διασφάλιση του εφοδιασμού της ουγγρικής αγοράς με λιπάσματα». (16) Οι οικονομικές καταστάσεις υποδεικνύουν επίσης ότι το δάνειο για τις υφιστάμενες εγκαταστάσεις ήταν απαραίτητο για την επανέναρξη των εργασιών και ότι μέρος του ποσού χρησιμοποιήθηκε για την εξόφληση οφειλών σε προμηθευτές πληρωτέων στις 31 Δεκεμβρίου 2008 (17).

(35)

Η Επιτροπή θεωρεί ότι μια επιχείρηση η οποία μετά τη διακοπή της παραγωγής της δεν είναι σε θέση να επανεκκινήσει τη λειτουργία της χωρίς κρατική βοήθεια -ανεξαρτήτως των λόγων που οδήγησαν στη διακοπή αυτή- δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως εύρωστη και βιώσιμη επιχείρηση. Από τις οικονομικές καταστάσεις καθίσταται σαφές ότι η επιχείρηση αντιμετώπιζε σοβαρή έλλειψη ρευστότητας και ότι για τη συγκέντρωση κεφαλαίων ήταν απαραίτητη η κρατική παρέμβαση.

(36)

Σε ό,τι αφορά την πιστοληπτική ικανότητα της εταιρείας, η Επιτροπή αμφισβητεί τον ισχυρισμό ότι η εικαζόμενη βαθμολογία ΒΒ αντικατοπτρίζει την πραγματική χρηματοοικονομική κατάσταση της Nitrogénművek τη στιγμή έγκρισης των μέτρων. Πρώτον, η Επιτροπή επισημαίνει ότι η Ουγγαρία δεν υπέβαλε κάποια αξιολόγηση πιστοληπτικής ικανότητας εκ μέρους ανεξάρτητου φορέα αξιολόγησης ή χρηματοπιστωτικού ιδρύματος. Η εικαζόμενη βαθμολογία ΒΒ αποδίδεται στην MFB η οποία, για τους σκοπούς των υπό εξέταση μέτρων, ενήργησε ως όργανο του κράτους (στην πραγματικότητα συμμορφώθηκε προς τη ρητή απόφαση της κυβέρνησης) και όχι ως ανεξάρτητο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα που διενεργεί ορθή εμπορική αξιολόγηση. Το γεγονός αυτό από μόνο του θέτει υπό αμφισβήτηση την αξία της βαθμολογίας. Δεύτερον, η Ουγγαρία δεν παρέχει καμία πληροφορία σχετικά με τη μεθοδολογία και τις πληροφορίες στις οποίες βασίστηκε η MFB προκειμένου να διαπιστώσει τη χρηματοοικονομική ευρωστία της επιχείρησης. Τρίτον, δεδομένου ότι τη στιγμή έγκρισης των μέτρων η Nitrogénművek ήταν μια επιχείρηση χωρίς παραγωγική δραστηριότητα και, κατά τα φαινόμενα, με άμεση ανάγκη χρηματοδότησης χωρίς την οποία δεν θα ήταν εφικτή η επανέναρξη της παραγωγής της (βλέπε αναλυτικά τις αιτιολογικές σκέψεις 34-35 ανωτέρω), δεν μπορεί να πειστεί κανείς ότι η χρηματοοικονομική της κατάσταση θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως «ικανοποιητική». Βάσει των ως άνω στοιχείων, και ανεξαρτήτως των επιδόσεων της επιχείρησης στο παρελθόν, η Επιτροπή θεωρεί ότι στην προκείμενη περίπτωση η εικαζόμενη βαθμολογία ΒΒ δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αξιολόγηση των μέτρων ως προς την ύπαρξη κρατικής ενίσχυσης δυνάμει της ανακοίνωσης περί επιτοκίων αναφοράς.

(37)

Συμπερασματικά, η Επιτροπή φρονεί ότι η επιχείρηση δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως επιχείρηση με υγιή χρηματοοικονομική ισχύ. Από τα υποβληθέντα στοιχεία καθίσταται σαφές ότι αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα ρευστότητας και δεν ήταν σε θέση να επανεκκινήσει τις εργασίες της (βλέπε αιτιολογικές σκέψεις 34-35 ανωτέρω). Συνεπώς, μπορεί να θεωρηθεί ότι ήταν σε κακή χρηματοοικονομική κατάσταση, η οποία αντιστοιχεί στην κατώτατη κατηγορία της ανακοίνωσης περί επιτοκίων αναφοράς (κατηγορία CCC).

(38)

Στα στοιχεία ενεργητικού που παρασχέθηκαν ως εξασφαλίσεις περιλαμβάνονται εκτάσεις γης, κτίρια και μηχανές σε διάφορες μονάδες παραγωγής (18) της Nitrogénművek.

(39)

Σε ό,τι αφορά την αξία των ενεχυριασμένων στοιχείων ενεργητικού, η Ουγγαρία υπέβαλε έκθεση αξιολόγησης που εκπόνησε η εταιρεία […] (19), στα μέσα του 2008. Σύμφωνα με την εν λόγω αξιολόγηση, η αγοραία αξία των ενεχυριασμένων στοιχείων ενεργητικού αντιστοιχούσε σε περίπου […] εκατ. ευρώ, ενώ η αξία υποχρεωτικής εκκαθάρισης ανερχόταν σε περίπου […] εκατ. ευρώ. Η MFB υπολόγισε την απομειωμένη αξία ρευστοποίησης των στοιχείων ενεργητικού σε περίπου […] εκατ. ευρώ.

(40)

Έχοντας υπόψη ότι η συνολική συνδυασμένη αξία των δύο υπό εξέταση δανείων ανέρχεται σε 88 εκατ. ευρώ (ήτοι η αξία των εξασφαλίσεων ανέρχεται σε ποσοστό [άνω του 70] % των δανείων, σύμφωνα με την πιο μετριοπαθή εκτίμηση), η Επιτροπή θεωρεί ότι πρόκειται για συναλλαγές υψηλής εξασφάλισης. Ακόμη και αν τα ενέχυρα για το δάνειο Α είναι δεύτερης τάξης, οποιεσδήποτε αξιώσεις προκύψουν από τη συγκεκριμένη συναλλαγή μπορούν να ικανοποιηθούν μετά από εκείνες που προκύπτουν από το δάνειο Β.

(41)

Το γεγονός ότι η εξασφάλιση παρέχεται υπέρ της MFB και όχι υπέρ του κράτους δεν είναι ουσιαστικής σημασίας. Σύμφωνα με την ουγγρική νομοθεσία (20), αν ο εγγυητής πρέπει να ικανοποιήσει αξιώσεις που προκύπτουν από μια εγγύηση, όλα τα δικαιώματα που αφορούν το οικείο δάνειο μεταβιβάζονται στον ίδιο. Συνεπώς, αν η Nitrogénművek αδυνατεί να εξοφλήσει τα δάνεια και η MFB ενεργοποιήσει την εγγύηση, τότε δυνάμει της δανειακής συμφωνίας το κράτος δύναται να ικανοποιήσει τις αξιώσεις του από τα ενέχυρα.

(42)

Επιπλέον, σε ό,τι αφορά το δάνειο B, το κράτος είχε το δικαίωμα να διορίζει δύο μέλη στο εκτελεστικό συμβούλιο της επιχείρησης τα οποία έχουν δικαίωμα ψήφου αρνησικυρίας σε οιαδήποτε απόφαση καταβολής μερισμάτων, εκχώρησης περαιτέρω υποθηκών σε τρίτους ή εκταμίευσης περαιτέρω δανείων άνω των 100 εκατ. ουγγρικών φιορινιών.

(43)

Με βάση τα ως άνω στοιχεία, η Επιτροπή θεωρεί ότι αμφότερες οι συναλλαγές, το δάνειο Α και το δάνειο Β, ήταν συναλλαγές υψηλής εξασφάλισης κατά την έννοια της ανακοίνωσης περί επιτοκίων αναφοράς.

(44)

Στις παρατηρήσεις που υπέβαλε η Ουγγαρία παρουσίασε ορισμένα υποθετικώς «συγκρίσιμα» δάνεια που συνάφθηκαν μεταξύ ιδιωτικών τραπεζών και της Nitrogénművek προκειμένου να καταδείξει ότι οι χρηματοοικονομικές χρεώσεις που προέβλεπαν τα κρατικά μέτρα ήταν σύμφωνες με τους κανόνες της αγοράς.

(45)

Ωστόσο, τα εν λόγω παραδείγματα δεν είναι συγκρίσιμα και, άρα, μη συναφή προς τους σκοπούς της παρούσας αξιολόγησης. Πρώτον, αφορούν κυρίως μικρότερα ποσά και πιστωτικά όρια τρεχούμενου λογαριασμού (21). Δεύτερον, τα επιτόκια που χρεώνουν οι τράπεζες είναι υψηλότερα των υπό εξέταση επιτοκίων (22). Τέλος, και σημαντικότερο όλων, όλα τα εν λόγω δάνεια είχαν χορηγηθεί πριν από την κρίση, κυρίως κατά το πρώτο εξάμηνο του 2008. Οι εμπορικές συνθήκες κατά την περίοδο εκείνη δεν είναι συγκρίσιμες με αυτές που ίσχυαν κατά την περίοδο Δεκέμβριος 2008-Ιανουάριος 2009, ήτοι κατά το αποκορύφωμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης.

(46)

Για να καθορίσει εάν κάποιο δάνειο έχει χαρακτήρα κρατικής ενίσχυσης, και αν ναι, σε ποιον βαθμό, η Επιτροπή χρησιμοποιεί στην ανακοίνωση περί επιτοκίων αναφοράς επιτόκια αντιπροσωπευτικά της αγοράς. Σύμφωνα με την ανακοίνωση περί επιτοκίων αναφοράς, πρέπει να εφαρμόζονται διαφοροποιημένα περιθώρια επί του βασικού επιτοκίου, ανάλογα με την πιστοληπτική ικανότητα του πιστωτή και τις διαθέσιμες εξασφαλίσεις.

(47)

Σε ό,τι αφορά τη σχετική ημερομηνία αξιολόγησης, δεδομένου ότι οι τελικές δεσμευτικές πράξεις «χορήγησης» (ήτοι οι δανειακές συμφωνίες) συνάφθηκαν στις 26 Ιανουαρίου 2009, το επιτόκιο αναφοράς (βασικό επιτόκιο προσαυξημένο κατά το σχετικό περιθώριο) τη συγκεκριμένη ημέρα πρέπει να συγκριθεί με την αντίστοιχη πραγματική ανταμοιβή του χρηματοδοτικού πακέτου.

(48)

Σε ό,τι αφορά το περιθώριο που πρέπει να εφαρμοστεί, όπως ορίζεται λεπτομερώς ανωτέρω, η Επιτροπή θεωρεί ότι η Nitrogénművek είχε πέσει στη χαμηλότερη κατηγορία της κλίμακας των επιτοκίων αναφοράς και ότι οι συναλλαγές ήταν υψηλής εξασφάλισης. Συνεπώς, περιθώριο 400 μονάδων βάσης πλέον του σχετικού βασικού επιτοκίου μπορεί να θεωρηθεί ως το επιτόκιο αναφοράς της αγοράς.

(49)

Σε ό,τι αφορά το δάνειο A (EUR), το συνολικό πραγματικό κόστος χρηματοδότησης ανερχόταν σε 4,362 % στις 26 Ιανουαρίου 2009 (23). Συγκριτικά, το σχετικό επιτόκιο αναφοράς τη δεδομένη ημέρα ήταν 8,99 % (24). Το συνολικό κόστος χρηματοδότησης του δανείου A είναι συνεπώς χαμηλότερο του επιτοκίου αναφοράς και, άρα, το μέτρο παρέχει πλεονέκτημα στην επιχείρηση.

(50)

Σε ό,τι αφορά το δάνειο Β (HUF), το συνολικό πραγματικό κόστος χρηματοδότησης ανέρχεται σε 12,44 % (25). Αντιθέτως, το σχετικό επιτόκιο αναφοράς τη συγκεκριμένη ημέρα ήταν 14,01 % (26). Το συνολικό κόστος χρηματοδότησης του δανείου Β είναι συνεπώς χαμηλότερο του επιτοκίου αναφοράς και, άρα, το μέτρο παρέχει πλεονέκτημα στην επιχείρηση.

(51)

Όπως καταδεικνύεται ανωτέρω, τα μέτρα χρηματοδοτούνται από κρατικούς πόρους και είναι καταλογιστέα στο κράτος.

(52)

Η Nitrogénművek έλαβε χρηματοδότηση υπό ευνοϊκότερους όρους από ό,τι εάν είχε συγκεντρώσει κεφάλαια από τις αγορές. Συνεπώς, τα μέτρα παρέχουν πλεονέκτημα στην επιχείρηση.

(53)

Επιπλέον, το πλεονέκτημα είναι επιλεκτικό διότι τα μέτρα αφορούν μόνο στη Nitrogénművek.

(54)

Τα εν λόγω επιλεκτικά μέτρα είναι πιθανόν να στρεβλώσουν τον ανταγωνισμό διότι παρέχουν στην επιχείρηση πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών της και διότι υπάρχουν εκτεταμένες συναλλαγές μεταξύ των κρατών μελών στον τομέα των λιπασμάτων.

(55)

Συνεπώς, κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ τα δάνεια Α και Β συνιστούν κρατική ενίσχυση.

(56)

Στην απόφαση κίνησης της διαδικασίας η Επιτροπή διατύπωσε το ενδεχόμενο η εγγύηση 100 % επί του δανείου A να αποτελεί κρατική ενίσχυση υπέρ της MFB δεδομένου ότι αντικρουόμενες πληροφορίες υποδήλωναν ότι το επενδυτικό δάνειο ήταν υφιστάμενο δάνειο (στην οποία περίπτωση, η μεταγενέστερη εγγύηση θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ενίσχυση προς την τράπεζα αφού βελτίωνε τις πιθανότητες είσπραξης του δανείου). Πάντως, η έρευνα έδειξε ότι το δάνειο Α είναι νέο δάνειο το οποίο υπεγράφη στις 26 Ιανουαρίου 2009 και, άρα, η εγγύηση του 100 % επί του δανείου Α δεν συνιστά κρατική ενίσχυση υπέρ της MFB.

(57)

Το άρθρο 107 παράγραφοι 2 και 3 της ΣΛΕΕ προβλέπει εξαιρέσεις από τον γενικό κανόνα του άρθρου 107 παράγραφος 1 σύμφωνα με τον οποίο η κρατική ενίσχυση είναι ασυμβίβαστη με την εσωτερική αγορά όπως αναφέρεται.

(58)

Στη συνέχεια, η Επιτροπή θα αξιολογήσει το συμβιβάσιμο των μέτρων βάσει των εν λόγω εξαιρέσεων. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί εκ των προτέρων ότι η Ουγγαρία δεν προέβαλε κανένα επιχείρημα σχετικά με το συμβιβάσιμο των μέτρων με την εσωτερική αγορά.

(59)

Οι εξαιρέσεις που προβλέπονται στο άρθρο 107 παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ δεν ισχύουν στην προκείμενη περίπτωση διότι το εν λόγω μέτρο δεν έχει κοινωνικό χαρακτήρα, δεν έχει εγκριθεί υπέρ ιδιωτών καταναλωτών, δεν έχει σχεδιαστεί για την αποκατάσταση ζημιών που προκλήθηκαν από φυσικές καταστροφές ή εξαιρετικά γεγονότα και δεν έχει εγκριθεί για την οικονομία ορισμένων περιοχών της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας που είχαν επηρεαστεί από τη διχοτόμηση της εν λόγω χώρας.

(60)

Περισσότερες εξαιρέσεις ορίζονται στο άρθρο 107 παράγραφος 3 της ΣΛΕΕ. Στη συνέχεια, η Επιτροπή θα αξιολογήσει πρώτα τον πιθανό συμβιβάσιμο χαρακτήρα των μέτρων σύμφωνα με το άρθρο 107 παράγραφος 3 στοιχεία α), γ) και δ) και, ακολούθως, σύμφωνα με το άρθρο 107 παράγραφος 3 στοιχείο β).

(61)

Το άρθρο 107 παράγραφος 3 στοιχείο α) ορίζει ότι δύνανται να θεωρηθούν συμβιβάσιμες με την κοινή αγορά «οι ενισχύσεις για την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης περιοχών στις οποίες το βιοτικό επίπεδο είναι ασυνήθως χαμηλό ή στις οποίες επικρατεί σοβαρή υποαπασχόληση». Την εποχή της ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ολόκληρη η επικράτεια της Ουγγαρίας παρουσίαζε την ως άνω εικόνα και οι περισσότερες περιφέρειες της χώρας συνεχίζουν να είναι επιλέξιμες για ενίσχυση (27).

(62)

Το συμβιβάσιμο της κρατικής ενίσχυσης σε ενισχυόμενες περιοχές διέπεται από τις κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής σχετικά με τις εθνικές περιφερειακές ενισχύσεις 2007-2013 (εφεξής: «κατευθυντήριες γραμμές περιφερειακής ενίσχυσης») (28). Τα μέτρα, ωστόσο, δεν συμμορφώνονται προς τις κατευθυντήριες γραμμές περιφερειακής ενίσχυσης. Σε ό,τι αφορά το επενδυτικό δάνειο, αυτό χορηγήθηκε για επένδυση που είχε ήδη ολοκληρωθεί (29) και, άρα, δεν έχει χαρακτήρα κινήτρου όπως απαιτείται βάσει των κατευθυντήριων γραμμών περιφερειακής ενίσχυσης. Σε ό,τι αφορά την πιθανή λειτουργική ενίσχυση, η υπό εξέταση ενίσχυση δεν διευκολύνει την ανάπτυξη δραστηριοτήτων ή οικονομικών κλάδων και δεν είναι περιορισμένη στο χρόνο, μειούμενη σταδιακά ή αναλογική ως προς το ποσό που απαιτείται για την αποκατάσταση συγκεκριμένων οικονομικών προβλημάτων (30).

(63)

Βάσει των ανωτέρω, η Επιτροπή συμπεραίνει ότι η ενίσχυση δεν ικανοποιεί τα κριτήρια της εξαίρεσης του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο α) της ΣΛΕΕ.

(64)

Το άρθρο 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) προβλέπει τη χορήγηση ενισχύσεων για την προώθηση της ανάπτυξης ορισμένων οικονομικών δραστηριοτήτων ή οικονομικών περιοχών, εφόσον δεν αλλοιώνουν τους όρους των συναλλαγών κατά τρόπο που θα αντέκειτο προς το κοινό συμφέρον. Η Επιτροπή έχει υιοθετήσει διάφορες κατευθυντήριες γραμμές και ανακοινώσεις οι οποίες επεξηγούν τον τρόπο με τον οποίο εφαρμόζεται η εξαίρεση που προβλέπεται στην προαναφερόμενη διάταξη.

(65)

Σε ό,τι αφορά τις κατευθυντήριες γραμμές διάσωσης και αναδιάρθρωσης, η Επιτροπή επισημαίνει ότι (ανεξαρτήτως εάν η επιχείρηση ήταν επιλέξιμη για ενίσχυση δυνάμει των κατευθυντήριων γραμμών) δεν φαίνεται να ικανοποιούνται τα κριτήρια συμβιβάσιμης ενίσχυσης. Σε ό,τι αφορά την ενίσχυση διάσωσης, τα μέτρα δεν περιορίζονται στο ελάχιστο απαραίτητο καθότι η διάρκειά τους υπερβαίνει τους έξι μήνες, ενώ δεν έχει καταδειχθεί ότι δικαιολογούνται από σοβαρούς κοινωνικούς λόγους και ότι δεν έχουν ανεπίτρεπτα αρνητικές επιπτώσεις σε άλλα κράτη μέλη. Σε ό,τι αφορά την ενίσχυση αναδιάρθρωσης, ελλείψει σχεδίου αναδιάρθρωσης, η Επιτροπή δεν μπορεί να αξιολογήσει εάν η ενίσχυση επρόκειτο να αποκαταστήσει τη μακροχρόνια βιωσιμότητα, εάν θα τηρούνταν στο ελάχιστο και εάν θα αποφεύγονταν αθέμιτες στρεβλώσεις του ανταγωνισμού.

(66)

Η Επιτροπή συμπεραίνει, συνεπώς, ότι τα μέτρα δεν είναι συμβιβάσιμα ως ενίσχυση διάσωσης ή αναδιάρθρωσης.

(67)

Η Επιτροπή θεωρεί ότι εξαιτίας της φύσης και των χαρακτηριστικών της ενίσχυσης, καμία από τις εξαιρέσεις που προβλέπονται σε άλλες κατευθυντήριες γραμμές και ανακοινώσεις εκδοθείσες δυνάμει του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) δεν ισχύουν στην προκείμενη περίπτωση.

(68)

Το άρθρο 107 παράγραφος 3 στοιχείο δ) της ΣΛΕΕ αναφέρει ότι ενισχύσεις που προάγουν τον πολιτισμό και τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς μπορούν να χαρακτηριστούν ως συμβιβάσιμες με τη ΣΛΕΕ στις περιπτώσεις που οι εν λόγω ενισχύσεις δεν αλλοιώνουν τους όρους των συναλλαγών και τον ανταγωνισμό στην ΕΕ κατά τρόπο που θα αντέκειτο στο κοινό συμφέρον. Κάτι τέτοιο προφανώς δεν ισχύει στην προκείμενη περίπτωση.

(69)

Το άρθρο 107 παράγραφος 3 στοιχείο β) της ΣΛΕΕ ορίζει ότι «ενισχύσεις για την προώθηση σημαντικών σχεδίων κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος ή για την άρση σοβαρής διαταραχής της οικονομίας κράτους μέλους» δύνανται να θεωρηθούν ότι συμβιβάζονται με την εσωτερική αγορά.

(70)

Η Επιτροπή επισημαίνει ότι η υπό εξέταση ενίσχυση δεν σχεδιάστηκε για να προάγει την εκτέλεση σημαντικού σχεδίου κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος.

(71)

Σε ό,τι αφορά την άρση σοβαρής διαταραχής της οικονομίας κράτους μέλους, η Επιτροπή ενέκρινε ένα προσωρινό κοινοτικό πλαίσιο για μέτρα κρατικής ενίσχυσης με σκοπό τη στήριξη της πρόσβασης στη χρηματοδότηση κατά τη διάρκεια της τρέχουσας χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης (31) (εφεξής: «προσωρινό πλαίσιο»).

(72)

Η Επιτροπή θεωρεί ότι βάσει των χρηματοοικονομικών στοιχείων που υποβλήθηκαν από τις ουγγρικές αρχές (32), η επιχείρηση δεν παρουσίαζε ενδείξεις δυσχερειών πριν από την έναρξη της διεθνούς χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης. Συγκεκριμένα, όπως ήδη περιγράφεται στην αιτιολογική σκέψη 33 ανωτέρω, το συνολικό μετοχικό κεφάλαιο ήταν υψηλότερο του εγγεγραμμένου κεφαλαίου της επιχείρησης, δεν πληρούσε τα κριτήρια υπαγωγής σε συλλογική πτωχευτική διαδικασία βάσει της εθνικής νομοθεσίας και είχε θετικά αποτελέσματα εκμετάλλευσης και θετικά καθαρά αποτελέσματα καθ’ όλη τη διάρκεια του 2008. Τα προβλήματα που οδήγησαν στη διακοπή της παραγωγής ανέκυψαν μετά την έναρξη της κρίσης. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θεωρεί ότι την 1η Ιουλίου 2008 η Nitrogénművek δεν αποτελούσε προβληματική επιχείρηση κατά την έννοια των κατευθυντήριων γραμμών διάσωσης και αναδιάρθρωσης και, άρα, είναι επιλέξιμη για ενίσχυση βάσει του προσωρινού πλαισίου.

(73)

Τα μέτρα, ωστόσο, δεν συμμορφώνονται προς το σημείο 4.2 του προσωρινού πλαισίου ως «περιορισμένο συμβιβάσιμο ποσό ενίσχυσης» διότι δεν εγκρίθηκαν υπό μορφή καθεστώτος ενίσχυσης και το ποσό ενίσχυσης υπερβαίνει προφανώς τα 500 000 ευρώ. Επιπλέον, ακόμη και αν οι εγγυήσεις εξεταστούν ξεχωριστά, δεν συμμορφώνονται προς το σημείο 4.3 του προσωρινού πλαισίου ως μέτρα υπό μορφή εγγυήσεων, διότι βάσει του προσωρινού πλαισίου οι προμήθειες εγγύησης (33) που καταβάλλονται είναι χαμηλότερες από τις ισχύουσες προμήθειες ασφαλείας (34). Εξάλλου, η Ουγγαρία δεν απέδειξε ότι ικανοποιείται το κριτήριο του μισθολογικού κόστους. Το πακέτο χρηματοδότησης δεν αφορά ενίσχυση για την παραγωγή πράσινων προϊόντων (σημείο 4.5) ούτε πρόκειται για επιχειρηματικό κεφάλαιο (σημείο 4.6).

(74)

Σε ό,τι αφορά το μέτρο επιδοτούμενου δανείου υπό το σημείο 4.4 του προσωρινού πλαισίου, αυτό ισχύει για δάνεια απεριόριστης διάρκειας που συνάφθηκαν πριν από τις 31 Δεκεμβρίου 2010 (35). Τα υπό εξέταση μέτρα εγκρίθηκαν μετά την έναρξη ισχύος του προσωρινού πλαισίου και πριν από τις 31 Δεκεμβρίου 2010 και, άρα, θα μπορούσαν να είναι επιλέξιμα.

(75)

Η Επιτροπή επισημαίνει, ωστόσο, ότι η πραγματική ανταμοιβή των συναλλαγών είναι χαμηλότερη του ελάχιστου επιτοκίου που θεωρείται ως συμβιβάσιμο δυνάμει του προσωρινού πλαισίου.

(76)

Σύμφωνα με την οικεία διάταξη, «η Επιτροπή θα αποδέχεται τη χορήγηση δημόσιων ή ιδιωτικών δανείων με επιτόκιο τουλάχιστον ίσο με το επιτόκιο ημερήσιου δανεισμού (overnight) της κεντρικής τράπεζας προσαυξημένο κατά τη διαφορά μεταξύ του μέσου ετήσιου διατραπεζικού επιτοκίου και του μέσου επιτοκίου ημερήσιου δανεισμού της κεντρικής τράπεζας για την περίοδο από 1ης Ιανουαρίου 2007 έως 30 Ιουνίου 2008, και προσαυξημένο κατά το ασφάλιστρο πιστωτικού κινδύνου που αντιστοιχεί στο προφίλ κινδύνου του αποδέκτη, όπως ορίζεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την αναθεώρηση της μεθόδου καθορισμού των επιτοκίων αναφοράς και προεξόφλησης».

(77)

Σε ό,τι αφορά το δάνειο EUR (δάνειο A), η διαφορά μεταξύ του μέσου ετήσιου διατραπεζικού επιτοκίου και του μέσου επιτοκίου ημερήσιου δανεισμού για την περίοδο από 1ης Ιανουαρίου 2007 έως 30 Ιουνίου 2008 είναι 64 μονάδες βάσης. Επιπλέον, το ημερήσιο επιτόκιο δανεισμού της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στις 26 Ιανουαρίου 2009 (36) ήταν 1,228 %. Δεδομένης της βαθμολογίας του δικαιούχου και της εξασφάλισης της συναλλαγής (βλέπε αιτιολογική σκέψη 48 ανωτέρω), στην εν λόγω βάση πρέπει να εφαρμοσθεί επιπρόσθετο περιθώριο 400 μονάδων βάσης. Συνεπώς, το επιδοτούμενο επιτόκιο που προβλέπεται δυνάμει του προσωρινού πλαισίου θα ήταν 5,868 %. Το πραγματικό κόστος χρηματοδότησης της συναλλαγής (4,362 %) είναι χαμηλότερο του ως άνω επιτοκίου.

(78)

Σε ό,τι αφορά το δάνειο HUF (δάνειο B), στην υπόθεση N 78/09 (37) οι ουγγρικές αρχές επιβεβαίωσαν ότι η διαφορά μεταξύ του μέσου ετήσιου διατραπεζικού επιτοκίου και του μέσου διατραπεζικού επιτοκίου ημερήσιου δανεισμού για την περίοδο από 1ης Ιανουαρίου 2007 έως 30 Ιουνίου 2008 ήταν 26 μονάδες βάσης. Επιπλέον, το επιτόκιο ημερήσιου δανεισμού της Κεντρικής Τράπεζας της Ουγγαρίας στις 26 Ιανουαρίου 2009 (38) ήταν 9,14 %. Δεδομένης της βαθμολογίας του δικαιούχου και της εξασφάλισης της συναλλαγής, στην εν λόγω βάση πρέπει να εφαρμοσθεί επιπρόσθετο περιθώριο 400 μονάδων βάσης. Ως εκ τούτου, το επιδοτούμενο επιτόκιο που προβλέπεται δυνάμει του προσωρινού πλαισίου θα ήταν 13,40 %. Το πραγματικό κόστος χρηματοδότησης (12,44 %) είναι χαμηλότερο του ως άνω επιτοκίου.

(79)

Βάσει των ανωτέρω, η Επιτροπή συμπεραίνει ότι το δάνειο Α και το δάνειο Β είναι εν μέρει συμβιβάσιμα ως μέτρα επιδοτούμενου δανείου δυνάμει του προσωρινού πλαισίου.

(80)

Συγκεκριμένα, η Επιτροπή θεωρεί ότι η διαφορά μεταξύ της πραγματικής ανταμοιβής για τις συναλλαγές και του επιδοτούμενου επιτοκίου είναι ασυμβίβαστη, ενώ η διαφορά μεταξύ του επιδοτούμενου επιτοκίου και του επιτοκίου αναφοράς της αγοράς είναι συμβιβάσιμη δυνάμει του προσωρινού πλαισίου.

(81)

Η Επιτροπή, σύμφωνα με τη συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την πάγια νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, όταν βεβαιώνει το ασυμβίβαστο μιας ενίσχυσης με την κοινή αγορά, είναι αρμόδια να αποφασίσει αν το οικείο κράτος μέλος υποχρεούται να καταργήσει ή να τροποποιήσει την ενίσχυση αυτή (39). Επίσης, σύμφωνα με την πάγια νομολογία του Δικαστηρίου, η υποχρέωση του κράτους να καταργήσει την ενίσχυση την οποία η Επιτροπή έχει θεωρήσει ασυμβίβαστη με την εσωτερική αγορά σκοπό έχει την επαναφορά των πραγμάτων στην κατάσταση που προϋπήρχε της χορήγησης της ενίσχυσης (40). Σε αυτό το πλαίσιο, το Δικαστήριο έχει αποφανθεί ότι ο στόχος αυτός επιτυγχάνεται όταν ο δικαιούχος επιστρέφει την παράνομη ενίσχυση και με αυτόν τον τρόπο χάνει το πλεονέκτημα που είχε έναντι των ανταγωνιστών του και η κατάσταση επανέρχεται σε αυτήν που επικρατούσε πριν τη χορήγηση της ενίσχυσης (41).

(82)

Σύμφωνα με τη νομολογία αυτή, το άρθρο 14 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 659/1999 του Συμβουλίου (42) ορίζει ότι «σε περίπτωση αρνητικής απόφασης για υπόθεση παράνομων ενισχύσεων, η Επιτροπή αποφασίζει την εκ μέρους του οικείου κράτους μέλους λήψη όλων των αναγκαίων μέτρων για την ανάκτηση της ενίσχυσης από τον δικαιούχο».

(83)

Συνεπώς, δεδομένου ότι τα υπό εξέταση μέτρα χαρακτηρίζονται ως παράνομη και εν μέρει ασυμβίβαστη ενίσχυση, τα ποσά της εν μέρει ασυμβίβαστης ενίσχυσης πρέπει να ανακτηθούν για την επαναφορά των πραγμάτων στην κατάσταση που επικρατούσε στην αγορά πριν από τη χορήγηση της ενίσχυσης. Συνεπώς, η ανάκτηση έχει ως σημείο εκκίνησης τη στιγμή που χορηγήθηκε το πλεονέκτημα στον δικαιούχο, ήτοι όταν η ενίσχυση τέθηκε στη διάθεση του δικαιούχου, ο οποίος βαρύνεται με τους τόκους ανάκτησης έως την πραγματική ανάκτηση της ενίσχυσης.

(84)

Δυνάμει της ενότητας X.5 ανωτέρω, το ασυμβίβαστο των μέτρων υπολογίζεται ως η διαφορά μεταξύ του συμβιβάσιμου επιδοτούμενου επιτοκίου δυνάμει του προσωρινού πλαισίου και του συνολικού πραγματικού κόστους χρηματοδότησης (ήτοι επιτόκιο προσαυξημένο κατά την προμήθεια εγγύησης) βάσει του οποίου παρασχέθηκε η χρηματοδότηση.

(85)

Το ακριβές ποσό ανάκτησης θα υπολογιστεί από τις ουγγρικές αρχές.

(86)

Βάσει των προαναφερθέντων, η Επιτροπή συμπεραίνει ότι τα δάνεια Α και Β υπέρ της Nitrogénmuvek συνιστούν κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ.

(87)

Επιπροσθέτως, η Επιτροπή συμπεραίνει ότι το δάνειο Α και το δάνειο Β είναι εν μέρει συμβιβάσιμα με την εσωτερική αγορά ως μέτρα επιδοτούμενου δανείου δυνάμει του προσωρινού πλαισίου. Συγκεκριμένα, η διαφορά μεταξύ του επιδοτούμενου επιτοκίου δυνάμει του προσωρινού πλαισίου και του επιτοκίου αναφοράς της αγοράς είναι συμβιβάσιμη. Αντιθέτως, η διαφορά μεταξύ της πραγματικής ανταμοιβής για τις συναλλαγές και του επιδοτούμενου επιτοκίου είναι ασυμβίβαστη με την εσωτερική αγορά.

(88)

Δεδομένου ότι το δάνειο A και το δάνειο B πρέπει να θεωρηθούν ως παράνομη και εν μέρει ασυμβίβαστη ενίσχυση, το ποσό που αναλογεί στην ασυμβίβαστη ενίσχυση πρέπει να επιστραφεί από την Nitrogénművek για την επαναφορά των πραγμάτων στην κατάσταση που επικρατούσε στην αγορά πριν από τη χορήγηση της ενίσχυσης.

(89)

Το ακριβές ποσό ανάκτησης θα υπολογιστεί από τις ουγγρικές αρχές. Ορίζεται ως η διαφορά μεταξύ του συμβιβάσιμου επιδοτούμενου επιτοκίου δυνάμει του προσωρινού πλαισίου και του συνολικού πραγματικού κόστους χρηματοδότησης (ήτοι επιτόκιο προσαυξημένο κατά την προμήθεια εγγύησης) βάσει του οποίου παρασχέθηκε η χρηματοδότηση.

(90)

Η Επιτροπή συμπεραίνει επίσης ότι η εγγύηση 100 % επί του δανείου Α δεν συνιστά κρατική ενίσχυση υπέρ της MFB κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ,

α)

το συνολικό ποσό (αρχικό κεφάλαιο και τόκους ανάκτησης) που θα πρέπει να ανακτηθεί από τον δικαιούχο.

β)

ακριβή περιγραφή των μέτρων που έχουν ήδη ληφθεί ή πρόκειται να ληφθούν για τη συμμόρφωση προς την παρούσα απόφαση.

γ)

έγγραφα τα οποία να αποδεικνύουν ότι ζητήθηκε από τον δικαιούχο η επιστροφή της ενίσχυσης.