32003R1567

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1567/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου

της 15ης Ιουλίου 2003

σχετικά με τη στήριξη των πολιτικών και των δράσεων που αφορούν την αναπαραγωγή και τη σεξουαλική ζωή και τα συναφή δικαιώματα στις αναπτυσσόμενες χώρες

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 179,

την πρόταση της Επιτροπής(1),

Αποφασίζοντας σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 251 της συνθήκης(2),

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1) Η Κοινότητα ανησυχεί ιδιαίτερα για τις συνθήκες υγιεινής όσον αφορά την αναπαραγωγή και τη σεξουαλική ζωή των γυναικών και των ανδρών στις αναπτυσσόμενες χώρες, και ιδίως των ατόμων μεταξύ 15 και 49 ετών. Τα υψηλά ποσοστά μητρικής θνησιμότητας και νοσηρότητας και η έλλειψη πλήρους, ασφαλούς και αξιόπιστης υγειονομικής περίθαλψης όσον αφορά την αναπαραγωγή και τη σεξουαλική ζωή, καθώς και η έλλειψη προμηθειών και πληροφοριών, και η εξάπλωση του ιού ΗΙV/AIDS υπονομεύουν όλες τις προσπάθειες για την εξάλειψη της φτώχειας, την ενίσχυση της αειφόρου ανάπτυξης, τη διεύρυνση των δυνατοτήτων και τη διασφάλιση της επιβίωσης στις αναπτυσσόμενες χώρες.

(2) Η ατομική ελευθερία επιλογής για γυναίκες, άνδρες και εφήβους μέσω μιας επαρκούς πρόσβασης σε πληροφορίες, εκπαίδευση και υγειονομικές υπηρεσίες όσον αφορά την αναπαραγωγή και τη σεξουαλική ζωή και τα συναφή δικαιώματα είναι σημαντικό στοιχείο προόδου και ανάπτυξης και προαπαιτεί τόσο ανάληψη δράσης εκ μέρους των κυβερνήσεων όσο και ανάληψη των ατομικών ευθυνών του καθενός.

(3) Το δικαίωμα στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο σωματικής και ψυχικής υγείας αποτελεί θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα το οποίο συνάδει με τις διατάξεις του άρθρου 25 της παγκόσμιας διακήρυξης για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Πάνω από το ένα πέμπτο του παγκόσμιου πληθυσμού στερείται του δικαιώματος αυτού.

(4) Το άρθρο 35 του χάρτη θεμελιωδών δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ζητεί ένα υψηλό επίπεδο προστασίας της ανθρώπινης υγείας κατά τον καθορισμό και την εφαρμογή όλων των πολιτικών και δράσεων της Ένωσης.

(5) Η Κοινότητα και τα κράτη μέλη της σέβονται το δικαίωμα του ατόμου να επιλέγει ελεύθερα τον αριθμό των παιδιών του και τη χρονική στιγμή γέννησής τους, καταδικάζουν δε κάθε παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων υπό μορφή υποχρεωτικής άμβλωσης, ή στείρωσης, παιδοκτονίας, απόρριψης, εγκατάλειψης και κακομεταχείρισης ανεπιθύμητων παιδιών ως μέσο δημογραφικού ελέγχου.

(6) Τόσο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όσο και το Συμβούλιο έχουν καλέσει την Κοινότητα να ενισχύσει τις προσπάθειες της όσον αφορά την αναπαραγωγή και τη σεξουαλική ζωή και τα συναφή δικαιώματα στις αναπτυσσόμενες χώρες.

(7) Το άρθρο 25 παράγραφος 1 στοιχεία γ) και δ) και το άρθρο 31 στοιχείο β) σημείο iii) της συμφωνίας εταιρικής σχέσης ΑΚΕ-ΕΕ(3), που υπεγράφη στο Κοτονού, τον Ιούνιο του 2000, στοχεύουν σαφώς στην ενοποίηση των στρατηγικών για τη βελτίωση της πρόσβασης σε βασικές κοινωνικές υπηρεσίες.

(8) Η Κοινότητα και τα κράτη μέλη της θα εξακολουθήσουν να συμμετέχουν σε μεγάλο βαθμό στη γενική προσπάθεια για τη στήριξη των πολιτικών και των προγραμμάτων υγείας όσον αφορά την αναπαραγωγή και τη σεξουαλική υγεία και τα συναφή δικαιώματα στις αναπτυσσόμενες χώρες, και δεσμεύονται να εξακολουθήσουν να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στον τομέα αυτό, δίνοντας προτεραιότητα στην υγεία στο πλαίσιο μιας σφαιρικής πολιτικής για την καταπολέμηση της φτώχειας.

(9) Η Κοινότητα και τα κράτη μέλη της είναι αποφασισμένα να συμβάλλουν πλήρως στην επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετηρίδας, οι οποίοι συνίστανται στη μείωση κατά τα τρία τέταρτα του ποσοστού μητρικής θνησιμότητας, στην επίτευξη της ισότητας των φύλων και στην παροχή πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη όσον αφορά τη σεξουαλική ζωή και την αναπαραγωγή σε ολόκληρο τον κόσμο.

(10) Κατά τη διάσκεψη του Monterrey αποφασίσθηκε ότι θα πρέπει να απαιτηθούν τόσο μια αύξηση της δημόσιας αναπτυξιακής βοήθειας (ΔΑΒ) όσο και περισσότερα προγράμματα ελάφρυνσης των δανειακών υποχρεώσεων, προκειμένου να επιτευχθούν καλύτερα αποτελέσματα στους τομείς της υγείας και της παιδείας, και ότι η ΕΕ πρέπει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο διερευνώντας με ποιο τρόπο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικότερα η ΔΑΒ προς τη κατεύθυνση μιας βελτιωμένης βιώσιμης ανάπτυξης.

(11) Η διεθνής διάσκεψη για τον πληθυσμό και την ανάπτυξη (ΔΔΠΑ), που πραγματοποιήθηκε το 1994 στο Κάιρο, και η ΔΔΠΑ +5 που πραγματοποιήθηκε το 1999 καθόρισαν ένα φιλόδοξο πρόγραμμα. Η Κοινότητα και τα κράτη μέλη της εμμένουν στη δέσμευσή τους ως προς τον ειδικό στόχο της υγείας στον τομέα της αναπαραγωγής που συμφωνήθηκε κατά την ΔΔΠΑ, δηλαδή να εξασφαλισθεί το ταχύτερο δυνατό, και το αργότερο το 2015, η πρόσβαση όλων των ατόμων κατάλληλης ηλικίας, μέσω του συστήματος της πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης, σε υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης στον τομέα της αναπαραγωγής (πρόγραμμα δράσης της ΔΔΠΑ, παράγραφος 7.6).

(12) Η Κοινότητα και τα κράτη μέλη της δεσμεύονται να τηρούν τις αρχές που συμφωνήθηκαν κατά τη ΔΔΠΑ και κατά τη ΔΔΠΑ +5 και καλούν τη διεθνή κοινότητα, και ιδίως τις αναπτυγμένες χώρες, να αναλάβουν συλλογικά το αναλογούν μερίδιο της χρηματοδοτικής επιβάρυνσης που καθόρισε το πρόγραμμα δράσης της ΔΔΠΑ.

(13) Μετά την ΔΔΠΑ σημειώθηκε πρόοδος, αλλά πολλά μένουν ακόμη να γίνουν ώστε να διασφαλισθεί για κάθε γυναίκα φυσιολογική εγκυμοσύνη και γέννα υπό ασφαλείς συνθήκες, για να εκπληρωθούν οι ανάγκες των νέων όσον αφορά την υγεία στους τομείς της αναπαραγωγής και της σεξουαλικής ζωής και να δοθεί τέλος στις βιαιότητες και κακοποιήσεις που υφίστανται οι γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αντιμετωπίζουν προσφυγικές και εμπόλεμες καταστάσεις.

(14) Η διαρκής παροχή και η διάθεση σε οικονομικά προσιτές τιμές αποτελεσματικότερων και πλέον αποδεκτών μεθόδων αντισύλληψης και προστασίας κατά των σεξουαλικά μεταδιδόμενων μολύνσεων, συμπεριλαμβανομένου του HIV/AIDS, είναι καθοριστικής σημασίας για την επίτευξη των στόχων της ΔΔΠΑ. Αυτό συνεπάγεται την επαρκή προσφορά και επιλογή υψηλής ποιότητας προμηθειών σχετικών με την υγεία στον τομέα της αναπαραγωγής για κάθε άτομο που τις χρειάζεται. Αυτή η μορφή ασφάλειας δεν προϋποθέτει μόνο τα ίδια τα προϊόντα, αλλά και τη δυνατότητα πρόβλεψης, χρηματοδότησης, προμήθειας και διανομής των προϊόντων την κατάλληλη στιγμή στους τόπους όπου χρειάζονται.

(15) Η διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για τις γυναίκες, που διεξήχθη στο Πεκίνο το 1995, και η διάσκεψη του Πεκίνου +5 επαναβεβαίωσαν τους στόχους του προγράμματος δράσης της ΔΔΠΑ αναγνωρίζοντας ότι οι σε επικίνδυνες συνθήκες πραγματοποιούμενες αμβλώσεις απειλούν τη ζωή μεγάλου αριθμού γυναικών και ότι οι θάνατοι και οι τραυματισμοί θα μπορούσαν να προλαμβάνονται μέσω ασφαλών και αποτελεσματικών μέτρων για την υγεία στον τομέα της αναπαραγωγής.

(16) Mε τον παρόντα κανονισμό δεν δίδονται κίνητρα στείρωσης ή άμβλωσης και δεν υποστηρίζονται ακατάλληλες δοκιμές αντισυλληπτικών μεθόδων στις αναπτυσσόμενες χώρες. Κατά την εκτέλεση μέτρων συνεργασίας, θα πρέπει να τηρούνται αυστηρώς οι αποφάσεις που εγκρίθηκαν κατά τη ΔΔΠΑ, και συγκεκριμένα η παράγραφος 8.25 του προγράμματος δράσης της ΔΔΠΑ, όπου ορίζεται, μεταξύ άλλων, ότι δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να προάγεται η άμβλωση ως μέθοδος οικογενειακού προγραμματισμού. Αμέσως μετά την άμβλωση θα πρέπει να προσφέρονται συμβουλές, εκπαίδευση και υπηρεσίες οικογενειακού προγραμματισμού, ούτως ώστε να αποφεύγονται επανειλημμένες αμβλώσεις.

(17) Η πείρα διδάσκει ότι τα δημογραφικά και αναπτυξιακά προγράμματα είναι αποτελεσματικότερα, όταν έχουν ληφθεί μέτρα για τη βελτίωση της κατάστασης των γυναικών (πρόγραμμα δράσης της ΔΔΠΑ, παράγραφος 4.1). Η ισότητα των φύλων αποτελεί προϋπόθεση για τη βελτίωση της υγείας στον τομέα της αναπαραγωγής και οι άνδρες θα πρέπει να αναλαμβάνουν πλήρως την ευθύνη για τη συμπεριφορά τους στις σεξουαλικές τους σχέσεις και στον τομέα της αναπαραγωγής (πρόγραμμα δράσης της ΔΔΠΑ, παράγραφος 4.25).

(18) Η αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων στήριξης των εθνικών στρατηγικών με στόχο τη βελτίωση της υγείας στους τομείς της αναπαραγωγής και της σεξουαλικής ζωής στις αναπτυσσόμενες χώρες εξαρτάται εν μέρει από τον καλύτερο συντονισμό της βοήθειας, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε διεθνές επίπεδο, κυρίως με τις υπηρεσίες, τα ταμεία και τα προγράμματα των Ηνωμένων Εθνών, και ειδικότερα με το ταμείο των Ηνωμένων Εθνών για τον πληθυσμό.

(19) Οι πάροχοι υπηρεσιών στον τομέα της αναπαραγωγικής υγείας διαδραματίζουν μείζονα ρόλο κατά την πρόληψη του ΗΙV/AIDS και άλλων σεξουαλικά μεταδιδόμενων μολύνσεων.

(20) Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1484/97 του Συμβουλίου, της 22ας Ιουλίου 1997, για την ενίσχυση των δημογραφικών πολιτικών και προγραμμάτων στις αναπτυσσόμενες χώρες(4), εφαρμοστέος έως τις 31 Δεκεμβρίου 2002, καθίσταται άνευ αντικειμένου λόγω του παρόντος κανονισμού και θα πρέπει επομένως να καταργηθεί. Η εμπειρία που έχει αποκομισθεί κατά την εφαρμογή του, θα πρέπει να αντικατοπτρίζεται στην εφαρμογή του παρόντος νέου κανονισμού.

(21) Ο παρών κανονισμός καθορίζει, για όλη τη διάρκεια ισχύος του προγράμματος, ένα χρηματοδοτικό πλαίσιο που αποτελεί, για την αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή μέσα στα πλαίσια της ετήσιας διαδικασίας του προϋπολογισμού, την προνομιακή αναφορά, κατά την έννοια του σημείου 33 της διοργανικής συμφωνίας, της 6ης Μαΐου 1999, μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής σχετικά με τη δημοσιονομική πειθαρχία και τη βελτίωση της διαδικασίας του προϋπολογισμού(5).

(22) Τα απαραίτητα μέτρα για την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να θεσπισθούν σύμφωνα με την απόφαση 1999/468/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Ιουνίου 1999, για τον καθορισμό των όρων άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων που ανατίθενται στην Επιτροπή(6).

(23) Δεδομένου ότι οι στόχοι της προβλεπόμενης δράσης, και συγκεκριμένα η βελτίωση της υγείας όσον αφορά την αναπαραγωγή και τη σεξουαλική ζωή, καθώς και η διασφάλιση του σεβασμού των συναφών δικαιωμάτων, με ιδιαίτερη έμφαση στις αναπτυσσόμενες χώρες, δεν μπορούν να επιτευχθούν επαρκώς από τα κράτη μέλη και, λόγω των διαστάσεων και των αποτελεσμάτων της προβλεπόμενης δράσης, μπορούν να επιτευχθούν καλύτερα σε κοινοτικό επίπεδο, η Κοινότητα δύναται να λάβει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, που καθορίζεται στο άρθρο 5 της συνθήκης. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, η οποία επίσης καθορίζεται στο εν λόγω άρθρο, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη των στόχων αυτών,

ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ:

Κεφάλαιο I Aντικείμενο και πεδίο εφαρμογής

Άρθρο 1

1. Η Κοινότητα υποστηρίζει τις δράσεις που αποβλέπουν στη βελτίωση της υγείας όσον αφορά την αναπαραγωγή και τη σεξουαλική ζωή στις αναπτυσσόμενες χώρες και στη διασφάλιση του σεβασμού των συναφών δικαιωμάτων.

2. Η Κοινότητα παρέχει χρηματοδοτική βοήθεια και κατάλληλη τεχνογνωσία με σκοπό την προώθηση ολιστικής προσέγγισης και της αναγνώρισης των δικαιωμάτων στην υγεία στους τομείς της αναπαραγωγής και της σεξουαλικής ζωής και των δικαιωμάτων που καθορίζονται στο πρόγραμμα δράσης της ΔΔΠΑ, συμπεριλαμβανομένων της προστασίας της μητρότητας και της καθολικής πρόσβασης σε ένα πλήρες φάσμα ασφαλούς και αξιόπιστης υγειονομικής περίθαλψης όσον αφορά την αναπαραγωγή και τη σεξουαλική ζωή.

3. Κατά την παροχή της εν λόγω χρηματοδότησης και τεχνογνωσίας, δίδεται προτεραιότητα:

α) στις φτωχότερες και λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες και στα πλέον μειονεκτούντα στρώματα του πληθυσμού των αναπτυσσόμενων χωρών·

β) στις δράσεις που συμπληρώνουν και ενισχύουν τόσο τις πολιτικές όσο και τις ικανότητες των αναπτυσσόμενων χώρων και τη βοήθεια που παρέχεται με άλλα μέσα αναπτυξιακής συνεργασίας.

Άρθρο 2

Οι δραστηριότητες που διεξάγονται στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού σκοπό έχουν:

α) να διασφαλίσουν το δικαίωμα καλής υγείας, όσον αφορά την αναπαραγωγή και τη σεξουαλική ζωή, στις γυναίκες, τους άνδρες και εφήβους·

β) να επιτρέψουν στις γυναίκες, τους άνδρες και τους εφήβους να έχουν πρόσβαση σε πλήρη σειρά ποιοτικών, ασφαλών, προσβάσιμων, οικονομικά προσιτών και αξιόπιστων υγειονομικών υπηρεσιών όσον αφορά την αναπαραγωγή και τη σεξουαλική ζωή, καθώς και προμηθειών, εκπαίδευσης και πληροφόρησης, συμπεριλαμβανομένης της πληροφόρησης για όλες τις μεθόδους οικογενειακού προγραμματισμού·

γ) να μειώσουν το ποσοστό μητρικής θνησιμότητας και νοσηρότητας, ιδίως στις χώρες και μεταξύ των πληθυσμών που παρουσιάζουν το υψηλότερο ποσοστό.

Άρθρο 3

1. Η χρηματοδοτική στήριξη της Κοινότητας παρέχεται σε ειδικές δράσεις με στόχο τους πλέον φτωχούς και ευάλωτους πληθυσμούς τόσο σε αγροτικές όσο και αστικές περιοχές που προορίζονται να επιτύχουν τους στόχους που περιγράφονται στο άρθρο 2, και ιδίως σε εκείνες που σκοπό έχουν:

α) να στηρίζουν και να προωθούν στρατηγικά και επιχειρησιακά πλαίσια, καθώς και δράσεις που έχουν σχεδιασθεί έτσι ώστε να εκπληρώσουν ειδικούς στόχους που επιτρέπουν να διασφαλισθεί προοδευτικά σε όλους η πρόσβαση σε κατάλληλη στοιχειώδη υγειονομική περίθαλψη και σε υπεύθυνους φορείς παροχής υπηρεσιών·

β) να διασφαλίζουν την καλύτερη πρόσβαση σε υγειονομικές υπηρεσίες στον τομέα της αναπαραγωγής και της σεξουαλικής ζωής, προσφέροντας, ειδικότερα, την επιλογή των αντισυλληπτικών και την πρόληψη/διάγνωση των σεξουαλικά μεταδιδόμενων μολύνσεων, συμπεριλαμβανομένων του HIV/AIDS και την παροχή συμβουλών και εξετάσεων οικειοθελούς και εμπιστευτικού χαρακτήρα·

γ) να προσφέρουν στους εφήβους και στους νεαρούς ενήλικες, εκπαιδευτικά προγράμματα που να εστιάζονται στη σχέση μεταξύ οικογενειακού προγραμματισμού, υγείας στον τομέα της αναπαραγωγής, σεξουαλικά μεταδιδομένων νόσων και των επιπτώσεων του HIV/AIDS στις σχέσεις συμβίωσης να τους παρέχουν τις απαιτούμενες πληροφορίες, υπηρεσίες και δεξιότητες για να προστατεύουν την υγεία τους όσον αφορά την αναπαραγωγή και τη σεξουαλική ζωή και να αποφεύγουν ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες και να εξασφαλίζουν τη συμμετοχή τους στο σχεδιασμό και την εφαρμογή προγραμμάτων αυτού του είδους·

δ) να καταπολεμούν πρακτικές επιβλαβείς για την υγεία των γυναικών, των εφήβων και των παιδιών στους τομείς της αναπαραγωγής και της σεξουαλικής ζωής, όπως ο γεννητικός ακρωτηριασμός των γυναικών, η σεξουαλική βία, οι γάμοι παιδιών και οι πρώιμοι γάμοι·

ε) να μεριμνούν για τη διαρκή προσφορά και τη διάθεση σε οικονομικά προσιτές τιμές αποτελεσματικότερων και πλέον αποδεκτών μεθόδων αντισύλληψης και προστασίας από τις σεξουαλικά μεταδιδόμενες μολύνσεις, συμπεριλαμβανομένου του ιού HIV/AIDS·

στ) να προωθούν πλήρη προγράμματα για τη μητρική υγεία, συμπεριλαμβανομένων της παροχής περίθαλψης υψηλής ποιότητας προ του τοκετού, κατά τη διάρκεια του τοκετού, καθώς και μετά τη γέννηση του παιδιού, καθώς και της δημιουργίας επαγγελματικού κλάδου μαιών ή/και της αύξησης του αριθμού τους·

ζ) να παρέχουν αποτελεσματική επείγουσα μαιευτική περίθαλψη και περίθαλψη μετά τον τοκετό, συμπεριλαμβανομένων των επιπλοκών των αμβλώσεων που πραγματοποιούνται σε επικίνδυνες συνθήκες·

η) να περιορίσουν τις αμβλώσεις που πραγματοποιούνται σε επικίνδυνες συνθήκες, μειώνοντας τις ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες μέσω της παροχής υπηρεσιών οικογενειακού προγραμματισμού, συμβουλών που διακρίνονται από συμπόνια και πληροφόρησης, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης μέσων αντισύλληψης, και επενδύοντας στην κατάρτιση και τον εξοπλισμό του ειδικευμένου προσωπικού, συμπεριλαμβανομένου ιατροφαρμακευτικού προσωπικού για την αντιμετώπιση, σε συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας, των επιπλοκών που παρουσιάζονται κατά τις αμβλώσεις που πραγματοποιούνται σε επικίνδυνες συνθήκες.

2. Για την εφαρμογή των ανωτέρω, ιδιαίτερη προσοχή δίδεται στην ανάγκη βελτίωσης των συστημάτων υγείας στις αναπτυσσόμενες χώρες. Στο πλαίσιο της διαδικασίας αυτής, πρέπει να εξασφαλίζονται η συμμετοχή και η διαβούλευση με τις τοπικές κοινότητες, τις οικογένειες και τους ενδιαφερομένους, μεριμνώντας ιδιαίτερα για τους φτωχούς, τις γυναίκες και τους εφήβους. Επιπλέον, για να διασφαλισθεί ο διαρκής χαρακτήρας των βελτιώσεων που επιτυγχάνονται ως προς την υγεία και την ευημερία, πρέπει οι διεξαγόμενες δράσεις να συνοδεύονται παράλληλα με σημαντικές επενδύσεις στον κοινωνικό τομέα, όσον αφορά την εκπαίδευση, την κοινοτική δράση, την ισότητα των φύλων και την ευαισθητοποίηση για τα θέματα φύλου, την προστασία του περιβάλλοντος, την οικονομική ευημερία, την επισιτιστική ασφάλεια και τη διατροφή.

Άρθρο 4

1. Στο πλαίσιο των δράσεων που αναφέρονται στο άρθρο 3, η κοινοτική στήριξη μπορεί να λαμβάνει τη μορφή:

α) χρηματοδότησης ερευνητικών δραστηριοτήτων και προγραμμάτων δράσης (που θα διεξάγονται, στο βαθμό που είναι δυνατό, από ή σε συνεργασία με εμπειρογνώμονες ή ιδρύματα της χώρας εταίρου)·

β) τεχνικής βοήθειας, κατάρτισης, υπηρεσιών παροχής συμβουλών ή άλλων υπηρεσιών·

γ) προμηθειών, όπως ιατρικού υλικού, προϊόντων και έργων·

δ) ελέγχων, αξιολόγησης και αποστολών παρακολούθησης.

Δίδεται προτεραιότητα στην ενίσχυση των εθνικών δυνατοτήτων, ώστε να διασφαλίζεται η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα.

2. Η κοινοτική χρηματοδότηση μπορεί να καλύπτει τόσο τις επενδυτικές δαπάνες, με εξαίρεση την αγορά ακινήτων, όσο και, σε εξαιρετικές και δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις και λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι η ενέργεια αυτή πρέπει, κατά το δυνατό, να επιδιώκει μεσοπρόθεσμη βιωσιμότητα, τις τακτικές δαπάνες (που περιλαμβάνουν τις δαπάνες διοίκησης, συντήρησης και λειτουργίας), η διαχείριση των οποίων συνιστά προσωρινά μια επιβάρυνση για τον εταίρο, ώστε να επιτυγχάνεται η βέλτιστη χρήση της στήριξης που αναφέρεται στην παράγραφο 1.

Κεφάλαιο II Εφαρμογή της βοήθειας

Άρθρο 5

1. Η κοινοτική χρηματοδότηση βάσει του παρόντος κανονισμού λαμβάνει τη μορφή μη επιστρεπτέων ενισχύσεων.

2. Για κάθε δράση συνεργασίας, επιδιώκεται η χρηματοδοτική συνεισφορά των εταίρων που καθορίζονται στο άρθρο 6. Κατά τον καθορισμό του ποσού της αιτούμενης συνεισφοράς, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι δυνατότητες των ενδιαφερόμενων εταίρων και ο χαρακτήρας της συγκεκριμένης δράσης. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η συνεισφορά μπορεί να δίδεται σε είδος εφόσον ο εταίρος είναι είτε μη κυβερνητικός οργανισμός (ΜΚΟ), είτε τοπικός οργανισμός.

3. Η παροχή της χρηματοδοτικής βοήθειας που προβλέπεται από τον παρόντα κανονισμό μπορεί να συνεπάγεται συγχρηματοδότηση με άλλους χορηγούς, ιδίως με τα κράτη μέλη, τα Ηνωμένα Έθνη και διεθνείς ή περιφερειακές τράπεζες ανάπτυξης ή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.

4. Στο πλαίσιο των δράσεων που αναφέρονται στο άρθρο 3 παράγραφος 1 στοιχεία β), γ), δ), ε), στ) και ζ), πρέπει να καταβάλλονται προσπάθειες για την ενσωμάτωση παρεμβάσεων που στοχεύουν στην υγεία στους τομείς της αναπαραγωγής και της σεξουαλικής ζωής και των συναφών δικαιωμάτων, σε δράσεις για την καταπολέμηση ασθενειών που σχετίζονται με τη φτώχεια.

Άρθρο 6

1. Οι εταίροι που μπορούν να επιλεγούν για χρηματοδοτική στήριξη δυνάμει του παρόντος κανονισμού είναι οι ακόλουθοι:

α) δημόσιες υπηρεσίες και οργανισμοί σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο·

β) τοπικές αρχές και άλλοι αποκεντρωμένοι φορείς·

γ) τοπικές κοινότητες, ΜΚΟ, τοπικοί οργανισμοί και άλλα νομικά και φυσικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα του ιδιωτικού τομέα·

δ) περιφερειακές οργανώσεις·

ε) διεθνείς οργανισμοί, όπως τα Ηνωμένα Έθνη και οι υπηρεσίες τους, τα ταμεία τους και τα προγράμματά τους, καθώς και οι τράπεζες ανάπτυξης, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, οι παγκόσμιες πρωτοβουλίες, και οι διεθνείς εταιρικές σχέσεις μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα·

στ) ερευνητικά ιδρύματα και πανεπιστήμια.

2. Με την επιφύλαξη της παραγράφου 1 στοιχείο ε), η κοινοτική χρηματοδοτική βοήθεια απευθύνεται στους εταίρους που έχουν την έδρα τους σε ένα κράτος μέλος ή σε τρίτη χώρα δικαιούχο ή δυνητικό δικαιούχο της κοινοτικής βοήθειας βάσει του παρόντος κανονισμού, υπό την προϋπόθεση ότι η εν λόγω έδρα αποτελεί πράγματι το κέντρο διαχείρισης των δραστηριοτήτων. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, η έδρα αυτή μπορεί να βρίσκεται σε άλλη τρίτη χώρα.

Άρθρο 7

1. Όταν οι δράσεις πραγματοποιούνται στο πλαίσιο συμφωνιών χρηματοδότησης μεταξύ της Κοινότητας και των χωρών που επωφελούνται δράσεων χρηματοδοτούμενων βάσει του παρόντος κανονισμού, οι συμφωνίες προβλέπουν ότι η πληρωμή των φόρων, δασμών και επιβαρύνσεων δεν χρηματοδοτείται από την Κοινότητα.

2. Κάθε συμφωνία ή σύμβαση χρηματοδότησης που συνάπτεται στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού προβλέπει ότι υπόκειται στην επίβλεψη και τον δημοσιονομικό έλεγχο της Επιτροπής, η οποία μπορεί να διενεργεί επιτόπιους ελέγχους και επιθεωρήσεις, και στο λογιστικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, σύμφωνα με τις συνήθεις διαδικασίες που έχει καθορίσει η Επιτροπή στο πλαίσιο των εν ισχύι διατάξεων, και ιδίως των διατάξεων του δημοσιονομικού κανονισμού που εφαρμόζεται στο γενικό προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης(7), ο οποίος εφεξής αποκαλείται "δημοσιονομικός κανονισμός".

3. Λαμβάνονται τα απαιτούμενα μέτρα ώστε να τονίζεται ο κοινοτικός χαρακτήρας της βοήθειας που παρέχεται βάσει του παρόντος κανονισμού.

Άρθρο 8

1. Η συμμετοχή σε προσκλήσεις για υποβολή προσφορών για τη σύναψη συμβάσεων είναι ανοικτή επί ίσοις όροις σε όλα τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα των κρατών μελών και σε όλες τις αναπτυσσόμενες χώρες. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, η συμμετοχή αυτή μπορεί να επεκτείνεται σε άλλες τρίτες χώρες.

2. Οι προμήθειες πρέπει να κατάγονται από τη δικαιούχο χώρα, άλλες αναπτυσσόμενες χώρες ή από τα κράτη μέλη. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, οι προμήθειες είναι δυνατό να κατάγονται από άλλες τρίτες χώρες.

Άρθρο 9

1. Για να επιτευχθούν οι στόχοι της συνοχής και της συμπληρωματικότητας που προβλέπονται στη συνθήκη και για να διασφαλισθεί η μεγαλύτερη δυνατή αποτελεσματικότητα του συνόλου αυτών των δράσεων, η Επιτροπή δύναται να λαμβάνει όλα τα απαραίτητα συντονιστικά μέτρα, ιδίως:

α) τη δημιουργία συστήματος για τη συστηματική ανταλλαγή και ανάλυση πληροφοριών σχετικά με τις δράσεις που χρηματοδοτούνται ή που προβλέπεται να χρηματοδοτηθούν από την Κοινότητα και τα κράτη μέλη·

β) τον επιτόπιο συντονισμό της εφαρμογής των δράσεων, μέσω τακτικών συνεδριάσεων και ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των αντιπροσώπων της Επιτροπής και των κρατών μελών στη δικαιούχο χώρα.

2. Η Επιτροπή δύναται, από κοινού με τα κράτη μέλη, να αναλαμβάνει κάθε πρωτοβουλία που απαιτείται για να εξασφαλίζεται ο καλός συντονισμός με τους άλλους ενδιαφερόμενους χορηγούς, ιδίως με εκείνους που αποτελούν μέρος του συστήματος των Ηνωμένων Εθνών.

Κεφάλαιο III Δημοσιονομικές διαδικασίες και διαδικασίες για τη λήψη αποφάσεων

Άρθρο 10

1. Το χρηματοδοτικό πλαίσιο για την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού για το διάστημα από το 2003 έως το 2006 καθορίζεται σε 73,95 εκατομμύρια ευρώ. Το ετήσιο κονδύλι καθίσταται αντικείμενο συμφωνίας της αρμόδιας επί του προϋπολογισμού αρχής όσον αφορά τα ενδεδειγμένα μέσα χρηματοδότησης στο πλαίσιο των δημοσιονομικών προοπτικών ή με τη χρησιμοποίηση μέσων που προβλέπονται από τη διοργανική συμφωνία της 6ης Μαΐου 1999.

2. Οι ετήσιες πιστώσεις εγκρίνονται από την αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή εντός των ορίων των δημοσιονομικών προοπτικών.

Άρθρο 11

1. Η Επιτροπή είναι υπεύθυνη για την επεξεργασία κατευθυντήριων αρχών στρατηγικού προγραμματισμού που καθορίζουν τη συνεργασία της Κοινότητας υπό μορφή μετρήσιμων στόχων, προτεραιοτήτων, προθεσμιών για ορισμένους ειδικούς τομείς δράσης, παραδοχών και αναμενόμενων αποτελεσμάτων. Ο προγραμματισμός είναι ετήσιος και ενδεικτικός.

2. Πραγματοποιείται ετησίως ανταλλαγή απόψεων με τα κράτη μέλη, στο πλαίσιο της επιτροπής του άρθρου 13 παράγραφος 1, βάσει εισήγησης του αντιπροσώπου της Επιτροπής για τις κατευθυντήριες αρχές στρατηγικού προγραμματισμού για τις δράσεις που πρόκειται να διεξαχθούν. Η επιτροπή γνωμοδοτεί επί των θεμάτων αυτών σύμφωνα με τη διαδικασία που αναφέρεται στο άρθρο 13 παράγραφος 2.

Άρθρο 12

1. Η Επιτροπή είναι υπεύθυνη για την εξέταση, τη λήψη των σχετικών αποφάσεων και τη διαχείριση των δράσεων που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό, σύμφωνα με τις ισχύουσες δημοσιονομικές και άλλες διαδικασίες, ιδίως με εκείνες που προβλέπονται στο δημοσιονομικό κανονισμό.

2. Οι αποφάσεις σχετικά με δράσεις η χρηματοδότηση των οποίων, βάσει του παρόντος κανονισμού, υπερβαίνει τα 3 εκατομμύρια ευρώ, καθώς και κάθε τροποποίηση των δράσεων αυτών που συνεπάγεται υπέρβαση μεγαλύτερη του 20 % του αρχικά καθορισθέντος ποσού για τη συγκεκριμένη δράση, θεσπίζονται σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 13 παράγραφος 2.

3. Η Επιτροπή ενημερώνει τα κράτη μέλη για τις αποφάσεις και τροποποιήσεις που αφορούν τις δράσεις αυτές ύψους 3 εκατομμυρίων ευρώ ή λιγότερο.

Άρθρο 13

1. Η Επιτροπή επικουρείται από την γεωγραφικώς αρμόδια επιτροπή για την ανάπτυξη.

2. Οσάκις γίνεται αναφορά στην παρούσα παράγραφο, εφαρμόζεται η διαδικασία που προβλέπεται στα άρθρα 4 και 7 της απόφασης 1999/468/ΕΚ, τηρουμένων των διατάξεων του άρθρου 8 αυτής.

Η προθεσμία που προβλέπεται στο άρθρο 4 παράγραφος 3 της απόφασης 1999/468/ΕΚ ορίζεται σε 45 ημέρες.

3. Η επιτροπή θεσπίζει τον εσωτερικό της κανονισμό.

Κεφάλαιο IV Εκθέσεις και τελικές διατάξεις

Άρθρο 14

1. Μετά από κάθε δημοσιονομικό έτος, η Επιτροπή παρέχει, στην ετήσια έκθεση που υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο σχετικά με την αναπτυξιακή πολιτική της ΕΚ, στοιχεία σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για το ετήσιο ενδεικτικό στρατηγικό της πρόγραμμα, τις δράσεις που χρηματοδοτήθηκαν το συγκεκριμένο έτος καθώς και τα συμπεράσματά της σχετικά με την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού κατά το προηγούμενο οικονομικό έτος. Η περίληψη πρέπει να παρέχει ιδίως πληροφορίες σχετικά με τα ισχυρά και ασθενή σημεία των δράσεων, τα πρόσωπα με τα οποία έχουν συναφθεί συμβάσεις και τα ποσά των εν λόγω συμβάσεων, καθώς και τα αποτελέσματα τυχόν ανεξάρτητων αξιολογήσεων που αφορούν ειδικές ενέργειες.

2. Το αργότερο ένα έτος πριν από τη λήξη του παρόντος κανονισμού, η Επιτροπή υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο πλήρη ανεξάρτητη έκθεση αξιολόγησης σχετικά με την εφαρμογή του ώστε να διαπιστωθεί κατά πόσον ήταν αποτελεσματικές οι δράσεις που αναλήφθηκαν δυνάμει αυτού και να παράσχει κατευθυντήριες γραμμές για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας μελλοντικών δράσεων. Με βάση την έκθεση αξιολόγησης, η Επιτροπή μπορεί να υποβάλει προτάσεις σχετικά με το μέλλον του παρόντος κανονισμού και, εν ανάγκη, για την τροποποίησή του.

Άρθρο 15

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1484/97 καταργείται. Ωστόσο, οι δράσεις που έχουν αποφασισθεί δυνάμει του ανωτέρω κανονισμού εξακολουθούν να εφαρμόζονται δυνάμει αυτού.

Άρθρο 16

1. Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την τρίτη ημέρα από τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

2. Εφαρμόζεται έως τις 31 Δεκεμβρίου 2006.

Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος.

Βρυξέλλες, 15 Ιουλίου 2003.

Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Ο Πρόεδρος

P. Cox

Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος

G. Tremonti

(1) ΕΕ C 151 Ε της 25.6.2002, σ. 260.

(2) Γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 13ης Φεβρουαρίου 2003 (δεν έχει ακόμα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα) και απόφαση του Συμβουλίου της 16ης Ιουνίου 2003.

(3) ΕΕ L 317 της 15.12.2000, σ. 3.

(4) ΕΕ L 202 της 30.7.1997, σ. 1.

(5) ΕΕ C 172 της 18.6.1999, σ. 1.

(6) ΕΕ L 184 της 17.7.1999, σ. 23.

(7) ΕΕ L 248 της 16.9.2002, σ. 1.