Υπόθεση T‑222/21

Shopify Inc.

κατά

Γραφείου Διανοητικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUIPO)

Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (ένατο τμήμα) της 12ης Οκτωβρίου 2022

«Σήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Διαδικασία για την κήρυξη ακυρότητας – Εικονιστικό σήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης Shoppi – Προγενέστερο λεκτικό σήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης SHOPIFY – Σχετικός λόγος απαραδέκτου – Απουσία κινδύνου συγχύσεως – Άρθρο 8, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, και άρθρο 53, παράγραφος 1, στοιχείο αʹ, του κανονισμού (ΕΚ) 207/2009 [νυν άρθρο 8, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, και άρθρο 60, παράγραφος 1, στοιχείο αʹ, του κανονισμού (ΕΕ) 2017/1001] – Έλλειψη ενισχυμένου διακριτικού χαρακτήρα του προγενέστερου σήματος – Συμφωνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ένωση και την Ευρατόμ (Brexit)»

1. Σήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Παραίτηση, έκπτωση και ακυρότητα – Σχετικοί λόγοι ακυρότητας – Ύπαρξη προγενέστερου πανομοιότυπου ή παρόμοιου σήματος που έχει καταχωρισθεί για πανομοιότυπα ή παρόμοια προϊόντα ή υπηρεσίες – Κίνδυνος συγχύσεως με το προγενέστερο σήμα – Κριτήρια εκτιμήσεως

   (Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρα 8 § 1, στοιχείο βʹ, και 53 § 1, στοιχείο αʹ)

   (βλ. σκέψεις 18, 73, 118)

2. Σήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Παραίτηση, έκπτωση και ακυρότητα – Σχετικοί λόγοι ακυρότητας – Ύπαρξη προγενέστερου πανομοιότυπου ή παρόμοιου σήματος που έχει καταχωρισθεί για πανομοιότυπα ή παρόμοια προϊόντα ή υπηρεσίες – Κίνδυνος συγχύσεως με το προγενέστερο σήμα – Εκτίμηση του κινδύνου συγχύσεως – Καθορισμός του ενδιαφερόμενου κοινού – Βαθμός προσοχής του κοινού – Υλικός εξοπλισμός και λογισμικό ηλεκτρονικών υπολογιστών

   (Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρα 8 § 1, στοιχείο βʹ, και 53 § 1, στοιχείο αʹ)

   (βλ. σκέψεις 22, 23, 27, 28)

3. Σήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Παραίτηση, έκπτωση και ακυρότητα – Σχετικοί λόγοι ακυρότητας – Ύπαρξη προγενέστερου πανομοιότυπου ή παρόμοιου σήματος που έχει καταχωρισθεί για πανομοιότυπα ή παρόμοια προϊόντα ή υπηρεσίες – Κίνδυνος συγχύσεως με το προγενέστερο σήμα – Εικονιστικό σήμα Shoppi και λεκτικό σήμα SHOPIFY

   (Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρα 8 § 1, στοιχείο βʹ, και 53 § 1, στοιχείο αʹ)

   (βλ. σκέψεις 34-36, 55, 65, 70, 74, 86, 115, 128)

4. Σήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Παραίτηση, έκπτωση και ακυρότητα – Σχετικοί λόγοι ακυρότητας – Ύπαρξη προγενέστερου πανομοιότυπου ή παρόμοιου σήματος που έχει καταχωρισθεί για πανομοιότυπα ή παρόμοια προϊόντα ή υπηρεσίες – Ομοιότητα των οικείων σημάτων – Κριτήρια εκτιμήσεως – Σύνθετο σήμα – Διακριτικός και περιγραφικός χαρακτήρας ενός κοινού στα δύο σήματα στοιχείου – Λυσιτέλεια

   (Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρα 8 § 1, στοιχείο βʹ, και 53 § 1, στοιχείο αʹ)

   (βλ. σκέψεις 39, 40, 43, 44, 60, 72)

5. Σήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Παραίτηση, έκπτωση και ακυρότητα – Σχετικοί λόγοι ακυρότητας – Ύπαρξη προγενέστερου πανομοιότυπου ή παρόμοιου σήματος που έχει καταχωρισθεί για πανομοιότυπα ή παρόμοια προϊόντα ή υπηρεσίες – Ομοιότητα των οικείων σημάτων – Στοιχεία σήματος που διαθέτουν διακριτικό χαρακτήρα

   (Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρα 8 § 1, στοιχείο βʹ, και 53 § 1, στοιχείο αʹ)

   (βλ. σκέψη 45)

6. Σήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Παραίτηση, έκπτωση και ακυρότητα – Σχετικοί λόγοι ακυρότητας – Ύπαρξη προγενέστερου πανομοιότυπου ή παρόμοιου σήματος που έχει καταχωρισθεί για πανομοιότυπα ή παρόμοια προϊόντα ή υπηρεσίες – Κίνδυνος συγχύσεως με το προγενέστερο σήμα – Αυξημένος διακριτικός χαρακτήρας του προγενέστερου σήματος – Κριτήρια εκτιμήσεως

   (Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρα 8 § 1, στοιχείο βʹ, και 53 § 1, στοιχείο αʹ)

   (βλ. σκέψεις 89-91, 119)

7. Σήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Παραίτηση, έκπτωση και ακυρότητα – Σχετικοί λόγοι ακυρότητας – Χρήση του σήματος δυνάμενη να απαγορευθεί βάσει άλλου προγενέστερου δικαιώματος – Δυνατότητα απαγόρευσης της χρήσης τόσο κατά την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης σήματος όσο και κατά την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης του EUIPO – Προϋποθέσεις

   (Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρο 53 § 2, στοιχείο δʹ)

   (βλ. σκέψεις 99-104)

8. Σήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Παραίτηση, έκπτωση και ακυρότητα – Σχετικοί λόγοι ακυρότητας – Ύπαρξη προγενέστερου πανομοιότυπου ή παρόμοιου σήματος που έχει καταχωρισθεί για πανομοιότυπα ή παρόμοια προϊόντα ή υπηρεσίες – Κίνδυνος συγχύσεως με το προγενέστερο σήμα – Ασθενής διακριτικός χαρακτήρας του προγενέστερου σήματος – Συνέπειες

   (Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρα 8 § 1, στοιχείο βʹ, και 53 § 1, στοιχείο αʹ)

   (βλ. σκέψεις 120, 123)

Σύνοψη

Το 2017, ο M. C. A. Rossi, ο S. Vacante και η Shoppi Ltd (στο εξής: παρεμβαίνοντες) ζήτησαν από το Γραφείο Διανοητικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUIPO) και πέτυχαν την καταχώριση του εικονιστικού σήματος Shoppi ως σήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για προϊόντα στον τομέα της πληροφορικής, για διαφημιστικές υπηρεσίες και για υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών ( 1 ). Η εταιρία Shopify Inc. (στο εξής: προσφεύγουσα) άσκησε ενώπιον του EUIPO αίτηση για την κήρυξη ακυρότητας επικαλούμενη ότι υφίσταται κίνδυνος σύγχυσης με το προγενέστερο λεκτικό σήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης SHOPIFY ( 2 ).

Η αίτηση έγινε κατ’ αρχάς δεκτή από το τμήμα ακυρώσεων του EUIPO, στη συνέχεια όμως απορρίφθηκε από το τμήμα προσφυγών του EUIPO, το οποίο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν υφίστατο τέτοιος κίνδυνος λόγω, μεταξύ άλλων, του ασθενούς διακριτικού χαρακτήρα του προγενέστερου σήματος καθώς και λόγω του ότι η προσφεύγουσα δεν προσκόμισε επαρκή στοιχεία προς απόδειξη του ενισχυμένου διακριτικού χαρακτήρα λόγω της χρήσης του προγενέστερου σήματος.

Η προσφεύγουσα ζητεί την ακύρωση της απόφασης του τμήματος προσφυγών του EUIPO (στο εξής: προσβαλλόμενη απόφαση). Με την απόφασή του, το Γενικό Δικαστήριο απορρίπτει την προσφυγή και αποφαίνεται για πρώτη φορά επί της εκτιμήσεως του ενισχυμένου διακριτικού χαρακτήρα του προγενέστερου σήματος μετά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ένωση, καθώς και επί της ανάγκης να εξεταστεί προηγουμένως το αντιτάξιμο της χρήσης του προγενέστερου σήματος κατά τον χρόνο της έκδοσης της απόφασης του EUIPO επί της αίτησης για την κήρυξη ακυρότητας.

Εκτίμηση του Γενικού Δικαστηρίου

Κατ’ αρχάς, το Γενικό Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι η Συμφωνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρατόμ ( 3 ), η οποία τέθηκε σε ισχύ την 1η Φεβρουαρίου 2020, προβλέπει μεταβατική περίοδο από 1ης Φεβρουαρίου έως 31 Δεκεμβρίου 2020, μετά την οποία η νομοθεσία της Ένωσης στον τομέα των σημάτων δεν θα εφαρμόζεται πλέον στο Ηνωμένο Βασίλειο ( 4 ). Εν προκειμένω, μολονότι το προσβαλλόμενο σήμα κατατέθηκε πριν από τη μεταβατική περίοδο, η προσβαλλόμενη απόφαση εκδόθηκε μετά τη λήξη της περιόδου αυτής.

Εν συνεχεία, το Γενικό Δικαστήριο επικαλείται τη νομολογία του κατά την οποία, στο πλαίσιο διαδικασίας για την κήρυξη ακυρότητας, ο δικαιούχος προγενέστερου δικαιώματος βιομηχανικής ιδιοκτησίας πρέπει να αποδείξει ότι μπορεί να απαγορεύει τη χρήση του επίμαχου σήματος όχι μόνον κατά την ημερομηνία καταθέσεως του σήματος αυτού, αλλά και κατά την ημερομηνία κατά την οποία το EUIPO αποφαίνεται επί της αιτήσεως για την κήρυξη ακυρότητας. Ως εκ τούτου, το Γενικό Δικαστήριο εκτιμά ότι, προκειμένου τα αποδεικτικά στοιχεία του ενισχυμένου διακριτικού χαρακτήρα λόγω της χρήσης του προγενέστερου σήματος στο Ηνωμένο Βασίλειο να είναι λυσιτελή για την αίτηση κήρυξης της ακυρότητας του επίμαχου σήματος, η εν λόγω χρήση πρέπει να εξακολουθεί να είναι αντιτάξιμη κατά την ημερομηνία κατά την οποία το EUIPO αποφαίνεται επί της αιτήσεως για την κήρυξη της ακυρότητας. Εν προκειμένω, δεδομένου ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι μεταγενέστερη της λήξης της μεταβατικής περιόδου, το τμήμα προσφυγών όφειλε να μη λάβει υπόψη τη χρήση του προγενέστερου σήματος στο Ηνωμένο Βασίλειο, η οποία δεν μπορούσε πλέον να αντιταχθεί κατά την ημερομηνία αυτή, και να μη λάβει υπόψη τα εν λόγω αποδεικτικά στοιχεία.

Επιπλέον, το Γενικό Δικαστήριο επισημαίνει ότι, δυνάμει της θεμελιώδους αρχής της εδαφικότητας των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, ουδεμία σύγκρουση μπορεί να ανακύψει στο Ηνωμένο Βασίλειο μεταξύ του επίμαχου σήματος και του προγενέστερου σήματος μετά τη λήξη της μεταβατικής περιόδου, δεδομένου ότι τα σήματα αυτά δεν προστατεύονται πλέον στο έδαφος του Ηνωμένου Βασιλείου.

Τέλος, το Γενικό Δικαστήριο εκτιμά ότι, μολονότι η ημερομηνία που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη για την εκτίμηση του ενισχυμένου διακριτικού χαρακτήρα του προγενέστερου σήματος είναι η ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης καταχώρισης του επίμαχου σήματος, η απαίτηση συνέχισης της ύπαρξης ή διατήρησης του προγενέστερου δικαιώματος κατά την ημερομηνία στην οποία το EUIPO αποφαίνεται επί της αίτησης για την κήρυξη της ακυρότητας συνιστά ζήτημα που αφορά το αντιτάξιμο, η εξέταση του οποίου προηγείται εκτίμησης επί της ουσίας, όπως αυτής του ενισχυμένου διακριτικού χαρακτήρα του προγενέστερου σήματος.

( 1 ) Επρόκειτο για προϊόντα των κλάσεων 9, 35 και 38 κατά την έννοια του Διακανονισμού της Νίκαιας για τη διεθνή ταξινόμηση των προϊόντων και των υπηρεσιών με σκοπό την καταχώριση σημάτων, της 15ης Ιουνίου 1957, όπως έχει αναθεωρηθεί και τροποποιηθεί.

( 2 ) Κατά την έννοια των άρθρων 8, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, και 53, παράγραφος 1, στοιχείο αʹ, του κανονισμού 207/2009 του Συμβουλίου, της 26ης Φεβρουαρίου 2009, για το σήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ 2009, L 78, σ. 1).

( 3 ) Συμφωνία για την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας (ΕΕ 2020, L 29, σ. 7, στο εξής: Συμφωνία αποχώρησης).

( 4 ) Άρθρα 126 και 127 της Συμφωνίας αποχώρησης.