Υπόθεση C-57/21

RegioJet a. s.

κατά

České dráhy a.s.

[αίτηση του Nejvyšší soud (Τσεχική Δημοκρατία)για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως]

Απόφαση του Δικαστηρίου (δεύτερο τμήμα) της 12ης Ιανουαρίου 2023

«Προδικαστική παραπομπή – Ανταγωνισμός – Κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης – Κανόνες που διέπουν τις αγωγές αποζημίωσης βάσει του εθνικού δικαίου για παραβάσεις των διατάξεων του δικαίου ανταγωνισμού των κρατών μελών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Οδηγία 2014/104/ΕΕ – Άρθρα 5 και 6 – Κοινοποίηση αποδεικτικών στοιχείων – Αποδεικτικά στοιχεία που περιλαμβάνονται στον φάκελο αρχής ανταγωνισμού – Διαδικασία η οποία εκκρεμεί ενώπιον της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και αφορά παράβαση των κανόνων ανταγωνισμού – Εθνική διαδικασία που αφορά αγωγή αποζημίωσης για την ίδια παράβαση – Προϋποθέσεις κοινοποίησης των αποδεικτικών στοιχείων»

1. Ανταγωνισμός – Αγωγές για την αποκατάσταση ζημίας προκληθείσας από παραβάσεις των κανόνων του ανταγωνισμού – Οδηγία 2014/104 – Διαχρονική εφαρμογή – Ουσιαστικές διατάξεις – Απαγόρευση της αναδρομικής εφαρμογής της εθνικής ρύθμισης περί μεταφοράς στο εσωτερικό δίκαιο – Μη ουσιαστικές διατάξεις – Απαγόρευση εφαρμογής, επί των αγωγών που ασκήθηκαν πριν από τις 26 Δεκεμβρίου 2014, της εθνικής ρύθμισης περί μεταφοράς στο εσωτερικό δίκαιο

   (Οδηγία 2014/104 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 22)

   (βλ. σκέψεις 36-39)

2. Ανταγωνισμός – Αγωγές για την αποκατάσταση ζημίας προκληθείσας από παραβάσεις των κανόνων του ανταγωνισμού – Οδηγία 2014/104 – Διαχρονική εφαρμογή – Διατάξεις που έχουν ως σκοπό να παράσχουν στα εθνικά δικαστήρια τη δυνατότητα να διατάσσουν την κοινοποίηση κρίσιμων αποδεικτικών στοιχείων ευρισκόμενων στην κατοχή του εναγομένου ή τρίτου – Μη ουσιαστικές διατάξεις

   (Οδηγία 2014/104 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρα 5 § 1, εδ. 1, 6 και 22 § 2)

   (βλ. σκέψεις 40-47)

3. Ανταγωνισμός – Αγωγές για την αποκατάσταση ζημίας προκληθείσας από παραβάσεις των κανόνων του ανταγωνισμού – Οδηγία 2014/104 – Διατάξεις που έχουν ως σκοπό να παράσχουν στα εθνικά δικαστήρια τη δυνατότητα να διατάσσουν την κοινοποίηση αποδεικτικών στοιχείων τα οποία περιλαμβάνονται στον φάκελο αρχής ανταγωνισμού – Δυνατότητα εθνικού δικαστηρίου να διατάξει την κοινοποίηση αποδεικτικού στοιχείου παρά την αναστολή της δίκης λόγω εκκρεμούς διαδικασίας ενώπιον της Επιτροπής – Επιτρέπεται – Προϋποθέσεις

   (Οδηγία 2014/104 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρα 5 και 6)

   (βλ. σκέψεις 48- 61, 64-78, διατακτ. 1)

4. Ανταγωνισμός – Αγωγές για την αποκατάσταση ζημίας προκληθείσας από παραβάσεις των κανόνων του ανταγωνισμού – Οδηγία 2014/104 – Διατάξεις που έχουν ως σκοπό να παράσχουν στα εθνικά δικαστήρια τη δυνατότητα να διατάσσουν την κοινοποίηση αποδεικτικών στοιχείων τα οποία περιλαμβάνονται στον φάκελο αρχής ανταγωνισμού – Κοινοποίηση αποδεικτικών στοιχείων που απαριθμούνται στο άρθρο 6, παράγραφος 5, της οδηγίας – Προϋποθέσεις – Περάτωση της εκκρεμούς διαδικασίας ενώπιον της αρχής ανταγωνισμού– Αναστολή της διαδικασίας από την εθνική αρχή ανταγωνισμού εν αναμονή της εκδόσεως οριστικής αποφάσεως εκ μέρους της Επιτροπής – Πράξη η οποία δεν συνιστά περάτωση της διαδικασίας

   (Οδηγία 2014/104 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 6 § 5)

   (βλ. σκέψεις 82-91, διατακτ. 2)

5. Ανταγωνισμός – Αγωγές για την αποκατάσταση ζημίας προκληθείσας από παραβάσεις των κανόνων του ανταγωνισμού – Οδηγία 2014/104 – Διατάξεις που έχουν ως σκοπό να παράσχουν στα εθνικά δικαστήρια τη δυνατότητα να διατάσσουν την κοινοποίηση αποδεικτικών στοιχείων τα οποία περιλαμβάνονται στον φάκελο αρχής ανταγωνισμού – Κοινοποίηση αποδεικτικών στοιχείων που απαριθμούνται στο άρθρο 6, παράγραφος 5, της οδηγίας – Διεύρυνση από τα κράτη μέλη του καταλόγου αποδεικτικών στοιχείων τα οποία εμπίπτουν στη διάταξη αυτή – Δεν επιτρέπεται

   (Οδηγία 2014/104 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρα 5 § 8 και 6 §§ 5 και 9)

   (βλ. σκέψεις 103-109, 112, διατακτ. 3)

6. Ανταγωνισμός – Αγωγές για την αποκατάσταση ζημίας προκληθείσας από παραβάσεις των κανόνων του ανταγωνισμού – Οδηγία 2014/104 – Διατάξεις που έχουν ως σκοπό να παράσχουν στα εθνικά δικαστήρια τη δυνατότητα να διατάσσουν την κοινοποίηση αποδεικτικών στοιχείων τα οποία περιλαμβάνονται στον φάκελο αρχής ανταγωνισμού – Μηχανισμός που επιτρέπει στα εθνικά δικαστήρια να διατάσσουν την κοινοποίηση αποδεικτικών στοιχείων ως συντηρητικό μέτρο και να αναβάλλουν την εξέταση της φύσης των αποδεικτικών στοιχείων – Επιτρέπεται – Προϋποθέσεις

   (Οδηγία 2014/104 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρα 5 § 8 και 6 §§ 5 και 9)

   (βλ. σκέψεις 113-128, διατακτ. 4)

Σύνοψη

Το έτος 2015 η RegioJet, σιδηροδρομικός μεταφορέας προσώπων στη γραμμή Πράγα-Ostrava, άσκησε ενώπιον του Městský soud v Praze (περιφερειακού δικαστηρίου Πράγας, Τσεχική Δημοκρατία) αγωγή αποζημίωσης κατά της České dráhy, του τσεχικού εθνικού σιδηροδρομικού μεταφορέα, με αίτημα την αποκατάσταση της ζημίας που υπέστη λόγω παραβάσεων του δικαίου του ανταγωνισμού τις οποίες φέρεται να διέπραξε η České dráhy.

Το 2012 η τσεχική αρχή ανταγωνισμού είχε ήδη κινήσει διοικητική διαδικασία για πιθανή κατάχρηση δεσπόζουσας θέσεως εκ μέρους της České dráhy, η οποία ανεστάλη το 2016 μετά την κίνηση, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, διαδικασίας που αφορούσε τις ίδιες ενέργειες.

Στο πλαίσιο της αγωγής αποζημίωσης, η RegioJet υπέβαλε ενώπιον του περιφερειακού δικαστηρίου Πράγας αίτημα κοινοποίησης εγγράφων τα οποία εκτιμούσε ότι βρίσκονταν στην κατοχή της České dráhy. Η τσεχική αρχή ανταγωνισμού επισήμανε, εντούτοις, ότι τα ζητηθέντα έγγραφα που είχε στη διάθεσή της στο πλαίσιο της διοικητικής διαδικασίας καθώς και τα λοιπά ζητηθέντα έγγραφα, τα οποία συνιστούν από κοινού ενιαίο σύνολο εγγράφων, δεν μπορούσαν να κοινοποιηθούν μέχρι την οριστική περάτωση της διαδικασίας αυτής.

Ωστόσο, το περιφερειακό δικαστήριο Πράγας, αφού υπέβαλε σχετικό ερώτημα στην Επιτροπή, δέχθηκε το αίτημα κοινοποίησης εγγράφων και διέταξε την České dráhy να καταθέσει στη δικογραφία έγγραφα περιέχοντα πληροφορίες που είχαν συγκεντρωθεί από την εταιρία αυτή ειδικά για τους σκοπούς της διαδικασίας ενώπιον της τσεχικής αρχής ανταγωνισμού καθώς και πληροφορίες που τηρούνταν εκτός του πλαισίου της διαδικασίας αυτής. Το ως άνω δικαστήριο αποφάσισε, επίσης, να αναστείλει την επί της ουσίας εκδίκαση της αγωγής αποζημίωσης έως την περάτωση της διαδικασίας που είχε κινήσει η Επιτροπή.

Κατ’ έφεση, η απόφαση με την οποία διατάχθηκε η κοινοποίηση των εγγράφων επικυρώθηκε από το Vrchní soud v Praze (ανώτερο δικαστήριο Πράγας, Τσεχική Δημοκρατία) το οποίο, προκειμένου να διασφαλίσει την προστασία των προσκομισθέντων αποδεικτικών στοιχείων, έθεσε τα έγγραφα αυτά υπό δικαστική μεσεγγύηση.

Καλούμενο να αποφανθεί, ως αναιρετικό δικαστήριο, επί της νομιμότητας της αποφάσεως του ανώτερου δικαστηρίου Πράγας, το Nejvyšší soud (Ανώτατο Δικαστήριο, Τσεχική Δημοκρατία) αποφάσισε να ζητήσει από το Δικαστήριο να ερμηνεύσει την οδηγία 2014/104 η οποία αφορά την αποζημίωση των θιγέντων από πρακτικές αντίθετες προς τους κανόνες του ανταγωνισμού ( 1 ) και της οποίας τα άρθρα 5 και 6 προβλέπουν κανόνες για την κοινοποίηση αποδεικτικών στοιχείων που ζητούνται με σκοπό την άσκηση αγωγής αποζημίωσης, βάσει του εθνικού δικαίου, για παραβάσεις των διατάξεων του δικαίου ανταγωνισμού των κρατών μελών και της Ένωσης ( 2 ).

Ερμηνεύοντας τα άρθρα 5 και 6 της οδηγίας 2014/104, το Δικαστήριο παρέχει διευκρινίσεις όσον αφορά το εύρος των εξουσιών των εθνικών δικαστηρίων στο πλαίσιο αιτήματος κοινοποίησης αποδεικτικών στοιχείων με σκοπό την άσκηση αγωγής αποζημίωσης λόγω παραβάσεων του δικαίου του ανταγωνισμού, καθώς και ως προς την έκταση της προστασίας τέτοιου είδους αποδεικτικών στοιχείων βάσει της οδηγίας 2014/104, όταν τα στοιχεία αυτά προέρχονται από διοικητική διαδικασία στον τομέα του ανταγωνισμού η οποία δεν έχει ακόμη περατωθεί.

Εκτίμηση του Δικαστηρίου

Εκ προοιμίου, το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι η οδηγία 2014/104 καθορίζει ρητώς τις προϋποθέσεις διαχρονικής εφαρμογής των διατάξεών της, αναλόγως του αν πρόκειται, υπό το πρίσμα του δικαίου της Ένωσης, για ουσιαστικές ή μη ουσιαστικές διατάξεις.

Εν προκειμένω, το Δικαστήριο επισημαίνει ότι η δυνατότητα να διαταχθεί η κοινοποίηση των κρίσιμων αποδεικτικών στοιχείων που έχει στην κατοχή του ο εναγόμενος ή τρίτος, υπό τις προϋποθέσεις των άρθρων 5 και 6 της οδηγίας 2014/104, αφορά μόνον τα εφαρμοστέα ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων δικονομικά μέτρα, χωρίς να επηρεάζει ευθέως την έννομη κατάσταση των διαδίκων.

Υπό τις συνθήκες αυτές, αφενός, τα άρθρα 5 και 6 της οδηγίας 2014/104 δεν συγκαταλέγονται μεταξύ των ουσιαστικών διατάξεών της κατά την έννοια του άρθρου 22, παράγραφος 1, της οδηγίας και περιλαμβάνονται, συνεπώς, στις λοιπές διατάξεις τις οποίες αφορά το άρθρο 22, παράγραφος 2, και οι οποίες εφαρμόζονται, κατά τη διάταξη αυτή, επί των αγωγών αποζημίωσης που ασκούνται μετά τις 26 Δεκεμβρίου 2014. Αφετέρου, από το γεγονός ότι ο Τσέχος νομοθέτης αποφάσισε ότι οι εθνικές διατάξεις για τη μεταφορά των δικονομικών διατάξεων της οδηγίας 2014/104 στο εσωτερικό δίκαιο εφαρμόζονται, άμεσα και ανεπιφύλακτα, και στις αγωγές που ασκούνται πριν από την ημερομηνία μεταφοράς της οδηγίας στο εσωτερικό δίκαιο, αλλά μετά τις 26 Δεκεμβρίου 2014, προκύπτει ότι τα άρθρα 5 και 6 της οδηγίας έχουν εφαρμογή επί της αγωγής της οποίας έχει επιληφθεί το αιτούν δικαστήριο, δεδομένου ότι αυτή ασκήθηκε το 2015.

Επί της ουσίας, το Δικαστήριο υπογραμμίζει, κατ’ αρχάς, ότι, όταν αποφαίνονται επί διαφορών αποζημίωσης των θιγέντων από συμπεριφορές αντίθετες προς τους κανόνες του ανταγωνισμού, τα εθνικά δικαστήρια έχουν συμπληρωματικό ρόλο έναντι του ρόλου που επιτελούν οι αρχές ανταγωνισμού των κρατών μελών. Πράγματι, εκδίδοντας την οδηγία 2014/104, ο νομοθέτης της Ένωσης έλαβε ως αφετηρία τη διαπίστωση ότι είναι αναγκαίο η επιβολή των κανόνων ανταγωνισμού της Ένωσης από τις δημόσιες αρχές (public enforcement/δημόσια επιβολή) και οι αγωγές αποζημίωσης που ασκούνται από ιδιώτες λόγω παραβάσεως των κανόνων αυτών (private enforcement/ιδιωτική επιβολή) να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους με συνεκτικό τρόπο, ιδίως όσον αφορά τις ρυθμίσεις για την πρόσβαση στα έγγραφα τα οποία βρίσκονται στην κατοχή των αρχών ανταγωνισμού.

Όσον αφορά τις αγωγές αποζημίωσης λόγω παραβάσεως των κανόνων του ανταγωνισμού, οι εφαρμοστέες διατάξεις για την κοινοποίηση εγγράφων, οι οποίες περιέχονται στα άρθρα 5 έως 8 της οδηγίας 2014/104, αντανακλούν τη στάθμιση μεταξύ, αφενός, της αποτελεσματικότητας των δράσεων των αρμόδιων για τον ανταγωνισμό αρχών και, αφετέρου, της αποτελεσματικότητας των αγωγών αποζημίωσης που ασκούν τα πρόσωπα τα οποία θεωρούν ότι έχουν ζημιωθεί από αντίθετες προς τον ανταγωνισμό πρακτικές. Εξάλλου, μολονότι η οδηγία 2014/104, λαμβανομένης υπόψη της ασύμμετρης πληροφόρησης που χαρακτηρίζει συχνά τις διαφορές από αγωγές αποζημίωσης για την αποκατάσταση της ζημίας που προκλήθηκε λόγω παραβάσεων του δικαίου του ανταγωνισμού, αποσκοπεί στη βελτίωση της πρόσβασης των ζημιωθέντων από συμπεριφορές αντίθετες προς τους κανόνες του ανταγωνισμού στα αποδεικτικά στοιχεία, οριοθετεί επίσης αυστηρά την πρόσβαση στα στοιχεία αυτά.

Υπό το πρίσμα των ως άνω διευκρινίσεων, το Δικαστήριο εξετάζει, πρώτον, το προδικαστικό ερώτημα αν εθνικό δικαστήριο ενώπιον του οποίου εκκρεμεί αγωγή αποζημίωσης λόγω παραβάσεως του δικαίου του ανταγωνισμού μπορεί να διατάξει την κοινοποίηση αποδεικτικών στοιχείων, αναστέλλοντας συγχρόνως τη δίκη λόγω του ότι έχει κινηθεί διοικητική διαδικασία που δεν έχει ακόμη περατωθεί από την Επιτροπή.

Συναφώς, το Δικαστήριο αποφαίνεται ότι το άρθρο 16, παράγραφος 1, του κανονισμού 1/2003 ( 3 ) επιβάλλει, βεβαίως, στα εθνικά δικαστήρια να αποφεύγουν να λαμβάνουν αποφάσεις που ενδέχεται να συγκρούονται με απόφαση την οποία σκοπεύει να λάβει η Επιτροπή στο πλαίσιο διαδικασίας που έχει κινήσει και, προς τον σκοπό αυτόν, τους επιβάλλει να εκτιμούν αν είναι αναγκαία η αναστολή της δίκης. Εντούτοις, από το σύνολο των διατάξεων της οδηγίας 2014/104 προκύπτει ότι η οδηγία δεν επιβάλλει επιπλέον στα εθνικά δικαστήρια την υποχρέωση να αναστέλλουν την εκδίκαση εκκρεμών ενώπιόν τους αγωγών αποζημίωσης λόγω παραβάσεων των κανόνων ανταγωνισμού, επειδή έχει κινηθεί ενώπιον της Επιτροπής διαδικασία η οποία αφορά τις ίδιες παραβάσεις.

Επ’ αυτού, το Δικαστήριο διευκρινίζει επίσης ότι, όταν ένα δικαστήριο διατάσσει την εκ μέρους των διαδίκων ή τρίτων κοινοποίηση αποδεικτικών στοιχείων στο πλαίσιο αγωγής αποζημίωσης της οποίας η εκδίκαση ανεστάλη λόγω της κίνησης διαδικασίας εκ μέρους της Επιτροπής, το εν λόγω δικαστήριο δεν λαμβάνει, κατ’ αρχήν, απόφαση η οποία ενδέχεται να συγκρούεται με απόφαση που σκοπεύει να εκδώσει η Επιτροπή.

Εντούτοις, το εθνικό δικαστήριο πρέπει να περιορίζει την κοινοποίηση αποδεικτικών στοιχείων σε ό,τι είναι απολύτως κρίσιμο, αναλογικό και αναγκαίο, μεριμνώντας συγχρόνως ώστε η κοινοποίηση αυτή να μην επηρεάζει αδικαιολόγητα την υπό εξέλιξη έρευνα της Επιτροπής. Προς τούτο, οφείλει να εξετάζει επισταμένως την κρισιμότητα των ζητούμενων αποδεικτικών στοιχείων, τον σύνδεσμο μεταξύ των στοιχείων αυτών και του υποβληθέντος αποζημιωτικού αιτήματος και το ζήτημα αν τα ζητούμενα αποδεικτικά στοιχεία είναι επαρκώς ορισμένα καθώς και αν η κοινοποίησή τους συνάδει με την αρχή της αναλογικότητας. Στο πλαίσιο αυτό, το εθνικό δικαστήριο πρέπει επίσης να λαμβάνει υπόψη αν έχει ανασταλεί ή όχι η εκδίκαση της αγωγής αποζημίωσης.

Δεύτερον, το Δικαστήριο απαντά στο προδικαστικό ερώτημα αν η αναστολή της διοικητικής διαδικασίας που έχει κινήσει εθνική αρχή ανταγωνισμού, λόγω κινήσεως εκ μέρους της Επιτροπής διαδικασίας για τα ίδια πραγματικά περιστατικά, μπορεί να εξομοιωθεί με περάτωση της διαδικασίας «με άλλο τρόπο», κατά την έννοια του άρθρου 6, παράγραφος 5, της οδηγίας 2014/104, η οποία επιτρέπει στο εθνικό δικαστήριο να διατάξει την κοινοποίηση εγγράφων σχετικών με τη διαδικασία αυτή, τα οποία διαλαμβάνονται στην εν λόγω διάταξη ( 4 ).

Συναφώς, το Δικαστήριο επισημαίνει ότι, όταν η οδηγία 2014/104 κάνει λόγο για περάτωση της διαδικασίας με την έκδοση αποφάσεως ή «με άλλο τρόπο», αναφέρεται σε μέτρα με τα οποία μια εθνική αρχή ανταγωνισμού αποφασίζει ότι, λαμβανομένων υπόψη των πληροφοριών που συνέλεξε κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, μπορεί ή πρέπει να αποφανθεί και να περατώσει τη διαδικασία. Αντιθέτως, η αναστολή της εθνικής διοικητικής διαδικασίας έως ότου η Επιτροπή περατώσει την έρευνα στην οικεία υπόθεση συνιστά απλώς προσωρινό μέτρο το οποίο δεν μπορεί να εξομοιωθεί με περάτωση της διαδικασίας αυτής.

Τρίτον, το Δικαστήριο διευκρινίζει ότι εθνική νομοθεσία η οποία περιορίζει προσωρινά την κοινοποίηση όλων των πληροφοριών που υποβάλλονται κατά τη διάρκεια διοικητικής διαδικασίας στον τομέα του ανταγωνισμού δεν είναι σύμφωνη με το άρθρο 6, παράγραφος 5, στοιχείο αʹ, και το άρθρο 6, παράγραφος 9, της οδηγίας 2014/104.

Πράγματι, από το γράμμα του άρθρου 6, παράγραφος 5, της οδηγίας 2014/104, σε συνδυασμό με την αιτιολογική της σκέψη 25, προκύπτει ότι η προσωρινή προστασία που παρέχεται δυνάμει της διάταξης αυτής δεν αφορά κάθε πληροφορία που υποβλήθηκε σε αρχή ανταγωνισμού, αλλά μόνον τις πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν ειδικά για τους σκοπούς διαδικασίας την οποία κίνησε η εν λόγω αρχή.

Το συμπέρασμα αυτό επιβεβαιώνεται από τη συστηματική ερμηνεία της οδηγίας 2014/104. Συναφώς, το Δικαστήριο υπογραμμίζει, μεταξύ άλλων, ότι αν επιτρεπόταν στα κράτη μέλη να διευρύνουν την κατηγορία των πληροφοριών των οποίων η κοινοποίηση μπορεί να διαταχθεί μόνο μετά την περάτωση της διαδικασίας, κατά την έννοια του άρθρου 6, παράγραφος 5, της οδηγίας αυτής, τούτο θα περιόριζε την κοινοποίηση αποδεικτικών στοιχείων, αντιθέτως προς τη λογική που διέπει το άρθρο 5, παράγραφος 8, της εν λόγω οδηγίας, το οποίο επιτρέπει ρητώς στα κράτη μέλη να θεσπίζουν κανόνες που θα διευρύνουν την κατηγορία των κοινοποιούμενων αποδεικτικών στοιχείων.

Τέλος, τέταρτον, το Δικαστήριο αποφαίνεται ότι η οδηγία 2014/104 δεν εμποδίζει το εθνικό δικαστήριο να διατάξει, κατ’ εφαρμογήν δικονομικού μέσου του εθνικού δικαίου, την κοινοποίηση αποδεικτικών στοιχείων με μοναδικό σκοπό να τεθούν υπό δικαστική μεσεγγύηση και να κοινοποιηθούν μόνον αφού εξακριβώσει αν η κοινοποίησή τους πρέπει να γίνει μετά την περάτωση μιας εν εξελίξει διοικητικής διαδικασίας. Πράγματι, υπό την προϋπόθεση τηρήσεως των απαιτήσεων που απορρέουν από την αρχή της αναλογικότητας, ένα τέτοιο δικονομικό μέσο είναι ικανό να συμβάλει στην αποτελεσματικότητα των αγωγών αποζημίωσης λόγω παραβάσεως των κανόνων του ανταγωνισμού, διατηρώντας παράλληλα την προστασία της οποίας τυγχάνουν ορισμένα αποδεικτικά στοιχεία βάσει του άρθρου 6, παράγραφος 5, της οδηγίας 2014/104.

( 1 ) Οδηγία 2014/104/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Νοεμβρίου 2014, σχετικά με ορισμένους κανόνες που διέπουν τις αγωγές αποζημίωσης βάσει του εθνικού δικαίου για παραβάσεις των διατάξεων του δικαίου ανταγωνισμού των κρατών μελών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EE 2014, L 349, σ. 1).

( 2 ) Το άρθρο 5 της οδηγίας αυτής θεσπίζει τους κανόνες οι οποίοι, από κοινού, αποτελούν ένα γενικό καθεστώς για την κοινοποίηση αποδεικτικών στοιχείων που ζητούνται με σκοπό την άσκηση αγωγής αποζημίωσης, βάσει του εθνικού δικαίου, για παραβάσεις των διατάξεων του δικαίου ανταγωνισμού των κρατών μελών και της Ένωσης. Συμπληρωματικά προς τη διάταξη αυτή, το άρθρο 6 της ίδιας οδηγίας προβλέπει τους ειδικούς κανόνες για την κοινοποίηση αποδεικτικών στοιχείων τα οποία περιλαμβάνονται στους φακέλους των αρχών που είναι επιφορτισμένες με την εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού.

( 3 ) Κανονισμός (ΕΚ) 1/2003 του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2002, για την εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού που προβλέπονται στα άρθρα [101] και [102 ΣΛΕΕ] (ΕΕ 2003, L 1, σ. 1).

( 4 ) Το άρθρο 6, παράγραφος 5, της οδηγίας 2014/104 παρέχει στα εθνικά δικαστήρια τη δυνατότητα να διατάσσουν, μετά την περάτωση της διοικητικής διαδικασίας που έχει κινηθεί από αρχή ανταγωνισμού, την κοινοποίηση των πληροφοριών που συγκεντρώθηκαν από φυσικό ή νομικό πρόσωπο ειδικά για την εν λόγω διαδικασία, καθώς και των πληροφοριών που συγκεντρώθηκαν από την αρχή ανταγωνισμού και απεστάλησαν στους διαδίκους κατά τη διάρκεια της διαδικασίας αυτής, και των υπομνημάτων για διακανονισμό που αποσύρθηκαν.