Υπόθεση C‑216/18 PPU

LM

[αίτηση του High Court (Ιρλανδία) για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως]

«Προδικαστική παραπομπή – Επείγουσα προδικαστική διαδικασία – Αστυνομική και δικαστική συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις – Ευρωπαϊκό ένταλμα συλλήψεως – Απόφαση-πλαίσιο 2002/584/ΔΕΥ – Άρθρο 1, παράγραφος 3 – Διαδικασίες παραδόσεως μεταξύ των κρατών μελών – Προϋποθέσεις εκτελέσεως – Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Άρθρο 47 – Δικαίωμα σε δίκαιη δίκη»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (τμήμα μείζονος συνθέσεως) της 25ης Ιουλίου 2018

1. Προδικαστικά ερωτήματα–Επείγουσα προδικαστική διαδικασία–Προϋποθέσεις–Πρόσωπο που στερείται την ελευθερία του–Έκβαση της διαφοράς ικανή να επηρεάσει τη στέρηση της ελευθερίας

   (Οργανισμός του Δικαστηρίου, άρθρο 23α· Κανονισμός Διαδικασίας του Δικαστηρίου, άρθρο 107)

2. Δικαστική συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις–Απόφαση-πλαίσιο για το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης και τις διαδικασίες παράδοσης μεταξύ των κρατών μελών–Παράδοση, στις δικαστικές αρχές έκδοσης του εντάλματος, προσώπων που έχουν καταδικαστεί ή είναι ύποπτα–Υποχρέωση σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων και νομικών αρχών–Περιεχόμενο–Όρια

   (Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης· απόφαση-πλαίσιο 2002/584 του Συμβουλίου, όπως έχει τροποποιηθεί με την απόφαση-πλαίσιο 2009/299, άρθρο 1 § 3)

3. Κράτη μέλη–Υποχρεώσεις–Πρόβλεψη των ενδίκων βοηθημάτων και μέσων που είναι αναγκαία για να διασφαλίζεται η πραγματική δικαστική προστασία–Περιεχόμενο

   (Άρθρα 2 ΣΕΕ και 19 ΣΕΕ· Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 47, εδ. 2)

4. Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης–Αρχές–Δικαίωμα αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας–Αρχή της ανεξαρτησίας των δικαστών–Περιεχόμενο

   (Άρθρο 19 § 2, εδ. 3, ΣΕΕ· Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 47, εδ. 2)

5. Δικαστική συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις–Απόφαση-πλαίσιο για το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης και τις διαδικασίες παράδοσης μεταξύ των κρατών μελών–Παράδοση, στις δικαστικές αρχές έκδοσης του εντάλματος, προσώπων που έχουν καταδικαστεί ή είναι ύποπτα–Υποχρέωση σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων και νομικών αρχών–Αποτελέσματα από τη διαπίστωση του κινδύνου προσβολής του δικαιώματος πρόσβασης σε ανεξάρτητο δικαστήριο

   (Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 47, εδ. 2· απόφαση-πλαίσιο 2002/584 του Συμβουλίου, όπως έχει τροποποιηθεί με την απόφαση‑πλαίσιο 2009/299, άρθρο 1§ 3)

6. Δικαστική συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις–Απόφαση-πλαίσιο για το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης και τις διαδικασίες παράδοσης μεταξύ των κρατών μελών–Παράδοση, στις δικαστικές αρχές εκδόσεως του εντάλματος, προσώπων που έχουν καταδικαστεί ή είναι ύποπτα–Υποχρέωση σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων και νομικών αρχών–Δικαίωμα προσβάσεως σε ανεξάρτητο και αμερόληπτο δικαστήριο–Κίνδυνος προσβολής του εν λόγω δικαιώματος λόγω συστημικών ή γενικευμένων πλημμελειών σχετικά με την ανεξαρτησία της δικαστικής εξουσίας του κράτους μέλους εκδόσεως του εντάλματος–Έλεγχος εκ μέρους της δικαστικής αρχής εκτελέσεως του εντάλματος–Περιεχόμενο–Συνέπειες

   (Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 47, εδ. 2· απόφαση-πλαίσιο 2002/584 του Συμβουλίου, όπως έχει τροποποιηθεί με την απόφαση‑πλαίσιο 2009/299, άρθρα 1§ 3 και 15 § 2)

1.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 28-31)

2.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 41-45)

3.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 48-52)

4.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 53, 54, 63-67)

5.  Ο αυξημένος βαθμός εμπιστοσύνης μεταξύ των κρατών μελών, στον οποίο ερείδεται ο μηχανισμός του ευρωπαϊκού εντάλματος συλλήψεως, βασίζεται, επομένως στην παραδοχή ότι τα ποινικά δικαστήρια των λοιπών κρατών μελών τα οποία, μετά την εκτέλεση ευρωπαϊκού εντάλματος συλλήψεως, οφείλουν να ασκήσουν ποινική δίωξη ή να επιβάλουν ποινή ή μέτρο ασφαλείας στερητικά της ελευθερίας, καθώς και να διεξαγάγουν την κατ’ ουσίαν ποινική διαδικασία, πληρούν τις προδιαγραφές αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονται η ανεξαρτησία και η αμεροληψία των δικαστηρίων. Επομένως, πρέπει να θεωρηθεί ότι η ύπαρξη πραγματικού κινδύνου να υποστεί το πρόσωπο κατά του οποίου έχει εκδοθεί ευρωπαϊκό ένταλμα συλλήψεως, σε περίπτωση παραδόσεώς του στην εκδούσα το ένταλμα δικαστική αρχή, προσβολή του θεμελιώδους δικαιώματός του σε ανεξάρτητο δικαστήριο και, ως εκ τούτου, προσβολής του θεμελιώδους δικαιώματός του σε δίκαιη δίκη, όπως αυτό κατοχυρώνεται στο άρθρο 47, δεύτερο εδάφιο, του Χάρτη, επιτρέπει στη δικαστική αρχή εκτελέσεως την άρνηση εκτελέσεως, κατ’ εξαίρεση, ευρωπαϊκού εντάλματος συλλήψεως, δυνάμει του άρθρου 1, παράγραφος 3, της αποφάσεως-πλαισίου 2002/584.

   (βλ. σκέψεις 58, 59)

6.  Το άρθρο 1, παράγραφος 3, της αποφάσεως-πλαισίου 2002/584/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 13ης Ιουνίου 2002, για το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης και τις διαδικασίες παράδοσης μεταξύ των κρατών μελών, όπως τροποποιήθηκε με την απόφαση-πλαίσιο 2009/299/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 26ης Φεβρουαρίου 2009, έχει την έννοια ότι, εφόσον η δικαστική αρχή εκτελέσεως που καλείται να αποφασίσει για την παράδοση προσώπου κατά του οποίου έχει εκδοθεί ευρωπαϊκό ένταλμα συλλήψεως για την άσκηση ποινικών διώξεων έχει στη διάθεσή της στοιχεία, όπως αυτά που περιλαμβάνονται σε αιτιολογημένη πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η οποία διατυπώθηκε κατ’ εφαρμογήν του άρθρου 7, παράγραφος 1, ΣΕΕ, τα οποία συντείνουν στην ύπαρξη πραγματικού κινδύνου προσβολής του θεμελιώδους δικαιώματος σε δίκαιη δίκη, που κατοχυρώνεται στο άρθρο 47, δεύτερο εδάφιο, του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, λόγω συστημικών ή γενικευμένων πλημμελειών όσον αφορά την ανεξαρτησία της δικαστικής εξουσίας του κράτους μέλους που εξέδωσε το ένταλμα, η εν λόγω δικαστική αρχή οφείλει να διερευνήσει, με συγκεκριμένο και ακριβή τρόπο, εάν, λαμβανομένης υπόψη της προσωπικής καταστάσεως του προσώπου, της φύσεως του αδικήματος για το οποίο διώκεται, του πραγματικού πλαισίου που αποτέλεσε τη βάση για την έκδοση του ευρωπαϊκού εντάλματος συλλήψεως, καθώς και των πληροφοριών που προσκόμισε το κράτος μέλος που εξέδωσε το ένταλμα συλλήψεως, κατ’ εφαρμογήν του άρθρου 15, παράγραφος 2, της αποφάσεως-πλαισίου 2002/584, όπως έχει τροποποιηθεί, συντρέχουν σοβαροί και αποδεδειγμένοι λόγοι για να θεωρηθεί ότι το οικείο πρόσωπο θα διατρέξει τέτοιο κίνδυνο σε περίπτωση παραδόσεώς του στο επίμαχο κράτος μέλος.

   Εξάλλου, η δικαστική αρχή εκτελέσεως οφείλει, κατ’ εφαρμογήν του άρθρου 15, παράγραφος 2, της αποφάσεως-πλαισίου 2002/584, να ζητήσει από την εκδούσα το ένταλμα δικαστική αρχή κάθε συμπληρωματική πληροφορία που κρίνει αναγκαία για την αξιολόγηση της υπάρξεως τέτοιου κινδύνου. Στην περίπτωση που οι πληροφορίες τις οποίες η εκδούσα το ένταλμα δικαστική αρχή, έχοντας εν ανάγκη ζητήσει τη βοήθεια της κεντρικής αρχής ή μίας εκ των κεντρικών αρχών του κράτους μέλους εκδόσεως του εντάλματος, υπό την έννοια του άρθρου 7 της αποφάσεως‑πλαισίου 2002/584 (πρβλ. απόφαση της 5ης Απριλίου 2016, Aranyosi και Căldăraru, C‑404/15 και C‑659/15 PPU, EU:C:2016:198, σκέψη 97), έθεσε υπόψη της δικαστικής αρχής εκτελέσεως δεν πείθουν την τελευταία ότι δεν συντρέχει πραγματικός κίνδυνος το οικείο πρόσωπο να υποστεί, εντός του επίμαχου κράτους μέλους, προσβολή του θεμελιώδους δικαιώματός του σε ανεξάρτητο δικαστήριο και, κατά συνέπεια, της ουσίας του θεμελιώδους δικαιώματός του σε δίκαιη δίκη, η δικαστική αρχή εκτελέσεως οφείλει να μην εκτελέσει το ευρωπαϊκό ένταλμα συλλήψεως που έχει εκδοθεί κατά του συγκεκριμένου προσώπου.

   (βλ. σκέψεις 76, 78, 79 και διατακτ.)