Υπόθεση C‑397/14

Polkomtel sp. z o.o.

κατά

Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej

(αίτηση του Sąd Najwyższy

για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Προδικαστική παραπομπή — Δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών — Οδηγία 2002/22/ΕΚ — Άρθρο 28 — Μη γεωγραφικοί αριθμοί — Πρόσβαση των τελικών χρηστών που κατοικούν εντός του κράτους μέλους του φορέα εκμεταλλεύσεως στις υπηρεσίες που χρησιμοποιούν μη γεωγραφικούς αριθμούς — Οδηγία 2002/19/ΕΚ — Άρθρα 5, 8 και 13 — Εξουσίες και καθήκοντα των εθνικών κανονιστικών αρχών όσον αφορά την πρόσβαση και τη διασύνδεση — Επιβολή, τροποποίηση ή άρση υποχρεώσεων — Επιβολή υποχρεώσεων στις επιχειρήσεις που ελέγχουν την πρόσβαση στους τελικούς χρήστες — Έλεγχος των τιμών — Επιχείρηση χωρίς σημαντική ισχύ στην αγορά — Οδηγία 2002/21/ΕΚ — Επίλυση των διαφορών μεταξύ επιχειρήσεων — Απόφαση της εθνικής κανονιστικής αρχής καθορίζουσα τις προϋποθέσεις συνεργασίας και τους κανόνες τιμολογήσεως για τις υπηρεσίες μεταξύ επιχειρήσεων»

Περίληψη — Απόφαση του Δικαστηρίου (δεύτερο τμήμα) της 14ης Απριλίου 2016

1. Προσέγγιση των νομοθεσιών – Δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών – Καθολική υπηρεσία και δικαιώματα των χρηστών – Οδηγία 2002/22 – Πρόσβαση σε αριθμούς και σε υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών – Μη γεωγραφικοί αριθμοί – Εθνική νομοθεσία βάσει της οποίας ο φορέας εκμεταλλεύσεως υποχρεούται να εξασφαλίσει την πρόσβαση σε μη γεωγραφικούς αριθμούς εντός της εθνικής επικράτειας σε όλους τους τελικούς χρήστες του δικτύου του και όχι μόνον σε αυτούς των άλλων κρατών μελών – Επιτρέπεται

   (Οδηγία 2002/22 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 28)

2. Προδικαστικά ερωτήματα – Παραδεκτό – Ανάγκη εκδόσεως προδικαστικής αποφάσεως και λυσιτέλεια των υποβληθέντων ερωτημάτων – Εκτίμηση του εθνικού δικαστηρίου – Τεκμήριο λυσιτέλειας των προδικαστικών ερωτημάτων

   (Άρθρο 267 ΣΛΕΕ)

3. Προσέγγιση των νομοθεσιών – Δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών – Καθολική υπηρεσία και δικαιώματα των χρηστών – Οδηγία 2002/22 – Εξουσίες και καθήκοντα των εθνικών κανονιστικών αρχών – Οδηγία 2002/19 – Επίλυση διαφοράς μεταξύ επιχειρήσεων – Οδηγία 2002/21 – Εξουσία της εθνικής κανονιστικής αρχής να επιβάλει σε φορέα εκμεταλλεύσεως δημοσίου δικτύου ηλεκτρονικών επικοινωνιών την υποχρέωση να εξασφαλίζει στους τελικούς χρήστες την πρόσβαση σε υπηρεσίες παρεχόμενες μέσω μη γεωγραφικών αριθμών στο δίκτυο του άλλου φορέα εκμεταλλεύσεως καθώς και άλλες υποχρεωτικές τιμολογήσεις – Τήρηση της αρχής της αναλογικότητας – Έλεγχος από τον εθνικό δικαστή

   (Οδηγίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 2002/19, άρθρα 5 § 1, 8 §§ 3 και 4, και 13, 2002/21, άρθρα 6 έως 8, και 2002/22, άρθρο 28)

1.  Το άρθρο 28 της οδηγίας 2002/22, για την καθολική υπηρεσία και τα δικαιώματα των χρηστών όσον αφορά δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών (οδηγία για την καθολική υπηρεσία), έχει την έννοια ότι κράτος μέλος μπορεί να προβλέπει ότι φορέας εκμεταλλεύσεως δημοσίου δικτύου ηλεκτρονικών επικοινωνιών πρέπει να εξασφαλίζει ότι όλοι οι τελικοί χρήστες του δικτύου του εντός του κράτους αυτού, και όχι μόνον οι χρήστες των άλλων κρατών μελών, δύνανται να έχουν πρόσβαση σε μη γεωγραφικούς αριθμούς.

   (βλ. σκέψη 35, διατακτ.1)

2.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 37, 38)

3.  Τα άρθρα 5, παράγραφος 1, και 8, παράγραφος 3, της οδηγίας 2002/19, σχετικά με την πρόσβαση σε δίκτυα ηλεκτρονικών επικοινωνιών και συναφείς ευκολίες, καθώς και με τη διασύνδεσή τους (οδηγία για την πρόσβαση), σε συνδυασμό με το άρθρο 28 της οδηγίας 2002/22, για την καθολική υπηρεσία και τα δικαιώματα των χρηστών όσον αφορά δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών (οδηγία καθολικής υπηρεσίας), έχουν την έννοια ότι επιτρέπουν σε εθνική κανονιστική αρχή (ΕΚΑ), στο πλαίσιο της επιλύσεως διαφοράς μεταξύ δύο φορέων εκμεταλλεύσεως, να επιβάλλει στον ένα εξ αυτών την υποχρέωση να διασφαλίζει στους τελικούς χρήστες την πρόσβαση στις υπηρεσίες οι οποίες παρέχονται μέσω μη γεωγραφικών αριθμών στο δίκτυο του άλλου φορέα εκμεταλλεύσεως και να καθορίζει, βάσει του άρθρου 13 της οδηγίας 2002/19, κανόνες τιμολογήσεως, μεταξύ των εν λόγω φορέων εκμεταλλεύσεως, όσον αφορά την πρόσβαση αυτή, υπό την προϋπόθεση ότι οι υποχρεώσεις αυτές είναι αντικειμενικές, διαφανείς, αναλογικές, δεν ενέχουν δυσμενείς διακρίσεις, στηρίζονται στη φύση του διαπιστωθέντος προβλήματος και δικαιολογούνται υπό το πρίσμα των σκοπών που θέτει το άρθρο 8 της οδηγίας 2002/21, σχετικά με κοινό κανονιστικό πλαίσιο για δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών (οδηγία πλαίσιο), και ότι τηρήθηκαν, ενδεχομένως, οι διαδικασίες που προβλέπονται στα άρθρα 6 και 7 της τελευταίας αυτής οδηγίας, πράγμα που εναπόκειται στο εθνικό δικαστήριο να εξακριβώσει.

   Συναφώς, το άρθρο 8, παράγραφος 3, της οδηγίας για την πρόσβαση, στο πλαίσιο της εφαρμογής του άρθρου 28 της οδηγίας για την καθολική υπηρεσία, δεν αντιτίθεται στην επιβολή υποχρεώσεων συνδεόμενων με τον έλεγχο των τιμών, όπως οι προβλεπόμενες στο άρθρο 13, παράγραφος 1, της οδηγίας για την πρόσβαση, στον φορέα εκμεταλλεύσεως που δεν έχει σημαντική ισχύ στη συγκεκριμένη αγορά, εφόσον οι υποχρεώσεις αυτές συνιστούν αναγκαία και αναλογικά μέτρα για τη διασφάλιση της δυνατότητας των τελικών χρηστών να έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες χρησιμοποιώντας μη γεωγραφικούς αριθμούς εντός της Ένωσης.

   Εξάλλου, δεδομένου ότι το άρθρο 13 της οδηγίας για την πρόσβαση δεν ρυθμίζει τους κανόνες τιμολογήσεως, εναπόκειται στις ΕΚΑ να θεσπίζουν τους κανόνες αυτούς διασφαλίζοντας ότι αυτοί πληρούν τις προϋποθέσεις που ορίζονται στο άρθρο 8, παράγραφος 4, της εν λόγω οδηγίας.

   Τέλος, η δυνατότητα μιας ΕΚΑ να εκδίδει απόφαση που θα υποκαθιστά σύμβαση μεταξύ των εμπλεκομένων φορέων εκμεταλλεύσεως, δεν παραβιάζει την επιχειρηματική ελευθερία, υπό την προϋπόθεση ότι οι υποχρεώσεις που επιβλήθηκαν στο πλαίσιο της επιλύσεως της διαφοράς μεταξύ των εμπλεκομένων φορέων εκμεταλλεύσεως ήσαν αναγκαίες και αναλογικές. Συγκεκριμένα, μπορούν να επιβληθούν περιορισμοί στο δικαίωμα ελεύθερης ασκήσεως επαγγελματικής δραστηριότητας, όπως και στην άσκηση του δικαιώματος ιδιοκτησίας, υπό την προϋπόθεση ότι οι περιορισμοί αυτοί αντιστοιχούν πράγματι σε σκοπούς γενικού συμφέροντος επιδιωκομένους από την Ένωση και δεν συνιστούν, σε σχέση προς τον επιδιωκόμενο σκοπό, δυσανάλογη και ανεπίτρεπτη επέμβαση που να θίγει την ίδια την υπόσταση των κατοχυρωμένων δικαιωμάτων.

   (βλ. σκέψεις 51, 52, 55-62, διατακτ.2)